Türkiye'de kentleşme hareketi 1950'li yıllardan başlayıp sürekli artarak günümüze kadar devam etm... more Türkiye'de kentleşme hareketi 1950'li yıllardan başlayıp sürekli artarak günümüze kadar devam etmektedir. Sanayi ve beraberinde teknolojinin gelişmesi ile birlikte kentler, cazibe merkezi, iş olanaklarının alanı, mal ve hizmetlerin etkin kullanımı, hayat şartlarının daha iyi olması gibi faktörlerden dolayı çekim merkezlerine dönüşmüştür. Bu durum kentleri göç olan mekânlar haline getirmiştir. Kentlerin göç alması, gelişmesi, büyümesi beraberinde farklı sorunları da meydana getirmiştir. Ekonomik, sosyal, kültürel, bireysel, psikolojik gibi birçok soruna gebe kalan kentler ve bu sorunların çözümleyici olgularından en temeli olan kentlilik bilincinin gelişmesi ile olanaklı hale gelecektir. Kentte yaşayan insanların kenti sahiplenmesi, kente aidiyet duygusunu geliştirmesi, kentsel farkındalığa sahip olması, kent ile bütünleşmesi gibi faktörler çerçevesinde sorunların bireysel ve toplumsal alanda çözümleyici bir rol üstlenmelerine yardımcı olacaktır. Araştırma bu çerçevede oluşturulmuş olup sürekli büyüyen ve gelişen Diyarbakır ilinde yaşayan insanların kentlilik bilincinin oluşup oluşmadığı, kentlilik bilincinin oluşma sürecindeki olumlu ve olumsuz faktörleri, çevre sorunları, mahalle ilişkileri gibi konularda kentte yaşayan halkın tutum ve davranışları analiz edilmiştir. Bu çerçevede sosyo-kültürel ve sosyoekonomik faktörler ile kentlilik bilinci arasında ilişki veriler ışığında analiz edilmiştir. Ayrıcı konu ile ilgili sayısal veriler ile birlikte kent merkezinde gözlem yapılmış, sivil toplum kuruluşları (STK), kanaat önderleri, belediye yetkilileri, kamu kurum ve kuruluşlar ile görüşmeler yapılmış ve bu doğrultuda veriler değerlendirilmiştir.
Geçmişten günümüze insan ilişkileri, iletişim kanalları, ilgi alanları, yaşam olanakları, üretim ... more Geçmişten günümüze insan ilişkileri, iletişim kanalları, ilgi alanları, yaşam olanakları, üretim ve tüketim alışkanlıkları sürekli değişmiştir. Özellikle sanayi devrimi, toplumların hem fiziksel hem de kültürel yapılarında büyük dönüşümler ortaya çıkarmıştır. Modern toplumların ortaya çıkması ile birlikte yeni sınıflar ortaya çıkmış ve kimlik, ait olunan bir topluluktan ziyade bireyin tüketim yolu ile kendisine bir grup veya sınıf inşa etme sürecini ifade etmektedir. Modern toplumlarda tüketim, yeni sosyal etkileşim ve sosyal davranış şekilleri oluşturma, gerçek ile sahte arasındaki ilişkiyi ortadan kaldırarak yeni bir benlik ve kimlik duygusunu elde etme arzusu ve prestijini ortaya çıkartmıştır. Protestanlık anlayışındaki üretimin fazlalaştırılması ve üretim ilişkisinin artı ürününü tanrı krallığı için harcanması anlayışı hâkimdi. Modern toplumda ise tüketim-birey ilişkisinin artı ürününün tüketim krallığı için gerekliliği ve zorunluluğu doğmuştur. Çünkü tüketim alışkanlığı, bireyin kültürel bir göstergesi, yeni iletişim kanalı, yeni grubunu ve sınıfını, yeni inancını kısacası yeni kimliğini ortaya çıkartır. Birey için tüketim artık zorunlu bir hal almış, tüketim için yeni bir üretim aracı haline gelmiştir. Bu makalede tüketim toplumunda bireyin yeni kimlik inşa gereksiniminin nedenleri üzerinde durulmuştur. Bu çerçevede bireyin tüketim alışkanlıklarının gereksinimden ziyade, istek ve arzularını doyurma, sosyal bir sınıf oluşturma gereksiniminin nedenleri ve ait olmadığı sınıfın kabuğuna bürünmesinin temel etkenleri özelinde araştırma yapılmıştır. Makalenin temel tezi, tüketim toplumunda bireyin tüketim vasıtasıyla kendisine yeni bir anlam katması, kültürel, sosyal bir alan oluşturması gibi düşünceler etrafında oluşturulmuştur.
OZ
Bu çalışmanın amacı tüketim olgusunun sosyal yönlerinden hareketle, tarihsel süreçteki değişim... more OZ Bu çalışmanın amacı tüketim olgusunun sosyal yönlerinden hareketle, tarihsel süreçteki değişimini, geleneksel toplumsal yapılar ve modern olarak adlandırılan kapitalist toplum yapılarındaki tüketim ilişkileri, değişim süreçleri ve toplumsal ilişkiler üzerindeki etkisini incelemektir. Tüketim insanlık ile ortaya çıkan bir kavramdır. Bu nedenle toplumsal ilişkilerin şekillenmesinde ve değişiminde önemli etkileri vardır. Nitekim tarihsel süreçte, avcı ve toplayıcı olarak adlandırılan ilkel toplumlardan günümüz kapitalist toplumlarına kadar geçen sürede, tüketim düşüncesi ve araçlarının sürekli değiştiği/geliştiği görülmektedir. Benzer şekilde, toplumsal ilişkiler de tüketim ilişkileri karmaşıklaştıkça daha karmaşık toplumsal yapı ve düşün biçimlerine doğru evrilmektedir. Nitekim kapitalist sistem ile birlikte önceki dönemlerde olumsuz olarak algılanan tüketim kavramı yeni anlamlar kazanmaya başlamıştır. Tüketim ilişkileri hiç olmadığı kadar görünür ve sosyal ilişkilerin şekillenmesinde etkili olmaya başlamıştır. Böylece, daha önceki dönemlerde göz ardı edilen tüketim kültürü çerçevesinde şekillenen tüketim toplumu kavramı tartışılmaya başlanmıştır. Nitekim tüketim toplumu olarak karşımıza çıkan bu düşün biçiminde, tüketim kültür araçları ve onu kutsayan ideolojik aygıtlarıyla birlikte bireylerin zihinlerine soyut zincirler dolamış ve tüketim için yaşayan, buna göre hayatını şekillendiren, özgürlüğü tüketimde bulan yeni bir kölelik tipi ortaya çıkarmıştır. ABSTRACT The aim of this study is to examine the change in the historical process, the effects of traditional social structures and the consumption relations, change processes and social relations in capitalist society structures called modern, starting from the social aspects of the consumption phenomenon. Consumption is a concept that emerged with humanity. For this reason, it has important effects on the shaping and changing of social relations. As a matter of fact, in the historical process, from primitive societies called hunters and gatherers to today's capitalist societies, it is seen that the thought and means of consumption have been constantly changed and developed. Similarly, as consumption relations become more complex, social relations have been evolved into more complex social structures and forms of thought. However, consumption concept, which was perceived as negative in the previous periods, has started to gain new meanings with the capitalist system. Consumption relations have been more visible than ever before, and have begun to be effective. Thus, the concept of consumer society, which was shaped within the framework of the consumption culture that was ignored in the previous periods, has been started to be discussed. As a matter of fact, in this form of thought, which appears as a consumer society, consumption has wrapped abstract chains in the minds of individuals with its cultural tools and ideological apparatus that sanctify it, and has created a new type of slavery that lives for consumption, shapes their lives accordingly, and finds freedom in consumption.
Türkiye'de kentleşme hareketi 1950'li yıllardan başlayıp sürekli artarak günümüze kadar devam etm... more Türkiye'de kentleşme hareketi 1950'li yıllardan başlayıp sürekli artarak günümüze kadar devam etmektedir. Sanayi ve beraberinde teknolojinin gelişmesi ile birlikte kentler, cazibe merkezi, iş olanaklarının alanı, mal ve hizmetlerin etkin kullanımı, hayat şartlarının daha iyi olması gibi faktörlerden dolayı çekim merkezlerine dönüşmüştür. Bu durum kentleri göç olan mekânlar haline getirmiştir. Kentlerin göç alması, gelişmesi, büyümesi beraberinde farklı sorunları da meydana getirmiştir. Ekonomik, sosyal, kültürel, bireysel, psikolojik gibi birçok soruna gebe kalan kentler ve bu sorunların çözümleyici olgularından en temeli olan kentlilik bilincinin gelişmesi ile olanaklı hale gelecektir. Kentte yaşayan insanların kenti sahiplenmesi, kente aidiyet duygusunu geliştirmesi, kentsel farkındalığa sahip olması, kent ile bütünleşmesi gibi faktörler çerçevesinde sorunların bireysel ve toplumsal alanda çözümleyici bir rol üstlenmelerine yardımcı olacaktır. Araştırma bu çerçevede oluşturulmuş olup sürekli büyüyen ve gelişen Diyarbakır ilinde yaşayan insanların kentlilik bilincinin oluşup oluşmadığı, kentlilik bilincinin oluşma sürecindeki olumlu ve olumsuz faktörleri, çevre sorunları, mahalle ilişkileri gibi konularda kentte yaşayan halkın tutum ve davranışları analiz edilmiştir. Bu çerçevede sosyo-kültürel ve sosyoekonomik faktörler ile kentlilik bilinci arasında ilişki veriler ışığında analiz edilmiştir. Ayrıcı konu ile ilgili sayısal veriler ile birlikte kent merkezinde gözlem yapılmış, sivil toplum kuruluşları (STK), kanaat önderleri, belediye yetkilileri, kamu kurum ve kuruluşlar ile görüşmeler yapılmış ve bu doğrultuda veriler değerlendirilmiştir.
Geçmişten günümüze insan ilişkileri, iletişim kanalları, ilgi alanları, yaşam olanakları, üretim ... more Geçmişten günümüze insan ilişkileri, iletişim kanalları, ilgi alanları, yaşam olanakları, üretim ve tüketim alışkanlıkları sürekli değişmiştir. Özellikle sanayi devrimi, toplumların hem fiziksel hem de kültürel yapılarında büyük dönüşümler ortaya çıkarmıştır. Modern toplumların ortaya çıkması ile birlikte yeni sınıflar ortaya çıkmış ve kimlik, ait olunan bir topluluktan ziyade bireyin tüketim yolu ile kendisine bir grup veya sınıf inşa etme sürecini ifade etmektedir. Modern toplumlarda tüketim, yeni sosyal etkileşim ve sosyal davranış şekilleri oluşturma, gerçek ile sahte arasındaki ilişkiyi ortadan kaldırarak yeni bir benlik ve kimlik duygusunu elde etme arzusu ve prestijini ortaya çıkartmıştır. Protestanlık anlayışındaki üretimin fazlalaştırılması ve üretim ilişkisinin artı ürününü tanrı krallığı için harcanması anlayışı hâkimdi. Modern toplumda ise tüketim-birey ilişkisinin artı ürününün tüketim krallığı için gerekliliği ve zorunluluğu doğmuştur. Çünkü tüketim alışkanlığı, bireyin kültürel bir göstergesi, yeni iletişim kanalı, yeni grubunu ve sınıfını, yeni inancını kısacası yeni kimliğini ortaya çıkartır. Birey için tüketim artık zorunlu bir hal almış, tüketim için yeni bir üretim aracı haline gelmiştir. Bu makalede tüketim toplumunda bireyin yeni kimlik inşa gereksiniminin nedenleri üzerinde durulmuştur. Bu çerçevede bireyin tüketim alışkanlıklarının gereksinimden ziyade, istek ve arzularını doyurma, sosyal bir sınıf oluşturma gereksiniminin nedenleri ve ait olmadığı sınıfın kabuğuna bürünmesinin temel etkenleri özelinde araştırma yapılmıştır. Makalenin temel tezi, tüketim toplumunda bireyin tüketim vasıtasıyla kendisine yeni bir anlam katması, kültürel, sosyal bir alan oluşturması gibi düşünceler etrafında oluşturulmuştur.
OZ
Bu çalışmanın amacı tüketim olgusunun sosyal yönlerinden hareketle, tarihsel süreçteki değişim... more OZ Bu çalışmanın amacı tüketim olgusunun sosyal yönlerinden hareketle, tarihsel süreçteki değişimini, geleneksel toplumsal yapılar ve modern olarak adlandırılan kapitalist toplum yapılarındaki tüketim ilişkileri, değişim süreçleri ve toplumsal ilişkiler üzerindeki etkisini incelemektir. Tüketim insanlık ile ortaya çıkan bir kavramdır. Bu nedenle toplumsal ilişkilerin şekillenmesinde ve değişiminde önemli etkileri vardır. Nitekim tarihsel süreçte, avcı ve toplayıcı olarak adlandırılan ilkel toplumlardan günümüz kapitalist toplumlarına kadar geçen sürede, tüketim düşüncesi ve araçlarının sürekli değiştiği/geliştiği görülmektedir. Benzer şekilde, toplumsal ilişkiler de tüketim ilişkileri karmaşıklaştıkça daha karmaşık toplumsal yapı ve düşün biçimlerine doğru evrilmektedir. Nitekim kapitalist sistem ile birlikte önceki dönemlerde olumsuz olarak algılanan tüketim kavramı yeni anlamlar kazanmaya başlamıştır. Tüketim ilişkileri hiç olmadığı kadar görünür ve sosyal ilişkilerin şekillenmesinde etkili olmaya başlamıştır. Böylece, daha önceki dönemlerde göz ardı edilen tüketim kültürü çerçevesinde şekillenen tüketim toplumu kavramı tartışılmaya başlanmıştır. Nitekim tüketim toplumu olarak karşımıza çıkan bu düşün biçiminde, tüketim kültür araçları ve onu kutsayan ideolojik aygıtlarıyla birlikte bireylerin zihinlerine soyut zincirler dolamış ve tüketim için yaşayan, buna göre hayatını şekillendiren, özgürlüğü tüketimde bulan yeni bir kölelik tipi ortaya çıkarmıştır. ABSTRACT The aim of this study is to examine the change in the historical process, the effects of traditional social structures and the consumption relations, change processes and social relations in capitalist society structures called modern, starting from the social aspects of the consumption phenomenon. Consumption is a concept that emerged with humanity. For this reason, it has important effects on the shaping and changing of social relations. As a matter of fact, in the historical process, from primitive societies called hunters and gatherers to today's capitalist societies, it is seen that the thought and means of consumption have been constantly changed and developed. Similarly, as consumption relations become more complex, social relations have been evolved into more complex social structures and forms of thought. However, consumption concept, which was perceived as negative in the previous periods, has started to gain new meanings with the capitalist system. Consumption relations have been more visible than ever before, and have begun to be effective. Thus, the concept of consumer society, which was shaped within the framework of the consumption culture that was ignored in the previous periods, has been started to be discussed. As a matter of fact, in this form of thought, which appears as a consumer society, consumption has wrapped abstract chains in the minds of individuals with its cultural tools and ideological apparatus that sanctify it, and has created a new type of slavery that lives for consumption, shapes their lives accordingly, and finds freedom in consumption.
Uploads
Papers by Murat Bayhan
Bu çalışmanın amacı tüketim olgusunun sosyal yönlerinden hareketle, tarihsel süreçteki değişimini, geleneksel toplumsal yapılar ve modern olarak adlandırılan kapitalist toplum yapılarındaki tüketim ilişkileri, değişim süreçleri ve toplumsal ilişkiler üzerindeki etkisini incelemektir. Tüketim insanlık ile ortaya çıkan bir kavramdır. Bu nedenle toplumsal ilişkilerin şekillenmesinde ve değişiminde önemli etkileri vardır. Nitekim tarihsel süreçte, avcı ve toplayıcı olarak adlandırılan ilkel toplumlardan günümüz kapitalist toplumlarına kadar geçen sürede, tüketim düşüncesi ve araçlarının sürekli değiştiği/geliştiği görülmektedir. Benzer şekilde, toplumsal ilişkiler de tüketim ilişkileri karmaşıklaştıkça daha karmaşık toplumsal yapı ve düşün biçimlerine doğru evrilmektedir. Nitekim kapitalist sistem ile birlikte önceki dönemlerde olumsuz olarak algılanan tüketim kavramı yeni anlamlar kazanmaya başlamıştır. Tüketim ilişkileri hiç olmadığı kadar görünür ve sosyal ilişkilerin şekillenmesinde etkili olmaya başlamıştır. Böylece, daha önceki dönemlerde göz ardı edilen tüketim kültürü çerçevesinde şekillenen tüketim toplumu kavramı tartışılmaya başlanmıştır. Nitekim tüketim toplumu olarak karşımıza çıkan bu düşün biçiminde, tüketim kültür araçları ve onu kutsayan ideolojik aygıtlarıyla birlikte bireylerin zihinlerine soyut zincirler dolamış ve tüketim için yaşayan, buna göre hayatını şekillendiren, özgürlüğü tüketimde bulan yeni bir kölelik tipi ortaya çıkarmıştır.
ABSTRACT
The aim of this study is to examine the change in the historical process, the effects of traditional social structures and the consumption relations, change processes and social relations in capitalist society structures called modern, starting from the social aspects of the consumption phenomenon. Consumption is a concept that emerged with humanity. For this reason, it has important effects on the shaping and changing of social relations. As a matter of fact, in the historical process, from primitive societies called hunters and gatherers to today's capitalist societies, it is seen that the thought and means of consumption have been constantly changed and developed. Similarly, as consumption relations become more complex, social relations have been evolved into more complex social structures and forms of thought. However, consumption concept, which was perceived as negative in the previous periods, has started to gain new meanings with the capitalist system. Consumption relations have been more visible than ever before, and have begun to be effective. Thus, the concept of consumer society, which was shaped within the framework of the consumption culture that was ignored in the previous periods, has been started to be discussed. As a matter of fact, in this form of thought, which appears as a consumer society, consumption has wrapped abstract chains in the minds of individuals with its cultural tools and ideological apparatus that sanctify it, and has created a new type of slavery that lives for consumption, shapes their lives accordingly, and finds freedom in consumption.
Bu çalışmanın amacı tüketim olgusunun sosyal yönlerinden hareketle, tarihsel süreçteki değişimini, geleneksel toplumsal yapılar ve modern olarak adlandırılan kapitalist toplum yapılarındaki tüketim ilişkileri, değişim süreçleri ve toplumsal ilişkiler üzerindeki etkisini incelemektir. Tüketim insanlık ile ortaya çıkan bir kavramdır. Bu nedenle toplumsal ilişkilerin şekillenmesinde ve değişiminde önemli etkileri vardır. Nitekim tarihsel süreçte, avcı ve toplayıcı olarak adlandırılan ilkel toplumlardan günümüz kapitalist toplumlarına kadar geçen sürede, tüketim düşüncesi ve araçlarının sürekli değiştiği/geliştiği görülmektedir. Benzer şekilde, toplumsal ilişkiler de tüketim ilişkileri karmaşıklaştıkça daha karmaşık toplumsal yapı ve düşün biçimlerine doğru evrilmektedir. Nitekim kapitalist sistem ile birlikte önceki dönemlerde olumsuz olarak algılanan tüketim kavramı yeni anlamlar kazanmaya başlamıştır. Tüketim ilişkileri hiç olmadığı kadar görünür ve sosyal ilişkilerin şekillenmesinde etkili olmaya başlamıştır. Böylece, daha önceki dönemlerde göz ardı edilen tüketim kültürü çerçevesinde şekillenen tüketim toplumu kavramı tartışılmaya başlanmıştır. Nitekim tüketim toplumu olarak karşımıza çıkan bu düşün biçiminde, tüketim kültür araçları ve onu kutsayan ideolojik aygıtlarıyla birlikte bireylerin zihinlerine soyut zincirler dolamış ve tüketim için yaşayan, buna göre hayatını şekillendiren, özgürlüğü tüketimde bulan yeni bir kölelik tipi ortaya çıkarmıştır.
ABSTRACT
The aim of this study is to examine the change in the historical process, the effects of traditional social structures and the consumption relations, change processes and social relations in capitalist society structures called modern, starting from the social aspects of the consumption phenomenon. Consumption is a concept that emerged with humanity. For this reason, it has important effects on the shaping and changing of social relations. As a matter of fact, in the historical process, from primitive societies called hunters and gatherers to today's capitalist societies, it is seen that the thought and means of consumption have been constantly changed and developed. Similarly, as consumption relations become more complex, social relations have been evolved into more complex social structures and forms of thought. However, consumption concept, which was perceived as negative in the previous periods, has started to gain new meanings with the capitalist system. Consumption relations have been more visible than ever before, and have begun to be effective. Thus, the concept of consumer society, which was shaped within the framework of the consumption culture that was ignored in the previous periods, has been started to be discussed. As a matter of fact, in this form of thought, which appears as a consumer society, consumption has wrapped abstract chains in the minds of individuals with its cultural tools and ideological apparatus that sanctify it, and has created a new type of slavery that lives for consumption, shapes their lives accordingly, and finds freedom in consumption.