Papers by Ahmet Cahit İyilikli
İbn Haldun Üniversitesi Hukuk Fakültesi dergisi, Jun 16, 2024
İstinaf kanun yolu incelemesi sonucunda istinaf başvurusunun kabulü, başvuran tarafın haklı olduğ... more İstinaf kanun yolu incelemesi sonucunda istinaf başvurusunun kabulü, başvuran tarafın haklı olduğunu ve ilk derece mahkemesinin kararının isabetsiz olduğunun tevsikidir. Bölge adliye mahkemesinin ortadan kaldırdığı karar, ilk derece mahkemesinin esasa ilişkin hükmüne matuf ise bölge adliye mahkemesi, ortadan kaldırmış olduğu ilk derece mahkemesi kararının aksi yönde karar vermesi için dosyayı ilk derece mahkemesine gönderdiği sıklıkla tecrübe edilmektedir. Yeniden yargılamaya ihtiyaç duyulmayan hâllerde bölge adliye mahkemesi istinaf başvurusunun kabulü üzerine isabetsiz gördüğü ilk derece mahkeme kararını kaldırarak ilk derece mahkemesinin ilk kararındaki esasa dair kabul ya da ret (kısmi kabul/ ret) kararının tersi yönünde karar vermesi için dosyayı ilk derece mahkemesine göndermektedir. Hukuk Muhakemeleri Kanunumuza göre ilk derece mahkemesi bu karara karşı direnme hakkına sahip değildir. Bu hususiyet evvela ilk derece mahkemesinin Yargıtay kararına karşı direnebilmesine rağmen bölge adliye mahkemesine direnememesi evleviyet kuralına aykırıdır. Nitekim bir hüküm, mahkemenin yargılama sonunda edinmiş olduğu bir kanaattir. Oysaki bölge adliye mahkemesi kendi oluşturduğu kanaati
Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, 2012
İcra ve İflas Kanunu 89. maddesi (İİK), borçlunun üçüncü kişi uhdesindeki kıymetli evraka bağlı o... more İcra ve İflas Kanunu 89. maddesi (İİK), borçlunun üçüncü kişi uhdesindeki kıymetli evraka bağlı olmayan mal, hak ve alacaklarının haczini düzenleyen özel bir düzenlemedir. Borçlu şirket tüzel kişiliğine karşı takibi kesinleştiren alacaklılar, bakiye sermaye borcu da dahil olmak üzere ortak uhdesinde şirkete ait mal, hak ya da alacak bulunması durumunda üçüncü kişi sıfatıyla şirket ortağına haciz ihbarnamesi gönderilmesini talep edebileceklerdir. Zira borçlu şirketin ortağındaki alacak kalemleri malvarlığına dâhil olup, cebri icra hukukunda haczi ve devri kabil olmak kaydıyla alacaklıların istifadesine sunulacaktır. Bu sebeple, şirket borcundan dolayı şirkete borçlu olan ortak, şirkete göre üçüncü kişi konumundadır. Çalışmamız, şirket borçlarından ortakların sorumluluğu olmayıp, şirkete borçlu olan ortağın üçüncü kişi sıfatıyla sorumluluğu üzerinedir.
Ulusal hakemli uyuşmazlık mahkemesi dergisi, Dec 29, 2017
Kesin hüküm, yukarıda zikredildiği üzere, kamu otoritesini haiz ise de, genel bir kanun normu değ... more Kesin hüküm, yukarıda zikredildiği üzere, kamu otoritesini haiz ise de, genel bir kanun normu değil, yargılama tasarrufunun husule getirdiği somut ve muayyen vakıa, hadise ve kişilere mahsus bir durumdur 11 . Hakikatte bu nitelik, hukuk yargılamasının objektif hukuku koruma ve gerçekleştirme amacının bir sonucudur 12 . Kesin hüküm kavramı kesindir ve gerçek bir hükümdür 13 . Kesin hüküm kavramı, bütün hukuk dallarında geçerli bir kurum niteliği bulunduğu içindir ki yasama ve yürütme organları ile idare ve mahkemeler bu otoriteye uymak zorundadır. Bu organlar ve idare mahkeme kararlarını hiçbir suretle değiştiremez ve bunların yerine getirilmesini geciktiremez (AY. m 138/4) temel ilkesi de göz önüne alındığında, kesin hüküm müessesesinin, kökeni ve temeli kamu hukukuna dayanır 14 . Zira yargılama tasarrufunun kararlarına herkesin uyması mecburidir. Bir diğer ifade ile kesin hükme saygı ve riayet mecburiyeti, yalnız idare eden ve edilenleri değil, kanun koyucuyu dahi bağlar 15 . Hukuk yargılamasının amacı; objektif hukukun tatbiki, subjektif hakkın himayesi, hukukî korunmanın haklı görüldüğü hâllerde hakların güvence altına alınması, hukukî barış ve istikrarın korunmasının yanında kesin hükme ulaşma gayesi ve isteğidir. Bundan dolayıdır ki, hukuk yargılamasının nihai amacı maddî gerçeğe ulaşmak 16 , yani gerçeğin bizatihi kendisini tespit ve tevsik etmektir. Buna karşın, hukuk yargılamasında maddî gerçek, her türlü şüpheden arınmış bir gerçek değil, geçmişte yaşanan hayat olaylarından, taraflarca mahkemeye getirilmiş olanlarının, kanunî delil sistemine göre tezahür edip kararda somutlaşanıdır. Bu sebeple, mahkeme hükmünü mutlak gerçek olarak kabul etmek mümkün değildir 17 . Dolayısıyla yargılama sonunda ulaşılan nihai hüküm, yani çözüm, maddî manada kesin hüküm kapsamındaki adlî ya da kanunî gerçektir 18 . Somut bir davada hâkim, yargılamayı bitirip nihai hükmünü tefhim etmekle, uyuşmazlık halledilmiş ve mahkeme işten el çekmiş sayılır.
Türkiye adalet akademisi dergisi, Jul 1, 2016
Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, Jun 16, 2017
Ulusal hakemli uyuşmazlık mahkemesi dergisi, Dec 11, 2019
Türkiye adalet akademisi dergisi, Oct 1, 2021
Bir mahkeme hükmünde, tarafların iddia ve savunmalarının özeti, anlaştıkları ve anlaşamadıkları h... more Bir mahkeme hükmünde, tarafların iddia ve savunmalarının özeti, anlaştıkları ve anlaşamadıkları hususlar, çekişmeli vakıalar hakkında toplanan deliller, delillerin tartışılması ve değerlendirilmesi, sabit görülen vakıalar ile bunlardan çıkarılan sonuç ve hukuki sebeplerin şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde hükümde gösterilmesi gerekçe marifetiyle tezahür edecektir. Gerekçe, mahkemenin tespit etmiş olduğu maddi vakıalar ile hüküm fıkrası arasında bir köprü görevi görür. Gerekçe bölümünde hükmün dayandığı hukuki esaslar açıklanır. Hâkim, tarafların kendisine sundukları maddi vakıaların hukuki niteliğini görevi gereği kendiliğinden (re'sen) araştırıp bularak, hükmünü dayandırdığı hukuk kurallarını ve bunun nedenlerini gerekçede açıklar. Gerekçe, hükmün hukuki kimliği ve meşruiyetidir. Gerekçe hukuki dinlenilme hakkı ile kanun yollarına başvurabilmenin teminatı olduğundan hükmün zorunlu unsurudur. Mahkemede yargılamaya taşınıp, hukuki sebepler ışığında tartışılıp hükme bağlanan hayat olayları gerekçede vücut bulacaktır. Öteki ifadeyle, yargılamada tüm hukuki sebepler ışığında tahkikata tabi tutulup, hukuki himayeye mazhar görülen vakıalar gerekçede vücut bulup hüküm ile birlikte hukuki kimlik kazanacaktır. Dolayısıyla mahkeme, yargılamaya taşınan yabancısı olduğu vakıaları tüm hukuki sebepler ışığında tetkik edip, gerekçesinde ayrıntılı şekilde belirtmelidir. Nitekim taraflardan hukuku bilmesini ve ileri sürdüğü vakıaya denk düşeni serdetmesini beklemek doğru olmayacaktır. Mahkemeye taşınan ve hukuki himaye talep edilen hayat olayları tüm hukuki sebepler ışığında tahkik edilmez ve gerekçede ayrıntılı olarak belirtilmez ise mahkemenin ulaştığı hüküm doğru da olsa kanun yolu incelemesinde maddi hukukun yanlış uygulandığı müeyyidesiyle yetersiz gerekçenin kurbanı olacak ve tarafların subjektif himayesi sağlanamayacaktır.
Ulusal hakemli uyuşmazlık mahkemesi dergisi, Jun 25, 2019
Kişilerin şahsi ya da malvarlığı haklarının düzenlendiği özel hukuk alanında kişilerin eşitliği v... more Kişilerin şahsi ya da malvarlığı haklarının düzenlendiği özel hukuk alanında kişilerin eşitliği ve irade serbestîsi geçerlidir. Aile hukuku anlamında eşler kural olarak işlem ehliyeti zaviyesinden tam ehliyetli olduklarından, gerek birbirleriyle gerekse üçüncü kişilerle olan hukuki ilişkilerinde hiç kimsenin izin ve icazetine tabi olmaksızın hukuki işlem ehliyetini haizdir. Dolayısıyla her bir eş, hukuki işlem yapma noktasında irade serbestîsini haiz olduğu gibi, dava ve takip süjesi olarak hukuk önünde eşittir. Hukuk yargılamasının amacı, kişilerin maddi ve manevi malvarlığı haklarının muhafaza ve idamesi noktasında hukuki korunma talep eden hukuk süjelerinin sübjektif haklarını himaye etmeye müncerdir. Nitekim yargılamanın abesle iştigale sebebiyet vermesi düşünülemez. Hukuk yargılamasına konu hadisenin temelini oluşturan vakıalar, tarafların malumu, mahkemeye ise yabancıdır. Vakıadaki her bir ayrıntı ve farklılık, hadiseye uygulanacak kanun ve çözüm yolunu da farklılaştıracaktır. Zira yargılamanın amacı hukuk tarafından korunması gerekli bu vakıalara hukuki varlık ve kimlik kazandırmak olduğundan, hukuki uyuşmazlıklarda matematiksel bir sonuç beklemek muhaldir. Biz bu başlık altında TMK'nun 194. maddesinde geçen Eşlerden birisi, diğerinin açık rızası olmadan "aile konutunu devredemez veya aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz" hükmünü tetkik edeceğimizden, kira ilişkisi çalışma kapsamımız dışındadır. Bu başlık altında, aile konutunun devri ya da kullanım hakkının kısıtlanması için ikame edilen iptal davası derdest iken, eşlerden birinin vefatı, boşanma ya da evliliğin iptalinin söz konusu olması ihtimalinde aile konutunun devri ya da aile konut hakkının sınırlanması tasarrufuna karşı açılan iptal davasının akıbeti, öğreti görüşleri ile en güncel Yargıtay içtihatları** doğrultusunda ele alınacaktır. Eşler TMK'nun 186. maddesi gereği oturacakları konutu birlikte seçerler. Aile konutu, aile yaşamının merkezi 2 haline bürünmüş, süreklilik arz eden 3
DergiPark (Istanbul University), Jul 13, 2016
ÖZET 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 119/1-e fıkrasında dava dilekçesinin unsurları ara... more ÖZET 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 119/1-e fıkrasında dava dilekçesinin unsurları arasında sayılan dava sebebi, çoğunlukla teorik (nazari) olarak ele alınmış, meseleci yöntemle ele alınmadığı için de uygulamada hep soyut bir kavram içine hapsedilmiştir. Oysa her dava bir hayat olayı, yani maddi bir vakıa bağlamında dava sebebidir. Bu durum, dava sebebinin özü itibariyle, somut bir durum olduğu ve meseleci bir yöntemle ele alınması gerektiği, somut ihtilafın anlaşılması ve usul hukukun amacının gerçekleşmesi, eş söyleyişle, hakikatin ortaya çıkması ve hakkı ihmal, ihlal veya inkâr edilenin hukuken himaye edilmesi için elzem bir durumdur. Mahkeme ilamlarının adli bir gerçeği temsil etmesi ve yargılamanın amacı da hakikati bulmak olduğu göz önüne alındığında bu durum kaçınılmazdır. Zira maddi vakıalar ne ölçüde doğru ve eksiksiz mahkemeye sunulursa, mahkemede o ölçüde hakikati tevsik edecek ve yargılama hukukunun amacının gerçekleşmesine hizmet edecektir. Keza dava sebebinin maddi vakıalar olarak algılanması ve usulün tüm müesseselerinde yeknesak uygulanması da, hukuki emniyet, barış ve istikrarın sağlanmasının olmazsa olmaz koşuludur.
Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu, uyuşmazlıkların çözülerek toplumsal barış ve istikra... more Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu, uyuşmazlıkların çözülerek toplumsal barış ve istikrarın sağlanması zaviyesinden yardımcı ve ikmal edici bir fonksiyonu haiz olup, yargılama yetkisine yardımcı ve seçimlik bir düzenlemedir. Nitekim arabuluculuk faaliyeti bir yargılama işi değil, temelinde, gönüllülük, eşitlik ve gizlilik ilkelerini de barındıran, tarafların sulh ve tasarrufuna tabi uyuşmazlıklarda haklılık vaziyeti tespit edilmeden, menfaat dengelenmesi üzerine kurgulanmış bir hukuki çözüm yoludur. Alternatif çözüm yolu olmasından dolayı, gönüllü katılım, bağlayıcı olmayan tavsiyelerde bulunma ve tatmin olmama halinde taraflara yargıya başvurma hakkında muhtariyet hakkı tanımaktadır. Arabulucu, arabuluculuk faaliyeti kapsamında uyuşmazlık hak-kında karar vermek sureti ile çözüm üretmeyi değil, ikna ve telkin marifeti ile tarafların yeniden müzakerelere girişmesini ve bir anlaşma sağlanmasına imkân veren bir ortam oluşturmayı hedefler. Haklıyı ya da haksızı bulmak değil, ta...
Ekonomik yaşamda son derece önemli bir yeri olan bankalar da tüm ticaret şirketleri gibi iflasa t... more Ekonomik yaşamda son derece önemli bir yeri olan bankalar da tüm ticaret şirketleri gibi iflasa tabidir. Fakat tasarrufların toplandığı ve bu sebeple güven ilişkisinin ön planda olduğu bu kurumların ekonomik krizlerden olumsuz etkilenmemesi ve mevduat sahiplerinin güvenlerinin kötüye kullanılmasını önlemek bakımından, diğer anonim şirketlerden farklı olarak devlet tarafından daha sıkı bir biçimde denetlenmeleri ve bazı özel hükümlere tabi kılınmaları pek tabi ve zorunludur. Ekonomik yaşamda bu denli önemli yer tutan bankaların kuruluşları, çalışma esasları ve nihayet mali durumlarının bozulması halinde , alınacak tedbirler ve iflas sebepleri , diğer anonim şirketlerden farklı olarak Bankalar Kanunu ile özel hükümlere tabi kılınmıştır. Bankalar da tacir sıfatına sahip olduklarından iflas ehliyetine sahiptir ve iflas ehliyeti; ticaret siciline tescil ile başlayıp , o tüzel kişiliğin sona ermesine kadar devam eder. Bankaların iflasında özel hükümlerinin dışında , icra iflas kanunu hükü...
Türkiye adalet akademisi dergisi, 2018
Cebri icranın gayesi, alacaklının, alacak hakkını para gibi tedavülü haiz bir değere tahvilen tah... more Cebri icranın gayesi, alacaklının, alacak hakkını para gibi tedavülü haiz bir değere tahvilen tahsile yönelerek tatminini sağlamaktır. Alacaklı herhangi bir takip usulünü seçmekte muhtardır. Ancak herhangi bir takip usulünü seçen
6100 Sayili Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 119/1-e fikrasinda dava dilekcesinin unsurlari arasinda... more 6100 Sayili Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 119/1-e fikrasinda dava dilekcesinin unsurlari arasinda sayilan dava sebebi, cogunlukla teorik (nazari) olarak ele alinmis, meseleci yontemle ele alinmadigi icin de uygulamada hep soyut bir kavram icine hapsedilmistir. Oysa her dava bir hayat olayi, yani maddi bir vakia baglaminda dava sebebidir. Bu durum, dava sebebinin ozu itibariyle, somut bir durum oldugu ve meseleci bir yontemle ele alinmasi gerektigi, somut ihtilafin anlasilmasi ve usul hukukun amacinin gerceklesmesi, es soyleyisle, hakikatin ortaya cikmasi ve hakki ihmal, ihlal veya inkâr edilenin hukuken himaye edilmesi icin elzem bir durumdur. Mahkeme ilamlarinin adli bir gercegi temsil etmesi ve yargilamanin amaci da hakikati bulmak oldugu goz onune alindiginda bu durum kacinilmazdir. Zira maddi vakialar ne olcude dogru ve eksiksiz mahkemeye sunulursa, mahkemede o olcude hakikati tevsik edecek ve yargilama hukukunun amacinin gerceklesmesine hizmet edecektir. Keza dava sebebinin mad...
Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 2021
Bir mahkeme hükmünde, tarafların iddia ve savunmalarının özeti, anlaştıkları ve anlaşamadıkları h... more Bir mahkeme hükmünde, tarafların iddia ve savunmalarının özeti, anlaştıkları ve anlaşamadıkları hususlar, çekişmeli vakıalar hakkında toplanan deliller, delillerin tartışılması ve değerlendirilmesi, sabit görülen vakıalar ile bunlardan çıkarılan sonuç ve hukuki sebeplerin şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde hükümde gösterilmesi gerekçe marifetiyle tezahür edecektir. Gerekçe, mahkemenin tespit etmiş olduğu maddi vakıalar ile hüküm fıkrası arasında bir köprü görevi görür. Gerekçe bölümünde hükmün dayandığı hukuki esaslar açıklanır. Hâkim, tarafların kendisine sundukları maddi vakıaların hukuki niteliğini görevi gereği kendiliğinden (re’sen) araştırıp bularak, hükmünü dayandırdığı hukuk kurallarını ve bunun nedenlerini gerekçede açıklar. Gerekçe, hükmün hukuki kimliği ve meşruiyetidir. Gerekçe hukuki dinlenilme hakkı ile kanun yollarına başvurabilmenin teminatı olduğundan hükmün zorunlu unsurudur. Mahkemede yargılamaya taşınıp, hukuki sebepler ışığında tartışılıp hükme bağlanan ha...
Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, 2019
İcra ve İflas Kanunu’nda düzenlenen tasarrufun iptali davası, alacaklıya haciz ve satış yetkisi b... more İcra ve İflas Kanunu’nda düzenlenen tasarrufun iptali davası, alacaklıya haciz ve satış yetkisi bahşeden şahsi bir alacak davası olduğundan, bu alacağın devir ve haczi mümkündür. Yargıtay tarafından geliştirilen iptal davasına konu tasarrufun, borcun doğumundan sonra yapılması gerekliliğine ilişkin şart, iptal davası açan alacaklının münhasır şahsından neşet eden bir alacak olmayıp, devir marifetiyle iktisap ettiği bir hak ya da alacak da olabilecektir. Nitekim iptal davası, münhasıran aciz vesikası lehtarına ya da borcun kurucu süjesi alacaklıya da mahsus değildir. Kaldı ki, davanın şahsi mahiyeti ve alacaklıya bahşettiği haciz ve satış yetkisi de buna müsait değildir. Borç hangi sebepten doğarsa doğsun, iptal davası ikame eden alacaklı kurucu ya da temel borç ilişkisinin bizatihi tarafı olmasa da, tasarruf tarihine nazaran borcun ilk doğduğu tarihe dayanacaktır. Takibin kambiyo senedine dayanması ihtimalinde devir şekillerine göre senedi iktisap eden şekli ve meşru hamil, kıymetli...
Icra ve Iflas Kanunu 89. maddesi (IIK), borclunun ucuncu kisi uhdesindeki kiymetli evraka bagli o... more Icra ve Iflas Kanunu 89. maddesi (IIK), borclunun ucuncu kisi uhdesindeki kiymetli evraka bagli olmayan mal, hak ve alacaklarinin haczini duzenleyen ozel bir duzenlemedir. Borclu sirket tuzel kisiligine karsi takibi kesinlestiren alacaklilar, bakiye sermaye borcu da dahil olmak uzere ortak uhdesinde sirkete ait mal, hak ya da alacak bulunmasi durumunda ucuncu kisi sifatiyla sirket ortagina haciz ihbarnamesi gonderilmesini talep edebileceklerdir. Zira borclu sirketin ortagindaki alacak kalemleri malvarligina dâhil olup, cebri icra hukukunda haczi ve devri kabil olmak kaydiyla alacaklilarin istifadesine sunulacaktir. Bu sebeple, sirket borcundan dolayi sirkete borclu olan ortak, sirkete gore ucuncu kisi konumundadir. Calismamiz, sirket borclarindan ortaklarin sorumlulugu olmayip, sirkete borclu olan ortagin ucuncu kisi sifatiyla sorumlulugu uzerinedir
Adalet Dergisi
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu tek eşliliği esas almaktadır. Bu hususiyet Türk Medeni Kanunu’na t... more 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu tek eşliliği esas almaktadır. Bu hususiyet Türk Medeni Kanunu’na tabi olanlar ile Türkiye’de evlenmek isteyenler için de geçerli bulunan kamu düzenine ilişkin önemi haiz bir kuraldır. Nitekim birden fazla evliliğe izin veren yabancı hukuk düzenlerine göre yapılan evliliğe ilişkin mahkeme kararlarının tanınması da kamu düzeni süzgecine tabidir. Son yıllarda daha da yaygın olan Türk vatandaşlığına geçişin, sosyal, ekonomik ve kültürel yönlerden etkisi yanında hukuki etkisi de olmuştur. Özellikle yabancıların tabi oldukları hukuka göre yasal ve meşru olan birden fazla olan evlilikleri, bu kişilerin Türk vatandaşlığına geçişleri ile birlikte aile kayıt bilgileri doğrudan Türk nüfus kayıtlarına işlenmektedir. Ne var ki nüfus kayıtlarına işlenen bu kayıtlar Türk Medeni Kanunu’na açıkça aykırı olması sebebiyle kamu düzeni mülahazasıyla birden fazla evlilik kaydının iptali için dava açılmaktadır. Yabancıların tabi olduğu ülke hukukuna göre gerçekleşen evlilikl...
Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, 2018
The custody relation is from the public order such as tutelage and the disputes concerning the cu... more The custody relation is from the public order such as tutelage and the disputes concerning the custody law are under the supervision 1 Büyükçekmece Hukuk Hâkimi,
Uploads
Papers by Ahmet Cahit İyilikli