Papers by Tomasz Szczygieł
Praca dotyczy problematyki nazwiska małżonków po rozwodzie. Przeprowadzona analiza historyczna wy... more Praca dotyczy problematyki nazwiska małżonków po rozwodzie. Przeprowadzona analiza historyczna wykazała, że odpowiedzialność za rozwód powinna być znacząca w kontekście możliwości zachowania nazwiska byłego małżonka. Obecne regulacje prawne w ogóle nie przewidują takich sytuacji, często powodując konsekwencje trudne do zaakceptowania z prawnego i społecznego punktu widzenia. Autor podaje przykłady z praktyki, które dowodzą potrzeby zmiany obowiązującego prawa
In the history of military proceedings, the evolution of the procedural position of the prosecuto... more In the history of military proceedings, the evolution of the procedural position of the prosecutor before a military court takes a significant place. It attests not only to the genesis and specifics of this type of criminal process, but also to the tendency for military standards to become similar to universal rules. The independence of the prosecutor, or the lack of it, in relation to military aspects/factors pointed out to the fact of who was the de facto holder of prosecutorial powers, and what purpose was served by the military judiciary. What characterises the interwar period is the predominance of the military factor. The process of Polish military prosecutor, considered as a participant in the military criminal process, developing subjectivity has been completed in the context of the legal framework of the second half of the twentieth century
Czasopismo Prawno-Historyczne, 2021
Artykuł prezentuje wykorzystywanie w doktrynie i praktyce orzeczniczej Polski Ludowej 1944–1969 k... more Artykuł prezentuje wykorzystywanie w doktrynie i praktyce orzeczniczej Polski Ludowej 1944–1969 konstrukcji zamiaru ewentualnego (dolus eventualis) do kształtowania – a de facto zaostrzania – polityki karnej w sprawach o czyny objęte nieumyślnością. Autor koncentruje swoje rozważania w szczególności na sprawach przeciwko interesom politycznym i gospodarczym państwa, przestępczości komunikacyjnej oraz dotyczących przeciwdziałania negatywnym skutkom alkoholizmu. Przeprowadzone analizy wskazują, że we wszystkich tych obszarach braki systemu prawa karnego oraz subtelna (dowodowa) różnica między świadomą nieumyślnością (lekkomyślnością) a zamiarem ewentualnym były wykorzystywane na niekorzyść potencjalnych sprawców. Fakty te dobitnie potwierdzają znaną powszechnie właściwość ówczesnego systemu, a więc jego instrumentalizm w wykorzystywaniu prawa karnego, do kształtowania – zwalczania – negatywnych aspektów rzeczywistości społeczno-gospodarczo-politycznej.
Powrót do przestępstwa stanowił jeden z głównych problemów kodyfikacji prawa karnego Polski Ludow... more Powrót do przestępstwa stanowił jeden z głównych problemów kodyfikacji prawa karnego Polski Ludowej. Obowiązująca ideologia zakładała bowiem zanikanie przestępczości w miarę rozwoju państwa socjalistycznego. Powrót do przestępstwa jednak przeczył tej wizji, podważając jednocześnie możliwość "wychowania" nowego typu człowieka socjalistycznego. Z tych powodów oczekiwano od Komisji Kodyfikacyjnej, że przyszły kodeks karny Polski Ludowej przyczyni się do rozwiązania tego zjawiska. Założenia przyszłych rozwiązań prawnych w tym zakresie przygotował Kryspin Mioduski. Na ostateczny kształt projektu największy wpływ miały propozycje Witolda Świdy. Wbrew zastrzeżeniom i obawom niektórych członków – w tym projektodawców tych przepisów – Zespół Prawa Karnego Materialnego postawił na zaostrzenie represji karnej względem recydywistów. Kwestia subiektywizacji i indywidualizacji odpowiedzialności karnej zeszła na dalszy plan. Potrzebny był bowiem doraźny efekt, niezależnie od ewentualnie ...
Miscellanea Historico-Iuridica, 2020
The paper presents the development of criminal law regulations regarding the protection of freedo... more The paper presents the development of criminal law regulations regarding the protection of freedom of conscience and religion in the Polish People's Republic in 1949–1969. The presented analysis shows the real intentions of these regulations. The communist party wanted to control religious associations in terms of their potential impact on public opinion. There is no doubt that the analyzed regulations were an expression of the struggle of the communist authorities with the only independent institution after 1944, which was the Catholic Church. The work also highlights the problem of the ostracism of people associated with the communist movement, which was undoubtedly present, especially after the threat of excommunication issued by the Vatican in July 1949. As a result of this, freedom of conscience and religion became a kind of "hostage" of the growing struggle for a new state system and the place of religious associations.
Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego. Seria Prawnicza. Prawo, 2020
The article presents the practice of law enforcement authorities and courts in the interpretation... more The article presents the practice of law enforcement authorities and courts in the interpretation and application of Art. 233 § 1a k.k. The article points to discrepancies in the scope of the rights of defense following the 2016 amendment. What is more important, the work emphasises that this heterogeneity translates into relativism of criminal liability according to the views of a particular authority on the understanding of Art. 233 § 1a of the k.k. Law enforcement authorities, as well as courts on the same appeal, often present different view of the issue. The work also draws attention to the increasing phenomenon of violations of Art. 313 k.p.k., in connection with the content of Art. 233 § 1a k.k., which in some cases becomes an instrument for verifying the truthfulness of suspects questioned as witnesses. The article also draws attention to the increase in criminalisation of secondary criminal liability under Art. 233 § 1a k.k., for the offence originally committed.
Bolesław Bierut o prawie i jego podstawach ideologicznych w Polsce do 1952 r. Wprowadzenie W setn... more Bolesław Bierut o prawie i jego podstawach ideologicznych w Polsce do 1952 r. Wprowadzenie W setną rocznicę rewolucji październikowej powracamy do problematyki tego jednego z najważniejszych wydarzeń XX w. Nie ulega bowiem wątpliwości, że to, co wydarzyło się wówczas w Piotrogrodzie, wywarło wpływ nie tylko na przyszłość Rosji, ale także losy innych narodów w tym Polski, przede wszystkim po drugiej wojnie światowej. Wszędzie tam, gdzie oddziaływanie ideologii komunistycznej miało miejsce, dochodziło bowiem do bardzo głębokich-rewolucyjnych-przemian w praktycznie każdej sferze życia. Komunizm nie przewidywał po prostu obojętnych z punktu widzenia ideologicznego obszarów egzystencji ludzkiej. Prawo było jednym z tych elementów tzw. nadbudowy, który w pierwszej kolejności należało zmienić, a wręcz wyeliminować, aby w ogóle można było mówić o perspektywie ziszczenia się utopii, jaką miał być ten ustrój. Tym samym wszelkie poglądy czołowych przedstawicieli ruchu komunistycznego, z Włodzimierzem Uljanowem na czele, mają tak istotne znaczenie poznawcze. W Polsce po 1944 r. taką osobą był niewątpliwie Bolesław Bierut. Ze względu na pozycję polityczną i pełnione funkcje jego podejście do prawa miało bardzo istotne znaczenie dla przebiegu "polskiej rewolucji" po 1944 r. Kontekst i cel, w jakim wypowiadał te zapatrywania, nie były przypadkowe, a sugestywność-za sprawą pozycji mówcy-nie bez znaczenia 1 .
Poglądy Emila Stanisława Rappaporta na prawo karne i jego kodyfi kację w Polsce Ludowej początku ... more Poglądy Emila Stanisława Rappaporta na prawo karne i jego kodyfi kację w Polsce Ludowej początku lat pięćdziesiątych 1. Wprowadzenie; 2. Pierwsza próba kodyfi kacji powojennego prawa karnego z udziałem Emila Stanisława Rappaporta; 3. Referat o stanie nauki prawa karnego; 4. Komisja Konsultacyjno-Naukowa kontynuatorką Komisji Kodyfi kacyjnej?; 5. Pierwszy projekt kodeksu karnego PRL w opinii Emila Stanisława Rappaporta; 6. Podsumowanie.
Studia Iuridica Toruniensia, 2021
W pracy przedstawiony został proces kodyfikacji prawa karnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w... more W pracy przedstawiony został proces kodyfikacji prawa karnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w zakresie przestępstwa nielegalnego przerywania ciąży. Autor zwrócił uwagę nie tylko na kolejne propozycje ustawodawcze, ale przede wszystkim na ich merytoryczny sens oraz stosunek do norm poprzednio obowiązujących. Artykuł ukazuje podłoże społeczno-polityczne dokonywanych zmian (propozycji) legislacyjnych oraz kontrowersje z nich wynikające. W świetle przeprowadzonych rozważań zagadnienie karnoprawnej oceny przerywania ciąży w PRL jawi się jako problem nie tyle prawny, ile przede wszystkim ideologiczno-polityczny.
O historii adwokatury w Polsce i na świecie. W siedemdziesiątą rocznicę powstania Izby Adwokackiej w Łodzi, 2020
Mecenas Jan Olszewski o projekcie kodeksu karnego Polski Ludowej z 1963 roku Streszczenie W pracy... more Mecenas Jan Olszewski o projekcie kodeksu karnego Polski Ludowej z 1963 roku Streszczenie W pracy przedstawiona została ocena projektu kodeksu karnego Polski Ludowej z 1963 r. dokonana przez Jana Olszewskiego. Przytoczone argumenty recenzenta doprowadziły autora niniejszego artykułu do wniosku, że krytycyzm Olszewskiego pod adresem projektu dotyczył nie tyle podejścia prawnego czy nawet zastosowanej techniki legislacyjnej, ale przede wszystkim ich konsekwencji ideologicznych i politycznych. Kazuistyka projektu była dla niego bowiem przede wszystkim dowodem wzrostu penalizacji życia oraz nieufności względem stosujących prawo sądów, a nie przejawem troski o ścisłe stosowanie prawa. Nowe typizacje czynów zabronionych, dotyczące rodziny i wolności seksualnej, oceniał z kolei jako wyraz nasilającej się ingerencji władzy w życie prywatne obywateli. Jeśli chodzi natomiast o wizję gospodarki, to rozbudowane przepisy karne w tym zakresie stanowiły dla niego efekt postępującego "kapitalizmu państwowego", a nie liberalizacji, której oczekiwał. Obraz rzeczywistości Polski Ludowej oraz wizja jej przyszłości, ukazane przez pryzmat krytyki dokonanej przez Jana Olszewskiego, pozwoliły na ustalenie rzeczywistego powodu upadku projektu kodeksu karnego z 1963 r., jakim była niewątpliwie jego sprzeczność ideologiczna i polityczna, a nie wady w konstrukcjach prawno-karnych.
Miscellanea Historico-Iuridica, 2017
Prawnicy "starej nadbudowy" w "nowej bazie", czyli o problemie kodyfikacji prawa karnego material... more Prawnicy "starej nadbudowy" w "nowej bazie", czyli o problemie kodyfikacji prawa karnego materialnego Polski Ludowej początku lat pięćdziesiątych SUMMARY "Old substructure" lawyers in a "new base"the problem of codification of Polish criminal law in the Polish Peoples Republic at the beginning of the fifties The article focuses on the problem of criminal law codification at the beginning of the Polish Peoples Republic. It shows that there were not many lawyers at that time who had given thought to criminal law in the context of communist law theory. It also describes, that the communist theory of criminal law was not an instrument that would allow to prepare a new "communist criminal code", because it did not possess correct solutions for the new project. Despite this fact, for political and ideological reasons, the process of codification started in Poland at the end of 1950. The first part of the code was ready by the end of 1951, but the entire code was not completed until 1956.
Studia Prawno-Ekonomiczne, 2019
Praca dotyczy problematyki nazwiska małżonków po rozwodzie. Przeprowadzona analiza historyczna wy... more Praca dotyczy problematyki nazwiska małżonków po rozwodzie. Przeprowadzona analiza historyczna wykazała, że odpowiedzialność za rozwód powinna być znacząca w kontekście możliwości zachowania nazwiska byłego małżonka. Obecne regulacje prawne w ogóle nie przewidują takich sytuacji, często powodując konsekwencje trudne do zaakceptowania z prawnego i społecznego punktu widzenia. Autor podaje przykłady z praktyki, które dowodzą potrzeby zmiany obowiązującego prawa.
Uploads
Papers by Tomasz Szczygieł