Toplumsal cinsiyet bugün farklı kimlik, rol ve yaşam tarzlarına bürünerek postmodern çağa eşlik e... more Toplumsal cinsiyet bugün farklı kimlik, rol ve yaşam tarzlarına bürünerek postmodern çağa eşlik etmektedir. Özellikle cinsel kimliğin ön planda tutularak ticari yaşama katılması, rating ve şov dünyasını ayakta tutan başlıca neden olması yanı sıra editoryal süreçteki kurgulamada da göz önünde bulunan bir unsurdur. Bunun yansıdığı alanlardan biri müziktir. Son dönem kliplerine bakıldığında, şarkıdan çok dikkat çeken unsur şarkıcının klipte sunduğu erotizmdir. Popüler kültürden etkilenen ve içinde bulunan bu kültürü etkileyen dönüşümsel süreç içerisinde pop müzik şarkıcıları, albüm kapaklarından kliplerine değin bedenlerini, yaptıkları çalışmaların ve buna eşlik ettikleri dansın bir unsuru olarak kullanmaktadırlar. Farklı kimlik kalıpları çok çeşitli gibi görünse de aynı mantığın temelinde üretim gerçekleştirmektedir. Dolayısıyla klipler, cinsel kimlik olarak kadın ve erkek bedeninin sunumunun hazırlandığı müziklerden oluşan ve toplumsal cinsiyet kavramını sürekli öne çıkaran bir popülist yapıya kavuşmaktadır. Bu bağlamda çalışma, beden kullanımının pop müzik kliplerinin örnekleri üzerinden göstergebilimsel yöntemle çözümlemeyi amaçlamaktadır. Bedenin müzikle metalaştırıldığı süreçte, kliplerdeki kadın ve erkek bedeni kategorilerine ayrılan analiz sonucunda, kadın ve erkeğe bakışın toplumsal cinsiyet rollerince farklılaştığı tespit edilmiştir.
2011’den bu yana iki milyondan fazla Suriyeli siginmaci Turkiye’ye gelmis ve bu siginmacilarin on... more 2011’den bu yana iki milyondan fazla Suriyeli siginmaci Turkiye’ye gelmis ve bu siginmacilarin onemli bir kesimi buyuk sehirlerin kenar mahallelerine yerlesmistir. Bu gelismeyle siginmacilarin ulusal ve yerel medyada nasil temsil edildiginin, Turk vatandaslarinin yeni komsularina iliskin algilarinda belirleyici oldugu varsayimi ile Turkiye’de akademisyenler siginmacilarin ulusal ve yerel medyada nasil temsil edildiklerine ozel bir onem atfetmislerdir. Siginmacilarin medyada temsilini konu alan ve genellikle icerik ve soylem analizi yontemleriyle gerceklestirilen bu akademik calismalar irkci olmasa da, ayrimci ve dislayici tutumlarin cok yaygin oldugunu ortaya koymustur. Ne var ki, bu medya iceriginin Suriyeli siginmacilara iliskin kisisel algilara nasil yansidigina iliskin bir bulgu ortaya konmamistir. Butunlesik cerceve analizine dayanan bu calisma, Suriyeli siginmacilar konusunu bir ornek vaka kabul ederek medya mesajlarinin degerleri, algilari, degerlendirmeleri ve tutumlari beli...
Turkiye’de aksam saatlerinin toplumdaki vazgecilmezi olan yerli televizyon dizileri, son yillarda... more Turkiye’de aksam saatlerinin toplumdaki vazgecilmezi olan yerli televizyon dizileri, son yillarda kapital-populist duzenin yasama aktarimini saglayan metin icerikleriyle sunulmaktadir. Televizyon dizilerindeki karakterler, toplumdaki kimliklerin genel gecer ozellikleriyle stereotiplestirilerek izleyiciye sunulurken; bu durum, siklikla toplumsal gercekligi yansitiyormuscasina, ozunde tek yonlu bir algiyla ele alinmakta, karakterler uzerinden onlarin metinlerine islenerek temsil edilmekte ve ekran karsisinda belirli zamanlarda tuketilmektedir. Dizilerin, toplumun icinde bulundugu kulturden beslenerek kulturu yeniden etkilemesiyle topluma seslenisi, farkli kulturlerin otekini yaratarak ve yansitarak temsil edilisini de beraberinde getirir. Toplumun ise dizilerde sunulan metinsel icerikleri anlamlandirma asamasinda, kurgusal-oznel ayrimciligin yaratildigi karakterler uzerinden kendini de bunlardan biriyle ozdeslestirerek toplumda kendini mesru kilma cabasina girdigi, dolayisiyla “oteki”...
Internet kulturunun arttigi gunumuzde iletisim kanallarinin birbirinden farklilik gostermesiyle k... more Internet kulturunun arttigi gunumuzde iletisim kanallarinin birbirinden farklilik gostermesiyle kulturun etkilendigi basat alanlar moda ve iletisim olarak karsimiza cikmaktadir. Moda, bireylerin giyimlerini olustururken onlarin kendi kimlik ozellikleri ile ilintili olarak giyimin gorsel kodlarinin icerisinde gizlenen birtakim dusunceleri iletmektedir. Bunu iletirken de iletisimin gorsel okuma yapilan bir yonuyle ortaya cikmaktadir. Son yillarda ozellikle moda endustrisinin gelisimiyle yasanan degisimler, bireylerin bir iletisim olarak kullandiklari giyim tarzlarini da belirgin hale getirmistir. Dolayisiyla modanin giysiler yoluyla tarza ve kimlik yapilarina yansimasi ya da tarz ve kimliklerden de etkilenmesi bireylerin iletisim bicimlerini degisiklige ugratarak onlari anlam uretirken giysilerden de yararlanabilecegini hatirlatir. Bu calisma, erkek modasinin yakin gecmisine iliskin perspektifi degerlendirildiginde, iletisim baglaminda, gorsel kodlarin nasil anlamlar ilettikleri uzeri...
Kadın/Woman 2000, Journal for Womens Studies, 2019
Türkiye’de özellikle son yıllarda güç temsilinin kitle iletişim araçlarında çeşitli biçimlerde su... more Türkiye’de özellikle son yıllarda güç temsilinin kitle iletişim araçlarında çeşitli biçimlerde sunulduğu gözlemlenmektedir. Medyanın gücüne bağlı olarak bu durumun en sembolik biçimde karşılaşıldığı ortamlar, televizyon reklamlarıdır. Televizyon reklamlarında güç, sıklıkla izleyiciye bir temsil kullanılarak sunulmaktadır. Toplumlara ait ekonomi-politik ve sosyo-kültürel unsurların ekranlara reklamlar aracılığıyla yansıdığı da bilinen bir gerçektir. Reklam metinleri, çoğunlukla toplumdaki bireyleri işaret ederek mesajlarını gerçek kimseler ya da yaratılan süper kahramanlar aracılığıyla aktarmaktadır. Reklam metinlerindeki kahramanlar ait olunan toplumdaki kadın ve erkek rollerini temel alarak inşa edilmektedir. Toplumsal cinsiyet bağlamında, modern demokratik toplumsal sistemlerde cinsiyete özgü tabakalaşma, eşitsizlik ve ayrımcılık kadınları ötekileştirmekte ve daha orantısız biçimde etkilemektedir. Bu noktada reklamlar, ataerkil toplum uzantısındaki modern toplum yapılarında kadını...
Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 2014
Günümüzde küresel boyutlu tüketim kültürünün yaygınlaşmasıyla oluşan yaşam tarzlarındaki değişim,... more Günümüzde küresel boyutlu tüketim kültürünün yaygınlaşmasıyla oluşan yaşam tarzlarındaki değişim, bireylerin tüketim alışkanlıklarını da etkilemektedir. Türkiye'de bu kültürün belirleyicisi olan unsurlardan biri de giyim tüketimidir. Giyim tüketimine yönelik genel kabul gören algı ise özellikle kadınların satın alma davranışlarına yöneliktir. Tüm mecralarda kadınların giyim tüketimine eğilimli oldukları sunulmaktadır. Bu çalışmada, kadınların giyim alışverişlerine yönelik satın alma süreçlerindeki belirleyici olan karar verme tarzları saptanarak giyim markalarını tercih etme nedenleri ve bu tercihlerini etkileyen faktörlerin neler olduğu tespit edilmeye çalışılmıştır. Tüketici karar verme tarzları bir alan araştırması olarak betimsel türde bir çalışmadır. Uygunluk örneklemi ile seçilen 150 kişiye anket uygulanmıştır. Çalışmanın sonucunda; kadınların karar verme süreçlerinde ve giyim markalarına yönelik tercihlerinde farklılıklar olduğu tespit edilmiştir.
Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 2018
Siyasal kampanya süreci içerisinde siyasal partiler medya ve teknolojinin sunduğu imkânlar doğrul... more Siyasal kampanya süreci içerisinde siyasal partiler medya ve teknolojinin sunduğu imkânlar doğrultusunda siyasi ideolojilerini kamuoyuna yansıtmaya çalışmakta ve bu ideolojilerini seçmenlere benimsetmek ve siyasi katılımlarını sağlamak amacı ile propaganda çalışmaları yapmaktadır. Günümüzde seçim öncesi oy potansiyelini artırmak ve parti imajını seçmenlere sunmak için kullanılan seçim müzikleri siyasal partilerin kampanyalarının önemli bir alt yapısını oluşturmaktadır. Bu çalışma kapsamında 2017 Anayasa değişikliği halk oylaması sürecinde iktidar partisi olarak AK Parti ve muhalefet partisi olarak CHP'nin halk oylaması kampanyalarında kullandıkları şarkılar söylem analizi yöntemi kullanılarak analiz edilmektedir. Halk oylaması için hazırlanan seçim şarkılarında toplumun mevcut siyasi, sosyolojik ve ekonomik yapısının göz önünde bulundurulduğu; seçim müziklerinin iktidar ve muhalefet partileri tarafından seçmene ulaşma noktasında hem dilsel hem de görsel mesajlarla desteklendiği görülmektedir. Çalışma sonucunda, AK Parti'nin halk oylaması kapsamında siyasi alt yapısını sunmak ve dini motifleri sıklıkla kullanmak yerine bütüncül bir imaj aktarımı tercih ettiği; CHP'nin seçim şarkısında dini ağırlıklı öğeleri siyasi tutumunun bir stratejisi ve parçası olarak kullandığı görülmektedir.
Populer kulturun yansidigi alanlardan biri olan muzik endustrisi gunumuzde bireylerin yasam tarzl... more Populer kulturun yansidigi alanlardan biri olan muzik endustrisi gunumuzde bireylerin yasam tarzlarini etkileyen belirleyici faktorlerdendir. Bireyler kendi dusuncelerine yakin hissederek dinledikleri muzik tarzina gore tasarladiklari yasamlari surdururken bir yandan bunu kendilerini kusatan giyimlerle de dile getirmektedirler. Moda ve muzigin ic ice yasantilari, populer kultur ekseninde ve ondan beslenerek topluma sunulurken; bu durum, bireylerin de populerligi yakalamak ugruna mucadele ettikleri alanlardan biri konumuna gelmistir. Boylece bireyler populer kulturun bir parcasi hâline gelerek kendi kimlik yapilarini, dinledikleri muziklerin akisinda, modadan da etkilenerek olusturduklari giyim ve yasam tarzlarinda gostermektedir. Bu durum muzik tarzlarini belirli kategorilere ayirirken o tarzlarda bulunan sarkicilari ve ayni bicimde bunlari tuketen toplumda da bireyleri giyim uzerinden yasam tarzlari temelinde belirli kategorilere dâhil etmektedir. Bu da farkli temsil bicimlerinin i...
Toplumsal cinsiyet bugün farklı kimlik, rol ve yaşam tarzlarına bürünerek postmodern çağa eşlik e... more Toplumsal cinsiyet bugün farklı kimlik, rol ve yaşam tarzlarına bürünerek postmodern çağa eşlik etmektedir. Özellikle cinsel kimliğin ön planda tutularak ticari yaşama katılması, rating ve şov dünyasını ayakta tutan başlıca neden olması yanı sıra editoryal süreçteki kurgulamada da göz önünde bulunan bir unsurdur. Bunun yansıdığı alanlardan biri müziktir. Son dönem kliplerine bakıldığında, şarkıdan çok dikkat çeken unsur şarkıcının klipte sunduğu erotizmdir. Popüler kültürden etkilenen ve içinde bulunan bu kültürü etkileyen dönüşümsel süreç içerisinde pop müzik şarkıcıları, albüm kapaklarından kliplerine değin bedenlerini, yaptıkları çalışmaların ve buna eşlik ettikleri dansın bir unsuru olarak kullanmaktadırlar. Farklı kimlik kalıpları çok çeşitli gibi görünse de aynı mantığın temelinde üretim gerçekleştirmektedir. Dolayısıyla klipler, cinsel kimlik olarak kadın ve erkek bedeninin sunumunun hazırlandığı müziklerden oluşan ve toplumsal cinsiyet kavramını sürekli öne çıkaran bir popülist yapıya kavuşmaktadır. Bu bağlamda çalışma, beden kullanımının pop müzik kliplerinin örnekleri üzerinden göstergebilimsel yöntemle çözümlemeyi amaçlamaktadır. Bedenin müzikle metalaştırıldığı süreçte, kliplerdeki kadın ve erkek bedeni kategorilerine ayrılan analiz sonucunda, kadın ve erkeğe bakışın toplumsal cinsiyet rollerince farklılaştığı tespit edilmiştir.
2011’den bu yana iki milyondan fazla Suriyeli siginmaci Turkiye’ye gelmis ve bu siginmacilarin on... more 2011’den bu yana iki milyondan fazla Suriyeli siginmaci Turkiye’ye gelmis ve bu siginmacilarin onemli bir kesimi buyuk sehirlerin kenar mahallelerine yerlesmistir. Bu gelismeyle siginmacilarin ulusal ve yerel medyada nasil temsil edildiginin, Turk vatandaslarinin yeni komsularina iliskin algilarinda belirleyici oldugu varsayimi ile Turkiye’de akademisyenler siginmacilarin ulusal ve yerel medyada nasil temsil edildiklerine ozel bir onem atfetmislerdir. Siginmacilarin medyada temsilini konu alan ve genellikle icerik ve soylem analizi yontemleriyle gerceklestirilen bu akademik calismalar irkci olmasa da, ayrimci ve dislayici tutumlarin cok yaygin oldugunu ortaya koymustur. Ne var ki, bu medya iceriginin Suriyeli siginmacilara iliskin kisisel algilara nasil yansidigina iliskin bir bulgu ortaya konmamistir. Butunlesik cerceve analizine dayanan bu calisma, Suriyeli siginmacilar konusunu bir ornek vaka kabul ederek medya mesajlarinin degerleri, algilari, degerlendirmeleri ve tutumlari beli...
Turkiye’de aksam saatlerinin toplumdaki vazgecilmezi olan yerli televizyon dizileri, son yillarda... more Turkiye’de aksam saatlerinin toplumdaki vazgecilmezi olan yerli televizyon dizileri, son yillarda kapital-populist duzenin yasama aktarimini saglayan metin icerikleriyle sunulmaktadir. Televizyon dizilerindeki karakterler, toplumdaki kimliklerin genel gecer ozellikleriyle stereotiplestirilerek izleyiciye sunulurken; bu durum, siklikla toplumsal gercekligi yansitiyormuscasina, ozunde tek yonlu bir algiyla ele alinmakta, karakterler uzerinden onlarin metinlerine islenerek temsil edilmekte ve ekran karsisinda belirli zamanlarda tuketilmektedir. Dizilerin, toplumun icinde bulundugu kulturden beslenerek kulturu yeniden etkilemesiyle topluma seslenisi, farkli kulturlerin otekini yaratarak ve yansitarak temsil edilisini de beraberinde getirir. Toplumun ise dizilerde sunulan metinsel icerikleri anlamlandirma asamasinda, kurgusal-oznel ayrimciligin yaratildigi karakterler uzerinden kendini de bunlardan biriyle ozdeslestirerek toplumda kendini mesru kilma cabasina girdigi, dolayisiyla “oteki”...
Internet kulturunun arttigi gunumuzde iletisim kanallarinin birbirinden farklilik gostermesiyle k... more Internet kulturunun arttigi gunumuzde iletisim kanallarinin birbirinden farklilik gostermesiyle kulturun etkilendigi basat alanlar moda ve iletisim olarak karsimiza cikmaktadir. Moda, bireylerin giyimlerini olustururken onlarin kendi kimlik ozellikleri ile ilintili olarak giyimin gorsel kodlarinin icerisinde gizlenen birtakim dusunceleri iletmektedir. Bunu iletirken de iletisimin gorsel okuma yapilan bir yonuyle ortaya cikmaktadir. Son yillarda ozellikle moda endustrisinin gelisimiyle yasanan degisimler, bireylerin bir iletisim olarak kullandiklari giyim tarzlarini da belirgin hale getirmistir. Dolayisiyla modanin giysiler yoluyla tarza ve kimlik yapilarina yansimasi ya da tarz ve kimliklerden de etkilenmesi bireylerin iletisim bicimlerini degisiklige ugratarak onlari anlam uretirken giysilerden de yararlanabilecegini hatirlatir. Bu calisma, erkek modasinin yakin gecmisine iliskin perspektifi degerlendirildiginde, iletisim baglaminda, gorsel kodlarin nasil anlamlar ilettikleri uzeri...
Kadın/Woman 2000, Journal for Womens Studies, 2019
Türkiye’de özellikle son yıllarda güç temsilinin kitle iletişim araçlarında çeşitli biçimlerde su... more Türkiye’de özellikle son yıllarda güç temsilinin kitle iletişim araçlarında çeşitli biçimlerde sunulduğu gözlemlenmektedir. Medyanın gücüne bağlı olarak bu durumun en sembolik biçimde karşılaşıldığı ortamlar, televizyon reklamlarıdır. Televizyon reklamlarında güç, sıklıkla izleyiciye bir temsil kullanılarak sunulmaktadır. Toplumlara ait ekonomi-politik ve sosyo-kültürel unsurların ekranlara reklamlar aracılığıyla yansıdığı da bilinen bir gerçektir. Reklam metinleri, çoğunlukla toplumdaki bireyleri işaret ederek mesajlarını gerçek kimseler ya da yaratılan süper kahramanlar aracılığıyla aktarmaktadır. Reklam metinlerindeki kahramanlar ait olunan toplumdaki kadın ve erkek rollerini temel alarak inşa edilmektedir. Toplumsal cinsiyet bağlamında, modern demokratik toplumsal sistemlerde cinsiyete özgü tabakalaşma, eşitsizlik ve ayrımcılık kadınları ötekileştirmekte ve daha orantısız biçimde etkilemektedir. Bu noktada reklamlar, ataerkil toplum uzantısındaki modern toplum yapılarında kadını...
Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 2014
Günümüzde küresel boyutlu tüketim kültürünün yaygınlaşmasıyla oluşan yaşam tarzlarındaki değişim,... more Günümüzde küresel boyutlu tüketim kültürünün yaygınlaşmasıyla oluşan yaşam tarzlarındaki değişim, bireylerin tüketim alışkanlıklarını da etkilemektedir. Türkiye'de bu kültürün belirleyicisi olan unsurlardan biri de giyim tüketimidir. Giyim tüketimine yönelik genel kabul gören algı ise özellikle kadınların satın alma davranışlarına yöneliktir. Tüm mecralarda kadınların giyim tüketimine eğilimli oldukları sunulmaktadır. Bu çalışmada, kadınların giyim alışverişlerine yönelik satın alma süreçlerindeki belirleyici olan karar verme tarzları saptanarak giyim markalarını tercih etme nedenleri ve bu tercihlerini etkileyen faktörlerin neler olduğu tespit edilmeye çalışılmıştır. Tüketici karar verme tarzları bir alan araştırması olarak betimsel türde bir çalışmadır. Uygunluk örneklemi ile seçilen 150 kişiye anket uygulanmıştır. Çalışmanın sonucunda; kadınların karar verme süreçlerinde ve giyim markalarına yönelik tercihlerinde farklılıklar olduğu tespit edilmiştir.
Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 2018
Siyasal kampanya süreci içerisinde siyasal partiler medya ve teknolojinin sunduğu imkânlar doğrul... more Siyasal kampanya süreci içerisinde siyasal partiler medya ve teknolojinin sunduğu imkânlar doğrultusunda siyasi ideolojilerini kamuoyuna yansıtmaya çalışmakta ve bu ideolojilerini seçmenlere benimsetmek ve siyasi katılımlarını sağlamak amacı ile propaganda çalışmaları yapmaktadır. Günümüzde seçim öncesi oy potansiyelini artırmak ve parti imajını seçmenlere sunmak için kullanılan seçim müzikleri siyasal partilerin kampanyalarının önemli bir alt yapısını oluşturmaktadır. Bu çalışma kapsamında 2017 Anayasa değişikliği halk oylaması sürecinde iktidar partisi olarak AK Parti ve muhalefet partisi olarak CHP'nin halk oylaması kampanyalarında kullandıkları şarkılar söylem analizi yöntemi kullanılarak analiz edilmektedir. Halk oylaması için hazırlanan seçim şarkılarında toplumun mevcut siyasi, sosyolojik ve ekonomik yapısının göz önünde bulundurulduğu; seçim müziklerinin iktidar ve muhalefet partileri tarafından seçmene ulaşma noktasında hem dilsel hem de görsel mesajlarla desteklendiği görülmektedir. Çalışma sonucunda, AK Parti'nin halk oylaması kapsamında siyasi alt yapısını sunmak ve dini motifleri sıklıkla kullanmak yerine bütüncül bir imaj aktarımı tercih ettiği; CHP'nin seçim şarkısında dini ağırlıklı öğeleri siyasi tutumunun bir stratejisi ve parçası olarak kullandığı görülmektedir.
Populer kulturun yansidigi alanlardan biri olan muzik endustrisi gunumuzde bireylerin yasam tarzl... more Populer kulturun yansidigi alanlardan biri olan muzik endustrisi gunumuzde bireylerin yasam tarzlarini etkileyen belirleyici faktorlerdendir. Bireyler kendi dusuncelerine yakin hissederek dinledikleri muzik tarzina gore tasarladiklari yasamlari surdururken bir yandan bunu kendilerini kusatan giyimlerle de dile getirmektedirler. Moda ve muzigin ic ice yasantilari, populer kultur ekseninde ve ondan beslenerek topluma sunulurken; bu durum, bireylerin de populerligi yakalamak ugruna mucadele ettikleri alanlardan biri konumuna gelmistir. Boylece bireyler populer kulturun bir parcasi hâline gelerek kendi kimlik yapilarini, dinledikleri muziklerin akisinda, modadan da etkilenerek olusturduklari giyim ve yasam tarzlarinda gostermektedir. Bu durum muzik tarzlarini belirli kategorilere ayirirken o tarzlarda bulunan sarkicilari ve ayni bicimde bunlari tuketen toplumda da bireyleri giyim uzerinden yasam tarzlari temelinde belirli kategorilere dâhil etmektedir. Bu da farkli temsil bicimlerinin i...
Uploads
Papers by Murat Birol