Öz Ergeş Cumanbulbul oğlı tanınmış Özbek destancılarından biridir. Korğan destancılık geleneği da... more Öz Ergeş Cumanbulbul oğlı tanınmış Özbek destancılarından biridir. Korğan destancılık geleneği dairesinde icra faaliyetlerinde bulunmuş olan destancının repertuarında otuzdan fazla Özbek destanının var olduğu ve bunları çeşitli toplantılarda icra ettiği bilinmektedir. Söz konusu destanların bir kısmı farklı araştırmacılar tarafından derlenmiş, bir kısmı ise bizzat destancı tarafından yazıya geçirilmiştir. Yazıya geçirilen destanların da yalnız belirli bir kısmının yayımlandığı görülmektedir. Söz konusu destanların dili, ölçünlü Özbek Türkçesi olmakla birlikte düzensiz olarak konuşma diline ait ögelere de rastlanılır. Bu makalede Cumanbulbul oğlı'ndan derlenerek yayımlanan Özbek destanlarının ölçünlü Özbek Türkçesinden farklılık gösteren dil özellikleri üzerinde durulacaktır. İncelemeye temel oluşturan veriler, destancıya ait Özbek destanlarının yayımlandığı Bulbul Teraneleri isimli beş ciltlik eserden elde edilmiştir. Bahse konu dil malzemesi artzamanlı yöntemle incelenmiş ve bulgular, ilişkili görülen Türk lehçelerindeki karşılıklarıyla mukayese edilmiştir. Sonuç olarak; Ergeş Cumanbulbul oğlı'ndan derlenen Özbek destanlarındaki konuşma diline ait gramatikal unsurların geniş kapsamda Kıpçak grubu Türk lehçeleriyle, dar kapsamda Kazak ve bilhassa Karakalpak Türk yazı dilleriyle uyumluluk gösterdiği tespit edilmiştir.
Anonim halk edebiyatı ürünleri kategorisinde değerlendirilen destanlar, ait oldukları toplumların... more Anonim halk edebiyatı ürünleri kategorisinde değerlendirilen destanlar, ait oldukları toplumların dillerini, geçmişlerini, kültürlerini, değer yargıları ve dünya görüşlerini yansıtması bakımından o toplumun tarihi kaynaklarından biri olarak kabul edilir. Bu bakımdan anlatmalık türlerden biri olarak görülen bu halk edebiyatı numunelerine ciddi önem atfedildiği ve bu alanda pek çok çalışmaya imza atıldığı görülmektedir. Destancılık geleneğinde mevcut destanların icra edilmesi, geliştirilmesi ve nesilden nesile aktarılması noktalarında kilit rol üstlenen icadkâr ve icracıların da en az destanlar kadar önemi haiz olduğu yadsınamaz bir gerçekliktir. Buna karşın Özbek destancılık geleneğinin önde gelen temsilcilerinden Ergeş Cumanbulbul oğli'nın ülkemizde yeterince tanınmadığı söylenebilir. Bu derleme makalede geniş manada Özbek, dar manada Korğan destancılık geleneğinin şekillenip gelişmesine katkı sağlayan Ergeş Cumanbulbul oğli'nın hayatı, kişiliği, sanatı, icra ettiği destanlar ve geleneğe kazandırdığı halk şiirleri (termeler) hakkında bilgi aktarılmaya çalışılacaktır.
Yirminci yüzyılın başlarına kadar diğer Türk toplulukları ile ortak bir yazı dili kullanan Kırgız... more Yirminci yüzyılın başlarına kadar diğer Türk toplulukları ile ortak bir yazı dili kullanan Kırgızlar, 1917 Ekim İhtilalinin akabinde gelen süreçle birlikte kendi yazı dillerini kullanmaya başlamışlardır. Bugüne kadar Türkiye, Türk dünyası, Rusya Federasyonu, Amerika ve Avrupa ülkelerinden pek çok araştırmacı hususi olarak Kırgız Türkçesi üzerine incelemelerde bulunmuştur. Zikredilen araştırmaların bir kısmını da sözlük çalışmaları teşkil eder. Bu alanda yeni ve en yetkin çalışma olan Kırgızça-Türkçö Sözdük geçtiğimiz aylarda bilim dünyasının hizmetine sunulmuştur.
Öz Ergeş Cumanbulbul oğlı tanınmış Özbek destancılarından biridir. Korğan destancılık geleneği da... more Öz Ergeş Cumanbulbul oğlı tanınmış Özbek destancılarından biridir. Korğan destancılık geleneği dairesinde icra faaliyetlerinde bulunmuş olan destancının repertuarında otuzdan fazla Özbek destanının var olduğu ve bunları çeşitli toplantılarda icra ettiği bilinmektedir. Söz konusu destanların bir kısmı farklı araştırmacılar tarafından derlenmiş, bir kısmı ise bizzat destancı tarafından yazıya geçirilmiştir. Yazıya geçirilen destanların da yalnız belirli bir kısmının yayımlandığı görülmektedir. Söz konusu destanların dili, ölçünlü Özbek Türkçesi olmakla birlikte düzensiz olarak konuşma diline ait ögelere de rastlanılır. Bu makalede Cumanbulbul oğlı'ndan derlenerek yayımlanan Özbek destanlarının ölçünlü Özbek Türkçesinden farklılık gösteren dil özellikleri üzerinde durulacaktır. İncelemeye temel oluşturan veriler, destancıya ait Özbek destanlarının yayımlandığı Bulbul Teraneleri isimli beş ciltlik eserden elde edilmiştir. Bahse konu dil malzemesi artzamanlı yöntemle incelenmiş ve bulgular, ilişkili görülen Türk lehçelerindeki karşılıklarıyla mukayese edilmiştir. Sonuç olarak; Ergeş Cumanbulbul oğlı'ndan derlenen Özbek destanlarındaki konuşma diline ait gramatikal unsurların geniş kapsamda Kıpçak grubu Türk lehçeleriyle, dar kapsamda Kazak ve bilhassa Karakalpak Türk yazı dilleriyle uyumluluk gösterdiği tespit edilmiştir.
Anonim halk edebiyatı ürünleri kategorisinde değerlendirilen destanlar, ait oldukları toplumların... more Anonim halk edebiyatı ürünleri kategorisinde değerlendirilen destanlar, ait oldukları toplumların dillerini, geçmişlerini, kültürlerini, değer yargıları ve dünya görüşlerini yansıtması bakımından o toplumun tarihi kaynaklarından biri olarak kabul edilir. Bu bakımdan anlatmalık türlerden biri olarak görülen bu halk edebiyatı numunelerine ciddi önem atfedildiği ve bu alanda pek çok çalışmaya imza atıldığı görülmektedir. Destancılık geleneğinde mevcut destanların icra edilmesi, geliştirilmesi ve nesilden nesile aktarılması noktalarında kilit rol üstlenen icadkâr ve icracıların da en az destanlar kadar önemi haiz olduğu yadsınamaz bir gerçekliktir. Buna karşın Özbek destancılık geleneğinin önde gelen temsilcilerinden Ergeş Cumanbulbul oğli'nın ülkemizde yeterince tanınmadığı söylenebilir. Bu derleme makalede geniş manada Özbek, dar manada Korğan destancılık geleneğinin şekillenip gelişmesine katkı sağlayan Ergeş Cumanbulbul oğli'nın hayatı, kişiliği, sanatı, icra ettiği destanlar ve geleneğe kazandırdığı halk şiirleri (termeler) hakkında bilgi aktarılmaya çalışılacaktır.
Yirminci yüzyılın başlarına kadar diğer Türk toplulukları ile ortak bir yazı dili kullanan Kırgız... more Yirminci yüzyılın başlarına kadar diğer Türk toplulukları ile ortak bir yazı dili kullanan Kırgızlar, 1917 Ekim İhtilalinin akabinde gelen süreçle birlikte kendi yazı dillerini kullanmaya başlamışlardır. Bugüne kadar Türkiye, Türk dünyası, Rusya Federasyonu, Amerika ve Avrupa ülkelerinden pek çok araştırmacı hususi olarak Kırgız Türkçesi üzerine incelemelerde bulunmuştur. Zikredilen araştırmaların bir kısmını da sözlük çalışmaları teşkil eder. Bu alanda yeni ve en yetkin çalışma olan Kırgızça-Türkçö Sözdük geçtiğimiz aylarda bilim dünyasının hizmetine sunulmuştur.
Uploads
Papers by Erdi ERBEDEN