Mezopotamya’nin kuzeyinde bulunan Diyarbakir, Guneydogu Anadolu Bolgesi’nin orta kisminda yer alm... more Mezopotamya’nin kuzeyinde bulunan Diyarbakir, Guneydogu Anadolu Bolgesi’nin orta kisminda yer almaktadir. Şehrin etrafi yuksek oldugu icin sehir, cukur bir havza gorunumundedir. Şehrin ne zaman kuruldugu ile ilgili kesin bir bilgi bulunmamaktadir. Şehrin yonetim merkezi olarak kullanilmis olan Ickale’de bulunan Amida Hoyukte yapilan yuzey arastirmalari sonucu M.O. 3 binlerde bolgeye egemen olan Hurrilere dair izlere rastlanilmistir. Etrafi surlarla cevrilerek kentten ayrilmis olan Ickale, kurulusundan gunumuze kadar yonetim birimlerinin bulundugu bir alandir. Alan icerisinde Amida Hoyuk, Artuklu Sarayi gibi bircok yapi yer alir. Ickale’yi cevreleyen ve Artuklu Kemer’inin devami niteligindeki ilk surlarin bir bolumu daha sonra yikilmistir. Osmanli doneminde Kanuni Sultan Suleyman zamaninda Ickale surlari genisletilip yenilenmistir. Ickale’ye girisi saglayan dort kapi bulunmaktadir. Bunlar; Saray Kapisi, Kupeli Kapisi, Fetih Kapisi ve Ogrun Kapisi’dir. Osmanli Devleti’nde, 19. yuzyilda genis bir bolgenin yonetim merkezi olan Diyarbakir, Tanzimat Fermani sonrasinda gerceklestirilen Batililasma hareketlerinden etkilenmistir. Bu etkilesimle beraber batili usluplari tasiyan bircok yapi insa edilmistir. Devletin gucunu simgeleyen kamu yapilari bu yapilardandir. Şehrin fiziksel gelisimi, hem mimarisini hem de kulturunu etkilemistir. Makalede Ickale icerisinde yer alan kamu yapilari olarak insa edilmis, yedi yapinin giris cepheleri anlatilmaktadir. Bu yapilar; Muze Teshir Binasi, Valilik Makami, Muze Idari Binasi, Kafeterya ve Restorant, Teshir Binasi, Ataturk Muzesi ve Bilgi Belge Merkezi, Muze Egitim Birimi’dir. Bu yapi topluluklari genel olarak 19.-20. yuzyillara tarihlenmektedir. Tas malzeme ile yapilmis olan bu yapilarin giris cephelerinde tas isciliginin batili bir uslupla nasil birlestigine dikkat cekilmektedir. Neoklasik uslubun yansittigi sadelik, simetri ve duzenli cephe anlayisi yapilarin giris cephelerinde uygulanarak yapilara, anitsallik ve resmiyet kazandirilmistir. Yapilardan Valilik Makami ve Kafeterya ve Restorantin iki cephesinde giris kapilarina yer verildigi icin bu yapilarin iki cephesi de anlatilmistir. Calismada Ickale’de yer alan yapilarin giris cephe duzenleri uzerinde durularak, neoklasik ozellikler ayrintili olarak anlatilip, ayni donem icerisinde yapilmis olan yapilarla benzerlikleri uzerinde durulmustur.
2nd INTERNATIONAL ARCHEOLOGY, ART, HISTORY AND CULTURAL HERITAGE CONGRESS, 2022
This district, which has left important works in the name of Turkish culture and art, has many wo... more This district, which has left important works in the name of Turkish culture and art, has many works in Diyarbakır, Mardin, Hasankeyf and Silvan. The study will focus on the figurative ornaments in the buildings they built in the center of Diyarbakır. Inner Castle, Great Body Burj, Seven Sisters Burj, Artuqid Palace and Mesudiye Madrasah are the works with figurative ornaments. In addition to animals such as two-headed eagles, lions, sphinxes, grifons, bulls, rams, animal fighting scenes were also covered in the buildings. In these struggle scenes, which are symbolically depicted to indicate opposing concepts in the art of Islamic ornamentation, the lion-bull struggle is frequently seen. Artuqid have been a principality that improves their artistic understanding by mixing the art traditions they brought to Anatolia with the reflections of the cultural areas in the regions they dominate. They are an indicator of these reflections in the figurative reliefs they embroider on the structures. Symbolic contents, which vary according to the function, place and composition of the work in which the figure is processed, are indicators of cultural interaction. In the declaration, the source and mythological meanings of figurative ornaments in Artuqid Art in the center of Diyarbakır will be emphasized and the effects of Central Asian culture and its place in Turkish-Islamic art will be tried to be evaluated.
Ancient Malatya (Battalgazi) was first established in Aslantepe Mound under the name of Meldia (O... more Ancient Malatya (Battalgazi) was first established in Aslantepe Mound under the name of Meldia (Orchard) during the Hittite period. The city, which was established on the silk road, has hosted many civilizations and cultures throughout history as it is at a strategic point in terms of trade. Finally, the city, which was dominated by the Ottoman Empire in 1515, remained a Turkish city. Until 1840, Ancient Malatya (Battalgazi) maintained its position as the city center. Houses that are the most beautiful examples of civil architectural works in Battalgazi, which is the center of the first examples of Turkish-Islamic works. It was renewed with the Republican period and has survived to the present day by preserving its traditional features. In the article, the facade features of six houses in Battalgazi District Saray Neighborhood of Malatya were tried to be evaluated. The facades are characteristically reflected on the street in a certain order as well as being a simple facade away from the decoration, which is the general feature of the Turkish House. These houses are; Ayten Taner-Hacer Nurten Burnaka House, Bekir Sıtkı Arpacı House, Emine Turfanda House, Mahir Aydoğan and Müşterekleri House, Müşerref Arpacı House, Hatice and Perihan Arpacı House. The houses consist of ground and first floor. On the facade of the ground floor are the windows and the entrance door to the house. The entrance doors open directly from the street to the living areas in some houses and to the garden in some houses. The windows on the facade are rectangular in shape and usually small in size. The number of windows has increased on the first floor of the house. There is a cantilever (cumba), which is characteristic in terms of the facade features of the houses. In the middle of the large houses and in the part of the facade of the small houses, the protrusions extended forward are usually made according to the width of the room and are emphasized with wooden material. There are living areas that are either made on both sides or on one side of the middle section and open with outward windows. A series of rounded arches, consisting of several nested wipers, surrounding the windows in rectangular form. Houses are usually completed using a cradle or cradle roof as a wide eaves and top cover extending forward.
Süsleme, bütün mimari üsluplara farklı bir bakış ve anlam kazandırır. Güzelşeyh Kasrı süslemeleri... more Süsleme, bütün mimari üsluplara farklı bir bakış ve anlam kazandırır. Güzelşeyh Kasrı süslemeleri ile kültürel etkileşimin en güzel örneklerinden biridir. Kasır, Diyarbakır İlinin Çınar İlçesinde Altınakar Köyü’nde yer almaktadır. Kim tarafından ve hangi tarihte yapıldığına dair herhangi bir yazılı belge bulunmamaktadır. Yapının kim tarafından ve hangi tarihte yapıldığına dair bilgi bulunmamaktadır. Kullanıldığı malzeme, süsleme ve inşa tekniğinden Osmanlı Döneminde inşa edildiği anlaşılmaktadır. Günümüzde harap olan yapı, iki katlı bir plana sahiptir. Alt kat medrese, üst kat ise kasır olarak düzenlenmiştir. Alt katta medreseye giriş eyvanında, eyvan kemerinin etrafında uygulanmış olan motiflerle başlayan süsleme programı, üst katta yoğun olarak işlenmiştir. Kasrın ayakta kalan bölümünde hem iç, hem de dış cephede süsleme görülmektedir. Yapıda bitkisel, geometrik motiflerin yanı sıra, mukarnas, kemer, silme, sütünce gibi yapısal elemanlara da süsleme niteliği kazandırılarak kasrın cephelerinde hareketlilik devam ettirilmiştir. Cephelerde süslemelerin yanı sıra, taşın düzgün ve temiz işlenmesi yüzeylerin dümdüz bir mermer gibi görünmesine neden olmuştur. Motifleri işlemede kullanılan oyma–kabartma tekniği ile plastik etkisi güçlü zengin kompozisyonlar elde edilmiştir.
Makalede Güneydoğu Anadolu’nun tarihi kentlerinden biri olan Diyarbakır İlinin Çınar İlçesinde yapılmış olan Güzelşeyh Kasrı’nın süslemeleri anlatılarak, bu süslemelerin Türk–İslam sanatındaki yeri ve önemi üzerinde durulacaktır. Kentin tarihini, kültürünü yansıtmaya devam eden yapının bulunduğu bölgedeki benzer örnekleri ile karşılaştırma yapılarak bölgesel etkileşim üzerinde durulmuştur.
Makalede, Diyarbakır Arkeoloji Müzesi’nde bulunan figürlü Artuklu dönemi sikkeleri değerlendirilm... more Makalede, Diyarbakır Arkeoloji Müzesi’nde bulunan figürlü Artuklu dönemi sikkeleri değerlendirilmektedir. Artuklular, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde 1102-1409 yılları arasında Amid (Diyarbakır), Harput, Mardin ve Hasankeyf gibi merkezlerde egemen olmuş bir Türkmen beyliğidir.
Müzede beyliğe ait 12.- 13. yüzyıllar arasına tarihlenen 14 adet figürlü sikke bulunmaktadır. Satın alma yoluyla müzeye getirilen bu sikkelerden 6 âdeti bakır, 8 adedi ise bronz malzemeden yapılmıştır. Karakteristik özelliklere sahip olan Artuklu sikkelerinde figürlü süslemenin yanı sıra Arapça yazılar, meliklerin, sultanların, halifelerin adı ve unvanı ile basım yeri, tarihi gibi bilgilerde yer almaktadır. Sikkelerde figür kompozisyonu olarak büst ve portre kullanımına ağırlık verilmiştir. Sikkelerde halife adının belirtilip beyliğin İslam dinine mensubiyetinin vurgusu yapılırken aynı zamanda Grek, Roma, Bizans ve Orta Asya hakanlarının tahta oturur vaziyette tasvirlerinin etkileri ön plana çıkmaktadır. Sikkeler üzerinde uygulanan hükümdar portrelerinde yüz, saç ve elbise kıvrımları gibi ayrıntılar maden üzerinde kabartma olarak işlenmiştir.
İslami dönemde yazı ve bitkisel süslemelerin yoğun işlenmesine rağmen Artuklu dönemi sikkelerinde figüratif süslemelerin kullanılmış olması bu sikkelerin özel bir yerinin olduğunu göstermektedir.
Çalışmada, nümismatik biliminin yanı sıra sanat tarihi, arkeoloji, coğrafya, tarih gibi sosyal bilim dallarına kaynaklık eden sikkelerden Diyarbakır Arkeoloji Müzesi’nde bulunan Artuklu dönemi figürlü sikkelerin, sanatsal üslubu ve kültürel etkileşimi anlatılarak Türk-İslam sanatı içerisindeki yerinin değerlendirilmesi yapılmaya çalışılmıştır.
Mezopotamya’nın kuzeyinde bulunan Diyarbakır,
Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin orta kısmında yer
alm... more Mezopotamya’nın kuzeyinde bulunan Diyarbakır, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin orta kısmında yer almaktadır. Etrafı surlarla çevrilerek kentten ayrılmış olan İçkale, kuruluşundan günümüze kadar yönetim birimlerinin bulunduğu bir alandır. Alan içerisinde Amida Höyük, Artuklu Sarayı gibi birçok yapı yer alır. Osmanlı Devleti’nde, 19. yüzyılda geniş bir bölgenin yönetim merkezi olan Diyarbakır, Tanzimat Fermanı sonrasında gerçekleştirilen Batılılaşma hareketlerinden etkilenmiştir. Bu etkileşimle beraber batılı üslupları taşıyan birçok yapı inşa edilmiştir. Devletin gücünü simgeleyen kamu yapıları bu yapılardandır. Şehrin fiziksel gelişimi, hem mimarisini hem de kültürünü etkilemiştir. Makalede İçkale içerisinde yer alan kamu yapıları olarak inşa edilmiş, yedi yapının giriş cepheleri anlatılmaktadır. Bu yapılar; Müze Teşhir Binası, Valilik Makamı, Müze İdari Binası, Kafeterya ve Restoran, Teşhir Binası, Atatürk Müzesi ve Bilgi Belge Merkezi, Müze Eğitim Birimi’dir. Bu yapı toplulukları genel olarak 19.-20. yüzyıllara tarihlenmektedir. Taş malzeme ile yapılmış olan bu yapıların giriş cephelerinde taş işçiliğinin batılı bir üslupla nasıl birleştiğine dikkat çekilmektedir. Neoklasik üslubun yansıttığı sadelik, simetri ve düzenli cephe anlayışı yapıların giriş cephelerinde uygulanarak yapılara, anıtsallık ve resmiyet kazandırılmıştır. Yapılardan Valilik Makamı ve Kafeterya ve Restoran’ın iki cephesinde giriş kapılarına yer verildiği için bu yapıların iki cephesi de anlatılmıştır. Çalışmada İçkale’de yer alan yapıların giriş cephe düzenleri üzerinde durularak, neoklasik özellikler ayrıntılı olarak anlatılıp, aynı dönem içerisinde yapılmış olan yapılarla benzerlikleri üzerinde durulmuştur.
Mezar taşları, kentlerin gelişim sürecinde en çok zarar gören eserlerin başında yer
almaktadır. B... more Mezar taşları, kentlerin gelişim sürecinde en çok zarar gören eserlerin başında yer almaktadır. Bu eserler zamanla ya kaybolup gitmekte ya da ilgisizlik nedeniyle tahrip olmaktadır. Çalışmada; Malatya Arkeoloji ve Etnoğrafya Müzeleri’nde bulunan toplam 39 adet mezar taşı, sanat tarihi açısından belgelenerek değerlendirilmiştir. Kronolojik olarak tanıtılan taşlar, form bakımından kare ve dikdörtgen kesitli olarak iki ana gruba ayrılmaktadır. Süsleme programları ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Motifler tanıtılırken önce motifin ikonografik gelişimi üzerinde durulmuştur. Estetik görünümleri ile mezarda yatanın kimliğini, sülâlesini, mesleğini unvanını, kullanılan isimleri, lakapları, ölüm sebeplerini, hastalıkları, yaratandan ve insanlardan istenilen isteklerini anlatması ve inanışlarla ilgili önemli bilgilerin yer aldığı bu eserler, ayrı ayrı ele alınıp genel bir değerlendirme yapılmıştır. Türk – İslam sanatı içerisindeki yeri üzerine durulmuş olan mezar taşlarının müzelere nereden getirildiği belirtilmiştir. Bu eserler; kültürel, sanatsal çeşitliliği bakımından hem yapıldıkları dönem içerisinde hem de bulundukları bölgenin aidiyetini temsil etmesi açısından son derece önemli eserlerdir
Mezopotamya’nin kuzeyinde bulunan Diyarbakir, Guneydogu Anadolu Bolgesi’nin orta kisminda yer alm... more Mezopotamya’nin kuzeyinde bulunan Diyarbakir, Guneydogu Anadolu Bolgesi’nin orta kisminda yer almaktadir. Şehrin etrafi yuksek oldugu icin sehir, cukur bir havza gorunumundedir. Şehrin ne zaman kuruldugu ile ilgili kesin bir bilgi bulunmamaktadir. Şehrin yonetim merkezi olarak kullanilmis olan Ickale’de bulunan Amida Hoyukte yapilan yuzey arastirmalari sonucu M.O. 3 binlerde bolgeye egemen olan Hurrilere dair izlere rastlanilmistir. Etrafi surlarla cevrilerek kentten ayrilmis olan Ickale, kurulusundan gunumuze kadar yonetim birimlerinin bulundugu bir alandir. Alan icerisinde Amida Hoyuk, Artuklu Sarayi gibi bircok yapi yer alir. Ickale’yi cevreleyen ve Artuklu Kemer’inin devami niteligindeki ilk surlarin bir bolumu daha sonra yikilmistir. Osmanli doneminde Kanuni Sultan Suleyman zamaninda Ickale surlari genisletilip yenilenmistir. Ickale’ye girisi saglayan dort kapi bulunmaktadir. Bunlar; Saray Kapisi, Kupeli Kapisi, Fetih Kapisi ve Ogrun Kapisi’dir. Osmanli Devleti’nde, 19. yuzyilda genis bir bolgenin yonetim merkezi olan Diyarbakir, Tanzimat Fermani sonrasinda gerceklestirilen Batililasma hareketlerinden etkilenmistir. Bu etkilesimle beraber batili usluplari tasiyan bircok yapi insa edilmistir. Devletin gucunu simgeleyen kamu yapilari bu yapilardandir. Şehrin fiziksel gelisimi, hem mimarisini hem de kulturunu etkilemistir. Makalede Ickale icerisinde yer alan kamu yapilari olarak insa edilmis, yedi yapinin giris cepheleri anlatilmaktadir. Bu yapilar; Muze Teshir Binasi, Valilik Makami, Muze Idari Binasi, Kafeterya ve Restorant, Teshir Binasi, Ataturk Muzesi ve Bilgi Belge Merkezi, Muze Egitim Birimi’dir. Bu yapi topluluklari genel olarak 19.-20. yuzyillara tarihlenmektedir. Tas malzeme ile yapilmis olan bu yapilarin giris cephelerinde tas isciliginin batili bir uslupla nasil birlestigine dikkat cekilmektedir. Neoklasik uslubun yansittigi sadelik, simetri ve duzenli cephe anlayisi yapilarin giris cephelerinde uygulanarak yapilara, anitsallik ve resmiyet kazandirilmistir. Yapilardan Valilik Makami ve Kafeterya ve Restorantin iki cephesinde giris kapilarina yer verildigi icin bu yapilarin iki cephesi de anlatilmistir. Calismada Ickale’de yer alan yapilarin giris cephe duzenleri uzerinde durularak, neoklasik ozellikler ayrintili olarak anlatilip, ayni donem icerisinde yapilmis olan yapilarla benzerlikleri uzerinde durulmustur.
2nd INTERNATIONAL ARCHEOLOGY, ART, HISTORY AND CULTURAL HERITAGE CONGRESS, 2022
This district, which has left important works in the name of Turkish culture and art, has many wo... more This district, which has left important works in the name of Turkish culture and art, has many works in Diyarbakır, Mardin, Hasankeyf and Silvan. The study will focus on the figurative ornaments in the buildings they built in the center of Diyarbakır. Inner Castle, Great Body Burj, Seven Sisters Burj, Artuqid Palace and Mesudiye Madrasah are the works with figurative ornaments. In addition to animals such as two-headed eagles, lions, sphinxes, grifons, bulls, rams, animal fighting scenes were also covered in the buildings. In these struggle scenes, which are symbolically depicted to indicate opposing concepts in the art of Islamic ornamentation, the lion-bull struggle is frequently seen. Artuqid have been a principality that improves their artistic understanding by mixing the art traditions they brought to Anatolia with the reflections of the cultural areas in the regions they dominate. They are an indicator of these reflections in the figurative reliefs they embroider on the structures. Symbolic contents, which vary according to the function, place and composition of the work in which the figure is processed, are indicators of cultural interaction. In the declaration, the source and mythological meanings of figurative ornaments in Artuqid Art in the center of Diyarbakır will be emphasized and the effects of Central Asian culture and its place in Turkish-Islamic art will be tried to be evaluated.
Ancient Malatya (Battalgazi) was first established in Aslantepe Mound under the name of Meldia (O... more Ancient Malatya (Battalgazi) was first established in Aslantepe Mound under the name of Meldia (Orchard) during the Hittite period. The city, which was established on the silk road, has hosted many civilizations and cultures throughout history as it is at a strategic point in terms of trade. Finally, the city, which was dominated by the Ottoman Empire in 1515, remained a Turkish city. Until 1840, Ancient Malatya (Battalgazi) maintained its position as the city center. Houses that are the most beautiful examples of civil architectural works in Battalgazi, which is the center of the first examples of Turkish-Islamic works. It was renewed with the Republican period and has survived to the present day by preserving its traditional features. In the article, the facade features of six houses in Battalgazi District Saray Neighborhood of Malatya were tried to be evaluated. The facades are characteristically reflected on the street in a certain order as well as being a simple facade away from the decoration, which is the general feature of the Turkish House. These houses are; Ayten Taner-Hacer Nurten Burnaka House, Bekir Sıtkı Arpacı House, Emine Turfanda House, Mahir Aydoğan and Müşterekleri House, Müşerref Arpacı House, Hatice and Perihan Arpacı House. The houses consist of ground and first floor. On the facade of the ground floor are the windows and the entrance door to the house. The entrance doors open directly from the street to the living areas in some houses and to the garden in some houses. The windows on the facade are rectangular in shape and usually small in size. The number of windows has increased on the first floor of the house. There is a cantilever (cumba), which is characteristic in terms of the facade features of the houses. In the middle of the large houses and in the part of the facade of the small houses, the protrusions extended forward are usually made according to the width of the room and are emphasized with wooden material. There are living areas that are either made on both sides or on one side of the middle section and open with outward windows. A series of rounded arches, consisting of several nested wipers, surrounding the windows in rectangular form. Houses are usually completed using a cradle or cradle roof as a wide eaves and top cover extending forward.
Süsleme, bütün mimari üsluplara farklı bir bakış ve anlam kazandırır. Güzelşeyh Kasrı süslemeleri... more Süsleme, bütün mimari üsluplara farklı bir bakış ve anlam kazandırır. Güzelşeyh Kasrı süslemeleri ile kültürel etkileşimin en güzel örneklerinden biridir. Kasır, Diyarbakır İlinin Çınar İlçesinde Altınakar Köyü’nde yer almaktadır. Kim tarafından ve hangi tarihte yapıldığına dair herhangi bir yazılı belge bulunmamaktadır. Yapının kim tarafından ve hangi tarihte yapıldığına dair bilgi bulunmamaktadır. Kullanıldığı malzeme, süsleme ve inşa tekniğinden Osmanlı Döneminde inşa edildiği anlaşılmaktadır. Günümüzde harap olan yapı, iki katlı bir plana sahiptir. Alt kat medrese, üst kat ise kasır olarak düzenlenmiştir. Alt katta medreseye giriş eyvanında, eyvan kemerinin etrafında uygulanmış olan motiflerle başlayan süsleme programı, üst katta yoğun olarak işlenmiştir. Kasrın ayakta kalan bölümünde hem iç, hem de dış cephede süsleme görülmektedir. Yapıda bitkisel, geometrik motiflerin yanı sıra, mukarnas, kemer, silme, sütünce gibi yapısal elemanlara da süsleme niteliği kazandırılarak kasrın cephelerinde hareketlilik devam ettirilmiştir. Cephelerde süslemelerin yanı sıra, taşın düzgün ve temiz işlenmesi yüzeylerin dümdüz bir mermer gibi görünmesine neden olmuştur. Motifleri işlemede kullanılan oyma–kabartma tekniği ile plastik etkisi güçlü zengin kompozisyonlar elde edilmiştir.
Makalede Güneydoğu Anadolu’nun tarihi kentlerinden biri olan Diyarbakır İlinin Çınar İlçesinde yapılmış olan Güzelşeyh Kasrı’nın süslemeleri anlatılarak, bu süslemelerin Türk–İslam sanatındaki yeri ve önemi üzerinde durulacaktır. Kentin tarihini, kültürünü yansıtmaya devam eden yapının bulunduğu bölgedeki benzer örnekleri ile karşılaştırma yapılarak bölgesel etkileşim üzerinde durulmuştur.
Makalede, Diyarbakır Arkeoloji Müzesi’nde bulunan figürlü Artuklu dönemi sikkeleri değerlendirilm... more Makalede, Diyarbakır Arkeoloji Müzesi’nde bulunan figürlü Artuklu dönemi sikkeleri değerlendirilmektedir. Artuklular, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde 1102-1409 yılları arasında Amid (Diyarbakır), Harput, Mardin ve Hasankeyf gibi merkezlerde egemen olmuş bir Türkmen beyliğidir.
Müzede beyliğe ait 12.- 13. yüzyıllar arasına tarihlenen 14 adet figürlü sikke bulunmaktadır. Satın alma yoluyla müzeye getirilen bu sikkelerden 6 âdeti bakır, 8 adedi ise bronz malzemeden yapılmıştır. Karakteristik özelliklere sahip olan Artuklu sikkelerinde figürlü süslemenin yanı sıra Arapça yazılar, meliklerin, sultanların, halifelerin adı ve unvanı ile basım yeri, tarihi gibi bilgilerde yer almaktadır. Sikkelerde figür kompozisyonu olarak büst ve portre kullanımına ağırlık verilmiştir. Sikkelerde halife adının belirtilip beyliğin İslam dinine mensubiyetinin vurgusu yapılırken aynı zamanda Grek, Roma, Bizans ve Orta Asya hakanlarının tahta oturur vaziyette tasvirlerinin etkileri ön plana çıkmaktadır. Sikkeler üzerinde uygulanan hükümdar portrelerinde yüz, saç ve elbise kıvrımları gibi ayrıntılar maden üzerinde kabartma olarak işlenmiştir.
İslami dönemde yazı ve bitkisel süslemelerin yoğun işlenmesine rağmen Artuklu dönemi sikkelerinde figüratif süslemelerin kullanılmış olması bu sikkelerin özel bir yerinin olduğunu göstermektedir.
Çalışmada, nümismatik biliminin yanı sıra sanat tarihi, arkeoloji, coğrafya, tarih gibi sosyal bilim dallarına kaynaklık eden sikkelerden Diyarbakır Arkeoloji Müzesi’nde bulunan Artuklu dönemi figürlü sikkelerin, sanatsal üslubu ve kültürel etkileşimi anlatılarak Türk-İslam sanatı içerisindeki yerinin değerlendirilmesi yapılmaya çalışılmıştır.
Mezopotamya’nın kuzeyinde bulunan Diyarbakır,
Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin orta kısmında yer
alm... more Mezopotamya’nın kuzeyinde bulunan Diyarbakır, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin orta kısmında yer almaktadır. Etrafı surlarla çevrilerek kentten ayrılmış olan İçkale, kuruluşundan günümüze kadar yönetim birimlerinin bulunduğu bir alandır. Alan içerisinde Amida Höyük, Artuklu Sarayı gibi birçok yapı yer alır. Osmanlı Devleti’nde, 19. yüzyılda geniş bir bölgenin yönetim merkezi olan Diyarbakır, Tanzimat Fermanı sonrasında gerçekleştirilen Batılılaşma hareketlerinden etkilenmiştir. Bu etkileşimle beraber batılı üslupları taşıyan birçok yapı inşa edilmiştir. Devletin gücünü simgeleyen kamu yapıları bu yapılardandır. Şehrin fiziksel gelişimi, hem mimarisini hem de kültürünü etkilemiştir. Makalede İçkale içerisinde yer alan kamu yapıları olarak inşa edilmiş, yedi yapının giriş cepheleri anlatılmaktadır. Bu yapılar; Müze Teşhir Binası, Valilik Makamı, Müze İdari Binası, Kafeterya ve Restoran, Teşhir Binası, Atatürk Müzesi ve Bilgi Belge Merkezi, Müze Eğitim Birimi’dir. Bu yapı toplulukları genel olarak 19.-20. yüzyıllara tarihlenmektedir. Taş malzeme ile yapılmış olan bu yapıların giriş cephelerinde taş işçiliğinin batılı bir üslupla nasıl birleştiğine dikkat çekilmektedir. Neoklasik üslubun yansıttığı sadelik, simetri ve düzenli cephe anlayışı yapıların giriş cephelerinde uygulanarak yapılara, anıtsallık ve resmiyet kazandırılmıştır. Yapılardan Valilik Makamı ve Kafeterya ve Restoran’ın iki cephesinde giriş kapılarına yer verildiği için bu yapıların iki cephesi de anlatılmıştır. Çalışmada İçkale’de yer alan yapıların giriş cephe düzenleri üzerinde durularak, neoklasik özellikler ayrıntılı olarak anlatılıp, aynı dönem içerisinde yapılmış olan yapılarla benzerlikleri üzerinde durulmuştur.
Mezar taşları, kentlerin gelişim sürecinde en çok zarar gören eserlerin başında yer
almaktadır. B... more Mezar taşları, kentlerin gelişim sürecinde en çok zarar gören eserlerin başında yer almaktadır. Bu eserler zamanla ya kaybolup gitmekte ya da ilgisizlik nedeniyle tahrip olmaktadır. Çalışmada; Malatya Arkeoloji ve Etnoğrafya Müzeleri’nde bulunan toplam 39 adet mezar taşı, sanat tarihi açısından belgelenerek değerlendirilmiştir. Kronolojik olarak tanıtılan taşlar, form bakımından kare ve dikdörtgen kesitli olarak iki ana gruba ayrılmaktadır. Süsleme programları ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Motifler tanıtılırken önce motifin ikonografik gelişimi üzerinde durulmuştur. Estetik görünümleri ile mezarda yatanın kimliğini, sülâlesini, mesleğini unvanını, kullanılan isimleri, lakapları, ölüm sebeplerini, hastalıkları, yaratandan ve insanlardan istenilen isteklerini anlatması ve inanışlarla ilgili önemli bilgilerin yer aldığı bu eserler, ayrı ayrı ele alınıp genel bir değerlendirme yapılmıştır. Türk – İslam sanatı içerisindeki yeri üzerine durulmuş olan mezar taşlarının müzelere nereden getirildiği belirtilmiştir. Bu eserler; kültürel, sanatsal çeşitliliği bakımından hem yapıldıkları dönem içerisinde hem de bulundukları bölgenin aidiyetini temsil etmesi açısından son derece önemli eserlerdir
Uploads
Papers by Sahure Yariş
Makalede Güneydoğu Anadolu’nun tarihi kentlerinden biri olan Diyarbakır İlinin Çınar İlçesinde yapılmış olan Güzelşeyh Kasrı’nın süslemeleri anlatılarak, bu süslemelerin Türk–İslam sanatındaki yeri ve önemi üzerinde durulacaktır. Kentin tarihini, kültürünü yansıtmaya devam eden yapının bulunduğu bölgedeki benzer örnekleri ile karşılaştırma yapılarak bölgesel etkileşim üzerinde durulmuştur.
Müzede beyliğe ait 12.- 13. yüzyıllar arasına tarihlenen 14 adet figürlü sikke bulunmaktadır. Satın alma yoluyla müzeye getirilen bu sikkelerden 6 âdeti bakır, 8 adedi ise bronz malzemeden yapılmıştır. Karakteristik özelliklere sahip olan Artuklu sikkelerinde figürlü süslemenin yanı sıra Arapça yazılar, meliklerin, sultanların, halifelerin adı ve unvanı ile basım yeri, tarihi gibi bilgilerde yer almaktadır. Sikkelerde figür kompozisyonu olarak büst ve portre kullanımına ağırlık verilmiştir. Sikkelerde halife adının belirtilip beyliğin İslam dinine mensubiyetinin vurgusu yapılırken aynı zamanda Grek, Roma, Bizans ve Orta Asya hakanlarının tahta oturur vaziyette tasvirlerinin etkileri ön plana çıkmaktadır. Sikkeler üzerinde uygulanan hükümdar portrelerinde yüz, saç ve elbise kıvrımları gibi ayrıntılar maden üzerinde kabartma olarak işlenmiştir.
İslami dönemde yazı ve bitkisel süslemelerin yoğun işlenmesine rağmen Artuklu dönemi sikkelerinde figüratif süslemelerin kullanılmış olması bu sikkelerin özel bir yerinin olduğunu göstermektedir.
Çalışmada, nümismatik biliminin yanı sıra sanat tarihi, arkeoloji, coğrafya, tarih gibi sosyal bilim dallarına kaynaklık eden sikkelerden Diyarbakır Arkeoloji Müzesi’nde bulunan Artuklu dönemi figürlü sikkelerin, sanatsal üslubu ve kültürel etkileşimi anlatılarak Türk-İslam sanatı içerisindeki yerinin değerlendirilmesi yapılmaya çalışılmıştır.
Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin orta kısmında yer
almaktadır. Etrafı surlarla çevrilerek kentten ayrılmış olan
İçkale, kuruluşundan günümüze kadar yönetim birimlerinin
bulunduğu bir alandır. Alan içerisinde Amida Höyük, Artuklu
Sarayı gibi birçok yapı yer alır.
Osmanlı Devleti’nde, 19. yüzyılda geniş bir bölgenin
yönetim merkezi olan Diyarbakır, Tanzimat Fermanı
sonrasında gerçekleştirilen Batılılaşma hareketlerinden
etkilenmiştir. Bu etkileşimle beraber batılı üslupları taşıyan
birçok yapı inşa edilmiştir. Devletin gücünü simgeleyen kamu
yapıları bu yapılardandır. Şehrin fiziksel gelişimi, hem
mimarisini hem de kültürünü etkilemiştir.
Makalede İçkale içerisinde yer alan kamu yapıları olarak
inşa edilmiş, yedi yapının giriş cepheleri anlatılmaktadır. Bu
yapılar; Müze Teşhir Binası, Valilik Makamı, Müze İdari Binası,
Kafeterya ve Restoran, Teşhir Binası, Atatürk Müzesi ve Bilgi
Belge Merkezi, Müze Eğitim Birimi’dir.
Bu yapı toplulukları genel olarak 19.-20. yüzyıllara
tarihlenmektedir. Taş malzeme ile yapılmış olan bu yapıların
giriş cephelerinde taş işçiliğinin batılı bir üslupla nasıl
birleştiğine dikkat çekilmektedir. Neoklasik üslubun yansıttığı
sadelik, simetri ve düzenli cephe anlayışı yapıların giriş
cephelerinde uygulanarak yapılara, anıtsallık ve resmiyet
kazandırılmıştır. Yapılardan Valilik Makamı ve Kafeterya ve
Restoran’ın iki cephesinde giriş kapılarına yer verildiği için bu
yapıların iki cephesi de anlatılmıştır.
Çalışmada İçkale’de yer alan yapıların giriş cephe
düzenleri üzerinde durularak, neoklasik özellikler ayrıntılı
olarak anlatılıp, aynı dönem içerisinde yapılmış olan yapılarla
benzerlikleri üzerinde durulmuştur.
almaktadır. Bu eserler zamanla ya kaybolup gitmekte ya da ilgisizlik nedeniyle tahrip
olmaktadır. Çalışmada; Malatya Arkeoloji ve Etnoğrafya Müzeleri’nde bulunan toplam
39 adet mezar taşı, sanat tarihi açısından belgelenerek değerlendirilmiştir. Kronolojik
olarak tanıtılan taşlar, form bakımından kare ve dikdörtgen kesitli olarak iki ana gruba
ayrılmaktadır. Süsleme programları ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Motifler tanıtılırken
önce motifin ikonografik gelişimi üzerinde durulmuştur. Estetik görünümleri ile
mezarda yatanın kimliğini, sülâlesini, mesleğini unvanını, kullanılan isimleri, lakapları,
ölüm sebeplerini, hastalıkları, yaratandan ve insanlardan istenilen isteklerini anlatması
ve inanışlarla ilgili önemli bilgilerin yer aldığı bu eserler, ayrı ayrı ele alınıp genel bir
değerlendirme yapılmıştır. Türk – İslam sanatı içerisindeki yeri üzerine durulmuş
olan mezar taşlarının müzelere nereden getirildiği belirtilmiştir. Bu eserler; kültürel,
sanatsal çeşitliliği bakımından hem yapıldıkları dönem içerisinde hem de bulundukları
bölgenin aidiyetini temsil etmesi açısından son derece önemli eserlerdir
Makalede Güneydoğu Anadolu’nun tarihi kentlerinden biri olan Diyarbakır İlinin Çınar İlçesinde yapılmış olan Güzelşeyh Kasrı’nın süslemeleri anlatılarak, bu süslemelerin Türk–İslam sanatındaki yeri ve önemi üzerinde durulacaktır. Kentin tarihini, kültürünü yansıtmaya devam eden yapının bulunduğu bölgedeki benzer örnekleri ile karşılaştırma yapılarak bölgesel etkileşim üzerinde durulmuştur.
Müzede beyliğe ait 12.- 13. yüzyıllar arasına tarihlenen 14 adet figürlü sikke bulunmaktadır. Satın alma yoluyla müzeye getirilen bu sikkelerden 6 âdeti bakır, 8 adedi ise bronz malzemeden yapılmıştır. Karakteristik özelliklere sahip olan Artuklu sikkelerinde figürlü süslemenin yanı sıra Arapça yazılar, meliklerin, sultanların, halifelerin adı ve unvanı ile basım yeri, tarihi gibi bilgilerde yer almaktadır. Sikkelerde figür kompozisyonu olarak büst ve portre kullanımına ağırlık verilmiştir. Sikkelerde halife adının belirtilip beyliğin İslam dinine mensubiyetinin vurgusu yapılırken aynı zamanda Grek, Roma, Bizans ve Orta Asya hakanlarının tahta oturur vaziyette tasvirlerinin etkileri ön plana çıkmaktadır. Sikkeler üzerinde uygulanan hükümdar portrelerinde yüz, saç ve elbise kıvrımları gibi ayrıntılar maden üzerinde kabartma olarak işlenmiştir.
İslami dönemde yazı ve bitkisel süslemelerin yoğun işlenmesine rağmen Artuklu dönemi sikkelerinde figüratif süslemelerin kullanılmış olması bu sikkelerin özel bir yerinin olduğunu göstermektedir.
Çalışmada, nümismatik biliminin yanı sıra sanat tarihi, arkeoloji, coğrafya, tarih gibi sosyal bilim dallarına kaynaklık eden sikkelerden Diyarbakır Arkeoloji Müzesi’nde bulunan Artuklu dönemi figürlü sikkelerin, sanatsal üslubu ve kültürel etkileşimi anlatılarak Türk-İslam sanatı içerisindeki yerinin değerlendirilmesi yapılmaya çalışılmıştır.
Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin orta kısmında yer
almaktadır. Etrafı surlarla çevrilerek kentten ayrılmış olan
İçkale, kuruluşundan günümüze kadar yönetim birimlerinin
bulunduğu bir alandır. Alan içerisinde Amida Höyük, Artuklu
Sarayı gibi birçok yapı yer alır.
Osmanlı Devleti’nde, 19. yüzyılda geniş bir bölgenin
yönetim merkezi olan Diyarbakır, Tanzimat Fermanı
sonrasında gerçekleştirilen Batılılaşma hareketlerinden
etkilenmiştir. Bu etkileşimle beraber batılı üslupları taşıyan
birçok yapı inşa edilmiştir. Devletin gücünü simgeleyen kamu
yapıları bu yapılardandır. Şehrin fiziksel gelişimi, hem
mimarisini hem de kültürünü etkilemiştir.
Makalede İçkale içerisinde yer alan kamu yapıları olarak
inşa edilmiş, yedi yapının giriş cepheleri anlatılmaktadır. Bu
yapılar; Müze Teşhir Binası, Valilik Makamı, Müze İdari Binası,
Kafeterya ve Restoran, Teşhir Binası, Atatürk Müzesi ve Bilgi
Belge Merkezi, Müze Eğitim Birimi’dir.
Bu yapı toplulukları genel olarak 19.-20. yüzyıllara
tarihlenmektedir. Taş malzeme ile yapılmış olan bu yapıların
giriş cephelerinde taş işçiliğinin batılı bir üslupla nasıl
birleştiğine dikkat çekilmektedir. Neoklasik üslubun yansıttığı
sadelik, simetri ve düzenli cephe anlayışı yapıların giriş
cephelerinde uygulanarak yapılara, anıtsallık ve resmiyet
kazandırılmıştır. Yapılardan Valilik Makamı ve Kafeterya ve
Restoran’ın iki cephesinde giriş kapılarına yer verildiği için bu
yapıların iki cephesi de anlatılmıştır.
Çalışmada İçkale’de yer alan yapıların giriş cephe
düzenleri üzerinde durularak, neoklasik özellikler ayrıntılı
olarak anlatılıp, aynı dönem içerisinde yapılmış olan yapılarla
benzerlikleri üzerinde durulmuştur.
almaktadır. Bu eserler zamanla ya kaybolup gitmekte ya da ilgisizlik nedeniyle tahrip
olmaktadır. Çalışmada; Malatya Arkeoloji ve Etnoğrafya Müzeleri’nde bulunan toplam
39 adet mezar taşı, sanat tarihi açısından belgelenerek değerlendirilmiştir. Kronolojik
olarak tanıtılan taşlar, form bakımından kare ve dikdörtgen kesitli olarak iki ana gruba
ayrılmaktadır. Süsleme programları ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Motifler tanıtılırken
önce motifin ikonografik gelişimi üzerinde durulmuştur. Estetik görünümleri ile
mezarda yatanın kimliğini, sülâlesini, mesleğini unvanını, kullanılan isimleri, lakapları,
ölüm sebeplerini, hastalıkları, yaratandan ve insanlardan istenilen isteklerini anlatması
ve inanışlarla ilgili önemli bilgilerin yer aldığı bu eserler, ayrı ayrı ele alınıp genel bir
değerlendirme yapılmıştır. Türk – İslam sanatı içerisindeki yeri üzerine durulmuş
olan mezar taşlarının müzelere nereden getirildiği belirtilmiştir. Bu eserler; kültürel,
sanatsal çeşitliliği bakımından hem yapıldıkları dönem içerisinde hem de bulundukları
bölgenin aidiyetini temsil etmesi açısından son derece önemli eserlerdir