Bu çalışmada Hâẕâ Kitȃbu'n-Nefîs Yufṣaḥu Fîh ʻAn'il-Lügati't Türkiyye adlı el yazma kitap tanıtıl... more Bu çalışmada Hâẕâ Kitȃbu'n-Nefîs Yufṣaḥu Fîh ʻAn'il-Lügati't Türkiyye adlı el yazma kitap tanıtılmış ve incelenmiştir. Eserin yazarı, yazıldığı yer ve zaman tam olarak belli değildir. Kitȃbü'n-Nefîs Yufṣaḥu Fîh ʻAn'il-Lügati't-Türkiyye, Kolombiya Üniversitesi tarafından dijital ortamda erişime açılan Arapça-Türkçe sözlük ve dil bilgisi kitabıdır. Kayıtta eserin David Eugene Smith tarafından 1931-1934 yılları arası hediye edildiği belirtilmektedir. Eser, yabancılara Türkçe öğretimi, Türkçe öğretimi, sözlükçülük, dil bilgisi yazarlığı, Türkçe Arapça sözlük, yabancılara Türkçe öğretimi, Araplara Türkçe öğretimi ve Türkçe-Arapça dil bilgisi karşılaştırma gibi alanlarla ilgilidir. Eser, kuralların Arapça olarak açıklandığı bir Türkçe dil bilgisi kitabıdır, basit cümlelerin ve örneklerin belli başlıklar altında verildiği tematik bir sözlüktür. Kitap dil bilgisi olmasının yanında aynı zamanda bir sözlüktür ancak bilinen sözlük mantığında, sıralamasında veya alfabetik sıralamadan oluşan bir sözlük değildir. İncelendiğinde tematik sözlük olduğu görülmektedir. Verilen kelimeler alfabetik sıralamada verilmemektedir. Bu tematik sözlük ve dil bilgisi kitabı, bir Arap tarafından Araplara Türkçe öğretmek maksadıyla yazılmıştır. Kitapta yazarı ve milliyetiyle ilgili bilgi bulunmasa da eserin Türkçeyi bilen biri tarafından yazıldığı veya istinsah edildiği ya da iktibas edildiği, yazarı tarafından kuralların Arapça olarak açıklandığı, üstte Arapça altında Türkçe örneklerin verildiği, genelde Arapça örneklerin sağlam ve doğru örnekler olduğu ancak Türkçe örneklerin bazen sadece kurala uygun olarak yanlış veya eksik olarak da verildiği, müellifin Türkçe dil bilgisine tam hâkim olmadığı görülmektedir. Bu çalışmayla eser ilk defa ilim alemine bir makale olarak tanıtılmıştır. Eserdeki bütün Türkçe örnekler, kelime ve ibareler çalışmada verilmiştir. Arapça olarak verilen dil bilgisi açıklamaları Türkçeye çevrilmiştir. Eserde görülen dikkat çekici hususlar sayfa altlarında dipnotlarda verilmiştir.
Akademik sosyal araştırmalar dergisi, Dec 29, 2023
Türk dilinin zengin geçmişini barındıran ve yaşatan Kazak Türkçesi ve edebiyatı, Türk dilinin öne... more Türk dilinin zengin geçmişini barındıran ve yaşatan Kazak Türkçesi ve edebiyatı, Türk dilinin önem taşıyan kollarından biridir. Bu sebeple, Kazak Türkçesinin hem dil hem de edebî gelişim ve değişim yolculuğunu izlemek ve yorumlamak Türklük bilimi açısından elzemdir. Bu amaçla son dönem Kazakistan Türkolojisinin en önemli ismi ve "Kazak dilinin bilge anası" olarak kabul edilen Rabiğa Sızdıkova ve onun Kazak Edebî Dilinin Tarihi (15-19. Asırlar) adlı çalışması tanıtılmıştır. Rabiğa Sızdıkova, Kazak Türkolojisinin millî temellerinin atıldığı zamanlardan günümüze kadar genelde Türkoloji, özelde ise Kazak Türkolojisi adına birçok değerli çalışma yapmıştır. Bu çalışmada, Sızdıkova'nın Türkoloji çalışmaları hakkında bilgi verilmiş, Kazak Türkçesi ve edebiyatı ilgili önemli çalışması olan Kazak Edebiy Tiliniñ Tarihı (15-19. Ğasırlar) adlı eseri tanıtılmıştır. Eserin Kazak Türkçesi ile edebiyatı ve Kazak dilinin tarihi konusundaki önemine dikkat çekilmiştir. Yine eser üzerinden Sızdıkova'nın araştırmacı kimliği ve çok yönlü inceleme yöntemleri, Kazak Edebiy Tiliniñ Tarihı (15-19. Ğasırlar) adlı eserinden alınan örnek incelemeleri dikkate alınarak gösterilmeye çalışılmıştır. Ayrıca Kazak Türklük bilimcilerin Kazak edebî dili, tarihi ile Kazak edebiyatı hakkındaki görüşlerine yer verilmiş ve bu görüşlerle Sızdıkova'nın görüşleri karşılaştırılarak Kazak Türkolojisinde dil, edebî dil, dil tarihi ve edebî dönem gibi terim ve dönemlendirmeler konusundaki düşünceler değerlendirilerek Türkiye sahasına aktarılmıştır. Son olarak büyük Türkolog Rabiğa Sızdıkova'nın Kazakistan Türkolojisinin temellerinin sağlamlaşması ve millîleşmesindeki rolü ve önemi ortaya konmaya çalışılmıştır.
Çukurova Üniversitesi türkoloji araştırmaları dergisi :/Çukurova Üniversitesi türkoloji araştırmaları dergisi, Jun 24, 2024
Mülazım-ı evvel Ömer Sıdkı’nın Mükemmel Kavâid-i Lisan-ı Osmânî adlı eseri, 1315/1896 yılında Mek... more Mülazım-ı evvel Ömer Sıdkı’nın Mükemmel Kavâid-i Lisan-ı Osmânî adlı eseri, 1315/1896 yılında Mekteb-i Rüşdiyye-i Bahriye’de öğrencilere eğitim amaçlı okutulması için yazılmıştır. 150 sayfa olarak basılmış olan birinci kitabın içeriği geniştir. Kitapta Osmanlı lisanının sarfına yani dil bilgisine dair konular oldukça detaylı ve bir o kadar da sade bir üslupla anlatılmıştır. Yazarın bu eseri yazmasındaki amacı Türk dil bilgisini detaylı olarak askerî okullarda okuyan öğrencilere öğretmektir. Bu çalışmayla, eserin Türk dilinin tarihi gelişimi içindeki yeri tespit edilecek, dil öğretimi inceleme sahası için de önemli bir kaynak eser tanıtılmış olacaktır. Bu çalışmada önce Ömer Sıdkı hakkında bulunabildiği kadar bilgi verilmiş daha sonra yazarın diğer eserleri tanıtılmıştır. Hakkında fazla bir bilgiye ulaşılamayan yazarın incelenen bu eserinden başka iki eserinin olduğu bilinmektedir. Bunlardan biri Mükemmel Kavâ’id-i Lisân-ı Osmânî: Nahiv 2. Kitap diğeri ise Mükemmel Osmânlı Lisânı adlı eserleridir. Ardından Ömer Sıdkı’nın Mükemmel Kavâid-i Lisan-ı Osmânî adlı eseri içerik ve işleniş yönünden ele alınmıştır. Askerî rüştiyelerde okutulmak üzere yazılan eserin otuz bir dersten oluştuğu görülmektedir. Çalışmada her bir bölümde hangi konunun ele alındığı, nasıl tanımlandığı ve nasıl bir sınıflandırma yapıldığı gösterilmiştir aynı zamanda döneminde yazılan diğer dil bilgisi kitapları, yazarları ve yaklaşımlarıyla ilgili yer yer karşılaştırmalar yapılmıştır. Bu çalışmada zaman zaman Ömer Sıdkı’nın dil bilgisi öğretimi ile ilgili yaklaşımlarının verilmesinin yanı sıra hangi konuları değinmediği de ortaya konmuştur. Eserde yazarın önce konuyu tanımladığı sonra sınıflandırdığı ve örnekler verdiği tespit edilmiştir. Her bir dersin sonunda ilgili bölümle ilgili sualler oluşturduğu belirlenmiştir. Ömer Sıdkı’nın eserin sonunda tahlil-i ibare adı altında örnek çözümlemelere yer verdiği görülmektedir. Ömer Sıdkı, Mükemmel Kavâid-i Lisân-ı Osmânî adlı eserinde bilinenden bilinmeyene, yakından uzağa, kolaydan zora, parçadan bütüne doğru bir yaklaşımla dil bilgisi konularını vermeye çalışmıştır. Eserde kullanılan terim ve sınıflandırmalarının daha önce ve döneminde yazılan dil bilgisi kitaplarıyla uygunluk gösterdiği ancak zaman zaman yazarın farklı terimler de kullandığı belirtilmiştir. Çalışmanın sonuç kısmında bütün bu çıkarımlar maddeler halinde verilerek genel bir sonuca ulaşılmaya çalışılmıştır.
Route Educational and Social Science Journal, 2016
Türk dili ile ilgili çalışmalarda ağız çalışmaları önemli bir yere sahiptir. Bu öneme binaen Türk... more Türk dili ile ilgili çalışmalarda ağız çalışmaları önemli bir yere sahiptir. Bu öneme binaen Türk dili ile ilgili çok sayıda çalışma yapılmıştır. Bu çalışmalara bakıldığında ağız çalışmalarının yöntemleriyle ilgili farklılıklara rastlanmaktadır. Ağız çalışmalarında sağlam bilgilere ve sonuçlara ulaşabilmek için ağız çalışmaları hakkında sağlam kaynaklara sahip olunmalıdır. Bu nedenle Türkiye Türkçesi ağızlarıyla ilgili farklı kurum, kuruluş ve kişiler tarafından farklı çalışmalar yapılmaktadır. Bu çalışmalardan bir kısmı literatüre kazandırılmakta ancak bir kısmı ağız çalışması yapanların ulaşacağı şekilde muhafaza edilmemektedir. Ağız külliyatı oluşturulmasında kaynakların tamamına ulaşılması önem arz eder. Kahramanmaraş ağızlarıyla ilgili net ve sağlam bilgilere sahip olmak için de Kahramanmaraş ağızlarıyla ilgili şimdiye kadar yapılan çalışmaların bir arada toplanması önemlidir. Bu nedenle bu çalışmada Kahramanmaraş ağızlarıyla ilgili yapılan çalışmalar toplanmaya çalışılmış, ağız terimi üzerinde durulmuş ve ağız sınıflandırmaları hakkında bilgi verilerek Kahramanmaraş ağızlarının kronolojik olarak hangi ağız grubunda değerlendirildiği üzerindeki görüşlere yer verilmiştir. Daha sonra Kahramanmaraş ağızları hakkında yapılan çalışmalar kronolojik olarak tasnif edilmiştir. Bu çalışma için yapılan kaynak taramalarında Kahramanmaraş ağızlarıyla ilgili lisans seviyesinde hazırlanan 9 bitirme tezi, yüksek lisans seviyesinde hazırlanan 4 tez, 7 makale, 4 bil- diri, 8 bireysel olarak hazırlanmış çalışma, 17 adet ağız çalışmalarında yararlanılabilecek, makale, dergi yazısı, kitap tespit edilmiştir.
Öz Edebiyat âlimlerimizden Abdurrahman Sadi 1908-1911 yıllarında İstanbul Darülfünu'nda öğrenim g... more Öz Edebiyat âlimlerimizden Abdurrahman Sadi 1908-1911 yıllarında İstanbul Darülfünu'nda öğrenim görmüştür. Onun yazmış olduğu Tatar Edebiyatı Tarihi bu alana değerli bir katkıdır. Elimizde 1926 basımı bulunan bu edebiyat tarihinde Abdurrahman Sadi'nin Tatar edebiyatı ve edebiyatçılarına dair önemli bilgiler verdiği görülmektedir. Tatar edebiyatının önde gelen isimlerinden, Tatar millî edebiyatına temel atan ünlü yazar, bilim adamı, eleştirici, gazeteci, öğretmen, tarihçi ve siyasetçi Alimcan İbrahimov da bu edebiyat tarihinde bahsedilen kişilerden biridir. Alimcan İbrahimov'la ilgili Türkiye'de çeşitli internet ortamlarında, makalelerde ve ansiklopedilerde bilgiler verilmektedir. Onun eserleriyle ilgili çeşitli makaleler yazılmış ve eserleri üzerine tezler yapılmıştır. Yapılan bu araştırmalara bakıldığında hemen hemen hiçbirinde Abdurrahman Sadi'nin edebiyat tarihinden alıntı yapılmadığı görülmektedir. Hâlbuki Abdurrahman Sadi yazmış olduğu edebiyat tarihinin muhtelif bölümlerinde muhtelif konularla ilgili açıklamalar yaparken Alimcan İbrahimov'dan da bahsetmektedir veya onun eserlerinden alıntılar yapmakta ve görüşlerine müracaat etmektedir. Aynı zamanda Alimcan İbrahimov'la ilgili 252-268. sayfalar arasında ayrı bir bölüm oluşturmuştur. Abdurrahman Sadi burada Alimcan İbrahimov'la ilgili kendi değerlendirmelerini, onun eserlerini, onun Türk-Tatar edebiyatı ve dünyası için önemini göstermektedir, eserlerinden alıntılar yapmaktadır, eserleriyle ilgili başkalarının değerlendirmelerine yer vermektedir. Alimcan İbrahimov'la ilgili bu kadar ehemmiyetli bilgilerin araştırmacıların bilgisine sunmak adına bu makale kaleme alınmıştır. Bilgiler; Arap harfli, Tatarca olarak yazılan edebiyat tarihi baştan sona okunarak makale yazarı tarafından Türkiye Türkçesine aktarılmıştır. Abdurrahman Sadi'nin kendi verdiği kaynakçalar ilgili sayfalarda dipnotta gösterilmiştir.
Bu çalışmamızda Kazan Türklerinin önde gelen isimlerinden Rızaeddin Fahreddin'in Esma yaki Am... more Bu çalışmamızda Kazan Türklerinin önde gelen isimlerinden Rızaeddin Fahreddin'in Esma yaki Amel ve Ceza, Selîme yaki İffet adlı edebî eserlerinde dil ve üslup özellikleri ele alınmıştır. Bu eserler transkribe edilmiştir. Eserler transkribe edilirken Arap harfli metinler esas alınmıştır, Kiril harfli metinlerden de kontrol sağlanmıştır. Rızaeddin Fahreddin'in yazarlığı, bu eserlerindeki üslup özellikleri, eserlerinde kullandığı anlatım biçimleri ele alınarak örneklendirilmiştir. Çalışmamızda Rızaeddin Fahreddin'in hayatıyla ilgili Giriş bölümünde bilgi verilmiştir. İncelememizde kelime türleri; isim, sıfat, zamir, zarf, edat ve fiiller ele alınmıştır ve örneklendirilmiştir. İsim çekim ekleri ve fiil çekim ekleri ayrıntılı bir şekilde incelenerek örneklendirilmiştir.Çalışmamızda kelime grupları ele alınmıştır ve örneklendirilmiştir. Çalışmamızda cümle, cümle türleri ele alınarak örneklendirilmiştir.İncelememiz sırasında faydalandığımız kaynaklar, ele aldığımız konularla il...
Dil çalışmalarının önemli bir alanı da ağız çalışmalarıdır. Türkiye Türkçesiyle ilgili ilk ağız ç... more Dil çalışmalarının önemli bir alanı da ağız çalışmalarıdır. Türkiye Türkçesiyle ilgili ilk ağız çalışmaları hemen hemen 19. yüzyılın ikinci yarısına kadar gitmektedir. O zamandan bu zamana ağız çalışmaları hem nicelik olarak hem de nitelik olarak belli bir safhaya gelmiştir ancak çalışılan ağızların yanında henüz tam olarak çalışılmamış, özellikleri belirlenmemiş, diğer ağızlarla benzerlikleri ve farklılıkları tespit edilmemiş ya da çalışılan ağız içinde asıl yeri belirtilmemiş yöreler de vardır. Bu kabil yerlerden biri de Düziçi'dir. Bu çalışmada Osmaniye Düziçi ağzından Derleme Sözlüğü'ne katkı sağlanacaktır. Bu çalışmada değerlendirilen söz varlıkları Osmaniye, Düziçi ilçesinden yaklaşık on yıldır çeşitli zaman ve mek?nlarda sohbet esnasında not alınan, anlamları sorulan ve kaydedilen kelimelerdir. Burada verilen kelimelerin çoğu aynı zamanda makale yazarı tarafından da bilinen, birçoğu da çevresindeki insanlar tarafından h?l? konuşma dilinde canlı bir şekilde kullanılan ...
Bu calismada Turkceyi yabanci dil olarak ogrenen ogrencilerin ogrenmede gucluk cektikleri konular... more Bu calismada Turkceyi yabanci dil olarak ogrenen ogrencilerin ogrenmede gucluk cektikleri konulardan biri olan Fiil-Tamlayici iliskisi (Valenz) uzerinde durulmustur. Calismanin amaci, durum ekli tamlayicilarin fiillerle munasebetinde ad durum eklerinin kullanimina yonelik ne gibi yanlislar yapildiginin tespit edilerek bu dogrultuda yanlislari onlemeye ve duzeltmeye yonelik olarak calismalar yapmak, kalici ogrenmeyi saglamak icin yapilmasi gerekenlerle ilgili onerilerde bulunmaktir. Calisma nitel bir calisma olup verilerin analizinde betimsel analiz teknigi kullanilmistir. Calismanin materyalini Gazi Universitesi tarafindan hazirlanan “Yabancilar Icin Turkce B1 Orta Duzey” adli ders kitabi ve konuyla ilgili uygulama ornekleri olusturmaktadir. Calismanin orneklemini, Kahramanmaras Sutcu Imam Universitesi Turkce Ogretim Uygulama ve Arastirma Merkezinde B1 seviyesinde egitim goren yirmi Suriyeli ogrenciden olusan calisma grubu olusturmaktadir. Calismada oncelikle calisma materyalindeki ...
Various dictionaries and grammar books were written for teaching Turkish as a foreign language in... more Various dictionaries and grammar books were written for teaching Turkish as a foreign language in historical periods. Some are just a dictionary, some are a grammar book, and some are both a dictionary and a grammar book. Linguists from other nations with whom we as Turkish people have geographical, political, religious, and military relations, or some language scholars who act with the consciousness of Turkishness, have carried out such activities to meet the curiosity and need of learning Turkish. One of the fields where these dictionaries and grammars are written is the Mamluk field. Such dictionaries and grammars were written in the Mamluk field because the ruling class was Turkish. Although these studies show similarities in some features, they also show differences. One of these different works is Ed-Dürretü'l-Mudiyye Fil-Lügati't-Türkiyye. This work is essential because it includes daily speech sentences in order to be able to work on syntax about historical Turkish dialects. Giving vocabulary in the form of word groups as per item in the dictionary part of the work is also convenient for syntax study. This work differs from other works in that it is a thematic dictionary, there are speech sentences at the end of the work, and in our opinion, inflected elements or word groups are given as the beginning of the article. In this study, in the context of teaching Turkish to foreigners, evaluations were given from previous studies about the work, then the phrases on the work were emphasized, and the sentences in work were classified. The places where the samples from work were mentioned in Toparlı's publication and the original version was indicated (21/8b).
Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2020
Fakîr Mekkî Ali'nin ǿ adlı elyazma eseri daha önce okunmamış, eserle ilgili bilgi verilmemiştir. ... more Fakîr Mekkî Ali'nin ǿ adlı elyazma eseri daha önce okunmamış, eserle ilgili bilgi verilmemiştir. Bu çalışmada eserin okunması neticesinde elde edilen bilgilerden hareketle eserin içeriği yansıtılmıştır. Eser monografik bir eserdir. Tamamıyla Habeşîler üzerine kuruludur. İslam tarihinde önemli bir yere sahip olan Habeşîlerin özellikleri, faziletleri, sevilip sayılmaları, önemli kişileri, Habeşîlerle ilgili ayet, hadis ve rivayetlerin ele alındığı bir eserdir. Eser dört baptan oluşmaktadır. Her bap kendi içinde beş fasla ayrılmıştır. Her bir fasıl da Habeşîlerin belli özelliklerine hasredilmiştir. Eser, düzlük yuvarlaklık uyumunun olmaması,-ıcak/-icek zarf fiil ekinin kullanılması gibi özelliklerle Eski Anadolu Türkçesinin özelliklerini yansıtmaktadır ancak anlatım olarak Arapça-Farsça kelimelerin yoğunlakta olduğu yerler ağırlıktadır ve Osmanlıcadır. Eserde hem Arapça kısımlar hem de Türkçe çeviri kısımlar ve değerlendirmeler bulunmaktadır. Genellikle her bir babın ve faslın konusu verildikten sonra Arapça muhtasar bir kısım bulunmaktadır. Bu kısım daha sonra genişletilmiş bir şekilde Türkçe olarak verilmektedir..
In the life of a nation in a relaxed and peaceful life, in the life of the nation in unity and to... more In the life of a nation in a relaxed and peaceful life, in the life of the nation in unity and togetherness, without worrying about future, the country and the homeland it lives on has a significant place in its homeland. The developments and changes happening in other countries and societies surrounding the territory of the country as well as the events that are or are likely to be in the borders of their own countries affect the welfare and peace of the nation. Historical ties, especially supporting our inclination towards our own geographical proximity due to our religious, political and cultural relations, increase this influence. Syrian civil war occurring next to us and it has become a global problem, Turkey has moved to a different position when viewed from this point. As a result, various fields of work have been formed in Turkey, such as the Syrians who came to my country, Syrian people's situation, education, shelters, subsistence, health services, cultural adaptation studies, language learning and so on. When we look at these studies, it has been published a number of studies that deal with the situation positively or negatively, either side by side or unbiased, or from a critical point of view. In these studies, Syrian definitions have been made in various forms and Syrians have been portrayed. In this study, the definitions and descriptions of the Syrians that took place in the work of the Syrians about the teaching of Turkic languages as foreign languages were taken up. In this area considerable degree on the subject since the 2011 report, article or book written thesis. To reach all of them or to reflect all they will need to write a book. Therefore, the definitions and descriptions given in a number of articles have been given here and the evaluations have been made on them.
Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2020
Kayyum Nasırî Türk dünyası, Tatar düşünce hayatı, dil ve edebiyatı için önemli bir isimdir. Türki... more Kayyum Nasırî Türk dünyası, Tatar düşünce hayatı, dil ve edebiyatı için önemli bir isimdir. Türkiye'de gerektiği kadar bilinmese, eserleri Türkiye Türkçesine aktarılmasa da Nasırî ile ilgili birtakım çalışmalar yapılmıştır. Çağatay (1952), Maraş ve Türkoğlu (2002), Nasırî hakkında bilgiler vermektedir. İnternet ortamında da Roza Kurban'ın yazdığı çeşitli yazılar görülmektedir. Son yapılan çalışmalardan biri de doğumunun 190. yılı münasebetiyle 15 Mayıs 2015'te TÜRKSOY vasıtasıyla Hacettepe Üniversitesi bünyesinde düzenlenen Kayyum Nasırî Anma Sempozyumu'dur. Sempozyuma yurt içinden ve yurt dışından birçok değerli akademisyen katılmıştır. Sempozyumda Biner, Zamaletdinova, Gilazov, Türkoğlu, Yusupova, Demirci, Husnutdinov tarafından bildiriler sunulmuştur. 2017'de Çağdaş Türklük Araştırmaları Sempozyumu'nda da Nasırî ile ilgili Alışık, Shahgoli tarafından birer bildiri sunulmuştur. Kayyum Nasırî ile ilgili Abdurrahman Sadi'nin edebiyat tarihinde detaylı bilgilere ulaşmak mümkündür. Abdurranman Sadi'nin Tatar Edebiyatı Tarihi Tataristan Devlet Neşriyatında 1926 yılında basılmış, derslerde kullanmak için ve kaynak olarak kullanılmak üzere hazırlanmış bir edebiyat tarihidir. Bu edebiyat tarihi Arap harfli ve Tatarca yazılmıştır. Bahsedilen sempozyumda Abdurrahman Sadi'nin Tatar Edebiyat Tarihi'nden yararlanılarak tarafımızdan bir bildiri sunulmuştur. Aldığımız bilgiler tarafımızdan Arap harfli, Tatarca yazılan bu eserin tamamı taranarak aktarma yoluyla okura sunulmuştur. Gerekli yerlerde açıklamalara, karşılaştırmalara ve çeşitli değerlendirmelere yer verilmiştir.
Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2018
Dil çalışmalarının önemli bir alanı da ağız çalışmalarıdır. Türkiye Türkçesiyle ilgili ilk ağız ç... more Dil çalışmalarının önemli bir alanı da ağız çalışmalarıdır. Türkiye Türkçesiyle ilgili ilk ağız çalışmaları hemen hemen 19. yüzyılın ikinci yarısına kadar gitmektedir. O zamandan bu zamana ağız çalışmaları hem nicelik olarak hem de nitelik olarak belli bir safhaya gelmiştir ancak çalışılan ağızların yanında henüz tam olarak çalışılmamış, özellikleri belirlenmemiş, diğer ağızlarla benzerlikleri ve farklılıkları tespit edilmemiş ya da çalışılan ağız içinde asıl yeri belirtilmemiş yöreler de vardır. Bu kabil yerlerden biri de Düziçi'dir. Bu çalışmada Osmaniye Düziçi ağzından Derleme Sözlüğü'ne katkı sağlanacaktır. Bu çalışmada değerlendirilen söz varlıkları Osmaniye, Düziçi ilçesinden yaklaşık on yıldır çeşitli zaman ve mekȃnlarda sohbet esnasında not alınan, anlamları sorulan ve kaydedilen kelimelerdir. Burada verilen kelimelerin çoğu aynı zamanda makale yazarı tarafından da bilinen, birçoğu da çevresindeki insanlar tarafından hȃlȃ konuşma dilinde canlı bir şekilde kullanılan sözlerdir. Ancak elde edilen kelimeler sayıca fazla olduğu için iki yayın şeklinde değerlendirilmesi uygun görülmüştür. Önceki çalışmada "I"ya kadar olan kelimeler ve anlamları verilmiştir. Bu çalışmada ise "I-Z" ve arası söz varlıkları değerlendirilmiştir. Bu çalışmada Derleme Sözlüğü'nde de olan ancak farklı anlam ifade eden kelimeler italik olarak verilmiştir.
International Journal Of Turkish Literature Culture Education, 2017
Bu çalıĢmayla Osmaniye ili, Düziçi ilçesinden Derleme Sözlüğü"ne katkı sağlanacaktır. Bu çalıĢmad... more Bu çalıĢmayla Osmaniye ili, Düziçi ilçesinden Derleme Sözlüğü"ne katkı sağlanacaktır. Bu çalıĢmada Düziçi"nin çeĢitli yerlerinden derlenen örneklerin bazılarının Derleme Sözlüğü"nde olmadığı, bazılarınınsa farklı yörelerde farklı anlamlarda kullanıldığı tespit edilmiĢtir. Bu eksikliği giderme adına da mevcut çalıĢma ortaya çıkmıĢtır. Derlenen örnekler yaklaĢık on yıldır çeĢitli zaman ve mekȃnlarda kiĢilerin konuĢması esnasında not alınan, anlamları sorulan kelimelerdir ve aynı zamanda çoğu, tarafımızdan bilinen kelimelerdir, birçoğu da çevremizdeki insanlar tarafından hâlâ konuĢma dilinde canlı bir Ģekilde kullanılmaktadır. Ancak elde edilen kelimeler sayıca fazla olduğu için iki ayrı yayın Ģeklinde değerlendirilmesi uygun görülmüĢtür. Bu yayında "I"ya kadar olan kelimeler ve anlamları verilmiĢtir. Düziçi'nden derlenen sözler isim soylu kelimeler, fiiller, ikilemeler, deyim ve deyimleĢmiĢ ifadeler Ģeklinde sınıflandırılarak verilmiĢtir. Derlemelerin bir kısmının Sözlük'te yer aldığı görülmektedir, ama anlam olarak Düziçi'nde farklı kullanımlar vardır, bu tür sözler italik olarak verilmiĢtir. ÇalıĢmada 212 isim soylu kelime, 100 fiil, 125 deyim, deyimleĢmiĢ ifade, ikileme benzeri sözlere yer verilmiĢtir. Özellikle deyim ve benzeri sözler verilirken müstehcen ve küfürlü ifadelerin çok geçtiği görülmektedir, ancak çalıĢmada küfür içeriklerinden ziyade bir olayı, durumu, nesneyi, kiĢiyi tasvir eden ifadelere yer verilmiĢtir.
International Journal Of Turkish Literature Culture Education, 2017
19. asir Turkmen Ģiirinin onemli isimlerinden Molla Nefes, hakkinda cok az bilgi bulunan, Turkiye... more 19. asir Turkmen Ģiirinin onemli isimlerinden Molla Nefes, hakkinda cok az bilgi bulunan, Turkiye‟de henuz yeteri kadar akademik araĢtirmalar yapilmayan ediplerdendir. Satir aralarinda kalmiĢ belli bilgilerden baĢka uzerine derinlemesine araĢtirma ve inceleme yapilmasi sadece Turkmen edebiyatinda yeri ve oneminin tespit edilmesi icin degil 19. asir genel Turk edebiyatinin degerini ortaya koyma adina da onemli veriler ortaya koyacaktir. Turkmen edebiyatinin aĢk mulkunun sultanini tanitma adina bu caliĢma ortaya cikmiĢtir. Bu caliĢmada AĢirov‟un ve Asker‟in yayinlarindan hareketle Ģairin hayati, onunla ilgili yapilan caliĢmalar verilmiĢtir. UlaĢilan baĢka kaynaklar ayrica gosterilmiĢtir. Burada Turkiye diĢi yayinlarin bazisi AĢirov‟un yayininda gecen kaynaklardir. Verilen bilgiler, AĢirov ve Asker‟in yayinlarindan Azerbaycan ve Turkmen Turkcesiyle hazirlanan yayinlardan aktarilmiĢtir.
Route Educational and Social Science Journal, 2016
Yakın anlamlılık, dillerde büyük oranda ortaklık sergileyen tipolojik bir özelliktir. Bu anlamda ... more Yakın anlamlılık, dillerde büyük oranda ortaklık sergileyen tipolojik bir özelliktir. Bu anlamda her dilde yakın anlamlı olarak ilişkilendirilebilecek içlem ilişkisine sahip sözcükler vardır. Bu çalışmada Türkçede yakın anlamlılık olgusunun sınırlarını hangi anlam bilimsel koşulların belirlediği, "geniş" ve "bol" sıfatları aracılığıyla tartışılmıştır. Bu kapsamda yakın anlamlı kabul edilen sıfatların derlem denetimi gerçekleştirilmiş ve bağımlı dizinler aracılığıyla, dizgesel kullanım koşullarında ne düzeyde bir anlam bilimsel benzerlik sergileyebildikleri araştırma konusu yapılmıştır. Çalışmada yöntem olarak betimsel tarama kullanılmış ve elde edilen bulgular yüzde ve sıklık analiziyle ortaya konmuştur. Sonuç olarak, inceleme konusu sıfatların, ortak bir anlamsal alanda konumlansalar dahi büyük oranda birbirinden farklı somut/soyut uzanımlara sahip eşdizimsel ögeleri ve anlam bilimsel ulamları tercih edebildiği gözlemlenmiştir.
Bu çalışmada Hâẕâ Kitȃbu'n-Nefîs Yufṣaḥu Fîh ʻAn'il-Lügati't Türkiyye adlı el yazma kitap tanıtıl... more Bu çalışmada Hâẕâ Kitȃbu'n-Nefîs Yufṣaḥu Fîh ʻAn'il-Lügati't Türkiyye adlı el yazma kitap tanıtılmış ve incelenmiştir. Eserin yazarı, yazıldığı yer ve zaman tam olarak belli değildir. Kitȃbü'n-Nefîs Yufṣaḥu Fîh ʻAn'il-Lügati't-Türkiyye, Kolombiya Üniversitesi tarafından dijital ortamda erişime açılan Arapça-Türkçe sözlük ve dil bilgisi kitabıdır. Kayıtta eserin David Eugene Smith tarafından 1931-1934 yılları arası hediye edildiği belirtilmektedir. Eser, yabancılara Türkçe öğretimi, Türkçe öğretimi, sözlükçülük, dil bilgisi yazarlığı, Türkçe Arapça sözlük, yabancılara Türkçe öğretimi, Araplara Türkçe öğretimi ve Türkçe-Arapça dil bilgisi karşılaştırma gibi alanlarla ilgilidir. Eser, kuralların Arapça olarak açıklandığı bir Türkçe dil bilgisi kitabıdır, basit cümlelerin ve örneklerin belli başlıklar altında verildiği tematik bir sözlüktür. Kitap dil bilgisi olmasının yanında aynı zamanda bir sözlüktür ancak bilinen sözlük mantığında, sıralamasında veya alfabetik sıralamadan oluşan bir sözlük değildir. İncelendiğinde tematik sözlük olduğu görülmektedir. Verilen kelimeler alfabetik sıralamada verilmemektedir. Bu tematik sözlük ve dil bilgisi kitabı, bir Arap tarafından Araplara Türkçe öğretmek maksadıyla yazılmıştır. Kitapta yazarı ve milliyetiyle ilgili bilgi bulunmasa da eserin Türkçeyi bilen biri tarafından yazıldığı veya istinsah edildiği ya da iktibas edildiği, yazarı tarafından kuralların Arapça olarak açıklandığı, üstte Arapça altında Türkçe örneklerin verildiği, genelde Arapça örneklerin sağlam ve doğru örnekler olduğu ancak Türkçe örneklerin bazen sadece kurala uygun olarak yanlış veya eksik olarak da verildiği, müellifin Türkçe dil bilgisine tam hâkim olmadığı görülmektedir. Bu çalışmayla eser ilk defa ilim alemine bir makale olarak tanıtılmıştır. Eserdeki bütün Türkçe örnekler, kelime ve ibareler çalışmada verilmiştir. Arapça olarak verilen dil bilgisi açıklamaları Türkçeye çevrilmiştir. Eserde görülen dikkat çekici hususlar sayfa altlarında dipnotlarda verilmiştir.
Akademik sosyal araştırmalar dergisi, Dec 29, 2023
Türk dilinin zengin geçmişini barındıran ve yaşatan Kazak Türkçesi ve edebiyatı, Türk dilinin öne... more Türk dilinin zengin geçmişini barındıran ve yaşatan Kazak Türkçesi ve edebiyatı, Türk dilinin önem taşıyan kollarından biridir. Bu sebeple, Kazak Türkçesinin hem dil hem de edebî gelişim ve değişim yolculuğunu izlemek ve yorumlamak Türklük bilimi açısından elzemdir. Bu amaçla son dönem Kazakistan Türkolojisinin en önemli ismi ve "Kazak dilinin bilge anası" olarak kabul edilen Rabiğa Sızdıkova ve onun Kazak Edebî Dilinin Tarihi (15-19. Asırlar) adlı çalışması tanıtılmıştır. Rabiğa Sızdıkova, Kazak Türkolojisinin millî temellerinin atıldığı zamanlardan günümüze kadar genelde Türkoloji, özelde ise Kazak Türkolojisi adına birçok değerli çalışma yapmıştır. Bu çalışmada, Sızdıkova'nın Türkoloji çalışmaları hakkında bilgi verilmiş, Kazak Türkçesi ve edebiyatı ilgili önemli çalışması olan Kazak Edebiy Tiliniñ Tarihı (15-19. Ğasırlar) adlı eseri tanıtılmıştır. Eserin Kazak Türkçesi ile edebiyatı ve Kazak dilinin tarihi konusundaki önemine dikkat çekilmiştir. Yine eser üzerinden Sızdıkova'nın araştırmacı kimliği ve çok yönlü inceleme yöntemleri, Kazak Edebiy Tiliniñ Tarihı (15-19. Ğasırlar) adlı eserinden alınan örnek incelemeleri dikkate alınarak gösterilmeye çalışılmıştır. Ayrıca Kazak Türklük bilimcilerin Kazak edebî dili, tarihi ile Kazak edebiyatı hakkındaki görüşlerine yer verilmiş ve bu görüşlerle Sızdıkova'nın görüşleri karşılaştırılarak Kazak Türkolojisinde dil, edebî dil, dil tarihi ve edebî dönem gibi terim ve dönemlendirmeler konusundaki düşünceler değerlendirilerek Türkiye sahasına aktarılmıştır. Son olarak büyük Türkolog Rabiğa Sızdıkova'nın Kazakistan Türkolojisinin temellerinin sağlamlaşması ve millîleşmesindeki rolü ve önemi ortaya konmaya çalışılmıştır.
Çukurova Üniversitesi türkoloji araştırmaları dergisi :/Çukurova Üniversitesi türkoloji araştırmaları dergisi, Jun 24, 2024
Mülazım-ı evvel Ömer Sıdkı’nın Mükemmel Kavâid-i Lisan-ı Osmânî adlı eseri, 1315/1896 yılında Mek... more Mülazım-ı evvel Ömer Sıdkı’nın Mükemmel Kavâid-i Lisan-ı Osmânî adlı eseri, 1315/1896 yılında Mekteb-i Rüşdiyye-i Bahriye’de öğrencilere eğitim amaçlı okutulması için yazılmıştır. 150 sayfa olarak basılmış olan birinci kitabın içeriği geniştir. Kitapta Osmanlı lisanının sarfına yani dil bilgisine dair konular oldukça detaylı ve bir o kadar da sade bir üslupla anlatılmıştır. Yazarın bu eseri yazmasındaki amacı Türk dil bilgisini detaylı olarak askerî okullarda okuyan öğrencilere öğretmektir. Bu çalışmayla, eserin Türk dilinin tarihi gelişimi içindeki yeri tespit edilecek, dil öğretimi inceleme sahası için de önemli bir kaynak eser tanıtılmış olacaktır. Bu çalışmada önce Ömer Sıdkı hakkında bulunabildiği kadar bilgi verilmiş daha sonra yazarın diğer eserleri tanıtılmıştır. Hakkında fazla bir bilgiye ulaşılamayan yazarın incelenen bu eserinden başka iki eserinin olduğu bilinmektedir. Bunlardan biri Mükemmel Kavâ’id-i Lisân-ı Osmânî: Nahiv 2. Kitap diğeri ise Mükemmel Osmânlı Lisânı adlı eserleridir. Ardından Ömer Sıdkı’nın Mükemmel Kavâid-i Lisan-ı Osmânî adlı eseri içerik ve işleniş yönünden ele alınmıştır. Askerî rüştiyelerde okutulmak üzere yazılan eserin otuz bir dersten oluştuğu görülmektedir. Çalışmada her bir bölümde hangi konunun ele alındığı, nasıl tanımlandığı ve nasıl bir sınıflandırma yapıldığı gösterilmiştir aynı zamanda döneminde yazılan diğer dil bilgisi kitapları, yazarları ve yaklaşımlarıyla ilgili yer yer karşılaştırmalar yapılmıştır. Bu çalışmada zaman zaman Ömer Sıdkı’nın dil bilgisi öğretimi ile ilgili yaklaşımlarının verilmesinin yanı sıra hangi konuları değinmediği de ortaya konmuştur. Eserde yazarın önce konuyu tanımladığı sonra sınıflandırdığı ve örnekler verdiği tespit edilmiştir. Her bir dersin sonunda ilgili bölümle ilgili sualler oluşturduğu belirlenmiştir. Ömer Sıdkı’nın eserin sonunda tahlil-i ibare adı altında örnek çözümlemelere yer verdiği görülmektedir. Ömer Sıdkı, Mükemmel Kavâid-i Lisân-ı Osmânî adlı eserinde bilinenden bilinmeyene, yakından uzağa, kolaydan zora, parçadan bütüne doğru bir yaklaşımla dil bilgisi konularını vermeye çalışmıştır. Eserde kullanılan terim ve sınıflandırmalarının daha önce ve döneminde yazılan dil bilgisi kitaplarıyla uygunluk gösterdiği ancak zaman zaman yazarın farklı terimler de kullandığı belirtilmiştir. Çalışmanın sonuç kısmında bütün bu çıkarımlar maddeler halinde verilerek genel bir sonuca ulaşılmaya çalışılmıştır.
Route Educational and Social Science Journal, 2016
Türk dili ile ilgili çalışmalarda ağız çalışmaları önemli bir yere sahiptir. Bu öneme binaen Türk... more Türk dili ile ilgili çalışmalarda ağız çalışmaları önemli bir yere sahiptir. Bu öneme binaen Türk dili ile ilgili çok sayıda çalışma yapılmıştır. Bu çalışmalara bakıldığında ağız çalışmalarının yöntemleriyle ilgili farklılıklara rastlanmaktadır. Ağız çalışmalarında sağlam bilgilere ve sonuçlara ulaşabilmek için ağız çalışmaları hakkında sağlam kaynaklara sahip olunmalıdır. Bu nedenle Türkiye Türkçesi ağızlarıyla ilgili farklı kurum, kuruluş ve kişiler tarafından farklı çalışmalar yapılmaktadır. Bu çalışmalardan bir kısmı literatüre kazandırılmakta ancak bir kısmı ağız çalışması yapanların ulaşacağı şekilde muhafaza edilmemektedir. Ağız külliyatı oluşturulmasında kaynakların tamamına ulaşılması önem arz eder. Kahramanmaraş ağızlarıyla ilgili net ve sağlam bilgilere sahip olmak için de Kahramanmaraş ağızlarıyla ilgili şimdiye kadar yapılan çalışmaların bir arada toplanması önemlidir. Bu nedenle bu çalışmada Kahramanmaraş ağızlarıyla ilgili yapılan çalışmalar toplanmaya çalışılmış, ağız terimi üzerinde durulmuş ve ağız sınıflandırmaları hakkında bilgi verilerek Kahramanmaraş ağızlarının kronolojik olarak hangi ağız grubunda değerlendirildiği üzerindeki görüşlere yer verilmiştir. Daha sonra Kahramanmaraş ağızları hakkında yapılan çalışmalar kronolojik olarak tasnif edilmiştir. Bu çalışma için yapılan kaynak taramalarında Kahramanmaraş ağızlarıyla ilgili lisans seviyesinde hazırlanan 9 bitirme tezi, yüksek lisans seviyesinde hazırlanan 4 tez, 7 makale, 4 bil- diri, 8 bireysel olarak hazırlanmış çalışma, 17 adet ağız çalışmalarında yararlanılabilecek, makale, dergi yazısı, kitap tespit edilmiştir.
Öz Edebiyat âlimlerimizden Abdurrahman Sadi 1908-1911 yıllarında İstanbul Darülfünu'nda öğrenim g... more Öz Edebiyat âlimlerimizden Abdurrahman Sadi 1908-1911 yıllarında İstanbul Darülfünu'nda öğrenim görmüştür. Onun yazmış olduğu Tatar Edebiyatı Tarihi bu alana değerli bir katkıdır. Elimizde 1926 basımı bulunan bu edebiyat tarihinde Abdurrahman Sadi'nin Tatar edebiyatı ve edebiyatçılarına dair önemli bilgiler verdiği görülmektedir. Tatar edebiyatının önde gelen isimlerinden, Tatar millî edebiyatına temel atan ünlü yazar, bilim adamı, eleştirici, gazeteci, öğretmen, tarihçi ve siyasetçi Alimcan İbrahimov da bu edebiyat tarihinde bahsedilen kişilerden biridir. Alimcan İbrahimov'la ilgili Türkiye'de çeşitli internet ortamlarında, makalelerde ve ansiklopedilerde bilgiler verilmektedir. Onun eserleriyle ilgili çeşitli makaleler yazılmış ve eserleri üzerine tezler yapılmıştır. Yapılan bu araştırmalara bakıldığında hemen hemen hiçbirinde Abdurrahman Sadi'nin edebiyat tarihinden alıntı yapılmadığı görülmektedir. Hâlbuki Abdurrahman Sadi yazmış olduğu edebiyat tarihinin muhtelif bölümlerinde muhtelif konularla ilgili açıklamalar yaparken Alimcan İbrahimov'dan da bahsetmektedir veya onun eserlerinden alıntılar yapmakta ve görüşlerine müracaat etmektedir. Aynı zamanda Alimcan İbrahimov'la ilgili 252-268. sayfalar arasında ayrı bir bölüm oluşturmuştur. Abdurrahman Sadi burada Alimcan İbrahimov'la ilgili kendi değerlendirmelerini, onun eserlerini, onun Türk-Tatar edebiyatı ve dünyası için önemini göstermektedir, eserlerinden alıntılar yapmaktadır, eserleriyle ilgili başkalarının değerlendirmelerine yer vermektedir. Alimcan İbrahimov'la ilgili bu kadar ehemmiyetli bilgilerin araştırmacıların bilgisine sunmak adına bu makale kaleme alınmıştır. Bilgiler; Arap harfli, Tatarca olarak yazılan edebiyat tarihi baştan sona okunarak makale yazarı tarafından Türkiye Türkçesine aktarılmıştır. Abdurrahman Sadi'nin kendi verdiği kaynakçalar ilgili sayfalarda dipnotta gösterilmiştir.
Bu çalışmamızda Kazan Türklerinin önde gelen isimlerinden Rızaeddin Fahreddin'in Esma yaki Am... more Bu çalışmamızda Kazan Türklerinin önde gelen isimlerinden Rızaeddin Fahreddin'in Esma yaki Amel ve Ceza, Selîme yaki İffet adlı edebî eserlerinde dil ve üslup özellikleri ele alınmıştır. Bu eserler transkribe edilmiştir. Eserler transkribe edilirken Arap harfli metinler esas alınmıştır, Kiril harfli metinlerden de kontrol sağlanmıştır. Rızaeddin Fahreddin'in yazarlığı, bu eserlerindeki üslup özellikleri, eserlerinde kullandığı anlatım biçimleri ele alınarak örneklendirilmiştir. Çalışmamızda Rızaeddin Fahreddin'in hayatıyla ilgili Giriş bölümünde bilgi verilmiştir. İncelememizde kelime türleri; isim, sıfat, zamir, zarf, edat ve fiiller ele alınmıştır ve örneklendirilmiştir. İsim çekim ekleri ve fiil çekim ekleri ayrıntılı bir şekilde incelenerek örneklendirilmiştir.Çalışmamızda kelime grupları ele alınmıştır ve örneklendirilmiştir. Çalışmamızda cümle, cümle türleri ele alınarak örneklendirilmiştir.İncelememiz sırasında faydalandığımız kaynaklar, ele aldığımız konularla il...
Dil çalışmalarının önemli bir alanı da ağız çalışmalarıdır. Türkiye Türkçesiyle ilgili ilk ağız ç... more Dil çalışmalarının önemli bir alanı da ağız çalışmalarıdır. Türkiye Türkçesiyle ilgili ilk ağız çalışmaları hemen hemen 19. yüzyılın ikinci yarısına kadar gitmektedir. O zamandan bu zamana ağız çalışmaları hem nicelik olarak hem de nitelik olarak belli bir safhaya gelmiştir ancak çalışılan ağızların yanında henüz tam olarak çalışılmamış, özellikleri belirlenmemiş, diğer ağızlarla benzerlikleri ve farklılıkları tespit edilmemiş ya da çalışılan ağız içinde asıl yeri belirtilmemiş yöreler de vardır. Bu kabil yerlerden biri de Düziçi'dir. Bu çalışmada Osmaniye Düziçi ağzından Derleme Sözlüğü'ne katkı sağlanacaktır. Bu çalışmada değerlendirilen söz varlıkları Osmaniye, Düziçi ilçesinden yaklaşık on yıldır çeşitli zaman ve mek?nlarda sohbet esnasında not alınan, anlamları sorulan ve kaydedilen kelimelerdir. Burada verilen kelimelerin çoğu aynı zamanda makale yazarı tarafından da bilinen, birçoğu da çevresindeki insanlar tarafından h?l? konuşma dilinde canlı bir şekilde kullanılan ...
Bu calismada Turkceyi yabanci dil olarak ogrenen ogrencilerin ogrenmede gucluk cektikleri konular... more Bu calismada Turkceyi yabanci dil olarak ogrenen ogrencilerin ogrenmede gucluk cektikleri konulardan biri olan Fiil-Tamlayici iliskisi (Valenz) uzerinde durulmustur. Calismanin amaci, durum ekli tamlayicilarin fiillerle munasebetinde ad durum eklerinin kullanimina yonelik ne gibi yanlislar yapildiginin tespit edilerek bu dogrultuda yanlislari onlemeye ve duzeltmeye yonelik olarak calismalar yapmak, kalici ogrenmeyi saglamak icin yapilmasi gerekenlerle ilgili onerilerde bulunmaktir. Calisma nitel bir calisma olup verilerin analizinde betimsel analiz teknigi kullanilmistir. Calismanin materyalini Gazi Universitesi tarafindan hazirlanan “Yabancilar Icin Turkce B1 Orta Duzey” adli ders kitabi ve konuyla ilgili uygulama ornekleri olusturmaktadir. Calismanin orneklemini, Kahramanmaras Sutcu Imam Universitesi Turkce Ogretim Uygulama ve Arastirma Merkezinde B1 seviyesinde egitim goren yirmi Suriyeli ogrenciden olusan calisma grubu olusturmaktadir. Calismada oncelikle calisma materyalindeki ...
Various dictionaries and grammar books were written for teaching Turkish as a foreign language in... more Various dictionaries and grammar books were written for teaching Turkish as a foreign language in historical periods. Some are just a dictionary, some are a grammar book, and some are both a dictionary and a grammar book. Linguists from other nations with whom we as Turkish people have geographical, political, religious, and military relations, or some language scholars who act with the consciousness of Turkishness, have carried out such activities to meet the curiosity and need of learning Turkish. One of the fields where these dictionaries and grammars are written is the Mamluk field. Such dictionaries and grammars were written in the Mamluk field because the ruling class was Turkish. Although these studies show similarities in some features, they also show differences. One of these different works is Ed-Dürretü'l-Mudiyye Fil-Lügati't-Türkiyye. This work is essential because it includes daily speech sentences in order to be able to work on syntax about historical Turkish dialects. Giving vocabulary in the form of word groups as per item in the dictionary part of the work is also convenient for syntax study. This work differs from other works in that it is a thematic dictionary, there are speech sentences at the end of the work, and in our opinion, inflected elements or word groups are given as the beginning of the article. In this study, in the context of teaching Turkish to foreigners, evaluations were given from previous studies about the work, then the phrases on the work were emphasized, and the sentences in work were classified. The places where the samples from work were mentioned in Toparlı's publication and the original version was indicated (21/8b).
Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2020
Fakîr Mekkî Ali'nin ǿ adlı elyazma eseri daha önce okunmamış, eserle ilgili bilgi verilmemiştir. ... more Fakîr Mekkî Ali'nin ǿ adlı elyazma eseri daha önce okunmamış, eserle ilgili bilgi verilmemiştir. Bu çalışmada eserin okunması neticesinde elde edilen bilgilerden hareketle eserin içeriği yansıtılmıştır. Eser monografik bir eserdir. Tamamıyla Habeşîler üzerine kuruludur. İslam tarihinde önemli bir yere sahip olan Habeşîlerin özellikleri, faziletleri, sevilip sayılmaları, önemli kişileri, Habeşîlerle ilgili ayet, hadis ve rivayetlerin ele alındığı bir eserdir. Eser dört baptan oluşmaktadır. Her bap kendi içinde beş fasla ayrılmıştır. Her bir fasıl da Habeşîlerin belli özelliklerine hasredilmiştir. Eser, düzlük yuvarlaklık uyumunun olmaması,-ıcak/-icek zarf fiil ekinin kullanılması gibi özelliklerle Eski Anadolu Türkçesinin özelliklerini yansıtmaktadır ancak anlatım olarak Arapça-Farsça kelimelerin yoğunlakta olduğu yerler ağırlıktadır ve Osmanlıcadır. Eserde hem Arapça kısımlar hem de Türkçe çeviri kısımlar ve değerlendirmeler bulunmaktadır. Genellikle her bir babın ve faslın konusu verildikten sonra Arapça muhtasar bir kısım bulunmaktadır. Bu kısım daha sonra genişletilmiş bir şekilde Türkçe olarak verilmektedir..
In the life of a nation in a relaxed and peaceful life, in the life of the nation in unity and to... more In the life of a nation in a relaxed and peaceful life, in the life of the nation in unity and togetherness, without worrying about future, the country and the homeland it lives on has a significant place in its homeland. The developments and changes happening in other countries and societies surrounding the territory of the country as well as the events that are or are likely to be in the borders of their own countries affect the welfare and peace of the nation. Historical ties, especially supporting our inclination towards our own geographical proximity due to our religious, political and cultural relations, increase this influence. Syrian civil war occurring next to us and it has become a global problem, Turkey has moved to a different position when viewed from this point. As a result, various fields of work have been formed in Turkey, such as the Syrians who came to my country, Syrian people's situation, education, shelters, subsistence, health services, cultural adaptation studies, language learning and so on. When we look at these studies, it has been published a number of studies that deal with the situation positively or negatively, either side by side or unbiased, or from a critical point of view. In these studies, Syrian definitions have been made in various forms and Syrians have been portrayed. In this study, the definitions and descriptions of the Syrians that took place in the work of the Syrians about the teaching of Turkic languages as foreign languages were taken up. In this area considerable degree on the subject since the 2011 report, article or book written thesis. To reach all of them or to reflect all they will need to write a book. Therefore, the definitions and descriptions given in a number of articles have been given here and the evaluations have been made on them.
Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2020
Kayyum Nasırî Türk dünyası, Tatar düşünce hayatı, dil ve edebiyatı için önemli bir isimdir. Türki... more Kayyum Nasırî Türk dünyası, Tatar düşünce hayatı, dil ve edebiyatı için önemli bir isimdir. Türkiye'de gerektiği kadar bilinmese, eserleri Türkiye Türkçesine aktarılmasa da Nasırî ile ilgili birtakım çalışmalar yapılmıştır. Çağatay (1952), Maraş ve Türkoğlu (2002), Nasırî hakkında bilgiler vermektedir. İnternet ortamında da Roza Kurban'ın yazdığı çeşitli yazılar görülmektedir. Son yapılan çalışmalardan biri de doğumunun 190. yılı münasebetiyle 15 Mayıs 2015'te TÜRKSOY vasıtasıyla Hacettepe Üniversitesi bünyesinde düzenlenen Kayyum Nasırî Anma Sempozyumu'dur. Sempozyuma yurt içinden ve yurt dışından birçok değerli akademisyen katılmıştır. Sempozyumda Biner, Zamaletdinova, Gilazov, Türkoğlu, Yusupova, Demirci, Husnutdinov tarafından bildiriler sunulmuştur. 2017'de Çağdaş Türklük Araştırmaları Sempozyumu'nda da Nasırî ile ilgili Alışık, Shahgoli tarafından birer bildiri sunulmuştur. Kayyum Nasırî ile ilgili Abdurrahman Sadi'nin edebiyat tarihinde detaylı bilgilere ulaşmak mümkündür. Abdurranman Sadi'nin Tatar Edebiyatı Tarihi Tataristan Devlet Neşriyatında 1926 yılında basılmış, derslerde kullanmak için ve kaynak olarak kullanılmak üzere hazırlanmış bir edebiyat tarihidir. Bu edebiyat tarihi Arap harfli ve Tatarca yazılmıştır. Bahsedilen sempozyumda Abdurrahman Sadi'nin Tatar Edebiyat Tarihi'nden yararlanılarak tarafımızdan bir bildiri sunulmuştur. Aldığımız bilgiler tarafımızdan Arap harfli, Tatarca yazılan bu eserin tamamı taranarak aktarma yoluyla okura sunulmuştur. Gerekli yerlerde açıklamalara, karşılaştırmalara ve çeşitli değerlendirmelere yer verilmiştir.
Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2018
Dil çalışmalarının önemli bir alanı da ağız çalışmalarıdır. Türkiye Türkçesiyle ilgili ilk ağız ç... more Dil çalışmalarının önemli bir alanı da ağız çalışmalarıdır. Türkiye Türkçesiyle ilgili ilk ağız çalışmaları hemen hemen 19. yüzyılın ikinci yarısına kadar gitmektedir. O zamandan bu zamana ağız çalışmaları hem nicelik olarak hem de nitelik olarak belli bir safhaya gelmiştir ancak çalışılan ağızların yanında henüz tam olarak çalışılmamış, özellikleri belirlenmemiş, diğer ağızlarla benzerlikleri ve farklılıkları tespit edilmemiş ya da çalışılan ağız içinde asıl yeri belirtilmemiş yöreler de vardır. Bu kabil yerlerden biri de Düziçi'dir. Bu çalışmada Osmaniye Düziçi ağzından Derleme Sözlüğü'ne katkı sağlanacaktır. Bu çalışmada değerlendirilen söz varlıkları Osmaniye, Düziçi ilçesinden yaklaşık on yıldır çeşitli zaman ve mekȃnlarda sohbet esnasında not alınan, anlamları sorulan ve kaydedilen kelimelerdir. Burada verilen kelimelerin çoğu aynı zamanda makale yazarı tarafından da bilinen, birçoğu da çevresindeki insanlar tarafından hȃlȃ konuşma dilinde canlı bir şekilde kullanılan sözlerdir. Ancak elde edilen kelimeler sayıca fazla olduğu için iki yayın şeklinde değerlendirilmesi uygun görülmüştür. Önceki çalışmada "I"ya kadar olan kelimeler ve anlamları verilmiştir. Bu çalışmada ise "I-Z" ve arası söz varlıkları değerlendirilmiştir. Bu çalışmada Derleme Sözlüğü'nde de olan ancak farklı anlam ifade eden kelimeler italik olarak verilmiştir.
International Journal Of Turkish Literature Culture Education, 2017
Bu çalıĢmayla Osmaniye ili, Düziçi ilçesinden Derleme Sözlüğü"ne katkı sağlanacaktır. Bu çalıĢmad... more Bu çalıĢmayla Osmaniye ili, Düziçi ilçesinden Derleme Sözlüğü"ne katkı sağlanacaktır. Bu çalıĢmada Düziçi"nin çeĢitli yerlerinden derlenen örneklerin bazılarının Derleme Sözlüğü"nde olmadığı, bazılarınınsa farklı yörelerde farklı anlamlarda kullanıldığı tespit edilmiĢtir. Bu eksikliği giderme adına da mevcut çalıĢma ortaya çıkmıĢtır. Derlenen örnekler yaklaĢık on yıldır çeĢitli zaman ve mekȃnlarda kiĢilerin konuĢması esnasında not alınan, anlamları sorulan kelimelerdir ve aynı zamanda çoğu, tarafımızdan bilinen kelimelerdir, birçoğu da çevremizdeki insanlar tarafından hâlâ konuĢma dilinde canlı bir Ģekilde kullanılmaktadır. Ancak elde edilen kelimeler sayıca fazla olduğu için iki ayrı yayın Ģeklinde değerlendirilmesi uygun görülmüĢtür. Bu yayında "I"ya kadar olan kelimeler ve anlamları verilmiĢtir. Düziçi'nden derlenen sözler isim soylu kelimeler, fiiller, ikilemeler, deyim ve deyimleĢmiĢ ifadeler Ģeklinde sınıflandırılarak verilmiĢtir. Derlemelerin bir kısmının Sözlük'te yer aldığı görülmektedir, ama anlam olarak Düziçi'nde farklı kullanımlar vardır, bu tür sözler italik olarak verilmiĢtir. ÇalıĢmada 212 isim soylu kelime, 100 fiil, 125 deyim, deyimleĢmiĢ ifade, ikileme benzeri sözlere yer verilmiĢtir. Özellikle deyim ve benzeri sözler verilirken müstehcen ve küfürlü ifadelerin çok geçtiği görülmektedir, ancak çalıĢmada küfür içeriklerinden ziyade bir olayı, durumu, nesneyi, kiĢiyi tasvir eden ifadelere yer verilmiĢtir.
International Journal Of Turkish Literature Culture Education, 2017
19. asir Turkmen Ģiirinin onemli isimlerinden Molla Nefes, hakkinda cok az bilgi bulunan, Turkiye... more 19. asir Turkmen Ģiirinin onemli isimlerinden Molla Nefes, hakkinda cok az bilgi bulunan, Turkiye‟de henuz yeteri kadar akademik araĢtirmalar yapilmayan ediplerdendir. Satir aralarinda kalmiĢ belli bilgilerden baĢka uzerine derinlemesine araĢtirma ve inceleme yapilmasi sadece Turkmen edebiyatinda yeri ve oneminin tespit edilmesi icin degil 19. asir genel Turk edebiyatinin degerini ortaya koyma adina da onemli veriler ortaya koyacaktir. Turkmen edebiyatinin aĢk mulkunun sultanini tanitma adina bu caliĢma ortaya cikmiĢtir. Bu caliĢmada AĢirov‟un ve Asker‟in yayinlarindan hareketle Ģairin hayati, onunla ilgili yapilan caliĢmalar verilmiĢtir. UlaĢilan baĢka kaynaklar ayrica gosterilmiĢtir. Burada Turkiye diĢi yayinlarin bazisi AĢirov‟un yayininda gecen kaynaklardir. Verilen bilgiler, AĢirov ve Asker‟in yayinlarindan Azerbaycan ve Turkmen Turkcesiyle hazirlanan yayinlardan aktarilmiĢtir.
Route Educational and Social Science Journal, 2016
Yakın anlamlılık, dillerde büyük oranda ortaklık sergileyen tipolojik bir özelliktir. Bu anlamda ... more Yakın anlamlılık, dillerde büyük oranda ortaklık sergileyen tipolojik bir özelliktir. Bu anlamda her dilde yakın anlamlı olarak ilişkilendirilebilecek içlem ilişkisine sahip sözcükler vardır. Bu çalışmada Türkçede yakın anlamlılık olgusunun sınırlarını hangi anlam bilimsel koşulların belirlediği, "geniş" ve "bol" sıfatları aracılığıyla tartışılmıştır. Bu kapsamda yakın anlamlı kabul edilen sıfatların derlem denetimi gerçekleştirilmiş ve bağımlı dizinler aracılığıyla, dizgesel kullanım koşullarında ne düzeyde bir anlam bilimsel benzerlik sergileyebildikleri araştırma konusu yapılmıştır. Çalışmada yöntem olarak betimsel tarama kullanılmış ve elde edilen bulgular yüzde ve sıklık analiziyle ortaya konmuştur. Sonuç olarak, inceleme konusu sıfatların, ortak bir anlamsal alanda konumlansalar dahi büyük oranda birbirinden farklı somut/soyut uzanımlara sahip eşdizimsel ögeleri ve anlam bilimsel ulamları tercih edebildiği gözlemlenmiştir.
Uploads
Papers by metin demirci