Görelinin iki konuda bulunan ve bulunduğu konuları birbirine bağlayan tek bir araz olduğu varsayı... more Görelinin iki konuda bulunan ve bulunduğu konuları birbirine bağlayan tek bir araz olduğu varsayımı, onun teselsül engeli nedeniyle dış dünyada değil sadece akılda bulunan bir araz olduğu düşüncesine yol açmıştır. Tezin amacı İbn Sînâ’nın, görelinin böyle bir sorun oluşmaksızın dış dünyada mevcudiyetini savunan görüşünü analiz etmektir. İnceleme, bu görüşü sonuç veren kavramsal unsurların ve örtük ilkelerin tespitiyle gerçekleştirilmiştir. Tezde şu sonuçlar elde edilmiştir: “Dış dünya” kavramı, nispeti muhtevidir, bu durum nesneyi dış dünyada bulunduğunda göreli arazları kabil hale getirir. Görelinin mahiyeti, dışta tahakkuku ve tanımı arasındaki ayrım ve ilişki, (i) dış dünyayı inşa eden tek konulu cevher-araz ontolojisi ve (ii) insanın buna ilişkin bilgi durumlarıyla uyumludur. Bununla beraber görelinin akli bir araz oluşu, insan aklının göreliliğin yaratıcısı olup olmadığına ilişkin sorunun canlı kalmasına neden olmaktadır. Bu sorunun yanıtı, bir mevcudun insan düşünüşünden bağım...
Nazariyat İslam Felsefe ve Bilim Tarihi Araştırmaları Dergisi (Journal for the History of Islamic Philosophy and Sciences)
The mode of existence of relatives has been a matter of debate throughout the history of thought.... more The mode of existence of relatives has been a matter of debate throughout the history of thought. Having evaluated the debate through the contrast between a first intelligible that has individuals in the external world and a second intelligible that has no counterpart at the individual level in the external world, Ibn Sīnā believed the relative to be a categorical accident with individuals that can be pointed at in the external world. In the Metaphysics of al-Shifā, Ibn Sīnā proposed a solution aimed at eliminating the objections based on the infinite regress against his view. The article tests the applicability of the model built in this solution to the meaning of otherness (al-mughāyara), the results of which reveal the incompatibility of otherness with this model as a problem. When examining the source of this problem, the following findings are noted: The categorical relative (al-muḍāf) and pure relation (iḍāfa) are not the same thing. Pure relation is a general concept upon whi...
Nazariyat İslam Felsefe ve Bilim Tarihi Araştırmaları Dergisi (Journal for the History of Islamic Philosophy and Sciences)
Görelilerin varlık tarzı düşünce tarihinde bir tartışma konusudur. Tartışmayı “dış dünyada şahısl... more Görelilerin varlık tarzı düşünce tarihinde bir tartışma konusudur. Tartışmayı “dış dünyada şahısları bulunan birinci makul” ve “şahıs düzeyinde karşılığı bulunmayan ikinci makul” karşıtlığında değerlendiren İbn Sînâ, görelinin, dış dünyada işaret edilebilir şahısları bulunan kategorik bir araz olduğu görüşündedir ve eş-Şifâ Metafizik’te, benimsediği görüşe karşı öne sürülmüş olan teselsül gerekçeli itirazları ortadan kaldırmayı amaçlayan bir çözüm sunmuştur. Makalede, söz konusu çözümde inşa edilen modelin başkalık anlamı için uygulanabilirliği sınanmış ve bu sınamanın sonucunda başkalığın modelle uyumsuzluğu, bir problem olarak ortaya konmuştur. Problemin kaynağına ilişkin bir incelemede şu tespitler kaydedilmiştir: Kategorik göreli/muzâf ve görelilik/izâfet aynı şeyler değildir. İzâfet, kategorik göreliyi temellendiren ve ona indirgenemeyecek genellikte bir kavramdır, çünkü birlik yükleminin çokluk için geçerli olabilmesi izâfet aracılığıyla gerçekleşmektedir. Başkalık, izâfete iç...
Görelinin iki konuda bulunan ve bulunduğu konuları birbirine bağlayan tek bir araz olduğu varsayı... more Görelinin iki konuda bulunan ve bulunduğu konuları birbirine bağlayan tek bir araz olduğu varsayımı, onun teselsül engeli nedeniyle dış dünyada değil sadece akılda bulunan bir araz olduğu düşüncesine yol açmıştır. Tezin amacı İbn Sînâ’nın, görelinin böyle bir sorun oluşmaksızın dış dünyada mevcudiyetini savunan görüşünü analiz etmektir. İnceleme, bu görüşü sonuç veren kavramsal unsurların ve örtük ilkelerin tespitiyle gerçekleştirilmiştir. Tezde şu sonuçlar elde edilmiştir: “Dış dünya” kavramı, nispeti muhtevidir, bu durum nesneyi dış dünyada bulunduğunda göreli arazları kabil hale getirir. Görelinin mahiyeti, dışta tahakkuku ve tanımı arasındaki ayrım ve ilişki, (i) dış dünyayı inşa eden tek konulu cevher-araz ontolojisi ve (ii) insanın buna ilişkin bilgi durumlarıyla uyumludur. Bununla beraber görelinin akli bir araz oluşu, insan aklının göreliliğin yaratıcısı olup olmadığına ilişkin sorunun canlı kalmasına neden olmaktadır. Bu sorunun yanıtı, bir mevcudun insan düşünüşünden bağım...
Nazariyat İslam Felsefe ve Bilim Tarihi Araştırmaları Dergisi (Journal for the History of Islamic Philosophy and Sciences)
The mode of existence of relatives has been a matter of debate throughout the history of thought.... more The mode of existence of relatives has been a matter of debate throughout the history of thought. Having evaluated the debate through the contrast between a first intelligible that has individuals in the external world and a second intelligible that has no counterpart at the individual level in the external world, Ibn Sīnā believed the relative to be a categorical accident with individuals that can be pointed at in the external world. In the Metaphysics of al-Shifā, Ibn Sīnā proposed a solution aimed at eliminating the objections based on the infinite regress against his view. The article tests the applicability of the model built in this solution to the meaning of otherness (al-mughāyara), the results of which reveal the incompatibility of otherness with this model as a problem. When examining the source of this problem, the following findings are noted: The categorical relative (al-muḍāf) and pure relation (iḍāfa) are not the same thing. Pure relation is a general concept upon whi...
Nazariyat İslam Felsefe ve Bilim Tarihi Araştırmaları Dergisi (Journal for the History of Islamic Philosophy and Sciences)
Görelilerin varlık tarzı düşünce tarihinde bir tartışma konusudur. Tartışmayı “dış dünyada şahısl... more Görelilerin varlık tarzı düşünce tarihinde bir tartışma konusudur. Tartışmayı “dış dünyada şahısları bulunan birinci makul” ve “şahıs düzeyinde karşılığı bulunmayan ikinci makul” karşıtlığında değerlendiren İbn Sînâ, görelinin, dış dünyada işaret edilebilir şahısları bulunan kategorik bir araz olduğu görüşündedir ve eş-Şifâ Metafizik’te, benimsediği görüşe karşı öne sürülmüş olan teselsül gerekçeli itirazları ortadan kaldırmayı amaçlayan bir çözüm sunmuştur. Makalede, söz konusu çözümde inşa edilen modelin başkalık anlamı için uygulanabilirliği sınanmış ve bu sınamanın sonucunda başkalığın modelle uyumsuzluğu, bir problem olarak ortaya konmuştur. Problemin kaynağına ilişkin bir incelemede şu tespitler kaydedilmiştir: Kategorik göreli/muzâf ve görelilik/izâfet aynı şeyler değildir. İzâfet, kategorik göreliyi temellendiren ve ona indirgenemeyecek genellikte bir kavramdır, çünkü birlik yükleminin çokluk için geçerli olabilmesi izâfet aracılığıyla gerçekleşmektedir. Başkalık, izâfete iç...
Uploads
Papers by zehra gökgöz