Arabic Translation and Interpretation

Abu l-ʿAla al-Maʿarri (973-1057) is a famous extraordinary blind Arab poet and
philosopher also known as “Prisoner of Two Prisons”. Risalat Al-Ghufran is his
most important prose work since a work like this has never been seen before in
Arabic literature. Risalat Al-Ghufran is a letter which Abu l-ʿAla al-Maʿarri in 1033
wrote as an answer for the letter sent by Ali bin Mansur al-Halabi known as
Dawhala and Ibn al-Qarih. It consists of two parts, and the first part was very
famous. This part includes a fantastic story of an imaginary journey to the spiritual
worlds. After about three hundred years after the emergence of Maʿarri`s work in
1320 emerged Divine Comedy (La Divina Commedia) written by the great Italian
poet Dante Alighieri (1265-1321). This poem created the basis of modern Italian
language and considered one of the greatest works in history of World Literature and
it consists of a similar journey to hell, purgatory and paradise. Despite a long period
of time and a distance in thousands of kilometers between Italy and Syria, there are
astonishing similarities between Divine Comedy and Risalat Al-Ghufran. Our article
is a comparative study in which we compare Abu l-ʿAla al-Maʿarri’s Risalat AlGhufran and Dante Alighieri`s Divine Comedy. Using the comparative method we
made an analysis of theme, thought and form, each work is written in different
languages in different time and place. In doing so we detected common, similar and
different aspects of these two works and also we tried to find out the reasons of the
similarity by examining different aspects of Dante’s biography and historical events
that may influenced Dante and his creation.

ÖZET 1852 yılında dünyaya gelen Abdülhak Hâmid Tarhan, Tanzimat devrinde edebî faaliyetleri ile önemli bir yer tutmuştur. Doksan seneye yaklaşan bir ömür boyunca kırka yakın eser yazmış olan Hâmid, piyeslerinde Arap karakterlere geniş bir yer vermiştir. Yazarın ailesi, benimsediği düşünce ve Romantik akımı, Arap imajına ilgi duymasında önemli bir rol oynamıştır. Bu makalede Abdülhak Hâmid'in piyeslerinde canlandırdığı Arap karakterler ele alınmıştır. Karakterlerin çoğu olumlu olup millî ve dinî değerlere sımsıkı bağlı kişiler olarak çizilmiştir. Abdülhak Hâmid'in yaşadığı dönem ile o zamanda benimsediği İttihad-ı İslâm düşüncesi Arap karakterlerin olumlu bir şekilde çizmesinde önemli bir rol oynamıştır. Hâmid, piyeslerinde Arapları " öteki " değil, " bizden birisi " olarak sunmuştur. ABSTRACT Abdulhak Hamid, born 1852, occupied an important position during the Tanzimat period due to his literary proliferation. Hamid, who lived almost 90 years  Doktora Öğrencisi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı, [email protected]

Öz: Bu çalışmanın temel amacı, Doğu dilleri ve özellikle de Türkçe öğretimi ile ilgili kitap, sözlük ve tercüme gibi pek çok eser kaleme almış Nasıf el-Maluf'un, Doğu dilleri alanındaki çalışmalarını incelemektedir. El-Maluf, kitaplarını Arapça, Türkçe, Fransızca ve İngilizce gibi farklı dillerde yazıp Türkiye (İzmir, İstanbul) ve Fransa'da (Paris) birçok defa bastırmıştır. Kitaplarının bir kısmı diğer dillere de tercüme edilmiştir. Çalışma, Nasıf el-Maluf'un Doğu dilleri alanına yaptığı katkıları ele almakla beraber yazarın Doğu dilleriyle ilgili yazmış olduğu eserleri ve bu eserleri hazırlarken izlemiş olduğu yöntemleri de tanıtmaya çalışmaktadır.

‫ﻣﻠﺨﺺ‬ ‫اﻟﻌﺮﺑﯿﺔ‬ ‫ﺑﺎﻟﺤﺮوف‬ ‫اﻟﻤﻜﺘﻮب‬ ‫اﻟﺤﺪﯾﺚ‬ ‫اﻟﺘﺮﻛﻲ‬ ‫اﻷدب‬ ‫ﻓﻲ‬ ‫ﺲ‬ ُ ‫َﻟ‬ ‫ﻧﺪ‬ َ ‫اﻷ‬ ‫ﺻﻮرة‬ ‫اﻟﻤﻘﺎﻟﺔ‬ ‫ھﺬه‬ ‫ﺗﺘﻨﺎول‬ ) ‫اﻟﻌﺜﻤﺎﻧﯿﺔ"‬ ‫"اﻟﻠﻐﺔ‬ 1839 -1928 ‫اﻟﺸﯿﺦ‬ ‫زﻣﻦ‬ ‫إﻟﻰ‬ ‫ﺗﻤﺘﺪ‬ ‫اﻟﺘﻲ‬ ‫ﺲ‬ ُ ‫َﻟ‬ ‫ﻧﺪ‬ َ ‫ﺑﺎﻷ‬ ‫اﻟﺘﺮك‬ ‫ﻋﻼﻗﺔ‬ ‫ﻋﻦ‬ ‫ﻟﻤﺤﺔ‬ ‫ﺗﻘﺪم‬ ‫إذ‬ ‫م(‬ ‫اﻟﻤﺬﻛﻮرة‬ ‫اﻟﺤﻘﺒﺔ‬ ‫ﻓﻲ‬ ‫اﻟﻌﺜﻤﺎﻧﻲ‬ ‫اﻷدب‬ ‫ﻓﻲ‬ ‫ﺲ‬ ُ ‫َﻟ‬ ‫ﻧﺪ‬ َ ‫اﻷ‬ ‫ﻟﻤﻮﺿﻮع‬ ‫خ‬ ‫وﺗﺆرﱢ‬ ‫ﻋﺮﺑﻲ،‬ ‫اﺑﻦ‬ ‫اﻟﺼﻮﻓﻲ‬ ‫اﻷدﺑﺎء‬ ‫أھﻢ‬ ‫ﺑﺬﻛﺮ‬ ‫اﻷدﺑﯿﺔ.‬ ‫ﻣﺆﻟﻔﺎﺗﮭﻢ‬ ‫ﻓﻲ‬ ‫ﺲ‬ ُ ‫َﻟ‬ ‫ﻧﺪ‬ َ ‫اﻷ‬ ‫ﺗﻨﺎوﻟﻮا‬ ‫اﻟﺬﯾﻦ‬ FSM İlmî Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi FSM Scholarly Studies Journal of Humanities and Social Sciences Sayı/Number 9 Yıl/Year 2017 Bahar/Spring

Suudi Prens Seyfülislâm b. Suud, el-Kenzü’t-Türkî (Türk Hazinesi)
adlı romanında Medine Valisi Fahreddin Paşa ve Hicaz Demiryolu
Başmühendisi Muhtar Bey’in yirminci yüzyılın ilk çeyreğinde Medine’de
sakladığı altını arayan bir grup siyasetçi ve iş adamlarının yirmi birinci
yüzyılın ilk yıllarında defineyi arayış macerasını anlatmıştır. Yazar,
romanın bazı bölümlerinde Medine Müdafaası ve Fahreddin Paşa’nın
direnişinden bahsederek Osmanlı Devleti’nin son döneminde Medine’de
yaşanan olaylara ışık tutmuştur.
Bu makalede Suudi Prens Seyfülislâm ve el-Kenzü’t-Türkî adlı romanı
hakkında bilgi verildikten sonra romanda yazarın üzerinde durduğu
hadiseler ve şahsiyetler belirtilerek Medine Müdafaası ve Fahreddin Paşa
başta olmak üzere Türkler imajı incelenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Arap Romanı, Türk İmajı, Fahreddin Paşa, elKenzü’t-Türkî,
Suudi Prens Seyfülislâm b. Suud.

Öz: Bu makalede Endülüs'ün Tanzimat öncesi Türk edebiyatındaki yeri ele alınmıştır. Klasik dönemde Endülüs konusu divan şairlerinin dikkatini pek çekmemiştir. Bununla birlikte Endülüs'ten Kerb Gâzî Destanı'nda ve İspanya Sefaretnamesi'nde bahsedilir. Tanzimat döneminde Endülüs'e ilk önem veren yazar Ziya Paşa olmuştur. Ziya Paşa, mensur ve manzum yazılarında Endülüs'ü ele almıştır. Endülüs Tarihi adlı eserinde ayrıntılı bir şekilde Endülüs tarihini okurlarına sunmuştur. Bu eser sayesinde o zamana kadar pek fazla ilgi görmeyen Endülüs tarih ve medeniyetine yönelik bir ilgi oluşmuş ve Tanzimat dönemindeki aydınların Endülüs'le ilgilenmelerine vesile olmuştur. Ziya Paşa, Harâbât adlı eserinde Endülüs şiiri ve şairlerine yer vermiştir. Engizisyon Tarihi adlı eserinde Engizisyon mahkemesinin Endülüslülere karşı yaptığı zulüm ve işkenceleri dile getirmiştir. Ziya Paşa, farklı eserlerinde Endülüs medeniyetini İslam Medeniyetinin güzel bir numunesi olarak göstermiş, Avrupa medeniyetinin ortaya çıkmasında Endülüs'ün oynadığı önemli role dikkat çekmiştir.

تتناول هذه المقالة رحلة القاضي محب الدين الحموي المسماة (بوادي الدموع العندمية بوادي الديار الرومية)، فقد قصد القاضي محب الدين الحموي عاصمة الدولة العثمانية إثر عزله عن قضاء بلدة القدموس في سوريا للتظلم، وبقي في العاصمة ما يزيد عن سنة ونصف، ومع وصل جوي زادة محمد أفندي إلى
مقام قاضي العسكر أُعيد إلى القضاء فعاد إلى بلده

هذا الكتاب -الذي أردنا أن يكون كتاب تدريس للشعر العربي الحديث في جامعة إسطنبول- لا يستوعب جميع الشعراء في العصر الحديث، واقتصرنا فيه على بعضهم. فاخترنا قصائد لشعراء قسم كبير منهم ماتوا، وقلة قلية منهم على قيد الحياة. ولا يستوعب جميع البلدان العربية، مع الإشارة إلى أن معظم هذه المختارات كانت لشعراء من المشرق العربي.
هذه المختارات تجمع بين الشعر العمودي والشعر الحر، كما حاولنا أن ننوع في انتقاء القصائد من حيث الطول، فاخترنا قصائد قصيرة ومتوسطة الطول، وطويلة. ونادرًا ما حذفنا بعض المقاطع من القصائد الطويلة.

من الشروح التي كُتبت على القصائد الصوفية في العصر الـمملوكي
والقصيدةُ المشروحةُ من الخمريات الصوفية التي ظهرت بواكيرها الأولى في القرن الثاني الهجري/ الثامن الميلادي، وناظم هذه القصيدة السلطان قانصوه الغوري الذي كان أديبًا شاعرًا محبًّا للعلمِ والأدبِ، وله أشعارٌ باللغتين العربية والتركية
كُتب هذا الشرحُ الذي هو موضوع ُكتابنا في آواخر العصر الـمملوكيّ، في عام 918 هـ/ 1512م، وأفاد مؤلفه من الشروح السابقة لقصائد صوفية مماثلة لقصيدة السلطان قانصوه الغوري، ولا سيما شرح عبد الرزاق القاشاني لتائية ابن الفارض الـمُسَّمى "كشف الوجوه الغر لمعاني نظم الدر". ومن الـمصادر الأخرى التي أفاد منها صاحب الشرح كتاب الاصطلاحات الصوفية لعبد الرزاق القاشاني، والرسالة القشيرية إلى جانب الـمعاجم اللغوية.

شخصية أبي عبد الله الصغير آخر ملوك العرب في الأندلس من الشخصيات التاريخية المثيرة للجدل. استطاعت هذه الشخصية الدخول إلى الأدب العالمي، فقد جسدت في العديد من الأعمال الأدبية، من الأعمال الأدبية التي تناولت هذه الشخصية في الأدب التركي الحديث مسرحية عبد الله الصغير لعبد الحق حامد، وفي الأدب العربي مسرحية "أبو عبد الله الصغير" لمعروف الأرناؤوط.
تدرس هذه المقالة شخصية أبي عبد الله الصغير في المسرحيتين المذكورتين اللتين اتخذتا من حياته موضوعًا لهما، فشخصيته هي الشخصية الرئيسية في كلا المسرحيتين. في المقالة تم تقديم عرض موجز للمسرحيتين يتضمن أهم الأحداث، أما في قسم المقارنة فتمت مقارنة شخصية أبي عبد الله الصغير من نواح مختلفة، مع بيان النقاط المشتركة والمختلفة بين المسرحيتين فيما يتعلق بالشخصية المدروسة، كما تمت الإشارة إلى الأسباب الكامنة وراء هذا الاختلاف والتشابه في تقديم هذه الشخصية في المسرحيتين المدروستين

Ibn Arabi occupies an important position among the symbols of Islamic civilization. Having spent part of his life in Anatolia, the author of hundreds of books and letters is an important figure for both Arabs and Turks. In recent years a number of novels has been published that feature Ibn Arabi as their main character. Among them there is Jabal Qaf written by a Moroccan novelist Abdullah Bin Arfa and Endülüslü Zidyar: Son Anka by a Turkish author Ahmet Baydar. This article deals with the way in which the character of Ibn Arabi is presented in both novels. Whereas in Jabal Qaf he is the narrator telling the story of his life from the day he was born until his death, Endülüslü Zidyar: Son Anka concentrates on the period of Ibn Arabi’s life that he spent in the Mashreq. After a brief plot summary, the article proceeds to comparing the ways of describing the main character. Both similarities and differences between the novels were pointed out; with the conclusion that the main cause of differences lies in the respective author’s environments, point of view and their reasons for making Ibn Arabi the main protagonist of their narrations.

The ancient Arab proverbs are an important source of ancient Arabic literature. They serve as a mirror that reflects the customs, traditions, and morals of the ancient Arabs and their perspective of life in general. At an early stage the Arabs gathered their proverbs and wrote them down in special books, called "Books of Proverbs". This study discusses the proverbs related to the pre-Islamic king in the ancient cassical Arabic proverbs books that were written during the first five centuries AH. In these books The writers attributed a good number of the proverbs to kings from the pre-Islamic era. There are proverbs that were first spoken at the councils of the kings of the pre-Islamic era, in other proverbs these kings' names were mentioned, and some proverbs referred to and related to them. In this article, we will mention those proverbs related to the kings of the pre-Islamic era and analyze them to present a clear image of the pre-Islamic king in the ancient proverbs books.
تشكل الأمثال العربية القديمة مصدراً مهماً من مصادر الأدب العربي القديم، وهي بمثابة مرآة تنعكس فيها عادات العرب القدماء وتقاليدهم وأخلاقهم ونظرتهم إلى الحياة عموماً. لقد جمع العرب أمثالهم ودونوها في مرحلة مبكرة في كتب خاصة بها، أُطلق عليها اسم " كتب الأمثال". هذه الدراسة تتناول الأمثال المتعلقة بالملك الجاهلي في كتب الأمثال العربية القديمة الفصيحة التي أُلفت في أول خمسة قرون هجرية. فقد نسب صانعو كتب الأمثال عدداً لا بأس به من الأمثال إلى ملوك من الجاهليين في كتبهم، وهناك أمثال قيلت لأول مرة في مجالس ملوك الجاهلية، وأمثال أخرى ذكرت فيها أسماؤهم، وأمثال تُحيل إليهم وتتعلق بهم. في هذه المقالة سنذكر تلك الأمثال المتعلقة بملوك الجاهلية ونحللها لنصل إلى صورة واضحة للملك الجاهلي في كتب الأمثال القديمة.

Günümüz dünyasında içerisinde farklı şekillerde kendisine ulaşan ve onun ayrılmaz bir parçası haline gelen yabancı sözcüklerin olmadığı bir dil neredeyse yoktur. Arapça sözcükler de Türkçede önemli bir yere sahiptir. Bu sözcüklerin önemi, etkisinin sınırlı olmamasında gizlidir. Nitekim günümüzde Türkçe, yaklaşık altı bin beş yüze ulaşan Arapça sözcük içermektedir. Bu sözcükler üzerinde çok sayıda çalışma yapılmış ve yine çok sayıda kitap ve liste yazılmıştır. Öte yandan bu çalışmalar, sahip oldukları büyük öneme rağmen Türkçedeki Arapça sözcükleri hassas bilimsel bir şekilde sınıflandırmamıştır. Aynı şekilde birçoğunun temel amacı, Arap dilinin öğretiminde Arapça sözcüklerden yararlanma meselesi olmamıştır.
Günümüz Türkçesindeki Arapça sözcükleri üç gruba ayırmak mümkündür. Birinci grup, Arapçadaki anlamını koruyan sözcükler; ikinci grup, Arapçadaki anlamının yanı sıra Türkçede yeni bir anlam kazanmış olan sözcükler; üçüncü grup ise Arapçadaki orijinal anlamını yitiren ve Türkçede yeni bir anlam kazanan sözcüklerdir. Öte yandan bu sözcüklerle birlikte aynı şekilde bazıları Arapçadaki anlamlarından farklı bir anlama sahip olan tam yapılar ve cümleler de Türkçeye girmiştir.
Türklere Arap dilinin öğretilmesinde Türkçedeki Arapça sözcüklerden yararlanabilmek için öncelikle bahsi geçen sözcüklere dair iki bölümden oluşan özel bir sözlüğün hazırlanması gerekmektedir. Bu bölümlerden birincisi, asıl anlamlarını koruyan sözcükler ve yapılar; ikincisi ise anlamları değişen sözcükler ve yapılara yönelik olmalıdır. Öyle ki ortak sözcüklerin her birinin karşısına o sözcüğün cinsi, kökü ve varsa müteaddî olduğu harf-i cer yazılmalı, ayrıca Türkçe tercümesiyle birlikte örnek bir cümle dile getirilmelidir. Bu sözcüklerden, özellikle giriş ve başlangıç seviyelerinde Türkçe konuşanlar için Arapça kitap yazımında faydalanmak mümkündür. Nitekim bu, sözcük öğrenme sürecini hızlandırmakta, öğrencinin dil stokunu kısa sürede artırmakta, öğrenime dair çeviriyi kullanma ihtiyacını ortadan kaldırmakta, öğrencinin sözlüğe başvurma ihtiyacını azaltmakta ve metinlerin anlaşılmasını artırmaktadır.
Bu sözcüklerin Türkçedeki çeşitliliği, onları sarf (morfoloji) ve iştikâk (türetme) öğretiminde de kullanmamızı sağlar. Nitekim bu sözcüklerin sülâsî mücerred ve mezîd olmak üzere mastarları, ism-i fâil, ism-i mefûl, sıfat-ı müşebbehe, mübalağalı ism-i fâil ve ism-i merra vb. yapıları vardır. Ayrıca bu sözcüklerin alıştırma ve aktivitelerin hazırlanmasında da kullanılması mümkündür ki buna dair bir örnek vereceğiz.
Bu çalışma kısa vadede, Arapça öğretenler ile öğrenenlerin ve anadili Türkçe olanlara yönelik Arapça ders kitabı tasarlayanların faydalanması için Arapça sözcüklerden oluşan bir sözlük oluşturmak amacıyla bir komite oluşturulmasını önermektedir.

Endülüs'ün son Arap hükümdarı olan Abû Abdullah es-Sağîr, tartışmalı bir şahsiyettir. Dünya edebiyatına giren bu şahsiyet, birçok edebî esere konu olmuştur. Türk edebiyatında Abdülhak Hamid'in kaleme aldığı Abdullahü's-Sagîr adlı piyesi ile Arap edebiyatında Suriyeli yazar Maruf el-Arnavut'un Ebû Abdullah es-Sagîr adlı piyesi, bu şahsiyeti ele alan eserlerdendir. Bu makalede, adı geçen bu iki piyeste ana karakter olarak karşımıza çıkan Abû Abdullah es-Sağîr'in şahsiyeti farklı yönleriyle incelenmiştir. Makalede, söz konusu piyeslerin geniş özetleri verildikten sonra karşılaştırma bölümünde Abû Abdullah es-Sağîr'in şahsiyeti piyeslerde geçen ortak ve farklı yönleriyle ele alınarak incelenmiştir. Ayrıca bu piyeslerde Abû Abdullah es-Sağîr ile ilgili farklılıkların ve benzerliklerin arkasında yatan sebeplere de işaret edilmiştir.

Abdulhak Hamid, born 1852, occupied an important position during the Tanzimat period due to his literary proliferation. Hamid, who lived almost 90 years  Doktora Öğrencisi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı, abd.

Endülüs'ün son Arap hükümdarı olan Abû Abdullah es-Sağîr, tartışmalı bir şahsiyettir. Dünya edebiyatına giren bu şahsiyet, birçok edebî esere konu olmuştur. Türk edebiyatında Abdülhak Hamid'in kaleme aldığı Abdullahü's-Sagîr adlı piyesi ile Arap edebiyatında Suriyeli yazar Maruf el-Arnavut'un Ebû Abdullah es-Sagîr adlı piyesi, bu şahsiyeti ele alan eserlerdendir. Bu makalede, adı geçen bu iki piyeste ana karakter olarak karşımıza çıkan Abû Abdullah es-Sağîr'in şahsiyeti farklı yönleriyle incelenmiştir. Makalede, söz konusu piyeslerin geniş özetleri verildikten sonra karşılaştırma bölümünde Abû Abdullah es-Sağîr'in şahsiyeti piyeslerde geçen ortak ve farklı yönleriyle ele alınarak incelenmiştir. Ayrıca bu piyeslerde Abû Abdullah es-Sağîr ile ilgili farklılıkların ve benzerliklerin arkasında yatan sebeplere de işaret edilmiştir.