Books by Paweł Taranczewski
Dwudziestego kwietnia roku pańskiego tysiąc dziewięćset dziewięćdziesiątego szóstego wyszedłem z ... more Dwudziestego kwietnia roku pańskiego tysiąc dziewięćset dziewięćdziesiątego szóstego wyszedłem z ulicy Wiślnej na Rynek i skręciwszy w prawo zobaczyłem afisz w bramie Centrum Kultury: "Józef Czapski, obrazy i rysunki ze zbiorów prywatnych", wszedłem do bramy i wjechałem na piętro. Dowiaduję się, że równocześnie z tą wystawą malarstwa w Muzeum Narodowym przy Błoniach udostępniono pokój Czapskiego zrekonstruowany z pietyzmem przez Krystynę Zachwatowicz. Pokój otwarty będzie w sąsiedztwie muzeum Hutten-Czapskich przy ul. Piłsudskiego pozwalając "dotknąć" życia i warsztatu malarza obecnego we wnętrzu… Uderza mnie najpierw rysunek bez tytułu, potem ta sama martwa -obraz olejny z podpisem: "Dwie wazy na stoliku". Rysunek -jak wszystkie na wystawiewykonany w lot, gorączkowo, spazmatycznie, pióro nerwową, autonomiczną kreską "dziurawi" papier, pędzel spiesznie kładzie plamy koloru. Brązowawa, ciepła szarość ewokuje kształt wazy na pierwszym planie.
Et, mon cher camarade, ne perdez pas de vue que Paris, c'est Paris. Il n'y a qu'un Paris; et bien... more Et, mon cher camarade, ne perdez pas de vue que Paris, c'est Paris. Il n'y a qu'un Paris; et bien que la vie y soit difficile, si même cela devait encore s'aggraver, devenir encore plus difficile, l' air de France éclaircit les idées et fait du bien, beaucoup de bien, tout le bien du monde. Ce que l'on peut gagner ici, c'est le progrès. Vincent Van Gogh do H.M. Levens'a, Paryż, latem lub jesienią 1886 Należy przepraszać za to, że ośmieliło się mówić o malarstwie. Paul Valéry Był rok 1921. Jan Cybis opuścił rodzinny Śląsk i pojawił się w Krakowie. Według Tadeusza Dominika " O przeniesieniu się na studia do Krakowa i na stałe do Polski zadecydowało wiele czynników, ale chyba najsilniejszym bodźcem był fakt, że w plebiscycie śląskim opowiedział się za polskością tych ziem i w związku z tym był szykanowany przez miejscowych Niemców. " 2 Głównym powodem wyjazdu była więc polityka. Jednak ku Polsce pchnęła go sztuka. " Opowiadał, że we Wrocławiu zetknął się z dobrym malarstwem niemieckim, był również w Dreźnie, żeby obejrzeć tam niemieckich ekspresjonistów 3 ; z tego co mówił wynikało, że przeczuł, iż idąc śladem swoich nauczycieli z Akademii wrocławskiej będzie jednym z malarzy tej tradycji, która nie za bardzo była jego. Jeśli tak można powiedzieć, czuł się raczej europejczykiem znad Morza Śródziemnego, chociaż tendencje ekspresjonistyczne jego pierwszych obrazów są bardzo wyraźne — i wyraźne są także w obrazach ostatnich. W pewnym sensie można go nazwać ekspresjonistą, jestem tego pewna. Ale poczuł, że jeśli pójdzie tą drogą, która jest dla niego łatwa, zginie między setką innych, podobnych. Wiedział, że Polska nie dysponuje jakąś określoną starą tradycją malarską; czuł, że w tej magmie prędzej odnajdzie siebie. 1 R e d a k c j a T e r e s a C z e r n i e j e w s k a-H e r z i g ; c y t a t y o b e c n e w t e k ś c i e d o b r a ł a G e r d i e n Verschoor, przypisy opracowały: Gerdien Verschoor i Marta Taranczewska 2 T a d e u s z D o m i n i k , M a l a r s t w o J a n a C y b i s a , [ w : ] J a n C y b i s , W a r s z a w a 1 9 8 4 , s. 7 , (wszystkie cytaty pochodzą z tego wydania) 3 W g. T a d e u s z a D o m i n i k a C y b i s z n a ł m u z e a W r o c ł a w i a , D r e z n a i B e r l i n a. (z o b. przypis 2)
Żadana wystawa nie sprowadza się do wystawionych obrazów. Wystwa to zbiór uporządkowany wedle prz... more Żadana wystawa nie sprowadza się do wystawionych obrazów. Wystwa to zbiór uporządkowany wedle przyjetej zasady, obrazy to tego zbioru elementy, eksponaty na wystawie. Wystawa jest kompletna lub obejmuje prace malarza z jednego okresu, jest dobra lub zła, ma lub nie ma scenariusza… Własności wystawy obrazów Boznańskiej mnie nie interesują, interesują mnie jej obrazy, na które wystawa patrzeć pozwala, obrazy pozbawione cech eksponatu, miejsca w strukturze wystawy i roli jaką grają.
Roman Ingarden (1893-1970) ― phénoménologue polonais disciple de Husserl ― est une des grandes fi... more Roman Ingarden (1893-1970) ― phénoménologue polonais disciple de Husserl ― est une des grandes fi gures de de la philosophie et de l'esthétique du XX e siècle. Reconnue et étudiée en Pologne, dans les pays de langue allemande, mais aussi en Europe du Nord, voire aux États-Unis, sa pensée a été peu présente dans les débats français, alors même qu'elle a des choses fondamentales à nous dire dans le champ de l'ontologie tout aussi bien que dans celui de l'esthétique et des études littéraires.
The book Conversations about Painting by Paweł Taranczewski and Paulina Tendera combines the adva... more The book Conversations about Painting by Paweł Taranczewski and Paulina Tendera combines the advantages of an academic publication and of free, albeit substantive, conversations about art and its values. This form encourages the reader to engage in the dialogue conducted by the authors and ensures that the book maintains its substantive and philosophical openness. The authors enter into specific philosophical issues, in each case consistently returning, however, to the main theme of this book: the work of art itself. The book also has educational value, as it shows and at the same time teaches us how to talk about art, and thus would surely be useful for more than one course of aesthetics or philosophy of art. The discussion of creativity here also becomes an opportunity to reflect on the past and on issues of everyday life.
prof. Władysław Stróżewski
Reading Conversations about Painting by Prof. Paweł Taranczewski and Dr Paulina Tendera strengthened my conviction that my views on art are close to the hermeneutic understanding of the followers circle of Martin Heidegger. In this dialogue, the process of interpreting a work of art constitutes a component of the cultural, philosophical, and intellectual experiences Prof. Taranczewski acquired in his family home. The presence of his father, an outstanding artist and a professor at the Academy of Fine Arts in Cracow, the lectures of Roman Ingarden, and his fascination with the philosophical thought of Władysław Stróżewski all formed a basis for Paweł Taranczewski’s further creative path. The book’s co-author, Dr Paulina Tendera, situating aesthetic preferences in the current of the Platonic concept of beauty, becomes a partner in these philosophical reflections on creativity. Conversations about Painting is an important voice in the multilayered and multidimensional discourse on the nature and value of art.
prof. Włodzimierz Szymański, Academy of Fine Arts in Warsaw
Papers by Paweł Taranczewski
Kunst und Ontologie, 1994
˜The œPolish Journal of Aesthetics, 2004
Troska o czystą jakość w sztuce, nieprzekładalną na kategorie ilościowe, oraz dążenie do jej osią... more Troska o czystą jakość w sztuce, nieprzekładalną na kategorie ilościowe, oraz dążenie do jej osiągnięcia we własnych dziełach była aksjomatem twórczości Wacława Taranczewskiego, jednego z najwybitniejszych polskich artystów współkształtujących klimat malarstwa drugiej połowy dwudziestego wieku. W drodze do poszukiwanego eidosu sztuki Taranczewski tworzył monotematyczne cykle obrazów, jakby sprawdzając w sposób empirycznie uchwytny estetyczne możliwości malarskiej formy. Trudne do odtworzenia i w estetycznych analizach często pomijane meandry poszukiwań Artysty zostały przedstawione w eseju w sposób głęboki i szczególnie intymny; nic dziwnego, jego autorem jest syn Wacława Taranczewskiego, jednoczący w swej osobie kompetencje filozofa i praktyczną wiedzę czynnego artysty.
Konsthistorisk tidskrift/Journal of Art History
Prezentowana książka ma długą historię. Pierwsze wersje rękopisów powstawały już w latach sześćdz... more Prezentowana książka ma długą historię. Pierwsze wersje rękopisów powstawały już w latach sześćdziesiątych, kiedy Władysław Stróżewski wykładał estetykę na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Późniejsza droga naukowa Profesora zaowocowała wieloma nowymi dziełami i publikacjami nie tylko z estetyki, ale także z aksjologii i ontologii. Wykłady lubelskie z estetyki czekały na swoją kolej aż do roku 2016 – dzięki pomocy Katedry Porównawczych Studiów Cywilizacji i pani prof. Marcie Kudelskiej ukazują się wreszcie drukiem. W tej książce poznajemy nie tylko podstawy metodologii filozofii sztuki i estetyki, lecz również zgłębiamy klasyczny typ uprawiania filozofii Piękna, z której w Polsce i na świecie znany jest Władysław Stróżewski. Klasyczna filozofia to operowanie pojęciem, abstrakcją, a czasem ideą, nauka myślenia o zasadach, w których rzadko zdarza się odniesienie do partykularnych zjawisk świata zmysłowego. W odniesieniu do sztuki prof. Stróżewski sięga po metodę hermeneutyczną i zdr...
˜The œPolish Journal of Aesthetics, 2006
Nie ośmieliłbym się pisać o Rembrandcie tak, jak wolno pisać autorom takim jak Verhaeren, Simmel ... more Nie ośmieliłbym się pisać o Rembrandcie tak, jak wolno pisać autorom takim jak Verhaeren, Simmel czy ostatnio Van de Wetering. Każdy inaczej, każdy kompetentnie. Pozwoliłem sobie na krótkie wspomnienie o moich spotkaniach z malarzem, który od dziecka ujął mnie i podjął tak serdecznie, jak czyni to przez wieki Ojciec na grawiurze i obrazie "Powrót syna marnotrawnego". Także o moich spotkaniach z malarstwem, rysunkiem i grafiką mistrza. Spotkań tych było kilka, każde nieco inne-o nich mówi ten tekst. _______________________________________________________________________ ← ←SPOTKANIE PIERWSZE ← ←Reprodukcje obrazów, rysunków i grafik Rembrandta oglądałem z zachwytem w dzieciństwie wyciągając książki z biblioteki Ojca. Nie były to wspaniałe albumy z barwnymi reprodukcjami, do których przywykliśmy dziś. Ojciec miał wydany w Niemczech, w Lipsku, tom, z reprodukcjami rysunków [Rembrandt-Zeichnungen; Ausgewählt und mit einer Einleitung von Heinrich Wichman; H. Schmidt & C. Günther, Leipzig, Pantheon-Verlag für Kunstwissenschaft] oraz esej belgijskiego poety Émile Verhaeren'a zatytułowany Rembrandt. Esej przełożył Stefan Zweig, i wydał "im Insel-Verlag zu Leipzig, 1923". Wydawca dodał na końcu blok czarno-białych reprodukcji rysunków i obrazów, które uszkodziła woda z pękniętej rury kaloryfera. Nie znając wówczas niemieckiego książkę tylko oglądałem-naturalnie głównie reprodukcje. Urzekało mnie-dziś wiem-to, że Rembrandt nie trzymał mnie na dystans jak Poussin, David czy Ingres, których wspaniała sztuczność pozostawiała mnie obojętnym. Dziecko, nie wiedziałem kto to Rembrandt, ojciec mi nie powiedział uznając chyba, że tę wiedzę mam wrodzoną. Niewiedza uwalniała mnie od pytań o sprawy uboczne. Miałem przed oczyma obrazy zreprodukowane marnie w czerni i bieli, a jednak wciągała mnie ich niezwykła, gorąca aura. Aura "tych" obrazów i rysunków, odmiennych od obrazów i rysunków "innych", intymność wnętrz, ich obojętność na to, co się dzieje wokół. Można było tam wejść i zapomnieć o świecie. Miał także Ojciec książkę "Życie i czasy Rembrandta" [H. W. van Loon; "Życie i czasy Rembrandta", Książka i Wiedza, Warszawa, 1950] Najpierw oglądałem jej okładkę, kartkowałem; nagi tekst odstraszał. Wreszcie książkę przeczytałem w wieku kilkunastu lat z trudem, bo atmosfera jej była dla mnie ciężka. Autor-o ile pamiętam-skoncentrował się na upadku artysty, niezrozumieniu go przez świat, kreował romantyczny wizerunek "artysty wyklętego". Zresztą więcej tam było narratora, którego oczyma czytelnik patrzył na Rembrandta niż samego Rembrandta. W każdym razie lektura uświadomiła mi, kto to Rembrandt. Po latach ojciec dał mi swój lipski tom z rysunkami wpisując zwięzłą dedykację: "Pawłowi-Ojciec, 24. XII. 64. A więc Boże Narodzenie.
Katedra Porownawczych Studiow Cywilizacji Uniwersytetu Jagiellonskiego oraz Akademia Ignatianum W... more Katedra Porownawczych Studiow Cywilizacji Uniwersytetu Jagiellonskiego oraz Akademia Ignatianum Wydzial Filozoficzny
Uploads
Books by Paweł Taranczewski
prof. Władysław Stróżewski
Reading Conversations about Painting by Prof. Paweł Taranczewski and Dr Paulina Tendera strengthened my conviction that my views on art are close to the hermeneutic understanding of the followers circle of Martin Heidegger. In this dialogue, the process of interpreting a work of art constitutes a component of the cultural, philosophical, and intellectual experiences Prof. Taranczewski acquired in his family home. The presence of his father, an outstanding artist and a professor at the Academy of Fine Arts in Cracow, the lectures of Roman Ingarden, and his fascination with the philosophical thought of Władysław Stróżewski all formed a basis for Paweł Taranczewski’s further creative path. The book’s co-author, Dr Paulina Tendera, situating aesthetic preferences in the current of the Platonic concept of beauty, becomes a partner in these philosophical reflections on creativity. Conversations about Painting is an important voice in the multilayered and multidimensional discourse on the nature and value of art.
prof. Włodzimierz Szymański, Academy of Fine Arts in Warsaw
Papers by Paweł Taranczewski
prof. Władysław Stróżewski
Reading Conversations about Painting by Prof. Paweł Taranczewski and Dr Paulina Tendera strengthened my conviction that my views on art are close to the hermeneutic understanding of the followers circle of Martin Heidegger. In this dialogue, the process of interpreting a work of art constitutes a component of the cultural, philosophical, and intellectual experiences Prof. Taranczewski acquired in his family home. The presence of his father, an outstanding artist and a professor at the Academy of Fine Arts in Cracow, the lectures of Roman Ingarden, and his fascination with the philosophical thought of Władysław Stróżewski all formed a basis for Paweł Taranczewski’s further creative path. The book’s co-author, Dr Paulina Tendera, situating aesthetic preferences in the current of the Platonic concept of beauty, becomes a partner in these philosophical reflections on creativity. Conversations about Painting is an important voice in the multilayered and multidimensional discourse on the nature and value of art.
prof. Włodzimierz Szymański, Academy of Fine Arts in Warsaw