گۆڤارا زانستێن مرۆڤایەتی یا زانكۆیا زاخۆ, Dec 30, 2017
Çemka estetîkê di berhemên edebî de di çarçoveya form, naverok û binyada berhemên edebî de tê gen... more Çemka estetîkê di berhemên edebî de di çarçoveya form, naverok û binyada berhemên edebî de tê gengeşekirin û bi çendîn şêweyên cuda tê pênasekirin. Helbesta neteweyî ji ber ku li ser hizra hevgirtina civakî û siyasî ya îdeolojiya neteweyî tê danîn û ji forma xwe zêdetir bi naveroka xwe derdikeve pêş di çarçoveya hizrên estetîkî yên Hegel de dikare bê nirxandin. Lewra helbest wek cureya herî neteweyî ya edebiyatê ji bo bihêzkirin û belavkirina netewetiyê zemîneke gelek berhemdar e, ji ber vê jî helbestvanên kurd di serdema modern de naveroka helbesta nû bi netewetiya kurdî dadigirin û helbestê dikin zemîna hişyarkirina gel û pêşvebirina welat. Ev jî nîşan dide ku helbestvanên kurd ên neteweperwer poetîkaya xwe ya helbestê li ser bingeha estetîka Hegel ava dikin û ciwaniya helbestê di naveroka wê ya neteweyî de dibînin.
KURTE: Di serdema modern da di navbera nasname û edebîyatê da peywendîyên xurt çê dibin û gelek c... more KURTE: Di serdema modern da di navbera nasname û edebîyatê da peywendîyên xurt çê dibin û gelek caran edebîyat wek qadeke avakirina nasnameyan tê dîtin û bikaranîn. Edebîyat û nasneme dîyardeyên dînamîk û guherbar in. Ev taybetmendî di edebîyat û nasnameya kurdên Sovyeta berê da jî tê dîtin. Ji bo vekolîna vê mijarê ev gotar li ser arasteyên nasnameyî yên edebîyata kurdên Sovyetê radiweste û di nav konteksteke sîyasî û civakî da behsa guherînên nasnameyî yên vê edebîyatê dike. Ji ber vê pêşî şopên nasnameya travmatîk a kurdên êzîdî vedikole ku wek komeke etno-dînî di nîvê duyem ê sedsala nozdehan û di destpêka sedsala bîstî da dikevin ber êrîşên Osmanîyan. Piştî vê cih dide awayê bicihbûna nasnameya Sovyetê di nav kurdên Sovyetê da û temsîla vê nasnameyê di edebîyata wan da berbiçav dike. Herî dawî jî behsa serîhildana nasnameya neteweyî dike û awayê sêwirîn û nîşandana vê nasnameyê di deqên edebî da berceste dike.
e-Şarkiyat İlmi Araştırmaları Dergisi/Journal of Oriental Scientific Research (JOSR)
Social realism is the name of official literature policy of Soviet Literature that started in 193... more Social realism is the name of official literature policy of Soviet Literature that started in 1930s and founded a homogenous literature until the dissolition of Soviet Union. Soviet Kurdish Literature which was mainly dependent to Yezidi Kurdish community, was produced under effects of that policy during that time. In this article we examine three novels by Ereb Shemo and a novel by Heciyê Cindî titled Hewarî from that perspective. Both Ereb Shemo and Heciyê Cindi, as two avantgarde autors of Soviet Kurdish literature relied on bipolar method of Social Realism and fictioned their novels in the framework of comparison of feudalism and socialism and in doing so supported the implementation of socialist founding programme. They became founders of a monophonic and monochromic literacy tradition in Soviet Kurdish Literature comparing subjects like feudal oppression and rescuer Bolshevist Revolution, bad habits of feudalism and liberator socialism, ignorance of feudalism and Soviet enlightenment, backwardness of feudalism and progressivism of Soviet economy
Kanonkirina hin berhemen edebi u needebi diyardeyeke kevin be ji kanona neteweyi di serdema moder... more Kanonkirina hin berhemen edebi u needebi diyardeyeke kevin be ji kanona neteweyi di serdema modern de bi belavbuna netewetiye u damezirandina dewleten neteweyi re peyda dibe. Di ve kanone de hin berhemen edebi yen taybetmend ji bo nisandana hebun u berdewamiya neteweyeke ten hilbijartin u ev berhem wek temsila karektera neteweyi bi siroveyen cuda cuda ten bihezkirin. Di nav ronakbiren kurd de ji ji destpeka belavbuna hizra neteweyi u vir ve hewla danina kanoneke neteweyi te dayin u di ve carcoveye de ji ber hin taybetmendiyen we yen xweser Mem u Zin a Xani wek cavkaniya sereke ya kanona neteweyi u Xani ji wek pesenge hizra kurdayetiye te ragihandin. Ev hizir cara pesi di helbesteke Haci Qadire Koyi de be pesniyazkirin ji betir bi reya ronakbiren malbata Bedirxani di kovar u rojnameyen pesi yen kurdi de te sistematizekirin. Pisti demeke ev bocun bi wesandina capen cuda yen Mem u Zin e, belavkirina dirok u antolojiyen edebiyata kurdi u bi reya belavkirina berhemen edebi u akademik cih...
Kurte Ev gotar d i minaka ses deqen edebi de ku xeta gisti ya vegerana edebiyata kurdi ya Sovyete... more Kurte Ev gotar d i minaka ses deqen edebi de ku xeta gisti ya vegerana edebiyata kurdi ya Sovyete temsil dikin, hewl dide fonksiyonen hevbes u zincireya rudane ya ve edebiyate destnisan bike. Edebiyata kurdi ya Sovyete ji ber hin sedemen diyarkiri xwe dispere fonksiyon u zincireya rudane yen hevbes. Zincireya rudane ya van berheman ji deh fonksiyon u elementen vegerane yen mina zordariya axa u began, zordestiya Roma Res, rev, xerxwazi u dostaniya ermeniyan, qenciya rusan, rizgarkeriya Şoresa Bolsevik, astengiya adeten xirab en bere u dijayetiya wan, bicihkirina bernameya damezirandine ya sosyalist, besdariya Şere Weteniye u folklorheziye pek te. Rezbendi u jimareya van fonksiyonan di vegerana ve edebiyate de se kategoriyen vegerani derdixe hole. Di kategoriya yekem de rudan beri Şoresa Bolsevik dest pe dikin u rudanen pisti Şorese ji vedigirin. Di ve kategoriye de kem zede hemu fonksiyonen navbori di vegerane de cih digirin u mebesta wan a sereke berawirdkirina serdema beri Şorese u...
Netewetiya Kurdi li hember netewetiya resmi ya imparatoriya Osmani u di bin kari- geriya hisyariy... more Netewetiya Kurdi li hember netewetiya resmi ya imparatoriya Osmani u di bin kari- geriya hisyariya neteweyi ya Ermenan de peyda dibe. Pisti Mesrutiyeta Duyem gotara neteweyi ya helbestvanen Kurd bi awayeki gisti rengeki candi u modernxwaz werdigire, loma ji xwendin, pesketin u merifet dibe mijara sereke ya helbestvanen Kurd en ve serdeme. Ji salen cili u pe de di bin karigeriya ideolojiya marksist de helbestvanen Kurd ji pesiyen xwe cudatir naverok u taybetmendiyen netewetiya Kurdi jinuve dadirijinin u ji bo dabinkirina arikariya bereya komunist pekhateya neteweyi li gori ideolojiya marksist penase dikin. Ev yek di maweya Şoresa Eylule de di helbesten Hejar de te rexnekirin. Lewra dema dewleten komunist li hember soresgeren Kurd pistgiri didin hukumeta Ebdulkerim Qasim u komunist kurditiye bi pasverutiye tawanbar dikin hevgirtina netewetiya Kurdi u bereya komunist hildiwese. Ev ji nisan dide ku di nav sed sali de li gor peshaten nu yen cihane di naverok u forma netewetiya Kurdi de g...
Beguman di xebaten edebiyata klasik de pengava yekem, tipguhezi, saxkirin u capkirina diwanen k... more Beguman di xebaten edebiyata klasik de pengava yekem, tipguhezi, saxkirin u capkirina diwanen kurdi ye. Lewra tevahiya diwanen klasik en kurdi bi alfabeya kevin a erebi hatine nivisin u piraniya xwineren iro ji nikarin ji van berheman sud wergirin. Ji ber ve xebaten tipguhezi u saxkirina diwanen kevin hem ji bo danasin u derxistina sermiyane edebiyata kurdi hem ji ji bo gihandina xwineren hevcerx kareki giring e.
Mardin Artuklu Universitesi Turkiye’de Yasayan Diller Enstitusu yayini olan The Journal of Mesopo... more Mardin Artuklu Universitesi Turkiye’de Yasayan Diller Enstitusu yayini olan The Journal of Mesopotamian Studies dergisininin 3. sayisini siz degerli okur, arastirmaci ve akademisyenlere ulastirmaktan mutluluk duyuyoruz.
گۆڤارا زانستێن مرۆڤایەتی یا زانكۆیا زاخۆ, Dec 30, 2017
Çemka estetîkê di berhemên edebî de di çarçoveya form, naverok û binyada berhemên edebî de tê gen... more Çemka estetîkê di berhemên edebî de di çarçoveya form, naverok û binyada berhemên edebî de tê gengeşekirin û bi çendîn şêweyên cuda tê pênasekirin. Helbesta neteweyî ji ber ku li ser hizra hevgirtina civakî û siyasî ya îdeolojiya neteweyî tê danîn û ji forma xwe zêdetir bi naveroka xwe derdikeve pêş di çarçoveya hizrên estetîkî yên Hegel de dikare bê nirxandin. Lewra helbest wek cureya herî neteweyî ya edebiyatê ji bo bihêzkirin û belavkirina netewetiyê zemîneke gelek berhemdar e, ji ber vê jî helbestvanên kurd di serdema modern de naveroka helbesta nû bi netewetiya kurdî dadigirin û helbestê dikin zemîna hişyarkirina gel û pêşvebirina welat. Ev jî nîşan dide ku helbestvanên kurd ên neteweperwer poetîkaya xwe ya helbestê li ser bingeha estetîka Hegel ava dikin û ciwaniya helbestê di naveroka wê ya neteweyî de dibînin.
KURTE: Di serdema modern da di navbera nasname û edebîyatê da peywendîyên xurt çê dibin û gelek c... more KURTE: Di serdema modern da di navbera nasname û edebîyatê da peywendîyên xurt çê dibin û gelek caran edebîyat wek qadeke avakirina nasnameyan tê dîtin û bikaranîn. Edebîyat û nasneme dîyardeyên dînamîk û guherbar in. Ev taybetmendî di edebîyat û nasnameya kurdên Sovyeta berê da jî tê dîtin. Ji bo vekolîna vê mijarê ev gotar li ser arasteyên nasnameyî yên edebîyata kurdên Sovyetê radiweste û di nav konteksteke sîyasî û civakî da behsa guherînên nasnameyî yên vê edebîyatê dike. Ji ber vê pêşî şopên nasnameya travmatîk a kurdên êzîdî vedikole ku wek komeke etno-dînî di nîvê duyem ê sedsala nozdehan û di destpêka sedsala bîstî da dikevin ber êrîşên Osmanîyan. Piştî vê cih dide awayê bicihbûna nasnameya Sovyetê di nav kurdên Sovyetê da û temsîla vê nasnameyê di edebîyata wan da berbiçav dike. Herî dawî jî behsa serîhildana nasnameya neteweyî dike û awayê sêwirîn û nîşandana vê nasnameyê di deqên edebî da berceste dike.
e-Şarkiyat İlmi Araştırmaları Dergisi/Journal of Oriental Scientific Research (JOSR)
Social realism is the name of official literature policy of Soviet Literature that started in 193... more Social realism is the name of official literature policy of Soviet Literature that started in 1930s and founded a homogenous literature until the dissolition of Soviet Union. Soviet Kurdish Literature which was mainly dependent to Yezidi Kurdish community, was produced under effects of that policy during that time. In this article we examine three novels by Ereb Shemo and a novel by Heciyê Cindî titled Hewarî from that perspective. Both Ereb Shemo and Heciyê Cindi, as two avantgarde autors of Soviet Kurdish literature relied on bipolar method of Social Realism and fictioned their novels in the framework of comparison of feudalism and socialism and in doing so supported the implementation of socialist founding programme. They became founders of a monophonic and monochromic literacy tradition in Soviet Kurdish Literature comparing subjects like feudal oppression and rescuer Bolshevist Revolution, bad habits of feudalism and liberator socialism, ignorance of feudalism and Soviet enlightenment, backwardness of feudalism and progressivism of Soviet economy
Kanonkirina hin berhemen edebi u needebi diyardeyeke kevin be ji kanona neteweyi di serdema moder... more Kanonkirina hin berhemen edebi u needebi diyardeyeke kevin be ji kanona neteweyi di serdema modern de bi belavbuna netewetiye u damezirandina dewleten neteweyi re peyda dibe. Di ve kanone de hin berhemen edebi yen taybetmend ji bo nisandana hebun u berdewamiya neteweyeke ten hilbijartin u ev berhem wek temsila karektera neteweyi bi siroveyen cuda cuda ten bihezkirin. Di nav ronakbiren kurd de ji ji destpeka belavbuna hizra neteweyi u vir ve hewla danina kanoneke neteweyi te dayin u di ve carcoveye de ji ber hin taybetmendiyen we yen xweser Mem u Zin a Xani wek cavkaniya sereke ya kanona neteweyi u Xani ji wek pesenge hizra kurdayetiye te ragihandin. Ev hizir cara pesi di helbesteke Haci Qadire Koyi de be pesniyazkirin ji betir bi reya ronakbiren malbata Bedirxani di kovar u rojnameyen pesi yen kurdi de te sistematizekirin. Pisti demeke ev bocun bi wesandina capen cuda yen Mem u Zin e, belavkirina dirok u antolojiyen edebiyata kurdi u bi reya belavkirina berhemen edebi u akademik cih...
Kurte Ev gotar d i minaka ses deqen edebi de ku xeta gisti ya vegerana edebiyata kurdi ya Sovyete... more Kurte Ev gotar d i minaka ses deqen edebi de ku xeta gisti ya vegerana edebiyata kurdi ya Sovyete temsil dikin, hewl dide fonksiyonen hevbes u zincireya rudane ya ve edebiyate destnisan bike. Edebiyata kurdi ya Sovyete ji ber hin sedemen diyarkiri xwe dispere fonksiyon u zincireya rudane yen hevbes. Zincireya rudane ya van berheman ji deh fonksiyon u elementen vegerane yen mina zordariya axa u began, zordestiya Roma Res, rev, xerxwazi u dostaniya ermeniyan, qenciya rusan, rizgarkeriya Şoresa Bolsevik, astengiya adeten xirab en bere u dijayetiya wan, bicihkirina bernameya damezirandine ya sosyalist, besdariya Şere Weteniye u folklorheziye pek te. Rezbendi u jimareya van fonksiyonan di vegerana ve edebiyate de se kategoriyen vegerani derdixe hole. Di kategoriya yekem de rudan beri Şoresa Bolsevik dest pe dikin u rudanen pisti Şorese ji vedigirin. Di ve kategoriye de kem zede hemu fonksiyonen navbori di vegerane de cih digirin u mebesta wan a sereke berawirdkirina serdema beri Şorese u...
Netewetiya Kurdi li hember netewetiya resmi ya imparatoriya Osmani u di bin kari- geriya hisyariy... more Netewetiya Kurdi li hember netewetiya resmi ya imparatoriya Osmani u di bin kari- geriya hisyariya neteweyi ya Ermenan de peyda dibe. Pisti Mesrutiyeta Duyem gotara neteweyi ya helbestvanen Kurd bi awayeki gisti rengeki candi u modernxwaz werdigire, loma ji xwendin, pesketin u merifet dibe mijara sereke ya helbestvanen Kurd en ve serdeme. Ji salen cili u pe de di bin karigeriya ideolojiya marksist de helbestvanen Kurd ji pesiyen xwe cudatir naverok u taybetmendiyen netewetiya Kurdi jinuve dadirijinin u ji bo dabinkirina arikariya bereya komunist pekhateya neteweyi li gori ideolojiya marksist penase dikin. Ev yek di maweya Şoresa Eylule de di helbesten Hejar de te rexnekirin. Lewra dema dewleten komunist li hember soresgeren Kurd pistgiri didin hukumeta Ebdulkerim Qasim u komunist kurditiye bi pasverutiye tawanbar dikin hevgirtina netewetiya Kurdi u bereya komunist hildiwese. Ev ji nisan dide ku di nav sed sali de li gor peshaten nu yen cihane di naverok u forma netewetiya Kurdi de g...
Beguman di xebaten edebiyata klasik de pengava yekem, tipguhezi, saxkirin u capkirina diwanen k... more Beguman di xebaten edebiyata klasik de pengava yekem, tipguhezi, saxkirin u capkirina diwanen kurdi ye. Lewra tevahiya diwanen klasik en kurdi bi alfabeya kevin a erebi hatine nivisin u piraniya xwineren iro ji nikarin ji van berheman sud wergirin. Ji ber ve xebaten tipguhezi u saxkirina diwanen kevin hem ji bo danasin u derxistina sermiyane edebiyata kurdi hem ji ji bo gihandina xwineren hevcerx kareki giring e.
Mardin Artuklu Universitesi Turkiye’de Yasayan Diller Enstitusu yayini olan The Journal of Mesopo... more Mardin Artuklu Universitesi Turkiye’de Yasayan Diller Enstitusu yayini olan The Journal of Mesopotamian Studies dergisininin 3. sayisini siz degerli okur, arastirmaci ve akademisyenlere ulastirmaktan mutluluk duyuyoruz.
Uploads
Papers by ZÜLKÜF ERGÜN