Makalede Birinci Dunya Savasi'nin son asamasinda Kafkasya'ya, ozellikle Azerbaycan'a ... more Makalede Birinci Dunya Savasi'nin son asamasinda Kafkasya'ya, ozellikle Azerbaycan'a munasebette Osmanli ve Almanya imparatorluklari arasinda meydana gelen anlasmazliklar, celiskiler ve catismalar ve bunlarin sonucu olarak 1918 yili 23 Eylul tarihinde Berlin'de imzalanan Osmanli-Almanya Protoloku incelenmistir. 1918. yilin yazinda Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Osmanli Imparatorlugu'ndan askeri yardim alip kendi baskenti olan Baku'yu Bolsevik-Tasnak ittifakindan kurtarmak ugruna verdigi mucadele Baku petrolunun dunya savasinda oynadigi rolle ilgili olarak uluslararasi icerik arz etti. Kafkas Islam Ordusu'nun Baku yonunde askeri operasyonlara baslamasi Rusya ile birlikte Almanya tarafindan da sert tepki ile karsilandi. Almanya Osmanli Devleti ile muttefik olmasina ragmen, 1918 Agustos 27-de Rusya ile ayrilikci sozlesme imzalasa da sonucta Osmanli Devleti ile protokol imzalayarak, Azerbaycan'daki ustunlugunu tanimaya mecbur oldu.
To sum up the above, ancient Gugark/Gogarene should be situated in the basin of the Debeda-Chay R... more To sum up the above, ancient Gugark/Gogarene should be situated in the basin of the Debeda-Chay River. The ancient Georgian name of this province was "Gogarani," which has been retained on the upper reaches of the river in the name of the village that has now been renamed "Gugark." The indigenous population of the region, the Gugars/Gogarans, was an East Georgian, or to be more precise Kartlian, tribe. I. Marquart 48 and H. Hübschmann 49 were also of the same opinion. Javakheti is also an ancient Georgian province, while the indigenous population of the region, the "javakhurni," according to the information of the ancient Armenian sources, was one of the East Georgian tribes.
From the very first day of the establishment of the government of the Democratic Republic of Azer... more From the very first day of the establishment of the government of the Democratic Republic of Azerbaijan, serious steps have been taken to ensure the territorial integrity and sovereignty of the country. This government also attaches great importance to the development of education and culture, which it considers a major factor in the revival of the country, and began to pay more attention to this area, since the stability of the country has increased. The Azerbaijani government has cooperated with the friendly Republic of Turkey in the field of education, as well as the military-political and economic spheres, as well as helping her in her care and experience. The article examines Azerbaijani-Ottoman cooperation in the field of education and culture during the period from establishment of the Republic of Azerbaijan to the end of 1918. As a result of this cooperation, significant results were achieved in the field of Azerbaijani youth receiving education in Turkish universities, send...
AMEA A.A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutu, Elmi Əsərlər, 2016
ПОТЕРИ И УБЫТКИ ПОНЕСЕННЫЕ АЗЕРБАЙДЖАНОМ ВО ВРЕМЯ ГЕНОЦИДА В ШЕМАХА
РЕЗЮМЕ
В статье исследуется ... more ПОТЕРИ И УБЫТКИ ПОНЕСЕННЫЕ АЗЕРБАЙДЖАНОМ ВО ВРЕМЯ ГЕНОЦИДА В ШЕМАХА
РЕЗЮМЕ В статье исследуется итоги геноцида совершенного дашнакско-большевитским альянсом в Азербайджанском уезде Шемаха в марте-июле 1918-го года. Для исследования итогов геноцида привлечены следственные и дознательные материалы Чрезвычайной Следственной Комиссии созданного 1918-м году и рассчитаны убытки и потери тюркско-мусульманского населения, выведены единое число и современный прецедентный дисконт материального ущерба. Все цифровые данные основаны на архивных документах, на конкретных следственных и дознательных материалах.
LOSS AND CASUALTIES COMMITTED AGAINST AZERBAIJAN IN SHAMAKHI GENOCIDE
SUMMARY Results of genocide committed against turkish-muslim population by dashnak-bolshevik alliance in Shamakhi district of Azerbaijan during march-july of 1918, has been studied in the article. Loss and casualties of turkish-muslim population during genocide committed in Shamakhi district has been defined, calculated under single figure and made discounted rates of material losses for modern period under investigation and prosecution materials of Emergency Investigation Commission established in 1918 in order to study the outcomes of this genocide. All defined figures are based on archive documents, concrete investigation and prosecution materials.
Uluslararası Bozok Sempozyumu, Bildiri Kitabı, 2016
Özet:
Bu çalışmanın konusunu, I. Dünya Savaşı yıllarında esir edilen Ruslar`ın tutuldukları Osma... more Özet:
Bu çalışmanın konusunu, I. Dünya Savaşı yıllarında esir edilen Ruslar`ın tutuldukları Osmanlı kampları ve bu bağlamda Yozgat Üsera Garnizonu oluşturmaktadır. Bu makalede Osmanlı topraklarındaki esir kamplarından özellikle Yozgat kampında tutulan Rus savaş esirlerinin sevki, yerleştirilmesi, sayısı, sağlık durumu ve geçimi, istihdam durumu, onlar hakkında bilgiler, esirlerin iadesi için yapılan girişimler ve esir değişimi ile ilgili yapılan görüşmeler incelenmiştir. Çalışma bağlamında güncellik arz eden temel sorular şöyle özetlenebilir: Birinci Dünya Savaşı sırasında Osmanlı`ya esir düşen Ruslar nerelere sevk edilmişler ve sayıları ne kadar olmuştur? Yozgat Üsera Garnizonu ne zaman kurulmuştur ve buraya ne kadar Rus savaş esiri sevk edilmiştir? Yozgat kampındaki Rus esirlerin sağlık, iaşe ve istihdam durumu nasıl olmuştur? Esirlerin iadesi ve değişimi konusunda hangi görüşmeler yapılmış ve sonuç ne olmuştur. Yozgat kampındaki esirlerin akıbeti nasıl olmuştur? Yukarıda bahsi geçen sorulara arşiv belgeleri ve dönemin süreli yayınlarındaki bilgi ve bulgular ışığında yanıtlar aranmaktadır.
Abstract:
Yozgat Prison Garrison And Ottoman Prison Camps Where Russian Soldiers Were Kept During The First World War
Subject of this study is to research Ottoman camps where russian soldiers were kept during The First World War and Yozgat Prison Garrison within this context. Research of prison camps in Ottoman territory, especially transportation and placement of russian military captures who were kept in Yozgat prison camp, their number, health and catering, engagement, their details, issues related to changing of the captives and negotiations held for for return of the captives, is envisaged here. Main problems that are actual in the context of the case are on the followings: Where did the
russian captives place during The First world war and how much were their numbers? When did Yozgat Prison Camp establish and how many russians were placed here? How was health, catering and engagement
of russian captives in Yozgat Prison Camp? What actions have been done related to changing and return of the captives and what was the result? What was the destiny of russian captives in Yozgat Prison Camp? All
these issues will be investigated under the materials in the pages of press for that time and the documents of Archives.
AMEA A.A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutu, Elmi Əsərlər, 2018
РЕЗЮМЕ
ЖЕРТВЫ И ПОТЕРИ ПО БАКИНСКОЙ ГУБЕРНИИ
В ПЕРИОД ГЕНОЦИДА 1918 ГОДА
В статье исследуется чи... more РЕЗЮМЕ ЖЕРТВЫ И ПОТЕРИ ПО БАКИНСКОЙ ГУБЕРНИИ В ПЕРИОД ГЕНОЦИДА 1918 ГОДА В статье исследуется число потер и количество жертв подвергшимся Азербайджаном по Бакинской губернии во время актов геноцида 1918 года, совершенного альянсом большевиков-дашнаков. На основе документов Чрезвычайной Следственной Комиссии определено, что во время геноцида в Бакинской губернии было уничтожено 6 городов и 367 сел, убито 41024 человек тюрков мусульман и население понесло материальный ущерб, по ценам 1918 года, размером в 3.322.829.191 рублей.
SUMMARY DOUBLE FEATURES AND RESPONSIBILITIES OF BAKU DEPARTMENT ON THE TIME OF 1918 The article examines the losses and losses suffered by Azerbaijan over the Baku province during the genocide committed by the Dashnak-Bolshevik Alliance in 1918. According to the documents of the Emergency Investigation Commission, during the genocide, 6 cities and 367 villages were destroyed in the province of Baku, 41024 were killed by Turkish-Muslims and property damage to property was 1918 and 3.322.829.191 rubles.
In the First World War, the Ottoman and Russian empires were part of the enemy blocks.Therefore, ... more In the First World War, the Ottoman and Russian empires were part of the enemy blocks.Therefore, Ottoman empire gave great importance to issue raising turkish-muslims against Russia, living in Russian empire, especially in the Caucasus. From the beginning of the war, Ottoman special services started operating in this direction. Anwar Pasha sent several military expeditions to contact with the Caucasian Muslims and to incite them to the rebellion. At the same time, Azerbaijani Amiraslan Khan Hoyski, who had secretly crossed the Caucasian frontline, was also guaranteed that the Caucasus would be independent in the future, and tried to use his support in that direction.Planned rebellions were relatedto Sarikamish operation.After the crushing blow to the Russian troops in this operation, the rebels and other sabotage activities to be held in the Caucasus would have to strike Russia's positions in the Caucasus. However, the disaster of the Ottoman army in Sarikamish and the loss of significant part of Eastern Anatolia, as well as the strengthening of the positions of the Russian troops in South Azerbaijan led to failure of policy of the Caucasian Muslims' retaliation against Russia. On the other hand, unlike the Ottoman Armenians, the Caucasian Muslims were not ready for ideological, organizational and military rebellion activities. Therefore, the undesirable attempts in this direction resulted in large-scale military losses, but they failed to reach the ultimate goal.
IDEA ABOUT CREATION OF AZERBAIJAN AND GEORGIAN STATES
IN THE CAUCASUS AT THE BEGINING OF THE FIR... more IDEA ABOUT CREATION OF AZERBAIJAN AND GEORGIAN STATES IN THE CAUCASUS AT THE BEGINING OF THE FIRST WORLD WAR Negotiations conducted between Azerbaijan and Georgian representatives and Grrmany and Ottoman officials related further status of Caucasus in the begining of The First World War have been investigated in the article. Azerbaijani Amiraslan khan Khoyski put forward idea about creation of muslim state which will surround Azerbaijan and Dagestan. Otoman and German officials supported this idea, embassy of Germany to Istanbul gave written warranty certificate. Georgy Magabeli representative of Georgia received warranty related to creation of Georgian state. These warranties were related to success of rebel to be raised by Caucasus nations against Russia and victory of Germany block from war.
VOLUNTARY AZERBAIJAN BATALLIONS CREATED IN OTTOMAN STATE
IN THE FIRST WORLD WAR
Problem on volun... more VOLUNTARY AZERBAIJAN BATALLIONS CREATED IN OTTOMAN STATE IN THE FIRST WORLD WAR Problem on voluntary Azerbaijan batallions created in Ottoman empire in the begining of The First World War has been invesitgated in the article. According to primary archive documents, as in the period of Balkan wars, azerbaijanis made their best support to Ottoman state in the begining of The First World War and several voluntary Azerbaijan batallions have been created in the territory of Ottoman empire. Voluntary batallions which created from azerbaijanis by name “Osmanchik batallion”, “Caucasus voluntary batallion”, “Dagestan voluntary batallion” fighted together with Ottoman army in world war and demonstrated several heroisms. This brothership support of azerbaijanis to Turkey continued duirng The Independence War.
CAUCASUS POLICY OF OTTOMAN STATE DURING BREST-LITOVSK PEACE CONFERENCE
Caucasus and Azerbaija... more CAUCASUS POLICY OF OTTOMAN STATE DURING BREST-LITOVSK PEACE CONFERENCE Caucasus and Azerbaijan policy of Ottoman state is studied during Brest-Litovsk conference in the article. Entirely, plans of Ottoman state related to Caucasus and Azerbaijan are taken into account during war. Changes took place in Caucasus policy of Ottoman state are analyzed during conference. It’s mentioned that, Ottoman state had three desires related to Caucasus in Brest-Litovsk conference: withdrawal from Eastern Anatolia provinces that were under Russia’ occupation; returining of Kars, Ardahan and Batum provinces to Ottoman state; to achieve independence of Caucasus muslims and create muslim state under protection of Turkey in Caucasus. Policy of Ottoman state related to these questions is pursued along conference as well as successes obtained in the conference are drawn attention. Article has been writen under primary archieve document and materials.
Makalede 1917 yılı Rusya Devrimi`nden sonra Güney Kafkasya`da cereyan eden siyasi ve askeri olayl... more Makalede 1917 yılı Rusya Devrimi`nden sonra Güney Kafkasya`da cereyan eden siyasi ve askeri olaylar, Güney Kafkasya`nın siyasi kaderi meselesi incelenmiş, İrevan`ın Ermenilere verilmesi ve Ermenistan devletinin kurulması sürecine dikkat çekilmiştir. Güney Kafkasya devletçiliğinin çöküşü sırasında bölgede Ermeni devletinin kurulması meselesinin soru işareti altında kaldığı bir dönemde bizzat Azerbaycan`ın önerisi üzerine Osmanlı Devleti tarafından Ermenilere devlet kurma projesinin gerçekleştirilmesi süreci zengin ilk elden arşiv belgelerine dayanılarak aydınlatılmıştır. Ermenilere İrevan etrafında devletin bizzat Osmanlı Devleti tarafından yaratılmış olduğu kanıtlanmıştır.
XÜLASƏ
TRABZON KONFRANSI VƏ OSMANLI-AZƏRBAYCAN MÜZAKİRƏLƏRİ
Məqalədə Osmanlı imperiyası ilə Cənub... more XÜLASƏ TRABZON KONFRANSI VƏ OSMANLI-AZƏRBAYCAN MÜZAKİRƏLƏRİ Məqalədə Osmanlı imperiyası ilə Cənubi Qafqaz Seymi arasında keçirilən Trabzon konfransının ümumi mənzərəsi yaradılmış və konfrans çərçivəsində Osmanlı heyəti ilə Azərbaycan nümayəndələri arasında keçirilən gizli görüşlər araşdırılmışdır. Eyni zamanda Osmanlı heyəti ilə gürcü nümayəndələri arasında keçirilən gizli görüşlərə və erməni heyətinin türk nümayəndələri ilə gizli görüş təşəbbüsünə də toxunulmuşdur. Füktlarla sübut olunmuşdur ki, Cənubi Qafqaz heyətində təmsil olunan hər üç millətin nümayəndələri Osmanlı heyəti ilə gizli görüşlərdə öz millətinin mənafeyini qorumağa çalışmış və bu yolda digər millətlərin mənafeyini tapdalamışlar. Bu şərtlər altında məcburiyyət qarşısında yaranan bir siyasi birlik olan Cənubi Qafqaz Seyminin tezliklə süqutu labüd idi. Gizli görüşlər Osmanlı heyətinin informasiya təminatında çox mühüm rol oynadı və onun fəaliyyətinə çeviklik gətirdi. Bu görüşlər eyni zamanda, Azərbaycana Osmanlı hərbi yardımının gəlişini tezləşdirdi. Məqalədə istifadə edilmiş arxiv sənədlərinin böyük əksəriyyəti ilk dəfə elmi dövriyyəyə daxil edilmişdir. Açar sözlər: Brest-Litovsk sülhü, Trabzon konfransı, Osmanlı imperiyası, Cənubi Qafqaz Seymi, Cənubi Qafqaz heyəti, separat danışıqlar, gizli müzakirələr.
РЕЗЮМЕ ТРАБЗОНСКАЯ КОНФЕРЕНЦИЯ И ОСМАНСКО-АЗЕРБАЙДЖАНСКИЕ ПЕРЕГОВОРЫ В статье представлен общий обзор Трабзонской конференции, проведенной между Османской империей и Закавказским Сеймом, и рассмотрены секретные совещания Османской делегации и представителей Азербайджана во время конференции. А также затронуты тайные переговоры Османской делегации с делегацией Грузии и попытки армянской делегации о проведении секретных встреч с турецкой делегацией. Фактами подтверждается, что делегаты всех трех стран, представленные в Закавказской делегации, старались защищать интересы своего народа на конфиденциальных совещаниях с делегацией Османской империи. И таким образом переступали через интересы других соседних народов. Закавказский Сейм стал политическим союзом учрежденным под давлением данных обстоятельств. Именно по этой причине скорый крах этого союза, был неизбежным. Секретные переговоры сыграли очень важную роль в предоставлении информации Османской делегации и привели к изобретательности в ее деятельности. В то же время эти переговоры ускорили прибытие османской военной помощи в Азербайджан. Преобладающее большинство архивных документов, использованных в статье, были впервые привлечены в научный оборот. Ключевые слова: Брест Литовский мир, Трабзонская конференция, Османская империя, Закавказский Сейм, Закавказская делегация, сепаратные переговоры, секретные переговоры.
SUMMARY TRABZON CONFERENCE AND OTTOMAN-AZERBAIJAN DISCUSSIONS The article provides an overview of the Trabzon conference between the Ottoman Empire and the South Caucasus Seym and explores the secret meetings between the Ottoman delegation and Azerbaijani representatives during the conference. It also touched upon the secret meetings between the Ottoman delegation and the Georgian delegation and the initiative of the Armenian delegation to hold a secret meeting with the Turkish delegation. It is proved by the facts that the representatives of all three nations represented in the South Caucasus tried to protect the interests of their nation in secret meetings with the Ottoman delegation and trampled on the interests of other nations in this way. Imminent collapse of South Caucasus Seym, a political union formed under duress under these conditions was necessary. Secret meetings played a very important role in providing information to the Ottoman delegation and brought flexibility to its activities. At the same time, these meetings hastened the arrival of Ottoman military aid to Azerbaijan. The vast majority of archival documents used in the article were included in the scientific circulation for the first time. Key words: Brest-Litowsk Peace, Trabzon Conference, Ottoman Empire, South Caucasus Seym, South Caucasus delegation, separate talks, secret discussions.
The main aim of this study is to investigate the general policy of Russia under the Bolsheviks af... more The main aim of this study is to investigate the general policy of Russia under the Bolsheviks after the Revolution of October 1917. Additionally, it is studied the problem of Baku and its economical and political importance for Russian foreign policy. The other subjects such as the carrying of Baku oil to Russia, the Baku incidents of Mart 1918, and the russian-armenian allaince in Baku are discussed.
Bu makalede, Bolsevik devrimi sonrasinda Rusya’nin Azerbaycan’a yonelik genel politikasi irdelenm... more Bu makalede, Bolsevik devrimi sonrasinda Rusya’nin Azerbaycan’a yonelik genel politikasi irdelenmistir. Buna ek olarak, donemin Rus dis politikasindaki Baku sorunu ve sehrin Bolsevik Rusya acisindan ekonomik ve siyasal onemi detayli olarak incelenmistir. Sovyet Rusya’nin Baku’yu elde tutmak icin Ermeniler ile iscilerin savunuculugunu yapan partileri kullanmasi, Baku’de Mart katliami, Baku petrolunun Rusya’ya nakli gibi aktuel mevzular da bu makalenin ek inceleme konularini olusturur.
AZƏRBAYCAN CÜMHURİYYƏTİNİN TARİXİ-SİYASİ COĞRAFİYASI (1918-1920)
... more AZƏRBAYCAN CÜMHURİYYƏTİNİN TARİXİ-SİYASİ COĞRAFİYASI (1918-1920)
VASİF QAFAROV Tarix üzrə fəlsəfə doktoru, dosent AMEA A.A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutu, Bakı, Azərbaycan ORCİD: 0000-0002-9232-6328, [email protected]
Xülasə: Məqalədə 1918-1920-ci illərdə mövcud olmuş Birinci Azərbaycan Respublikasının – Azərbaycan Cümhuriyyətinin tarixi-siyasi coğrafiyası problemi araşdırılmışdır. Dövrün ilkin arxiv sənədləri əsasında Cənubi Qafqaz Respublikasının ümumi ərazisi, Brest-Litovsk və Batum konfranslarının qərarlarına görə Cənubi Qafqazın, o cümlədən Azərbaycanın itirdiyi ərazilər və onların ümumi sahəsi müəyyən edilmiş, Cənubi Qafqaz ərazisinin yeni yaranan müstəqil respublikalar arasında bölüşdürülməsinə diqqət yetirilmişdir. Müəyyən edilmişdir ki, Azərbaycan Cümhuriyyətinin ümumi ərazisinin sahəsi Batum sülhündən Birinci dünya müharibəsinin sonuna qədər olan dövrdə 100600 km2, Birinci dünya müharibəsinin başa çatmasından cümhuriyyətin süqutuna qədər olan dövrdə isə 113900 km2 (o cümlədən mübahisəsiz ərazi 97300 km2, mübahisəli ərazi 16600 km2) olmuşdur.
Açar sözlər: Cənubi Qafqaz ərazisi, Azərbaycan ərazisi, Azərbaycan sərhədləri, Batum konfransı, Ermənistan ərazisi, ərazi-sərhəd məsələsi.
Summary: HISTORICAL AND POLITICAL GEOGRAPHY OF THE REPUBLIC OF AZERBAIJAN (1918-1920) The article studies the problem of historical and political geography of the First Azerbaijan Republic – the Republic of Azerbaijan, which existed for 1918-1920. Based on the primary archival documents of the period, the total territory of the South Caucasus Republic, the territories of the South Caucasus, including Azerbaijan, and their total area were determined by the decisions of the Brest-Litovsk and Batumi conferences. It was identified that the total area of the Republic of Azerbaijan from Batumi to the end of the First World War was 100600 km2, and from the end of the First World War to the collapse of the republic was 113900 km2 (including undisputed territory 97300 km2, disputed territory 16600 km2).
Key words: South Caucasus territory, Azerbaijani territory, Azerbaijani borders, Batumi conference, Armenian territory, territorial-border issue.
Резюме: ИСТОРИЧЕСКАЯ И ПОЛИТИЧЕСКАЯ ГЕОГРАФИЯ АЗЕРБАЙДЖАНСКОЙ РЕСПУБЛИКИ (1918-1920) В статье исследуется проблема исторической и политической географии Первой Азербайджанской Республики – Азербайджанской Республики, существовавшей в 1918-1920 гг. На основе первичных архивных документов того периода определена общая территория Южно-Кавказской республики, а также указаны земли Южного Кавказа, в том числе и Азербайджана, утерянные по условиям Брест-Литовского договора и итогам Батумской конференций. И были уточнены их общая площадь. Особое внимание было уделено территориальному делению Южного Кавказа новыми независимыми государствами региона. Отмечено, что общая площадь территории Азербайджанской Республики с момента подписания Батумского мира до конца Первой мировой войны составляла 100600 км2, а с конца Первой мировой войны до падения Азербайджанской Республики – 113900 км2 (из них 97300 км2 были бесспорными территориями, а 16600 км2 спорными).
Ключевые слова: Территория Южного Кавказа, территория Азербайджана, границы Азербайджана, Батумская конференция, территория Армении, вопрос о территориальных границах.
ГАФАРОВ ВАСИФ
ИСТОРИЧЕСКАЯ И ПОЛИТИЧЕСКАЯ ГЕОГРАФИЯ АЗЕРБАЙДЖАНСКОЙ РЕСПУБЛИКИ (1918-1920)
Ключ... more ГАФАРОВ ВАСИФ
ИСТОРИЧЕСКАЯ И ПОЛИТИЧЕСКАЯ ГЕОГРАФИЯ АЗЕРБАЙДЖАНСКОЙ РЕСПУБЛИКИ (1918-1920)
Ключевые слова: Территория Южного Кавказа, территория Азербайджана, границы Азербайджана, Батумская конференция, территория Армении, вопрос о территориальных границах.
Аннотация В статье исследуется проблема исторической и политической географии Первой Азербайджанской Республики, существовавшей в 1918-1920 гг. На основе первичных архивных документов того периода определена общая территория Южно-Кавказской республики, а также указаны земли Южного Кавказа, в том числе и Азербайджана, утерянные по условия Брест Литовского договора и итогам Батумской конференции. И были уточнены их общая площадь. Особое внимание было уделено территориальному делению Южного Кавказа новыми независимыми государствами региона. Отмечено, что общая площадь территории Азербайджанской Республики с момента подписания Батумского мира до конца Первой мировой войны составляла 100600 км2, а с конца Первой мировой войны до падения Азербайджанской Республики – 113900 км2 (из них 97300 км2 были бесспорными территориями, а 16600 км2 спорными).
GAFAROV VASIF
HISTORICAL AND POLITICAL GEOGRAPHY OF THE REPUBLIC OF AZERBAIJAN (1918-1920)
Key words: South Caucasus territory, Azerbaijani territory, Azerbaijani borders, Batumi conference, Armenian territory, territorial-border issue.
Annotation: The article studies the problem of historical and political geography of the First Azerbaijan Republic – the Republic of Azerbaijan, which existed for 1918-1920. Based on the primary archival documents of the period, the total territory of the South Caucasus Republic, the territories of the South Caucasus, including Azerbaijan, and their total area were determined by the decisions of the Brest-Litovsk and Batumi conferences. It was identified that the total area of the Republic of Azerbaijan from Batumi to the end of the First World War was 100600 km2, and from the end of the First World War to the collapse of the republic was 113900 km2 (including undisputed territory 97300 km2, disputed territory 16600 km2).
Makalede Birinci Dunya Savasi'nin son asamasinda Kafkasya'ya, ozellikle Azerbaycan'a ... more Makalede Birinci Dunya Savasi'nin son asamasinda Kafkasya'ya, ozellikle Azerbaycan'a munasebette Osmanli ve Almanya imparatorluklari arasinda meydana gelen anlasmazliklar, celiskiler ve catismalar ve bunlarin sonucu olarak 1918 yili 23 Eylul tarihinde Berlin'de imzalanan Osmanli-Almanya Protoloku incelenmistir. 1918. yilin yazinda Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Osmanli Imparatorlugu'ndan askeri yardim alip kendi baskenti olan Baku'yu Bolsevik-Tasnak ittifakindan kurtarmak ugruna verdigi mucadele Baku petrolunun dunya savasinda oynadigi rolle ilgili olarak uluslararasi icerik arz etti. Kafkas Islam Ordusu'nun Baku yonunde askeri operasyonlara baslamasi Rusya ile birlikte Almanya tarafindan da sert tepki ile karsilandi. Almanya Osmanli Devleti ile muttefik olmasina ragmen, 1918 Agustos 27-de Rusya ile ayrilikci sozlesme imzalasa da sonucta Osmanli Devleti ile protokol imzalayarak, Azerbaycan'daki ustunlugunu tanimaya mecbur oldu.
To sum up the above, ancient Gugark/Gogarene should be situated in the basin of the Debeda-Chay R... more To sum up the above, ancient Gugark/Gogarene should be situated in the basin of the Debeda-Chay River. The ancient Georgian name of this province was "Gogarani," which has been retained on the upper reaches of the river in the name of the village that has now been renamed "Gugark." The indigenous population of the region, the Gugars/Gogarans, was an East Georgian, or to be more precise Kartlian, tribe. I. Marquart 48 and H. Hübschmann 49 were also of the same opinion. Javakheti is also an ancient Georgian province, while the indigenous population of the region, the "javakhurni," according to the information of the ancient Armenian sources, was one of the East Georgian tribes.
From the very first day of the establishment of the government of the Democratic Republic of Azer... more From the very first day of the establishment of the government of the Democratic Republic of Azerbaijan, serious steps have been taken to ensure the territorial integrity and sovereignty of the country. This government also attaches great importance to the development of education and culture, which it considers a major factor in the revival of the country, and began to pay more attention to this area, since the stability of the country has increased. The Azerbaijani government has cooperated with the friendly Republic of Turkey in the field of education, as well as the military-political and economic spheres, as well as helping her in her care and experience. The article examines Azerbaijani-Ottoman cooperation in the field of education and culture during the period from establishment of the Republic of Azerbaijan to the end of 1918. As a result of this cooperation, significant results were achieved in the field of Azerbaijani youth receiving education in Turkish universities, send...
AMEA A.A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutu, Elmi Əsərlər, 2016
ПОТЕРИ И УБЫТКИ ПОНЕСЕННЫЕ АЗЕРБАЙДЖАНОМ ВО ВРЕМЯ ГЕНОЦИДА В ШЕМАХА
РЕЗЮМЕ
В статье исследуется ... more ПОТЕРИ И УБЫТКИ ПОНЕСЕННЫЕ АЗЕРБАЙДЖАНОМ ВО ВРЕМЯ ГЕНОЦИДА В ШЕМАХА
РЕЗЮМЕ В статье исследуется итоги геноцида совершенного дашнакско-большевитским альянсом в Азербайджанском уезде Шемаха в марте-июле 1918-го года. Для исследования итогов геноцида привлечены следственные и дознательные материалы Чрезвычайной Следственной Комиссии созданного 1918-м году и рассчитаны убытки и потери тюркско-мусульманского населения, выведены единое число и современный прецедентный дисконт материального ущерба. Все цифровые данные основаны на архивных документах, на конкретных следственных и дознательных материалах.
LOSS AND CASUALTIES COMMITTED AGAINST AZERBAIJAN IN SHAMAKHI GENOCIDE
SUMMARY Results of genocide committed against turkish-muslim population by dashnak-bolshevik alliance in Shamakhi district of Azerbaijan during march-july of 1918, has been studied in the article. Loss and casualties of turkish-muslim population during genocide committed in Shamakhi district has been defined, calculated under single figure and made discounted rates of material losses for modern period under investigation and prosecution materials of Emergency Investigation Commission established in 1918 in order to study the outcomes of this genocide. All defined figures are based on archive documents, concrete investigation and prosecution materials.
Uluslararası Bozok Sempozyumu, Bildiri Kitabı, 2016
Özet:
Bu çalışmanın konusunu, I. Dünya Savaşı yıllarında esir edilen Ruslar`ın tutuldukları Osma... more Özet:
Bu çalışmanın konusunu, I. Dünya Savaşı yıllarında esir edilen Ruslar`ın tutuldukları Osmanlı kampları ve bu bağlamda Yozgat Üsera Garnizonu oluşturmaktadır. Bu makalede Osmanlı topraklarındaki esir kamplarından özellikle Yozgat kampında tutulan Rus savaş esirlerinin sevki, yerleştirilmesi, sayısı, sağlık durumu ve geçimi, istihdam durumu, onlar hakkında bilgiler, esirlerin iadesi için yapılan girişimler ve esir değişimi ile ilgili yapılan görüşmeler incelenmiştir. Çalışma bağlamında güncellik arz eden temel sorular şöyle özetlenebilir: Birinci Dünya Savaşı sırasında Osmanlı`ya esir düşen Ruslar nerelere sevk edilmişler ve sayıları ne kadar olmuştur? Yozgat Üsera Garnizonu ne zaman kurulmuştur ve buraya ne kadar Rus savaş esiri sevk edilmiştir? Yozgat kampındaki Rus esirlerin sağlık, iaşe ve istihdam durumu nasıl olmuştur? Esirlerin iadesi ve değişimi konusunda hangi görüşmeler yapılmış ve sonuç ne olmuştur. Yozgat kampındaki esirlerin akıbeti nasıl olmuştur? Yukarıda bahsi geçen sorulara arşiv belgeleri ve dönemin süreli yayınlarındaki bilgi ve bulgular ışığında yanıtlar aranmaktadır.
Abstract:
Yozgat Prison Garrison And Ottoman Prison Camps Where Russian Soldiers Were Kept During The First World War
Subject of this study is to research Ottoman camps where russian soldiers were kept during The First World War and Yozgat Prison Garrison within this context. Research of prison camps in Ottoman territory, especially transportation and placement of russian military captures who were kept in Yozgat prison camp, their number, health and catering, engagement, their details, issues related to changing of the captives and negotiations held for for return of the captives, is envisaged here. Main problems that are actual in the context of the case are on the followings: Where did the
russian captives place during The First world war and how much were their numbers? When did Yozgat Prison Camp establish and how many russians were placed here? How was health, catering and engagement
of russian captives in Yozgat Prison Camp? What actions have been done related to changing and return of the captives and what was the result? What was the destiny of russian captives in Yozgat Prison Camp? All
these issues will be investigated under the materials in the pages of press for that time and the documents of Archives.
AMEA A.A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutu, Elmi Əsərlər, 2018
РЕЗЮМЕ
ЖЕРТВЫ И ПОТЕРИ ПО БАКИНСКОЙ ГУБЕРНИИ
В ПЕРИОД ГЕНОЦИДА 1918 ГОДА
В статье исследуется чи... more РЕЗЮМЕ ЖЕРТВЫ И ПОТЕРИ ПО БАКИНСКОЙ ГУБЕРНИИ В ПЕРИОД ГЕНОЦИДА 1918 ГОДА В статье исследуется число потер и количество жертв подвергшимся Азербайджаном по Бакинской губернии во время актов геноцида 1918 года, совершенного альянсом большевиков-дашнаков. На основе документов Чрезвычайной Следственной Комиссии определено, что во время геноцида в Бакинской губернии было уничтожено 6 городов и 367 сел, убито 41024 человек тюрков мусульман и население понесло материальный ущерб, по ценам 1918 года, размером в 3.322.829.191 рублей.
SUMMARY DOUBLE FEATURES AND RESPONSIBILITIES OF BAKU DEPARTMENT ON THE TIME OF 1918 The article examines the losses and losses suffered by Azerbaijan over the Baku province during the genocide committed by the Dashnak-Bolshevik Alliance in 1918. According to the documents of the Emergency Investigation Commission, during the genocide, 6 cities and 367 villages were destroyed in the province of Baku, 41024 were killed by Turkish-Muslims and property damage to property was 1918 and 3.322.829.191 rubles.
In the First World War, the Ottoman and Russian empires were part of the enemy blocks.Therefore, ... more In the First World War, the Ottoman and Russian empires were part of the enemy blocks.Therefore, Ottoman empire gave great importance to issue raising turkish-muslims against Russia, living in Russian empire, especially in the Caucasus. From the beginning of the war, Ottoman special services started operating in this direction. Anwar Pasha sent several military expeditions to contact with the Caucasian Muslims and to incite them to the rebellion. At the same time, Azerbaijani Amiraslan Khan Hoyski, who had secretly crossed the Caucasian frontline, was also guaranteed that the Caucasus would be independent in the future, and tried to use his support in that direction.Planned rebellions were relatedto Sarikamish operation.After the crushing blow to the Russian troops in this operation, the rebels and other sabotage activities to be held in the Caucasus would have to strike Russia's positions in the Caucasus. However, the disaster of the Ottoman army in Sarikamish and the loss of significant part of Eastern Anatolia, as well as the strengthening of the positions of the Russian troops in South Azerbaijan led to failure of policy of the Caucasian Muslims' retaliation against Russia. On the other hand, unlike the Ottoman Armenians, the Caucasian Muslims were not ready for ideological, organizational and military rebellion activities. Therefore, the undesirable attempts in this direction resulted in large-scale military losses, but they failed to reach the ultimate goal.
IDEA ABOUT CREATION OF AZERBAIJAN AND GEORGIAN STATES
IN THE CAUCASUS AT THE BEGINING OF THE FIR... more IDEA ABOUT CREATION OF AZERBAIJAN AND GEORGIAN STATES IN THE CAUCASUS AT THE BEGINING OF THE FIRST WORLD WAR Negotiations conducted between Azerbaijan and Georgian representatives and Grrmany and Ottoman officials related further status of Caucasus in the begining of The First World War have been investigated in the article. Azerbaijani Amiraslan khan Khoyski put forward idea about creation of muslim state which will surround Azerbaijan and Dagestan. Otoman and German officials supported this idea, embassy of Germany to Istanbul gave written warranty certificate. Georgy Magabeli representative of Georgia received warranty related to creation of Georgian state. These warranties were related to success of rebel to be raised by Caucasus nations against Russia and victory of Germany block from war.
VOLUNTARY AZERBAIJAN BATALLIONS CREATED IN OTTOMAN STATE
IN THE FIRST WORLD WAR
Problem on volun... more VOLUNTARY AZERBAIJAN BATALLIONS CREATED IN OTTOMAN STATE IN THE FIRST WORLD WAR Problem on voluntary Azerbaijan batallions created in Ottoman empire in the begining of The First World War has been invesitgated in the article. According to primary archive documents, as in the period of Balkan wars, azerbaijanis made their best support to Ottoman state in the begining of The First World War and several voluntary Azerbaijan batallions have been created in the territory of Ottoman empire. Voluntary batallions which created from azerbaijanis by name “Osmanchik batallion”, “Caucasus voluntary batallion”, “Dagestan voluntary batallion” fighted together with Ottoman army in world war and demonstrated several heroisms. This brothership support of azerbaijanis to Turkey continued duirng The Independence War.
CAUCASUS POLICY OF OTTOMAN STATE DURING BREST-LITOVSK PEACE CONFERENCE
Caucasus and Azerbaija... more CAUCASUS POLICY OF OTTOMAN STATE DURING BREST-LITOVSK PEACE CONFERENCE Caucasus and Azerbaijan policy of Ottoman state is studied during Brest-Litovsk conference in the article. Entirely, plans of Ottoman state related to Caucasus and Azerbaijan are taken into account during war. Changes took place in Caucasus policy of Ottoman state are analyzed during conference. It’s mentioned that, Ottoman state had three desires related to Caucasus in Brest-Litovsk conference: withdrawal from Eastern Anatolia provinces that were under Russia’ occupation; returining of Kars, Ardahan and Batum provinces to Ottoman state; to achieve independence of Caucasus muslims and create muslim state under protection of Turkey in Caucasus. Policy of Ottoman state related to these questions is pursued along conference as well as successes obtained in the conference are drawn attention. Article has been writen under primary archieve document and materials.
Makalede 1917 yılı Rusya Devrimi`nden sonra Güney Kafkasya`da cereyan eden siyasi ve askeri olayl... more Makalede 1917 yılı Rusya Devrimi`nden sonra Güney Kafkasya`da cereyan eden siyasi ve askeri olaylar, Güney Kafkasya`nın siyasi kaderi meselesi incelenmiş, İrevan`ın Ermenilere verilmesi ve Ermenistan devletinin kurulması sürecine dikkat çekilmiştir. Güney Kafkasya devletçiliğinin çöküşü sırasında bölgede Ermeni devletinin kurulması meselesinin soru işareti altında kaldığı bir dönemde bizzat Azerbaycan`ın önerisi üzerine Osmanlı Devleti tarafından Ermenilere devlet kurma projesinin gerçekleştirilmesi süreci zengin ilk elden arşiv belgelerine dayanılarak aydınlatılmıştır. Ermenilere İrevan etrafında devletin bizzat Osmanlı Devleti tarafından yaratılmış olduğu kanıtlanmıştır.
XÜLASƏ
TRABZON KONFRANSI VƏ OSMANLI-AZƏRBAYCAN MÜZAKİRƏLƏRİ
Məqalədə Osmanlı imperiyası ilə Cənub... more XÜLASƏ TRABZON KONFRANSI VƏ OSMANLI-AZƏRBAYCAN MÜZAKİRƏLƏRİ Məqalədə Osmanlı imperiyası ilə Cənubi Qafqaz Seymi arasında keçirilən Trabzon konfransının ümumi mənzərəsi yaradılmış və konfrans çərçivəsində Osmanlı heyəti ilə Azərbaycan nümayəndələri arasında keçirilən gizli görüşlər araşdırılmışdır. Eyni zamanda Osmanlı heyəti ilə gürcü nümayəndələri arasında keçirilən gizli görüşlərə və erməni heyətinin türk nümayəndələri ilə gizli görüş təşəbbüsünə də toxunulmuşdur. Füktlarla sübut olunmuşdur ki, Cənubi Qafqaz heyətində təmsil olunan hər üç millətin nümayəndələri Osmanlı heyəti ilə gizli görüşlərdə öz millətinin mənafeyini qorumağa çalışmış və bu yolda digər millətlərin mənafeyini tapdalamışlar. Bu şərtlər altında məcburiyyət qarşısında yaranan bir siyasi birlik olan Cənubi Qafqaz Seyminin tezliklə süqutu labüd idi. Gizli görüşlər Osmanlı heyətinin informasiya təminatında çox mühüm rol oynadı və onun fəaliyyətinə çeviklik gətirdi. Bu görüşlər eyni zamanda, Azərbaycana Osmanlı hərbi yardımının gəlişini tezləşdirdi. Məqalədə istifadə edilmiş arxiv sənədlərinin böyük əksəriyyəti ilk dəfə elmi dövriyyəyə daxil edilmişdir. Açar sözlər: Brest-Litovsk sülhü, Trabzon konfransı, Osmanlı imperiyası, Cənubi Qafqaz Seymi, Cənubi Qafqaz heyəti, separat danışıqlar, gizli müzakirələr.
РЕЗЮМЕ ТРАБЗОНСКАЯ КОНФЕРЕНЦИЯ И ОСМАНСКО-АЗЕРБАЙДЖАНСКИЕ ПЕРЕГОВОРЫ В статье представлен общий обзор Трабзонской конференции, проведенной между Османской империей и Закавказским Сеймом, и рассмотрены секретные совещания Османской делегации и представителей Азербайджана во время конференции. А также затронуты тайные переговоры Османской делегации с делегацией Грузии и попытки армянской делегации о проведении секретных встреч с турецкой делегацией. Фактами подтверждается, что делегаты всех трех стран, представленные в Закавказской делегации, старались защищать интересы своего народа на конфиденциальных совещаниях с делегацией Османской империи. И таким образом переступали через интересы других соседних народов. Закавказский Сейм стал политическим союзом учрежденным под давлением данных обстоятельств. Именно по этой причине скорый крах этого союза, был неизбежным. Секретные переговоры сыграли очень важную роль в предоставлении информации Османской делегации и привели к изобретательности в ее деятельности. В то же время эти переговоры ускорили прибытие османской военной помощи в Азербайджан. Преобладающее большинство архивных документов, использованных в статье, были впервые привлечены в научный оборот. Ключевые слова: Брест Литовский мир, Трабзонская конференция, Османская империя, Закавказский Сейм, Закавказская делегация, сепаратные переговоры, секретные переговоры.
SUMMARY TRABZON CONFERENCE AND OTTOMAN-AZERBAIJAN DISCUSSIONS The article provides an overview of the Trabzon conference between the Ottoman Empire and the South Caucasus Seym and explores the secret meetings between the Ottoman delegation and Azerbaijani representatives during the conference. It also touched upon the secret meetings between the Ottoman delegation and the Georgian delegation and the initiative of the Armenian delegation to hold a secret meeting with the Turkish delegation. It is proved by the facts that the representatives of all three nations represented in the South Caucasus tried to protect the interests of their nation in secret meetings with the Ottoman delegation and trampled on the interests of other nations in this way. Imminent collapse of South Caucasus Seym, a political union formed under duress under these conditions was necessary. Secret meetings played a very important role in providing information to the Ottoman delegation and brought flexibility to its activities. At the same time, these meetings hastened the arrival of Ottoman military aid to Azerbaijan. The vast majority of archival documents used in the article were included in the scientific circulation for the first time. Key words: Brest-Litowsk Peace, Trabzon Conference, Ottoman Empire, South Caucasus Seym, South Caucasus delegation, separate talks, secret discussions.
The main aim of this study is to investigate the general policy of Russia under the Bolsheviks af... more The main aim of this study is to investigate the general policy of Russia under the Bolsheviks after the Revolution of October 1917. Additionally, it is studied the problem of Baku and its economical and political importance for Russian foreign policy. The other subjects such as the carrying of Baku oil to Russia, the Baku incidents of Mart 1918, and the russian-armenian allaince in Baku are discussed.
Bu makalede, Bolsevik devrimi sonrasinda Rusya’nin Azerbaycan’a yonelik genel politikasi irdelenm... more Bu makalede, Bolsevik devrimi sonrasinda Rusya’nin Azerbaycan’a yonelik genel politikasi irdelenmistir. Buna ek olarak, donemin Rus dis politikasindaki Baku sorunu ve sehrin Bolsevik Rusya acisindan ekonomik ve siyasal onemi detayli olarak incelenmistir. Sovyet Rusya’nin Baku’yu elde tutmak icin Ermeniler ile iscilerin savunuculugunu yapan partileri kullanmasi, Baku’de Mart katliami, Baku petrolunun Rusya’ya nakli gibi aktuel mevzular da bu makalenin ek inceleme konularini olusturur.
AZƏRBAYCAN CÜMHURİYYƏTİNİN TARİXİ-SİYASİ COĞRAFİYASI (1918-1920)
... more AZƏRBAYCAN CÜMHURİYYƏTİNİN TARİXİ-SİYASİ COĞRAFİYASI (1918-1920)
VASİF QAFAROV Tarix üzrə fəlsəfə doktoru, dosent AMEA A.A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutu, Bakı, Azərbaycan ORCİD: 0000-0002-9232-6328, [email protected]
Xülasə: Məqalədə 1918-1920-ci illərdə mövcud olmuş Birinci Azərbaycan Respublikasının – Azərbaycan Cümhuriyyətinin tarixi-siyasi coğrafiyası problemi araşdırılmışdır. Dövrün ilkin arxiv sənədləri əsasında Cənubi Qafqaz Respublikasının ümumi ərazisi, Brest-Litovsk və Batum konfranslarının qərarlarına görə Cənubi Qafqazın, o cümlədən Azərbaycanın itirdiyi ərazilər və onların ümumi sahəsi müəyyən edilmiş, Cənubi Qafqaz ərazisinin yeni yaranan müstəqil respublikalar arasında bölüşdürülməsinə diqqət yetirilmişdir. Müəyyən edilmişdir ki, Azərbaycan Cümhuriyyətinin ümumi ərazisinin sahəsi Batum sülhündən Birinci dünya müharibəsinin sonuna qədər olan dövrdə 100600 km2, Birinci dünya müharibəsinin başa çatmasından cümhuriyyətin süqutuna qədər olan dövrdə isə 113900 km2 (o cümlədən mübahisəsiz ərazi 97300 km2, mübahisəli ərazi 16600 km2) olmuşdur.
Açar sözlər: Cənubi Qafqaz ərazisi, Azərbaycan ərazisi, Azərbaycan sərhədləri, Batum konfransı, Ermənistan ərazisi, ərazi-sərhəd məsələsi.
Summary: HISTORICAL AND POLITICAL GEOGRAPHY OF THE REPUBLIC OF AZERBAIJAN (1918-1920) The article studies the problem of historical and political geography of the First Azerbaijan Republic – the Republic of Azerbaijan, which existed for 1918-1920. Based on the primary archival documents of the period, the total territory of the South Caucasus Republic, the territories of the South Caucasus, including Azerbaijan, and their total area were determined by the decisions of the Brest-Litovsk and Batumi conferences. It was identified that the total area of the Republic of Azerbaijan from Batumi to the end of the First World War was 100600 km2, and from the end of the First World War to the collapse of the republic was 113900 km2 (including undisputed territory 97300 km2, disputed territory 16600 km2).
Key words: South Caucasus territory, Azerbaijani territory, Azerbaijani borders, Batumi conference, Armenian territory, territorial-border issue.
Резюме: ИСТОРИЧЕСКАЯ И ПОЛИТИЧЕСКАЯ ГЕОГРАФИЯ АЗЕРБАЙДЖАНСКОЙ РЕСПУБЛИКИ (1918-1920) В статье исследуется проблема исторической и политической географии Первой Азербайджанской Республики – Азербайджанской Республики, существовавшей в 1918-1920 гг. На основе первичных архивных документов того периода определена общая территория Южно-Кавказской республики, а также указаны земли Южного Кавказа, в том числе и Азербайджана, утерянные по условиям Брест-Литовского договора и итогам Батумской конференций. И были уточнены их общая площадь. Особое внимание было уделено территориальному делению Южного Кавказа новыми независимыми государствами региона. Отмечено, что общая площадь территории Азербайджанской Республики с момента подписания Батумского мира до конца Первой мировой войны составляла 100600 км2, а с конца Первой мировой войны до падения Азербайджанской Республики – 113900 км2 (из них 97300 км2 были бесспорными территориями, а 16600 км2 спорными).
Ключевые слова: Территория Южного Кавказа, территория Азербайджана, границы Азербайджана, Батумская конференция, территория Армении, вопрос о территориальных границах.
ГАФАРОВ ВАСИФ
ИСТОРИЧЕСКАЯ И ПОЛИТИЧЕСКАЯ ГЕОГРАФИЯ АЗЕРБАЙДЖАНСКОЙ РЕСПУБЛИКИ (1918-1920)
Ключ... more ГАФАРОВ ВАСИФ
ИСТОРИЧЕСКАЯ И ПОЛИТИЧЕСКАЯ ГЕОГРАФИЯ АЗЕРБАЙДЖАНСКОЙ РЕСПУБЛИКИ (1918-1920)
Ключевые слова: Территория Южного Кавказа, территория Азербайджана, границы Азербайджана, Батумская конференция, территория Армении, вопрос о территориальных границах.
Аннотация В статье исследуется проблема исторической и политической географии Первой Азербайджанской Республики, существовавшей в 1918-1920 гг. На основе первичных архивных документов того периода определена общая территория Южно-Кавказской республики, а также указаны земли Южного Кавказа, в том числе и Азербайджана, утерянные по условия Брест Литовского договора и итогам Батумской конференции. И были уточнены их общая площадь. Особое внимание было уделено территориальному делению Южного Кавказа новыми независимыми государствами региона. Отмечено, что общая площадь территории Азербайджанской Республики с момента подписания Батумского мира до конца Первой мировой войны составляла 100600 км2, а с конца Первой мировой войны до падения Азербайджанской Республики – 113900 км2 (из них 97300 км2 были бесспорными территориями, а 16600 км2 спорными).
GAFAROV VASIF
HISTORICAL AND POLITICAL GEOGRAPHY OF THE REPUBLIC OF AZERBAIJAN (1918-1920)
Key words: South Caucasus territory, Azerbaijani territory, Azerbaijani borders, Batumi conference, Armenian territory, territorial-border issue.
Annotation: The article studies the problem of historical and political geography of the First Azerbaijan Republic – the Republic of Azerbaijan, which existed for 1918-1920. Based on the primary archival documents of the period, the total territory of the South Caucasus Republic, the territories of the South Caucasus, including Azerbaijan, and their total area were determined by the decisions of the Brest-Litovsk and Batumi conferences. It was identified that the total area of the Republic of Azerbaijan from Batumi to the end of the First World War was 100600 km2, and from the end of the First World War to the collapse of the republic was 113900 km2 (including undisputed territory 97300 km2, disputed territory 16600 km2).
THE ISSUE OF CREATION OF THE ARMENIAN STATE AND CEDING IREVAN TO THE ARMENIANS AT THE BATUM CONFERENCE, 2024
Tarix elmləri doktoru V.V.Qafarovun oxuculara təqdim olunan bu kitabında Batum konfransında (11 m... more Tarix elmləri doktoru V.V.Qafarovun oxuculara təqdim olunan bu kitabında Batum konfransında (11 may – 4 iyun 1918) erməni dövlətinin yaradılması və İrəvanın ermənilərə verilməsi məsələsi ilə bağlı gedən müzakirələr və qəbul edilən qərarlar dövrün ilkin arxiv sənədləri əsasında detallı şəkildə araşdırılmış və Qərbi Azərbaycan ərazisində erməni dövlətinin hansı şərtlər əsasında yaradılması ilə bağlı tarixi həqiqətlər üzə çıxarılmışdır. Kitab beynəlxalq münasibətlər tarixi ilə məşğul olan mütəxəssislər, bu ixtisas üzrə təhsil alan tələbə və magistrlər və yaxın keçmişimizin tarixi ilə maraqlanan geniş oxucu dairəsi üçün nəzərdə tutulmuşdur. В этой книге доктора исторических наук В.В. Гафарова, предоставленной вниманию читателей, подробно рассмотрены переговоры и решения, принятые на Батумской конференции (11 мая – 4 июня 1918 г.) по вопросу создания Армянского государства и передачи Иревана армянам на основе первичных архивных документов того времени. Выявлены исторические факты условий создания армянского государства на территории Западного Азербайджана. Книга предназначена для специалистов, занимающихся историей международных отношений, студентов и магистров, обучающихся по этой специальности, а также широкого круга читателей, интересующихся историей нашего недавнего прошлого. In this book, produced to the readers by the Doctor of Science in History V.V.Gafarov, associated with the issue of creation of the Armenian state and ceding Irevan to Armenians at the Batum conference (May 11 – June 4, 1918) the discussions and adopted decisions were researched based on the primary archival documents of that time and had been the historical truths about the conditions for the creation of the Armenian state on the territory of Western Azerbaijan revealed. The book is intended for specialists involved in the history of international relations, for the students and masters studying in this major and broad masses of readers interested in history of our recent past.
Əsər Azərbaycan tarixinin olduqca mürəkkəb, ziddiyyətli və eyni zamanda maraqlı bir dövrünü əhatə... more Əsər Azərbaycan tarixinin olduqca mürəkkəb, ziddiyyətli və eyni zamanda maraqlı bir dövrünü əhatə edir. Monoqrafiyada Türkiyə-Rusiya münasibətlərində “müstəqil Azərbaycan” məsələsinin meydana çıxması, bu dövlətlərin Azərbaycanla bağlı planları və bu planların gerçəkləşdirilməsi üçün həyata keçirilən tədbirlər kompleks şəkildə araşdırılmışdır. Zəngin ilkin arxiv sənədlərinə dayanan müəllif 1918-1922-ci illərdə müstəqil Azərbaycanın Türkiyə-Rusiya münasibətlərindəki yerini və oynadığı rolu regionda və bütövlükdə beynəlxalq münasibətlərdə cərəyan edən hadisə və proseslər fonunda tədqiq edərək xalqımızın taleyüklü məsələlərinin həll olunduğu bu dövrün obyektiv tarixi mənzərəsini yarada bilmişdir.
Uploads
Papers by Vasif Qafarov
РЕЗЮМЕ
В статье исследуется итоги геноцида совершенного дашнакско-большевитским альянсом в Азербайджанском уезде Шемаха в марте-июле 1918-го года. Для исследования итогов геноцида привлечены следственные и дознательные материалы Чрезвычайной Следственной Комиссии созданного 1918-м году и рассчитаны убытки и потери тюркско-мусульманского населения, выведены единое число и современный прецедентный дисконт материального ущерба. Все цифровые данные основаны на архивных документах, на конкретных следственных и дознательных материалах.
LOSS AND CASUALTIES COMMITTED AGAINST AZERBAIJAN IN SHAMAKHI GENOCIDE
SUMMARY
Results of genocide committed against turkish-muslim population by dashnak-bolshevik alliance in Shamakhi district of Azerbaijan during march-july of 1918, has been studied in the article. Loss and casualties of turkish-muslim population during genocide committed in Shamakhi district has been defined, calculated under single figure and made discounted rates of material losses for modern period under investigation and prosecution materials of Emergency Investigation Commission established in 1918 in order to study the outcomes of this genocide. All defined figures are based on archive documents, concrete investigation and prosecution materials.
Bu çalışmanın konusunu, I. Dünya Savaşı yıllarında esir edilen Ruslar`ın tutuldukları Osmanlı kampları ve bu bağlamda Yozgat Üsera Garnizonu oluşturmaktadır. Bu makalede Osmanlı topraklarındaki esir kamplarından özellikle Yozgat kampında tutulan Rus savaş esirlerinin sevki, yerleştirilmesi, sayısı, sağlık durumu ve geçimi, istihdam durumu, onlar hakkında bilgiler, esirlerin iadesi için yapılan girişimler ve esir değişimi ile ilgili yapılan görüşmeler incelenmiştir. Çalışma bağlamında güncellik arz eden temel sorular şöyle özetlenebilir: Birinci Dünya Savaşı sırasında Osmanlı`ya esir düşen Ruslar nerelere sevk edilmişler ve sayıları ne kadar olmuştur? Yozgat Üsera Garnizonu ne zaman kurulmuştur ve buraya ne kadar Rus savaş esiri sevk edilmiştir? Yozgat kampındaki Rus esirlerin sağlık, iaşe ve istihdam durumu nasıl olmuştur? Esirlerin iadesi ve değişimi konusunda hangi görüşmeler yapılmış ve sonuç ne olmuştur. Yozgat kampındaki esirlerin akıbeti nasıl olmuştur? Yukarıda bahsi geçen sorulara arşiv belgeleri ve dönemin süreli yayınlarındaki bilgi ve bulgular ışığında yanıtlar aranmaktadır.
Abstract:
Yozgat Prison Garrison And Ottoman Prison Camps Where Russian Soldiers Were Kept During The First World War
Subject of this study is to research Ottoman camps where russian soldiers were kept during The First World War and Yozgat Prison Garrison within this context. Research of prison camps in Ottoman territory, especially transportation and placement of russian military captures who were kept in Yozgat prison camp, their number, health and catering, engagement, their details, issues related to changing of the captives and negotiations held for for return of the captives, is envisaged here. Main problems that are actual in the context of the case are on the followings: Where did the
russian captives place during The First world war and how much were their numbers? When did Yozgat Prison Camp establish and how many russians were placed here? How was health, catering and engagement
of russian captives in Yozgat Prison Camp? What actions have been done related to changing and return of the captives and what was the result? What was the destiny of russian captives in Yozgat Prison Camp? All
these issues will be investigated under the materials in the pages of press for that time and the documents of Archives.
ЖЕРТВЫ И ПОТЕРИ ПО БАКИНСКОЙ ГУБЕРНИИ
В ПЕРИОД ГЕНОЦИДА 1918 ГОДА
В статье исследуется число потер и количество жертв подвергшимся Азербайджаном по Бакинской губернии во время актов геноцида 1918 года, совершенного альянсом большевиков-дашнаков. На основе документов Чрезвычайной Следственной Комиссии определено, что во время геноцида в Бакинской губернии было уничтожено 6 городов и 367 сел, убито 41024 человек тюрков мусульман и население понесло материальный ущерб, по ценам 1918 года, размером в 3.322.829.191 рублей.
SUMMARY
DOUBLE FEATURES AND RESPONSIBILITIES OF BAKU DEPARTMENT ON THE TIME OF 1918
The article examines the losses and losses suffered by Azerbaijan over the Baku province during the genocide committed by the Dashnak-Bolshevik Alliance in 1918. According to the documents of the Emergency Investigation Commission, during the genocide, 6 cities and 367 villages were destroyed in the province of Baku, 41024 were killed by Turkish-Muslims and property damage to property was 1918 and 3.322.829.191 rubles.
IN THE CAUCASUS AT THE BEGINING OF THE FIRST WORLD WAR
Negotiations conducted between Azerbaijan and Georgian representatives and Grrmany and Ottoman officials related further status of Caucasus in the begining of The First World War have been investigated in the article. Azerbaijani Amiraslan khan Khoyski put forward idea about creation of muslim state which will surround Azerbaijan and Dagestan. Otoman and German officials supported this idea, embassy of Germany to Istanbul gave written warranty certificate. Georgy Magabeli representative of Georgia received warranty related to creation of Georgian state. These warranties were related to success of rebel to be raised by Caucasus nations against Russia and victory of Germany block from war.
IN THE FIRST WORLD WAR
Problem on voluntary Azerbaijan batallions created in Ottoman empire in the begining of The First World War has been invesitgated in the article. According to primary archive documents, as in the period of Balkan wars, azerbaijanis made their best support to Ottoman state in the begining of The First World War and several voluntary Azerbaijan batallions have been created in the territory of Ottoman empire. Voluntary batallions which created from azerbaijanis by name “Osmanchik batallion”, “Caucasus voluntary batallion”, “Dagestan voluntary batallion” fighted together with Ottoman army in world war and demonstrated several heroisms. This brothership support of azerbaijanis to Turkey continued duirng The Independence War.
Caucasus and Azerbaijan policy of Ottoman state is studied during Brest-Litovsk conference in the article. Entirely, plans of Ottoman state related to Caucasus and Azerbaijan are taken into account during war. Changes took place in Caucasus policy of Ottoman state are analyzed during conference. It’s mentioned that, Ottoman state had three desires related to Caucasus in Brest-Litovsk conference: withdrawal from Eastern Anatolia provinces that were under Russia’ occupation; returining of Kars, Ardahan and Batum provinces to Ottoman state; to achieve independence of Caucasus muslims and create muslim state under protection of Turkey in Caucasus. Policy of Ottoman state related to these questions is pursued along conference as well as successes obtained in the conference are drawn attention. Article has been writen under primary archieve document and materials.
TRABZON KONFRANSI VƏ OSMANLI-AZƏRBAYCAN MÜZAKİRƏLƏRİ
Məqalədə Osmanlı imperiyası ilə Cənubi Qafqaz Seymi arasında keçirilən Trabzon konfransının ümumi mənzərəsi yaradılmış və konfrans çərçivəsində Osmanlı heyəti ilə Azərbaycan nümayəndələri arasında keçirilən gizli görüşlər araşdırılmışdır. Eyni zamanda Osmanlı heyəti ilə gürcü nümayəndələri arasında keçirilən gizli görüşlərə və erməni heyətinin türk nümayəndələri ilə gizli görüş təşəbbüsünə də toxunulmuşdur. Füktlarla sübut olunmuşdur ki, Cənubi Qafqaz heyətində təmsil olunan hər üç millətin nümayəndələri Osmanlı heyəti ilə gizli görüşlərdə öz millətinin mənafeyini qorumağa çalışmış və bu yolda digər millətlərin mənafeyini tapdalamışlar. Bu şərtlər altında məcburiyyət qarşısında yaranan bir siyasi birlik olan Cənubi Qafqaz Seyminin tezliklə süqutu labüd idi. Gizli görüşlər Osmanlı heyətinin informasiya təminatında çox mühüm rol oynadı və onun fəaliyyətinə çeviklik gətirdi. Bu görüşlər eyni zamanda, Azərbaycana Osmanlı hərbi yardımının gəlişini tezləşdirdi.
Məqalədə istifadə edilmiş arxiv sənədlərinin böyük əksəriyyəti ilk dəfə elmi dövriyyəyə daxil edilmişdir.
Açar sözlər: Brest-Litovsk sülhü, Trabzon konfransı, Osmanlı imperiyası, Cənubi Qafqaz Seymi, Cənubi Qafqaz heyəti, separat danışıqlar, gizli müzakirələr.
РЕЗЮМЕ
ТРАБЗОНСКАЯ КОНФЕРЕНЦИЯ И ОСМАНСКО-АЗЕРБАЙДЖАНСКИЕ ПЕРЕГОВОРЫ
В статье представлен общий обзор Трабзонской конференции, проведенной между Османской империей и Закавказским Сеймом, и рассмотрены секретные совещания Османской делегации и представителей Азербайджана во время конференции. А также затронуты тайные переговоры Османской делегации с делегацией Грузии и попытки армянской делегации о проведении секретных встреч с турецкой делегацией. Фактами подтверждается, что делегаты всех трех стран, представленные в Закавказской делегации, старались защищать интересы своего народа на конфиденциальных совещаниях с делегацией Османской империи. И таким образом переступали через интересы других соседних народов. Закавказский Сейм стал политическим союзом учрежденным под давлением данных обстоятельств. Именно по этой причине скорый крах этого союза, был неизбежным. Секретные переговоры сыграли очень важную роль в предоставлении информации Османской делегации и привели к изобретательности в ее деятельности. В то же время эти переговоры ускорили прибытие османской военной помощи в Азербайджан.
Преобладающее большинство архивных документов, использованных в статье, были впервые привлечены в научный оборот.
Ключевые слова: Брест Литовский мир, Трабзонская конференция, Османская империя, Закавказский Сейм, Закавказская делегация, сепаратные переговоры, секретные переговоры.
SUMMARY
TRABZON CONFERENCE AND OTTOMAN-AZERBAIJAN DISCUSSIONS
The article provides an overview of the Trabzon conference between the Ottoman Empire and the South Caucasus Seym and explores the secret meetings between the Ottoman delegation and Azerbaijani representatives during the conference. It also touched upon the secret meetings between the Ottoman delegation and the Georgian delegation and the initiative of the Armenian delegation to hold a secret meeting with the Turkish delegation. It is proved by the facts that the representatives of all three nations represented in the South Caucasus tried to protect the interests of their nation in secret meetings with the Ottoman delegation and trampled on the interests of other nations in this way. Imminent collapse of South Caucasus Seym, a political union formed under duress under these conditions was necessary. Secret meetings played a very important role in providing information to the Ottoman delegation and brought flexibility to its activities. At the same time, these meetings hastened the arrival of Ottoman military aid to Azerbaijan.
The vast majority of archival documents used in the article were included in the scientific circulation for the first time.
Key words: Brest-Litowsk Peace, Trabzon Conference, Ottoman Empire, South Caucasus Seym, South Caucasus delegation, separate talks, secret discussions.
VASİF QAFAROV
Tarix üzrə fəlsəfə doktoru, dosent
AMEA A.A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutu, Bakı, Azərbaycan
ORCİD: 0000-0002-9232-6328, [email protected]
Xülasə:
Məqalədə 1918-1920-ci illərdə mövcud olmuş Birinci Azərbaycan Respublikasının – Azərbaycan Cümhuriyyətinin tarixi-siyasi coğrafiyası problemi araşdırılmışdır. Dövrün ilkin arxiv sənədləri əsasında Cənubi Qafqaz Respublikasının ümumi ərazisi, Brest-Litovsk və Batum konfranslarının qərarlarına görə Cənubi Qafqazın, o cümlədən Azərbaycanın itirdiyi ərazilər və onların ümumi sahəsi müəyyən edilmiş, Cənubi Qafqaz ərazisinin yeni yaranan müstəqil respublikalar arasında bölüşdürülməsinə diqqət yetirilmişdir. Müəyyən edilmişdir ki, Azərbaycan Cümhuriyyətinin ümumi ərazisinin sahəsi Batum sülhündən Birinci dünya müharibəsinin sonuna qədər olan dövrdə 100600 km2, Birinci dünya müharibəsinin başa çatmasından cümhuriyyətin süqutuna qədər olan dövrdə isə 113900 km2 (o cümlədən mübahisəsiz ərazi 97300 km2, mübahisəli ərazi 16600 km2) olmuşdur.
Açar sözlər: Cənubi Qafqaz ərazisi, Azərbaycan ərazisi, Azərbaycan sərhədləri, Batum konfransı, Ermənistan ərazisi, ərazi-sərhəd məsələsi.
Summary:
HISTORICAL AND POLITICAL GEOGRAPHY OF THE REPUBLIC OF AZERBAIJAN (1918-1920)
The article studies the problem of historical and political geography of the First Azerbaijan Republic – the Republic of Azerbaijan, which existed for 1918-1920. Based on the primary archival documents of the period, the total territory of the South Caucasus Republic, the territories of the South Caucasus, including Azerbaijan, and their total area were determined by the decisions of the Brest-Litovsk and Batumi conferences. It was identified that the total area of the Republic of Azerbaijan from Batumi to the end of the First World War was 100600 km2, and from the end of the First World War to the collapse of the republic was 113900 km2 (including undisputed territory 97300 km2, disputed territory 16600 km2).
Key words: South Caucasus territory, Azerbaijani territory, Azerbaijani borders, Batumi conference, Armenian territory, territorial-border issue.
Резюме:
ИСТОРИЧЕСКАЯ И ПОЛИТИЧЕСКАЯ ГЕОГРАФИЯ АЗЕРБАЙДЖАНСКОЙ РЕСПУБЛИКИ (1918-1920)
В статье исследуется проблема исторической и политической географии Первой Азербайджанской Республики – Азербайджанской Республики, существовавшей в 1918-1920 гг. На основе первичных архивных документов того периода определена общая территория Южно-Кавказской республики, а также указаны земли Южного Кавказа, в том числе и Азербайджана, утерянные по условиям Брест-Литовского договора и итогам Батумской конференций. И были уточнены их общая площадь. Особое внимание было уделено территориальному делению Южного Кавказа новыми независимыми государствами региона. Отмечено, что общая площадь территории Азербайджанской Республики с момента подписания Батумского мира до конца Первой мировой войны составляла 100600 км2, а с конца Первой мировой войны до падения Азербайджанской Республики – 113900 км2 (из них 97300 км2 были бесспорными территориями, а 16600 км2 спорными).
Ключевые слова: Территория Южного Кавказа, территория Азербайджана, границы Азербайджана, Батумская конференция, территория Армении, вопрос о территориальных границах.
ИСТОРИЧЕСКАЯ И ПОЛИТИЧЕСКАЯ ГЕОГРАФИЯ АЗЕРБАЙДЖАНСКОЙ РЕСПУБЛИКИ (1918-1920)
Ключевые слова: Территория Южного Кавказа, территория Азербайджана, границы Азербайджана, Батумская конференция, территория Армении, вопрос о территориальных границах.
Аннотация
В статье исследуется проблема исторической и политической географии Первой Азербайджанской Республики, существовавшей в 1918-1920 гг. На основе первичных архивных документов того периода определена общая территория Южно-Кавказской республики, а также указаны земли Южного Кавказа, в том числе и Азербайджана, утерянные по условия Брест Литовского договора и итогам Батумской конференции. И были уточнены их общая площадь. Особое внимание было уделено территориальному делению Южного Кавказа новыми независимыми государствами региона. Отмечено, что общая площадь территории Азербайджанской Республики с момента подписания Батумского мира до конца Первой мировой войны составляла 100600 км2, а с конца Первой мировой войны до падения Азербайджанской Республики – 113900 км2 (из них 97300 км2 были бесспорными территориями, а 16600 км2 спорными).
GAFAROV VASIF
HISTORICAL AND POLITICAL GEOGRAPHY OF THE REPUBLIC OF AZERBAIJAN (1918-1920)
Key words: South Caucasus territory, Azerbaijani territory, Azerbaijani borders, Batumi conference, Armenian territory, territorial-border issue.
Annotation:
The article studies the problem of historical and political geography of the First Azerbaijan Republic – the Republic of Azerbaijan, which existed for 1918-1920. Based on the primary archival documents of the period, the total territory of the South Caucasus Republic, the territories of the South Caucasus, including Azerbaijan, and their total area were determined by the decisions of the Brest-Litovsk and Batumi conferences. It was identified that the total area of the Republic of Azerbaijan from Batumi to the end of the First World War was 100600 km2, and from the end of the First World War to the collapse of the republic was 113900 km2 (including undisputed territory 97300 km2, disputed territory 16600 km2).
РЕЗЮМЕ
В статье исследуется итоги геноцида совершенного дашнакско-большевитским альянсом в Азербайджанском уезде Шемаха в марте-июле 1918-го года. Для исследования итогов геноцида привлечены следственные и дознательные материалы Чрезвычайной Следственной Комиссии созданного 1918-м году и рассчитаны убытки и потери тюркско-мусульманского населения, выведены единое число и современный прецедентный дисконт материального ущерба. Все цифровые данные основаны на архивных документах, на конкретных следственных и дознательных материалах.
LOSS AND CASUALTIES COMMITTED AGAINST AZERBAIJAN IN SHAMAKHI GENOCIDE
SUMMARY
Results of genocide committed against turkish-muslim population by dashnak-bolshevik alliance in Shamakhi district of Azerbaijan during march-july of 1918, has been studied in the article. Loss and casualties of turkish-muslim population during genocide committed in Shamakhi district has been defined, calculated under single figure and made discounted rates of material losses for modern period under investigation and prosecution materials of Emergency Investigation Commission established in 1918 in order to study the outcomes of this genocide. All defined figures are based on archive documents, concrete investigation and prosecution materials.
Bu çalışmanın konusunu, I. Dünya Savaşı yıllarında esir edilen Ruslar`ın tutuldukları Osmanlı kampları ve bu bağlamda Yozgat Üsera Garnizonu oluşturmaktadır. Bu makalede Osmanlı topraklarındaki esir kamplarından özellikle Yozgat kampında tutulan Rus savaş esirlerinin sevki, yerleştirilmesi, sayısı, sağlık durumu ve geçimi, istihdam durumu, onlar hakkında bilgiler, esirlerin iadesi için yapılan girişimler ve esir değişimi ile ilgili yapılan görüşmeler incelenmiştir. Çalışma bağlamında güncellik arz eden temel sorular şöyle özetlenebilir: Birinci Dünya Savaşı sırasında Osmanlı`ya esir düşen Ruslar nerelere sevk edilmişler ve sayıları ne kadar olmuştur? Yozgat Üsera Garnizonu ne zaman kurulmuştur ve buraya ne kadar Rus savaş esiri sevk edilmiştir? Yozgat kampındaki Rus esirlerin sağlık, iaşe ve istihdam durumu nasıl olmuştur? Esirlerin iadesi ve değişimi konusunda hangi görüşmeler yapılmış ve sonuç ne olmuştur. Yozgat kampındaki esirlerin akıbeti nasıl olmuştur? Yukarıda bahsi geçen sorulara arşiv belgeleri ve dönemin süreli yayınlarındaki bilgi ve bulgular ışığında yanıtlar aranmaktadır.
Abstract:
Yozgat Prison Garrison And Ottoman Prison Camps Where Russian Soldiers Were Kept During The First World War
Subject of this study is to research Ottoman camps where russian soldiers were kept during The First World War and Yozgat Prison Garrison within this context. Research of prison camps in Ottoman territory, especially transportation and placement of russian military captures who were kept in Yozgat prison camp, their number, health and catering, engagement, their details, issues related to changing of the captives and negotiations held for for return of the captives, is envisaged here. Main problems that are actual in the context of the case are on the followings: Where did the
russian captives place during The First world war and how much were their numbers? When did Yozgat Prison Camp establish and how many russians were placed here? How was health, catering and engagement
of russian captives in Yozgat Prison Camp? What actions have been done related to changing and return of the captives and what was the result? What was the destiny of russian captives in Yozgat Prison Camp? All
these issues will be investigated under the materials in the pages of press for that time and the documents of Archives.
ЖЕРТВЫ И ПОТЕРИ ПО БАКИНСКОЙ ГУБЕРНИИ
В ПЕРИОД ГЕНОЦИДА 1918 ГОДА
В статье исследуется число потер и количество жертв подвергшимся Азербайджаном по Бакинской губернии во время актов геноцида 1918 года, совершенного альянсом большевиков-дашнаков. На основе документов Чрезвычайной Следственной Комиссии определено, что во время геноцида в Бакинской губернии было уничтожено 6 городов и 367 сел, убито 41024 человек тюрков мусульман и население понесло материальный ущерб, по ценам 1918 года, размером в 3.322.829.191 рублей.
SUMMARY
DOUBLE FEATURES AND RESPONSIBILITIES OF BAKU DEPARTMENT ON THE TIME OF 1918
The article examines the losses and losses suffered by Azerbaijan over the Baku province during the genocide committed by the Dashnak-Bolshevik Alliance in 1918. According to the documents of the Emergency Investigation Commission, during the genocide, 6 cities and 367 villages were destroyed in the province of Baku, 41024 were killed by Turkish-Muslims and property damage to property was 1918 and 3.322.829.191 rubles.
IN THE CAUCASUS AT THE BEGINING OF THE FIRST WORLD WAR
Negotiations conducted between Azerbaijan and Georgian representatives and Grrmany and Ottoman officials related further status of Caucasus in the begining of The First World War have been investigated in the article. Azerbaijani Amiraslan khan Khoyski put forward idea about creation of muslim state which will surround Azerbaijan and Dagestan. Otoman and German officials supported this idea, embassy of Germany to Istanbul gave written warranty certificate. Georgy Magabeli representative of Georgia received warranty related to creation of Georgian state. These warranties were related to success of rebel to be raised by Caucasus nations against Russia and victory of Germany block from war.
IN THE FIRST WORLD WAR
Problem on voluntary Azerbaijan batallions created in Ottoman empire in the begining of The First World War has been invesitgated in the article. According to primary archive documents, as in the period of Balkan wars, azerbaijanis made their best support to Ottoman state in the begining of The First World War and several voluntary Azerbaijan batallions have been created in the territory of Ottoman empire. Voluntary batallions which created from azerbaijanis by name “Osmanchik batallion”, “Caucasus voluntary batallion”, “Dagestan voluntary batallion” fighted together with Ottoman army in world war and demonstrated several heroisms. This brothership support of azerbaijanis to Turkey continued duirng The Independence War.
Caucasus and Azerbaijan policy of Ottoman state is studied during Brest-Litovsk conference in the article. Entirely, plans of Ottoman state related to Caucasus and Azerbaijan are taken into account during war. Changes took place in Caucasus policy of Ottoman state are analyzed during conference. It’s mentioned that, Ottoman state had three desires related to Caucasus in Brest-Litovsk conference: withdrawal from Eastern Anatolia provinces that were under Russia’ occupation; returining of Kars, Ardahan and Batum provinces to Ottoman state; to achieve independence of Caucasus muslims and create muslim state under protection of Turkey in Caucasus. Policy of Ottoman state related to these questions is pursued along conference as well as successes obtained in the conference are drawn attention. Article has been writen under primary archieve document and materials.
TRABZON KONFRANSI VƏ OSMANLI-AZƏRBAYCAN MÜZAKİRƏLƏRİ
Məqalədə Osmanlı imperiyası ilə Cənubi Qafqaz Seymi arasında keçirilən Trabzon konfransının ümumi mənzərəsi yaradılmış və konfrans çərçivəsində Osmanlı heyəti ilə Azərbaycan nümayəndələri arasında keçirilən gizli görüşlər araşdırılmışdır. Eyni zamanda Osmanlı heyəti ilə gürcü nümayəndələri arasında keçirilən gizli görüşlərə və erməni heyətinin türk nümayəndələri ilə gizli görüş təşəbbüsünə də toxunulmuşdur. Füktlarla sübut olunmuşdur ki, Cənubi Qafqaz heyətində təmsil olunan hər üç millətin nümayəndələri Osmanlı heyəti ilə gizli görüşlərdə öz millətinin mənafeyini qorumağa çalışmış və bu yolda digər millətlərin mənafeyini tapdalamışlar. Bu şərtlər altında məcburiyyət qarşısında yaranan bir siyasi birlik olan Cənubi Qafqaz Seyminin tezliklə süqutu labüd idi. Gizli görüşlər Osmanlı heyətinin informasiya təminatında çox mühüm rol oynadı və onun fəaliyyətinə çeviklik gətirdi. Bu görüşlər eyni zamanda, Azərbaycana Osmanlı hərbi yardımının gəlişini tezləşdirdi.
Məqalədə istifadə edilmiş arxiv sənədlərinin böyük əksəriyyəti ilk dəfə elmi dövriyyəyə daxil edilmişdir.
Açar sözlər: Brest-Litovsk sülhü, Trabzon konfransı, Osmanlı imperiyası, Cənubi Qafqaz Seymi, Cənubi Qafqaz heyəti, separat danışıqlar, gizli müzakirələr.
РЕЗЮМЕ
ТРАБЗОНСКАЯ КОНФЕРЕНЦИЯ И ОСМАНСКО-АЗЕРБАЙДЖАНСКИЕ ПЕРЕГОВОРЫ
В статье представлен общий обзор Трабзонской конференции, проведенной между Османской империей и Закавказским Сеймом, и рассмотрены секретные совещания Османской делегации и представителей Азербайджана во время конференции. А также затронуты тайные переговоры Османской делегации с делегацией Грузии и попытки армянской делегации о проведении секретных встреч с турецкой делегацией. Фактами подтверждается, что делегаты всех трех стран, представленные в Закавказской делегации, старались защищать интересы своего народа на конфиденциальных совещаниях с делегацией Османской империи. И таким образом переступали через интересы других соседних народов. Закавказский Сейм стал политическим союзом учрежденным под давлением данных обстоятельств. Именно по этой причине скорый крах этого союза, был неизбежным. Секретные переговоры сыграли очень важную роль в предоставлении информации Османской делегации и привели к изобретательности в ее деятельности. В то же время эти переговоры ускорили прибытие османской военной помощи в Азербайджан.
Преобладающее большинство архивных документов, использованных в статье, были впервые привлечены в научный оборот.
Ключевые слова: Брест Литовский мир, Трабзонская конференция, Османская империя, Закавказский Сейм, Закавказская делегация, сепаратные переговоры, секретные переговоры.
SUMMARY
TRABZON CONFERENCE AND OTTOMAN-AZERBAIJAN DISCUSSIONS
The article provides an overview of the Trabzon conference between the Ottoman Empire and the South Caucasus Seym and explores the secret meetings between the Ottoman delegation and Azerbaijani representatives during the conference. It also touched upon the secret meetings between the Ottoman delegation and the Georgian delegation and the initiative of the Armenian delegation to hold a secret meeting with the Turkish delegation. It is proved by the facts that the representatives of all three nations represented in the South Caucasus tried to protect the interests of their nation in secret meetings with the Ottoman delegation and trampled on the interests of other nations in this way. Imminent collapse of South Caucasus Seym, a political union formed under duress under these conditions was necessary. Secret meetings played a very important role in providing information to the Ottoman delegation and brought flexibility to its activities. At the same time, these meetings hastened the arrival of Ottoman military aid to Azerbaijan.
The vast majority of archival documents used in the article were included in the scientific circulation for the first time.
Key words: Brest-Litowsk Peace, Trabzon Conference, Ottoman Empire, South Caucasus Seym, South Caucasus delegation, separate talks, secret discussions.
VASİF QAFAROV
Tarix üzrə fəlsəfə doktoru, dosent
AMEA A.A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutu, Bakı, Azərbaycan
ORCİD: 0000-0002-9232-6328, [email protected]
Xülasə:
Məqalədə 1918-1920-ci illərdə mövcud olmuş Birinci Azərbaycan Respublikasının – Azərbaycan Cümhuriyyətinin tarixi-siyasi coğrafiyası problemi araşdırılmışdır. Dövrün ilkin arxiv sənədləri əsasında Cənubi Qafqaz Respublikasının ümumi ərazisi, Brest-Litovsk və Batum konfranslarının qərarlarına görə Cənubi Qafqazın, o cümlədən Azərbaycanın itirdiyi ərazilər və onların ümumi sahəsi müəyyən edilmiş, Cənubi Qafqaz ərazisinin yeni yaranan müstəqil respublikalar arasında bölüşdürülməsinə diqqət yetirilmişdir. Müəyyən edilmişdir ki, Azərbaycan Cümhuriyyətinin ümumi ərazisinin sahəsi Batum sülhündən Birinci dünya müharibəsinin sonuna qədər olan dövrdə 100600 km2, Birinci dünya müharibəsinin başa çatmasından cümhuriyyətin süqutuna qədər olan dövrdə isə 113900 km2 (o cümlədən mübahisəsiz ərazi 97300 km2, mübahisəli ərazi 16600 km2) olmuşdur.
Açar sözlər: Cənubi Qafqaz ərazisi, Azərbaycan ərazisi, Azərbaycan sərhədləri, Batum konfransı, Ermənistan ərazisi, ərazi-sərhəd məsələsi.
Summary:
HISTORICAL AND POLITICAL GEOGRAPHY OF THE REPUBLIC OF AZERBAIJAN (1918-1920)
The article studies the problem of historical and political geography of the First Azerbaijan Republic – the Republic of Azerbaijan, which existed for 1918-1920. Based on the primary archival documents of the period, the total territory of the South Caucasus Republic, the territories of the South Caucasus, including Azerbaijan, and their total area were determined by the decisions of the Brest-Litovsk and Batumi conferences. It was identified that the total area of the Republic of Azerbaijan from Batumi to the end of the First World War was 100600 km2, and from the end of the First World War to the collapse of the republic was 113900 km2 (including undisputed territory 97300 km2, disputed territory 16600 km2).
Key words: South Caucasus territory, Azerbaijani territory, Azerbaijani borders, Batumi conference, Armenian territory, territorial-border issue.
Резюме:
ИСТОРИЧЕСКАЯ И ПОЛИТИЧЕСКАЯ ГЕОГРАФИЯ АЗЕРБАЙДЖАНСКОЙ РЕСПУБЛИКИ (1918-1920)
В статье исследуется проблема исторической и политической географии Первой Азербайджанской Республики – Азербайджанской Республики, существовавшей в 1918-1920 гг. На основе первичных архивных документов того периода определена общая территория Южно-Кавказской республики, а также указаны земли Южного Кавказа, в том числе и Азербайджана, утерянные по условиям Брест-Литовского договора и итогам Батумской конференций. И были уточнены их общая площадь. Особое внимание было уделено территориальному делению Южного Кавказа новыми независимыми государствами региона. Отмечено, что общая площадь территории Азербайджанской Республики с момента подписания Батумского мира до конца Первой мировой войны составляла 100600 км2, а с конца Первой мировой войны до падения Азербайджанской Республики – 113900 км2 (из них 97300 км2 были бесспорными территориями, а 16600 км2 спорными).
Ключевые слова: Территория Южного Кавказа, территория Азербайджана, границы Азербайджана, Батумская конференция, территория Армении, вопрос о территориальных границах.
ИСТОРИЧЕСКАЯ И ПОЛИТИЧЕСКАЯ ГЕОГРАФИЯ АЗЕРБАЙДЖАНСКОЙ РЕСПУБЛИКИ (1918-1920)
Ключевые слова: Территория Южного Кавказа, территория Азербайджана, границы Азербайджана, Батумская конференция, территория Армении, вопрос о территориальных границах.
Аннотация
В статье исследуется проблема исторической и политической географии Первой Азербайджанской Республики, существовавшей в 1918-1920 гг. На основе первичных архивных документов того периода определена общая территория Южно-Кавказской республики, а также указаны земли Южного Кавказа, в том числе и Азербайджана, утерянные по условия Брест Литовского договора и итогам Батумской конференции. И были уточнены их общая площадь. Особое внимание было уделено территориальному делению Южного Кавказа новыми независимыми государствами региона. Отмечено, что общая площадь территории Азербайджанской Республики с момента подписания Батумского мира до конца Первой мировой войны составляла 100600 км2, а с конца Первой мировой войны до падения Азербайджанской Республики – 113900 км2 (из них 97300 км2 были бесспорными территориями, а 16600 км2 спорными).
GAFAROV VASIF
HISTORICAL AND POLITICAL GEOGRAPHY OF THE REPUBLIC OF AZERBAIJAN (1918-1920)
Key words: South Caucasus territory, Azerbaijani territory, Azerbaijani borders, Batumi conference, Armenian territory, territorial-border issue.
Annotation:
The article studies the problem of historical and political geography of the First Azerbaijan Republic – the Republic of Azerbaijan, which existed for 1918-1920. Based on the primary archival documents of the period, the total territory of the South Caucasus Republic, the territories of the South Caucasus, including Azerbaijan, and their total area were determined by the decisions of the Brest-Litovsk and Batumi conferences. It was identified that the total area of the Republic of Azerbaijan from Batumi to the end of the First World War was 100600 km2, and from the end of the First World War to the collapse of the republic was 113900 km2 (including undisputed territory 97300 km2, disputed territory 16600 km2).
В этой книге доктора исторических наук В.В. Гафарова, предоставленной вниманию читателей, подробно рассмотрены переговоры и решения, принятые на Батумской конференции (11 мая – 4 июня 1918 г.) по вопросу создания Армянского государства и передачи Иревана армянам на основе первичных архивных документов того времени. Выявлены исторические факты условий создания армянского государства на территории Западного Азербайджана. Книга предназначена для специалистов, занимающихся историей международных отношений, студентов и магистров, обучающихся по этой специальности, а также широкого круга читателей, интересующихся историей нашего недавнего прошлого.
In this book, produced to the readers by the Doctor of Science in History V.V.Gafarov, associated with the issue of creation of the Armenian state and ceding Irevan to Armenians at the Batum conference (May 11 – June 4, 1918) the discussions and adopted decisions were researched based on the primary archival documents of that time and had been the historical truths about the conditions for the creation of the Armenian state on the territory of Western Azerbaijan revealed. The book is intended for specialists involved in the history of international relations, for the students and masters studying in this major and broad masses of readers interested in history of our recent past.