1982 Anayasasi’nda parlamenter hukumet sistem benimsenmistir. Bununla beraber, parlamenter sistem... more 1982 Anayasasi’nda parlamenter hukumet sistem benimsenmistir. Bununla beraber, parlamenter sistemde, 1961 Anayasasina oranla onemli bir degisiklik yapmistir. Bu degisiklik Anayasanin sekizinci maddesinde ifadesini bulan “ yurutme yetkisine ” iliskindir. Buna gore, “yurutme yetkisi ve gorevi, Cumhurbaskani ve Bakanlar Kurulu tarafindan kullanilir ve yerine getirilir.” hukmu, yurutmeyi hem bir “ yetki” hem de “ gorev” olarak nitelemistir. Anayasa’da yurutme organi, iki yapili-Cumhurbaskani ve Bakanlar Kurulu- seklinde konumlandirilmistir. Cumhurbaskanini guclendiren (m.104) pek cok yetki ve gorev verilmesine karsin Anayasa’da Cumhurbaskani sorumsuz (m.105) kilinmistir. Parlamenter rejimlerde Cumhurbaskaninin sorumsuz ve tarafsizligi esas olmakla beraber 1982 Anayasasinin getirmis oldugu bu yeni duzenleme ile “ Kurucu iktidar ”, secilmis ve sorumlu Bakanlar Kurulun kararlarinin Cumhurbaskanligi makami yoluyla denge-denetlemeyi amaclamistir. Esasinda bu yonde bir duzenleme, 1980 askeri ...
Öz "Denetim" olgusu, tüm örgütlenmeler için söz konusu olduğu gibi "idare" için de gerekli ve zor... more Öz "Denetim" olgusu, tüm örgütlenmeler için söz konusu olduğu gibi "idare" için de gerekli ve zorunludur. Zamanımızda en etkin denetimin, kamuoyunca yani yönetilenler tarafından yapılan denetim olduğu üzerinde bir görüş birliği oluştuğu söylenebilir. Kamu denetçisi veya Ombudsman denetimi olarak nitelenen ve işlerlik kazandırılmaya çalışılan denetim türü de böyle bir yargı dışı denetim türü olarak formüle edilmeye başlanmıştır. İlk kez İsveç'te doğan ve kurumsallaşan ombudsmanlık kurumu diğer denetim usullerinin eksikliklerini tamamlayıcı ve denetimin etkinliğini artırıcı bir fonksiyonu yerine getirmektedir. Bu makale, "ombudsman" (kamu denetçisi) veya "arabulucu" denetimi kavramını ve kavrama ilişkin tarihsel ve yasal süreci Fransa perspektifinden hareketle Türkiye'deki mevcut düzenlemeyi karşılaştırarak ele almaktadır. İdari sistemini almış olduğumuz Fransa'da 1973 yılında kurulan Médiateur (Arabulucu), Fransız toplumunda ve Devletinde kabul gören, saygı duyulan ve "akla gelen" bir kurumdur. 2011 yılında yapılan bir düzenleme ile spesifik alanlarda Ombudsman benzeri denetim yapan kurumlarla birleşerek "Hakların Savunucusu" (Défenseur des droits) adını alarak Bağımsız denetimde yeni bir etaba geçilmiştir. Makalede söz konusu kurum ile Türk idari sistemine 2010 yılında yapılan anayasa değişikliği ve 2012 tarih 6328 sayılı kanun ile teşkilatlanma yolu açılan Kamu Denetçiliği Kurumu tarihsel süreç ve mevzuat yönü ile mukayeseli karşılaştırılmıştır.
Avrupa Birliği’nde (AB) siyasi faaliyetlerin ulusal düzeyden uluslarüstü düzeye taşınması ve Birl... more Avrupa Birliği’nde (AB) siyasi faaliyetlerin ulusal düzeyden uluslarüstü düzeye taşınması ve Birlik düzeyinde yeniden kurgulanarak sağlıklı bir biçimde yürütülmesi, Birliğin demokratik meşruiyeti ve siyasal bütünleşmenin geleceği bakımından hayati öneme sahiptir. Avrupa “kamusal alanının” inşası olarak adlandırılabilecek bu dönüşümde, Avrupa düzeyinde yeniden yapılanan siyasi partiler (Avrupa partileri) ve bunlara bağlı vakıf vb. kuruluşlar kritik bir yere sahiptirler. Bu çalışma, söz konusu parti ve kuruluşların faaliyetlerinin kamu kaynaklarından nasıl karşılandığına ilişkin olarak bilhassa son on yılda ortaya çıkan ve uygulamaya bağlı olarak değişen düzenlemeler hakkında bilgi vermeyi amaçlamaktadır. Böylelikle sürecin devamı hakkında da bir fikir oluşması beklenebilir. Bu amaçla, öncelikle AB’de siyasi faaliyetlerin uluslarüstü düzeyde koordinasyonunda temel aktör konumundaki “Avrupa siyasi partileri” hakkında bilgi verilecek, daha sonra siyasi faaliyetlerin mali olarak destekle...
Hükümet sistemi tartışmaları, uzun yıllardır Türkiye siyasetinin ana gündem konularından birini o... more Hükümet sistemi tartışmaları, uzun yıllardır Türkiye siyasetinin ana gündem konularından birini oluşturmaktadır. Hükümet biçiminin oluşumu ve işleyişi temel olarak yasama ve yürütme organları arasındaki ilişkiler tarafından belirlense de, bu süreçte yargının da etkisi olmaktadır. Ayrıca, genel toplumsal, siyasal ve yönetsel yapı da bu üç organın işleyişini ve ilişkilerini etkilemektedir. Bu bağlamda, hükümet biçimleri her ne kadar yasama ve yürütme organlarının göreve geliş yöntemleri ve aralarındaki ilişkiler tarafından belirlense de, istikrarlı veya istikrarsız işleyişleri, siyasal parti sistemi, toplumsal sınıflar ve aralarındaki ilişki/çatışma düzeyi, siyasal kültür/gelenekler, özel ve sivil sektörün gücü, devletin üniter ya da federal niteliği, yerel yönetimlerin özerklik düzeyleri gibi bir rejimin siyasal, yönetsel ve toplumsal yapısı ve özellikleri tarafından da şekillendirilmektedir. Bu çalışma, Türkiye'de son dönemde yapılan mevcut yarı-başkanlık görünümlü parlamenter demokrasiden başkanlık sistemine geçiş tartışmalarına bir katkı yapmayı hedeflemektedir. Bu çerçevede, çalışmada Amerikan başkanlık sistemi ve Fransız yarı-başkanlık sistemi Türkiye'de anayasa değişikliği paketi olarak referanduma sunulan yeni Cumhurbaşkanlığı hükümeti sistemi ile karşılaştırmalı olarak incelenmekte ve değerlendirilmektedir.
There exist certain historical premises and foundations thought to render the idiosyncratic struc... more There exist certain historical premises and foundations thought to render the idiosyncratic structure of the European/western civilization possible. One of the most important domain related to these foundations and premises is the political -space philosophy along with the European Universalism that stemmed from the European history of political roots. The political space centered on the Polis (city-state) in the ancient Greek political sphere is replaced the "world state" thought of the Cynic and Stoic philosophers of the Ancient Hellenistic and Roman political spheres. The early Catholic Christian philosopher St. Augustine and the late Catholic philosopher St. Thomas converge to a great extent on a universalism and "world" domain while the Protestant politician is rather related to the modern nation state notion. The Dante of the late middle age and the early modernism had a more secular conception of universalism and "world state" in terms of politic...
ÖZET İşleyiş süreci, yapısı ve doğası itibariyle en çok tartışılan uluslarüstü bir kurum olarak A... more ÖZET İşleyiş süreci, yapısı ve doğası itibariyle en çok tartışılan uluslarüstü bir kurum olarak AB'nin anlaşılmasının yolu Birlik içinde cereyan eden siyasi sistemin yapıtaşları ve bunların birbirleri ile olan ilişkilerini anlamaktan geçmektedir. AB içinde siyasi sistemin merkezi ...
There is a historical background and assumptions which form the essentials of European/Western ci... more There is a historical background and assumptions which form the essentials of European/Western civilization. These assumptions and fundamentals also form the economic, social and political structures of the European/Western civilization. One of the important elements of these fundamentals is the ideal of “World state” and “European Universalism”. The political thought based on the “polis-centered” political thought represented by Platon and Socrates was transformed especially by the stoic philosophers during the Hellenistic and Roman period into the ideals of “brotherhood of the human beings” and “world state”. Late Christian philosopher St Augustinus has developed the ideal of “unity of human beings” through philosophy of law. During the late medieval and early modern period, Dante put this ideal into a more secular context. These views can be analyzed through the “European Universalism” approach developed by Immanuel Wallerstein. The purpose of the study is to approach the European Union in the light of this historical background and with a critical perspective. Keywords: Political thought, civilization, West/Europe, World State, European Universalism, European Union.
1982 Anayasasi’nda parlamenter hukumet sistem benimsenmistir. Bununla beraber, parlamenter sistem... more 1982 Anayasasi’nda parlamenter hukumet sistem benimsenmistir. Bununla beraber, parlamenter sistemde, 1961 Anayasasina oranla onemli bir degisiklik yapmistir. Bu degisiklik Anayasanin sekizinci maddesinde ifadesini bulan “ yurutme yetkisine ” iliskindir. Buna gore, “yurutme yetkisi ve gorevi, Cumhurbaskani ve Bakanlar Kurulu tarafindan kullanilir ve yerine getirilir.” hukmu, yurutmeyi hem bir “ yetki” hem de “ gorev” olarak nitelemistir. Anayasa’da yurutme organi, iki yapili-Cumhurbaskani ve Bakanlar Kurulu- seklinde konumlandirilmistir. Cumhurbaskanini guclendiren (m.104) pek cok yetki ve gorev verilmesine karsin Anayasa’da Cumhurbaskani sorumsuz (m.105) kilinmistir. Parlamenter rejimlerde Cumhurbaskaninin sorumsuz ve tarafsizligi esas olmakla beraber 1982 Anayasasinin getirmis oldugu bu yeni duzenleme ile “ Kurucu iktidar ”, secilmis ve sorumlu Bakanlar Kurulun kararlarinin Cumhurbaskanligi makami yoluyla denge-denetlemeyi amaclamistir. Esasinda bu yonde bir duzenleme, 1980 askeri ...
Öz "Denetim" olgusu, tüm örgütlenmeler için söz konusu olduğu gibi "idare" için de gerekli ve zor... more Öz "Denetim" olgusu, tüm örgütlenmeler için söz konusu olduğu gibi "idare" için de gerekli ve zorunludur. Zamanımızda en etkin denetimin, kamuoyunca yani yönetilenler tarafından yapılan denetim olduğu üzerinde bir görüş birliği oluştuğu söylenebilir. Kamu denetçisi veya Ombudsman denetimi olarak nitelenen ve işlerlik kazandırılmaya çalışılan denetim türü de böyle bir yargı dışı denetim türü olarak formüle edilmeye başlanmıştır. İlk kez İsveç'te doğan ve kurumsallaşan ombudsmanlık kurumu diğer denetim usullerinin eksikliklerini tamamlayıcı ve denetimin etkinliğini artırıcı bir fonksiyonu yerine getirmektedir. Bu makale, "ombudsman" (kamu denetçisi) veya "arabulucu" denetimi kavramını ve kavrama ilişkin tarihsel ve yasal süreci Fransa perspektifinden hareketle Türkiye'deki mevcut düzenlemeyi karşılaştırarak ele almaktadır. İdari sistemini almış olduğumuz Fransa'da 1973 yılında kurulan Médiateur (Arabulucu), Fransız toplumunda ve Devletinde kabul gören, saygı duyulan ve "akla gelen" bir kurumdur. 2011 yılında yapılan bir düzenleme ile spesifik alanlarda Ombudsman benzeri denetim yapan kurumlarla birleşerek "Hakların Savunucusu" (Défenseur des droits) adını alarak Bağımsız denetimde yeni bir etaba geçilmiştir. Makalede söz konusu kurum ile Türk idari sistemine 2010 yılında yapılan anayasa değişikliği ve 2012 tarih 6328 sayılı kanun ile teşkilatlanma yolu açılan Kamu Denetçiliği Kurumu tarihsel süreç ve mevzuat yönü ile mukayeseli karşılaştırılmıştır.
Avrupa Birliği’nde (AB) siyasi faaliyetlerin ulusal düzeyden uluslarüstü düzeye taşınması ve Birl... more Avrupa Birliği’nde (AB) siyasi faaliyetlerin ulusal düzeyden uluslarüstü düzeye taşınması ve Birlik düzeyinde yeniden kurgulanarak sağlıklı bir biçimde yürütülmesi, Birliğin demokratik meşruiyeti ve siyasal bütünleşmenin geleceği bakımından hayati öneme sahiptir. Avrupa “kamusal alanının” inşası olarak adlandırılabilecek bu dönüşümde, Avrupa düzeyinde yeniden yapılanan siyasi partiler (Avrupa partileri) ve bunlara bağlı vakıf vb. kuruluşlar kritik bir yere sahiptirler. Bu çalışma, söz konusu parti ve kuruluşların faaliyetlerinin kamu kaynaklarından nasıl karşılandığına ilişkin olarak bilhassa son on yılda ortaya çıkan ve uygulamaya bağlı olarak değişen düzenlemeler hakkında bilgi vermeyi amaçlamaktadır. Böylelikle sürecin devamı hakkında da bir fikir oluşması beklenebilir. Bu amaçla, öncelikle AB’de siyasi faaliyetlerin uluslarüstü düzeyde koordinasyonunda temel aktör konumundaki “Avrupa siyasi partileri” hakkında bilgi verilecek, daha sonra siyasi faaliyetlerin mali olarak destekle...
Hükümet sistemi tartışmaları, uzun yıllardır Türkiye siyasetinin ana gündem konularından birini o... more Hükümet sistemi tartışmaları, uzun yıllardır Türkiye siyasetinin ana gündem konularından birini oluşturmaktadır. Hükümet biçiminin oluşumu ve işleyişi temel olarak yasama ve yürütme organları arasındaki ilişkiler tarafından belirlense de, bu süreçte yargının da etkisi olmaktadır. Ayrıca, genel toplumsal, siyasal ve yönetsel yapı da bu üç organın işleyişini ve ilişkilerini etkilemektedir. Bu bağlamda, hükümet biçimleri her ne kadar yasama ve yürütme organlarının göreve geliş yöntemleri ve aralarındaki ilişkiler tarafından belirlense de, istikrarlı veya istikrarsız işleyişleri, siyasal parti sistemi, toplumsal sınıflar ve aralarındaki ilişki/çatışma düzeyi, siyasal kültür/gelenekler, özel ve sivil sektörün gücü, devletin üniter ya da federal niteliği, yerel yönetimlerin özerklik düzeyleri gibi bir rejimin siyasal, yönetsel ve toplumsal yapısı ve özellikleri tarafından da şekillendirilmektedir. Bu çalışma, Türkiye'de son dönemde yapılan mevcut yarı-başkanlık görünümlü parlamenter demokrasiden başkanlık sistemine geçiş tartışmalarına bir katkı yapmayı hedeflemektedir. Bu çerçevede, çalışmada Amerikan başkanlık sistemi ve Fransız yarı-başkanlık sistemi Türkiye'de anayasa değişikliği paketi olarak referanduma sunulan yeni Cumhurbaşkanlığı hükümeti sistemi ile karşılaştırmalı olarak incelenmekte ve değerlendirilmektedir.
There exist certain historical premises and foundations thought to render the idiosyncratic struc... more There exist certain historical premises and foundations thought to render the idiosyncratic structure of the European/western civilization possible. One of the most important domain related to these foundations and premises is the political -space philosophy along with the European Universalism that stemmed from the European history of political roots. The political space centered on the Polis (city-state) in the ancient Greek political sphere is replaced the "world state" thought of the Cynic and Stoic philosophers of the Ancient Hellenistic and Roman political spheres. The early Catholic Christian philosopher St. Augustine and the late Catholic philosopher St. Thomas converge to a great extent on a universalism and "world" domain while the Protestant politician is rather related to the modern nation state notion. The Dante of the late middle age and the early modernism had a more secular conception of universalism and "world state" in terms of politic...
ÖZET İşleyiş süreci, yapısı ve doğası itibariyle en çok tartışılan uluslarüstü bir kurum olarak A... more ÖZET İşleyiş süreci, yapısı ve doğası itibariyle en çok tartışılan uluslarüstü bir kurum olarak AB'nin anlaşılmasının yolu Birlik içinde cereyan eden siyasi sistemin yapıtaşları ve bunların birbirleri ile olan ilişkilerini anlamaktan geçmektedir. AB içinde siyasi sistemin merkezi ...
There is a historical background and assumptions which form the essentials of European/Western ci... more There is a historical background and assumptions which form the essentials of European/Western civilization. These assumptions and fundamentals also form the economic, social and political structures of the European/Western civilization. One of the important elements of these fundamentals is the ideal of “World state” and “European Universalism”. The political thought based on the “polis-centered” political thought represented by Platon and Socrates was transformed especially by the stoic philosophers during the Hellenistic and Roman period into the ideals of “brotherhood of the human beings” and “world state”. Late Christian philosopher St Augustinus has developed the ideal of “unity of human beings” through philosophy of law. During the late medieval and early modern period, Dante put this ideal into a more secular context. These views can be analyzed through the “European Universalism” approach developed by Immanuel Wallerstein. The purpose of the study is to approach the European Union in the light of this historical background and with a critical perspective. Keywords: Political thought, civilization, West/Europe, World State, European Universalism, European Union.
Uploads
Papers by HUSEYiN GUL