Afrim Krasniqi
Afrim Krasniqi is a Professor and researcher on contemporary history (Institute of History), and executive Director of the Albanian Institute for Political Studies (IPS). Professor Krasniqi earned his Doctorate title from the University of Tirana, defending the thesis “South Eastern Europe in the post-communist period: Analysis of political and governmental systems”. He holds a master’s degree from Viadrina University (Frankfurt, Oder, Germany). He worked as a political adviser to the office of two Albanian presidents, and appears as a columnist and political commentator on different media platforms in Albania and in the region. Furthermore, he has published many monographs, books, studies, and articles about political systems, party politics, civil society, elections, and democracy in Albania and South Eastern European (SEE) countries.
Phone: +355 692098999
Address: Institute of History, Sheshi Nene Tereza
Phone: +355 692098999
Address: Institute of History, Sheshi Nene Tereza
less
Related Authors
InterestsView All (16)
Uploads
Books by Afrim Krasniqi
Punimi im analizon konceptin e armikut në aktet e rëndësishme zyrtare, - aktet kushtetuese dhe politike të nxjerra nga Presidiumi i Kuvendit Popullor në periudhën e fundit të regjimit njëpartiak (1990) dhe në periudhën e parë të sistemit pluralist (1991). Masat liberalizuese të regjimit në fillimet e vitit 1990 nuk sollën liberalizim në trajtimin e konceptit të armikut dhe as në vlerësimin zyrtar të regjimit mbi rrezikshmërinë dhe potencialin e tij. Përkundrazi, koncepti i armikut u zgjerua me rikthimin elementëve të rinj, - përfshirë median perëndimore dhe diasporën shqiptare jashtë. Megjithëse në dhjetor 1990 zyrtarisht ndryshoi regjimi dhe Shqipëria u bë një sistem pluralist politik, koncepti i armikut politik vijoi të ishte funksional deri pas zgjedhjeve parlamentare të vitit 1991. Janë disa akte kushtetuese dhe politike, mbledhje e vendime të Byrosë Politike dhe të Presidiumit të Kuvendit Popullor që provojnë pozicionin zyrtar ndaj “armikut”, vlerësimin për “fytyrën e armikut”, “natyrën e armikut” dhe rrezikshmërinë e tij.
Punimi mbron tezën e se koncepti i “armikut” është keqpërdorur vazhdimisht si alibi për dështimet dhe pafuqi për ndryshimet, si dhe është një prej treguesve kritikë të dobësisë që shfaqën ndryshimet politike të fundit të vitit 1990 dhe fillimet e pluralizmit politik më 1991. Punimi bazohet në dokumente arkivore, botime profesionale, intervista dhe hulumtime shkencore. Vlera kryesore e punimit nuk është vetëm analiza e konceptit të “armikut” në ligjërimin zyrtar dhe institucional, por edhe përpjekja për të kuptuar defektet në formimin demokratik të shoqërisë dhe vështirësitë e periudhës postkomuniste për tu mësuar me lirinë dhe vlerat e saj.
Fjalë kyçe: koncepti i armikut, armiku i jashtëm, klasat e përmbysura, sistemi i frikës, Shqipëria komuniste
Kuvendi Popullor, pushteti ekzekutiv dhe sistemi gjyqësor, organet e sigurisë dhe të mbrojtjes, institucionet financiare dhe ato kulturore, etj, ishin formale dhe urdhër-zbatuese të Byrosë Politike në të gjithë aktivitetin e tyre. Krahas kulturës së dhunshme kundër konceptit të të drejtave të njeriut, investimi i PPSH kundër konceptit të institucioneve dhe për pasojë, kundër koncepteve të shtetit dhe ligjit, janë dy aktet më me pasoja afatgjata në kulturën politike dhe në trashëgiminë e 46 viteve të sistemit parti-shtet.
Punimi analizon tiparet e Kushtetutave 1946 dhe 1976, tiparet e përfaqësimit formal politik, kurbën e raporteve midis PPSH dhe shtetit, rolin e elitave politike, të institucioneve të tjera dhe strukturën e funksionimit të partisë – shtet, duke tentuar të pasqyrojë një këndvështrim plotësues në një analizë profesionale mbi shtetin e shoqërinë shqiptare 1946-1990. Të dhënat e sjella ilustruese janë përzgjedhur për të argumentuar tezat e punimit dhe faktin se në disa aspekte të rëndësishme, sidomos në kulturën institucionale dhe kulturën e përfaqësimit, shoqëria shqiptare vijon të jetë e ndikuar nga trashëgimia negative e të kaluarës.
Institucioni i Princit/Mbretit u vijua më pas me Këshillin e Lartë të Shtetit dhe pas 1928 me mbretin Zog, kurse institucioni i Asamblesë u jetësua me Këshillin Kombëtar 1920 dhe praktikat parlamentare të secilit prej regjimeve të mëvonshme deri në ditët tona. Statuti Organik me bilancin e kritik dhe pozitiv shërbeu si lëndë e parë referimi në shkrimin e Statutit të Zgjeruar të Lushnjës (1920) dhe më pas edhe në Statutin e Zgjeruar të Lushnjës (1922), duke jetësuar shtetin e ri funksional shqiptar. Përvoja komplekse me sovranitetin e deleguar dhe rolin absolut të faktorit ndërkombëtar në vendimmarrjen vendore shërbeu gjithashtu si praktikë referimi në periudhat e mëvonshme të qeverisjes së Shqipërisë, ku bashkëjetojnë përpjekje serioze për forcimin e institucioneve vendore dhe ftesa për drejtim të huaj të disa segmenteve të rëndësishme administrative të tij.
Në mënyrë simbolike kur përfundoi lufta Princi nuk ishte më aty, por shteti ishte aty, kryeministri i tij ishte pika e parë e kontaktit, statusi dhe rregulloret e tij u bënë dokumentet burimorë për kushtetutën e re, mësimet nga gabimet e vitit 1914 ndihmuan në krijimin e një sistemi më përfaqësues, më demokratik, më funksional dhe më jetëgjatë vetëm 6 vjet më vonë. Trashëgimia e eksperimentit 1914 lidhet edhe me identitetin politik të Shqipërisë, përkatësinë evropiane të saj. Projekti perëndimor i simbolizuar tek Wied u pengua nga ngjarjet e fundvitit 1914 dhe Lufta I Botërore, por mbeti si alternativë orientuese dhe dominuese në identitetin tonë kombëtar. Në këtë mënyrë, Princ Wied i kushtoi shumë më tepër rëndësi shtetit si koncept dhe përfaqësim, institucioneve dhe rregullave të shkruara, nevojës për zgjidhje afatgjata dhe aplikim të modeleve perëndimore në një vend që vinte nga 5 shekuj sundim të ashpër otoman, - duke humbur kështu pushtetin, por duke i dhënë shqiptarëve konceptin e shtetit, njohjen e tij të parë ndërkombëtare, - një trashëgimi me vlerë përcaktuese kur fundi i Luftës I Botërore krijoi rendin e ri politik evropian.
the Albanian context itself with its history, culture, norms and values.
First appearing in 1920, proto-democratic political parties were organized around their founder and leader, and based on clan connections dominated by certain families and political figures. They functioned until 1924 followed by political systems without parties and the occupation during the II World War. The communist regime that followed sanctioned the party-state model, traces of which are still visible today. The role and the powers of the leader inside the party as well as in the executive (when in government) can be traced to this period. His powers in deciding, proposing, initiating, cooping, etc. as well as the respective acceptance from the party membership reflect the absolute power that the “first secretary” figure held for 50 years in the political life of Albania and in the psyche of the Albanians.
It was only after the changes of 1990 that the political organisations in Albania could develop and exercise their functions in the same conditions as their western counterparts. Initially, the political pluralism emerged under the observance of the unique political party of that time. Due to internal conflicts, the main political parties of this time split many times to give birth to many other siblings, thus becoming the main factor in the multiplication of political parties in Albania. The respective legal context was drafted from zero and reflected the urge of Albanians to apply the democratic principles in every structure of their country. Modern new party statutes and by-laws were written with the help of sister organizations from western democratizes, and new structures, procedures and routines were established. However, in retrospective it appears clearly that the democratization of those parties would be conditioned by the democratization pace of the country as well as of their own members. The remains of the past would co-exist for a long time with the modern inputs. Procedures and structures would slowly but surely evolve to serve the figure of the leader. The missing
culture of political dialogue would leave its trace in the non-tolerance of the critical debate within the parties, the merciless fight towards internal factions, etc. Internal tensions would not be solved through democratic instruments but through exclusion, dismissal, separation, and creation of alternative smaller political parties. The modern statutes of the beginning would be interpreted, completed with by-laws or simply ignored to accommodate the needs of the moment.
The current party model offers many features indicating of the non-respect
of transparent & democratic functioning, of the dichotomy amongst the legal base and its respective implementation, and of the disproportionate power that the political parties exercise over the political decisions, and the constitutional, public and political institutions. The frail democratic culture and the misunderstanding over the political dominant culture which consider the political party as a source of power and privileges, has increased the direct and immediate expectancies of citizens towards the parties, all by transferring them the monopoly of the decision-making without the direct participation of the citizen themselves.
Moreover, the establishment of pluralism in Albania coincided with the application of the market economy model in the country. Neoliberal ideology and the “end of history” were as good as a fact. Consequently, the newly created political parties incorporated in their DNA its basic principles such as the competition and efficiency in order to survive in the “political market”. So today, from parties that were created initially to represent social, societal and class groups, the Albanian political parties are evolving towards the most efficient form of political organization of individuals around their leader, with the clear goal to be to get organized efficiently in order to win elections and exercise power as long as possible...
The book focuses on establishment and development of political communication and campaigning in countries of the former Communist Bloc over the last 30 years. Thus, the book deals with an understudied topic, as most of the political communication and campaigning literature is devoted to study political parties and their behavior in the western countries. The ambition of this volume is to fill this gap and help readers to understand what massive change in terms of political culture and political practice had parties undergo to create more or less successful campaigns. The book consists of a series of country case studies in which the authors focus on the history, development, and current state of political marketing in all respective countries.
This chapter analyses institutional relations and institutional acts between Albania and Kosovo. It does so based on various sources, by drawing mostly on the official documentation and resources of the Republic of Albania and the Republic of Kosovo, and on the informal documentation and notes made by former senior officials, media, in addition to reports and academic literature. The chapter concludes that the balance of state acts and the records of cooperation between the two countries, despite their mutual achievements, fails to fulfil the expectations of the public of Kosovo and Albania, as both countries remain widely unable to meet the political promises and needs of their states and societies. Milestone achievements to date have come into being mainly because of the coincidence of the interests of Kosovo and Albania with those of their key Western partners. The Kosovo-Albania relations have still a long way to go in terms of establishing a functional interstate relationship to overcome the highly fragmented cooperation patterns built around the personal preferences of their current political elites.
Keywords: Albania, Kosovo, strategic relations, agreements, integration, nationality.
Ditari i Annarosa Manettit mbi zhvillimet politike të vitit 1990 në Shqipëri nuk është një ditar individual, por një dëshmi e çmuar për shembjen e një regjimi të dhunshëm, që ka humbur lidhjet me realitetin dhe që mban peng nevojat e vendit për ndryshim. Në aspektin e informacioneve që përcjell, Ditari trajton dosje që kanë rëndësi për memorien historike të vitit 1990, siç janë dosja “Popaj” e cila bashkon fatin heroik dhe tragjik të tyre; dosja e krizës së ambasadave ku ndërthuren aktet e diplomatëve perëndimorë në mbrojtje të jetës së qytetarëve të kërcënuar nga regjimi i tyre; dosja e të drejtave të njeriut, ku ndërthuren të dhënat mbi sjelljen brutale të Sigurimit të Shtetit dhe masat minimaliste për nisjen e procesit të demokratizimit; dosja e politikës italiane dhe perëndimore në Shqipëri, ku ndërthuren parimet politike me interesat pragmatiste; dosja e gjendjes sociale e kulturore në vend ku ndërthuren praktika ideologjike dhe trashëgimia negative e sistemi komunist me përpjekjet për të hyrë në një fazë të re ndryshimi dhe konkurrence, etj. Autorja sjell dëshmi me vlerë nga zhvillimet brenda trupit diplomatik dhe këndvështrimeve të tyre mbi Shqipërinë e vitit 1990, mbi rastet e ndërhyrjeve të Sigurimit dhe forcave policore në ambasada, mbi vështirësitë e panumërta për lejimin dhe nisjen e aktiviteteve fetare, për distancën e madhe midis qytetarëve të frikësuar e të huajve në vend, për rolin e intelektualëve të kohës, rolin e diplomatëve shqiptarë, si dhe për tendencat në rritje të brezit më të ri për revoltë, reagim e ndryshim të gjendjes.
Duke i qëndruar besnik Ditarit në elementët e detajuar të tij, autorja nuk ka bërë ndërhyrje të mëpasshme redaktuese as në rastet kur parashikimet e saj rezultuan se nuk janë të sakta me zhvillimet që ndodhën në vijim, si dhe as në rastet kur vetë ajo ka shfaqur mendime personale për individë e ngjarje, për të cilat më vonë ka ndryshuar opinion. Ditari është shkruar në gjuhën italiane dhe pjesë të veçanta të tij janë publikuar në faqen zyrtare të Fondacionit të Arkivave Kombëtarë të Ditareve, Ministria e Jashtme e Italisë.
Prof. Manetti e mirëpriti kërkesën për publikimin e tij në shqip dhe e dha miratimin mbi të drejtat e autorit, duke shpresuar të ketë mundësi të rikthehet për vizitë në Tiranë, prej nga u largua në shkurt 1991. Gjatë përgatitjes së Ditarit për botim e vetmja ndërhyrje janë shpjegimet shtesë nga ana ime të shënuara me * për individë, ngjarje e të dhëna që mund të kenë vlerë për një informim më të mirë të lexuesit. Gjithçka tjetër është e njëjtë me origjinalin, sipas standardeve profesionale të botimeve të tilla nga Instituti i Historisë.
Ky është vëllimi i parë me dokumente mbi raportet e regjimit komunist me komunitetet fetare. Pjesa më e rëndësishme e fondit, ajo që lidhet me raportet institucionale, me shkëmbimet midis institucioneve shtetërore dhe komuniteteve fetare, me problematikat e ngritura nga vetë komunitetet, me përbërjen e stafeve drejtuese në komunitete dhe të personelit të angazhuar në shërbime klerikale, etj, janë sjellë të plota dhe të integruara, duke krijuar një panoramë të plotë të raporteve midis shtetit dhe komuniteteve fetare. Për shkak të natyrës së shtetit në atë periudhë, është e kuptueshme se pjesa më e madhe e akteve janë shkëmbime e dëshmi midis strukturës politike të regjimit me komunitetet fetare, si të tilla, të gjitha dokumentet duhen lexuar në kontekstin e periudhës kohore kur janë prodhuar dhe adresuar.
Për realizimin e këtij botimi Instituti i Historisë dhe përgatitësit falënderojnë fondacionin gjerman “Konrad Adenauer” (KAS). Publikimi i tyre kontribuon në pasurimin e burimeve historike dhe ndihmon në punën e studiuesve të shkencave historike dhe përgjithësisht të shkencave shoqërore, gazetarëve, studentëve, qytetarët e interesuar dhe grupet e ndryshme të interesit.
Analiza e dy periudhave dhe zhvillimeve respektive ka vlerë të veçantë për të kuptuar se Kushtetutat dhe konceptet kushtetuese nuk kanë qenë burime referimi dhe as kanë pasur rol thelbësor në vendimmarrjet më të rëndësishme mbi sistemin qeverisës. Ato janë përdorur si instrumente apo alibi në funksion të nevojave politike të kohës, duke ushqyer modelin e një shoqërie dhe klase politike të dominuar nga koncepte minimaliste të kulturës juridike e kushtetuese, si dhe duke imponuar konceptet ideologjike dhe kultin e individit si koncepte udhëheqëse për shtetin e shoqërinë.
The transition period of twenty years provides a clear evidence of the significance and complexity of all these factors in shaping parties and political systems. In contrast to models in which the electoral systems frame the political system, in Albania we find an inverse model, in which the political system creates electoral systems and election administration institutions after its interest. Consequently, over 20 years of transition there have been no contradictions between the established electoral legislation and its political outcome, but there is inconsistency amongst the project and its outcome, according to the interests and political will of each election.
Albania constitutes an experimental example; no other European country has experienced during these 20 years the extreme electoral patterns – from pure majority system to a mixed system with majority tendency up to a proportional electoral system. Each electoral process underwent changes in the electoral system and in the formula of its translation into parliamentary seats, thus changing the ratio between majority and proportional mandates, the threshold for gaining a parliamentary seat, as well as formulas of calculation of proportional votes into mandates and finally by facilitating or hindering to extremes the legal and administrative space for independent candidates, new political forces or small political parties.
This study is a research and comparative work focused on electoral systems and electoral administration in Albania and on the same issues in two other countries of Western Balkans, Croatia and Macedonia. It presents in detail the legal changes, legal and administrative framework of elections, their problems and impacts in each election. The study does not address the political outcomes of the elections, but the performance of electoral legislation; it does not analyze the role of political actors in electoral campaigns, but political will in the design and implementation of electoral legislation.
In its entirety the study asserts the thesis that the Albanian electoral systems were not products of experts, but of political will and their volatility does not related to counter-productivity, but to the lack of political will to implement election systems and rules created by the politics itself. The thesis that it is not the electoral system that determines its success, but rather the political will during its practical implementation is widely proved in the Albanian case. As it is shown up by this study, in the Albanian case no system had longevity, no system guaranteed balance between votes and parliamentary mandates. This may be explained by the fact that our experimental electoral systems traditionally have been associated with election’s distrust, mistrust between the parties, lack of confidence to electoral administration and last but not least with the efforts of politicians to find technical and legal space for abuse of elections’ democratic principles.
The same thesis is applied to the electoral administration in Albania. This component has been and still remains one of the most controversial and one of the defining aspects of the success or failure of the electoral processes. During the past 20 years we can identify three key features of electoral administration in these years: 1) one or two-party political control of electoral administration, 2) creation of legal periodic mechanisms by parties to ensure electoral privileges at the expense of integrity of elections and their reliability and 3) last but foremost, the dominance of political will on any electoral system or electoral management formula. The electoral and administrative formulas were not decisive, but the commitment of political parties to respect and abide by the law, and especially its goals.
In the retrospective analysis it is proved the thesis that in their entirety it is not the electoral systems that have been decisive in elections, rather than organizational and administrative aspects that have made the difference between the winner and the loser party. The fact that Albania continues to be the only country in NATO and a potential candidate in EU with a completely political electoral administration is an obvious indication of the large power that political parties have on electoral administration and of the great contrast between ruling parties and the role of the rule of law. The study provides ideas and suggestions that leave open spaces for debate and political decision-making on the model of electoral administration: if it would be adopted a bipartisan formula, multi-party one, an administration composed of non-political commissioners; questioning the real willingness of key political actors to give up political control of electoral administration, because of whom have won or lost power several times.
Punimi im analizon konceptin e armikut në aktet e rëndësishme zyrtare, - aktet kushtetuese dhe politike të nxjerra nga Presidiumi i Kuvendit Popullor në periudhën e fundit të regjimit njëpartiak (1990) dhe në periudhën e parë të sistemit pluralist (1991). Masat liberalizuese të regjimit në fillimet e vitit 1990 nuk sollën liberalizim në trajtimin e konceptit të armikut dhe as në vlerësimin zyrtar të regjimit mbi rrezikshmërinë dhe potencialin e tij. Përkundrazi, koncepti i armikut u zgjerua me rikthimin elementëve të rinj, - përfshirë median perëndimore dhe diasporën shqiptare jashtë. Megjithëse në dhjetor 1990 zyrtarisht ndryshoi regjimi dhe Shqipëria u bë një sistem pluralist politik, koncepti i armikut politik vijoi të ishte funksional deri pas zgjedhjeve parlamentare të vitit 1991. Janë disa akte kushtetuese dhe politike, mbledhje e vendime të Byrosë Politike dhe të Presidiumit të Kuvendit Popullor që provojnë pozicionin zyrtar ndaj “armikut”, vlerësimin për “fytyrën e armikut”, “natyrën e armikut” dhe rrezikshmërinë e tij.
Punimi mbron tezën e se koncepti i “armikut” është keqpërdorur vazhdimisht si alibi për dështimet dhe pafuqi për ndryshimet, si dhe është një prej treguesve kritikë të dobësisë që shfaqën ndryshimet politike të fundit të vitit 1990 dhe fillimet e pluralizmit politik më 1991. Punimi bazohet në dokumente arkivore, botime profesionale, intervista dhe hulumtime shkencore. Vlera kryesore e punimit nuk është vetëm analiza e konceptit të “armikut” në ligjërimin zyrtar dhe institucional, por edhe përpjekja për të kuptuar defektet në formimin demokratik të shoqërisë dhe vështirësitë e periudhës postkomuniste për tu mësuar me lirinë dhe vlerat e saj.
Fjalë kyçe: koncepti i armikut, armiku i jashtëm, klasat e përmbysura, sistemi i frikës, Shqipëria komuniste
Kuvendi Popullor, pushteti ekzekutiv dhe sistemi gjyqësor, organet e sigurisë dhe të mbrojtjes, institucionet financiare dhe ato kulturore, etj, ishin formale dhe urdhër-zbatuese të Byrosë Politike në të gjithë aktivitetin e tyre. Krahas kulturës së dhunshme kundër konceptit të të drejtave të njeriut, investimi i PPSH kundër konceptit të institucioneve dhe për pasojë, kundër koncepteve të shtetit dhe ligjit, janë dy aktet më me pasoja afatgjata në kulturën politike dhe në trashëgiminë e 46 viteve të sistemit parti-shtet.
Punimi analizon tiparet e Kushtetutave 1946 dhe 1976, tiparet e përfaqësimit formal politik, kurbën e raporteve midis PPSH dhe shtetit, rolin e elitave politike, të institucioneve të tjera dhe strukturën e funksionimit të partisë – shtet, duke tentuar të pasqyrojë një këndvështrim plotësues në një analizë profesionale mbi shtetin e shoqërinë shqiptare 1946-1990. Të dhënat e sjella ilustruese janë përzgjedhur për të argumentuar tezat e punimit dhe faktin se në disa aspekte të rëndësishme, sidomos në kulturën institucionale dhe kulturën e përfaqësimit, shoqëria shqiptare vijon të jetë e ndikuar nga trashëgimia negative e të kaluarës.
Institucioni i Princit/Mbretit u vijua më pas me Këshillin e Lartë të Shtetit dhe pas 1928 me mbretin Zog, kurse institucioni i Asamblesë u jetësua me Këshillin Kombëtar 1920 dhe praktikat parlamentare të secilit prej regjimeve të mëvonshme deri në ditët tona. Statuti Organik me bilancin e kritik dhe pozitiv shërbeu si lëndë e parë referimi në shkrimin e Statutit të Zgjeruar të Lushnjës (1920) dhe më pas edhe në Statutin e Zgjeruar të Lushnjës (1922), duke jetësuar shtetin e ri funksional shqiptar. Përvoja komplekse me sovranitetin e deleguar dhe rolin absolut të faktorit ndërkombëtar në vendimmarrjen vendore shërbeu gjithashtu si praktikë referimi në periudhat e mëvonshme të qeverisjes së Shqipërisë, ku bashkëjetojnë përpjekje serioze për forcimin e institucioneve vendore dhe ftesa për drejtim të huaj të disa segmenteve të rëndësishme administrative të tij.
Në mënyrë simbolike kur përfundoi lufta Princi nuk ishte më aty, por shteti ishte aty, kryeministri i tij ishte pika e parë e kontaktit, statusi dhe rregulloret e tij u bënë dokumentet burimorë për kushtetutën e re, mësimet nga gabimet e vitit 1914 ndihmuan në krijimin e një sistemi më përfaqësues, më demokratik, më funksional dhe më jetëgjatë vetëm 6 vjet më vonë. Trashëgimia e eksperimentit 1914 lidhet edhe me identitetin politik të Shqipërisë, përkatësinë evropiane të saj. Projekti perëndimor i simbolizuar tek Wied u pengua nga ngjarjet e fundvitit 1914 dhe Lufta I Botërore, por mbeti si alternativë orientuese dhe dominuese në identitetin tonë kombëtar. Në këtë mënyrë, Princ Wied i kushtoi shumë më tepër rëndësi shtetit si koncept dhe përfaqësim, institucioneve dhe rregullave të shkruara, nevojës për zgjidhje afatgjata dhe aplikim të modeleve perëndimore në një vend që vinte nga 5 shekuj sundim të ashpër otoman, - duke humbur kështu pushtetin, por duke i dhënë shqiptarëve konceptin e shtetit, njohjen e tij të parë ndërkombëtare, - një trashëgimi me vlerë përcaktuese kur fundi i Luftës I Botërore krijoi rendin e ri politik evropian.
the Albanian context itself with its history, culture, norms and values.
First appearing in 1920, proto-democratic political parties were organized around their founder and leader, and based on clan connections dominated by certain families and political figures. They functioned until 1924 followed by political systems without parties and the occupation during the II World War. The communist regime that followed sanctioned the party-state model, traces of which are still visible today. The role and the powers of the leader inside the party as well as in the executive (when in government) can be traced to this period. His powers in deciding, proposing, initiating, cooping, etc. as well as the respective acceptance from the party membership reflect the absolute power that the “first secretary” figure held for 50 years in the political life of Albania and in the psyche of the Albanians.
It was only after the changes of 1990 that the political organisations in Albania could develop and exercise their functions in the same conditions as their western counterparts. Initially, the political pluralism emerged under the observance of the unique political party of that time. Due to internal conflicts, the main political parties of this time split many times to give birth to many other siblings, thus becoming the main factor in the multiplication of political parties in Albania. The respective legal context was drafted from zero and reflected the urge of Albanians to apply the democratic principles in every structure of their country. Modern new party statutes and by-laws were written with the help of sister organizations from western democratizes, and new structures, procedures and routines were established. However, in retrospective it appears clearly that the democratization of those parties would be conditioned by the democratization pace of the country as well as of their own members. The remains of the past would co-exist for a long time with the modern inputs. Procedures and structures would slowly but surely evolve to serve the figure of the leader. The missing
culture of political dialogue would leave its trace in the non-tolerance of the critical debate within the parties, the merciless fight towards internal factions, etc. Internal tensions would not be solved through democratic instruments but through exclusion, dismissal, separation, and creation of alternative smaller political parties. The modern statutes of the beginning would be interpreted, completed with by-laws or simply ignored to accommodate the needs of the moment.
The current party model offers many features indicating of the non-respect
of transparent & democratic functioning, of the dichotomy amongst the legal base and its respective implementation, and of the disproportionate power that the political parties exercise over the political decisions, and the constitutional, public and political institutions. The frail democratic culture and the misunderstanding over the political dominant culture which consider the political party as a source of power and privileges, has increased the direct and immediate expectancies of citizens towards the parties, all by transferring them the monopoly of the decision-making without the direct participation of the citizen themselves.
Moreover, the establishment of pluralism in Albania coincided with the application of the market economy model in the country. Neoliberal ideology and the “end of history” were as good as a fact. Consequently, the newly created political parties incorporated in their DNA its basic principles such as the competition and efficiency in order to survive in the “political market”. So today, from parties that were created initially to represent social, societal and class groups, the Albanian political parties are evolving towards the most efficient form of political organization of individuals around their leader, with the clear goal to be to get organized efficiently in order to win elections and exercise power as long as possible...
The book focuses on establishment and development of political communication and campaigning in countries of the former Communist Bloc over the last 30 years. Thus, the book deals with an understudied topic, as most of the political communication and campaigning literature is devoted to study political parties and their behavior in the western countries. The ambition of this volume is to fill this gap and help readers to understand what massive change in terms of political culture and political practice had parties undergo to create more or less successful campaigns. The book consists of a series of country case studies in which the authors focus on the history, development, and current state of political marketing in all respective countries.
This chapter analyses institutional relations and institutional acts between Albania and Kosovo. It does so based on various sources, by drawing mostly on the official documentation and resources of the Republic of Albania and the Republic of Kosovo, and on the informal documentation and notes made by former senior officials, media, in addition to reports and academic literature. The chapter concludes that the balance of state acts and the records of cooperation between the two countries, despite their mutual achievements, fails to fulfil the expectations of the public of Kosovo and Albania, as both countries remain widely unable to meet the political promises and needs of their states and societies. Milestone achievements to date have come into being mainly because of the coincidence of the interests of Kosovo and Albania with those of their key Western partners. The Kosovo-Albania relations have still a long way to go in terms of establishing a functional interstate relationship to overcome the highly fragmented cooperation patterns built around the personal preferences of their current political elites.
Keywords: Albania, Kosovo, strategic relations, agreements, integration, nationality.
Ditari i Annarosa Manettit mbi zhvillimet politike të vitit 1990 në Shqipëri nuk është një ditar individual, por një dëshmi e çmuar për shembjen e një regjimi të dhunshëm, që ka humbur lidhjet me realitetin dhe që mban peng nevojat e vendit për ndryshim. Në aspektin e informacioneve që përcjell, Ditari trajton dosje që kanë rëndësi për memorien historike të vitit 1990, siç janë dosja “Popaj” e cila bashkon fatin heroik dhe tragjik të tyre; dosja e krizës së ambasadave ku ndërthuren aktet e diplomatëve perëndimorë në mbrojtje të jetës së qytetarëve të kërcënuar nga regjimi i tyre; dosja e të drejtave të njeriut, ku ndërthuren të dhënat mbi sjelljen brutale të Sigurimit të Shtetit dhe masat minimaliste për nisjen e procesit të demokratizimit; dosja e politikës italiane dhe perëndimore në Shqipëri, ku ndërthuren parimet politike me interesat pragmatiste; dosja e gjendjes sociale e kulturore në vend ku ndërthuren praktika ideologjike dhe trashëgimia negative e sistemi komunist me përpjekjet për të hyrë në një fazë të re ndryshimi dhe konkurrence, etj. Autorja sjell dëshmi me vlerë nga zhvillimet brenda trupit diplomatik dhe këndvështrimeve të tyre mbi Shqipërinë e vitit 1990, mbi rastet e ndërhyrjeve të Sigurimit dhe forcave policore në ambasada, mbi vështirësitë e panumërta për lejimin dhe nisjen e aktiviteteve fetare, për distancën e madhe midis qytetarëve të frikësuar e të huajve në vend, për rolin e intelektualëve të kohës, rolin e diplomatëve shqiptarë, si dhe për tendencat në rritje të brezit më të ri për revoltë, reagim e ndryshim të gjendjes.
Duke i qëndruar besnik Ditarit në elementët e detajuar të tij, autorja nuk ka bërë ndërhyrje të mëpasshme redaktuese as në rastet kur parashikimet e saj rezultuan se nuk janë të sakta me zhvillimet që ndodhën në vijim, si dhe as në rastet kur vetë ajo ka shfaqur mendime personale për individë e ngjarje, për të cilat më vonë ka ndryshuar opinion. Ditari është shkruar në gjuhën italiane dhe pjesë të veçanta të tij janë publikuar në faqen zyrtare të Fondacionit të Arkivave Kombëtarë të Ditareve, Ministria e Jashtme e Italisë.
Prof. Manetti e mirëpriti kërkesën për publikimin e tij në shqip dhe e dha miratimin mbi të drejtat e autorit, duke shpresuar të ketë mundësi të rikthehet për vizitë në Tiranë, prej nga u largua në shkurt 1991. Gjatë përgatitjes së Ditarit për botim e vetmja ndërhyrje janë shpjegimet shtesë nga ana ime të shënuara me * për individë, ngjarje e të dhëna që mund të kenë vlerë për një informim më të mirë të lexuesit. Gjithçka tjetër është e njëjtë me origjinalin, sipas standardeve profesionale të botimeve të tilla nga Instituti i Historisë.
Ky është vëllimi i parë me dokumente mbi raportet e regjimit komunist me komunitetet fetare. Pjesa më e rëndësishme e fondit, ajo që lidhet me raportet institucionale, me shkëmbimet midis institucioneve shtetërore dhe komuniteteve fetare, me problematikat e ngritura nga vetë komunitetet, me përbërjen e stafeve drejtuese në komunitete dhe të personelit të angazhuar në shërbime klerikale, etj, janë sjellë të plota dhe të integruara, duke krijuar një panoramë të plotë të raporteve midis shtetit dhe komuniteteve fetare. Për shkak të natyrës së shtetit në atë periudhë, është e kuptueshme se pjesa më e madhe e akteve janë shkëmbime e dëshmi midis strukturës politike të regjimit me komunitetet fetare, si të tilla, të gjitha dokumentet duhen lexuar në kontekstin e periudhës kohore kur janë prodhuar dhe adresuar.
Për realizimin e këtij botimi Instituti i Historisë dhe përgatitësit falënderojnë fondacionin gjerman “Konrad Adenauer” (KAS). Publikimi i tyre kontribuon në pasurimin e burimeve historike dhe ndihmon në punën e studiuesve të shkencave historike dhe përgjithësisht të shkencave shoqërore, gazetarëve, studentëve, qytetarët e interesuar dhe grupet e ndryshme të interesit.
Analiza e dy periudhave dhe zhvillimeve respektive ka vlerë të veçantë për të kuptuar se Kushtetutat dhe konceptet kushtetuese nuk kanë qenë burime referimi dhe as kanë pasur rol thelbësor në vendimmarrjet më të rëndësishme mbi sistemin qeverisës. Ato janë përdorur si instrumente apo alibi në funksion të nevojave politike të kohës, duke ushqyer modelin e një shoqërie dhe klase politike të dominuar nga koncepte minimaliste të kulturës juridike e kushtetuese, si dhe duke imponuar konceptet ideologjike dhe kultin e individit si koncepte udhëheqëse për shtetin e shoqërinë.
The transition period of twenty years provides a clear evidence of the significance and complexity of all these factors in shaping parties and political systems. In contrast to models in which the electoral systems frame the political system, in Albania we find an inverse model, in which the political system creates electoral systems and election administration institutions after its interest. Consequently, over 20 years of transition there have been no contradictions between the established electoral legislation and its political outcome, but there is inconsistency amongst the project and its outcome, according to the interests and political will of each election.
Albania constitutes an experimental example; no other European country has experienced during these 20 years the extreme electoral patterns – from pure majority system to a mixed system with majority tendency up to a proportional electoral system. Each electoral process underwent changes in the electoral system and in the formula of its translation into parliamentary seats, thus changing the ratio between majority and proportional mandates, the threshold for gaining a parliamentary seat, as well as formulas of calculation of proportional votes into mandates and finally by facilitating or hindering to extremes the legal and administrative space for independent candidates, new political forces or small political parties.
This study is a research and comparative work focused on electoral systems and electoral administration in Albania and on the same issues in two other countries of Western Balkans, Croatia and Macedonia. It presents in detail the legal changes, legal and administrative framework of elections, their problems and impacts in each election. The study does not address the political outcomes of the elections, but the performance of electoral legislation; it does not analyze the role of political actors in electoral campaigns, but political will in the design and implementation of electoral legislation.
In its entirety the study asserts the thesis that the Albanian electoral systems were not products of experts, but of political will and their volatility does not related to counter-productivity, but to the lack of political will to implement election systems and rules created by the politics itself. The thesis that it is not the electoral system that determines its success, but rather the political will during its practical implementation is widely proved in the Albanian case. As it is shown up by this study, in the Albanian case no system had longevity, no system guaranteed balance between votes and parliamentary mandates. This may be explained by the fact that our experimental electoral systems traditionally have been associated with election’s distrust, mistrust between the parties, lack of confidence to electoral administration and last but not least with the efforts of politicians to find technical and legal space for abuse of elections’ democratic principles.
The same thesis is applied to the electoral administration in Albania. This component has been and still remains one of the most controversial and one of the defining aspects of the success or failure of the electoral processes. During the past 20 years we can identify three key features of electoral administration in these years: 1) one or two-party political control of electoral administration, 2) creation of legal periodic mechanisms by parties to ensure electoral privileges at the expense of integrity of elections and their reliability and 3) last but foremost, the dominance of political will on any electoral system or electoral management formula. The electoral and administrative formulas were not decisive, but the commitment of political parties to respect and abide by the law, and especially its goals.
In the retrospective analysis it is proved the thesis that in their entirety it is not the electoral systems that have been decisive in elections, rather than organizational and administrative aspects that have made the difference between the winner and the loser party. The fact that Albania continues to be the only country in NATO and a potential candidate in EU with a completely political electoral administration is an obvious indication of the large power that political parties have on electoral administration and of the great contrast between ruling parties and the role of the rule of law. The study provides ideas and suggestions that leave open spaces for debate and political decision-making on the model of electoral administration: if it would be adopted a bipartisan formula, multi-party one, an administration composed of non-political commissioners; questioning the real willingness of key political actors to give up political control of electoral administration, because of whom have won or lost power several times.
Fjalë kyçe: Presidenti, Kushtetuta, Kompetencat presidenciale, Parlamenti, ligji organik
The Communist regime went to great lengths and made considerable efforts to create a new image for itself without compromising the core system and its own political control over it. It firmly rejected the thesis of political pluralism by describing it as a direct result of hostile political pressure from outside and then as political pressure from various protest groups within the country.
For the leadership of PLA, the process of creating some sort of formally competitive political organizations, engaging into internal party debates and party consultations with the masses was more than enough in terms of what was acceptable vis-à-vis actual political pluralism. An analysis of the narratives prevailing during this initial period, based on archival and official documents, from Albanian and foreign media reports shows that the communist elite was unaware of the country's actual situation and its challenges.
The PLA failed to timely grasp the importance of the process of historical transformation towards an open society in Albania. It did not understand the fundamental difference between the concept of state institution and the concept of state power, and was willing to tolerate differences only up to the point where its political power could not be substantially undermined. Within PLA, its leaders failed to understand the basics of the concepts of democracy and pluralism. As a result of this, PLA and its leader Ramiz Alia made the utmost efforts to replace actual political pluralism with its fictitious form, to ensure the continuity of their grip on the system under the new circumstances without
compromising PLA’s leading role.
This paper analyses the political aspect of this process, focusing on the political, official, and public discourse on democracy and pluralism, the expectations of new changes in the electoral law, and on the considerable PLA-sponsored efforts to deliver "pluralism of masses" as pluralist politics, and to impose a fictitious pluralism by planting in the political scene competing political subjects generated by its own satellite organizations.
This paper analyses the internal dynamics and the internal developments affecting the first pluralist elections and their final phase. It also looks into the formation of the first pluralistic political subjects that participated in the elections held in March 1991. This paper argues that in contrast to most models of former communist countries, the process leading to Albania’s democratic self-awareness came late, it was incomplete, as it its political elites were found wanting of a good level of formation with regard to democracy; hence, what followed was, a unique experiment with political subjects, faked elections and fictitious pluralism, culminating in the happenings of November 1990 as one of the most symbolically important episodes of this process.
Ky punim analizon historinë e zgjedhjes së Presidentit, tiparet kryesore të proceseve zgjedhore, kompetencat kushtetuese dhe problematikat, skenarët dhe pritshmëritë e zgjedhjes së Presidentit në vitin 2022.
In Albania, the operationalisation of the pandemic has made room for the relentless advancement of the government’s political agenda, giving rise to serious doubts about the sincerity of the government-sponsored measures, their end effects and their compatibility with public interest and constitutional framework.
Key words: hybrid regime, ruling party, autocracy, strong leader