Papers by burhan can
Sevdâyî (ö.?) isimli bir şairin Kıssa-i Leylî Birle Mecnûn'u ile Fuzûlî'nin (ö.1556) Leylâ vü Mec... more Sevdâyî (ö.?) isimli bir şairin Kıssa-i Leylî Birle Mecnûn'u ile Fuzûlî'nin (ö.1556) Leylâ vü Mecnûn'u arasında çok sayıda ortak beyit bulunmaktadır. Araştırmacılar iki metin arasındaki ilişkinin Sevdâyî'nin müstensihinin Kıssa-i Leylî Birle Mecnûn'a eklemeleri sonucunda olduğunu kabul etmişlerdir. Bununla birlikte eserlerdeki parçalar Sevdâyî ve Fuzûlî'nin model metni olan Hâtifî'nin (ö.1512) Leylî vü Mecnûn'unda da yer almaktadır. Fuzûlî, Sevdâyî'den alıntılar ve çeviriler yapmasa bile Hâtifî'yi kullanmıştır. Bu nedenle metinler arasındaki alıntılama, çeviri, özetleme gibi metin üretim yöntemlerini dikkate alan bir inceleme yapılmıştır. Bu çalışmada adı geçen üç eserdeki ortaklıklar ele alınmış, Sevdâyî'nin Kıssa-i Leylî Birle Mecnûn'unda yer alan ve müstensih eklemesinin olduğu düşünülen beyitler model metinle karşılaştırılmıştır. Yapılan karşılaştırma sonucunda müstensih veya yazarın tercihlerinin eserin yazılış amacı ile uyumu ve metnin bütünsel tutarlılığı sorgulanmıştır. Fuzûlî ile ortak olan ama müstensih müdahalesi olduğunun ispatlanması mümkün olmayan parçalar ise anlatım biçimleri, çeviri teknikleri ve üslup özellikleri dikkate alınarak kendisinden önce yazılan bu iki metinle değerlendirilmiştir. Böylece Sevdâyî ve Fuzûlî'de yer alan beyitlerin nesnel ve tüm ihtimalleri göz önüne alan bir karşılaştırması yapılmıştır.
Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi, 2023
Kıssa-ı Leylî Birle Mecnûn isimli mesnevinin yazarı Sevdâyî mahlaslı bir şairdir. Aynı mahlasla t... more Kıssa-ı Leylî Birle Mecnûn isimli mesnevinin yazarı Sevdâyî mahlaslı bir şairdir. Aynı mahlasla tertip edilmiş bir de Dîvân bulunmaktadır. Bugüne kadar yapılan çalışmalarda döneme ait biyografik kaynaklarda adı geçen Kırkkilise kadısı Sevdâyî'nin hem Dîvân'ın hem de mesnevinin yazarı olduğu veya olabileceği kabul edilmiştir. Ancak, metinlerde yer alan kültürel unsurlar, kavramlar, yazarın mesleği hakkında bilgi verebilecek terimler ve dil özelliklerine dikkat edildiğinde iki metin arasında farklılıklar olduğu anlaşılmaktadır. Ayrıca, metinlerin aynı yazara ait olduğunu bildiren çalışmalarda öne sürülen argümanların da zayıf ve hatalı oldukları tespit edilmiştir. Bu çalışmada, eldeki verilere dayanarak döneme ait biyografik eserlerde yer alan Sevdâyî'lerden başka ve Anadolu sahasının dışında yaşaması muhtemel bir Sevdâyî'nin daha olması gerektiği öne sürülmüştür. Kıssa-ı Leylî Birle Mecnûn'un yazarı da bu Sevdâyî olmalıdır. Çalışmada öne sürülen tezi doğrulamak için öncelikle Sevdâyî'nin Dîvân'ı ve Kıssa-ı Leylî Birle Mecnûn'a dair yapılan çalışmalardaki argümanlar tartışmaya açılmıştır. Daha sonra eserlerin yazarlarının kimliği, yaşadığı yer, mesleği hakkında bilgi sunması mümkün tüm terimler ilgili başlıklarda sunulmuştur. Ayrıca, mesnevide kullanılan çeviri uygulamaları ile Dîvân'da bunlara karşılık gelebilecek kelime tercihlerine dikkat edilerek yazarların üslubuna dair ayırt edici veriler toplanmıştır. Tüm bunların yanında iki metin arasında 160 kadar fonetik ve ağız farklılığı tespit edilmiştir. Bu farklılıklar ve yapılan tüm karşılaştırmalar, metinlerin farklı kişiler tarafından ve başka coğrafyalarda yazıldıkları tezini desteklemektedir.
XII. ULUSLARARASI BÜYÜK TÜRK DİLİ KURULTAYI BİLDİRİLERİ KİTABI (İhsan Doğramacı'ya Armağan
Thesis Chapters by burhan can
Fuzûlî’nin Leylâ vü Mecnûn’unda Anlatı Söylemi ve Köken İncelemesi (-Nizâmî’den Fuzûlî’ye- Yeniden Yazılan Leylâ ve Mecnûn Mesnevileri Bağlamında), 2024
Programı 1882014060 numaralı öğrencisi tarafından hazırlanan "Fuzûlî'nin Leylâ vü Mecnûn'unda Anl... more Programı 1882014060 numaralı öğrencisi tarafından hazırlanan "Fuzûlî'nin Leylâ vü Mecnûn'unda Anlatı Söyemi ve Köken İncelemesi (-Nizâmî'den Fuzûlî'ye-Yeniden Yazılan Leylâ ve Mecnûn Mesnevileri Bağlamında)" başlıklı tez çalışması 09/08/2024 14:00 tarih ve saatinde yapılan tez savunma sınavında aşağıdaki jüri tarafından OY BİRLİĞİ ile DOKTORA TEZİ olarak KABUL edilmiştir.
Uploads
Papers by burhan can
Thesis Chapters by burhan can