Papers by Beata Gromadzka
Litteraria Copernicana, Dec 22, 2020
Polonistyka Innowacje, Jun 2, 2018
The aim of the article is to show how to present, describe and value space in Polish literature Y... more The aim of the article is to show how to present, describe and value space in Polish literature Young Adults. The tension between the social space and the subject's experience triggers the process of cognition and self-knowledge that are crucial for the issue of YA literature, usually addressing the subject of adolescence and maturation. The ritual and symbolic space (school -home -the closest neighbourhood) shaped by collective cultural images, for the protagonist becomes both the space of rejection, humiliation and aggression, as well as the safe and meeting space. The article is an attempt to answer the following questions: How does the YA literature create imagined places and areas? How does experiencing and experiencing space (or are) affect (or can affect) the self-consciousness of the subject -the literary hero? How can the act of reading shape the world of the young reader's values? How do the places and spaces created in the latest YA literature place themselves against selected traditional approach to the subject? The research material will be selected Polish novels from the current YA current literature written after 2004. The article provides an outline of the existential and performative model of reading imaginary space.
Dzieciństwo, Literatura i Kultura, Aug 12, 2022
Artykuł przedstawia temat migracji w powieściach dla młodych czytelników-na przykładzie utworów Þ... more Artykuł przedstawia temat migracji w powieściach dla młodych czytelników-na przykładzie utworów Þankaganga. Myślobieg Vali Þórsdóttir (2010) i Kasieńka Sarah Crossan (2012)-na tle rozwoju polskiej literatury emigracyjnej i migracyjnej dla dorosłych oraz dla dzieci i młodzieży. Celem rozważań jest pokazanie różnic i podobieństw w ujęciu tematyki w zależności od czasu powstania i odbiorcy utworu. W literaturze dziecięcej i młodzieżowej na pierwszym planie znajdują się tematy dojrzewania i dwujęzyczności, a problem migracji stanowi czynnik intensyfikujący proces kształtowania tożsamości. Fakt, że autorkami omawianych powieści są niepolskie pisarki, uzupełnia interpretację o nowe perspektywy. Analiza wykorzystuje narzędzia komparatystyki i studiów kulturowych nad migracją. Słowa kluczowe: dwujęzyczność, Kasieńka, literatura dziecięca i młodzieżowa, mobilność, Sarah Crossan, tożsamość migracyjna, Þankaganga. Myślobieg, Vala Þórsdóttir * Beata Gromadzka-prof. dr hab., pracuje w Instytucie Filologii Polskiej na Wydziale Filologii Polskiej i Klasycznej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Jej zainteresowania badawcze obejmują dydaktykę literatury, edukację wizualną, literaturę dla dzieci i młodzieży oraz twórczość artystyczną Franciszki i Stefana Themersonów.
Dzieciństwo. Literatura i Kultura
Artykuł przedstawia temat migracji w powieściach dla młodych czytelników – na przykładzie utworów... more Artykuł przedstawia temat migracji w powieściach dla młodych czytelników – na przykładzie utworów Þankaganga. Myślobieg Vali Þórsdóttir (2010) i Kasieńka Sarah Crossan (2012) – na tle rozwoju polskiej literatury emigracyjnej i migracyjnej dla dorosłych oraz dla dzieci i młodzieży. Celem rozważań jest pokazanie różnic i podobieństw w ujęciu tematyki w zależności od czasu powstania i odbiorcy utworu. W literaturze dziecięcej i młodzieżowej na pierwszym planie znajdują się tematy dojrzewania i dwujęzyczności, a problem migracji stanowi czynnik intensyfikujący proces kształtowania tożsamości. Fakt, że autorkami omawianych powieści są niepolskie pisarki, uzupełnia interpretację o nowe perspektywy. Analiza wykorzystuje narzędzia komparatystyki i studiów kulturowych nad migracją.
Polonistyka. Innowacje
Artykuł jest próbą usytuowania, wydanej w 2019 roku, powieści Emigracja Malcolma XD w tradycji li... more Artykuł jest próbą usytuowania, wydanej w 2019 roku, powieści Emigracja Malcolma XD w tradycji literatury emigracyjnej i wśród nurtów współczesnej polskiej prozy migracyjnej o Polakach na Wyspach. Powieść kontynuuje satyryczno-groteskowe obrazy emigracyjnych losów ukazane przez Witolda Gombrowicza i Sławomira Mrożka. Emigracja jest polemiczna wobec współczesnej literatury migracyjnej ukazującej dylematy tożsamościowe w zróżnicowanej kulturowo rzeczywistości, ale jej forma, przejęta z internetowych gatunków, jest dla niej charakterystyczna.
Popularnośc badan nad pamiecią pokolen, sposobami jej utrwalenie, przechowywania i przekazywania ... more Popularnośc badan nad pamiecią pokolen, sposobami jej utrwalenie, przechowywania i przekazywania zajmują sie obecnie badacze wielu dyscyplin. Kultura pamieci rozumiana jest jako spoleczne zobowiązanie do zapamietywania przeszlości w postaci świadectw, form upamietnienia, rytualow, obrazow i symboli. Wspolcześnie, w polskiej szkole, widoczny jest odwrot od przeszlości, historii i pamieci. Nacisk polozony zostal na sukces w przyszlości, a mlodzi ludzie odwracają sie od historii, coraz powszechniej nie rozumiejąc jej znaczenia dla teraźniejszości. Zadaniem edukacji, takze edukacji polonistycznej, powinno byc przywrocenie kultury pamieci oraz pokrewnej pamieci kulturowej, to znaczy pamieci wymienionej miedzy czlonkami spoleczności, miedzy pokoleniami w formie jezyka, narracji, obrazu i dźwieku. W artykule zaproponowano klasyfikacje form obecności kultury pamieci w ksztalceniu polonistycznym. Istnieje ona w trzech wątkach: intertekstualnym, lekturowym i narracyjnym. Kazdy z nich jest waz...
Polonistyka. Innowacje, 2018
Celem artykułu jest ukazanie sposobu prezentowania, opisywania i wartościowania przestrzeni w pol... more Celem artykułu jest ukazanie sposobu prezentowania, opisywania i wartościowania przestrzeni w polskiej literaturze Young Adult. Napięcie między społeczną przestrzenią a doświadczeniem podmiotu wyzwala proces poznawania i samopoznania kluczowy dla problematyki literatury młodzieżowej zwyczajowo podejmującej temat dorastania i dojrzewania. Rytualna i symboliczna przestrzeń (szkoła – dom – najbliższa okolica) ukształtowana przez zbiorowe wyobrażenia kulturowe staje się dla bohatera zarówno przestrzenią odtrącenia, upokorzenia oraz agresji, jak i przestrzenią oswojoną czy miejscem spotkania. Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytania: Jak literatura YA kreuje wyobrażone miejsca i obszary? W jaki sposób doświadczanie i doznawanie przestrzeni (miejsca?) wpływa (może wpływać) na samoświadomość podmiotu – bohatera literackiego? W jaki sposób akt lektury może kształtować świat wartościmłodego czytelnika? Jak miejsca i przestrzenie wykreowane w najnowszej literaturze YA sytuują się wobec wybran...
Porównania, 2018
Tematem artykułu są wybrane powieści polskie, słoweńska i angielska adresowane do młodzieży, któr... more Tematem artykułu są wybrane powieści polskie, słoweńska i angielska adresowane do młodzieży, które łączą postaci głównych bohaterów, nastolatków próbujących znaleźć swoje miejsce w obcym kulturowo i hermetycznym środowisku. Na płaszczyźnie porównania znajdują się trzy kręgi: domowy, szkolny i lokalny, czyli ważne dla bohaterów przestrzenie ścierania się wpływów, walki o dominację, gdzie Obcy/Inny staje się łatwą ofiarą. Porównanie wspólnych tematów: dorastanie, szkoła, rówieśnicy, walka o swoje miejsce w grupie, poszukiwanie własnej drogi pokazuje podobieństwa i różnice w ujmowaniu takich problemów przez autorów powieści.
Polonistyka. Innowacje, 2016
Celem artykułu jest ukazanie wartości pracy w grupach wielokulturowych dla tworzenia zróżnicowane... more Celem artykułu jest ukazanie wartości pracy w grupach wielokulturowych dla tworzenia zróżnicowanego i korzystnego wychowawczo środowiska edukacyjnego. Współczesna sytuacja migracyjna stanowi wyzwanie dla polskiej szkoły z reguły monokulturowej. Najważniejsze obecnie jest wyposażenie nauczycieli w umiejętności, które pozwolą im rozpoznać i kształtować własne postawy wobec zróżnicowania kulturowego oraz wykorzystać wychowawczo i dydaktycznie pracę w wielokulturowych zespołach. Podstawę mogą stanowić praktyki edukacyjne stosowane w klasach, w których uczą się dzieci romskie. Zdobyte doświadczenia mogą posłużyć do modyfikowania programów studiów nauczycielskich i tworzenia modeli pracy w wielokulturowym środowisku.
Uploads
Papers by Beata Gromadzka