Papers by Lusine Avetisyan

There is an ongoing genocide՝ 1894-1896, 1905, 1909, 1915-1920, 1918, 1919, 1920, 1988-1990, 2016... more There is an ongoing genocide՝ 1894-1896, 1905, 1909, 1915-1920, 1918, 1919, 1920, 1988-1990, 2016, 2020, 2022-2023։
• Leaving aside all the historical facts, which sooner or later will be paid attention to,
• Let's not even touch on the genocide in Sumgait in 1988, only with the help of which the issue of Artsakh could have been resolved once and for all, and the trial on which began in a number of cities of the Soviet Union, sentences were even handed down, but the process was suspended after the collapse of the Union. There is already a lot of material for this problem, and it is appropriate to rediscover it and call a spade a spade. It was a genocide organized at the state level, the addresses of the Armenians were mapped in advance, and iron fittings were specially honed in workshops,
• While leaving the investigation of the killings of civilians during the "four-day" war in April 2016, the abuse of the living and bodies of the dead, torture and beheading, which the human rights defender has repeatedly sent reports to relevant international organizations,
• Today it is unacceptable, moreover, it is a crime to avoid investigating and condemning a crime against humanity committed and ongoing since 2020, and the search for a name for it other than genocide is immoral. In jurisprudence, as in any other science, there are clear, unambiguous, non-synonymous terms that, if you replace them with words such as "ethnic cleansing", "humanitarian catastrophe", you distract society from correct assessments and avoid consequences, which means that you have specific goals, and exactly: to help someone avoid a just punishment. Luis Moreno Ocampo, the first prosecutor of the International Criminal Court, an Argentine lawyer investigating crimes against humanity, among all the lawyers who recognize this fact, is one of the few, if not the only one, who speaks about this and calls what happened genocide, although many people began to confess in a low voice their belief in the genocidal nature of what is happening.
...One need only inquire about when, why and how the ancient and characteristic geographic term "Armenian Plateau" was replaced by the artificial phrase 'Eastern Anatolia' in professional geographical literature..
The answer to the question "when" is obvious: it happens after the genocide of 1915.
The answer to the question "why" is not difficult to guess. Especially for a murderer the end justifies the means, the means was genocide. The goal is in all acceptable and unacceptable ways to erase the egregious facts about Armenians being a native. And the Armenian origin has been repeatedly confirmed and continues to be confirmed by anthropological, linguistic, and genetic studies. After the Armenian Genocide of 1915, when the owners of the Armenian Plateau were already destroyed, it was time to extrude the immemorial geographical term that offended the killer's ears every time, and by which the world recognized this piece of Earth, the natural mountain fortress of the indigenous nation - the Armenian Plateau, which coincides with the borders of Armenia. There had originated and developed the Armenian civilization, Armenian history, Armenian language, and Armenian culture. And the progressive civilized world has provided great support to those who falsify history.
You know very well that our brave warriors were not defeated, really. How many times will you try... more You know very well that our brave warriors were not defeated, really. How many times will you try to convince us that the blood of our bright boys was spilled in vain!? You think that we are a small nation, we don't even have the opportunity to succeed in this worlda small open sea or a convenient location, or the bowels of the earth rich in oil. You often ironically say that moral victories are on our side, and our heads are crowned with them. That very soon we will be comforted that this time, too, our victory was moral. And you will exhort us not to despair. To be realistic and silently admit that, so far, we can only be worthy of this.
Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութիւն 300 (Միջազգային գիտաժողով. զեկուցումների ժողովածոյ), 2018
Կամար, 2015
Ոչ մի արուեստագէտ չգիտի, թե ինչպէս են իր մէջ ծնուում գաղափարները, եւ ինչպէս են դրանք մարմնաւորուո... more Ոչ մի արուեստագէտ չգիտի, թե ինչպէս են իր մէջ ծնուում գաղափարները, եւ ինչպէս են դրանք մարմնաւորուում։ Սա շատ հետաքրքիր, բայց արուեստագէտին քիչ յուզող հարց է։ Նա արդէն ստեղծուած երկի մասին կարող է խաւսել՝ պատմելով, թե ինչու ընտրեց այս բառը, արտայայտութիւնը, անգամ կարող է տալ գրելու վարպետութեան դասեր, որոնց շնորհիւ ամէն մարդ կարող է ոտանաւոր գրել։ Բայց չի կարող սովորեցնել գրել բանաստեղծութիւն, որովհետեւ նա ինքն էլ գրելու պահին բանաստեղծութեան աղբեւրի ճամփայն անցնում է լուսնոտի պէս...
Գրականագիտական հանդէս, 2014
Չրաքեանի գեղագիտութիւնը սերտաւրէն կապուած է իմաստասիրութեան հետ, եւ իմաստասէր բանաստեղծի աշխարհը ... more Չրաքեանի գեղագիտութիւնը սերտաւրէն կապուած է իմաստասիրութեան հետ, եւ իմաստասէր բանաստեղծի աշխարհը ճանաչելու համար անհրաժեշտ է նա եւ ճանաչել նրա աշխարհայեացքը, բացայայտել նրա աշխարհընկալման իմաստասիրական հիմունքները, փիղիսոփայական համակարգերի նրա ընկալումներն
ու ինքնատիպ մեկնաբանութիւնները։ Այստեղ աւգնութեան են գալիս փիղիսոփայական ուսմունքները, փիզիկայի
բնագաւառում նրա ժամանակաշրջանի համար նոր կամ դեռ եւս նախապատրաստուող տեսութիւնները։
Երիտասարդ գիտաշխատողների յաւդուածների ժողովածոյ, 2001
Միքայեղ Կիւրճեանին հասցէագրած նամակներում երկու կարեւոր շերտ է յայտածուում, մեկը Չրաքեանի գեղագիտ... more Միքայեղ Կիւրճեանին հասցէագրած նամակներում երկու կարեւոր շերտ է յայտածուում, մեկը Չրաքեանի գեղագիտական հայեացքների ամբողջութիւնն է, մեւսը՝ «Ներաշխարհ»-ի ստեղծման պատմութիւնը։
Գարուն, 2002
Ինտրայի «Ներաշխարհ»-ի գեղեցկագոյն, նուիրական բնութագրիչներից մեկը ծովի փառաբանութիւնն է, որ իրաւա... more Ինտրայի «Ներաշխարհ»-ի գեղեցկագոյն, նուիրական բնութագրիչներից մեկը ծովի փառաբանութիւնն է, որ իրաւամբ ծովերգութիւն է։
Հ. Ղեւոնդ Ալիշան. Յոբելեանական գիտաժողովի նիւթերի ժողովածոյ, 2021
Վէմ համահայկական հանդէս, 2022
Աղբալեանի ուրոյն լեզուիմաստասիրութիւնը համոզիչ կերպով ցոյց է տալիս, որ լեզուն մեկ անգամ ընդմիշտ տ... more Աղբալեանի ուրոյն լեզուիմաստասիրութիւնը համոզիչ կերպով ցոյց է տալիս, որ լեզուն մեկ անգամ ընդմիշտ տրուած միջոց է, եւ եթե անգամ փորձում ենք մեր միտքն արտայայտել, մի եւ նոյն է, այն կաղապարուում է հազարամեակներ առաջ ապրած մեր նախնու պատկերացմամբ եւ ոչ երբեք այղ կերպ։ Եւ եթե լեզուն արտաքին ձեւական զարգացումներ է ապրել, կրել մեծ ու փոքր փոփոխութիւններ, ապա իմաստային-էութենական ոչ մի փոփոխութիւն չի կրել։ Եւ մեր միջոցով մեր կամքից անկախ, յետընթաց ապրած մեր գիտակցութեան աստիճանին չիջնելով, դարձեալ մեր նախնին է իր հաղորդութեան եւ ոգեպաշտութեան ծէսերը կատարում։
Դպրատուն, Jan 2022
Այսաւր, երբ գոյութենական մեծ աղէտների առջեւ է յայտնուել Հայոց ազգը, թե՛ գրականութիւնը, թե՛ գրական... more Այսաւր, երբ գոյութենական մեծ աղէտների առջեւ է յայտնուել Հայոց ազգը, թե՛ գրականութիւնը, թե՛ գրականագիտութիւնը մեծ ու կարեւոր առաքելութիւն ունեն, որը չպէտք է անտեսել կամ նիւթապաշտաւրէն նսեմացնել։ Եթե գրականութիւնը կոչուած է կազդուրիչ ու ամոքիչ գաղափարներով բարձրացնելու եւ ամրացնելու մարդու հոգեւոր կառոյցը, անխոցելի պահելու ազգային արժեհամակարգը, ապա գրականագիտութիւնը ոչ միայն պէտք է որոշակի սկզբունքների հաւատարմութեամբ ընտրի եւ մատուցի հասարակութեանն առաջարկելիք գրականութիւնը, այղ եւ բանաստեղծին ու գրողին ուղղորդի ու յուշի սնուցիչ գրականութեան գիտակցուած պահանջարկի մասին, այսինքն՝ մի կողմից ներկայացնի հայեցակարգեր՝ գրականութեան ներկայի եւ գալիքի համար, մեւս կողմից՝ կերպաբանութիւն (methodology) ու սկզբունքներ՝ գրականագիտական ուսումնասիրութեան համար։
Բանբեր Երեւանի համալսարանի, 2000
Գրիգոր Ղափանցեան 130, Գիտական յաւդուածների ժողովածոյ, 2017
Տառադարձման սկզբունքները, ուղղագրութեան կանոնարկում, ուղղագրութեան միաւրինակացում՝ ըստ նախաւրինակի

Արդի հայերէնագիտութեան խնդիրները, 2020
«Արհաւիրք» հասկացութեան համար Արհմնի «հեղինակութեան»
հիմնաւորումներ։ Կարծում եմ, որ առայժմ անստո... more «Արհաւիրք» հասկացութեան համար Արհմնի «հեղինակութեան»
հիմնաւորումներ։ Կարծում եմ, որ առայժմ անստոյգ ԱՐՀԱՒԻՐՔ
(*արհավիրք) բառն իսկապէս կազմուած է զրադաշտական կրաւնի՝ մթին ուժերն ու չարիքը մարմնաւորող Արհմնի անունից, որ հայերէնում առաւել տարածուած էր խարամանի, խարաման, հարամանի, հարաման ձեւերով։ ՆԲՀ-ում Արհմնի մասին կարդում ենք.
«Չար աստուածն համարեալ առ պարսիկս, չար հրեշտակ, դեւ, սատանայ, որպէս պատճառ ամենայն չարեաց եւ կարծեցեալ չար իրաց»։ Ինչպէս գազանութիւնն է գազանին բնորոշ որակ, այդպէս էլ արհաւիրքն է յատկանշական խարամանիին (Արհմնին), այսինքն՝ Արհմնը սփռում է արհաւիրք, ահ ու երկեւղ, արհաւիրքը բխում է Արհմնից։
«Արհաւիրք»ի երկրորդ մասը, կարծում եմ, ՎԻՐ արմատն է, որն
ինչպէս ռահՎԻՐայ, վարսաՎԻՐ, այնպէս էլ իմ ենթադրութեամբ՝ *ԱրմաՎԻՐ, բառերն է բաղադրել, նշանակում է՝ ստեղծել, կառուցել, յարդարել, կերտել եւ հոմանիշն է շատ, շէն, կերտ, պատ արմատների, որոնք քաղաք են նշանակում (Արտաշատ, Հայկաշէն, Տիգրանակերտ, Վաղարշապատ)։
Բազմավէպ, 2021
Ի գրականութեան Հայոց Ալիշան ոչ եւեթ հարթեաց զուղի վիպադաւանութեան , որ ի լեզու այղոց կոչի romanti... more Ի գրականութեան Հայոց Ալիշան ոչ եւեթ հարթեաց զուղի վիպադաւանութեան , որ ի լեզու այղոց կոչի romantism, այղ եւ ինքեամբ եղեւ գաղափարական եւ նախանձելի անձն անաւրինակ վիպին այնորիկ, զոր գրեաց սեպհական կենաւք եւ գործովք եւ ետ զճշմարիտ աւրինակ ուսուցչի, պատմաբանի, հայկաբանի, հետախուզի, ի ձեռն որոց մարթէր ընդարձակել զինքնաճանաչման եզերտիս ժողովրդեան։ Եւ նախ քան զամենայն արդարեւ եղեւ իսկատիպ բանաստեղծ, սանդուղք ոգեկուռ, ընդ որս մարթի ելանել ազգ մի առ ի պայքարել վասն հայրենեաց, կառուցանել զհայրենիս եւ բարձրանալ յոլորտս ոգեղինութեան։ Ոչ եւեթ եղեւ ռահվիրայ նորոյ շարժման, այղ եւ ձեռն էարկ փորձել զքանքար իւր յամենայն սեռս, յոճս, ի կերպաւորմունս գեղարուեստական յղացմանց։
Լեզու եւ խաւսք (գիտական յաւդուածների ժողովածոյ), 2019
Եզրայանգումների համար բանալի է «նունուփար» բառը, որի նոր
ստուգաբանութիւնը՝ առասպելի ու լեզուի մթ... more Եզրայանգումների համար բանալի է «նունուփար» բառը, որի նոր
ստուգաբանութիւնը՝ առասպելի ու լեզուի մթագնած կապերի
վերականգնմամբ, ելակէտ է «վարդավառ» բառի
ստուգաբանութեան համար։
Հանդէս ամսաւրեայ, 2021
Լինելով հնագոյն բառերից մեկը՝ «հաց»-ը, չի գտել վերջնական ստուգաբանութիւն, եւ, կարելի է ասել, ոչ մ... more Լինելով հնագոյն բառերից մեկը՝ «հաց»-ը, չի գտել վերջնական ստուգաբանութիւն, եւ, կարելի է ասել, ոչ միայն հայերէնում։ Հայերէն «հաց» բառի ստուգաբանական փորձերը բազմաթիւ են, այնու ամենայնիւ, նրա ծագումնաբանութեան հարցը մնում է առկախ։ Այս յօդուածը ծագումնաբանութիւնը պարզելու փորձ է, որ հետաքրքրական կապեր ու առընչութիւններ է բացայայտում ազգագրական, լեզուաբանական, պատմական, մարդաբանական, կրօնական, մշակութաբանական աշխարհայեացքներում եւ դրանց համադրմամբ՝ նոր լոյսի տակ ներկայացնում հաց հասկացութիւնը եւ նրան տրուած անունը։
Հիմնաբառեր։ Հացի մշակոյթ, հացի պաշտամունք, աշխարհընկալում, ստուգաբանութիւն, ինքնութիւն, ինքնանուանում, հատ-հայս-հայ-հաց։ Հացի մշակոյթ եւ հացի պաշտամունք։
Վէմ համահայկական հանդէս, 2021
«Աղջիկ» բառը դեռ չունի վերջնական ստուգաբանութիւն։ Հիմքեր ունեմ կարծելու, որ լիովին համընկնում են ... more «Աղջիկ» բառը դեռ չունի վերջնական ստուգաբանութիւն։ Հիմքեր ունեմ կարծելու, որ լիովին համընկնում են երկու նոյնանուն արմատները՝ մութ նշանակող «աղջ»-ը եւ «աղջիկ» բառի արմատը, պարզապէս մեկը բացատրուում է մեւսով՝ տոմարի հիման վրայ վերականգնելի, վերստեղծելի առասպելի աւգնութեամբ։

Շատերն են հայոց գրերի մէջ սրբազան գաղտնիք որոնում։ Եւ դա պատահական չէ։ Նաեւ աւելորդ չեն որոնումնե... more Շատերն են հայոց գրերի մէջ սրբազան գաղտնիք որոնում։ Եւ դա պատահական չէ։ Նաեւ աւելորդ չեն որոնումները, եթե նոյնիսկ շատ «գիւտեր» անհիմն են ու գիտականութիւնից զուրկ։ Թող վարկածները բազում լինեն, լուրջ ուսումնասիրութիւնների ենթակայ հիպոթեզները՝ սակաւ, եւ ոչ մի անհիմն վարկած, եթե ազգային սնապարծութեան դրսեւորում չէ, չի կարող նսեմացնել ու արժեզրկել ճշմարտութիւնները, որոնք թաքնուած-գաղտնագրուած են հայոց գրային համակարգում… Նոյնիսկ հերքուելուց յետոյ շատ վարկածներ կը մնան որպէս առասպելոտ գրաւիչ յօրինուածք, կամ որպէս ակնյայտ հաւաստումը սոսկ տարերայնօրէն ըմբռնուող այն առեղծուածի, որ հանգիստ չի տուել մարդկային միտքը… Ամենեւին չյաւակնելով յայտնաբերել թաքնուած գաղտնիք՝ ուզում եմ առաջարկել որոշակիօրէն հիմնաւորուած մի վարկած, որի հաստատման համար ակնաբուժութեան ոլորտում թերեւս կարիք կը լինի լուրջ ուսումնասիրութեան։ Պարզ է, որ ընթերցանութիւնը որոշակի լարում է ակնաբիբերի համար։ Մանր ու բարակ գծերի շարահիւսուածքը ժամանակի ընթացքում աչքի համար հարազատ ու ընտել կոդաւորում է դառնում, որի ազդանշանները վստահօրէն ընդունում է ապակոդաւորող գիտակցութիւնը՝ առանց կասկածելու աչք-տուիչի զանազանման «արհեստավարժութեանը»։ Սակայն տարբեր է բնական ոսպնեակների լարուածութեան աստիճանը այս կամ այն լեզուով գրուածքներ ընթերցելիս։ Տրամաբանական է, որ դա նախ եւ առաջ պայմանաւորուած է լեզուի՝ մայրենի կամ օտար լինելու հանգամանքով, որը անմիջականօրէն կապուած լինելով լեզուամտածողութեան հետ, իրաւամբ ներազդում է ընթերցման արագութեան եւ որակի վրայ։ Սակայն, ընդունելով հանդերձ այդ հանգամանքը, հակուած եմ կարծել՝ առանց սին հպարտութեան, որ հայերէն գրերից իւրաքանչիւրը՝ որպէս հնչոյթի ֆիզիկական մարմին, ունի բառի, տողի, տեքստի մէջ ակնթարթօրէն տարորոշուելու ընդգծուած առանձնայատկութիւն։ Եւ, ամենայն հաւանականութեամբ, Մաշտոցը, տեսիլքից պարզուած Ձեռքի ուղղորդումով գրային համակարգը ստեղծելու կամ վերականգնելու ժամանակ՝ հնչիւններին տեսանելի զգեստաւորումը յղանալիս, որպէս սկզբունք է ընտրել աչքի համար դիւրընկալելիութիւնը եւ հետեւողականօրէն պահպանել է այդ կարեւոր սկզբունքը։ Տառերը ստացել են իրենց նպատակայարմար կերպարանքները, որոնք իրենց նմանների միջավայրերում (բառերի տիրոյթում) ոչ միայն պահպանում են իրենց ինքնութիւնն ու չեն շփոթուում միմեանց հետ, այլեւ հէնց իրենք են դառնում շփոթի դեմ մարտնչողներ՝ ընդգծելով մեծ գեղանկարիչ նախագծողի հանճարը։ Գրերի ստեղծման գործում անուղղակի հրամայական պիտի լինէր լիարժէքօրէն ճանաչել լեզուն եւ ներհունօրէն ուսումնասիրել նրա հնչիւնների բնոյթը, պարզել, ստուգել ու վերստուգել նրանց առնչութիւնները միմեանց հետ,

Էջմիածին, 2015
Ի. դարասկզբի հայ գրականութեան ինքնատիպ ու առեղծուածային երեւոյթներից մէկը՝ «Ներաշխարհը», վկայեց, ... more Ի. դարասկզբի հայ գրականութեան ինքնատիպ ու առեղծուածային երեւոյթներից մէկը՝ «Ներաշխարհը», վկայեց, որ կայացել է մի բանաստեղծ, ով տիրապետում է բառի կախարդանքին, նրան նոր գեղագիտութիւն է հաղորդում, սեփական գեղագիտութեան համար կերտում է բառեր, «Ես»-ի խորքերին զուգահեռ՝ պեղում է Գեղեցիկի շերտերը։ Եւ «Ես»-ի տարրալուծումներն իր մէջ ամփոփող « Ներաշխարհը» բարձրանում է որպէս այն երկնող հոգու ինքնակոթողում։ Քսանհինգամեայ բանաստեղծի ինքնատիպ արուեստը արտացոլանքն է հայերէնի ողջ պերճանքի ու հմայքի, արեւմտահայերէնը անկրկնելի յղկուածութեան հասցրած մի հիւսուածք, լեզուի բոլոր ներքին, չգործարկուած հնարաւորութիւնները ցուցանող նուիրական երգարան, լեզուի ինքնաճանաչում՝ իմաստասիրութեան, բանաստեղծութեան ու գիտութեան այն համաձուլուածքում, որ երազում էր ստանալ ալքիմիկոս բանաստեղծը։ Չրաքեանի բոլոր խորհրդածութիւններում արեւմտահայերէնը լայնօրէն յայտածում է իր ներուժը այնպէս, ինչպէս Ոսկեդարի գրաբարն էր արտածում իր համապարփակ էութիւնը Մաշտոցի ու նրա աշակերտների գրչի ներքոյ...
Uploads
Papers by Lusine Avetisyan
• Leaving aside all the historical facts, which sooner or later will be paid attention to,
• Let's not even touch on the genocide in Sumgait in 1988, only with the help of which the issue of Artsakh could have been resolved once and for all, and the trial on which began in a number of cities of the Soviet Union, sentences were even handed down, but the process was suspended after the collapse of the Union. There is already a lot of material for this problem, and it is appropriate to rediscover it and call a spade a spade. It was a genocide organized at the state level, the addresses of the Armenians were mapped in advance, and iron fittings were specially honed in workshops,
• While leaving the investigation of the killings of civilians during the "four-day" war in April 2016, the abuse of the living and bodies of the dead, torture and beheading, which the human rights defender has repeatedly sent reports to relevant international organizations,
• Today it is unacceptable, moreover, it is a crime to avoid investigating and condemning a crime against humanity committed and ongoing since 2020, and the search for a name for it other than genocide is immoral. In jurisprudence, as in any other science, there are clear, unambiguous, non-synonymous terms that, if you replace them with words such as "ethnic cleansing", "humanitarian catastrophe", you distract society from correct assessments and avoid consequences, which means that you have specific goals, and exactly: to help someone avoid a just punishment. Luis Moreno Ocampo, the first prosecutor of the International Criminal Court, an Argentine lawyer investigating crimes against humanity, among all the lawyers who recognize this fact, is one of the few, if not the only one, who speaks about this and calls what happened genocide, although many people began to confess in a low voice their belief in the genocidal nature of what is happening.
...One need only inquire about when, why and how the ancient and characteristic geographic term "Armenian Plateau" was replaced by the artificial phrase 'Eastern Anatolia' in professional geographical literature..
The answer to the question "when" is obvious: it happens after the genocide of 1915.
The answer to the question "why" is not difficult to guess. Especially for a murderer the end justifies the means, the means was genocide. The goal is in all acceptable and unacceptable ways to erase the egregious facts about Armenians being a native. And the Armenian origin has been repeatedly confirmed and continues to be confirmed by anthropological, linguistic, and genetic studies. After the Armenian Genocide of 1915, when the owners of the Armenian Plateau were already destroyed, it was time to extrude the immemorial geographical term that offended the killer's ears every time, and by which the world recognized this piece of Earth, the natural mountain fortress of the indigenous nation - the Armenian Plateau, which coincides with the borders of Armenia. There had originated and developed the Armenian civilization, Armenian history, Armenian language, and Armenian culture. And the progressive civilized world has provided great support to those who falsify history.
ու ինքնատիպ մեկնաբանութիւնները։ Այստեղ աւգնութեան են գալիս փիղիսոփայական ուսմունքները, փիզիկայի
բնագաւառում նրա ժամանակաշրջանի համար նոր կամ դեռ եւս նախապատրաստուող տեսութիւնները։
հիմնաւորումներ։ Կարծում եմ, որ առայժմ անստոյգ ԱՐՀԱՒԻՐՔ
(*արհավիրք) բառն իսկապէս կազմուած է զրադաշտական կրաւնի՝ մթին ուժերն ու չարիքը մարմնաւորող Արհմնի անունից, որ հայերէնում առաւել տարածուած էր խարամանի, խարաման, հարամանի, հարաման ձեւերով։ ՆԲՀ-ում Արհմնի մասին կարդում ենք.
«Չար աստուածն համարեալ առ պարսիկս, չար հրեշտակ, դեւ, սատանայ, որպէս պատճառ ամենայն չարեաց եւ կարծեցեալ չար իրաց»։ Ինչպէս գազանութիւնն է գազանին բնորոշ որակ, այդպէս էլ արհաւիրքն է յատկանշական խարամանիին (Արհմնին), այսինքն՝ Արհմնը սփռում է արհաւիրք, ահ ու երկեւղ, արհաւիրքը բխում է Արհմնից։
«Արհաւիրք»ի երկրորդ մասը, կարծում եմ, ՎԻՐ արմատն է, որն
ինչպէս ռահՎԻՐայ, վարսաՎԻՐ, այնպէս էլ իմ ենթադրութեամբ՝ *ԱրմաՎԻՐ, բառերն է բաղադրել, նշանակում է՝ ստեղծել, կառուցել, յարդարել, կերտել եւ հոմանիշն է շատ, շէն, կերտ, պատ արմատների, որոնք քաղաք են նշանակում (Արտաշատ, Հայկաշէն, Տիգրանակերտ, Վաղարշապատ)։
ստուգաբանութիւնը՝ առասպելի ու լեզուի մթագնած կապերի
վերականգնմամբ, ելակէտ է «վարդավառ» բառի
ստուգաբանութեան համար։
Հիմնաբառեր։ Հացի մշակոյթ, հացի պաշտամունք, աշխարհընկալում, ստուգաբանութիւն, ինքնութիւն, ինքնանուանում, հատ-հայս-հայ-հաց։ Հացի մշակոյթ եւ հացի պաշտամունք։
• Leaving aside all the historical facts, which sooner or later will be paid attention to,
• Let's not even touch on the genocide in Sumgait in 1988, only with the help of which the issue of Artsakh could have been resolved once and for all, and the trial on which began in a number of cities of the Soviet Union, sentences were even handed down, but the process was suspended after the collapse of the Union. There is already a lot of material for this problem, and it is appropriate to rediscover it and call a spade a spade. It was a genocide organized at the state level, the addresses of the Armenians were mapped in advance, and iron fittings were specially honed in workshops,
• While leaving the investigation of the killings of civilians during the "four-day" war in April 2016, the abuse of the living and bodies of the dead, torture and beheading, which the human rights defender has repeatedly sent reports to relevant international organizations,
• Today it is unacceptable, moreover, it is a crime to avoid investigating and condemning a crime against humanity committed and ongoing since 2020, and the search for a name for it other than genocide is immoral. In jurisprudence, as in any other science, there are clear, unambiguous, non-synonymous terms that, if you replace them with words such as "ethnic cleansing", "humanitarian catastrophe", you distract society from correct assessments and avoid consequences, which means that you have specific goals, and exactly: to help someone avoid a just punishment. Luis Moreno Ocampo, the first prosecutor of the International Criminal Court, an Argentine lawyer investigating crimes against humanity, among all the lawyers who recognize this fact, is one of the few, if not the only one, who speaks about this and calls what happened genocide, although many people began to confess in a low voice their belief in the genocidal nature of what is happening.
...One need only inquire about when, why and how the ancient and characteristic geographic term "Armenian Plateau" was replaced by the artificial phrase 'Eastern Anatolia' in professional geographical literature..
The answer to the question "when" is obvious: it happens after the genocide of 1915.
The answer to the question "why" is not difficult to guess. Especially for a murderer the end justifies the means, the means was genocide. The goal is in all acceptable and unacceptable ways to erase the egregious facts about Armenians being a native. And the Armenian origin has been repeatedly confirmed and continues to be confirmed by anthropological, linguistic, and genetic studies. After the Armenian Genocide of 1915, when the owners of the Armenian Plateau were already destroyed, it was time to extrude the immemorial geographical term that offended the killer's ears every time, and by which the world recognized this piece of Earth, the natural mountain fortress of the indigenous nation - the Armenian Plateau, which coincides with the borders of Armenia. There had originated and developed the Armenian civilization, Armenian history, Armenian language, and Armenian culture. And the progressive civilized world has provided great support to those who falsify history.
ու ինքնատիպ մեկնաբանութիւնները։ Այստեղ աւգնութեան են գալիս փիղիսոփայական ուսմունքները, փիզիկայի
բնագաւառում նրա ժամանակաշրջանի համար նոր կամ դեռ եւս նախապատրաստուող տեսութիւնները։
հիմնաւորումներ։ Կարծում եմ, որ առայժմ անստոյգ ԱՐՀԱՒԻՐՔ
(*արհավիրք) բառն իսկապէս կազմուած է զրադաշտական կրաւնի՝ մթին ուժերն ու չարիքը մարմնաւորող Արհմնի անունից, որ հայերէնում առաւել տարածուած էր խարամանի, խարաման, հարամանի, հարաման ձեւերով։ ՆԲՀ-ում Արհմնի մասին կարդում ենք.
«Չար աստուածն համարեալ առ պարսիկս, չար հրեշտակ, դեւ, սատանայ, որպէս պատճառ ամենայն չարեաց եւ կարծեցեալ չար իրաց»։ Ինչպէս գազանութիւնն է գազանին բնորոշ որակ, այդպէս էլ արհաւիրքն է յատկանշական խարամանիին (Արհմնին), այսինքն՝ Արհմնը սփռում է արհաւիրք, ահ ու երկեւղ, արհաւիրքը բխում է Արհմնից։
«Արհաւիրք»ի երկրորդ մասը, կարծում եմ, ՎԻՐ արմատն է, որն
ինչպէս ռահՎԻՐայ, վարսաՎԻՐ, այնպէս էլ իմ ենթադրութեամբ՝ *ԱրմաՎԻՐ, բառերն է բաղադրել, նշանակում է՝ ստեղծել, կառուցել, յարդարել, կերտել եւ հոմանիշն է շատ, շէն, կերտ, պատ արմատների, որոնք քաղաք են նշանակում (Արտաշատ, Հայկաշէն, Տիգրանակերտ, Վաղարշապատ)։
ստուգաբանութիւնը՝ առասպելի ու լեզուի մթագնած կապերի
վերականգնմամբ, ելակէտ է «վարդավառ» բառի
ստուգաբանութեան համար։
Հիմնաբառեր։ Հացի մշակոյթ, հացի պաշտամունք, աշխարհընկալում, ստուգաբանութիւն, ինքնութիւն, ինքնանուանում, հատ-հայս-հայ-հաց։ Հացի մշակոյթ եւ հացի պաշտամունք։
Անտոնի Սուրբ-Եքսուպերացւոյ։
Թարգմանեալ համադրութեամբ անգղիարէն, ռուսերէն, աշխարհաբար իրիք իրիք թարգմանութեանց եւ արուեստական թարգմանութեան բուն գաղղիարէն աւրինակի՝ առ ի մի՛ մեղանչել ընդ դէմ լեզուի եւ նախատպի հեղինակի։
Յէջս՝ առ ընթեր մասին իւրաքանչիւրում՝ իցէ ճեպարձագանգ ծածկագիր (ճած) իւր սեպհական՝ առ ի հնչեցուցանել զնոյն։ Այղ շարագոյր կրէ զճած բովանդակ ձայնամատենի։
Ի դարձէ նորին յիւր մոլորակ՝ Երկիր զութսուներորդ շրջաբերութիւն իւր զարեւու արար։
Նուիրեմ դարձին այնմիկ...
Մենագրութիւնը նուիրուել է Ինտրայի ծննդեան 130-ամեակին։