Skip to main content

Hakki Yirtici

Followers

355

Following

55

Co-author

1

Public Views

Adana doğumlu olan Hakkı Yırtıcı, lisans, yüksek lisans ve doktora eğitimini İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü’nde yaptı. Çağdaş Kapitalizmin Mekansal Örgütlenmesi isimli kitabı, 2005 yılında Bilgi Üniversitesi Yayınları tarafından basıldı. İktidar ve mekanın yeniden üretimi, modernleşme ve modernizm, sinema ve mimarlık, tasarım kuramları ve gündelik hayatla olan ilişkisi yoğunlaştığı alanlar olup, bu konularda üniversitelerde ders vermektedir.
Address: www.mekanar.com

less

Bilkent University

Marmara University

Imre Ozbek Eren

Marmara University

Fenerbahce University

Canakkale Onsekiz Mart University

Demir Kucukaydin

REYHAN VARLI GÖRK

Cankiri Karatekin University

Melis Oğuz Çevik

İZMİR INSTITUTE OF TECHNOLOGY

InterestsView All (23)

Uploads

Papers by Hakki Yirtici

HERKESİN TAKSİM'İ

Herkesin Taksim’i aynı olacak. Her tür insani ilişki yeni baştan tarif edilecek. Herkes ehlileşec... more Herkesin Taksim’i aynı olacak. Her tür insani ilişki yeni baştan tarif edilecek. Herkes ehlileşecek. Toplumsal karşılaşmaların, olayların, tesadüflerin, melezliklerin ilginçliğine, çeşitliliğine ve zenginliğine asla izin verilmeyecek. Mutlak bir kontrol sağlanacak ve sadece sonsuz bir gösteri olacak. Ve böylelikle, herkesin Taksim’i, hiç kimsenin Taksim’i olacak.

Kentsel Dönüşüm: Fanteziler ve Edim Hataları

Kent Tartışmaları; Kentsel Dönüşüm; TMMOB Mimarlar Odası Kayseri Şubesi, 2017

Öncelikle şunu söylemek istiyorum: Bugün, Türkiye'de yaşanan muazzam boyuttaki 'kentsel dönüşüm' ... more Öncelikle şunu söylemek istiyorum: Bugün, Türkiye'de yaşanan muazzam boyuttaki 'kentsel dönüşüm' olgusunu anlamak adına, burada söylenen her söze katılıyorum. Bu olgunun tek boyutlu olmadığı ortadadır. Yapılı fiziksel çevrenin yeniden üretilmesi, üst ölçekli planlama, toplumsal değişim ve belki de en önemlisi küreselleşen dünyada lider olma arzusundaki devletin yürüttüğü ekonomi politikaları bu olgunun farklı görünümleri. Tüm bu saydıklarım üstünden okuma yapmak kesinlikle doğru ama ben bugün bu olguya başka bir yerden bakmayı deneyeceğim.

Ursula K. Le Guin; Dil Zanaatkarı

Ya geriye kalan akademisyenler

271 kelime, 11 Ocak 2016 tarihinde yan yana geldi ve " Barış İçin Akademisyenler İnisiyatifi " ad... more 271 kelime, 11 Ocak 2016 tarihinde yan yana geldi ve " Barış İçin Akademisyenler İnisiyatifi " adı altında, " Bu suça ortak olmayacağız " denildi. 271 kelime ile aralarında, zamanında derslerini heyecanla takip ettiğim, yazılarımda, kitaplarına referans verdiğim, kimileri yakın arkadaşım olan ve sabahlara kadar keyifli sohbetler yaptığım, tez danışmanı olduğum ya da jürisinde bulunduğum insanlar, bir günde, " aydın müsveddeleri " , " akademik terörün aktörleri " , " alçak " ve " kanlarında duş alınması gereken " insanlara dönüştüler. Ve 271 kelime ile 5 Aralık 2017 tarihinde, TMK'nin 7/2 maddesi üzerinden " terör örgütünün; cebir, şiddet veya tehdit içeren yöntemlerini meşru gösterecek ya da bu yöntemlere başvurmayı teşvik edecek şekilde propagandasını yapmaktan " yargılanmaya başladılar. Bu 1128 insana artık, sadece " imzacı " deniliyor ve ne için imza attıkları unutuldu, unutturuldu. Bu konuyla biraz olsun ilgilenen herkesten tek ricam, basında çıkan yanlı ve ikinci el haberler yerine, merak edip, " ama " sız bir şekilde bildiri metnini (tekrar) okumaları. Ya geriye kalan, şu ya da bu nedenle imza atmayan, 155 bin akademisyene ne oldu, onlar ne yapıyorlar? YÖK'ün 2016 yılı verilerine göre, son 14 yılda akademisyen sayısı, yüzde 100'den fazla artmış ve 70 bin 12'den, 155 bin 216'ya çıkmış. Bu artışta, hükümetin " her ile bir üniversite " politikası ve her yıl yenileri açılan vakıf üniversitelerinin katkısı büyük. Ancak burada bir kısır döngü var; her açılan yeni üniversite ile beraber, öğrenci sayısı da doğru orantılı olarak hızla artıyor ve yetişmiş akademisyen ihtiyacı sürekli büyüyor.

Çağdaş Kapitalizmin Mekanasal Örgütlenmesi

Günümüzde kapitalizmin küreselleşmesi ve küreselleşmenin mekanı olarak metropol alanlarının ön pl... more

Mekanın Altyapısal Dönüşümü

by Hakki Yirtici and Belkıs Uluoğlu

itüdergisi/a mimarlık, planlama, tasarım Cilt:3, Sayı:1, 43-52 Mart 2004 * Yazışmaların yapılacağ... more itüdergisi/a mimarlık, planlama, tasarım Cilt:3, Sayı:1, 43-52 Mart 2004 * Yazışmaların yapılacağı yazar: Hakkı YIRTICI. [email protected]; Tel: (216) 578 04 76. Bu makale, birinci yazar tarafından İTÜ Mimarlık Fakültesi'nde tamamlanmış olan "Modern kapitalist toplumlarda mekan üretimi" adlı doktora tezinden hazırlanmıştır. Makale metni 12.05.2003 tarihinde dergiye ulaşmış, 09.12.2003 tarihinde basım kararı alınmıştır. Makale ile ilgili tartışmalar 31.07.2004 tarihine kadar dergiye gönderilmelidir. Özet Kapitalist örgütlenme ve sermaye, diğer her şey gibi (emek, üretim araçları, pazarlama) mekanı da karlılığını maksimize edecek bir altyapı olarak görür. Mekan araçsallaşır niceliksel bir değere indirgenir. Mekan kapitalist ekonominin değişen koşullarına bağlı olarak her defasında yeniden tarif edilir, örgütlenir, gerekirse tümden yok edilir ve yerine yeni ilişkilerin yer alabileceği ortamlar yaratılır. Bu durum karşısında mekanı sadece uzamsal bir biçimleniş olarak tarif etmek yetersiz kalmaktadır. Mekanı etkileyen kapitalist üretim ilişkileri ve örgütlenme biçimlerinin neler olduğu, bu güçlerin mekanı nasıl dönüştürdüğü ve mimarlık disiplininin tüm bunlar karşısında kendi epistemolojisini nasıl kurması gerektiği bu çalışmanın konusudur. Anahtar Kelimeler: Kapitalizm, mekan epistemolojisi, tüketim mekanları.

Küreselleşen Sermayenin Mekansal Organizasyonları

Sermayenin akışkanlığını arttırarak, uluslararası bir nitelik kazanması ve buna bağlı olarak ekon... more Sermayenin akışkanlığını arttırarak, uluslararası bir nitelik kazanması ve buna bağlı olarak ekonomi, siyaset, kültür gibi pek çok alanda yaşanan küreselleşme, artık herkes tarafından sorgulanmadan kabul gören yaygın bir düşünce. Aslında tarihsel olarak bakıldığında, kapitalizmin dünya ölçeğinde işleyen bir ekonomi olması ve sermayenin dünya çapında dolaşımı yeni bir olgu değildir. 18. yüzyıldan itibaren kapitalizm farklı coğrafyalar arasında ilişkiler ağı kuran, hareket alanının geniş olduğu bir ekonomik yapılanma göstermiştir. Ancak 20. yüzyılın son çeyreğinden itibaren bu dolaşımın hızı ve niteliği küreselleşmeyi yeni bir durum olarak karşımıza çıkarmaktadır. Küreselleşme kelimesi ile anlatılmak istenen, sermayenin dünya ölçeğinde işleyiş biçimindeki değişim, gelişen teknolojik ve kurumsal yapılanmaya bağlı olarak ortaya çıkan kapitalizmin gelişmiş yeni örgütlenme biçimidir. Sermayenin yeni teknolojileri kullanarak akışkanlığını arttırdığı, kapitalizmin yeniden şekillendiği bu ekonomik düzende sermayenin devir hızı, gelişen iletişim teknolojisi ve internet sayesinde sürekli artmaktadır. Moda ve hızlı eskimeye dayanan tüketim politikaları devir hızını kültürel platformda arttıran unsurlar olarak ortaya çıkmaktadır. Sermaye bütün dünyayı kendi üretim aracı olarak kullanmakta, yüksek bilgi gerektiren yazılıma dayalı üretim gelişmiş ülkelerde yoğunlaşırken, vasıfsız emeğe ihtiyaç duyan reel üretim, ücretlerin düşük, işçi örgütlenmesi ve çevre yasalarının zayıf olduğu coğrafyalara kolaylıkla akabilmektedir. Sermaye bu nitelikleri ile günümüzde devletler üstü bir nitelik kazanmıştır.

Türkiye'de Cami Mimarisinin İdeolojisi

"Acaba Yanıldım mı"; Le Corbusier ile Özel Söyleşi

Rent as a Means of Capital Accumulation in Turkey

Borneo ve Sporenburg Yerleşmeleri; Amsterdam

Hollanda modernizmin yaşanılır yeni bir dünya kurma iddiasının modernleşmenin yıkıcılığı ile uzla... more Hollanda modernizmin yaşanılır yeni bir dünya kurma iddiasının modernleşmenin yıkıcılığı ile uzlaştığı nadir ülkelerden biri. Bir yanda modern dünyanın hemen yanı başında, tüm sarsıcı modernleşme süreçlerini barındırırken, diğer yanda modern dünyanın ilk bakışta kavranamaz değişkenliği içinde her şeyin planlandığı, ilk kastedildiği şekliyle yapılması mümkün olabiliyor.

Terörün Coğrafyası: Modern Mekan Anlayışına Bir Eleştiri

İkinci Dünya Savaşı sonrası oluşan dünyanın, SSCB'nin dağılması ve Soğuk Savaş'ın sona ermesiyle ... more İkinci Dünya Savaşı sonrası oluşan dünyanın, SSCB'nin dağılması ve Soğuk Savaş'ın sona ermesiyle yeni baştan tarif edildiği bugün herkes tarafından kabul gören bir düşünce. "Yeni Dünya Düzeni" olarak adlandırılan bu durumun sadece siyasi değişimle sınırlı kalmayıp, tarihsel olarak bilgisayar ve iletişim teknolojilerindeki bir dizi çarpıcı gelişme, kapitalizmin küresel ölçekte yeniden örgütlemesi ve neo-liberal söylemin demokratikleşme ve ekonomik refah vaatleri ile çakışması "yeni" duygusunu güçlendirdi. Ancak 11 Eylül saldırılarının ardından ABD'de yaşananlar, Yeni Dünya Düzeni'nin ne olduğu, kendinden önceki dönemden hangi sorunları devraldığı ve bunlara nasıl çözümler önerdiği, yani kendi içinde ne tür süreklilikler taşıdığı yönünde güçlü bir soru dayattı. Kuşkusuz Soğuk Savaş sonrası dünya haritasının yeni baştan oluştuğu bir gerçek. Ancak bu yeni haritayı oluşturan coğrafyaların bir araya geliş ve biçimlenmelerin temelde kendinden önceki dönemin mantığı içinde kaldığı; 11 Eylül sonrasında ABD'nin ve Batı'nın tavrının gösterdiği gibi, Yeni Dünya Düzeni'nin, sunduğu imgelerin yeniliğine rağmen bu imgelere anlam kazandıran kavram ve tutumlarının Soğuk Savaş döneminin içinden çıktığı anlaşılmaktadır.

İktidarın Mekanı Olarak Bir Ders ve Öteki(ler) Olarak Öğrenciler

İktidarın Mekanı Olarak bir "Ders" ve Öteki(ler) Olarak Öğrenciler, İdeal Kent, sayı: 3, Mayıs 2011.

öğrencinin hazırladığı porno ödev gündemi değiştirdi. Bir anda şehvetli bir şekilde bu konuyu kon... more öğrencinin hazırladığı porno ödev gündemi değiştirdi. Bir anda şehvetli bir şekilde bu konuyu konuşmaya başladık. Herkesin kendi refleksleri ve değerleri var. Herkes hem haklı hem de yalan söylüyor. Ama aslında hiçbirimiz esas olarak ne hakkında konuştuğumuzu değil, bu olay üzerinden kendimizi ve tarafımızı tanımlamakla meşgulüz. Ama bir türlü hem birey hem toplum olarak bir şeyleri tanımlayamıyor, oturtamıyoruz. Söz konusu, en temel insan içgüdülerinden biri, şehvet olunca akıl ve duygu yetersiz kalıyor. Aklımız karışıyor, duygularımıza yenik düşüyoruz. Derdimiz anlamak değil, sadece kendi içimizdeki pornoyu anlatmak. Herkes anlamak yerine anlatmayı tercih edince de olay magazin oluyor. Tüm anlatılanlar, ucuz bir diyalektikle, porno iyidir ya da kötüdür, insan erdemli ya da özgür olmalıdır diye ikiye ayrılıyor. Muhafazakar kesim örf ve adetlerimize, yani toplumumuzun hazır verili olduğunu düşündükleri değerlerimize referansla "hizaya gelin" diyor. Özgürlükçü kesim de insanın yüceliğine, düşüncenin sınırsızlığına dayanarak, "hayır siz bizim hizamıza gelin" diyor. Her ikisinde de aşkın kavramlar, inanç ve her ikisinde de hizaya çekme yani insanlara ne yapacaklarını öğretme arzusu var. Ama esas olarak her iki kesim de aynı yalanı söylüyor, "benim dediğim doğru" diyor. Hatta özgürlükçü kesim daha çok yalan söylüyor; muhafazakâr kesime "biz sizin inancınıza saygılıyız, siz de bizim özgürlüğümüze saygılı olun" diyor. Muhafazakâr kesim en azından daha az yalan söylüyor, en azından kıvırmadan, "hayır bu bir özgürlük meselesi değil, porno kötüdür" diyebiliyor. Ama ortalıkta halen bir sürü yalan var. Bu kadar yalanın arasında mutlak doğru diye bir şeyin hayatın içinde olamayacağı unutuluyor.

Turizm Nesnesi Olarak Mimarlığın Ekonomi Politiği

Son 10 yıldır mimarlığın sadece meslek içinde değil toplum genelinde de giderek önem kazandığı, k... more Son 10 yıldır mimarlığın sadece meslek içinde değil toplum genelinde de giderek önem kazandığı, konuşulur-tartışılır olduğu bir gerçek. Mimarlık artık gündelik basının konularından biri haline geldi. Sadece mimarlar değil toplumun her kesiminden insan bu konuda bir şeyler söylüyor, mimarlık artan bir ivmeyle, deyim yerindeyse, sokaktaki insan tarafından da konuşuluyor, ilgi çekiyor. Güncel mimarlık eserleri alıştığımız üzere sadece olumsuzlukları ile değil (Gökkafes gibi) barındırdıkları yenilikler, sundukları imkanlar ve kent yaşantısını dönüştürmeleri ile gündem oluşturabiliyorlar. Örneğin bundan iki yıl önce İstanbul'da "dünyanın ikinci, Avrupa'nın en büyük alışveriş merkezi" sloganıyla açılan Cevahir Alışveriş Merkezi ile ilgili tartışmalar sadece meslek içinde değil toplumun her kesimi tarafından uzun uzun konuşuldu, tartışıldı. Çağdaş mimarlarımızın başarıları, yurt içinde ya da dışında yaptıkları çalışmalar artık gazetelerin sanat sayfalarında kolaylıkla yer bulabiliyor. Bu sadece yurt içerden dışarıya doğru bir etkinlik değil. Dünya çapındaki kimi mimarların da burada eserler vermesi yönünde toplumsal talepler ortaya çıkıyor; kendilerinden kentsel dönüşüm projeleri ve yeni mimari ürünleri ile burada yer almaları isteniyor. Bu hem dünyada hem de burada paralel yaşanan bir gelişme. Tanınmış, çağdaş bir mimarın ürününe sahip olmak her yerde prim yapar hale geldi. Kısacası mimarlık hiç olmadığı kadar, uluslararası düzeyde ilgi çeken bir hal almış durumda. Güncel mimarlık ürünleri sadece bulundukları yerlerde değil bütün dünyada ilgi çekebiliyor, buna bağlı olarak, alışık olduğumuz üzere sadece tarihsel büyük mimari başyapıtlar değil bu güncel gelişmeler de kültürel bir değer olarak önem kazanabiliyorlar.

HERKESİN TAKSİM'İ

Herkesin Taksim’i aynı olacak. Her tür insani ilişki yeni baştan tarif edilecek. Herkes ehlileşec... more Herkesin Taksim’i aynı olacak. Her tür insani ilişki yeni baştan tarif edilecek. Herkes ehlileşecek. Toplumsal karşılaşmaların, olayların, tesadüflerin, melezliklerin ilginçliğine, çeşitliliğine ve zenginliğine asla izin verilmeyecek. Mutlak bir kontrol sağlanacak ve sadece sonsuz bir gösteri olacak. Ve böylelikle, herkesin Taksim’i, hiç kimsenin Taksim’i olacak.

Kentsel Dönüşüm: Fanteziler ve Edim Hataları

Kent Tartışmaları; Kentsel Dönüşüm; TMMOB Mimarlar Odası Kayseri Şubesi, 2017

Öncelikle şunu söylemek istiyorum: Bugün, Türkiye'de yaşanan muazzam boyuttaki 'kentsel dönüşüm' ... more Öncelikle şunu söylemek istiyorum: Bugün, Türkiye'de yaşanan muazzam boyuttaki 'kentsel dönüşüm' olgusunu anlamak adına, burada söylenen her söze katılıyorum. Bu olgunun tek boyutlu olmadığı ortadadır. Yapılı fiziksel çevrenin yeniden üretilmesi, üst ölçekli planlama, toplumsal değişim ve belki de en önemlisi küreselleşen dünyada lider olma arzusundaki devletin yürüttüğü ekonomi politikaları bu olgunun farklı görünümleri. Tüm bu saydıklarım üstünden okuma yapmak kesinlikle doğru ama ben bugün bu olguya başka bir yerden bakmayı deneyeceğim.

Ursula K. Le Guin; Dil Zanaatkarı

Ya geriye kalan akademisyenler

271 kelime, 11 Ocak 2016 tarihinde yan yana geldi ve " Barış İçin Akademisyenler İnisiyatifi " ad... more 271 kelime, 11 Ocak 2016 tarihinde yan yana geldi ve " Barış İçin Akademisyenler İnisiyatifi " adı altında, " Bu suça ortak olmayacağız " denildi. 271 kelime ile aralarında, zamanında derslerini heyecanla takip ettiğim, yazılarımda, kitaplarına referans verdiğim, kimileri yakın arkadaşım olan ve sabahlara kadar keyifli sohbetler yaptığım, tez danışmanı olduğum ya da jürisinde bulunduğum insanlar, bir günde, " aydın müsveddeleri " , " akademik terörün aktörleri " , " alçak " ve " kanlarında duş alınması gereken " insanlara dönüştüler. Ve 271 kelime ile 5 Aralık 2017 tarihinde, TMK'nin 7/2 maddesi üzerinden " terör örgütünün; cebir, şiddet veya tehdit içeren yöntemlerini meşru gösterecek ya da bu yöntemlere başvurmayı teşvik edecek şekilde propagandasını yapmaktan " yargılanmaya başladılar. Bu 1128 insana artık, sadece " imzacı " deniliyor ve ne için imza attıkları unutuldu, unutturuldu. Bu konuyla biraz olsun ilgilenen herkesten tek ricam, basında çıkan yanlı ve ikinci el haberler yerine, merak edip, " ama " sız bir şekilde bildiri metnini (tekrar) okumaları. Ya geriye kalan, şu ya da bu nedenle imza atmayan, 155 bin akademisyene ne oldu, onlar ne yapıyorlar? YÖK'ün 2016 yılı verilerine göre, son 14 yılda akademisyen sayısı, yüzde 100'den fazla artmış ve 70 bin 12'den, 155 bin 216'ya çıkmış. Bu artışta, hükümetin " her ile bir üniversite " politikası ve her yıl yenileri açılan vakıf üniversitelerinin katkısı büyük. Ancak burada bir kısır döngü var; her açılan yeni üniversite ile beraber, öğrenci sayısı da doğru orantılı olarak hızla artıyor ve yetişmiş akademisyen ihtiyacı sürekli büyüyor.

Çağdaş Kapitalizmin Mekanasal Örgütlenmesi

Günümüzde kapitalizmin küreselleşmesi ve küreselleşmenin mekanı olarak metropol alanlarının ön pl... more

Mekanın Altyapısal Dönüşümü

by Hakki Yirtici and Belkıs Uluoğlu

itüdergisi/a mimarlık, planlama, tasarım Cilt:3, Sayı:1, 43-52 Mart 2004 * Yazışmaların yapılacağ... more itüdergisi/a mimarlık, planlama, tasarım Cilt:3, Sayı:1, 43-52 Mart 2004 * Yazışmaların yapılacağı yazar: Hakkı YIRTICI. [email protected]; Tel: (216) 578 04 76. Bu makale, birinci yazar tarafından İTÜ Mimarlık Fakültesi'nde tamamlanmış olan "Modern kapitalist toplumlarda mekan üretimi" adlı doktora tezinden hazırlanmıştır. Makale metni 12.05.2003 tarihinde dergiye ulaşmış, 09.12.2003 tarihinde basım kararı alınmıştır. Makale ile ilgili tartışmalar 31.07.2004 tarihine kadar dergiye gönderilmelidir. Özet Kapitalist örgütlenme ve sermaye, diğer her şey gibi (emek, üretim araçları, pazarlama) mekanı da karlılığını maksimize edecek bir altyapı olarak görür. Mekan araçsallaşır niceliksel bir değere indirgenir. Mekan kapitalist ekonominin değişen koşullarına bağlı olarak her defasında yeniden tarif edilir, örgütlenir, gerekirse tümden yok edilir ve yerine yeni ilişkilerin yer alabileceği ortamlar yaratılır. Bu durum karşısında mekanı sadece uzamsal bir biçimleniş olarak tarif etmek yetersiz kalmaktadır. Mekanı etkileyen kapitalist üretim ilişkileri ve örgütlenme biçimlerinin neler olduğu, bu güçlerin mekanı nasıl dönüştürdüğü ve mimarlık disiplininin tüm bunlar karşısında kendi epistemolojisini nasıl kurması gerektiği bu çalışmanın konusudur. Anahtar Kelimeler: Kapitalizm, mekan epistemolojisi, tüketim mekanları.

Küreselleşen Sermayenin Mekansal Organizasyonları

Sermayenin akışkanlığını arttırarak, uluslararası bir nitelik kazanması ve buna bağlı olarak ekon... more Sermayenin akışkanlığını arttırarak, uluslararası bir nitelik kazanması ve buna bağlı olarak ekonomi, siyaset, kültür gibi pek çok alanda yaşanan küreselleşme, artık herkes tarafından sorgulanmadan kabul gören yaygın bir düşünce. Aslında tarihsel olarak bakıldığında, kapitalizmin dünya ölçeğinde işleyen bir ekonomi olması ve sermayenin dünya çapında dolaşımı yeni bir olgu değildir. 18. yüzyıldan itibaren kapitalizm farklı coğrafyalar arasında ilişkiler ağı kuran, hareket alanının geniş olduğu bir ekonomik yapılanma göstermiştir. Ancak 20. yüzyılın son çeyreğinden itibaren bu dolaşımın hızı ve niteliği küreselleşmeyi yeni bir durum olarak karşımıza çıkarmaktadır. Küreselleşme kelimesi ile anlatılmak istenen, sermayenin dünya ölçeğinde işleyiş biçimindeki değişim, gelişen teknolojik ve kurumsal yapılanmaya bağlı olarak ortaya çıkan kapitalizmin gelişmiş yeni örgütlenme biçimidir. Sermayenin yeni teknolojileri kullanarak akışkanlığını arttırdığı, kapitalizmin yeniden şekillendiği bu ekonomik düzende sermayenin devir hızı, gelişen iletişim teknolojisi ve internet sayesinde sürekli artmaktadır. Moda ve hızlı eskimeye dayanan tüketim politikaları devir hızını kültürel platformda arttıran unsurlar olarak ortaya çıkmaktadır. Sermaye bütün dünyayı kendi üretim aracı olarak kullanmakta, yüksek bilgi gerektiren yazılıma dayalı üretim gelişmiş ülkelerde yoğunlaşırken, vasıfsız emeğe ihtiyaç duyan reel üretim, ücretlerin düşük, işçi örgütlenmesi ve çevre yasalarının zayıf olduğu coğrafyalara kolaylıkla akabilmektedir. Sermaye bu nitelikleri ile günümüzde devletler üstü bir nitelik kazanmıştır.

Türkiye'de Cami Mimarisinin İdeolojisi

"Acaba Yanıldım mı"; Le Corbusier ile Özel Söyleşi

Rent as a Means of Capital Accumulation in Turkey

Borneo ve Sporenburg Yerleşmeleri; Amsterdam

Hollanda modernizmin yaşanılır yeni bir dünya kurma iddiasının modernleşmenin yıkıcılığı ile uzla... more Hollanda modernizmin yaşanılır yeni bir dünya kurma iddiasının modernleşmenin yıkıcılığı ile uzlaştığı nadir ülkelerden biri. Bir yanda modern dünyanın hemen yanı başında, tüm sarsıcı modernleşme süreçlerini barındırırken, diğer yanda modern dünyanın ilk bakışta kavranamaz değişkenliği içinde her şeyin planlandığı, ilk kastedildiği şekliyle yapılması mümkün olabiliyor.

Terörün Coğrafyası: Modern Mekan Anlayışına Bir Eleştiri

İkinci Dünya Savaşı sonrası oluşan dünyanın, SSCB'nin dağılması ve Soğuk Savaş'ın sona ermesiyle ... more İkinci Dünya Savaşı sonrası oluşan dünyanın, SSCB'nin dağılması ve Soğuk Savaş'ın sona ermesiyle yeni baştan tarif edildiği bugün herkes tarafından kabul gören bir düşünce. "Yeni Dünya Düzeni" olarak adlandırılan bu durumun sadece siyasi değişimle sınırlı kalmayıp, tarihsel olarak bilgisayar ve iletişim teknolojilerindeki bir dizi çarpıcı gelişme, kapitalizmin küresel ölçekte yeniden örgütlemesi ve neo-liberal söylemin demokratikleşme ve ekonomik refah vaatleri ile çakışması "yeni" duygusunu güçlendirdi. Ancak 11 Eylül saldırılarının ardından ABD'de yaşananlar, Yeni Dünya Düzeni'nin ne olduğu, kendinden önceki dönemden hangi sorunları devraldığı ve bunlara nasıl çözümler önerdiği, yani kendi içinde ne tür süreklilikler taşıdığı yönünde güçlü bir soru dayattı. Kuşkusuz Soğuk Savaş sonrası dünya haritasının yeni baştan oluştuğu bir gerçek. Ancak bu yeni haritayı oluşturan coğrafyaların bir araya geliş ve biçimlenmelerin temelde kendinden önceki dönemin mantığı içinde kaldığı; 11 Eylül sonrasında ABD'nin ve Batı'nın tavrının gösterdiği gibi, Yeni Dünya Düzeni'nin, sunduğu imgelerin yeniliğine rağmen bu imgelere anlam kazandıran kavram ve tutumlarının Soğuk Savaş döneminin içinden çıktığı anlaşılmaktadır.

İktidarın Mekanı Olarak Bir Ders ve Öteki(ler) Olarak Öğrenciler

İktidarın Mekanı Olarak bir "Ders" ve Öteki(ler) Olarak Öğrenciler, İdeal Kent, sayı: 3, Mayıs 2011.

öğrencinin hazırladığı porno ödev gündemi değiştirdi. Bir anda şehvetli bir şekilde bu konuyu kon... more öğrencinin hazırladığı porno ödev gündemi değiştirdi. Bir anda şehvetli bir şekilde bu konuyu konuşmaya başladık. Herkesin kendi refleksleri ve değerleri var. Herkes hem haklı hem de yalan söylüyor. Ama aslında hiçbirimiz esas olarak ne hakkında konuştuğumuzu değil, bu olay üzerinden kendimizi ve tarafımızı tanımlamakla meşgulüz. Ama bir türlü hem birey hem toplum olarak bir şeyleri tanımlayamıyor, oturtamıyoruz. Söz konusu, en temel insan içgüdülerinden biri, şehvet olunca akıl ve duygu yetersiz kalıyor. Aklımız karışıyor, duygularımıza yenik düşüyoruz. Derdimiz anlamak değil, sadece kendi içimizdeki pornoyu anlatmak. Herkes anlamak yerine anlatmayı tercih edince de olay magazin oluyor. Tüm anlatılanlar, ucuz bir diyalektikle, porno iyidir ya da kötüdür, insan erdemli ya da özgür olmalıdır diye ikiye ayrılıyor. Muhafazakar kesim örf ve adetlerimize, yani toplumumuzun hazır verili olduğunu düşündükleri değerlerimize referansla "hizaya gelin" diyor. Özgürlükçü kesim de insanın yüceliğine, düşüncenin sınırsızlığına dayanarak, "hayır siz bizim hizamıza gelin" diyor. Her ikisinde de aşkın kavramlar, inanç ve her ikisinde de hizaya çekme yani insanlara ne yapacaklarını öğretme arzusu var. Ama esas olarak her iki kesim de aynı yalanı söylüyor, "benim dediğim doğru" diyor. Hatta özgürlükçü kesim daha çok yalan söylüyor; muhafazakâr kesime "biz sizin inancınıza saygılıyız, siz de bizim özgürlüğümüze saygılı olun" diyor. Muhafazakâr kesim en azından daha az yalan söylüyor, en azından kıvırmadan, "hayır bu bir özgürlük meselesi değil, porno kötüdür" diyebiliyor. Ama ortalıkta halen bir sürü yalan var. Bu kadar yalanın arasında mutlak doğru diye bir şeyin hayatın içinde olamayacağı unutuluyor.

Turizm Nesnesi Olarak Mimarlığın Ekonomi Politiği

Son 10 yıldır mimarlığın sadece meslek içinde değil toplum genelinde de giderek önem kazandığı, k... more Son 10 yıldır mimarlığın sadece meslek içinde değil toplum genelinde de giderek önem kazandığı, konuşulur-tartışılır olduğu bir gerçek. Mimarlık artık gündelik basının konularından biri haline geldi. Sadece mimarlar değil toplumun her kesiminden insan bu konuda bir şeyler söylüyor, mimarlık artan bir ivmeyle, deyim yerindeyse, sokaktaki insan tarafından da konuşuluyor, ilgi çekiyor. Güncel mimarlık eserleri alıştığımız üzere sadece olumsuzlukları ile değil (Gökkafes gibi) barındırdıkları yenilikler, sundukları imkanlar ve kent yaşantısını dönüştürmeleri ile gündem oluşturabiliyorlar. Örneğin bundan iki yıl önce İstanbul'da "dünyanın ikinci, Avrupa'nın en büyük alışveriş merkezi" sloganıyla açılan Cevahir Alışveriş Merkezi ile ilgili tartışmalar sadece meslek içinde değil toplumun her kesimi tarafından uzun uzun konuşuldu, tartışıldı. Çağdaş mimarlarımızın başarıları, yurt içinde ya da dışında yaptıkları çalışmalar artık gazetelerin sanat sayfalarında kolaylıkla yer bulabiliyor. Bu sadece yurt içerden dışarıya doğru bir etkinlik değil. Dünya çapındaki kimi mimarların da burada eserler vermesi yönünde toplumsal talepler ortaya çıkıyor; kendilerinden kentsel dönüşüm projeleri ve yeni mimari ürünleri ile burada yer almaları isteniyor. Bu hem dünyada hem de burada paralel yaşanan bir gelişme. Tanınmış, çağdaş bir mimarın ürününe sahip olmak her yerde prim yapar hale geldi. Kısacası mimarlık hiç olmadığı kadar, uluslararası düzeyde ilgi çeken bir hal almış durumda. Güncel mimarlık ürünleri sadece bulundukları yerlerde değil bütün dünyada ilgi çekebiliyor, buna bağlı olarak, alışık olduğumuz üzere sadece tarihsel büyük mimari başyapıtlar değil bu güncel gelişmeler de kültürel bir değer olarak önem kazanabiliyorlar.