Conference Presentations by Engin Önen
Türkiye'de ve Dünya'da Yerel-Geleneksel Peynirler: Kars Kaşarı Coğrafi İşareti Uluslararası Sempozyumu, 2016
Bir gıdayı ya da yemeği, bir kültürel unsur haline getiren değişkenlerden biri, genellikle onun t... more Bir gıdayı ya da yemeği, bir kültürel unsur haline getiren değişkenlerden biri, genellikle onun taşıdığı yöresel niteliklerdir. Bu anlamda yöresellik, belli bir coğrafyanın sunduğu olanaklar ve o bölgedeki sosyal tarihle ilişkili bir durumdur.
Sadece Çeşme ve Karaburun yarımadasında karşılaşabileceğimiz kopanisti peyniri de yöresel bir gıda özelliği taşımaktadır. Yapımı, kokusu ve tadıyla diğerlerinden tamamen farklı özellikler taşıyan kopanisti peyniri, adından da anlaşılacağı gibi, Yarımada’da Türklerle Rumların birlikte yaşadığı dönemin mirası olarak varlık göstermektedir.
Yunanca “dövülmüş, ezilmiş” anlamına gelen kopanisti peyniri Çeşme ve Karaburun’un yanı sıra bu bölgenin karşısında bulunan bazı Yunan adalarında da üretilmektedir. Türklerin kopanisti yapımını Yunanlılarla birlikte yaşarken öğrenmiş olmaları da olasıdır. Ama uzun yıllar boyunca Sakız adasına kopanisti ihracatı Çeşme’den yapılmıştır.
Önce hem ticari hem de hane ihtiyacına yönelik üretimi yaygın olan kopanisti, son dönemlerde üretimi azalmış, sadece birkaç yerde satılan ve az sayıda kişinin de kendisi için ürettiği bir peynirdir. Pek çok yerde olduğu gibi Yarımada’da da hayvancılığın azalması ve gıdaların endüstrileşmesi sonucu kopanisti yapımı azalmıştır. Çünkü kopanisti diğer peynirlerden farklı olarak, yapım teknikleri gereği endüstrileşmeye elverişli olmadığı gibi, her ortamda herkesin üretebileceği bir peynir değildir.
Yapım teknikleri ve olma süresi bakımından oldukça zahmetli olan kopanisti, kokusu ve tadı ile herkesin tercih etmeyeceği bir peynir türüdür. Onun için eskisi ile kıyaslandığında üretimi ve piyasaya sürülme miktarı oldukça azalmıştır.
Kopanisti peyniri yörede yaygın olarak kahvaltı ve diğer öğünlerde katık olarak kullanıldığı gibi, kavun ve üzümle birlikte tercih edilen bir meze özelliği de taşımaktadır. Bu nedenle son dönemlerde farklı ve yöresel lezzetler tatma eğilimindeki artış, tekrar kopanistiye olan ilgiyi artırmıştır.
Bu tespitlerden hareketle; Çeşme ve Karaburun Yarımadasında bazı kopanisti ustaları, satıcıları ve kendisi için üreten yerli halktan bazı kişilerle görüşmeler yapılacaktır. Bu görüşmeler sırasında kopanisti üretiminin nedenleri ve buna yönelik güçlükler, kopanistiye yönelik talepteki eğilimler ve tercih eden kesimlerin kimler olduğu gibi konular sorgulanacaktır. Bu verilere dayanarak bu makalede kopanistinin kültürel özellikleri, endüstrileşmeye karşı direnme kapasitesi tartışılmaya çalışılacaktır.
Acebe'in bu sözünü bana hatırlattığı için sevgili öğrencim Çisem Yayla'ya çok teşekkür ediyorum. ... more Acebe'in bu sözünü bana hatırlattığı için sevgili öğrencim Çisem Yayla'ya çok teşekkür ediyorum. Küreselleşmeyi ve kentlerin/mekanların küreselleşmesini nasıl çalışmalıyız sorusuna dair söylemek istediklerimi, sunmaya çalıştığım bakış açısını bundan daha iyi özetleyen bir söz olamazdı.
Küresel ve Yerel Arasında Kentler: Stratejiler, Fırsatlar ve Sorunlar, 2016
Öz: Kentsel dönüşümün çeşitli örnekleri arasında üzerinde durulan örneklerinden biri de soylulaş-... more Öz: Kentsel dönüşümün çeşitli örnekleri arasında üzerinde durulan örneklerinden biri de soylulaş-tırmadır. Çeşitli akademik çalışmalara da konu olan ve bir mekânsal ve sosyal ayrışma biçimi ola-rak ele alınan soylulaştırma, birçok farklı dinamiğin etkisiyle ortaya çıkmakla birlikte, özellikle yeni orta sınıfın yeni hayat tarzını ve tüketim alışkanlıklarını yansıtan bir dönüşüm olarak tarif edilmek-tedir. Buna bağlı olarak genellikle İstanbul'daki örnekleri üzerinde durulmakta ve yeni orta sınıfla-rın kent merkezlerindeki eski mahalle ve semtlerde yarattığı mekânsal ve sosyal dönüşümlere vur-gu yapılmaktadır. Ancak soylulaştırmanın metropolle sınırlı bir dönüşüm olmadığı görülmektedir. Son dönemde popü-ler bir fenomen olan Alaçatı da soylulaştırmanın örneklerinden biri sayılabilir. Özellikle İstanbullu (kısmen İzmirli) yeni orta sınıf mensuplarının çok mekanlı yaşam veya iki yerlilik anlayışı içinde yö-neldiği Alaçatı örneği, bize dönüşüm olaylarının birbiriyle doğrudan ilişkili olduğunu göstermesi ba-kımından önem taşımaktadır. Yani Alaçatı'nın dönüşümünü İstanbul'daki ile ilişki içinde ele almak zorunlu hale gelmektedir. Bu düşünceden hareketle Alaçatı'daki kentsel dönüşüm öyküsünü anlamak ve açıklamak gayreti ile bir alan araştırması gerçekleştirdik. Belde merkezini oluşturan iki cadde üzerinde yer alan işletmele-ri tarayarak, dönüşüm dinamiklerini ve yönünü ortaya koymaya çalıştık. İşletme türleri, açılma yıl-ları, mülkiyet yapısı, önceki mekan ile farklılaşma eğilimleri, işletmecilerin nereli oldukları vb. çeşit-li konularda verileri içeren bir görüşme formunu (2014 Mayıs) 163 işletme sorumlusuna uyguladık. Ayrıca yerli halktan bazı kişiler ve dışarıdan gelen işletme sahipleriyle nitel görüşmeler yaparak, ye-rel basına yansıyan haberleri değerlendirerek bu dönüşümün nedenlerini ve sonuçlarını anlamaya çalıştık. Bu çalışmada, kentsel dönüşümün önemli türlerinden birini oluşturan soylulaştırmanın metropol dışı örneği olarak Alaçatı'nın dönüşüm öyküsü, nedenleri ve sonuçlarına ilişkin bazı verilere daya-narak ve sosyolojik bir bakış açısıyla değerlendirilmeye çalışılmıştır. Anahtar kelimeler: Soylulaştırma, yeni orta sınıf, mekânsal ayrışma, sosyal ayrışma, iki yerlilik.
Son dönemlerde sosyal bilimlerin yoğun olarak ilgilendiği araştırma konularından birini kentsel d... more Son dönemlerde sosyal bilimlerin yoğun olarak ilgilendiği araştırma konularından birini kentsel dönüşüm ile ilgili sorunlar oluşturmaktadır. Özellikle büyük kentlerde çeşitli gerekçelerle (konut ihtiyacı, eskime, doğal afetler vb.) gündeme gelen kentsel dönüşüm projeleri sosyal boyutu ile ilgili çeşitli tartışmalara neden olmaktadır. Bu tartışmalarda kentsel dönüşüm projelerinin yarattığı çeşitli sosyal etkiler üzerinde yoğunlaşılmaktadır. Özellikle yerinden etme ve yeni mekan yaratma suretiyle çeşitli sosyal grupların hayatında avantaj veya dezavantajlara neden olma gibi sonuçlar, kentsel dönüşümün sosyal boyutları olarak ele alınmaktadır.
İzmir’deki en kapsamlı tasfiye ve taşınmayı içeren kentsel dönüşüm projesinin muhatabı olan kesimlere yönelik gerçekleştirdiğimiz alan araştırmasının sonuçlarının bir kısmı bu makalede ele alınmaya çalışılacaktır. Heyelan gerekçesi ile “Afete Maruz Bölge” ilan edilen Kadifekale’nin çeşitli mahallelerinde tasfiyeden önce gerçekleştirilen nicel ve nitel görüşmelerden elde edilen sonuçların, kentsel dönüşüm sürecine tanıklık etme ve sosyal etkilerini izleme bakımından önem taşıyacağı düşünülmüştür.
Papers by Engin Önen
Hemşehrilik Mesleği olarak Midyecilik
Sosyoloji Dergisi, Mar 1, 1992
Din,Devlet ve Toplum İlişkileri Bağlamında Dini Eğitime Yönelen Kız Öğrencilerin Sorunu
Sosyoloji Dergisi, Mar 1, 2003
Sosyoloji Dergisi, Mar 1, 1994
TÜRKfrE'DE oRTA SIııIFLARIN. GELİşfMl' Engiı Öneı*' Az gcıişmiş topıumıe gğrelıikre ğtı gfiflan z... more TÜRKfrE'DE oRTA SIııIFLARIN. GELİşfMl' Engiı Öneı*' Az gcıişmiş topıumıe gğrelıikre ğtı gfiflan zayrf topıumtar oıe* nibleıif. Bu oglııınladaki etoıımıik ve siyasi istilrraszlık da' çoğu zamaı. bo duıuını bağIanıı. Ancat az eslisnış ükeı€ rın de goçirmcktc oldııklaıı ibğşim süıeci bazı farHrlıktarla alı olsa, dt& sımfhffi goıişEı€ şi yöİıünde et$kr yrynaüradıi Tilıtiye'dc ora sınıllaıı iliş&in inceleme ve araştrmgıaİa ba*İğımudg, diğ€ f biİçpü az gelişıiş ülkeden daııı grçıü biİ otrİs $nfin vaılğ vıııgulanmatadır. Bu durum alı; genelüİle, diğer az gelişniş 0ltelerden fa*h olarak Tiııtiye'nin siyasal bağmszlığnı hiçüiı zaman yitmefiosi ve yüzyıllar siırğn' bif impaİatorluğıın bürctrasişini devıalmasına bağlanı:ı. Anca& yüayıılaf süen imparatoİıüğun bazı orrııiıı-'ıro"n dolayı, geleneİü orta sınıtn geıişne'sini engelıediğ göriışüne sahip oıaııaİ da vaİdır. Diğe* baaloı ise lviüsiümr'ı' T{ır& bİItü'0niın bu durumı pt ştğ tanaatini benimserler' Şşif Maıdin ise aynı koıııida şu görİışlcri ileri s{İmc'ttedk "olduka yaygm bir }iişele göre, osmanlı İınparııortuğıinun sosyai bünyesinin Ğ|zeıtikı€ rinden bid & Baıirnn orta tdakaşıns etabiil edeır biı sınıfın eırsiHiğidir. BaaIı müellifleıinin ortays afıkıan, fakıt biz& üe. benimsenen bu ıeze gğie, oıimanıı Itıtıefi, cengeverIft ve devlet idaıe,şi ile iıgiti işt€ İden başınlarım faaliyet saİıo olaıa& keıdileıine layık g&meditleri için, enerjiterini tiçaİet ve saüyinin gcıi$iiiımÇsilıe sarfetmemişler ve böytqce BaEd8 ffi& sınftğrn meydana gelınesinde pek My& bİ İol oynaİnş olan ticcc tiptj Miıslümaış Tiııt aııaıisı aıasınaşyh eşekkoİ eılenıemişir. Bu ınanca gfe, ossmanlr İmparatorluğund*' tüccaı da!ıç ziyade ' Ilııistiyut ve Musovi e.kalliyetterine has bir tiptirz. I\fardin'e gğe böyleco. ticaret ve senıyinie gıyri müsllmlorin tet eliııde olması, &manlr tıi'p€ ra@düğlınuı heş &ırresiıxıc-gççerlİ bk olgu, haüne getiıilmek istenmiştiı Cumhuriyeı öneesi dğıeınde saııayi vğ ücği kurumlaın tsmamtna yakınınrn ecnebileritr elfudğ bulunması' ve modeıı T üıtiyehin oluşmasında bu kurumlann ecıebilerden Tliııtlerin eline gçesi şklindeİi yahn arihimizin zihnimizdğ bıIakoğı izl€ r yüzünden "TtaHer de bk rt& ıabakİ oıinıdığ r€ orisıni gerek kendimizc gerelsc ba$aına kabul. eüfu€ bilçcek bir psikolqiik itlim ' Bu mıkııe 3. Soıyıl Bilimler Kongıesi. oDTÜ, Ekiıı 199'dç bildiri olıııt $muımıı'tğ. !' Dr. Eqe Üniversii,:sl Edebivıı Fakültçsi. Sosyoloii Böltİmü. ı xia"i. lııııet r.. shaıeİ bııımi. İmqe Kiıı6evi. Ankaıa' 1990, sf. l75. 2 vüon. $eru' iı'tiııi}c'<k oıtı sinıniıı Üç oc*ıi", rorum Deıgiıi' C. 6 İ'Io: 69, ıf. lı.
DergiPark (Istanbul University), Mar 1, 1994
Son zamııılara kadar siyasal taulım açısından orla srnıf o.a da sınıflaI) ğzelıikle iki açıdan in... more Son zamııılara kadar siyasal taulım açısından orla srnıf o.a da sınıflaI) ğzelıikle iki açıdan inclemeye konu olmqştur. Birinci katılım diizeyleri ve özellikle de oy veıme, ikiııcisi ise siyasal rercihleri ya na,parıi ıercihleri ıçısındanür. son zamanlarda ise, tızellikle yeni ,toplumsal hareketlerde orta sınıfrn oynadığı roı de tartışılmaya başlanmtşür. ' 0fta sınıflarıı Siyasal Katılım Düzeyıeri ve Siyasal Tercİhleri: İık olaıak 'orıa srnıfln siyasal kaütım düzeyine ilişkin 'saptama !e yorumıııra değnelim. Bu konuda birbiıinden farklı yorumlar bulunmaktadır. Bu farklı yorumlann en 'bilinenlerden biri orta sınıfın demokrasisinin *urumlaşması ve islikraıa kavuşmasında en etkili sosyal unsıı oluşturduğu şeklindeki göfüştiir. Diğer bir yorum ise' orla sınıfın .loplumun siyasele ilgisiz &esimini oluşturduğu, siyasal , yabancıIaşmanın en yoğun yaşandığ kesim io.lduğu gğIüşüdifu. Birinci göriış orta sınrfin siyasal kaalım dtDeyinin yİiksek olduğu, ikincisi ise, düşük olduğunu İeri siirmelcediı. Pek çok araşt'ırmanın bulgulan yiiksek sosyo-etonomik statü ile siyasal kaıılrıa arasında olumlu üir bağıntı olduğunu göstermektedir. Yani daha yüksek sosyo- ekonomik saıüdeki kişilerin diğerlcrine göre siyasal faaliyetlere daha çok katııdıklaıl ''Bu durumtta, ıoplumda oria sınıflam mensup kişilerin oranın yiikselmesi, siyasal katrlmanın da aıtması sonucunu.doğuruı. Öte yandan, ekonomik geıişme, örgütsel farklılrşmayı ve uzmanlaşmayr da arttınr. Gelişmiş bir toplumda sosyal hayaun çok büyük bir birıümü, Myııan ve önemleri gitgide aftan çeşiü ikincit (secoiıdafy) örgiitıeı içerisinde geço. Bu örgütler' daha ij,nc€ leri geniş ailenin veya küçiik yüzyüze ilişkilere dayanan birinciı gruplann yerine geıirmekte oldukıan biıçok sosyal fonksiyonlaıı üsılenilıer. Böylece örgütsel ilişkilerin yoğunlaşması da, siyasal kaıılmanm anması sonucunu doğururl.'' ''Siyasal katılmanırı iki aıa kaynağtnın yiıksek sosyo_ekonomik statü Ve örgütsel ilişkileı olduğunu' sosyo-ekonomik gelişmenin bu ] iki ana değişken yoluyta siyasal katılmayı etkilediğiniz" kabul ğden bu görüş orıa sınıfların diğer kesimlere göre daha fazla kaullm eğiıiminde olduğunu ileri siireı. orta . Dr.' Ese Univeısitesi, Edebiyaı Fakülıesi. sosyoloji Böliimü ] Özbudun. Eıgun; Türkiye'de Sosyal Değişme ve Siyasal Kaıı]ma, A.U. Hukuk Fık.' Ya;.. Ankaıa, l974' Sl 8"9. 2 a.g.e., Sf. 12.
Sosyoloji Dergisi, Mar 1, 2007
Çağmızda yaşaııan gelişmeler, kğııtlerin geleneksel yapılannı alt üst etınektedir. Büyiik kentler... more Çağmızda yaşaııan gelişmeler, kğııtlerin geleneksel yapılannı alt üst etınektedir. Büyiik kentlerin ' keııar semtlerini tanrmlamada, gecekondu teriminin yetersiz kalmasl ve varoş teriminin daha sık kullanılmaya başlanmasr, bu alt üst oluşun göstergelerindeıı birisi. Yapılaşmadan alt yapı hizmetlerine, işsizlikten kente uyum sağlama mekanizmalmına kadaı bir dizi sorunla yiiklü olan gecekondu alanlan, hem akademik diinyanın hem kamu yöneticilerinin hem de medyanrn daha fazIa ilgisini çekmiştir. Kentleşme sorunlan dendiğinde hemen herkesin aklına kentin bu bölgeleri gelmektedir. Bu durum, kentteki değşme Ve sorunlann buralarda olduğu varsayımlna dayanmaktadır. oysa giiniirniizde yaşanarı kentleşme süreci, kent merkezinin yapısı ve aılamrnr da değiştirmektedir. Bu makalede, keırtiı mekaısal ve sosyal merkezlerinin değişimi i2erinde kısa bir değerleııdirme yapılıp, izmir'in Alsancak semtinde gerçekleştirilen bir ampirik araştırmanın bazı sonuçlanna yer verilecektir.
Sosyoloji Dergisi, May 25, 2017
Particularly during the period from the second half of the 19th century to the early 20th century... more Particularly during the period from the second half of the 19th century to the early 20th century, not only had the Greeks started to become the majority in Çeşme and the surrounding area, their importance in production and trade had also increased. Towns and villages transformed into separate Turkish and Greek settlements. One of the rare Turkish settlements in the region, Germiyan village was in constant interaction with Greek-majority settlements such as Çeşme, Alaçatı and Reisdere. During this period, Greeks and Turks continued neighbour relations in various ways. Commercial and social interactions caused by having adjacent farms as well as through vine cultivation and animal husbandry also led to cultural interactions. The fact that some Turks knew Greek and some Greeks knew Turkish is one of the biggest indicators of this phenomenon.
Hemşehrilik Mesleği olarak Midyecilik
Sosyoloji Dergisi, Mar 1, 1992
DİRENEN ve KAYBOLMAYA YÜZ TUTMUŞ KÜLTÜRLER Antakya Mardin ve İzmir de Kültür İncelemeleri
Ege Üniversitesi Yayınları, 2016
Siyasal Katılım Açısından Orta Sınıflar
Türkiye'de Orta Snıfın Gelişimi
Din,Devlet ve Toplum İlişkileri Bağlamında Dini Eğitime Yönelen Kız Öğrencilerin Sorunu
Kentsel Dönüşümün Diğer Cephesi: Merkezin Çözülmesi Üzerine Bir Araştırma
Cagimizda yasanan gelismeler, kentlerin geleneksel yapilarini alt ust etmektedir. Buyuk kentlerin... more Cagimizda yasanan gelismeler, kentlerin geleneksel yapilarini alt ust etmektedir. Buyuk kentlerin kenar semtlerini tanimlamada, gecekondu teriminin yetersiz kalmasi ve varos teriminin daha sik kullanilmaya baslanmasi, bu alt ust olusun gostergelerinden birisi. Yapilasmadan alt yapi hizmetlerine, issizlikten kente uyum saglama mekanizmalarina kadar bir dizi sorunla yuklu olan gecekondu alanlari, hem akademik dunyanin hem kamu yoneticilerinin hem de medyanin daha fazla ilgisini cekmistir. Kentlesme sorunlari dendiginde hemen herkesin aklina kentin bu bolgeleri gelmektedir. Bu durum, kentteki degisme ve sorunlarin buralarda oldugu varsayimina dayanmaktadir. Oysa gunumuzde yasanan kentlesme sureci, kent merkezinin yapisi ve anlamini da degistirmektedir. Bu makalede, kentin mekansal ve sosyal merkezlerinin degisimi uzerinde kisa bir degerlendirme yapilip, Izmir'in Alsancak semtinde gerceklestirilen bir ampirik arastirmanin bazi sonuclarina yer verilecektir.
22 Temmuz Seçim Sonuçları ve İzmir Üzerine Bir Değerlendirme
Ulus-Ötesi̇ Göç Ağlari Ve Sosyal Alanlarin Oluşumu: Ermeni̇stan’Dan Türki̇ye’Ye İşgücü Göçü Üzeri̇ne Sosyoloji̇k Bi̇r Araştirma
Turkiye 1980’lerden itibaren, Cumhuriyet tarihi boyunca gorulmemis hizda goc ve farkli profillerd... more Turkiye 1980’lerden itibaren, Cumhuriyet tarihi boyunca gorulmemis hizda goc ve farkli profillerde gocmen akiminin hedef noktasi ve/veya gecis guzergâhi haline geldi. 1980’lerden bu yana artarak devam eden hiz ve cesitlilik, akademik calismalara 1990’larin ortalarindan itibaren konu olamaya baslamakla birlikte asil hizini 2000’lerden sonra kazandi. Ote yandan Turkiye’nin gelen gocler karsisinda tutarli bir politika veri tabani olusturdugu soylenemez. Dolayisiyla, Turkiye’ye yonelen ve/veya Turkiye’yi gecis guzergâhi olarak kullanan gocler hakkindaki veri ve bilgilerimiz soz konusu akademik calismalardan kaynagini almaktadir. Elbette ki yazili ve gorsel basinda cesitli haberler yer almis olmakla birlikte, cogunlukla fenomenin “carpici” yonlerine odaklanan, tikel olaylari haberlestiren parcali bir yapiya sahiptir. Nihayetinde 2000’lerden itibaren akademik arastirmalar, yayinlar artmis; universiteler bunyesinde goc calisma merkezleri kurulmaya baslanmistir. Buna paralel olarak goc akim...
Türk ve Rumların Yarımada’da Birlikte Yaşadıkları Dönemin Kültürel İzleri: Germiyan Köyünden Örnekler
Ozellikle 19.yuzyilin ikinci yarisindan 20.yuzyilin baslarina kadar Cesme ve cevresinde nufusun c... more Ozellikle 19.yuzyilin ikinci yarisindan 20.yuzyilin baslarina kadar Cesme ve cevresinde nufusun cogunlugunu Rumlar olusturmaya baslamakla kalmamis, uretim ve ticarette de agirliklari artmistir. Yerlesim yerleri bakimindan kasaba ve koyler adeta Turk ve Rum yerlesimleri olarak sekillenmistir. Germiyan koyu, bolgedeki ender Turk yerlesimlerinden biri olmakla birlikte Cesme, Alacati ve Reisdere gibi Rumlarin agirlikta oldugu beldelerle surekli etkilesim icinde olmustur. Bu donemde, Rumlarla Turkler cesitli acilardan komsuluk iliskileri surdurmuslerdir. Tarla komsuluklari, bagcilik ve hayvanciliktan kaynaklanan ticari ve sosyal iliskiler ayni zamanda kulturel etkilesime de yol acmistir. Turklerin bir kisminin Rumca, Rumlarin bir kisminin da Turkce bilmesi bunun en onemli gostergelerinden biridir. Rum ve Turkler arasindaki komsuluk iliskisinin neden oldugu kulturel etkilesimin bir kismi gundelik dilde kullanilan kelimelere yansirken, bir kismini yemek turlerinde gormek mumkundur. Rumlari...
Uploads
Conference Presentations by Engin Önen
Sadece Çeşme ve Karaburun yarımadasında karşılaşabileceğimiz kopanisti peyniri de yöresel bir gıda özelliği taşımaktadır. Yapımı, kokusu ve tadıyla diğerlerinden tamamen farklı özellikler taşıyan kopanisti peyniri, adından da anlaşılacağı gibi, Yarımada’da Türklerle Rumların birlikte yaşadığı dönemin mirası olarak varlık göstermektedir.
Yunanca “dövülmüş, ezilmiş” anlamına gelen kopanisti peyniri Çeşme ve Karaburun’un yanı sıra bu bölgenin karşısında bulunan bazı Yunan adalarında da üretilmektedir. Türklerin kopanisti yapımını Yunanlılarla birlikte yaşarken öğrenmiş olmaları da olasıdır. Ama uzun yıllar boyunca Sakız adasına kopanisti ihracatı Çeşme’den yapılmıştır.
Önce hem ticari hem de hane ihtiyacına yönelik üretimi yaygın olan kopanisti, son dönemlerde üretimi azalmış, sadece birkaç yerde satılan ve az sayıda kişinin de kendisi için ürettiği bir peynirdir. Pek çok yerde olduğu gibi Yarımada’da da hayvancılığın azalması ve gıdaların endüstrileşmesi sonucu kopanisti yapımı azalmıştır. Çünkü kopanisti diğer peynirlerden farklı olarak, yapım teknikleri gereği endüstrileşmeye elverişli olmadığı gibi, her ortamda herkesin üretebileceği bir peynir değildir.
Yapım teknikleri ve olma süresi bakımından oldukça zahmetli olan kopanisti, kokusu ve tadı ile herkesin tercih etmeyeceği bir peynir türüdür. Onun için eskisi ile kıyaslandığında üretimi ve piyasaya sürülme miktarı oldukça azalmıştır.
Kopanisti peyniri yörede yaygın olarak kahvaltı ve diğer öğünlerde katık olarak kullanıldığı gibi, kavun ve üzümle birlikte tercih edilen bir meze özelliği de taşımaktadır. Bu nedenle son dönemlerde farklı ve yöresel lezzetler tatma eğilimindeki artış, tekrar kopanistiye olan ilgiyi artırmıştır.
Bu tespitlerden hareketle; Çeşme ve Karaburun Yarımadasında bazı kopanisti ustaları, satıcıları ve kendisi için üreten yerli halktan bazı kişilerle görüşmeler yapılacaktır. Bu görüşmeler sırasında kopanisti üretiminin nedenleri ve buna yönelik güçlükler, kopanistiye yönelik talepteki eğilimler ve tercih eden kesimlerin kimler olduğu gibi konular sorgulanacaktır. Bu verilere dayanarak bu makalede kopanistinin kültürel özellikleri, endüstrileşmeye karşı direnme kapasitesi tartışılmaya çalışılacaktır.
İzmir’deki en kapsamlı tasfiye ve taşınmayı içeren kentsel dönüşüm projesinin muhatabı olan kesimlere yönelik gerçekleştirdiğimiz alan araştırmasının sonuçlarının bir kısmı bu makalede ele alınmaya çalışılacaktır. Heyelan gerekçesi ile “Afete Maruz Bölge” ilan edilen Kadifekale’nin çeşitli mahallelerinde tasfiyeden önce gerçekleştirilen nicel ve nitel görüşmelerden elde edilen sonuçların, kentsel dönüşüm sürecine tanıklık etme ve sosyal etkilerini izleme bakımından önem taşıyacağı düşünülmüştür.
Papers by Engin Önen
Sadece Çeşme ve Karaburun yarımadasında karşılaşabileceğimiz kopanisti peyniri de yöresel bir gıda özelliği taşımaktadır. Yapımı, kokusu ve tadıyla diğerlerinden tamamen farklı özellikler taşıyan kopanisti peyniri, adından da anlaşılacağı gibi, Yarımada’da Türklerle Rumların birlikte yaşadığı dönemin mirası olarak varlık göstermektedir.
Yunanca “dövülmüş, ezilmiş” anlamına gelen kopanisti peyniri Çeşme ve Karaburun’un yanı sıra bu bölgenin karşısında bulunan bazı Yunan adalarında da üretilmektedir. Türklerin kopanisti yapımını Yunanlılarla birlikte yaşarken öğrenmiş olmaları da olasıdır. Ama uzun yıllar boyunca Sakız adasına kopanisti ihracatı Çeşme’den yapılmıştır.
Önce hem ticari hem de hane ihtiyacına yönelik üretimi yaygın olan kopanisti, son dönemlerde üretimi azalmış, sadece birkaç yerde satılan ve az sayıda kişinin de kendisi için ürettiği bir peynirdir. Pek çok yerde olduğu gibi Yarımada’da da hayvancılığın azalması ve gıdaların endüstrileşmesi sonucu kopanisti yapımı azalmıştır. Çünkü kopanisti diğer peynirlerden farklı olarak, yapım teknikleri gereği endüstrileşmeye elverişli olmadığı gibi, her ortamda herkesin üretebileceği bir peynir değildir.
Yapım teknikleri ve olma süresi bakımından oldukça zahmetli olan kopanisti, kokusu ve tadı ile herkesin tercih etmeyeceği bir peynir türüdür. Onun için eskisi ile kıyaslandığında üretimi ve piyasaya sürülme miktarı oldukça azalmıştır.
Kopanisti peyniri yörede yaygın olarak kahvaltı ve diğer öğünlerde katık olarak kullanıldığı gibi, kavun ve üzümle birlikte tercih edilen bir meze özelliği de taşımaktadır. Bu nedenle son dönemlerde farklı ve yöresel lezzetler tatma eğilimindeki artış, tekrar kopanistiye olan ilgiyi artırmıştır.
Bu tespitlerden hareketle; Çeşme ve Karaburun Yarımadasında bazı kopanisti ustaları, satıcıları ve kendisi için üreten yerli halktan bazı kişilerle görüşmeler yapılacaktır. Bu görüşmeler sırasında kopanisti üretiminin nedenleri ve buna yönelik güçlükler, kopanistiye yönelik talepteki eğilimler ve tercih eden kesimlerin kimler olduğu gibi konular sorgulanacaktır. Bu verilere dayanarak bu makalede kopanistinin kültürel özellikleri, endüstrileşmeye karşı direnme kapasitesi tartışılmaya çalışılacaktır.
İzmir’deki en kapsamlı tasfiye ve taşınmayı içeren kentsel dönüşüm projesinin muhatabı olan kesimlere yönelik gerçekleştirdiğimiz alan araştırmasının sonuçlarının bir kısmı bu makalede ele alınmaya çalışılacaktır. Heyelan gerekçesi ile “Afete Maruz Bölge” ilan edilen Kadifekale’nin çeşitli mahallelerinde tasfiyeden önce gerçekleştirilen nicel ve nitel görüşmelerden elde edilen sonuçların, kentsel dönüşüm sürecine tanıklık etme ve sosyal etkilerini izleme bakımından önem taşıyacağı düşünülmüştür.