Papers by Krzysztof Kaszewski
Poradnik Językowy
The aim of this article is to present the primary types of autothematic media information and its... more The aim of this article is to present the primary types of autothematic media information and its non-informative functions as well as the objects and methods of linguisyic valuation in the messages. Information about the reception of a media offering, information about rewards and successes of a medium, information about non-media undertakings of media broadcasters, and information about an offering were distinguished based on content analysis. By means of a semantic and pragmatic analysis of the expressions used, it was ascertained that the media broadcaster itself is rarely the object of valuation, whereas the events organised by the medium, messages included in its offering, the invited guests and recipients are eagerly granted positive valuations. The overarching value is the positive relationship between the medium and others, the valuation is normally overt and intensive, and the examined messages perform various kinds of promotional tasks. Keywords: information – media – aut...
Studia Medioznawcze
Koncepcje Marii Wojtak w badaniach komunikacji medialnej. Słowo od redaktorów numeru W historii "... more Koncepcje Marii Wojtak w badaniach komunikacji medialnej. Słowo od redaktorów numeru W historii "Studiów Medioznawczych", wydawanych nieprzerwanie od 2000 roku, niniejszy zeszyt ma charakter szczególny. Po raz pierwszy bowiem ukazuje się numer, którego konstruowanie odbyło się z udziałem zaproszonych redaktorów. Na dodatek-co rzadkie w publikacyjnej praktyce czasopism naukowych, lecz jak dalej pokażemy, uzasadnione-funkcja ta została podzielona między trzy osoby. Jako pierwsi w historii "Studiów Medioznawczych" redaktorzy numeru nie możemy zatem nie zacząć od podziękowań skierowanych do ich Redaktora Naczelnego, Pana Profesora Roberta Cieślaka, który powierzył nam pełnienie tej funkcji. Wola Redaktora Naczelnego jest w naszym przekonaniu nie tylko wyrazem zaufania do nas, lecz także przejawem realizacji "zadani[a] dopracowania reguł współpracy w ramach nowej, federacyjnej dyscypliny nauki o komunikacji społecznej i mediach" 1 , której "Studia" są głosem publikacyjnym. Jest sygnałem wyznaczania nowej ścieżki "Studiów Medioznawczych", czyli numerów tematycznych oddających wewnętrzne zróżnicowanie nauk o komunikacji społecznej i mediach. Cieszymy się, że obierając ten kierunek rozwoju czasopisma, Redaktor Naczelny oddał głos właśnie nam-mediolingwistom stowarzyszonym w ramach sekcji "Język w mediach" Polskiego Towarzystwa Komunikacji Społecznej. Manifestując swoją subdyscyplinową przynależność, zdradzamy merytoryczne i środowiskowe motywacje, które zadecydowały o kształcie opracowanego przez nas numeru. Uznając, że polska mediolingwistyka-jako subdyscyplina językoznawstwa i nauk o komunikacji społecznej i mediach, której przedmiotem zainteresowania jest tekst funkcjonujący w mediach jako przedstawiciel określonego gatunku-weszła w etap dookreślania swoich metodologicznych podstaw, chcieliśmy zwrócić uwagę na istotność dla niej perspektywy genologicznej. Zamiar ten zrealizowaliśmy, skupiając się na fenomenie metodologii Marii Wojtak nie tylko dlatego, że lubelska Badaczka jest najważniejszą przedstawicielką genologicznej frakcji polskiej mediolingwistyki, lecz także dlatego, że rok akademicki 2022/23 jest pierwszym rokiem Jej instytucjonalnej emerytury. Tym samym numer otwierający w "Studiach Medioznawczych" rok 2023 uczyniliśmy myślową i publikacyjną kontynuacją ubiegłorocznej inicjatywy środowiska skupionego wokół sekcji "Język w mediach" PTKS-IX Seminarium Mediolingwistycznego. Seminarium to odbyło się bowiem pod hasłem Koncepcje Marii Wojtak w badaniach mediolingwistycznych 9 grudnia
tekst i dyskurs - text und diskurs, 2021
Gespräch mit Prof. Iwona Loewe, Prof. Magdalena Ślawska, Prof. Maria Wojtak, Prof. Krzysztof Kasz... more Gespräch mit Prof. Iwona Loewe, Prof. Magdalena Ślawska, Prof. Maria Wojtak, Prof. Krzysztof Kaszewski, Prof. Hartmut Lenk, prof. Heinz-Helmut Lüger und Prof. Simon Meier-Vieracker über den Status und die Herausforderungen der Medienlinguistik.
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura, 2020
The purpose of the paper is to show the usefulness of profiling notions as a tool for mediolingui... more The purpose of the paper is to show the usefulness of profiling notions as a tool for mediolinguistic research – making it possible to compare media pictures of the world in a more in-depth, precise and systematic way. As an example of implementing the method, differences concerning linguistic portrayal of the Polish government have been presented between "Wiadomości" TVP 1 and "Fakty" TVN in the period September–November 2019.
tekst i dyskurs - text und diskurs
Rozmowa z prof. Iwoną Loewe, prof. Magdaleną Ślawską, prof. Marią Wojtak, prof. Krzysztofem Kasze... more Rozmowa z prof. Iwoną Loewe, prof. Magdaleną Ślawską, prof. Marią Wojtak, prof. Krzysztofem Kaszewskim, prof. Hartmutem Lenkiem, prof. Heinzem-Helmutem Lügerem oraz prof. Simonem Meier-Vierackerem o statusie i wyzwaniach mediolingwistyki.
Studia Medioznawcze
Dojrzałe używanie mediów, zarówno w roli nadawcy, jak i odbiorcy, wymaga odpowiedniego poziomu ko... more Dojrzałe używanie mediów, zarówno w roli nadawcy, jak i odbiorcy, wymaga odpowiedniego poziomu kompetencji medialnych. Jednym ze składników tych kompetencji jest wiedza o mediach. Artykuł zawiera wyniki badań przeprowadzonych wśród uczniów szkół ponadgimazjalnych w celu wstępnego rozpoznania ich poziomu wiedzy m.in. o różnego typu mediach, postaciach w nich obecnych, przekazach czy gatunkach.
Artykul przedstawia wyniki analiz ośmiu programow komputerowych do nauki jezyka polskiego w gimna... more Artykul przedstawia wyniki analiz ośmiu programow komputerowych do nauki jezyka polskiego w gimnazjum i liceum. Pod uwage wzieto m.in. ilośc slowa (tekstu) w badanych multimediach, jego funkcje oraz relacje z innymi formami przekazu (obraz statyczny, obraz ruchomy, dźwiek), jak rowniez to, czy i w jakim stopniu wykorzystano mozliwości „slowa elektronicznego” (takie jego cechy, ktorych nie posiada slowo „papierowe”). Badania wykazaly, ze w wiekszości programow edukacyjnych warstwa tekstowa jest dominująca, nadrzedna, niemal samowystarczalna. Inne formy przekazu byly stosunkowo nieliczne i wykorzystywane glownie ornamentacyjnie. Pomoce komputerowe niewystarczająco korzystaly tez z niepowtarzalnych mozliwości komputera i formy elektronicznej slowa (np. mobilnośc danych, multimedialnośc, hipertekstowośc).
Media Linguistics
Специализированные СМИ до сих пор не были широко изучены в польской лингвистике, а они заслуживаю... more Специализированные СМИ до сих пор не были широко изучены в польской лингвистике, а они заслуживают этого хотя бы из-за своей популярности и жанрового разнообразия. Электронные развлечения пользуются все большим интересом аудитории, что отражается на распространении посвященных им массмедиа. Цель статьи -показать жанровое своеобразие массмедиа, адресованных любителям компьютерных игр. Жанры речи представлены в двух перспективах -имманентной и дискурсивной. Имманентная перспектива обращает внимание на жанровый образец: его основные компоненты (познавательный, прагматический, композиционный, стилистический), отношения между ними и способы текстовой реализации образцов. Дискурсивная перспектива подчеркивает неязыковые факторы, влияющие на образец, к примеру культурное, социальное или бизнес-влияние. Эмпирической базой исследования послужили четыре популярных польских интернет-портала (GRYOnline.pl, Eurogamer.pl, Gram.pl, Polygamia.pl), а также два печатных журнала («CD-Action» и «Pixel»). Используемые в них речевые жанры можно отнести к четырем основным группам: с информационной, оценочной, образовательной и развлекательной доминантой. В тексте представлены характеристики примеров жанров, представляющих отдельные группы: рецензия на компьютерную игру, сообщение «с производства», отчет-пререцензия, руководство к игре и обзор. Анализируемые жанровые образцы и их текстовые конкретизации во многом отличаются от жанров в общих и специализированных СМИ, их можно рассматривать как новые речевые жанры, модификацию или контаминацию традиционных жанров. Также можно посмотреть на них как на характерные для данной сферы реализационные образцы традиционных жанров. Описывается, как на репертуар, форму и содержание жанров влияют экстралингвистические факторы, связанные с играми (нахождение между сферами культуры и техники, сложность игр), их производством и продажей (длительность появления, необходимость продвижения), ситуацией на польском игровом рынке (удаленность от крупнейших производителей) и целевой аудиторией (цифровые аборигены, ориентированные на легкую для восприятия информацию и ищущие интерактивности и развлечения). Ключевые слова: жанры речи, компьютерная игра, медиа, Польша. Обоснование проведения исследования. Под понятием медиа для любителей компьютерных игр в статье понимаются профессиональные (институциональные) средства массовой информации, направляющие свое предложение людям,
Prace Językoznawcze
Celem artykułu było ukazanie, jak używa się nazw emocji w recenzjach gier komputerowych zamieszcz... more Celem artykułu było ukazanie, jak używa się nazw emocji w recenzjach gier komputerowych zamieszczanych w mediach dla miłośników gier wideo: papierowych czasopismach i portalach internetowych. Analizy wykazały, że recenzenci gier chętnie używają nazw emocji, najczęściej wskazujących grupy RADOŚCI, CIEKAWOŚCI, ZŁOŚCI i NUDY. Nazwy emocji zwykle dotyczyły całej recenzowanej gry, jej warstwy treściowej (fabularnej) oraz działań podejmowanych przez gracza, częściej towarzysząc ocenom pozytywnym niż negatywnym. Do nazywania emocji wykorzystywano czasowniki (formy osobowe i nieosobowe – imiesłowy), rzeczowniki oraz przymiotniki. Uwidocznił się związek między naturą gry komputerowej (ludyczność, interaktywność, symboliczność) a komunikowanymi emocjami.
Kształcenie Językowe
In the school essay, the student is expected to distinguish between an argument and an example. I... more In the school essay, the student is expected to distinguish between an argument and an example. In this article, I analyze the benefits and difficulties associated with this approach to argumentation as well as present ideas for activities and exercises that can help students formulate arguments, choose examples, and distinguish one from the other.
Scientifi c objective: The aim of the paper is to present whether the linguistic self-promotion o... more Scientifi c objective: The aim of the paper is to present whether the linguistic self-promotion of “Wiadomości” [“The News”] in 2019 differs (intensity, content) from the self-promotion in 2015. Research methods: Linguistic profi ling method derived from the study of the linguistic picture of the world, adapted to the analysis of media material, have been used. Results and conclusions: The intensity of self-promotion in TVP1’s “Wiadomości” in 2014-2015 and in 2019 is comparable, however, there are qualitative changes (stronger exposure of relationships with others, especially belonging to the nation; an increase in the number of statements organizing the message, which are also a form of self-promotion; emphasizing the relationship between “Wiadomości” and Telewizja Polska; a decrease in the number of elements regarding gaining information and redirecting the viewer’s attention). Cognitive value: The paper broadens knowledge about the self-promotion of the media, the impact of exter...
W spó czesne media wiele czasu po wi caj samym sobie i swoim przekazom, zarówno jawnie (np. rekla... more W spó czesne media wiele czasu po wi caj samym sobie i swoim przekazom, zarówno jawnie (np. reklamy, zapowiedzi), jak i mniej otwarcie (np. w informacjach). Elementy autoprezentacyjne s u zwykle autopromocji: maj identyÞ kowa medium, odró nia nadawc od konkurencji, a tak e kszta towa postrzeganie marki medialnej przez odbiorców. Znaczenie autoprezentacji wzrasta w sytuacji ostrej rywalizacji na rynkach lokalnych. W niniejszym artykule analizuj serwisy informacyjne pi tnastu rozg o ni w trzech miastach, zwracaj c uwag na liczb elementów autoprezentacyjnych, ich umiejscowienie, form j zykow i tre .
P rasoznawstwo niezmiennie cieszy si - mimo niepewnej przysz o ci papierowej prasy -du ym zainter... more P rasoznawstwo niezmiennie cieszy si - mimo niepewnej przysz o ci papierowej prasy -du ym zainteresowaniem badaczy 1 . W ich gronie poczesne miejsce zajmuje Maria Wojtak, która od kilkunastu lat rozk ada gazety i ws uchuje si w obecne w nich g osy. Lubelska badaczka, profesor zwyczajny w Instytucie Filologii Polskiej UMCS-u, jest autork licznych rozpraw dotycz cych genologii i stylistyki. Szczególne miejsce w jej dorobku zajmuj tomy Gatunki prasowe (Lublin 2004), Analiza gatunków prasowych (Lublin 2010), G osy z tera niejszo ci. O j zyku wspó czesnej polskiej prasy (Lublin 2010) oraz Wspó czesne modlitewniki w oczach j zykoznawcy. Studium genologiczne (Tarnów 2011), znane zapewne ka demu, kto zajmuje si stylami lub gatunkami w mediach i poza nimi. Tom Roz o one gazety sk ada si z trzynastu artyku ów publikowanych wcze niej w ró nych miejscach w latach 2002-2014 2 . Najstarsze teksty pochodz zatem jeszcze z okresu przed ukazaniem si Gatunków prasowych, najm odsze ukazuj obecne poczynania naukowe badaczki. "W zamierzeniu autorki ma to by prezentacja drogi badawczej, wiadectwo poszukiwa problemów, poj , kategorii oraz metod opisu komunikatów prasowych. Wyst puj tu jako
T ytu to bardzo istotny element przekazu medialnego, a tak e ramówki medium, które ten przekaz em... more T ytu to bardzo istotny element przekazu medialnego, a tak e ramówki medium, które ten przekaz emituje. W ród wielu funkcji tytu ów wa ne miejsce zajmuje obecnie funkcja autoprezentacyjna polegaj ca na uwypuklaniu wybranych cech przekazu i jego nadawcy. Zwi zki mi dzy ca ym medium a sk adnikami oferty s szczególnie widoczne w radiu, dlatego te przedmiotem analiz w niniejszym artykule sta y si tytu y audycji zawieraj ce nazwy rozg o ni 1 . Zbadano ramówki ok. 120 stacji ró nego typu z ca ej Polski, aby ustali : 1) jakich technik formalnych u ywa si , by umieci nazw stacji w tytule audycji; 2) w jakim celu si to robi; 3) które cechy wspó czesnego radia s w ten sposób eksponowane 2 . Radio to medium wci silnie obecne w naszym yciu -w 2013 r. s ucha o go ponad 70% Polaków w wieku 15+, rednio przez 4,5 godz. dziennie 3 . Ich potrzeby zaspokajaj nadawcy w eterze (245 koncesjonowanych rozg o ni w 2013 r.) i w sieciach kablowych, dynamicznie rozwija si te radio internetowe. W realiach wolnego rynku ka da rozg o nia stara si zaprezentowa jako jedyna w swoim rodzaju, a przynajmniej jako lepsza od bezpo rednich konkurentów. Mimo wielu ró nic (rzeczywistych lub wykreowanych) wszystkie czy wspólny fundament -cechy wynikaj ce z natury komunikacji radiowej: d wi kowo , dynamika, ci g o , tolerancyjno , blisko , kolektywno , interaktywno , demokratyczno , konwergencja 4 . Te "wrodzone" cechy wspó czesnego radia pokrótce scharakteryzuj , poniewa b d si do nich odwo ywa podczas analiz tytu ów audycji. Najwa niejsze i niezmienne jest to, e radio jest wiatem zbudowanym z ulotnych d wików. Przekaz radiowy jest odbierany i przetwarzany na bie co -mo e przyku uwag w da- 1 Aby unikn niejasno ci, w odniesieniu do audycji zawsze u ywam okre lenia tytu , a w odniesieniu do rozg oni zawsze stosuj okre lenie nazwa. 2 Nie chodzi wi c tu o ukazanie indywidualnych strategii wizerunkowych konkretnych stacji, lecz o zbadanie, czy i jak badane nazwy nawi zuj do ogólnych cech radia, niezale nych od typu rozg o ni, jej zasi gu, formatu itd.
Uploads
Papers by Krzysztof Kaszewski