Papers by Mariusz Balcerek
Journal of Migration History, 2024
The aim of the article is to present the issue of entertainment in the account of the Polish mili... more The aim of the article is to present the issue of entertainment in the account of the Polish military and independence activist Józef Feliks Zieliński, from his first months in exile in France in 1832. He was one of the tens of thousands of Polish refugees (the Great Emigration) who, after the collapse of the Independence Uprising (1830–1831) (aimed at freeing the Kingdom of Poland from Russian rule), left their native country. A few thousand came to France, where they received money in the first few months. His observations are unique and of great value to a historian studying everyday life in exile in France. Compared to other diaries of the insurgents, they are distinguished by the description of intimate life. He presented the taboo subject of the use of prostitutes by representatives of the Great Emigration.
Journal of Baltic Studies, 2024
This article examines Jan Siciński’s expedition to Estonia in 1618, which was the last battle bef... more This article examines Jan Siciński’s expedition to Estonia in 1618, which was the last battle before Gustavus Adolphus captured Riga in 1621. The expedition took place during the war between the Polish-Lithuanian Commonwealth and Sweden, one of the significant conflicts in the period from 1600 to 1660. The battles were fought on today’s Estonia and Latvia territories. This article answers several questions: How did the weather influence the events? What was the significance of the battles for the armistice talks in 1618? What place does the expedition play in the conflict between the Polish-Lithuanian Commonwealth and Sweden? Finally, were these encounters groundbreaking in this war?
Digital Scholarship in the Humanities, 2023
The article’s purpose is to present an original method of analysis of battle plans (orders of bat... more The article’s purpose is to present an original method of analysis of battle plans (orders of battle, battle orders, battle patterns, and battle settings) from the 17th century. We analysed 253 patterns from Eric Dahlbergh’s Album, which was a gift for King Charles XI of Sweden. In this text, we will take a look at the settings presented in Dahlbergh’s album. We hope that it will allow us to learn about the development process of the 17th-century arrays. What was the typical 17th-century order of battle like? Was it symmetrical or asymmetrical? How many throws and lines did it consist of? What was the ratio of the width to the depth of the army? Was the pattern composed of compact or linear elements? How did the formations (cavalry and infantry) stack up against each other? What was the frequency of intervals and higher tactical units? Thanks to the developed method, we obtained data for many patterns for the first time in history. They made it possible to characterize the patterns accurately and determine the time they changed. It is of paramount importance for the study of the European military in the early modern period.
Textus et Studia 30(2), pp. 123-170, 2022
The text aims to look at the three functions of the Daugava River: border, obstacle, and trade ro... more The text aims to look at the three functions of the Daugava River: border, obstacle, and trade route. We will focus on the river in the Early Modern Period (from the 16th to the 18th century). We will go beyond the chronological framework, during which we will attempt to answer the following questions. Was the border on the Daugava shaped? To what extent was the dividing line permanent? What was the defensive value of the river? Due to the differences during the border and fighting conducted, the river has been divided into two sections: Livonian (today Latvian) and Ruthenian (today Belarussian and Russian). The article is of review character, and the basis for writing this paper is a large amount of literature. In some cases, sources were used, and in exceptional circumstances, we reached for sources. To compare the Daugava River to other rivers, we used the literature on the Vistula, the Volga River, the Dnieper, and the Danube. The border of the Livonian section of the Daugava, which was established in the 16th-18th centuries, survived until the 20th century. It shows the river's role as a border, which can only be compared with the Danube. Daugava was not an insurmountable obstacle. Most of the fighting was fought near the river, as was the case with the Dnieper and Danube.
Kuldīga and Duchy of Courland and Semigallia in Europe and Worldwide. Collected articles. International scientific conference “The time of Duchy of Courland and Semigallia: a unique period in world history”, 17–18 September 2020, ed. by Inna Rozentāle, 2022
The article aims to present the battles for Mitau in the period of 1621–1622. This was a decisive... more The article aims to present the battles for Mitau in the period of 1621–1622. This was a decisive but also a tragic time in the history of the country. The article addresses several questions: Why did Mitau capitulate so readily? Why did Lithuanian commander Christopher Radziwill (Krzysztof Radziwiłł, 1585–1640) invest so much importance in re-conquering Mitau? Was there a chance to defeat Swedish King Gustavus Adolphus in the summer of 1622?
Open Military Studies, 2020
Background: The article aims to present the state of research on the Battle of Kircholm (Salaspil... more Background: The article aims to present the state of research on the Battle of Kircholm (Salaspils), which took place in Livonia (now Latvia) on September 27, 1605., between the Polish-Lithuanian Commonwealth and Sweden. 74% of Swedes were killed, and the winners lost only 3% of their forces. It was an absolute massacre carried out by an army consisting in two-thirds of cavalry against an enemy with an advantage in infantry and artillery, which in theory is more modern. Methodology: The author has analyzed the known and unknown historiography of sources, including archaeological, epistolary, historiographic, iconographic, narrative, and normative materials. He compared the results with previous literature on the subject. Principal Findings/Results: The analysis conducted showed a brilliant tactic by the Polish-Lithuanian Commonwealth’s army, consisting of combining cavalry with infantry. This, along with many errors in command of the Swedish army, led to the downfall of the Scandina...
Studia Slavica et Balcanica Petropolitana, 2021
This article aims to present a critical book by Vladimir Sergeyevich Velikanov, and Sergey Leonid... more This article aims to present a critical book by Vladimir Sergeyevich Velikanov, and Sergey Leonidovich Mekhnev caught our attention to the Courland campaign of 1705–1706 and the battle of Gemauerthof (lat. Mūrmuiža). The authors of the reviewed work described a fragment of the Great Northern War, which was unknown until now.
Stan badań nad wielokulturowym dziedzictwem dawnej Rzeczypodpolitej, vol. 15, edited by. Wojciech Walczak, and Katarzyna Wiszowata-Walczak, Białtystok: Instytut Badań nad Dziedzictwem Kulturowym Europy, pp. 13-39, 2023
The objective of the article is to present and verify new materials on the fights between Polish-... more The objective of the article is to present and verify new materials on the fights between Polish-Lithuanian and Swedish forces for Mitawa (German: Mitau, Latvian: Jeglava), the capital of the Duchy of Courland and Semigalia in 1622. The war actions took place during the subsequent scene of the conflict between the Commonwealth and Sweden in Livonia. The materials are two manuscripts of plans. One of them, residing in the Russian National Library in Sankt Petersburg, is to contain a “Siege plan of an unidentified fortress (?). [1603-1640],”and we found the inscription “The town and camp at Zelbork”in the other written by Jozef Naronowicz-Naroński.
Tuna, 2022
On September 16–17, 2020, an international scientific conference entitled 'Kurzemes un Zemgales h... more On September 16–17, 2020, an international scientific conference entitled 'Kurzemes un Zemgales hercogistes laiks - unikāls periods pasules vēsturē / The time of the Duchy of Courland and Semigallia: A unique period in world history' was held in Kuldīga, Latvia. The principality in question was located in the Republic of Latvia and functioned as a fief of the Polish king between 1561 and 1795. The capital of the Duchy was Jelgava, but Kuldiga also performed this role at certain times. The symposium was organized by the Kuldiga District Museum (lat. Kuldīgas novada muzejs), the Kuldīga Municipality Council (lat. Kuldīgas novada pašvaldība), the University of Latvia (lat. Latvijas Universitate), and the Institute for Heritage Management.
Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym
Sprawozdanie z ogólnopolskiej konferencji naukowej: „Od Cecory do Chocimia 1620-1621. 400. roczni... more Sprawozdanie z ogólnopolskiej konferencji naukowej: „Od Cecory do Chocimia 1620-1621. 400. rocznica zwycięskiej obrony przed armią turecką”, Warszawa, 24-25 września 2021 r.
Twierdze osiemnastowiecznej Europy. Studia z Dziejów Nowożytnej Sztuki Wojskowej, red. M. Trąbski, Częstochowa 2018., 2018
The article discusses the Courlandish strongholds at the beginning of the Great Northern War. Thi... more The article discusses the Courlandish strongholds at the beginning of the Great Northern War. This issue has not been addressed in the literature yet, which is why it attracted our attention. In the article we attempt to answer the questions: What was the significance of Courlandish strongholds? What was their level of development? Were they modern? How did they contribute to the fights? Were they reliable during sieges? In order to answer these questions, the article was divided into three parts. The first part presents the starting point, which is the history and the condition of strongholds until the outbreak of the war. In the second part the author examines the modernizations introduced by the Swedes in the years 1701–1705. In the third part, the participation of strongholds in military actions is presented – both actively (during sieges) and passively (one’s own actions and having an impact on the enemy). What was the importance of Courlandish strongholds? In the years 1700–1701 strongholds played a role of warehouses for the army of the Polish king. After Courland had been conquered by Charles XII, they protected Swedish Livonia. They also played the role of the operational foundation for the army struggling south of the Daugava River, which until 1704 dealt well with the enemy. The second question is what the condition of the Courlandish fortifications was. Were they modern fortifications? In the first two years of the war the strongholds were in a bad condition. It was not until the Duchy had been taken over by the Swedes that the situation started to change. In the years 1701–1705 the Scandinavians introduced far-reaching changes, which modernized the strongholds. Last, but not least one may ask what the contribution of Courlandish strongholds was in the combat. Could one rely on them during sieges? In the years 1701–1704 their active participation in military actions was insignificant. Strongholds provided shelter to the Swedish army; they were bases to prepare and set off for military operations in Lithuania. Despite the fact that they were not direct targets of attack, the enemy had to take them into account. The Courlandish strongholds were put to trial in the summer of 1705. It was then that Mitau [ Jelgava] – the capital city of the Duchy – resisted the tsar Peter I for about three weeks despite being devoid of any chance of succor. At first glance, it seems a short time, but it turns out to be a heroic performance if we compare it to sieges of bigger Baltic strongholds such as Dorpat [Tartu], Narva, Vyborg.
![Research paper thumbnail of Mapy i plany Rzeczypospolitej XVII w. znajdujące się w archiwach w Sztokholmie. T. 1-2, Atlas Fryderyka Getkanta i atlas Wilhelma Thome: Utländske och Inländske Slott Städer och Fästen", Karol Łopatecki, Wojciech Walczak, Warszawa 2011 : [recenzja] / Mariusz Balcerek](https://attachments.academia-assets.com/87769910/thumbnails/1.jpg)
Zapiski Historyczne, 2012
W wyniku toczonych w XVII w. konf iktów ówczesna Rzeczpospolita Obojga Narodów poniosła ogromne s... more W wyniku toczonych w XVII w. konf iktów ówczesna Rzeczpospolita Obojga Narodów poniosła ogromne straty. Łupem najeźdźców padały również książki i dokumenty. Zabierano całe biblioteki i archiwa, które później wzbogacały obce instytucje i kolekcje. Prym w tym działaniu wiedli przybysze za morza, Szwedzi, dokonujący zorganizowanych "przeprowadzek" zbiorów bibliotecznych i archiwalnych. Dzięki licznym zwycięstwom szwedzkich wojsk w XVII w., do Skandynawii zwieziono wówczas ogromną ilość materiałów z niemal całej Europy, w tym wiele "poloników". Polsko-szwedzki traktat pokojowy z 1660 r. nakazywał wprawdzie zwrot wszystkich zagrabionych dóbr, ale nie został on nigdy zrealizowany. W efekcie tego bogate zbiory książek i dokumentów z terenów dawnej Rzeczypospolitej możemy podziwiać w szeregu skandynawskich instytucji naukowych. Dużo "poloników" znajduje się obecnie w stolicy Szwecji, Sztokholmie. Tamtejsze dwa archiwa, Archiwum Państwowe (Riksarkivet) i Archiwum Wojskowe (Krigsarkivet) pod względem zasobności w "polonika" mogą konkurować z największymi tego typu instytucjami w Polsce. Dlatego dla wielu historyków wizyta w Sztokholmie jest niemal obligatoryjna. Wychodząc niektórym z nich naprzeciw, dwóch historyków z Uniwersytetu w Białymstoku, Karol Łopatecki i Wojciech Walczak, opublikowało niewielką, ale znaczącą część materiałów przechowywanych w szwedzkich archiwach 1. Na pierwszy rzut oka trudno jednoznacznie określić charakter omawianej pozycji. Świetnie wydana graf cznie książka sprawia wrażenie popularnonaukowej. Po bliższym przyjrzeniu się widzimy w niej jednak pełny aparat naukowy, a nawet fragment artykułu opublikowanego w naukowym czasopiśmie. W związku z tym można podejść do recenzowanej pracy jak do naukowego wydania źródeł, tyle tylko że w bardzo przyjemnym dla oka opakowaniu. Badacze z Białegostoku wybrali do wydania plany i mapy Fryderyka Getkanta, Wilhelma (Guilaume'a) La Vesseur de Bauplana, Henryka (Heinricha) T ome (T omme, Tomas, T omas), Wilhelma von Bancke, Georgiusa Schwengelna oraz innych inżynierów i kartografów działających na terenie dawnej Rzeczypospolitej w jej lub obcej służbie. Łącznie jest to kilkadziesiąt, w większości kolorowych ilustracji ukazujących umocnienia i topograf ę terenu, a więc elementy niezwykle istotne dla planowania i prowadzenia każdych działań wojennych. Sami wydawcy tłumacząc publikację map i planów, piszą jedynie o wizycie w sztokholmskich archiwach i wykonaniu przy tej okazji ich profesjonalnych skanów, które po
Zapiski Historyczne. Poświęcone Historii Pomorza i Krajów Bałtyckich, 2008
r., a zakończyły w sobotę wieczorem uroczystą kolacją na zamku. Tematykę wygłoszonych referatów p... more r., a zakończyły w sobotę wieczorem uroczystą kolacją na zamku. Tematykę wygłoszonych referatów podzielić można na kilka zagadnień. Najczęściej występującymi były polityka zewnętrzna i wewnętrzna księstwa. Volker Keller z Niemiec, który był pierwszym referentem, przedstawił w swoim odczycie stosunki księstwa Kurlandii i Semigalii z Anglią w latach 1607-1616 ("Kurland und England 1607-1616"). Następnie Andreas Fuelberth z Uniwersytetu w Kilonii zaprezentował wybrane aspekty związane ze stosunkiem księstwa wobec Holandii w XVII w. ("Aspekte der Beziehungen des Herzogtums Kurland und Semgallen zu den Niederlanden im 17. Jahrhundert"). Tematem wystąpienia, które wygłosiła Mārīte Jakovļeva z Uniwersytetu Łotewskiego w Rydze było księstwo Kurlandii i Semigalii podczas wielkiej wojny północnej oraz zagadnienie niepełnoletności księcia kurlandzkiego Fryderyka Wilhelma w latach 1703-1709 ("Kurzemes hercogiste Lielā Ziemeļu kara laikā un hercoga Frīdriha Wilhelma pilngadības jautājums (1703-1709)"). Natomiast Mariusz Balcerek z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu omówił problem osoby księcia kurlandzkiego Wilhelma i zarządzanej przez niego części księstwa w planach szwedzkich w latach 1616-1617 ("Herzog Wilhelm und Kurland in schwedischen Planen 1616-1617"). Drugie zagadnienie dotyczyło nauki i kultury. W pierwszym dniu konferencji, w piątek, swoje wystąpienia nawiązujące do tej tematyki zaprezentowali Gvido Straube oraz Tatjana Aļeksejeva. G. Straube z Uniwersytetu Łotewskiego w Rydze zaprezentował słuchaczom fragment historii wolnomularstwa w księstwie Kurlan
![Research paper thumbnail of Z dziejów stosunków Rzeczpospolitej Obojga Narodów ze Szwecją w XVII wieku", red. M.Nagielski, Warszawa 2007 : [recenzja] / Mariusz Balcerek](https://attachments.academia-assets.com/87778092/thumbnails/1.jpg)
Zapiski Historyczne. Poświęcone Historii Pomorza i Krajów Bałtyckich, 2008
Dzieje stosunków polsko-szwedzkich w czasach nowożytnych, dzięki swemu zróżnicowaniu, należą do j... more Dzieje stosunków polsko-szwedzkich w czasach nowożytnych, dzięki swemu zróżnicowaniu, należą do jednych z najciekawszych w historii obydwu narodów. Pierwszym jednak zagadnieniem przychodzącym polskiemu czytelnikowi na myśl o kontaktach Polski ze Szwecją są oczywiście konf ikty ówczesnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów z jej północnym sąsiadem w XVII w. I temu właśnie problemowi poświęcony został obszerny zbiór studiów pod redakcją Mirosława Nagielskiego. Recenzowany zbiór, mimo szerokiego zakreślenia w tytule tematyki badawczej, mogącego wskazywać na zamieszczenie w pracy również artykułów z zakresu stosunków kulturalnych i gospodarczych, dotyczy prawie wyłącznie spraw o charakterze wojskowym i wiążących się z nimi ściśle kwestii politycznych. Cała praca składa się z dwudziestu artykułów oraz obszernej przedmowy i zakończenia, które wyszły spod pióra znanego badacza historii wojskowej okresu nowożytnego prof. M. Nagielskiego; jest on również autorem jednego z artykułów. Sama przedmowa liczy kilka stron i, wyczerpująco streszczając poszczególne artykuły, wprowadza tym samym czytelnika w poszczególne zagadnienia polityczne i wojskowe stosunków Rzeczypospolitej Obojga Narodów ze Szwecją w XVII w. Mimo tego niewątpliwego plusa brakuje w niej
Zagadnienia Informacji Naukowej - Studia Informacyjne, 2020
Folia Toruniensia, Jul 6, 2017
Tekst jest opublikowany na zasadach niewyłącznej licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Bez ... more Tekst jest opublikowany na zasadach niewyłącznej licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Bez utworów zależnych 3.0 Polska (CC BY-ND 3.0 PL).
Folia Toruniensia, Nov 15, 2017
Tekst jest opublikowany na zasadach niewyłącznej licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Bez ... more Tekst jest opublikowany na zasadach niewyłącznej licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Bez utworów zależnych 3.0 Polska (CC BY-ND 3.0 PL).
Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym, Mar 29, 2019
Zapiski Historyczne, 2017
Tematyka inflancka jest zagadnieniem egzotycznym w polskiej literaturze historycznej, co przekład... more Tematyka inflancka jest zagadnieniem egzotycznym w polskiej literaturze historycznej, co przekłada się na stosunkowo małą liczbę publikacji o niej traktujących. Z tego względu każda nowa pozycja książkowa wzbudza zainteresowanie osób zajmujących się tą problematyką. Nie inaczej jest z pracą Grzegorza Szymborskiego o działaniach wojennych nad Dźwiną w latach 1700-1701 z wydarzeniami na Litwie w tle. Te pierwsze są w niewielkim stopniu opracowane w rodzimej historiografii, co wzmaga naszą ciekawość. Wzrasta ona jeszcze bardziej, gdy dowiadujemy się, że autor książki w momencie jej ukazania się miał zaledwie 20 lat! Praca została opublikowana przez wydawnictwo Inforteditions, w serii "Bitwy/Taktyka". W jej ramach mogliśmy zapoznać się z książkami m.in. Stanisława Herbsta, Marka Plewczyńskiego, Marka Wagnera, Tomasza Ciesielskiego oraz Przemysława Gawrona. Przez ostatnie kilka lat seria zdobyła uznanie czytelników, zarówno tych zawodowo parających się historią wojskową, jak i amatorów zafascynowanych dawnymi wojnami i szeroko pojętą batalistyką. Książka G. Szymborskiego została podzielona na: Wstęp, osiem rozdziałów, Zakończenie, Aneksy, Bibliografię, Spisy map i schematów, Streszczenie po polsku i angielsku oraz Indeks osób. Autor przedstawił treść w porządku chronologiczno-tematycznym, co zdaniem recenzenta jest optymalnym wyborem. Już pobieżne przekartkowanie książki pozwala zauważyć, że jest ona bogato ilustrowana. Znajdziemy tam szkice z epoki, w tym wiele szerzej nieznanych, oraz współczesne plany bitew i kampanii. W krótkim Wstępie czytelnik zapoznaje się z przyczynami powstania książki. Pierwszą z nich jest słabe opracowanie problemu w polskiej literatu-
Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym, 2018
Uploads
Papers by Mariusz Balcerek
Within the confines of discussion of the active participation of the duchy in a conflict the attitude of Courland to war and circumstances accompanying this process were tried to be shown. The key point of doing this was to answer the question what opinion about the waging conflict dukes and subjects held. It required a very exact investigation and analysis of correspondence between dukes and the king, hetmans and the highest dignitaries in the Polish-Lithuanian Commonwealth. The observation of the attitude of both dukes towards the war of Courland and Sweden with the Polish-Lithuanian Commonwealth was especially essential. The younger of Courland dukes – William, with the help of his subject Wolmar Farensbach, tried to oppose Polish King Sigismund III. It made the older of dukes, Fredrik, move between two fighting sides of the conflict but finally he got off it lightly showing his uncommon talent. Research concerning relationships between Courland Duke Fredrik and Lithuanian hetman Christopher II Radziwiłł in campaign 1621-1622 was equally interesting as well as the policy of neutrality adopted by the first of them in twenties of the 17th century.
It was also decided to present hostilities waged in the region of Livonia, especially in Courland. It constituted a perfect fundament to accurate considerations whose aim was to give an answer to one fundamental question in the whole work, namely, what was the contribution of the duchy to war. Was it essential or not? What did it depend on? The analysis of this extremely significant problem concerned a few issues. First of all, the issue of the contribution of Courland people to the battles which took place in the regions of Livonia and Courland was mentioned. What is more, the problem of supplies delivery by the duchy was discussed. In order to understand the contribution of the duchy to war better, the author tried to examine its military capabilities what consisted in presentation of fortifications as well as the military potential of Courland.
Within the confines of showing passive aspects of the contribution of the duchy to war, destructions and abuse committed by armed forces of all fighting parties in the region of Courland and Semgallen and other effects of war were discussed. The exact illustration of the abuse of the army in Courland enabled to answer the question what cost inhabitants of the duchy bore as a result of the lasting conflict. Next, it enabled even better understanding of the attitude of Courland to war.
But this is not the end. The attitude of both sides, the Polish-Lithuanian Commonwealth and Sweden, towards the duchy, its rulers and inhabitants was analyzed. It was presented mainly on the basis of politics adopted by King Sigismund III in years 1615-1622, 1625-1626. More careful observation of policy adopted by both rulers in this period enabled to answer the question how Courland was perceived in the basin of Baltic Sea.
Hostilities carried out in the land of the duchy were characterized even if Courland units did not take part in it. It enabled to show a comprehensive presentation of the contribution of Courland to war, because even in case of lack of participation in battles by Courland units we can tell about the passive contribution to the conflict. It especially concerned the battles in twenties of the 17th century when the duchy was the main scenery of hostilities. It was the place when the hardest and the most important combats were carried out. Later, when Gustav landed in Prussia in summer of 1626, the burden of hostilities was moved from Daugava River basin to the mouth of Vistula. It did not mean that battles in Courland were stopped. It still remained the place where two sides which were in conflict clashed.
The analysis of the active and passive contribution of the duchy to war enabled better understanding of the conflict which we are interested in. It, as a result, broadened our knowledge about changes happening in East-Central Europe during the first decades of the 17th century.
The work included the period from 1600 to 1629. The border dates were indicated by war lasting then between the Polish-Lithuanian Commonwealth and Sweden. The majority of events connected with the subject took place in the Duchy of Courland and Semgallen as well as Livonia. However, the issue was not limited only to this territory. Obviously, the Polish-Lithuanian Commonwealth, Sweden and the whole basin of Baltic Sea were in the field of research interests.
Streszczenie. Cel: Celem wystąpienia jest zaprezentowanie nowych materiałów na temat litewsko-szwedzkich walk o Mitawę (niem. Mitau, łot. Jalgava), stolicę Księstwa Kurlandii i Semigalii, w latach 1621-1622. Działania wojenne miały miejsce podczas kolejnej odsłony konfliktu Rzeczypospolitej ze Szwecją w Inflantach. Tymi materiałami są dwa rękopiśmienne plany z Rosyjskiej Bibliotece Narodowej w Sankt Petersburgu oraz Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego, autorstwa litewskiego inżyniera i rysownika Józefa Naronowicza-Narońskiego.
Metoda badawcza: Zastosowano analizę formalną i treściową rękopiśmiennych materiałów, którą uzupełniono przez przegląd literatury tematu.
Wyniki: Analiza obydwu planów wykazała, że zostały one błędnie opisane. Szkic z Sankt Petersburga został zatytułowany jako „Plan oblężenia niezidentyfikowanej twierdzy (?). [1603-1640]”. Analiza wykazała, że w rzeczywistości mamy tutaj do czynienia z planem litewskiego oblężenia mitawskiego zamku w 1622 r. Druga ilustracja nie ma tytułu, ale na samym rysunku można przeczytać „Miasto i obóz polski pod Zelborkiem”. Bliższe przyjrzenie się ilustracji pozwala na stwierdzenie, że autor przedstawił na nim sytuację dotyczącą Mitawy i okolic z 10 sierpnia 1622 r.
Wnioski: Analiza obydwu rysunków wykazała duży potencjał w odkrytych materiałach, które zwiększają naszą wiedzę na temat Mitawy i prowadzonych o nią walk. Pozwali to w przyszłości na udzielenie odpowiedzi na wiele pytań badawczych dotyczących wspomnianej wyżej tematyki .
Conference: [From Cecora to Khotyn 1620-1621. 400th Anniversary of the victorious defense against the Turkish army, September 24-25, 2021, Warsaw] Od Cecory do Chocimia 1620-1621. 400. Rocznica zwycięskiej obrony przed armią turecką, 24-25 września 2021 r., Warszawa
Metoda: Przegląd dostępnej literatury. Analiza sylwetek finalistów i zwycięzców konkursów w oparciu o powszechnie dostępne materiały.
Wyniki/Wnioski: W USA zanotowaliśmy więcej konkursów, które charakteryzują się większym zróżnicowaniem i co warte odnotowania, ich integralną częścią są nagrody pieniężne. Na tym tle polski konkurs ma charakter bardzo ogólny i wyłącznie prestiżowy. Najbardziej podobnym do niego jest ten organizowany przez czasopismo „Library Journal”.
Methods: The manuscript's analysis was based on known sources and literature. Additionally, we calibrated the map in the open-source QGIS program (Georeferencer plug-in) to show the scale of errors in its accuracy. As part of the comparative analysis, we did the same with 13 other cartographic materials from 1491-1587.
Results: Map calibration showed average estimation errors ranging from 59461,2 m for the Helmert transformation, 58317,7 m for the Linear algorithm, and 59772,9 m for the Polynomial 1 algorithm.
Comparison of the results of the newly discovered map of Livonia with 13 others from 1491-1587 showed the most significant convergence with cartographic materials created between 1559 and 1587.
Conclusions: In our opinion, the map shows the period from the second half of 1559 to 14 February 1560. It is a slight adjustment to the findings of Makaraw and Latushkin, who dated it after 14 February 1560. Regardless of the dates we adopt for the moment presented in the manuscript, the newly discovered map of Livonia will be the oldest example of Polish and Lithuanian military cartography known to us, which Makarov and Latushkin have already pointed out.
The manuscript may have been written between 1559-1560 because the estimation errors of the points marked on it fall within this period. In addition, the calibration results of the newly discovered map are similar to Prussia e Livonia nova (1548) by Giacomo Gastaldi, and Carta marina et descriptio septentrionalium terrarum (1539) by Magnus Olaus.
Methods: The manuscript's analysis was based on known sources and literature. In addition, we calibrated the map in the open-source QGIS program (Georeferencer plugin) to show the scale of errors in its accuracy. As part of the comparative analysis, we did the same with 11 other cartographic materials from 1491-1573.
Results: Map calibration showed average estimation errors ranging 1,38 map units (geographical degrees) for the Helmert transformation, 0,79 for the Linear algorithm, and 0,67 for the Polynomial 1 algorithm.
Comparison of the results of the newly discovered map of Livonia with 11 others from 1491-1573 showed the most significant convergence with cartographic materials created between 1539 and 1573. Among the most similar monuments of cartography, the most common was "Carta marina et descriptio septentrionalium terrarum" (1539) by Magnus Olaus.
Conclusions: In our opinion, the map shows the period from the second half of 1559 to February 14, 1560. It is a slight adjustment to the findings of Makarov and Latushkin, who dated it after February 14, 1560. Regardless of what dates we adopt for the moment presented in the manuscript, the newly discovered map of Livonia will be the oldest example of Polish and Lithuanian military cartography known to us, which Makarov and Latushkin have already pointed out.
The manuscript may have been written between 1559-1560 because the estimation errors of the points marked on it fall within this period. In addition, the calibration results of the newly discovered map are similar to the "Carta marina" from 1539, which allows for a preliminary conclusion that an unknown author used it.
Metoda badawcza: Zastosowano analizę formalną i treściową materiałów rękopiśmiennych, którą uzupełniono przez przegląd literatury tematu.
Wyniki: Analiza obydwu planów wykazała, że zostały one błędnie opisane. Na jednym i drugim widzimy stolicę Księstwa Kurlandii i Semigalii w 1622 r. Szkic z Sankt Petersburga przedstawia oblężenie miatwskiego zamku od stycznia do lipca. Rysunek z Warszawy ukazuje spotkanie Gustawa II Adolfa z Krzysztofem II Radziwiłłem pod Mitawą w dniu 10 sierpnia 1622 r.
Wnioski: Analiza wykazała duży potencjał w odkrytych materiałach, które zwiększają naszą wiedzę na temat mitawskiego zamku i walk prowadzonych o niego w 1622 r. Zawarte w tych ikonografiach informacje pozwolą w przyszłości udzielić odpowiedzi na wiele pytań badawczych.
W prezentacji przedstawia się w propozycję modelu badającego szyki bitewne w albumie szwedzkiego wojskowego i artysty Eryka Dahlberga z okresu XVII stulecia. Chcemy poznać proces rozwoju szyków w XVII w. przez pryzmat tego dzieła. Jak wyglądał typowy szyk? Czy był symetryczny, czy asymetryczny? Z ilu rzutów i linii się on składał? Jak kształtował się stosunek szerokości do głębokości szyków? Czy szyk składał się ze zwartych, czy liniowych elementów? Jak ustawiały się formacje (kawaleria i piechota) względem siebie? Jak często występowały interwały i wyższe jednostki taktyczne (tercio, brygada niderlandzka, brygada szwedzka, brygada kawalerii) w szyku?
Research method: We will use the historical method. It consists of an analysis of the archival documents supplemented by a review of the literature on the subject matter.
Results/Conclusions: The relatively quick capitulation of Jelgava was attractive already to the observers in 1621. The investigation, in this case, showed only the guilt of the commander. Responsibility is borne by Frederick, the Duke of Courland, who did not care about his castle. Besides, the prince's behavior during the fights raises suspicions of his loyalty to the Polish king.
The Lithuanian commander Christopher Radziwill fought for the Duchy of Courland and Semigallia because, in this way, he defended Lithuania. Jelgava, in Swedish hands, created a significant threat to his homeland. Conquering this famous castle, Radziwill wanted to show his king his powerful abilities. At the same time, the Lithuanian commander wanted to force the Swedish King Gustavus Adolphus to battle in the open field. The latter avoided this because he was afraid of the Lithuanian cavalry. In the summer of 1622, Christopher Radziwill managed to force King Gustavus Adolphus to fights. During them, the future 'Lion of the North' was close enough to suffer his first defeat.
Research method: We will use the historical method. It consists of an analysis of the archival documents supplemented by a review of the literature on the subject matter.
Results/Conclusions: The relatively quick capitulation of Jelgava was attractive already to the observers in 1621. The investigation, in this case, showed only the guilt of the commander. Responsibility is borne by Frederick, the Duke of Courland, who did not care about his castle. Besides, the prince's behavior during the fights raises suspicions of his loyalty to the Polish king.
The Lithuanian commander Christopher Radziwill fought for the Duchy of Courland and Semigallia because, in this way, he defended Lithuania. Jelgava, in Swedish hands, created a significant threat to his homeland. Conquering this famous castle, Radziwill wanted to show his king his powerful abilities. At the same time, the Lithuanian commander wanted to force the Swedish King Gustavus Adolphus to battle in the open field. The latter avoided this because he was afraid of the Lithuanian cavalry. In the summer of 1622, Christopher Radziwill managed to force King Gustavus Adolphus to fights. During them, the future 'Lion of the North' was close enough to suffer his first defeat.
Metoda: Przegląd dostępnej literatury. Analiza statystyczna wybranych elementów: miejsce pracy, staż pracy, wykształcenie i pełniona funkcja. Przegląd sylwetek finalistów i zwycięzców konkursów w oparciu o powszechnie dostępne materiały.
Wyniki: W USA zanotowaliśmy więcej konkursów, które charakteryzują się większym zróżnicowaniem i co warte odnotowania, ich integralną częścią są nagrody pieniężne. Na tym tle polski konkurs ma charakter bardzo ogólny i wyłącznie prestiżowy. Najbardziej podobnym do niego jest ten organizowany przez czasopismo „Library Journal”.
Wnioski: Warto na wzór Amerykanów stworzyć parę równoległych nagród i wprowadzić nagrody finansowe.
Cel: Celem wystąpienia jest próba odpowiedzi na pytanie o przyszłość bibliotek publicznych. W ostatnich latach notujemy powolny proces kładzenia przez te instytucję większego nacisku na działalność kulturalną. Przypomina to przekształcanie książnic w domy kultury, świetlice, co jest określane mianem „trzeciego miejsca”. Czy jest dobry kierunek rozwoju? Paul Ladewig ponad 100 lat temu stwierdził, że „stawianie celu rozrywkowego na planie pierwszym jest przyczyną słabego poziomu biblioteki ludowej, jej stagnacji i słabnącego nią zainteresowania”. Czy były to prorocze słowa? Metoda badawcza: Zastosowano analizę piśmiennictwa poświęconego zagadnieniu rozwoju bibliotek. Dodatkowo, opracowując dane z Głównego Urzędu Statystycznego i Biblioteki Narodowej, posłużono się metodą statystyczną. Zasięg i zakres badań: Badaniem objęto polskie biblioteki wszystkich typów, przy czym największy nacisk położono na te publiczne. Odniesiono się również do wybranych przykładów ze świata, gdyż trend ma charakter globalny. Wyniki: Przeprowadzona analiza pokazuje, że położenie nacisku na rozwój działalności kulturalnej bibliotek pozytywnie wpływa na recepcję instytucji w społeczeństwie i ich ogólne statystyki. Trudno jednak stwierdzić to samo na temat stricte „bibliotekarskich” wskaźników, które co roku spadają. Wnioski: Powyższe wyniki pozwalają nam wysunąć wniosek potwierdzający dewizę Paula Ladewiga. Istnieje prawdopodobieństwo, że biblioteki przyjmując funkcję „trzeciego miejsca” będą powoli marginalizować elementy związane z wypożyczaniem i udostępnianiem książek.
Research methods: An analysis of the presence of information services in the organizational schemes of libraries has been carried out, we checked the premises and opening hours, as well as the tools and information forms of education offered by employees. The basis for the research was the content contained on the library websites and in the Public Information Bulletins. The analysis we subjected to 18 PPL. For comparison purposes, the selected 18 academic books in voivodship cities we examined in the same respect. The same research covered 36 units. Besides, a literature analysis devoted to the issue of scientific information in libraries we used.
Results: The analysis showed that information in PPL is more regional than scientific, which is a difference compared to academic books. What unites both types of libraries is the lack of a unified solution for information in public libraries, but also in academic ones. Academic libraries have better work tools. Only a few PPL have foreign, paid databases, which are the norm in university libraries. Those created by PPL are available for free on the Internet.
Conclusions: Between the public and academic books there is a big difference in their information function. It is likely that the process of transforming public libraries into community centers and community centers as part of the "third place" idea will further deepen this difference. The question is, will we be able to continue to talk about scientific information in the public library in a dozen or so years?]
Cel: Celem referatu jest zaprezentowanie obecnego stanu informacji naukowej w Wojewódzkich Bibliotekach Publicznych (dalej: WBP). W ramach porównania i przedstawienia tego zagadnienia na szerszym tle zostaną przebadane także wybrane uniwersyteckie książnice. Pozwoli to udzielić odpowiedzi na pytania o różnice i podobieństwa pomiędzy nimi. Będziemy również w stanie wskazać plusy i minusy rozwiązań zastosowanych w obydwu typach książnic.
Metody badawcze: Dokonano analizy obecności informacji naukowej w schematach organizacyjnych bibliotek, sprawdziliśmy warunki lokalowe i godziny otwarcia, a także narzędzia pracy i formy informacyjnej edukacji oferowanych przez pracowników. Podstawą do badań były treści zawarte na stronach WWW bibliotek oraz w Biuletynach Informacji Publicznej. Analizie zostało poddanych 18 WBP. Dla celów porównawczych pod samym względem przyjrzano się wybranym 18 akademickim książnicom w wojewódzkich miastach. Tym samym badaniami objęto 36 jednostek. Dodatkowo zastosowano analizę piśmiennictwa poświęconego zagadnieniu informacji naukowej w bibliotekach.
Wyniki: Analiza pokazała, że informacja w WBP ma charakter bardziej regionalny niż naukowy, co jest różnicą w stosunku do akademickich książnic. To co łączy obydwa typy bibliotek to brak jednolitego rozwiązania dla informacji w bibliotekach publicznych, ale także w akademickich. Lepsze narzędzia pracy posiadają biblioteki akademickie. Tylko parę WBP dysponuje zagranicznymi, płatnymi bazami danych, które w bibliotekach uniwersyteckich są normą. Te tworzone przez WBP są dostępne za darmo w Internecie.
Wnioski: Pomiędzy publicznymi a akademickimi książnicami istnieje duża różnica w zakresie pełnienia przez nie funkcji informacyjnych. Istnieje prawdopodobieństwo, że proces przekształcania bibliotek publicznych w domy kultury i świetlice w ramach idei „trzeciego miejsca” dodatkowo pogłębi tę różnicę. Pytanie, czy za kilka, kilkanaście lat będziemy mogli nadal mówić o informacji naukowej w bibliotece publicznej?
Wykład odbędzie się 20 marca (środa) w formie online na platformie MS Teams. Początek o godz. 18.00.
Link: https://teams.live.com/meet/945475661805?p=7jQTbYUvW0kXuUjO
Identyfikator spotkania: 945 475 661 805
Kod dostępu: 5XmUWA
Wystawa ma na celu przypomnienie i upamiętnienie postaci Ludwika Rydygiera, światowej sławy chirurga, który wykonał pierwszą na świecie udaną operację wycięcia wrzodu żołądka. Ekspozycja przedstawia karierę bohatera, od studiów medycznych w Gryfii aż po pełnienie funkcji Rektora Uniwersytetu we Lwowie. Największy nacisk położono na działalność naukową Rydygiera, widoczną w jego licznych publikacjach.
The exhibition was exhibited in the Senate of the Republic of Poland.
https://www.senat.gov.pl/aktualnosci/art,12829,wystawa-poswiecona-ludwikowi-rydygierowi.html
The exhibition was exhibited in the Senate of the Republic of Poland (10.09-20.09.2021).
Aby lepiej zilustrować to zagadnienia, dokonana została analiza porównawcza z rzekami Europy Środkowej i Wschodniej: Wisłą, Dnieprem, Wołgą i Dunajem. Po prezentacji była dyskusja.
Prezentacja pokazuje aktualny stan badań nad bitwą pod Kircholmem (łotewskie Salaspils. Do starcia doszło dnia 27 września 1605 roku pomiędzy wojskami Rzeczypospolitej i Szwecji. Strona szwedzka miała wielką przewagę liczebną nad przeciwnikiem (około 3 do 1), ale doznała ogromnej porażki. Około 75% żołnierzy z przegranej armii poległo przy symbolicznych stratach zwycięzców.