Papers by Hajrija Mujović
Stanovništvo, Dec 14, 2023
Glasnik Advokatske komore Vojvodine, Dec 31, 2022
Teme, Dec 21, 2018
Апстракт 1020 ству у том погледу могу представљати добар узор за право Србије. То је веома важно ... more Апстракт 1020 ству у том погледу могу представљати добар узор за право Србије. То је веома важно јер данас поједини видови транспорта, на примеру тзв. ваздушних амбуланти у здравственој заштити, добијају међународне размере.
Uvod Razmatranje problematike pobačaja mnogi pravni pisci započinju konstatacijom da je to pitanj... more Uvod Razmatranje problematike pobačaja mnogi pravni pisci započinju konstatacijom da je to pitanje o kome je možda najteže postići konsenzus kako ga urediti i dokle ići sa reproduktivnim slobodama i pravima, a u kojoj meri biti restriktivan. Tokom poslednjih decenija pravo o pobačaju je bilo dosta debatovano u mnogim zemljama, a posebno i u evropskom prostoru sa težnjom harmonizacije propisa, ali ponovo se došlo do toga da se jedva mogu pomiriti dva suprotstavljena pogleda. Na jednoj strani, postoji stav da ljudski život pre ro zaslužuje visok stepen zaštite, ili čak istu zaštitu kao što pravo predvi posle ro što ne isključuje kompletno pobačaj, ali ga dopušta samo pod izuzetnim okolnostima, na primer kada je život majke u opasnosti. Na drugoj strani, postoji saglasnost da, pored toga što odluka da se prekine trudnoća nikad nije laka, u krajnjoj analizi ženi treba da bude dopušteno da učini sopstveni reproduktivni izbor. Prisiljavati ženu da nosi plod ili da prekine trudnoću pod pre...
Medicine and law, 2010
This article deals with the common term of different physician's errors that often happen in ... more This article deals with the common term of different physician's errors that often happen in daily practice of health care. Author begins with the term of medical malpractice, defined broadly as practice of unjustified acts or failures to act upon the part of a physician or other health care professionals, which results in harm to the patient. It is a common term that includes many types of medical errors, especially physician's errors. The author also discusses the concept of physician's error in particular, which is understood no more in traditional way only as classic error in acting something manually wrong without necessary skills (medical concept), but as an error which violates patient's basic rights and which has its final legal consequence (legal concept). In every case the essential element of liability is to establish this error as a breach of the physician's duty. The first point to note is that the standard of procedure and the standard of due care a...
Medicine and law, 2007
The essence of a patient's rights and legislation framework requires an answer to the questio... more The essence of a patient's rights and legislation framework requires an answer to the question on how legislation can work towards better defining, respecting, protecting and effectiveness of these rights. First, it is necessary to give a short introduction to patients' rights, their definition and different classifications. In the long list of human rights, patients' rights obviously take one of the very important places. Human life and health are the values, which, in comparison with all other human values, are considered as values of the highest rank. Patients' rights represent a legal expression of something, which every person basically and naturally expects from a doctor, medical staff, and from a health care system in general. The subject of the second part of this paper presents the intention, scope and conception of necessary legislation. How should it be considered - in a wider sense or as a special law? Some theoretical and practical questions regarding in...
Vojnosanitetski pregled, 2012
Medical review, 2007
Introduction: Understanding the lawful implementations of surgical procedures, such as hysterecto... more Introduction: Understanding the lawful implementations of surgical procedures, such as hysterectomy, raises practical questions concerning legal relations between a doctor and his patient, and consequences of this relationship, which may be legally relevant. The modern legal theory and practice consider doctors and patients to be partners. Consent and Information: Medical practitioners performing surgical procedures are obliged to obtain informed consent. They are also required to inform their patients about indications, course of the operative procedure, postoperative treatment, possible complications during and after the procedure, and quality of life after the operation. Informed conversation should take into account the age, mental status and patient's intellectual abilities. Legal consequences of surgical procedures Malpractice litigation mostly concers medical error and negligence. Medical errors should not be confused with ineffective outcome, or complicated postoperative...
Filozofija i drustvo, 2012
The paper focuses on issues of development dimensions of Medical Law and its ongoing process of s... more The paper focuses on issues of development dimensions of Medical Law and its ongoing process of standardization and harmonization on one hand, versus the traditionally rooted and available principles of biomedical ethics, on the other. The collision of new legal institutes and the spread of human rights protections is evident. This paper follows the theory and practice of medical ethics and medical law. The theoretical aspect points out medical ethics as one of the sources of medical law. Legal theory makes a distinction between formal and autonomous sources of medical law. Even though ethics is morally much higher, law prevails because it has stronger sanctions and legal power. In its practical aspect, this paper gives examples of different situations of medical decision-making processes. Ethical rules are of the utmost relevance in the domain of confidentiality and options of medical treatment. But, in concrete medical procedures, where legal positions of patients are evidently ve...
Stanovnistvo ISSN 0038-982X, , 2009
This article considers the legal issues surrounding induced late abortion in cases when severe me... more This article considers the legal issues surrounding induced late abortion in cases when severe medical, therapeutic or ethical reasons have not been in dispute. Generally discussing the essential question about abortion today, it means not anymore legality of abortion but, in the first place, safety of abortion. From the aspect of woman health the most important aim is to detect and avoid possible risks of medical intervention, such as late abortion present. This is the matter of medical law context and also the matter of the woman's reproductive rights, here observed through legislation and court practice. The gynecologist has an obligation to obtain the informed consent of each patient. Information's should be presented in reasonably understandable terms and include alternative modes of treatment, objectives, risks, benefits, possible complications, and anticipated results of such treatment. Pregnant woman should receive supportive counseling before and particularly after ...
Ovaj članak ima za predmet bliže pojašnjenje uloge i specifičnosti službi transportne medicine u ... more Ovaj članak ima za predmet bliže pojašnjenje uloge i specifičnosti službi transportne medicine u zbrinjavanju ugrožene populacije, odnosno pojedinaca koji su u hitnom stanju ili kritičnim situacijama. Cilj je da se istraži mera pravne uređenosti i da li zakonska i druga regulativa treba da bude revidirana iz razloga dostizanja bolje zdravstvene zaštite ugroženih. Istražena regulativa posmatra se u kontekstu izvora medicinskog prava i njihovog odnosa sa važećim pravilima i principima medicinskog staleža. Pri tome, pitanja različitih vidova transporta sagledavaju se u slučajevima kad je prevoz hitan i onda kad on nije hitan, ali se obavlja po nalogu lekara, bilo da je reč o međubolničkom premeštanju pacijenta, premeštanju unutar zdravstvene ustanove, ili na kućno lečenje. Rezultati pravne analize i prikazanog primera iz inostrane sudske prakse jesu da, kada je u pitanju transport, neka od prava pacijenata mogu biti suspendovana pod uslovom urednog vođenja medicinske dokumentacije. Mer...
Članak daje pregled pravnih propisa, staleškog prava i preporuka asocijacije doktora medicine. Te... more Članak daje pregled pravnih propisa, staleškog prava i preporuka asocijacije doktora medicine. Tematika postojeće regulative u domenu lekarskog rada obuhvata veliku oblast propisa i pravila različite pravne prirode, kao i praksu njihove primene. Celu oblast prati velika građa, s tim što medicinskopravni pristup u obradi literature nije u dovoljnoj meri prisutan. Najpre se, metodološki gledano, izlažu opšta mesta kao što su obeležja delatnosti, monopol lečenja i osnovne postavke rada u zdravstvu, a potom i specifičnosti teme kao što su profesionalna solidarnost i povezivanje lekara, rad na samoregulativi i autonomnim telima. Težište se stavlja na izvore prava, a razvoj određenih preporuka za struku ilustruje se na primeru tzv. defanzivne medicine. Zaključak ukazuje na stanje prava lekara u Republici Srbiji i potrebu, kako diskutovanja usvojenih zakonskih rešenja i drugih akata, tako i proširenja regulatornog okvira
Sudsko veštačenje kao dokazno sredstvo u savremenim pravnim postupcima igra veliku ulogu. To je u... more Sudsko veštačenje kao dokazno sredstvo u savremenim pravnim postupcima igra veliku ulogu. To je ujedno i neophodan dokaz i sastavni deo utuženja ukoliko su u pitanju procene ličnih stanja, ličnih šteta i sporova u pružanju medicinske nege. Finalni akt dokaza veštačenjem iskazuje se u ekspertskom izveštaju, čije su suštinske komponente date po pravilu u pisanoj formi i sadržinski kao nalaz i mišljenje veštaka. Zakoni koji uređuju ovu materiju na više mesta govore o nalazu i mišljenju. Njihova forma i sadržina nisu u fokusu, premda se može reći da se tumačenjem pojedinih odredbi jasno dolazi do odgovora šta su obavezni elementi ovih akata. Na određene smernice ukazuje i praksa veštačenja. Cilj bližeg razmatranja ovih pitanja je da se obraćanjem pažnje na kvalitet ovih akata poveća uspešnost i kvalitet medicinskih veštačenja, a ujedno umanje mogući nedostaci, kao i kontradiktorni i oprečni stavovi po različitim pitanjima veštačenja
Medicinska delatnost je prema svojim etičkim i profesionalnim ciljevima usmerena na pacijenta, nj... more Medicinska delatnost je prema svojim etičkim i profesionalnim ciljevima usmerena na pacijenta, njegovo telo, život i zdravlje. Uvek je cilj da se pacijent održi u životu, izleči ili da se njegove patnje ublaže. Ipak, dešavaju se i prateće bolesti i oštećenja, ili neželjena i sporedna dejstva lekova. Opšta je konstatacija da je u današnje vreme medicina nesumljivo uspela da smanji rizike koje prete od nastanka bolesti ali, sa druge strane, povećala je rizike koji prate dijagnostiku i lečenje bolesti. Rizike uslovljavaju ne samo medicinske procedure koje same po sebi nose određenu nesigurnost i neizvesnost nego i neželjeni prateći događaji, pa i greške u postupanju do kojih može doći. Pravo ima ulogu da osigura kvalitet medicinskih usluga i da ponašanje davaoca usluga učini podložnim društvenoj kontroli, a ne samo kontroli medicinskog staleža, koja nije dovoljna. U kršenju pravnih obaveza leže različiti osnovi odgovornosti pripadnika medicinskih profesija. Kod ovih pitanja je važno pr...
Izuzeće je pravni institut i procesna mera koja ima za svrhu da obezbedi objektivnost u postupanj... more Izuzeće je pravni institut i procesna mera koja ima za svrhu da obezbedi objektivnost u postupanju procesnih subjekata, pa prema tome i sudskih veštaka. To je uslov za ostvarenje načela zakonitosti. Zakon o parničnom postupku govori o tome da veštak može da bude isključen ili izuzet iz istih razloga kao i sudija ili sudija – porotnik. Izuzeće u širem smislu ili izuzeće po Zakonu naziva se isključenjem. Kod izuzeća u užem smislu najčešće je u pitanju subjektivni kriterijum za izuzeće, odnosno relativni razlog izuzeća. Do izuzeća u tom slučaju dolazi na zahtev samog veštaka ili na traženje stranke, a ne po samom Zakonu. Razlozi za izuzeće ovde nisu taksativno nabrojani u Zakonu već su dati u obliku pravnog standarda. To može biti pozivanje na različite okolnosti koje dovode u sumnju nepristrasnost i ličnost veštaka, a u nekim pravnim sistemima proširuju se na stručnost veštaka i njegovu tzv. diskvalifikaciju. U tom smislu takođe se naglašava da svaki zahtev za izuzeće podleže oceni i ...
Sudskomedicinsko veštačenje moguće je sagledati sa više različitih aspekata. Ako se pođe od pravo... more Sudskomedicinsko veštačenje moguće je sagledati sa više različitih aspekata. Ako se pođe od pravosudnog sistema, poslova veštaka i njegovog mesta u tom sistemu, od bitnog je značaja sama institucija veštačenja koja je zakonski zasnovana i uređena procesnim zakonima u delu odredaba o dokaznom postupku. Sa svoje strane, odredbe materijalnog prava, koje za predmet imaju sudsko veštačenje, takođe predviđaju da se veštačenje smatra obavljanjem posebno ustanovljenog posla. Upis u Registar veštaka kao jedna vrsta upravnog postupka ulazi u nadležnost Ministarstva pravde koje ima zakonsku obavezu da organizuje rad pravosudnog sistema, a nesporno je da veštaci predstavljaju njegov važan i neizbežan deo. Stalni razvoj naučnih i stručnih grana svedoči o tome da konsenzus struke treba da čine oni stavovi koji dobiju podršku širokog i objektivnog panela medicinskih eksperata - veštaka, koji time pomažu uspostavljanje kolektivne saglasnosti, s tim što se ima u vidu i da postoje odstupanja u zavisn...
Sudskomedicinsko veštačenje je, pravno gledano, jedno od dokaznih sredstava u postupku pred sudom... more Sudskomedicinsko veštačenje je, pravno gledano, jedno od dokaznih sredstava u postupku pred sudom, ali istovremeno njega treba posmatrati i kao veoma odgovoran i zahtevan posao kroz pojedinačni zadatak, kome veštak pristupa po nalogu suda ili stranke u sporu. Reč je o tome da osnovi sudskomedicinskog postupanja treba da budu sagledani sa dve strane, procesnopravne i materijalnopravne. Pored toga, za razliku od drugih oblasti sudskog veštačenja, medicinsko veštačenje obeležava status lekara veštaka kao vršioca posla, što podrazumeva uvažavanje ne samo pravnih već i pravila struke medicinskog staleža, te kodeksa medicinske etike. Ova pravila su esencijalno prisutna u svakom domenu medicinske prakse, pa prema tome i kod prakse kakvo je lekarsko veštačenje. Premda nije reč o lečenju, mnogi elementi klasičnog postupanja prisutni su ili veoma slični po pitanju merenja stanja i vrednosti, pregleda, izdavanja nalaza i uverenja, medicinske dokumentacije i sl. Kod predmeta iz oblasti pogrešne...
Generally speaking corruption in healthcare is a part of wider social corruption, and it needs to... more Generally speaking corruption in healthcare is a part of wider social corruption, and it needs to be influenced on both sides, outside and within the health system. This approach also points to responsible entities in preventing and sanctioning corruption, both within and outside the health system. In Serbia, one part of it is insufficiently understood. The health system and the working process in health care is very complex and it should not be burdened by solving the problem of corruption in a classical way. Detection and repressive measures in this sense should be left to the competent authorities. On the side of health authorities and institutions, measures of prevention should be implemented, whether concrete actions or the raising of responsible behavior, as well as ethical and professional standards in the performance of health activities. Disciplinary courts and ethics committees in healthcare institutions can not directly address the corruption cases because they do not eve...
Uploads
Papers by Hajrija Mujović