Ketevan Mania
ისტორიის დოქტორი.
2020-დან დღემდე – ცხუმ-აფხაზეთის მეცნიერებათა აკადემია.
წამყვანი მეცნიერ-თანამშრომელი.
2018-დან დღემდე – ცხუმ-აფხაზეთის მეცნიერებათა აკადემია.
უფროსი მეცნიერ-თანამშრომელი.
2005-2013 – კითხულობდა ლექციებს სოხუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტი.
Tskhum-Abkhazian Academy of Sciences. Institute of History. Researcher
თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი. ისტორიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი. ახალი და უახლესი განყოფილება. უფროსი მეცნიერ-თანამშრომელი.
Ivane Javakhishvili Tbilisi State University | TSU · Institute of Georgian History. Doctor of History
2020-დან დღემდე – ცხუმ-აფხაზეთის მეცნიერებათა აკადემია.
წამყვანი მეცნიერ-თანამშრომელი.
2018-დან დღემდე – ცხუმ-აფხაზეთის მეცნიერებათა აკადემია.
უფროსი მეცნიერ-თანამშრომელი.
2005-2013 – კითხულობდა ლექციებს სოხუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტი.
Tskhum-Abkhazian Academy of Sciences. Institute of History. Researcher
თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი. ისტორიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი. ახალი და უახლესი განყოფილება. უფროსი მეცნიერ-თანამშრომელი.
Ivane Javakhishvili Tbilisi State University | TSU · Institute of Georgian History. Doctor of History
less
Related Authors
Uploads
Papers by Ketevan Mania
ი. გოგებაშვილის მდიდარი პუბლიცისტური მემკვიდრეობა არსებითად მოიცავს საზოგადოებრივი ცხოვრების ყველა სფეროს. პუბლიკაციები შეეხება ისტორიას, ლინგვისტიკას, პედაგოგიკას. ყურადღება გამახვილებულია ეკონომიკურ თუ სოციალურ პრობლემებზეც, ვინაიდან სოციალური თუ ეკონომიკური საკითხების გადაჭრა მნიშვნელოვანი იყო ეროვნული საკითხების გადაწყვეტის გზაზე. ეს პუბლიკაციები გამოქვეყნებულია იმდროინდელ ბეჭდურ მედიაში („დროება“, „ივერია“, „ცნობის ფურცელი’’, „მოამბე“,„კვალი“, „საქართველო“, „წყარო“, „ისარი“, „განათლება“, „შრომა“, „სახალხო გაზეთი“, „მეგობარი“, „Тифлисский Вестник“, „Новое Обазрение“ ...).
ნაშრომში წარმოდგენილია ი. გოგებაშვილის სამაგალითო ღვაწლი ქართველობის შენარჩუნებისათვის ბეჭდური მედიის რეპრეზენტაციით. გამოკვლევა შედგება შესავლის, ექვსი თავისა და ბოლოთქმისგან, რომელშიც მასალის ანალიზი მოცემულია განსხვავებული მეთოდოლოგიური მიდგომით ეთნოსიმბოლისტური პარადიგმის ფარგლებში, ძირითადი აქცენტები გაკეთებულია საზოგადოებრივ აღქმებზე, გრძნობებზე, სიმბოლოებზე, ღირებულებებზე.
ი. გოგებაშვილი ინტენსიურად იყო ჩართული ეროვნულ მოძრაობაში. იგი იდგა ყოველგვარი ეროვნული საქმის სათავეში. მთელი თავისი ცხოვრება ზრუნავდა ქართველი ხალხის კეთილდღეობაზე, შეუპოვრად იბრძოდა სიტყვით თუ საქმით ქართული მიწა-წყლის, ქართული ენის, სარწმუნოების დაცვა-შენარჩუნებაზე. მომავლის საერთო რწმენის შექმნის მიზნით ცდილობდა წარსული ისტორიული მეხსიერების ხალხში გააქტიურებას. წარსული სიდიადის იდეალიზაციით აწმყოში მომავალს ქმნიდა.
ნაშრომში წარმოდგენილი მრავალრიცხოვანი მასალის განხილვის საფუძველზე შეიძლება აღინიშნოს, რომ იაკობ გოგებაშვილის პუბლიცისტურმა წერილებმა დიდწილად შეუწყო ხელი ეროვნული სენტიმენტების გაღვივება-გაძლიერებას, ინდიფერენტულ ქართულ საზოგადოებაში მოქალაქეობრივი ვალდებულების გრძნობის აღძვრას და ეროვნული იდეის გარშემო ქართული ერთობის შექმნას.
ი. გოგებაშვილი იყო საზოგადო საქმისადმი უსაზღვრო სიყვარულით გამსჭვალული მამულიშვილი და ჭეშმარიტი ერისკაცი, სამაგალითო ქართველი.
Second part of the XIX century, when I. Gogebashvili comes out to the sphere of action, it is the time of great ordeal for Georgian identity. The Russian government threatened the extinction of everything Georgian - language, motherland, culture, tradition. Colonial policy had a profound effect on national consciousness - the self-awareness of Georgians fell sharply so much that it put personal interest above all public affairs, and the formation of unity around a common national issue was the most difficult issue. In such situation, the main concern of the Georgian intelligentsia was to protect their identity. ‘The Men of the 60s’ led by Ilia Chavchavadze turned the print media into a tool of ideological struggle and through it began active propaganda to create a unity of readers of national spirit.
I. Gogebashvili’s rich publicist legacy essentially encompasses all areas of public life. Publications are about history, linguistics, pedagogy. The attention is paid on economic or social problems, as social and economic issues were important on the way to resolving national issues. These publications are published in the print media of the time (“Droeba”, “Iveria”, “Cnobis furceli”, “Moambe”, “Kvali”, “SaqarTvelo”, “Isari”, “Ganatleba”, “Saxalxo gazeti”, Shroma”, “Megobari”, “Tifliski vestniki”, “Novoe obozrenie”…) .
The paper presents I. Gogebashvili's exemplary merit for the preservation of Georgianness with the representation of the print media. The research consists of an introduction, six chapters, and an afterword, in which the analysis of the material is given in a different methodological approach within the ethno-symbolic paradigm . The main emphasis is on public perceptions, feelings, symbols, values.
I. Gogebashvili was intensively involved in the national movement. He was in charge of all national affairs: collecting samples of folk literature, publishing children's magazines, translating folk songs on the sheet music, establishing public and agricultural schools, Georgian public universities or reading rooms. I. Gogebashvili is the founder of Georgian national pedagogy and Georgian children's litera-ture. He composed Georgian and Russian language textbooks. He was one of the initiators of the "Society for the Spreading of Literacy among Georgians" and a member of the board of the society since 1879. He greatly helped the society from the income of his sold books. It did not hesitated funds for public education. He helped materially poor students, as well as public figures - teachers, poets, writers, who made a great contribution to public education. Before his death, he donated his property to the ‘Literacy Society’.
Throughout his life he took care of the welfare of the Georgian people, fought tirelessly to protect and preserve the Georgian land, the Georgian language and the faith. In order to create a common belief in the future, he tried to activate the historical memory of the past among the people. By idealizing the greatness of the past, he created the future in the present.
Based on the review of numerous materials presented in the book, it can be noted that Iakob Gogebashvili's publi-cist letters greatly contributed to the awakening and streng-thening of national sentiments, aroused a sense of civic obligations in indifferent Georgian society and created Geor-gian unity around the national idea. I. Gogebashvili was a true patriot imbued with boundless love for social affairs and a true layman, an exemplary Georgian.
ამგვარი აქტივობებით ბეჭდური მედია ცდილობდა ინდიფერენტული მოსახლეობის გამოფხიზლებას და საერთო დარაზმულობას რელიგიური იდენტობის დასაცავად.
XIX ს-ის 80-იანი წლებიდან რუსული მმართველობის რეაქციის ხანაში ქართველთა დენაციონალიზაციისაკენ მიმართულ ღონისძიებებს, რომლის ერთ-ერთ მაგალითს წარმოადგენდა მეგრულ-სვანურ-აფხაზურ ენაზე სწავლებისა და წირვა-ლოცვის შემოღების მცდელობა სამეგრელო-სვანეთ-აფხაზეთის სკოლებსა და ეკლესებში, „წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოება“ ახალი მეხსიერების ადგილების შექმნით დაუპირისპირდა. „საზოგადოება“ ქმნიდა ისეთი მეხსიერების ადგილებს, რომლთა შექმნას განსაკუთრებული მნიშვნელობა ჰქონდა ქართველობის შენარჩუნებისათვის. ამ მხრივ საყურადღებოა „საზოგადოების“ როლი ბიბლიოთეკა-წიგნთსაცავისა და მუზეუმის დაარსების საქმეში. „საზოგადოების“ ინიციატივით შექმნილმა ცენტრებმა დიდად შეუწყო ხელი ქართული კულტურის ნიმუშების გამოვლენა/დაცვა/შენახვას. ამდენად, „საზოგადოება“ გახდა ეროვნული თავშესაფარი, სადაც თავს იყრიდა ქართული კულტურის ნიმუშები.
„საზოგადოება“ გვევლინება ასევე, ქართული მეხსიერების დიდებული ადგილის სახელოვან მამულიშვილთა განსასვენებელი დიდუბის პანთეონის დაარსების ინიციატორად. „საზოგადოების“ მონდომებით და ძალისხმევით პანთეონი იქცა ქართველთათვის განსაკუთრებული მეხსიერების ადგილად – ქართველობის სიმბოლოდ.
წინამდებარე ნაშრომში ბეჭდური მედიის პუბლიკაციების მიხედვით ნაჩვენებია თუ როგორ შექმნა საზოგადოებამ ახალი ფურცელი საქართველოს ისტორიაში, „საზოგადოების’’ აქტიურობა რუსეთის ხელისუფლების დენაციონალური მეხსიერების ადგილების მსხვრევის და ახალი ეროვნული მეხსიერების ადგილების კრისტალიზაციის მიმართულებით.
„საზოგადოებამ“ მოახდინა ეპოქალური გარდატეხა, მნიშვნელოვანი როლი შეასრულა განათლებული ქართული ერთობის შექმნაში. ამავე დროს „საზოგადოება“ გვევლინება ქართველობის დამცველად, ქართველობის შენარჩუნებისათვის მებრძოლ ინტელექტუალთა მეხსიერების ადგილად, სადაც ხდება კულტურული მეხსიერების ლოკალიზება.
ქართული ინტელიგენციის უმთავრეს საზრუნავს მამული და საკუთარი ვინაობის დაცვა წარმოადგენდა. ამ მიზნით აქტიური პროპაგანდა გაიმართა ბეჭდურ მედიაში. მედია ამ მასალებით საერთო სატკივარის გარშემო რაზმავდა მკითხველ ერთობას, აძლიერებდა მკითხველებში იდენტობის განცდას, მოუწოდებდა მათ ეროვნული იდეალებისთვის ბრძოლა-თავგანწირვისაკენ. აქტიურად ჩაება ი. გოგებაშვილი ეროვნულ-განმათავისუფლებელ მოძრაობაში.
ნაციონალური ძალის საძირკველს წარმოადგენს ტერიტორია, მიწა-წყალი, მამული, სამშობლო. სამშობლო მიწა-წყალი, გარდა იმისა, რომ არის საარსებო ტერიტორია, ამასთან აქვს საკრალური მნიშვნელობა. იგი არის დიდებულ მამა-პაპათა სავანე. ამიტომაც ი. გოგებაშვილი უპირველესად მამულის დაცვაზე და ხალხში მამულიშვილური გრძნობის გაღვიძების აუცილებლობაზე აკეთებდა აქცენტს. ეროვნული გრძნობის გაძლიერება მისი შეხედულებით, შესაძლებელი იყო ჭეშმარიტი მამულიშვილების აღზრდით. აღნიშნული თვალსაზრისით კი უდიდეს კეთილისმყოფელ გავლენას მოახდენდა დიდი წინაპრების ზნეობრივი მაგალითების, სახელოვან მამულიშვილთა სასიკეთო საქმეების გამომზეურება და საზოგადოებისთვის მიწოდება-გაცნობა. წარსულის ღირსების გააქტიურებით საკუთარი ვინაობის დაცვისაკენ მოუწოდებდა თანამემამულეებს.
ი. გოგებაშვილი მიუთითებდა ერის კაცების სამაგალითო ღვაწლის შესაბამისი ღირსეული სახსოვრის დაწესების მნიშვნელობასაც. ამ მხრივ ხელს უწყობდა მათი სახელობის სტიპენდიის დაარსებას, მათდამი მიძღვნილი საღამოების გამართვას, მათი სახელის უკვდავსაყოფად სასულიერო და საერო მწიგნობრობის აღორძინებას.
ეხმარებოდა მატერიალურად ხელმოკლე საზოგადო მოღვაწეებსაც. ღირსეული მამულიშვილების გაფრთხილებით, მათდამი მკითხველებში სოლიდარობის გრძნობის გაღვივებით და დახმარების სურვილის აღძვრით ცდილობდა „მოწოდების კაცების“ საზოგადო საქმეში აქტიური ჩართულობა განეპირობებინა.
უყურადღებოდ არ რჩება ხალხის ცნობიერების ამაღლებაში სახალხო მასწავლებლების დამსახურება, მასწავლებლის პატიოსნური ღვაწლის ხაზგასმა, რათა გაუკუღმართებულ საგანმანათლებლო სისტემის პირობებში ნამდვილ მაგალითებად ქცეულიყვნენ და მისაბაძები გამხდარიყვნენ საზოგადოებისთვის.
საზოგადოების გონებრივი გამოფხიზლებისა და გრძნობათა გაკეთილშობილების მიზნით ი. გოგებაშვილი აქტიურ პროპაგანდას ეწეოდა სამკითხველოების გახსნა-გამრავლების მიმართულებით.
ამდენად, ი. გოგებაშვილმა მთელი თავისი ცხოვრება ქართველი ხალხის ნათელ მომავალზე, მისი ეროვნული და სოციალური ცხოვრების გაჯანსაღებაზე ზრუნვას მიუძღვნა. ჩვენი მშობლიური მიწა-წყლის, ქართული ენის შენარჩუნება-განვითარებისათვის ბრძოლით, წარსული ისტორიული მეხსიერების ხალხში გააქტიურებისა და მომავლის საერთო რწმენის შექმნით საზოგადოებრივი ერთობის ფორმირებას უწყობდა ხელს. იგი წარსული სიდიადის იდეალიზაციით აწმყოში მომავალს ქმნიდა.
ი. გოგებაშვილი იყო საზოგადო საქმისადმი უსაზღვრო სიყვარულით შეპყრობილი მამულიშვილობის, ჭეშმარიტი ერისკაცის განსახიერება.
Iveria was one of the most influential Georgian periodicals in the second half of the nineteenth century and first decade of the twentieth century. It was targeted to making of the idea of Georgian nation. It is why in publications about Georgian history and culture the authors attempted to clarify essense of Georgianess and through this way to help to developing the process nation building . For this goal alongside with materials reflecting Georgian reality, Iveria used the examples of other peoples. Iveria had a permanent interest in life of Eurepean countries and USA The articles devoted to Poland and Polish national-liberation movement are especially numerous. If we consolidate the information provided by these articles, we will be able to display the whole story of Polish national identity formation.
The paper presents some articles devoted to Polish national identity with relevant commenatries and anayisis.
XIX ს-ის 70-იანი წლები მნიშვნელოვანი პერიოდია ქართული ერთობის ისტორიის თვალსაზრისით. რუსეთ-თურქეთის 1877-1878 წლების ომის შედეგად, მოხდა საქართველოს პოლიტიკური გაერთიანება – შემოუერთდა ისტორიული სამხრეთ-დასავლეთი ტერიტორია. პოლიტიკური გაერთიანების შემდგომ, დადგა ორი იმპერიული სახელმწიფოს გავლენის ქვეშ მყოფი ნაწილების საერთო მისწრაფებით შეკავშირების საკითხი. უმთავრესი, რასაც ხელი უნდა შეეწყო კულტურული ჰომოგენურობის თვალსაზრისით, იყო განათლების საკითხის მოწესრიგება ახლადშემოერთებულ ქართულ მოსახლეობაში. ამ მიზნით წინ წამოიწია იდენტობის მახასიათებლების – ისტორიული მახსოვრობის, ქართული ენის, ქართული ტრადიციების და ზნე-ჩვეულებების მნიშვნელობამ, რამაც განსაკუთრებული როლი შეასრულა იმპერიათა შორის დანაწილებულ ისტორიული ქართული მიწა-წყლის გასამთლიანებლად.
სწორედ აღნიშნული მიმართულებით გააჩაღა აქტიური მუშაობა ქართულმა ინტელიგენციამ ილია ჭავჭავაძის მეთაურობით, რომელთა შორის განსაკუთრებულია ზაქარია ჭიჭინაძის დამსახურება. ზ. ჭიჭინაძემ ურთულეს პერიოდში შემოიარა ახლად შემოერთებული ტერიტორია ქართული წიგნებით ხელში და დედაენის სიყვარულს უძლიერებდა ქართველ მაჰმადიანებს. ამ მოგზაურობის დროს აგროვებდა ყოველგვარ მასალას, რომელსაც შემდეგ ინტენსიურად აქვეყნებდა „ივერიის” ფურცლებზე, რათა ერთი მხრივ, თანაგრძნობა გაეღვივებინა ქართულ საზოგადოებაში და დიდი ეროვნული საქმისთვის კონსოლიდაცია მოეხდინა, მეორე მხრივ ეჩვენებინა „ივერიის“ მკითხველებისთვის თუ რამდენად მკვიდრად ცოცხლობდა ზემოთ აღნიშნული იდენტობრივი მარკერები „ოსმალოს ქართველებში“.
აღნიშნული აქტივობანი მნიშვნელოვნად უწყობდა ხელს ეროვნული გრძნობის გაღვივება-გაძლიერებას და ახლადშემოერთებული ისტორიული მიწა-წყლის დანარჩენ საქართველოსთან კულტურული ჰომოგენიზაციის პროცესს.
ი. გოგებაშვილის მდიდარი პუბლიცისტური მემკვიდრეობა არსებითად მოიცავს საზოგადოებრივი ცხოვრების ყველა სფეროს. პუბლიკაციები შეეხება ისტორიას, ლინგვისტიკას, პედაგოგიკას. ყურადღება გამახვილებულია ეკონომიკურ თუ სოციალურ პრობლემებზეც, ვინაიდან სოციალური თუ ეკონომიკური საკითხების გადაჭრა მნიშვნელოვანი იყო ეროვნული საკითხების გადაწყვეტის გზაზე. ეს პუბლიკაციები გამოქვეყნებულია იმდროინდელ ბეჭდურ მედიაში („დროება“, „ივერია“, „ცნობის ფურცელი’’, „მოამბე“,„კვალი“, „საქართველო“, „წყარო“, „ისარი“, „განათლება“, „შრომა“, „სახალხო გაზეთი“, „მეგობარი“, „Тифлисский Вестник“, „Новое Обазрение“ ...).
ნაშრომში წარმოდგენილია ი. გოგებაშვილის სამაგალითო ღვაწლი ქართველობის შენარჩუნებისათვის ბეჭდური მედიის რეპრეზენტაციით. გამოკვლევა შედგება შესავლის, ექვსი თავისა და ბოლოთქმისგან, რომელშიც მასალის ანალიზი მოცემულია განსხვავებული მეთოდოლოგიური მიდგომით ეთნოსიმბოლისტური პარადიგმის ფარგლებში, ძირითადი აქცენტები გაკეთებულია საზოგადოებრივ აღქმებზე, გრძნობებზე, სიმბოლოებზე, ღირებულებებზე.
ი. გოგებაშვილი ინტენსიურად იყო ჩართული ეროვნულ მოძრაობაში. იგი იდგა ყოველგვარი ეროვნული საქმის სათავეში. მთელი თავისი ცხოვრება ზრუნავდა ქართველი ხალხის კეთილდღეობაზე, შეუპოვრად იბრძოდა სიტყვით თუ საქმით ქართული მიწა-წყლის, ქართული ენის, სარწმუნოების დაცვა-შენარჩუნებაზე. მომავლის საერთო რწმენის შექმნის მიზნით ცდილობდა წარსული ისტორიული მეხსიერების ხალხში გააქტიურებას. წარსული სიდიადის იდეალიზაციით აწმყოში მომავალს ქმნიდა.
ნაშრომში წარმოდგენილი მრავალრიცხოვანი მასალის განხილვის საფუძველზე შეიძლება აღინიშნოს, რომ იაკობ გოგებაშვილის პუბლიცისტურმა წერილებმა დიდწილად შეუწყო ხელი ეროვნული სენტიმენტების გაღვივება-გაძლიერებას, ინდიფერენტულ ქართულ საზოგადოებაში მოქალაქეობრივი ვალდებულების გრძნობის აღძვრას და ეროვნული იდეის გარშემო ქართული ერთობის შექმნას.
ი. გოგებაშვილი იყო საზოგადო საქმისადმი უსაზღვრო სიყვარულით გამსჭვალული მამულიშვილი და ჭეშმარიტი ერისკაცი, სამაგალითო ქართველი.
Second part of the XIX century, when I. Gogebashvili comes out to the sphere of action, it is the time of great ordeal for Georgian identity. The Russian government threatened the extinction of everything Georgian - language, motherland, culture, tradition. Colonial policy had a profound effect on national consciousness - the self-awareness of Georgians fell sharply so much that it put personal interest above all public affairs, and the formation of unity around a common national issue was the most difficult issue. In such situation, the main concern of the Georgian intelligentsia was to protect their identity. ‘The Men of the 60s’ led by Ilia Chavchavadze turned the print media into a tool of ideological struggle and through it began active propaganda to create a unity of readers of national spirit.
I. Gogebashvili’s rich publicist legacy essentially encompasses all areas of public life. Publications are about history, linguistics, pedagogy. The attention is paid on economic or social problems, as social and economic issues were important on the way to resolving national issues. These publications are published in the print media of the time (“Droeba”, “Iveria”, “Cnobis furceli”, “Moambe”, “Kvali”, “SaqarTvelo”, “Isari”, “Ganatleba”, “Saxalxo gazeti”, Shroma”, “Megobari”, “Tifliski vestniki”, “Novoe obozrenie”…) .
The paper presents I. Gogebashvili's exemplary merit for the preservation of Georgianness with the representation of the print media. The research consists of an introduction, six chapters, and an afterword, in which the analysis of the material is given in a different methodological approach within the ethno-symbolic paradigm . The main emphasis is on public perceptions, feelings, symbols, values.
I. Gogebashvili was intensively involved in the national movement. He was in charge of all national affairs: collecting samples of folk literature, publishing children's magazines, translating folk songs on the sheet music, establishing public and agricultural schools, Georgian public universities or reading rooms. I. Gogebashvili is the founder of Georgian national pedagogy and Georgian children's litera-ture. He composed Georgian and Russian language textbooks. He was one of the initiators of the "Society for the Spreading of Literacy among Georgians" and a member of the board of the society since 1879. He greatly helped the society from the income of his sold books. It did not hesitated funds for public education. He helped materially poor students, as well as public figures - teachers, poets, writers, who made a great contribution to public education. Before his death, he donated his property to the ‘Literacy Society’.
Throughout his life he took care of the welfare of the Georgian people, fought tirelessly to protect and preserve the Georgian land, the Georgian language and the faith. In order to create a common belief in the future, he tried to activate the historical memory of the past among the people. By idealizing the greatness of the past, he created the future in the present.
Based on the review of numerous materials presented in the book, it can be noted that Iakob Gogebashvili's publi-cist letters greatly contributed to the awakening and streng-thening of national sentiments, aroused a sense of civic obligations in indifferent Georgian society and created Geor-gian unity around the national idea. I. Gogebashvili was a true patriot imbued with boundless love for social affairs and a true layman, an exemplary Georgian.
ამგვარი აქტივობებით ბეჭდური მედია ცდილობდა ინდიფერენტული მოსახლეობის გამოფხიზლებას და საერთო დარაზმულობას რელიგიური იდენტობის დასაცავად.
XIX ს-ის 80-იანი წლებიდან რუსული მმართველობის რეაქციის ხანაში ქართველთა დენაციონალიზაციისაკენ მიმართულ ღონისძიებებს, რომლის ერთ-ერთ მაგალითს წარმოადგენდა მეგრულ-სვანურ-აფხაზურ ენაზე სწავლებისა და წირვა-ლოცვის შემოღების მცდელობა სამეგრელო-სვანეთ-აფხაზეთის სკოლებსა და ეკლესებში, „წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოება“ ახალი მეხსიერების ადგილების შექმნით დაუპირისპირდა. „საზოგადოება“ ქმნიდა ისეთი მეხსიერების ადგილებს, რომლთა შექმნას განსაკუთრებული მნიშვნელობა ჰქონდა ქართველობის შენარჩუნებისათვის. ამ მხრივ საყურადღებოა „საზოგადოების“ როლი ბიბლიოთეკა-წიგნთსაცავისა და მუზეუმის დაარსების საქმეში. „საზოგადოების“ ინიციატივით შექმნილმა ცენტრებმა დიდად შეუწყო ხელი ქართული კულტურის ნიმუშების გამოვლენა/დაცვა/შენახვას. ამდენად, „საზოგადოება“ გახდა ეროვნული თავშესაფარი, სადაც თავს იყრიდა ქართული კულტურის ნიმუშები.
„საზოგადოება“ გვევლინება ასევე, ქართული მეხსიერების დიდებული ადგილის სახელოვან მამულიშვილთა განსასვენებელი დიდუბის პანთეონის დაარსების ინიციატორად. „საზოგადოების“ მონდომებით და ძალისხმევით პანთეონი იქცა ქართველთათვის განსაკუთრებული მეხსიერების ადგილად – ქართველობის სიმბოლოდ.
წინამდებარე ნაშრომში ბეჭდური მედიის პუბლიკაციების მიხედვით ნაჩვენებია თუ როგორ შექმნა საზოგადოებამ ახალი ფურცელი საქართველოს ისტორიაში, „საზოგადოების’’ აქტიურობა რუსეთის ხელისუფლების დენაციონალური მეხსიერების ადგილების მსხვრევის და ახალი ეროვნული მეხსიერების ადგილების კრისტალიზაციის მიმართულებით.
„საზოგადოებამ“ მოახდინა ეპოქალური გარდატეხა, მნიშვნელოვანი როლი შეასრულა განათლებული ქართული ერთობის შექმნაში. ამავე დროს „საზოგადოება“ გვევლინება ქართველობის დამცველად, ქართველობის შენარჩუნებისათვის მებრძოლ ინტელექტუალთა მეხსიერების ადგილად, სადაც ხდება კულტურული მეხსიერების ლოკალიზება.
ქართული ინტელიგენციის უმთავრეს საზრუნავს მამული და საკუთარი ვინაობის დაცვა წარმოადგენდა. ამ მიზნით აქტიური პროპაგანდა გაიმართა ბეჭდურ მედიაში. მედია ამ მასალებით საერთო სატკივარის გარშემო რაზმავდა მკითხველ ერთობას, აძლიერებდა მკითხველებში იდენტობის განცდას, მოუწოდებდა მათ ეროვნული იდეალებისთვის ბრძოლა-თავგანწირვისაკენ. აქტიურად ჩაება ი. გოგებაშვილი ეროვნულ-განმათავისუფლებელ მოძრაობაში.
ნაციონალური ძალის საძირკველს წარმოადგენს ტერიტორია, მიწა-წყალი, მამული, სამშობლო. სამშობლო მიწა-წყალი, გარდა იმისა, რომ არის საარსებო ტერიტორია, ამასთან აქვს საკრალური მნიშვნელობა. იგი არის დიდებულ მამა-პაპათა სავანე. ამიტომაც ი. გოგებაშვილი უპირველესად მამულის დაცვაზე და ხალხში მამულიშვილური გრძნობის გაღვიძების აუცილებლობაზე აკეთებდა აქცენტს. ეროვნული გრძნობის გაძლიერება მისი შეხედულებით, შესაძლებელი იყო ჭეშმარიტი მამულიშვილების აღზრდით. აღნიშნული თვალსაზრისით კი უდიდეს კეთილისმყოფელ გავლენას მოახდენდა დიდი წინაპრების ზნეობრივი მაგალითების, სახელოვან მამულიშვილთა სასიკეთო საქმეების გამომზეურება და საზოგადოებისთვის მიწოდება-გაცნობა. წარსულის ღირსების გააქტიურებით საკუთარი ვინაობის დაცვისაკენ მოუწოდებდა თანამემამულეებს.
ი. გოგებაშვილი მიუთითებდა ერის კაცების სამაგალითო ღვაწლის შესაბამისი ღირსეული სახსოვრის დაწესების მნიშვნელობასაც. ამ მხრივ ხელს უწყობდა მათი სახელობის სტიპენდიის დაარსებას, მათდამი მიძღვნილი საღამოების გამართვას, მათი სახელის უკვდავსაყოფად სასულიერო და საერო მწიგნობრობის აღორძინებას.
ეხმარებოდა მატერიალურად ხელმოკლე საზოგადო მოღვაწეებსაც. ღირსეული მამულიშვილების გაფრთხილებით, მათდამი მკითხველებში სოლიდარობის გრძნობის გაღვივებით და დახმარების სურვილის აღძვრით ცდილობდა „მოწოდების კაცების“ საზოგადო საქმეში აქტიური ჩართულობა განეპირობებინა.
უყურადღებოდ არ რჩება ხალხის ცნობიერების ამაღლებაში სახალხო მასწავლებლების დამსახურება, მასწავლებლის პატიოსნური ღვაწლის ხაზგასმა, რათა გაუკუღმართებულ საგანმანათლებლო სისტემის პირობებში ნამდვილ მაგალითებად ქცეულიყვნენ და მისაბაძები გამხდარიყვნენ საზოგადოებისთვის.
საზოგადოების გონებრივი გამოფხიზლებისა და გრძნობათა გაკეთილშობილების მიზნით ი. გოგებაშვილი აქტიურ პროპაგანდას ეწეოდა სამკითხველოების გახსნა-გამრავლების მიმართულებით.
ამდენად, ი. გოგებაშვილმა მთელი თავისი ცხოვრება ქართველი ხალხის ნათელ მომავალზე, მისი ეროვნული და სოციალური ცხოვრების გაჯანსაღებაზე ზრუნვას მიუძღვნა. ჩვენი მშობლიური მიწა-წყლის, ქართული ენის შენარჩუნება-განვითარებისათვის ბრძოლით, წარსული ისტორიული მეხსიერების ხალხში გააქტიურებისა და მომავლის საერთო რწმენის შექმნით საზოგადოებრივი ერთობის ფორმირებას უწყობდა ხელს. იგი წარსული სიდიადის იდეალიზაციით აწმყოში მომავალს ქმნიდა.
ი. გოგებაშვილი იყო საზოგადო საქმისადმი უსაზღვრო სიყვარულით შეპყრობილი მამულიშვილობის, ჭეშმარიტი ერისკაცის განსახიერება.
Iveria was one of the most influential Georgian periodicals in the second half of the nineteenth century and first decade of the twentieth century. It was targeted to making of the idea of Georgian nation. It is why in publications about Georgian history and culture the authors attempted to clarify essense of Georgianess and through this way to help to developing the process nation building . For this goal alongside with materials reflecting Georgian reality, Iveria used the examples of other peoples. Iveria had a permanent interest in life of Eurepean countries and USA The articles devoted to Poland and Polish national-liberation movement are especially numerous. If we consolidate the information provided by these articles, we will be able to display the whole story of Polish national identity formation.
The paper presents some articles devoted to Polish national identity with relevant commenatries and anayisis.
XIX ს-ის 70-იანი წლები მნიშვნელოვანი პერიოდია ქართული ერთობის ისტორიის თვალსაზრისით. რუსეთ-თურქეთის 1877-1878 წლების ომის შედეგად, მოხდა საქართველოს პოლიტიკური გაერთიანება – შემოუერთდა ისტორიული სამხრეთ-დასავლეთი ტერიტორია. პოლიტიკური გაერთიანების შემდგომ, დადგა ორი იმპერიული სახელმწიფოს გავლენის ქვეშ მყოფი ნაწილების საერთო მისწრაფებით შეკავშირების საკითხი. უმთავრესი, რასაც ხელი უნდა შეეწყო კულტურული ჰომოგენურობის თვალსაზრისით, იყო განათლების საკითხის მოწესრიგება ახლადშემოერთებულ ქართულ მოსახლეობაში. ამ მიზნით წინ წამოიწია იდენტობის მახასიათებლების – ისტორიული მახსოვრობის, ქართული ენის, ქართული ტრადიციების და ზნე-ჩვეულებების მნიშვნელობამ, რამაც განსაკუთრებული როლი შეასრულა იმპერიათა შორის დანაწილებულ ისტორიული ქართული მიწა-წყლის გასამთლიანებლად.
სწორედ აღნიშნული მიმართულებით გააჩაღა აქტიური მუშაობა ქართულმა ინტელიგენციამ ილია ჭავჭავაძის მეთაურობით, რომელთა შორის განსაკუთრებულია ზაქარია ჭიჭინაძის დამსახურება. ზ. ჭიჭინაძემ ურთულეს პერიოდში შემოიარა ახლად შემოერთებული ტერიტორია ქართული წიგნებით ხელში და დედაენის სიყვარულს უძლიერებდა ქართველ მაჰმადიანებს. ამ მოგზაურობის დროს აგროვებდა ყოველგვარ მასალას, რომელსაც შემდეგ ინტენსიურად აქვეყნებდა „ივერიის” ფურცლებზე, რათა ერთი მხრივ, თანაგრძნობა გაეღვივებინა ქართულ საზოგადოებაში და დიდი ეროვნული საქმისთვის კონსოლიდაცია მოეხდინა, მეორე მხრივ ეჩვენებინა „ივერიის“ მკითხველებისთვის თუ რამდენად მკვიდრად ცოცხლობდა ზემოთ აღნიშნული იდენტობრივი მარკერები „ოსმალოს ქართველებში“.
აღნიშნული აქტივობანი მნიშვნელოვნად უწყობდა ხელს ეროვნული გრძნობის გაღვივება-გაძლიერებას და ახლადშემოერთებული ისტორიული მიწა-წყლის დანარჩენ საქართველოსთან კულტურული ჰომოგენიზაციის პროცესს.