Bu çalışmada erken dönemden itibaren fukahânın gündeminde önemli bir yer edinen menfaatin mal say... more Bu çalışmada erken dönemden itibaren fukahânın gündeminde önemli bir yer edinen menfaatin mal sayılıp sayılmaması ve buna bağlı olarak hukukî işlemlere konu olup olmayacağı incelenecektir. Menfaatin hukuki konumu üzerinde ciddi tartışmalar ve görüş farklılıkları oluşmuş ve bu farklılıklar başta menfaat içerikli akitlerde temel olarak ele alınan icâre akdi olmak üzere birçok hukukî tasarrufta etkisini göstermiştir. Bu çalışmamızda öncelikle fıkıh açısından menfaatin tanımı ve nelerin menfaat sayılabileceği, menfaatin mal sayılıp sayılmadığı ile ilgili tartışmalar ve menfaat içerikli bazı tasarruflar ele alınacaktır.
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Dec 3, 2018
Cehbezler, özellikle Abbasîler döneminde ilkel bankacılık faaliyetleri yapan çoğunluğu Yahudilerd... more Cehbezler, özellikle Abbasîler döneminde ilkel bankacılık faaliyetleri yapan çoğunluğu Yahudilerden oluşan sarraflardır. Asıl meslekleri para ayarını belirlemek ve paraların değiştirilmesinde aracılık yapmak olan cehbezler zamanla iktisadi hayatta gerek devlet gerekse halk nezdinde vazgeçilmeyecek bir rol almışlardır. İslam'da başta faiz yasağı olmak üzere helal olmayan yollarla gelir elde edilmesinin yasak olması ve Müslümanların bu yasak çerçevesinde faaliyette bulunması sonucu piyasada faizli borç verme veya faizli işlem yapmak isteyenler için oluşan boşluğu Yahudi ve Hristiyan cehbezler doldurmuştur. Fakat özellikle IX. ve X. yüzyılda cehbezlerin çoğunluğunu Yahudiler oluşturmaktadır. Bu makale cehbezlerin tarihini ve faaliyetlerini ele alırken, bu faaliyetleri İslam hukuku açısından da değerlendirmektedir.
Eskişehir Osmangazi üniversitesi ilahiyat fakültesi dergisi, Mar 15, 2021
Bu makale, en az iki hakem tarafından incelenmiş ve intihal içermediği teyit edilmiştir. / This a... more Bu makale, en az iki hakem tarafından incelenmiş ve intihal içermediği teyit edilmiştir. / This article has been reviewed by least two referees and scanned via a plagiarism software.
Özetİslâm dini açısından kişinin canı, malı, ırzı, maddî ve manevî değerleri koruma altındadır. ... more Özetİslâm dini açısından kişinin canı, malı, ırzı, maddî ve manevî değerleri koruma altındadır. Bunlara zarar vermek yasaklandığı gibi, herhangi bir zarar durumunda ise en güzel şekilde telafisi sağlanır. Günümüz hukukunda zarar, maddî zarar ve manevî zarar şeklinde ikiye ayrılmakta ve tazmine konu olması bakımından da bu taksim gözetilmektedir. Klasik İslâm hukuku eserlerinde böyle bir isimlendirmeye rastlanmasa da, konular incelendiğinde bu türlü bir taksimin İslâm hukuku açısından da mümkün olabileceği görülmektedir. Maddî zararın tespiti ve tazmini daha rahatken manevî zararların gerek tespitinde gerekse tazmininde sorunlar yaşanmaktadır. Manevî zararın tabiatı itibariyle tespit ve tazminindeki zorluklar içtihat farklılıklarının oluşmasına sebep olmuştur. Araştırmamızda manevî zararların malî olarak tazmin edilip edilmeyeceği ile ilgili görüşlere değinerek bir sonuç elde edeceğiz.
Katılım bankalarında kullanılan finansmanların geri ödenmemesi durumunda, bankaların önemli zarar... more Katılım bankalarında kullanılan finansmanların geri ödenmemesi durumunda, bankaların önemli zararlar edeceği aşikâr bir durumdur. Konvensiyonel bankalarda bu durumda geri ödenmeyen her gün için faiz (gecikme faizi) takdir edilirken; katılım bankalarında faiz uygulaması caiz olmaması sebebiyle uygulanmamaktadır. Ya da uygulansa bile alınan bu fazlalık banka tarafından kullanılmamakta ve farklı alanlara bağış şeklinde verilmektedir. Fakat bu durumda meydana gelen bu zarar nasıl telafi ettirilecektir? Makalede gerek menfaatin tazmini gerekse cezâî şart konusu teferruatına girilmeden sadece katılım bankalarında borcun geri ödenmemesi durumunda alacaklının zararının giderimi bağlamında cezâî şartın mı yoksa muhtemel kârın tazmininin mi uygulanacağı İslam hukukunun ilkeleri ışığında ele alınacaktır. İslam hukukunda menfaatin tazmini ile ilgili klasik dönemlerden itibaren tazmin görüşünü kabul edenler bulunmaktadır. Fakat bu durum ribevî mallar dışında kendisinden menfaat hâsıl olabilecek ...
Eskişehir Osmangazi üniversitesi ilahiyat fakültesi dergisi, Jun 1, 2015
Özet İmam Şâfiî'nin fikir hayatında değişiklikler olmuştur. Bu değişiklikler mezhep içerisinde "... more Özet İmam Şâfiî'nin fikir hayatında değişiklikler olmuştur. Bu değişiklikler mezhep içerisinde "kadim mezhep" ve cedid mezhep" olarak isimlendirilmiştir. Bu değişikliğe neden gidildiği ve değişikliğin boyutu tam olarak belirlenmiş değildir. Araştırmamızın amacı bu sorulara cevap bulmaktır. Makalemizde öncelikle İmam Şâfiî'nin hayatını ele alıp, onun ilmî birikiminin oluşmasındaki amilleri ve daha sonra bunların bu değişimdeki etkilerini belirlemeye çalıştık. İmam Şâfiî'nin anlaşılması için, onun mezhebinin oluşmasında önemli bir paya sahip olan seyahatlerin ve ilim elde ettiği hocalarının iyi bilinmesi gerekir.
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
Bu makale, en az iki hakem tarafından incelenmiş ve intihal içermediği teyit edilmiştir. / This a... more Bu makale, en az iki hakem tarafından incelenmiş ve intihal içermediği teyit edilmiştir. / This article has been reviewed by least two referees and scanned via a plagiarism software.
Anahtar Kelimeler : İmam Şâfiî, Kadim Mezheb, Cedid Mezheb. İMAM ŞÂFİÎ’NİN SEYAHATLERİ VE FIKIH A... more Anahtar Kelimeler : İmam Şâfiî, Kadim Mezheb, Cedid Mezheb. İMAM ŞÂFİÎ’NİN SEYAHATLERİ VE FIKIH ANLAYIŞINDAKİ DEĞİŞİM İmam Şâfiî'nin fikir hayatında değişiklikler olmuştur. Bu değişiklikler mezhep içerisinde "kadim mezheb" ve cedid mezheb" olarak isimlendirilmiştir. Bu değişikliğe neden gidildiği ve değişikliğin boyutu tam olarak belirlenmiş değildir. Tezimizin amacı bu sorulara cevap bulmaktır. Yöntem olarak önce İmam Şâfiî'nin hayatını ele elıp, onun ilmî birikiminin oluşmasındaki amilleri ve daha sonra bunların bu değişimdeki etkilerini belirlemeye çalıştık. En son olarakta bu değişimin gerçekleştiği fıkhî görüşleri ele aldık. Sonuç olarak bu değişimin İmam Şâfiî'nin ilmi birikimi ve bu birikimin sonucu, hakkı arama çabası içerisinde olan bir kişinin yaptığı gibi yanlışı varsa vazgeçip doğru olanı benimseme olduğunu gördük. İmam Şâfiî'nin anlaşılması için, onun seyahatleri ve ilim elde ettiği kişilerin iyi bilinmesi gerektiğini, onun mezhebinin oluş...
İslam Bilimleri Araştırmaları Dergisi hakemli bir dergidir. Yılda iki sayı olarak yayınlanır. Yaz... more İslam Bilimleri Araştırmaları Dergisi hakemli bir dergidir. Yılda iki sayı olarak yayınlanır. Yazıların sorumluluğu yazarlara aittir.
This article has been reviewed by at least two referees and scanned via a plagiarism software. / ... more This article has been reviewed by at least two referees and scanned via a plagiarism software. / Bu makale, en az iki hakem tarafından incelendi ve intihal içermediği teyit edildi.
Islâm dini acisindan kisinin cani, mali, irzi, maddi ve manevi degerleri koruma altindadir. Bunla... more Islâm dini acisindan kisinin cani, mali, irzi, maddi ve manevi degerleri koruma altindadir. Bunlara zarar vermek yasaklandigi gibi, herhangi bir zarar durumunda ise en guzel sekilde telafisi saglanir. Gunumuz hukukunda zarar, maddi zarar ve manevi zarar seklinde ikiye ayrilmakta ve tazmine konu olmasi bakimindan da bu taksim gozetilmektedir. Klasik Islâm hukuku eserlerinde boyle bir isimlendirmeye rastlanmasa da, konular incelendiginde bu turlu bir taksimin Islâm hukuku acisindan da mumkun olabilecegi gorulmektedir. Maddi zararin tespiti ve tazmini daha rahatken manevi zararlarin gerek tespitinde gerekse tazmininde sorunlar yasanmaktadir. Manevi zararin tabiati itibariyle tespit ve tazminindeki zorluklar ictihat farkliliklarinin olusmasina sebep olmustur. Arastirmamizda manevi zararlarin mali olarak tazmin edilip edilmeyecegi ile ilgili goruslere deginerek bir sonuc elde edecegiz.
Imam Şâfii'nin fikir hayatinda degisiklikler olmustur. Bu degisiklikler mezhep icerisinde &qu... more Imam Şâfii'nin fikir hayatinda degisiklikler olmustur. Bu degisiklikler mezhep icerisinde "kadim mezhep" ve cedid mezhep" olarak isimlendirilmistir. Bu degisiklige neden gidildigi ve degisikligin boyutu tam olarak belirlenmis degildir. Arastirmamizin amaci bu sorulara cevap bulmaktir. Makalemizde oncelikle Imam Şâfii'nin hayatini ele alip, onun ilmi birikiminin olusmasindaki amilleri ve daha sonra bunlarin bu degisimdeki etkilerini belirlemeye calistik. Imam Şâfii'nin anlasilmasi icin, onun mezhebinin olusmasinda onemli bir paya sahip olan seyahatlerin ve ilim elde ettigi hocalarinin iyi bilinmesi gerekir
Bu çalışmada erken dönemden itibaren fukahânın gündeminde önemli bir yer edinen menfaatin mal say... more Bu çalışmada erken dönemden itibaren fukahânın gündeminde önemli bir yer edinen menfaatin mal sayılıp sayılmaması ve buna bağlı olarak hukukî işlemlere konu olup olmayacağı incelenecektir. Menfaatin hukuki konumu üzerinde ciddi tartışmalar ve görüş farklılıkları oluşmuş ve bu farklılıklar başta menfaat içerikli akitlerde temel olarak ele alınan icâre akdi olmak üzere birçok hukukî tasarrufta etkisini göstermiştir. Bu çalışmamızda öncelikle fıkıh açısından menfaatin tanımı ve nelerin menfaat sayılabileceği, menfaatin mal sayılıp sayılmadığı ile ilgili tartışmalar ve menfaat içerikli bazı tasarruflar ele alınacaktır.
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2018
Cehbezler, özellikle Abbasîler döneminde ilkel bankacılık faaliyetleri yapan çoğunluğu Yahudilerd... more Cehbezler, özellikle Abbasîler döneminde ilkel bankacılık faaliyetleri yapan çoğunluğu Yahudilerden oluşan sarraflardır. Asıl meslekleri para ayarını belirlemek ve paraların değiştirilmesinde aracılık yapmak olan cehbezler zamanla iktisadi hayatta gerek devlet gerekse halk nezdinde vazgeçilmeyecek bir rol almışlardır. İslam'da başta faiz yasağı olmak üzere helal olmayan yollarla gelir elde edilmesinin yasak olması ve Müslümanların bu yasak çerçevesinde faaliyette bulunması sonucu piyasada faizli borç verme veya faizli işlem yapmak isteyenler için oluşan boşluğu Yahudi ve Hristiyan cehbezler doldurmuştur. Fakat özellikle IX. ve X. yüzyılda cehbezlerin çoğunluğunu Yahudiler oluşturmaktadır. Bu makale cehbezlerin tarihini ve faaliyetlerini ele alırken, bu faaliyetleri İslam hukuku açısından da değerlendirmektedir.
Öz İstisnâ' akdi klasik fıkıh eserlerinde yerini bulan ve Hz. Peygamber döneminden itibaren insan... more Öz İstisnâ' akdi klasik fıkıh eserlerinde yerini bulan ve Hz. Peygamber döneminden itibaren insanlar arasında yaygın olarak kullanılan bir akittir. Fıkhın gelişimiyle birlikte bu akitle ilgili de geniş bir bilgi birikimi oluşmuştur. Tarihi süreçte ihtiyaçlara binaen akdin uygulama biçimi ve şartlarında son dönemlerde bazı gelişmeler olmuştur. Özellikle Osmanlı'nın son dönemlerinde kabul edilen Mecelle-i Ahkâm-ı Adliyye ile akdin genişletildiği ve zamanın ihtiyaçlarına göre içtihatlar arasında tercihe gidildiği görülmektedir. Günümüzde İslamî finansın gelişimine paralel olarak yeni finansman teknikleri geliştirme çalışmaları devam etmektedir. Bu bağlamda klasik bir akit hüviyeti arz eden istisnâ' akdi de barındırdığı özel durumlar sebebiyle İslamî finans alanında rağbet görmeye başlamış ve çeşitli uygulamalarda kullanılmaktadır. İstisnâ' akdi, tarıma dayalı ekonomik yapının hâkim olduğu toplumlarda, insanların ihtiyaç duyduğu bir akit olmakla birlikte; sanayi ve mühendisliğin hâkim olduğu günümüz dünyasında daha fazla ihtiyaç duyulur hale gelmiştir. Bunun için akdin, farklı çalışmalara konu olması ve finans alanında yeni ürünlerin oluşturulmasında, aktif bir şekilde kullanılması gerekmektedir. Çalışmada istisnâ' akdinin fıkıh eserlerinde işlenişi ele alınarak günümüzdeki uygulamaların fıkhi boyutu bu çerçevede değerlendirilmeye çalışılacaktır.
Bu çalışmada erken dönemden itibaren fukahânın gündeminde önemli bir yer edinen menfaatin mal say... more Bu çalışmada erken dönemden itibaren fukahânın gündeminde önemli bir yer edinen menfaatin mal sayılıp sayılmaması ve buna bağlı olarak hukukî işlemlere konu olup olmayacağı incelenecektir. Menfaatin hukuki konumu üzerinde ciddi tartışmalar ve görüş farklılıkları oluşmuş ve bu farklılıklar başta menfaat içerikli akitlerde temel olarak ele alınan icâre akdi olmak üzere birçok hukukî tasarrufta etkisini göstermiştir. Bu çalışmamızda öncelikle fıkıh açısından menfaatin tanımı ve nelerin menfaat sayılabileceği, menfaatin mal sayılıp sayılmadığı ile ilgili tartışmalar ve menfaat içerikli bazı tasarruflar ele alınacaktır.
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Dec 3, 2018
Cehbezler, özellikle Abbasîler döneminde ilkel bankacılık faaliyetleri yapan çoğunluğu Yahudilerd... more Cehbezler, özellikle Abbasîler döneminde ilkel bankacılık faaliyetleri yapan çoğunluğu Yahudilerden oluşan sarraflardır. Asıl meslekleri para ayarını belirlemek ve paraların değiştirilmesinde aracılık yapmak olan cehbezler zamanla iktisadi hayatta gerek devlet gerekse halk nezdinde vazgeçilmeyecek bir rol almışlardır. İslam'da başta faiz yasağı olmak üzere helal olmayan yollarla gelir elde edilmesinin yasak olması ve Müslümanların bu yasak çerçevesinde faaliyette bulunması sonucu piyasada faizli borç verme veya faizli işlem yapmak isteyenler için oluşan boşluğu Yahudi ve Hristiyan cehbezler doldurmuştur. Fakat özellikle IX. ve X. yüzyılda cehbezlerin çoğunluğunu Yahudiler oluşturmaktadır. Bu makale cehbezlerin tarihini ve faaliyetlerini ele alırken, bu faaliyetleri İslam hukuku açısından da değerlendirmektedir.
Eskişehir Osmangazi üniversitesi ilahiyat fakültesi dergisi, Mar 15, 2021
Bu makale, en az iki hakem tarafından incelenmiş ve intihal içermediği teyit edilmiştir. / This a... more Bu makale, en az iki hakem tarafından incelenmiş ve intihal içermediği teyit edilmiştir. / This article has been reviewed by least two referees and scanned via a plagiarism software.
Özetİslâm dini açısından kişinin canı, malı, ırzı, maddî ve manevî değerleri koruma altındadır. ... more Özetİslâm dini açısından kişinin canı, malı, ırzı, maddî ve manevî değerleri koruma altındadır. Bunlara zarar vermek yasaklandığı gibi, herhangi bir zarar durumunda ise en güzel şekilde telafisi sağlanır. Günümüz hukukunda zarar, maddî zarar ve manevî zarar şeklinde ikiye ayrılmakta ve tazmine konu olması bakımından da bu taksim gözetilmektedir. Klasik İslâm hukuku eserlerinde böyle bir isimlendirmeye rastlanmasa da, konular incelendiğinde bu türlü bir taksimin İslâm hukuku açısından da mümkün olabileceği görülmektedir. Maddî zararın tespiti ve tazmini daha rahatken manevî zararların gerek tespitinde gerekse tazmininde sorunlar yaşanmaktadır. Manevî zararın tabiatı itibariyle tespit ve tazminindeki zorluklar içtihat farklılıklarının oluşmasına sebep olmuştur. Araştırmamızda manevî zararların malî olarak tazmin edilip edilmeyeceği ile ilgili görüşlere değinerek bir sonuç elde edeceğiz.
Katılım bankalarında kullanılan finansmanların geri ödenmemesi durumunda, bankaların önemli zarar... more Katılım bankalarında kullanılan finansmanların geri ödenmemesi durumunda, bankaların önemli zararlar edeceği aşikâr bir durumdur. Konvensiyonel bankalarda bu durumda geri ödenmeyen her gün için faiz (gecikme faizi) takdir edilirken; katılım bankalarında faiz uygulaması caiz olmaması sebebiyle uygulanmamaktadır. Ya da uygulansa bile alınan bu fazlalık banka tarafından kullanılmamakta ve farklı alanlara bağış şeklinde verilmektedir. Fakat bu durumda meydana gelen bu zarar nasıl telafi ettirilecektir? Makalede gerek menfaatin tazmini gerekse cezâî şart konusu teferruatına girilmeden sadece katılım bankalarında borcun geri ödenmemesi durumunda alacaklının zararının giderimi bağlamında cezâî şartın mı yoksa muhtemel kârın tazmininin mi uygulanacağı İslam hukukunun ilkeleri ışığında ele alınacaktır. İslam hukukunda menfaatin tazmini ile ilgili klasik dönemlerden itibaren tazmin görüşünü kabul edenler bulunmaktadır. Fakat bu durum ribevî mallar dışında kendisinden menfaat hâsıl olabilecek ...
Eskişehir Osmangazi üniversitesi ilahiyat fakültesi dergisi, Jun 1, 2015
Özet İmam Şâfiî'nin fikir hayatında değişiklikler olmuştur. Bu değişiklikler mezhep içerisinde "... more Özet İmam Şâfiî'nin fikir hayatında değişiklikler olmuştur. Bu değişiklikler mezhep içerisinde "kadim mezhep" ve cedid mezhep" olarak isimlendirilmiştir. Bu değişikliğe neden gidildiği ve değişikliğin boyutu tam olarak belirlenmiş değildir. Araştırmamızın amacı bu sorulara cevap bulmaktır. Makalemizde öncelikle İmam Şâfiî'nin hayatını ele alıp, onun ilmî birikiminin oluşmasındaki amilleri ve daha sonra bunların bu değişimdeki etkilerini belirlemeye çalıştık. İmam Şâfiî'nin anlaşılması için, onun mezhebinin oluşmasında önemli bir paya sahip olan seyahatlerin ve ilim elde ettiği hocalarının iyi bilinmesi gerekir.
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
Bu makale, en az iki hakem tarafından incelenmiş ve intihal içermediği teyit edilmiştir. / This a... more Bu makale, en az iki hakem tarafından incelenmiş ve intihal içermediği teyit edilmiştir. / This article has been reviewed by least two referees and scanned via a plagiarism software.
Anahtar Kelimeler : İmam Şâfiî, Kadim Mezheb, Cedid Mezheb. İMAM ŞÂFİÎ’NİN SEYAHATLERİ VE FIKIH A... more Anahtar Kelimeler : İmam Şâfiî, Kadim Mezheb, Cedid Mezheb. İMAM ŞÂFİÎ’NİN SEYAHATLERİ VE FIKIH ANLAYIŞINDAKİ DEĞİŞİM İmam Şâfiî'nin fikir hayatında değişiklikler olmuştur. Bu değişiklikler mezhep içerisinde "kadim mezheb" ve cedid mezheb" olarak isimlendirilmiştir. Bu değişikliğe neden gidildiği ve değişikliğin boyutu tam olarak belirlenmiş değildir. Tezimizin amacı bu sorulara cevap bulmaktır. Yöntem olarak önce İmam Şâfiî'nin hayatını ele elıp, onun ilmî birikiminin oluşmasındaki amilleri ve daha sonra bunların bu değişimdeki etkilerini belirlemeye çalıştık. En son olarakta bu değişimin gerçekleştiği fıkhî görüşleri ele aldık. Sonuç olarak bu değişimin İmam Şâfiî'nin ilmi birikimi ve bu birikimin sonucu, hakkı arama çabası içerisinde olan bir kişinin yaptığı gibi yanlışı varsa vazgeçip doğru olanı benimseme olduğunu gördük. İmam Şâfiî'nin anlaşılması için, onun seyahatleri ve ilim elde ettiği kişilerin iyi bilinmesi gerektiğini, onun mezhebinin oluş...
İslam Bilimleri Araştırmaları Dergisi hakemli bir dergidir. Yılda iki sayı olarak yayınlanır. Yaz... more İslam Bilimleri Araştırmaları Dergisi hakemli bir dergidir. Yılda iki sayı olarak yayınlanır. Yazıların sorumluluğu yazarlara aittir.
This article has been reviewed by at least two referees and scanned via a plagiarism software. / ... more This article has been reviewed by at least two referees and scanned via a plagiarism software. / Bu makale, en az iki hakem tarafından incelendi ve intihal içermediği teyit edildi.
Islâm dini acisindan kisinin cani, mali, irzi, maddi ve manevi degerleri koruma altindadir. Bunla... more Islâm dini acisindan kisinin cani, mali, irzi, maddi ve manevi degerleri koruma altindadir. Bunlara zarar vermek yasaklandigi gibi, herhangi bir zarar durumunda ise en guzel sekilde telafisi saglanir. Gunumuz hukukunda zarar, maddi zarar ve manevi zarar seklinde ikiye ayrilmakta ve tazmine konu olmasi bakimindan da bu taksim gozetilmektedir. Klasik Islâm hukuku eserlerinde boyle bir isimlendirmeye rastlanmasa da, konular incelendiginde bu turlu bir taksimin Islâm hukuku acisindan da mumkun olabilecegi gorulmektedir. Maddi zararin tespiti ve tazmini daha rahatken manevi zararlarin gerek tespitinde gerekse tazmininde sorunlar yasanmaktadir. Manevi zararin tabiati itibariyle tespit ve tazminindeki zorluklar ictihat farkliliklarinin olusmasina sebep olmustur. Arastirmamizda manevi zararlarin mali olarak tazmin edilip edilmeyecegi ile ilgili goruslere deginerek bir sonuc elde edecegiz.
Imam Şâfii'nin fikir hayatinda degisiklikler olmustur. Bu degisiklikler mezhep icerisinde &qu... more Imam Şâfii'nin fikir hayatinda degisiklikler olmustur. Bu degisiklikler mezhep icerisinde "kadim mezhep" ve cedid mezhep" olarak isimlendirilmistir. Bu degisiklige neden gidildigi ve degisikligin boyutu tam olarak belirlenmis degildir. Arastirmamizin amaci bu sorulara cevap bulmaktir. Makalemizde oncelikle Imam Şâfii'nin hayatini ele alip, onun ilmi birikiminin olusmasindaki amilleri ve daha sonra bunlarin bu degisimdeki etkilerini belirlemeye calistik. Imam Şâfii'nin anlasilmasi icin, onun mezhebinin olusmasinda onemli bir paya sahip olan seyahatlerin ve ilim elde ettigi hocalarinin iyi bilinmesi gerekir
Bu çalışmada erken dönemden itibaren fukahânın gündeminde önemli bir yer edinen menfaatin mal say... more Bu çalışmada erken dönemden itibaren fukahânın gündeminde önemli bir yer edinen menfaatin mal sayılıp sayılmaması ve buna bağlı olarak hukukî işlemlere konu olup olmayacağı incelenecektir. Menfaatin hukuki konumu üzerinde ciddi tartışmalar ve görüş farklılıkları oluşmuş ve bu farklılıklar başta menfaat içerikli akitlerde temel olarak ele alınan icâre akdi olmak üzere birçok hukukî tasarrufta etkisini göstermiştir. Bu çalışmamızda öncelikle fıkıh açısından menfaatin tanımı ve nelerin menfaat sayılabileceği, menfaatin mal sayılıp sayılmadığı ile ilgili tartışmalar ve menfaat içerikli bazı tasarruflar ele alınacaktır.
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2018
Cehbezler, özellikle Abbasîler döneminde ilkel bankacılık faaliyetleri yapan çoğunluğu Yahudilerd... more Cehbezler, özellikle Abbasîler döneminde ilkel bankacılık faaliyetleri yapan çoğunluğu Yahudilerden oluşan sarraflardır. Asıl meslekleri para ayarını belirlemek ve paraların değiştirilmesinde aracılık yapmak olan cehbezler zamanla iktisadi hayatta gerek devlet gerekse halk nezdinde vazgeçilmeyecek bir rol almışlardır. İslam'da başta faiz yasağı olmak üzere helal olmayan yollarla gelir elde edilmesinin yasak olması ve Müslümanların bu yasak çerçevesinde faaliyette bulunması sonucu piyasada faizli borç verme veya faizli işlem yapmak isteyenler için oluşan boşluğu Yahudi ve Hristiyan cehbezler doldurmuştur. Fakat özellikle IX. ve X. yüzyılda cehbezlerin çoğunluğunu Yahudiler oluşturmaktadır. Bu makale cehbezlerin tarihini ve faaliyetlerini ele alırken, bu faaliyetleri İslam hukuku açısından da değerlendirmektedir.
Öz İstisnâ' akdi klasik fıkıh eserlerinde yerini bulan ve Hz. Peygamber döneminden itibaren insan... more Öz İstisnâ' akdi klasik fıkıh eserlerinde yerini bulan ve Hz. Peygamber döneminden itibaren insanlar arasında yaygın olarak kullanılan bir akittir. Fıkhın gelişimiyle birlikte bu akitle ilgili de geniş bir bilgi birikimi oluşmuştur. Tarihi süreçte ihtiyaçlara binaen akdin uygulama biçimi ve şartlarında son dönemlerde bazı gelişmeler olmuştur. Özellikle Osmanlı'nın son dönemlerinde kabul edilen Mecelle-i Ahkâm-ı Adliyye ile akdin genişletildiği ve zamanın ihtiyaçlarına göre içtihatlar arasında tercihe gidildiği görülmektedir. Günümüzde İslamî finansın gelişimine paralel olarak yeni finansman teknikleri geliştirme çalışmaları devam etmektedir. Bu bağlamda klasik bir akit hüviyeti arz eden istisnâ' akdi de barındırdığı özel durumlar sebebiyle İslamî finans alanında rağbet görmeye başlamış ve çeşitli uygulamalarda kullanılmaktadır. İstisnâ' akdi, tarıma dayalı ekonomik yapının hâkim olduğu toplumlarda, insanların ihtiyaç duyduğu bir akit olmakla birlikte; sanayi ve mühendisliğin hâkim olduğu günümüz dünyasında daha fazla ihtiyaç duyulur hale gelmiştir. Bunun için akdin, farklı çalışmalara konu olması ve finans alanında yeni ürünlerin oluşturulmasında, aktif bir şekilde kullanılması gerekmektedir. Çalışmada istisnâ' akdinin fıkıh eserlerinde işlenişi ele alınarak günümüzdeki uygulamaların fıkhi boyutu bu çerçevede değerlendirilmeye çalışılacaktır.
Uploads
Papers by Yunus ARAZ