nlatmak istediği derdi olan bir film yönetmeni düşünelim. Her dert sahibinin derdini anlatmak ist... more nlatmak istediği derdi olan bir film yönetmeni düşünelim. Her dert sahibinin derdini anlatmak istemesi gibi, film yönetmeni de doğal olarak derdini filmleriyle ifade edebilmenin yollarını arayacaktır. Yönetmen için filmden daha iyi bir derdini ifade etme yolunun olmayacağı söylenebilir. Yönetmen derdinin niteliğine ve ifade kabiliyetine bağlı olarak değişik türde filmler çekebilir. Temel derdi para kazanmak ya da izlenme rekorları kırmak olan bir yönetmenle hayatın anlamını sorgulamayı birincil dert haline getirmiş bir yönetmenin çekeceği filmlerin çok farklı olması mantıklı olacaktır. İlk grupta yer alan yönetmen, seyirciyi cezbedecek ve gişe yapacak bir filmin çekilmesine kafa yorarken, ikinci gruptaki yönet-men "hayatın anlamını bir filmle en iyi nasıl anlatabilirim" konusunu enine boyuna araştıracaktır. Hayatı anlamlandırmayla ilgili derdi olan yönetmen-lerin çekeceği filmlerin, derinlik bakımından birbirinden farklı olması beklenebilir. Nörotik yapılı bir yönetmenin derdini bir filmle anlatmaya çalışırken kullanacağı malzeme, borderline ya da psikotik yapılı bir yönetme-ninkinden çok farklı olacaktır. Burada nörotik, borderline ve psikotik kavramlarını bir akıl hastalığının belirtisi olarak değil, ruhsal yapının boyutları olarak görmek gerekiyor. Nörotik bir ifade daha yüzeysel, gerçekle bağlantısını büyük ölçüde korunmuş ve genel geçer mantık kural-larından fazla uzaklaşmamıştır. Oysa borderline bir A ifadenin stres durumlarında psikotik döneme gerilemesi, stres durumu ortadan kalktıktan sonra ise normale gerile-mesi, stres durumu ortadan kalktıktan sonra ise normale dönmesi söz konusu olacaktır. Psikotik ifade ise tama-men gerçeğin ötesinde, mantığın, lisan kurallarının dışın-da ve irrasyoneldir. Bu tanımlamaları gözümüzün önünde tutarsak, nörotik bir yönetmenin çekeceği filmle derdini seyirciye bulaştırıp onu huzursuz edeceğini, kendi açmazlarını sanki ciddi ve evrensel bir sorunmuş gibi anlatacağını, kendi doğrularını tek gerçekmiş gibi empoze etmeye kalkacağını, derdini ideolojisiyle harmanlayıp propaganda kaygısı güdeceğini ve deyim yerindeyse kabız bir film ortaya koyacağını söyleyebiliriz. Nörotik yönetmen tutumuna en iyi örnekleri bizdeki 12 Eylül filmlerinde bulabiliriz. Askeri cuntayla başı belaya girmiş ideolojili ya da bu ideolojiye mensupmuş havası yayan yönetmenlerin çektiği filmlerde tumturaklı bir dil kullanılarak, abartılı duygusal ve psikolojik şiddet sahneleri eşliğinde, cuntanın o ideolojide olanlara zulmettiği anlatılmaya çalışılır. Aslında kimsenin cuntanın yaptıklarını savun-duğu filan yoktur hatta cuntanın o ideolojidekilerle birlikte vatansever herkese zulmettiği aklı başındaki herkesin malumudur. Ancak nörotik yönetmenimiz bu gerçeği görmezden gelir, üstelik cuntacılarla doğrudan hesaplaşacak cesareti de olmadığı için onları hedef almaktan korkar ve tipik bir nörotiğin yapacağı gibi * Psikiyatrist, Prof.
nlatmak istediği derdi olan bir film yönetmeni düşünelim. Her dert sahibinin derdini anlatmak ist... more nlatmak istediği derdi olan bir film yönetmeni düşünelim. Her dert sahibinin derdini anlatmak istemesi gibi, film yönetmeni de doğal olarak derdini filmleriyle ifade edebilmenin yollarını arayacaktır. Yönetmen için filmden daha iyi bir derdini ifade etme yolunun olmayacağı söylenebilir. Yönetmen derdinin niteliğine ve ifade kabiliyetine bağlı olarak değişik türde filmler çekebilir. Temel derdi para kazanmak ya da izlenme rekorları kırmak olan bir yönetmenle hayatın anlamını sorgulamayı birincil dert haline getirmiş bir yönetmenin çekeceği filmlerin çok farklı olması mantıklı olacaktır. İlk grupta yer alan yönetmen, seyirciyi cezbedecek ve gişe yapacak bir filmin çekilmesine kafa yorarken, ikinci gruptaki yönet-men "hayatın anlamını bir filmle en iyi nasıl anlatabilirim" konusunu enine boyuna araştıracaktır. Hayatı anlamlandırmayla ilgili derdi olan yönetmen-lerin çekeceği filmlerin, derinlik bakımından birbirinden farklı olması beklenebilir. Nörotik yapılı bir yönetmenin derdini bir filmle anlatmaya çalışırken kullanacağı malzeme, borderline ya da psikotik yapılı bir yönetme-ninkinden çok farklı olacaktır. Burada nörotik, borderline ve psikotik kavramlarını bir akıl hastalığının belirtisi olarak değil, ruhsal yapının boyutları olarak görmek gerekiyor. Nörotik bir ifade daha yüzeysel, gerçekle bağlantısını büyük ölçüde korunmuş ve genel geçer mantık kural-larından fazla uzaklaşmamıştır. Oysa borderline bir A ifadenin stres durumlarında psikotik döneme gerilemesi, stres durumu ortadan kalktıktan sonra ise normale gerile-mesi, stres durumu ortadan kalktıktan sonra ise normale dönmesi söz konusu olacaktır. Psikotik ifade ise tama-men gerçeğin ötesinde, mantığın, lisan kurallarının dışın-da ve irrasyoneldir. Bu tanımlamaları gözümüzün önünde tutarsak, nörotik bir yönetmenin çekeceği filmle derdini seyirciye bulaştırıp onu huzursuz edeceğini, kendi açmazlarını sanki ciddi ve evrensel bir sorunmuş gibi anlatacağını, kendi doğrularını tek gerçekmiş gibi empoze etmeye kalkacağını, derdini ideolojisiyle harmanlayıp propaganda kaygısı güdeceğini ve deyim yerindeyse kabız bir film ortaya koyacağını söyleyebiliriz. Nörotik yönetmen tutumuna en iyi örnekleri bizdeki 12 Eylül filmlerinde bulabiliriz. Askeri cuntayla başı belaya girmiş ideolojili ya da bu ideolojiye mensupmuş havası yayan yönetmenlerin çektiği filmlerde tumturaklı bir dil kullanılarak, abartılı duygusal ve psikolojik şiddet sahneleri eşliğinde, cuntanın o ideolojide olanlara zulmettiği anlatılmaya çalışılır. Aslında kimsenin cuntanın yaptıklarını savun-duğu filan yoktur hatta cuntanın o ideolojidekilerle birlikte vatansever herkese zulmettiği aklı başındaki herkesin malumudur. Ancak nörotik yönetmenimiz bu gerçeği görmezden gelir, üstelik cuntacılarla doğrudan hesaplaşacak cesareti de olmadığı için onları hedef almaktan korkar ve tipik bir nörotiğin yapacağı gibi * Psikiyatrist, Prof.
Uploads
Papers by mustafa bilici