Çeviribilim ve Uygulamaları Dergisi Journal of Translation Studies, 2024
This article explores research on translator’s style that started at the end of 20th century with... more This article explores research on translator’s style that started at the end of 20th century with a focus on the most influential works on the topic. Literary style has always been a field of interest to Translation Studies but it took a quite long time until it was accepted that the translator has a unique style besides the author’s. The most important contribution in this line was made by Mona Baker, who applied linguistic tools to introduce the idea of corpus and translation corpus into the field. But with the introduction of computers into the translation process and the popularization of machine translation at the beginning of 21st century, the emergence of post-editor role for translators has also brought forward the concept of mechanical style or machine translation style. The neural machine translation that arose as the volume of translational data increased and the technology improved, encouraged scientists to direct their attention from technical and general texts to creative ones; but the investigations focused on the notions of accuracy and quality in the first periods. As the investigations changed their focus from target texts that were created by the machine translation models trained by anonymous and general texts, the concepts of creativity and style in translation and their place in a translation world increasingly defined by automation has taken foreground. In our work, we discuss how these developments that make possible a humane touch to the machine translation will have impact on translation work in general. We also provide a historical evolution of the investigation of style in human and machine translations within Translation Studies.
Litera: Dil, Edebiyat ve Kültür Araştırmaları Dergisi, 2022
Engaging with a spectrum of intermodal and intermedial translation, the primary aim of this study... more Engaging with a spectrum of intermodal and intermedial translation, the primary aim of this study is to present and apply a holistic multimodal approach to song translation through which the interaction of the potential meaning of semiotic resources can be considered as a composite and indivisible whole. The focus of this study is Fiddler on the Roof, chosen because it has been translated for both stage and film musicals in Turkiye. With this purpose, we adopted a triple model which operationalized Halliday’s Systemic Functional Grammar (SFG), Kress and van Leeuwen’s integrated approach by combining textual and visual grammar, and Leeuwen’s (1999) framework of musical analysis. Our historical approach to the Turkish musical landscape proposes that translation strategies for songs in film musicals reflect a consistent pattern of choice (mainly mixed translation) arising from state-monopolized TV impositions; while in contrast, for stage musicals, the wider range of translation strategies shed light on fluctuations in multi-semiotic popular arts entertainment, caused by ideologically- and economically-driven practices. Our in-depth multimodal analysis revealed that an integrated approach can bring to the surface the potential density of interacting semiosis in the performative and narrative dimensions of musicals. These new dimensions, enabled through a multimodal analysis, require new skills, knowledge and literacies, thus, expanding the boundaries of translation studies.
In this study, we use the history of translation and retranslation of Western literature into Tur... more In this study, we use the history of translation and retranslation of Western literature into Turkish as the backdrop for a discussion of how the value of retranslations varies over time and in different contexts. We consider how the changing importance of key players influences the valorization of retranslations. Tracing the story of direct and indirect translations of Dostoevsky’s works, we show how these variables change in the shifting target landscape. Our study also addresses the relationships, in the Turkish context, between copyright, commercial interests, and plagiarism in retranslations. We further the discussion, touching on the value and impact of retranslations in the age of artificial intelligence on the translation ecosystem. We also examine motivations for retranslations and how these change in the evolving cultural space. Our analysis of various periods of the (re)translational history of Dostoevsky in Turkish reveals shifts in the weight of different factors on the value of retranslations. State interventions, involvement of author-editors in the campaigns launched by publishing houses, plagiarism and digital technology have already had an impact on retranslations’ value in the target context. The growing role of machine translation in the translation market is also expected to have substantial effects on value of retranslations.
Advances in translation technology in the last century have transformed the translatiosphere —the... more Advances in translation technology in the last century have transformed the translatiosphere —the semiotic space where translators work and translations exist—in many ways. The increasingly digital nature of the translatiosphere, predominantly controlled by big companies, has repercussions in the social, economic, and political realms, with direct consequences for human translators. In this article, we propose organizing the translatiosphere in such a way that we can promote a more equitable and sustainable environment where automation plays an important role. We examine discussions on privacy and data protection, on translation tools, and on the dynamics of building such tools. We observe that the product of a translator’s work, translated text, has become digital data and that there is no guarantee these data will be protected. The intellectual property rights of translators are at risk, as their data are vulnerable to processing and even appropriation by major service providers. We aim to promote a healthy discussion on these pressing issues and propose ways to improve the translation space in the age of artificial intelligence.
In this study, we examine how TIS education unfolds within an all-encompassing digital education ... more In this study, we examine how TIS education unfolds within an all-encompassing digital education context that has been dramatically intensified by the sudden switch over to online-only instruction during the COVID-19 pandemic in major universities in Turkey. We surveyed 17 instructors (four were later interviewed) and 46 undergraduate students in order to find out how pedagogical relationships are impacted by the online-only distance education modalities. The disruptive effects as well as emancipatory potentials of these changes for TIS pedagogy were probed. In addressing these issues, the conceptual framework of the threefold division of educational purposes into qualification, socialisation, and subjectification was deployed. The analysis of our data suggests a lack of concerted attempts to address subjectification as a central issue in the online-only learning environment in TIS education. Both instructors and students have concerns regarding the domain of subjectification. Yet, instructors seem mostly focused on qualification- and socialisation-related issues rather than the needs of their students in terms of their subjectification. In this context, the so-called platform capitalism promotes pedagogical relationships that are not conducive to fostering the domain of subjectification and therefore poses a risk to the development of students’ personal and professional identity.
The present study aims to address the lack of nation-wide explora- tion of ergonomics of translat... more The present study aims to address the lack of nation-wide explora- tion of ergonomics of translation in Turkey and to build psychoso- cial and physical ergonomics awareness among translation students. Our research design encapsulated two projects. An initial project, a nation-wide survey, provided an overview of the situation in Turkey in relation to ergonomics of translation. The second project, conducted within the framework of a course designed to build ergonomic awareness, was a multi-method action research project involving interviews, direct observations and project-based learning. In the first phase of the project, the 20 senior students enrolled in the course administered a survey to 250 translators as part of a field research project, also involving semi-structured inter- views during workplace visits. In the second phase, students com- pleted a translation project, simulating a real market situation and exposing them to the challenges of organisational ergonomics. Our study highlights a lack of common standards and awareness in the field of ergonomics in Turkey. It revealed that students’ reports reflected clear benefits from direct interactions with the market actors and the observation of ergonomic conditions in the field. The insights from such a course can equip students with the knowl- edge and skills required for professional life.
The Role of Technology in Conference Interpreter Training, 2020
Over the last decade, virtual worlds have proved to be a productive, motivating and innovative en... more Over the last decade, virtual worlds have proved to be a productive, motivating and innovative environment for learning and teaching. In this study, we aim to gain an insight into interpreting students' and professionals' attitudes towards a virtual learning platform developed within the scope of the ÇEV-VİR learning environment. With this aim in mind, interpreting students' performances across different settings - conventional interpreting laboratory and 3D virtual world – were compared in terms of fluency, defined for the purposes of the study as pauses and repairs. Surveys administered to both students and professionals were analysed in order to evaluate possible contributions of virtual worlds to interpreter training as well as to the professional development of interpreters. The analyses of surveys, carried out before and after experiments with students and trials by professionals, suggest that this innovative learning and practice environment has significant potential and can be integrated into interpreting education for self-directed, interactive and independent study.
Proceedings of the Qualities of Literary Machine Translation - MT Summit 2019, 2019
The increasing number of retranslations and wider availability of their texts on the Internet is ... more The increasing number of retranslations and wider availability of their texts on the Internet is expected to create a positive impact on MT systems by producing more matches. Yet, we argue that retranslations conducted using MT would differ from those completed without any recourse to MT in terms of creative solutions. This paper aims to discuss the possible effects of MT on retranslation of literary texts with a focus on creativity. 21 fourth-year T&I students translated two excerpts from Robinson Crusoe into Turkish, one with, and one without the help of an online MT service. We included the analysis of four different translations of the same text available on the market, in terms of creativity. Analysis of solutions produced for 252 translation units suggests that the use of MT is likely to hinder creativity for novice translators for English-Turkish language pair.
Audiovisual translation (AVT) has increased rapidly in Turkey in the last two decades, due to the... more Audiovisual translation (AVT) has increased rapidly in Turkey in the last two decades, due to the increasing demand for foreign productions. Both professional and amateur audiovisual translators are involved in the production of Turkish subtitles. The censorship policies in the country affect AV translation both as a process and a product. This study aims at outlining the general profile of AV translators, with a focus on fansubbers, and their views on censorship. Data were collected through an electronic survey completed by 107 translators, and correspondence through e-mail and telephone interviews with professional translators. The results suggest a high degree of censorship in Turkey for AV materials; translators for TV channels must abide by rules set forth by government institutions or employers. Subtitles by fansubbers available at online portals are closer to the original text, although with minor modifications due to personal preferences.
In an initial effort of identifying the needs and expectations in translation technologies in Tur... more In an initial effort of identifying the needs and expectations in translation technologies in Turkey, there are many issues regarding the profile and views of the three major actors in the field of translation and interpreting: (1) students, (2) faculty members, and (3) professional translators and interpreters. This study aimed to reveal current situation in the country through documentary research and three surveys. An analysis of survey responses, websites of universities and translation companies, and bibliography of research on translation technologies in Turkey suggest that in spite of the increasing interest in the field, translation technology is underrepresented in the curricula, research, and the translation market. To achieve a satisfactory level of progress in adopting and developing Turkish language translation technologies, curricula need to revised and faculty need a greater level of specialization and research in technology, with more support for in-service training of practicing translators.
Taking Turkey’s case as a basis, the current study focuses on the retranslation practice with an ... more Taking Turkey’s case as a basis, the current study focuses on the retranslation practice with an aim to discuss plagiaristic forms of retranslation which may create serious repercussions in the field of translation such as violating translators’ copyrights, complicating the issue of translator’s voice, producing defective cultural artifacts and affecting culture in general negatively. The study tries to outline and exemplify commonly-accepted impetuses for retranslation and inquire the validity of the rationale for the retranslations with a particular focus on Turkey. For our analysis, we used a total of 40 classical books distributed by a national newspaper as a promotional campaign. Following a brief discussion on voice in translation, an overview of publishing and retranslation practices in Turkey; this study presents guidelines for a more comprehensive analysis of the phenomenon of plagiarism in retranslation and translation in general. The analyses of both qualitative and quantitative data derived from the sample of classical books showed that the books were just reproduction rather than retranslation or translation at all. The article concludes with a discussion on the possible impact of fake retranslations on translation practice and culture in general and calls for further empirical studies to prevent plagiarism in translation.
İngilizce-Türkçe dil ikilisi için bilgisayar çevirisi (BÇ) çalışmalarının tarihi 1960’lı yılların... more İngilizce-Türkçe dil ikilisi için bilgisayar çevirisi (BÇ) çalışmalarının tarihi 1960’lı yılların başlarına kadar dayanmaktadır. Söz konusu dil ikilisi için yapılan BÇ çalışmalarının uzun bir aradan sonra 2000’li yıllarda yeniden hız kazandığı görülmektedir. İngilizce-Türkçe BÇ sistemlerini oluşturma sürecinde karşılaşılan temel zorlukların başında biçimbirimsel ve sözdizimsel farklılıklar yatmaktadır. Türkiye’de çevirinin birçok kişi tarafından ehil olmayan geniş kitlelerce yapılabilecek bir iş olarak görülmesi çeviride arz-talep dengesini etkileyebilmekte ve henüz kanıtlanmamış olsa da bu durum BÇ çalışmalarının önünde bir başka engel olabilmektedir.
Bilgisayar çevirisinin ve bilgisayar destekli çeviri araçlarının çeviri eğitiminde tanıtılması, kullanılması, avantajlarının ve eksikliklerinin tespit edilmesi hem çevirmen adaylarının meslekî gelişimine katkıda bulunma hem de bu alanda yapılacak çalışmalar için bir zemin sunma potansiyeline sahiptir. Çalışma genç çevirmenlerin genel olarak bilgisayar çevirisi, BÇ’nin çeviri sürecine katkısı ve bilgisayar destekli çeviri hakkındaki görüşlerini incelemektedir. Veriler dört yıl boyunca 106 üçüncü sınıf çeviri öğrencisinden zorunlu olarak aldıkları ders kapsamında toplanmıştır. Veriler, öğrencilerin Google Çeviri sistemi desteğiyle çeviri belleği sistemi kullanarak tamamladıkları çeviriler hakkında yaptıkları yorumlar ve dönem sonunda internet üzerinden doldurdukları ankete verdikleri yanıtlardan ibarettir. Öğrenciler on beş hafta süren çeviri teknolojileri dersi kapsamında dönem projesi olarak farklı metin türlerini önce Google Çevirmen Araç Seti bünyesinde Google Çeviri’yi kullanarak çevirmiş, daha sonra bilgisayarın sunduğu bu taslak çeviriyi çeviri bellek sisteminde terim yönetim sistemi desteğiyle düzelterek çevirilerini tamamlamışlardır. Son olarak öğrenciler, hem Google’ın sunduğu BÇ çıktıları hem de arkadaşlarının çevirdiği aynı metnin diğer bölümleri hakkında yorumlarda bulunmuş ve dönüt vermişlerdir.
2010-2013 döneminde, sesle veri girme, metin okuma, çeviri önerisi girme gibi teknik bakımdan yenilikler yaşanmasına ve kullandığı paralel metin veritabanı sürekli gelişmesine rağmen Google’ın ücretsiz olarak sunmuş olduğu İngilizce-Türkçe bilgisayar çevirisinin genel olarak kalitesinin öğrenciler açısından herhangi bir iyileşme göstermediği açıktır. Veri analizlerinin sonuçlarına göre BÇ çıktıları çoğunlukla doğruluk bakımından kabul edilemez olarak görülmektedir ancak taslak çeviri sunma yönünden belirli bir potansiyele sahip olduğu birçok öğrenci tarafından teslim edilmektedir. Google Çevirmen Araç Seti’nin sunduğu çeviri bellek sistemi ve bu sistemin içerisine dâhil edilebilen terim yönetim sistemi çevirmen adayları tarafından oldukça olumlu karşılanmaktadır. Öğrencilerin bilgisayar çevirisine karşı olumsuz bakışının genel olarak Google Çeviri sisteminin düşük kalitede çeviri sunmasından kaynaklandığı, öğrencilerin çeviri sürecinde bilgisayar desteği kullanılmasına karşı genel bir olumsuz tavır göstermediği sonucuna varılmaktadır.
Post-editing machine translation (MT) has emerged as a new requirement for
translators due to th... more Post-editing machine translation (MT) has emerged as a new requirement for
translators due to the changing face of the translation industry. This need is
augmented by the growing volume of texts to be translated and the constant
progress in MT in the last decades. The current study explores the preliminary
results of an experimental course where translation students post-edited texts
from different fields translated by Google Translate MT system from English into
Turkish. Logs kept by the students for each translation task, students’ answers
to survey questions, and translation products were used to analyze the overall
effect of this method on novice translators and their reaction to using MT in
classroom, and to compare students’ performance in post-editing MT output
and translating from scratch for similar texts. The results suggest that although
MT post-editing seems to be a difficult and irritating task for the English-Turkish
language pair, novice translators are positive about the place of this new
component in the curriculum. The analyses of data also show that students’
performance does not seem to vary across two methods (MT post-editing and
translating from scratch), which suggests that MT is not likely to contribute to
students’ performance as translators. It can also be argued that using MT as
a bad model has a potential to be a productive activity in translation courses.
The International Journal of Translation and Interpreting Research, Jul 2014
The use of technology in the translation process has already become a common practice. Translatio... more The use of technology in the translation process has already become a common practice. Translation evaluation in most training programs in Turkey, however, seems to ignore the place of technology since exams are taken using printed resources only. The current study aims at exploring students’ use of time, performance and reaction when they translate texts using different resources and in different settings, thus, seeing in which contexts students feel better and can achieve better results when tested. Nine senior translation students participated in the study. All were native speakers of Turkish and advanced-level learners of English. Each participant was given four different types of texts: technical, literary, legal, and media. Participants translated each text from English into Turkish in 40 minutes using three different ways. All translation sessions were supervised: (1) using printed resources only, (2) using online resources only, and (3) post-editing target texts produced via Google Translate. After each session, the participants completed online questionnaires. The analysis of the questionnaires and evaluations of the translations suggest that novice translators tend to prefer working in an electronic environment using Internet resources. The novice translators did not seem to be very comfortable with post-editing machine translation outputs, especially for literary texts. No major differences, in terms of their scores and use of time, are observed across the three sessions, and individual preferences of the students and the perceived difficulty level of the texts seem to have more effect on the time use and performance. The answers to the survey questions also suggest that exam settings for the translation courses need to be customized so that Internet resources and other translation tools can be integrated.
Teknoloji kullanarak öğretmek ve öğrenmek bir çok alanın önemli bir parçası haline gelmiştir ve b... more Teknoloji kullanarak öğretmek ve öğrenmek bir çok alanın önemli bir parçası haline gelmiştir ve buna mütercim tercümanlık (ya da çeviribilim) da dahildir. Çeviri teknolojileri dersleri artık çeviri müfredatlarına eklenmektedir ve bu derslerin amacı öğrencilere çeviri piyasasında daha verimli ve rekabetçi olmak için yeterli teknoloji yetkinliğini kazandırmaktır. Türkiye’de, birçok Avrupa ülkesinde de olduğu gibi, üniversiteler arasında lisans düzeyinde teknolojinin müfredata dahil edilmesi konusunda bir tutarlılık yoktur. Bu çalışma ülkedeki mütercim tercümanlık ya da çeviribilim bölümlerine teknolojinin dahil edilmesi konusundaki genel tutumu incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışmanın bir diğer amacı orta ölçekli bir vakıf üniversitesinde verilmekte olan bir çeviri teknolojileri dersinde üç yıl boyunca 62 öğrenciden toplanan verilere dayanarak bir vaka çalışması sunmaktır. Çalışma aynı zamanda mütercim tercümanlık ve çeviribilim bölümlerinde verilen teknoloji dersleri için bir kılavuz oluşturma çabasına da katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. Üniversitelerin ağ sitelerinde verilen bilgiler doğrultusunda – programa dahil ise – çeviri teknoloji dersleri, teknolojinin Türkiye’deki çeviri müfredatındaki yerini tartışmak için temel olarak alınmıştır. Vaka çalışması için veriler çeviri teknolojileri dersinin tamamlanmasından sonra çevrimiçi anketler aracılığıyla toplanmıştır. Anketler katılımcıların teknoloji, programları çerçevesinde aldıkları teknoloji dersinin faydaları ve bilgisayar çevirisi destekli çeviri belleği sistemleri kullanma deneyimleri hakkındaki görüşlerini incelemeye yönelik tasarlanmıştır. Veriler hem nicel hem de nitel olarak analiz edilmiştir. Sonuçlara göre, çeviri öğrencilerinin yeni teknolojileri öğrenme ve kullanma konusunda çok ilgili oldukları ve bazı araç ve yazılımlar üzerinde daha fazla durulmasını tercih ettikleri söylenebilmektedir. Katılımcılar teknoloji dersinden büyük ölçüde faydalanmışlardır ve katılımcıların üçte ikisinden fazlası tüm araç ve yazılımları tam anlamıyla öğrenmek için tek bir dersin yeterli olmadığını belirtmiştir. Bu çalışmada ana hatları sunulan çeviri teknolojileri dersi yeni kurulmuş bölümlerde benzeri derslerin teşvik edilmesi için ideal bir başlangıç noktası ve ülkede hâlihazırda mevcut diğer çeviri bölümleri için iyi bir kıyas noktası sayılabilmektedir. Çalışmanın sonuçlarına dayanarak çeviri müfredatlarında teknolojiye daha fazla yoğunlaşılması ve teknolojinin yeri konusunda daha tutarlı olunması gerektiği salık verilebilmektedir.
Montréal. Il a pour mission la promotion et la valorisation de la recherche. Érudit offre des ser... more Montréal. Il a pour mission la promotion et la valorisation de la recherche. Érudit offre des services d'édition numérique de documents scientifiques depuis 1998. Note : les règles d'écriture des références bibliographiques peuvent varier selon les différents domaines du savoir.
With translators and interpreters being increasingly expected to develop sophisticated computer s... more With translators and interpreters being increasingly expected to develop sophisticated computer skills to succeed in the translation and interpreting industries, interpreter trainers must explore new and effective ways of integrating new technologies in their courses. Virtual worlds have quickly exceeded the affordances of social networking tools and are now assuming an important place in educational settings worldwide. This article outlines the main features of a popular virtual world (Second Life) and explores how it might be used as a platform for interpreter training. After contextualizing the pedagogical use of virtual worlds within the wider approach to computer-assisted interpreter training, the article examines the advantages derived from learners' access to multi-sensory stimuli as well as quasi-professional practice settings that Second Life facilitates. This is followed by an overview of the ways in which Second Life supports blended learning without compromising the degree and quality of practice and feedback involved in such courses. The final section outlines the main steps to cover in setting up an interpreting course using Second Life.
Virtual Worlds such as Second Life have started to take their place in educational settings. With... more Virtual Worlds such as Second Life have started to take their place in educational settings. With its growing capacity and authentic nature, virtual worlds are likely to serve as a valuable platform for novice interpreters as well. This descriptive study aims at outlining the main features of Second Life that might have a facilitative role in interpreter training and discuss ways to integrate such Technologies in training programs. The presentation will start with a general discussion of current technologies used in and for translator/interpreter education and then continue with a brief demonstration of Second Life. The study will present preliminary findings of the survey administered to novice translators, investigating their perceptions of virtual worlds as a tool for professional development as well as perceptions regarding potential benefits and constraints of the environment on aspects related to technology and translation/interpretation. Findings from this survey are used to propose core guidelines for the optimal application of Second Life to professional development opportunities for prospective and in-service interpreters.
Çeviribilim ve Uygulamaları Dergisi Journal of Translation Studies, 2024
This article explores research on translator’s style that started at the end of 20th century with... more This article explores research on translator’s style that started at the end of 20th century with a focus on the most influential works on the topic. Literary style has always been a field of interest to Translation Studies but it took a quite long time until it was accepted that the translator has a unique style besides the author’s. The most important contribution in this line was made by Mona Baker, who applied linguistic tools to introduce the idea of corpus and translation corpus into the field. But with the introduction of computers into the translation process and the popularization of machine translation at the beginning of 21st century, the emergence of post-editor role for translators has also brought forward the concept of mechanical style or machine translation style. The neural machine translation that arose as the volume of translational data increased and the technology improved, encouraged scientists to direct their attention from technical and general texts to creative ones; but the investigations focused on the notions of accuracy and quality in the first periods. As the investigations changed their focus from target texts that were created by the machine translation models trained by anonymous and general texts, the concepts of creativity and style in translation and their place in a translation world increasingly defined by automation has taken foreground. In our work, we discuss how these developments that make possible a humane touch to the machine translation will have impact on translation work in general. We also provide a historical evolution of the investigation of style in human and machine translations within Translation Studies.
Litera: Dil, Edebiyat ve Kültür Araştırmaları Dergisi, 2022
Engaging with a spectrum of intermodal and intermedial translation, the primary aim of this study... more Engaging with a spectrum of intermodal and intermedial translation, the primary aim of this study is to present and apply a holistic multimodal approach to song translation through which the interaction of the potential meaning of semiotic resources can be considered as a composite and indivisible whole. The focus of this study is Fiddler on the Roof, chosen because it has been translated for both stage and film musicals in Turkiye. With this purpose, we adopted a triple model which operationalized Halliday’s Systemic Functional Grammar (SFG), Kress and van Leeuwen’s integrated approach by combining textual and visual grammar, and Leeuwen’s (1999) framework of musical analysis. Our historical approach to the Turkish musical landscape proposes that translation strategies for songs in film musicals reflect a consistent pattern of choice (mainly mixed translation) arising from state-monopolized TV impositions; while in contrast, for stage musicals, the wider range of translation strategies shed light on fluctuations in multi-semiotic popular arts entertainment, caused by ideologically- and economically-driven practices. Our in-depth multimodal analysis revealed that an integrated approach can bring to the surface the potential density of interacting semiosis in the performative and narrative dimensions of musicals. These new dimensions, enabled through a multimodal analysis, require new skills, knowledge and literacies, thus, expanding the boundaries of translation studies.
In this study, we use the history of translation and retranslation of Western literature into Tur... more In this study, we use the history of translation and retranslation of Western literature into Turkish as the backdrop for a discussion of how the value of retranslations varies over time and in different contexts. We consider how the changing importance of key players influences the valorization of retranslations. Tracing the story of direct and indirect translations of Dostoevsky’s works, we show how these variables change in the shifting target landscape. Our study also addresses the relationships, in the Turkish context, between copyright, commercial interests, and plagiarism in retranslations. We further the discussion, touching on the value and impact of retranslations in the age of artificial intelligence on the translation ecosystem. We also examine motivations for retranslations and how these change in the evolving cultural space. Our analysis of various periods of the (re)translational history of Dostoevsky in Turkish reveals shifts in the weight of different factors on the value of retranslations. State interventions, involvement of author-editors in the campaigns launched by publishing houses, plagiarism and digital technology have already had an impact on retranslations’ value in the target context. The growing role of machine translation in the translation market is also expected to have substantial effects on value of retranslations.
Advances in translation technology in the last century have transformed the translatiosphere —the... more Advances in translation technology in the last century have transformed the translatiosphere —the semiotic space where translators work and translations exist—in many ways. The increasingly digital nature of the translatiosphere, predominantly controlled by big companies, has repercussions in the social, economic, and political realms, with direct consequences for human translators. In this article, we propose organizing the translatiosphere in such a way that we can promote a more equitable and sustainable environment where automation plays an important role. We examine discussions on privacy and data protection, on translation tools, and on the dynamics of building such tools. We observe that the product of a translator’s work, translated text, has become digital data and that there is no guarantee these data will be protected. The intellectual property rights of translators are at risk, as their data are vulnerable to processing and even appropriation by major service providers. We aim to promote a healthy discussion on these pressing issues and propose ways to improve the translation space in the age of artificial intelligence.
In this study, we examine how TIS education unfolds within an all-encompassing digital education ... more In this study, we examine how TIS education unfolds within an all-encompassing digital education context that has been dramatically intensified by the sudden switch over to online-only instruction during the COVID-19 pandemic in major universities in Turkey. We surveyed 17 instructors (four were later interviewed) and 46 undergraduate students in order to find out how pedagogical relationships are impacted by the online-only distance education modalities. The disruptive effects as well as emancipatory potentials of these changes for TIS pedagogy were probed. In addressing these issues, the conceptual framework of the threefold division of educational purposes into qualification, socialisation, and subjectification was deployed. The analysis of our data suggests a lack of concerted attempts to address subjectification as a central issue in the online-only learning environment in TIS education. Both instructors and students have concerns regarding the domain of subjectification. Yet, instructors seem mostly focused on qualification- and socialisation-related issues rather than the needs of their students in terms of their subjectification. In this context, the so-called platform capitalism promotes pedagogical relationships that are not conducive to fostering the domain of subjectification and therefore poses a risk to the development of students’ personal and professional identity.
The present study aims to address the lack of nation-wide explora- tion of ergonomics of translat... more The present study aims to address the lack of nation-wide explora- tion of ergonomics of translation in Turkey and to build psychoso- cial and physical ergonomics awareness among translation students. Our research design encapsulated two projects. An initial project, a nation-wide survey, provided an overview of the situation in Turkey in relation to ergonomics of translation. The second project, conducted within the framework of a course designed to build ergonomic awareness, was a multi-method action research project involving interviews, direct observations and project-based learning. In the first phase of the project, the 20 senior students enrolled in the course administered a survey to 250 translators as part of a field research project, also involving semi-structured inter- views during workplace visits. In the second phase, students com- pleted a translation project, simulating a real market situation and exposing them to the challenges of organisational ergonomics. Our study highlights a lack of common standards and awareness in the field of ergonomics in Turkey. It revealed that students’ reports reflected clear benefits from direct interactions with the market actors and the observation of ergonomic conditions in the field. The insights from such a course can equip students with the knowl- edge and skills required for professional life.
The Role of Technology in Conference Interpreter Training, 2020
Over the last decade, virtual worlds have proved to be a productive, motivating and innovative en... more Over the last decade, virtual worlds have proved to be a productive, motivating and innovative environment for learning and teaching. In this study, we aim to gain an insight into interpreting students' and professionals' attitudes towards a virtual learning platform developed within the scope of the ÇEV-VİR learning environment. With this aim in mind, interpreting students' performances across different settings - conventional interpreting laboratory and 3D virtual world – were compared in terms of fluency, defined for the purposes of the study as pauses and repairs. Surveys administered to both students and professionals were analysed in order to evaluate possible contributions of virtual worlds to interpreter training as well as to the professional development of interpreters. The analyses of surveys, carried out before and after experiments with students and trials by professionals, suggest that this innovative learning and practice environment has significant potential and can be integrated into interpreting education for self-directed, interactive and independent study.
Proceedings of the Qualities of Literary Machine Translation - MT Summit 2019, 2019
The increasing number of retranslations and wider availability of their texts on the Internet is ... more The increasing number of retranslations and wider availability of their texts on the Internet is expected to create a positive impact on MT systems by producing more matches. Yet, we argue that retranslations conducted using MT would differ from those completed without any recourse to MT in terms of creative solutions. This paper aims to discuss the possible effects of MT on retranslation of literary texts with a focus on creativity. 21 fourth-year T&I students translated two excerpts from Robinson Crusoe into Turkish, one with, and one without the help of an online MT service. We included the analysis of four different translations of the same text available on the market, in terms of creativity. Analysis of solutions produced for 252 translation units suggests that the use of MT is likely to hinder creativity for novice translators for English-Turkish language pair.
Audiovisual translation (AVT) has increased rapidly in Turkey in the last two decades, due to the... more Audiovisual translation (AVT) has increased rapidly in Turkey in the last two decades, due to the increasing demand for foreign productions. Both professional and amateur audiovisual translators are involved in the production of Turkish subtitles. The censorship policies in the country affect AV translation both as a process and a product. This study aims at outlining the general profile of AV translators, with a focus on fansubbers, and their views on censorship. Data were collected through an electronic survey completed by 107 translators, and correspondence through e-mail and telephone interviews with professional translators. The results suggest a high degree of censorship in Turkey for AV materials; translators for TV channels must abide by rules set forth by government institutions or employers. Subtitles by fansubbers available at online portals are closer to the original text, although with minor modifications due to personal preferences.
In an initial effort of identifying the needs and expectations in translation technologies in Tur... more In an initial effort of identifying the needs and expectations in translation technologies in Turkey, there are many issues regarding the profile and views of the three major actors in the field of translation and interpreting: (1) students, (2) faculty members, and (3) professional translators and interpreters. This study aimed to reveal current situation in the country through documentary research and three surveys. An analysis of survey responses, websites of universities and translation companies, and bibliography of research on translation technologies in Turkey suggest that in spite of the increasing interest in the field, translation technology is underrepresented in the curricula, research, and the translation market. To achieve a satisfactory level of progress in adopting and developing Turkish language translation technologies, curricula need to revised and faculty need a greater level of specialization and research in technology, with more support for in-service training of practicing translators.
Taking Turkey’s case as a basis, the current study focuses on the retranslation practice with an ... more Taking Turkey’s case as a basis, the current study focuses on the retranslation practice with an aim to discuss plagiaristic forms of retranslation which may create serious repercussions in the field of translation such as violating translators’ copyrights, complicating the issue of translator’s voice, producing defective cultural artifacts and affecting culture in general negatively. The study tries to outline and exemplify commonly-accepted impetuses for retranslation and inquire the validity of the rationale for the retranslations with a particular focus on Turkey. For our analysis, we used a total of 40 classical books distributed by a national newspaper as a promotional campaign. Following a brief discussion on voice in translation, an overview of publishing and retranslation practices in Turkey; this study presents guidelines for a more comprehensive analysis of the phenomenon of plagiarism in retranslation and translation in general. The analyses of both qualitative and quantitative data derived from the sample of classical books showed that the books were just reproduction rather than retranslation or translation at all. The article concludes with a discussion on the possible impact of fake retranslations on translation practice and culture in general and calls for further empirical studies to prevent plagiarism in translation.
İngilizce-Türkçe dil ikilisi için bilgisayar çevirisi (BÇ) çalışmalarının tarihi 1960’lı yılların... more İngilizce-Türkçe dil ikilisi için bilgisayar çevirisi (BÇ) çalışmalarının tarihi 1960’lı yılların başlarına kadar dayanmaktadır. Söz konusu dil ikilisi için yapılan BÇ çalışmalarının uzun bir aradan sonra 2000’li yıllarda yeniden hız kazandığı görülmektedir. İngilizce-Türkçe BÇ sistemlerini oluşturma sürecinde karşılaşılan temel zorlukların başında biçimbirimsel ve sözdizimsel farklılıklar yatmaktadır. Türkiye’de çevirinin birçok kişi tarafından ehil olmayan geniş kitlelerce yapılabilecek bir iş olarak görülmesi çeviride arz-talep dengesini etkileyebilmekte ve henüz kanıtlanmamış olsa da bu durum BÇ çalışmalarının önünde bir başka engel olabilmektedir.
Bilgisayar çevirisinin ve bilgisayar destekli çeviri araçlarının çeviri eğitiminde tanıtılması, kullanılması, avantajlarının ve eksikliklerinin tespit edilmesi hem çevirmen adaylarının meslekî gelişimine katkıda bulunma hem de bu alanda yapılacak çalışmalar için bir zemin sunma potansiyeline sahiptir. Çalışma genç çevirmenlerin genel olarak bilgisayar çevirisi, BÇ’nin çeviri sürecine katkısı ve bilgisayar destekli çeviri hakkındaki görüşlerini incelemektedir. Veriler dört yıl boyunca 106 üçüncü sınıf çeviri öğrencisinden zorunlu olarak aldıkları ders kapsamında toplanmıştır. Veriler, öğrencilerin Google Çeviri sistemi desteğiyle çeviri belleği sistemi kullanarak tamamladıkları çeviriler hakkında yaptıkları yorumlar ve dönem sonunda internet üzerinden doldurdukları ankete verdikleri yanıtlardan ibarettir. Öğrenciler on beş hafta süren çeviri teknolojileri dersi kapsamında dönem projesi olarak farklı metin türlerini önce Google Çevirmen Araç Seti bünyesinde Google Çeviri’yi kullanarak çevirmiş, daha sonra bilgisayarın sunduğu bu taslak çeviriyi çeviri bellek sisteminde terim yönetim sistemi desteğiyle düzelterek çevirilerini tamamlamışlardır. Son olarak öğrenciler, hem Google’ın sunduğu BÇ çıktıları hem de arkadaşlarının çevirdiği aynı metnin diğer bölümleri hakkında yorumlarda bulunmuş ve dönüt vermişlerdir.
2010-2013 döneminde, sesle veri girme, metin okuma, çeviri önerisi girme gibi teknik bakımdan yenilikler yaşanmasına ve kullandığı paralel metin veritabanı sürekli gelişmesine rağmen Google’ın ücretsiz olarak sunmuş olduğu İngilizce-Türkçe bilgisayar çevirisinin genel olarak kalitesinin öğrenciler açısından herhangi bir iyileşme göstermediği açıktır. Veri analizlerinin sonuçlarına göre BÇ çıktıları çoğunlukla doğruluk bakımından kabul edilemez olarak görülmektedir ancak taslak çeviri sunma yönünden belirli bir potansiyele sahip olduğu birçok öğrenci tarafından teslim edilmektedir. Google Çevirmen Araç Seti’nin sunduğu çeviri bellek sistemi ve bu sistemin içerisine dâhil edilebilen terim yönetim sistemi çevirmen adayları tarafından oldukça olumlu karşılanmaktadır. Öğrencilerin bilgisayar çevirisine karşı olumsuz bakışının genel olarak Google Çeviri sisteminin düşük kalitede çeviri sunmasından kaynaklandığı, öğrencilerin çeviri sürecinde bilgisayar desteği kullanılmasına karşı genel bir olumsuz tavır göstermediği sonucuna varılmaktadır.
Post-editing machine translation (MT) has emerged as a new requirement for
translators due to th... more Post-editing machine translation (MT) has emerged as a new requirement for
translators due to the changing face of the translation industry. This need is
augmented by the growing volume of texts to be translated and the constant
progress in MT in the last decades. The current study explores the preliminary
results of an experimental course where translation students post-edited texts
from different fields translated by Google Translate MT system from English into
Turkish. Logs kept by the students for each translation task, students’ answers
to survey questions, and translation products were used to analyze the overall
effect of this method on novice translators and their reaction to using MT in
classroom, and to compare students’ performance in post-editing MT output
and translating from scratch for similar texts. The results suggest that although
MT post-editing seems to be a difficult and irritating task for the English-Turkish
language pair, novice translators are positive about the place of this new
component in the curriculum. The analyses of data also show that students’
performance does not seem to vary across two methods (MT post-editing and
translating from scratch), which suggests that MT is not likely to contribute to
students’ performance as translators. It can also be argued that using MT as
a bad model has a potential to be a productive activity in translation courses.
The International Journal of Translation and Interpreting Research, Jul 2014
The use of technology in the translation process has already become a common practice. Translatio... more The use of technology in the translation process has already become a common practice. Translation evaluation in most training programs in Turkey, however, seems to ignore the place of technology since exams are taken using printed resources only. The current study aims at exploring students’ use of time, performance and reaction when they translate texts using different resources and in different settings, thus, seeing in which contexts students feel better and can achieve better results when tested. Nine senior translation students participated in the study. All were native speakers of Turkish and advanced-level learners of English. Each participant was given four different types of texts: technical, literary, legal, and media. Participants translated each text from English into Turkish in 40 minutes using three different ways. All translation sessions were supervised: (1) using printed resources only, (2) using online resources only, and (3) post-editing target texts produced via Google Translate. After each session, the participants completed online questionnaires. The analysis of the questionnaires and evaluations of the translations suggest that novice translators tend to prefer working in an electronic environment using Internet resources. The novice translators did not seem to be very comfortable with post-editing machine translation outputs, especially for literary texts. No major differences, in terms of their scores and use of time, are observed across the three sessions, and individual preferences of the students and the perceived difficulty level of the texts seem to have more effect on the time use and performance. The answers to the survey questions also suggest that exam settings for the translation courses need to be customized so that Internet resources and other translation tools can be integrated.
Teknoloji kullanarak öğretmek ve öğrenmek bir çok alanın önemli bir parçası haline gelmiştir ve b... more Teknoloji kullanarak öğretmek ve öğrenmek bir çok alanın önemli bir parçası haline gelmiştir ve buna mütercim tercümanlık (ya da çeviribilim) da dahildir. Çeviri teknolojileri dersleri artık çeviri müfredatlarına eklenmektedir ve bu derslerin amacı öğrencilere çeviri piyasasında daha verimli ve rekabetçi olmak için yeterli teknoloji yetkinliğini kazandırmaktır. Türkiye’de, birçok Avrupa ülkesinde de olduğu gibi, üniversiteler arasında lisans düzeyinde teknolojinin müfredata dahil edilmesi konusunda bir tutarlılık yoktur. Bu çalışma ülkedeki mütercim tercümanlık ya da çeviribilim bölümlerine teknolojinin dahil edilmesi konusundaki genel tutumu incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışmanın bir diğer amacı orta ölçekli bir vakıf üniversitesinde verilmekte olan bir çeviri teknolojileri dersinde üç yıl boyunca 62 öğrenciden toplanan verilere dayanarak bir vaka çalışması sunmaktır. Çalışma aynı zamanda mütercim tercümanlık ve çeviribilim bölümlerinde verilen teknoloji dersleri için bir kılavuz oluşturma çabasına da katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. Üniversitelerin ağ sitelerinde verilen bilgiler doğrultusunda – programa dahil ise – çeviri teknoloji dersleri, teknolojinin Türkiye’deki çeviri müfredatındaki yerini tartışmak için temel olarak alınmıştır. Vaka çalışması için veriler çeviri teknolojileri dersinin tamamlanmasından sonra çevrimiçi anketler aracılığıyla toplanmıştır. Anketler katılımcıların teknoloji, programları çerçevesinde aldıkları teknoloji dersinin faydaları ve bilgisayar çevirisi destekli çeviri belleği sistemleri kullanma deneyimleri hakkındaki görüşlerini incelemeye yönelik tasarlanmıştır. Veriler hem nicel hem de nitel olarak analiz edilmiştir. Sonuçlara göre, çeviri öğrencilerinin yeni teknolojileri öğrenme ve kullanma konusunda çok ilgili oldukları ve bazı araç ve yazılımlar üzerinde daha fazla durulmasını tercih ettikleri söylenebilmektedir. Katılımcılar teknoloji dersinden büyük ölçüde faydalanmışlardır ve katılımcıların üçte ikisinden fazlası tüm araç ve yazılımları tam anlamıyla öğrenmek için tek bir dersin yeterli olmadığını belirtmiştir. Bu çalışmada ana hatları sunulan çeviri teknolojileri dersi yeni kurulmuş bölümlerde benzeri derslerin teşvik edilmesi için ideal bir başlangıç noktası ve ülkede hâlihazırda mevcut diğer çeviri bölümleri için iyi bir kıyas noktası sayılabilmektedir. Çalışmanın sonuçlarına dayanarak çeviri müfredatlarında teknolojiye daha fazla yoğunlaşılması ve teknolojinin yeri konusunda daha tutarlı olunması gerektiği salık verilebilmektedir.
Montréal. Il a pour mission la promotion et la valorisation de la recherche. Érudit offre des ser... more Montréal. Il a pour mission la promotion et la valorisation de la recherche. Érudit offre des services d'édition numérique de documents scientifiques depuis 1998. Note : les règles d'écriture des références bibliographiques peuvent varier selon les différents domaines du savoir.
With translators and interpreters being increasingly expected to develop sophisticated computer s... more With translators and interpreters being increasingly expected to develop sophisticated computer skills to succeed in the translation and interpreting industries, interpreter trainers must explore new and effective ways of integrating new technologies in their courses. Virtual worlds have quickly exceeded the affordances of social networking tools and are now assuming an important place in educational settings worldwide. This article outlines the main features of a popular virtual world (Second Life) and explores how it might be used as a platform for interpreter training. After contextualizing the pedagogical use of virtual worlds within the wider approach to computer-assisted interpreter training, the article examines the advantages derived from learners' access to multi-sensory stimuli as well as quasi-professional practice settings that Second Life facilitates. This is followed by an overview of the ways in which Second Life supports blended learning without compromising the degree and quality of practice and feedback involved in such courses. The final section outlines the main steps to cover in setting up an interpreting course using Second Life.
Virtual Worlds such as Second Life have started to take their place in educational settings. With... more Virtual Worlds such as Second Life have started to take their place in educational settings. With its growing capacity and authentic nature, virtual worlds are likely to serve as a valuable platform for novice interpreters as well. This descriptive study aims at outlining the main features of Second Life that might have a facilitative role in interpreter training and discuss ways to integrate such Technologies in training programs. The presentation will start with a general discussion of current technologies used in and for translator/interpreter education and then continue with a brief demonstration of Second Life. The study will present preliminary findings of the survey administered to novice translators, investigating their perceptions of virtual worlds as a tool for professional development as well as perceptions regarding potential benefits and constraints of the environment on aspects related to technology and translation/interpretation. Findings from this survey are used to propose core guidelines for the optimal application of Second Life to professional development opportunities for prospective and in-service interpreters.
Dilimiz büyük ölçüde teknolojinin idaresinde ve sürekli makinelerle iletişim halindeyiz. Kimi za... more Dilimiz büyük ölçüde teknolojinin idaresinde ve sürekli makinelerle iletişim halindeyiz. Kimi zaman büyük umutlar doğuran kimi zamansa hayal kırıklıklarına sebep olan yapay zekâ kavramı günümüzde yaşamın hemen her alanına girdi. Böyle bir ortamda çeviri de doğal olmaktan çıkıp yapay olmaya doğru yol alıyor. Çeviri teknolojileri uzmanı Prof. Dr. Mehmet Şahin Yapay Çeviri adlı çalışmasında bu yapaylaşma sürecini, bilgisayarlar aracılığıyla yapılan çeviri konusunu geniş bir perspektiften ve farklı uzmanlık dallarının bakış açısından inceliyor. Teknoloji tarihinde önemli yeri olan ama ihmal edilmiş Rusça birincil kaynaklara da ilk kez başvurarak çeviride yapay zekâ teknolojilerinin olumlu ve olumsuz kullanılma tarzlarını sorgulayan yeni bir yaklaşım öne sürüyor.
“Yapay çevirinin eğitim amaçlı kullanımı, çevreye etkileri ve doğurduğu etik sorunlar gibi konulara da değinerek, bu olguyu tarihsel, teknolojik ve kültürel açılardan bir bütünlük içerisinde değerlendiren bu kitap, çevirmenler, teknoloji araştırmacıları, dilbilimciler ve yapay zekâ alanına ilgi duyan okurlar için oldukça yararlı ve ufuk açıcı olacaktır.” Prof. Dr. Tunga Güngör
“Robotlar yerimizi alacak mı? Dünya nereye gidiyor? Bu sorular uzun yıllardır gündemde. Toplumsal ve siyasal düzlemde çok büyük dönüşümlere gebe olan bir döneme doğru ilerliyoruz. Bugün dünyaya baktığımızda gördüğümüz açlık, savaş, yoksulluk ve doğa katliamı… Kapitalizmin insanlığa sunacağı pek bir şey kalmadığının hemen herkes farkında. Bizim de çeviribilimciler olarak daha insanca bir düzende yapay çeviriyi ve çevirmenliği ayrıntılı olarak konuşmamızın vakti geldi.” Mehmet Şahin
Türkiye'de Sözlü Çeviri: Eğitim, Uygulama ve Araştırmalar 1, 2019
Son yüz yılda çoğu alanda olduğu gibi çeviri alanında da teknoloji kullanımı giderek artmış ve çe... more Son yüz yılda çoğu alanda olduğu gibi çeviri alanında da teknoloji kullanımı giderek artmış ve çevirmenlerin çalışma ortamlarında çeşitlilik ve kolaylık- lar yaratmıştır. Sözlü çeviri uygulamalarında ve eğitiminde bilgisayar ve ile- tişim teknolojileri eğitimcilere, çevirmenlere ve öğrencilere giderek artan ve altyazı gibi desteklerle zenginleştirilen materyal havuzu sunarak ve ileti- şimdeki pürüzleri asgari düzeye indirerek önemli bir rol oynamaktadır. Son on yılda üç boyutlu sanal dünyaların kalitesinin artmasıyla sözlü çeviri ala- nında da bu yeni ortamın kullanılabilirliği test edilmiş ve sanal dünyaların sözlü çeviri eğitimine katkılar sunabileceğine dair bulgular elde edilmiştir. Yakın gelecekte çeviride otomasyonun daha çok kullanılması ve otomatik çevirinin kalitesinin daha da artması beklenmektedir, ancak sözlü çeviride insanın rolü önemini korumaya devam edecektir. Yeni teknolojilerin çeviri sürecine, eğitimine ve araştırmalarına entegre edilmesiyle daha donanımlı çevirmenler yetiştirmek ve sözlü çeviri pratiğini daha da akıcı hâle getir- mek mümkün olacaktır.
Translationslehre und Bologna-Prozess: Unterwegs zwischen Einheit und Vielfalt / Translation/Interpreting Teaching and the Bologna Process: Pathways between Unity and Diversity, 2017
Viele türkische Universitäten begeistern sich für den Bologna-Prozess, und fast
alle haben die nö... more Viele türkische Universitäten begeistern sich für den Bologna-Prozess, und fast alle haben die nötigen Maßnahmen ergriffen, um die Bologna-Kriterien zu erfüllen. Trotzdem wurde bis jetzt kaum versucht, das Ausmaß und die Art der Curriculumsänderungen sowie die Reaktionen der Dozierenden und Studierenden auf die Reform zu untersuchen. Etliche Universitäten bieten Translationsstudiengänge an, die auch in Zusammenhang mit den EU-Beitrittsverhandlungen stehen. Während sich die Studiengänge in der Türkei hauptsächlich auf europäische Sprachen konzentrieren, werden in anderen Ländern des Europäischen Hochschulraums viel seltener Translationsstudiengänge für Türkisch angeboten. Dieses Missverhältnis kann nicht nur als Hindernis für die Mobilität der türkischen Translationsstudierenden gelten, sondern führt auch dazu, dass kaum Studierende von (anderen) europäischen Hochschulen in die Türkei kommen. Die vorliegende Studie untersucht die Auswirkungen des Bologna-Prozesses auf die Translationslehre in der Türkei. Ein Schwerpunkt liegt auf den Bologna- Prioritäten Curriculum und Mobilität. Zur Datensammlung wurden zwei verschiedene Fragebögen verwendet, die von 30 Translationsdozierenden im ganzen Land und 68 Translationsstudierenden an zwei Universitäten, einer staatlichen und einer privaten, ausgefüllt wurden. Die Datenanalyse zeigt, dass Verbesserungen, die auf eine Anpassung an Bologna zurückgehen, kaum wahrgenommen werden. Die Dozierenden zeigen sich zwar zufrieden mit Verbesserungen z. B. bei der Curriculumsrevision und der Bewertung von Prüfungsleistungen, doch betrachten die meisten trotz dieser positiven Einschätzungen den Bologna-Prozess als eine aufgezwungene Entscheidung. Die Curriculumsänderungen haben auch negative Auswirkungen, etwa dass Translationskurse, die einige Befragte für zentral wichtig halten, abgeschafft wurden oder ihren Pflichtstatus einbüßten. Bei der Mobilität fällt vor allem auf, dass Austauschprogramme nur in der Richtung nach Europa funktionieren. Unvereinbarkeit scheint hier das größte Problem für Dozierende wie Studierende zu sein. Die meisten anderen Bologna-Prinzipien, wie studierendenzentriertes und selbst gesteuertes Lernen, lebenslanges Lernen oder Qualitätssicherung, sind den Befragten zufolge noch nicht hinreichend umgesetzt.
Bu bölümde TÜBİTAK destekli (Proje No: 114K718) Sanal Dünyalarda Sözlü Çeviri ve Sözlü Çeviri Eği... more Bu bölümde TÜBİTAK destekli (Proje No: 114K718) Sanal Dünyalarda Sözlü Çeviri ve Sözlü Çeviri Eğitimi başlıklı projemizin tanıtılması amaçlanmaktadır. Projemiz üç boyutlu sanal bir ortamda sözlü çeviri ve sözlü çeviri eğitimi için yeni olanaklar ortaya koymayı hedeflemektedir. Projede Türkiye'de sözlü çeviri ve sözlü çeviri eğitimi uygulamalarının genel durumu, eksiklikler ve beklentiler incelenerek, bilimsel açıdan güçlü bir öğrenme ve öğretme ortamının yaratılmasına yönelik çalışmalar yürütülmüştür. Dolayısıyla, bağlamı netleştirmek amacıyla ilk olarak Türkiye'de sözlü çeviri eğitimi ele alınacaktır. İkinci olarak sözlü çeviri ve teknoloji kullanımı ilgili literatür-den örnekler çerçevesinde incelenecektir; üçüncü olarak da proje çalışmalarımız ve elde ettiğimiz sonuçlar özetlenecektir.
Çeviri teknolojileri nöral makine çevirisiyle birlikte daha geniş bir alanı etkileyecek güce ulaş... more Çeviri teknolojileri nöral makine çevirisiyle birlikte daha geniş bir alanı etkileyecek güce ulaştı. Çevirmenler birçok çalışma ortamında artık makinenin bir uzantısı gibi görülüyor ve çevirmen olarak değil farklı unvanlarla dil endüstrisinde yer bulabiliyor. Çevirmenlerin yaptıkları işe verilen değer birçok alanda azalırken değişen çalışma şartları da ekonomik ve ergonomik zorlukları beraberinde getiriyor. Teknoloji devlerinin dil teknolojilerindeki tahakkümü çevirmenler için de kaygılar yaratıyor. Çeviri teknolojileri müfredatın vazgeçilmez bir parçası hâline gelmekle kalmayıp öğrencilerin çeviri becerilerini geliştirme süreçlerini de doğrudan etkiliyor. Teknolojik gelişmeler öğrencilerin hayata ve geleceğe dair kaygılarını artırıyor. Çeviribilimciler giderek mekanikleşen bir çeviri dünyasıyla karşı karşıya kalıyor. Otomatik çeviri yardımıyla oluşturulmuş metinler, intihal ürünü yayınlar, yapay zekâ tarafından yaratılmış metinler çeviribilimin temel odaklarından biri olan “metin” olgusunu dönüştürüyor ve çeviribilim araştırmalarında gürültü yaratabiliyor. Ülkemizde çeviri teknolojilerine ilişkin çalışmaların az olması ve genelde eleştirel yaklaşımlardan uzak olması dikkat çekiyor. Diğer yandan, Türkçe çevirilerde kullanılan teknoloji araçlarının genellikle Türkiye dışında geliştirilmesi ve ülke dışında faaliyet gösteren hizmet sağlayıcıların kontrolünde olması Türkiye’deki çeviri sistemine de olumsuz etki edebiliyor. Bu bağlamda çeviribilimciler, doğal dil işleme, yapay zekâ ve makine çevirisi alanlarında çalışmalar yürüten bilim insanları, çevirmenler ve kamu yetkilileri arasında sağlanacak işbirliği Türkçe çeviri makineleri ve çeviri teknolojilerinin geliştirilmesi yönünde büyük bir adım olacaktır. Verilerin korunması ve paylaşımı, eser sahipliği, özgünlük, ücretlendirme ve sürdürülebilirlik gibi kritik konuları tartışırken emeği ve insan çevirmeni merkeze koyan bir yaklaşım geliştirmek, giderek dijitalleşen çeviri ve çeviribilim dünyasını daha adil ve sağlıklı kılmanın ön koşulunu teşkil ediyor. Bu yaklaşım çerçevesinde, odak noktamızı sadece çeviri teknolojileri ile sınırlamamalı, çevirmen teknolojileri kavramına da yer vermeliyiz.
Uploads
Papers by Mehmet Şahin
Bilgisayar çevirisinin ve bilgisayar destekli çeviri araçlarının çeviri eğitiminde tanıtılması, kullanılması, avantajlarının ve eksikliklerinin tespit edilmesi hem çevirmen adaylarının meslekî gelişimine katkıda bulunma hem de bu alanda yapılacak çalışmalar için bir zemin sunma potansiyeline sahiptir. Çalışma genç çevirmenlerin genel olarak bilgisayar çevirisi, BÇ’nin çeviri sürecine katkısı ve bilgisayar destekli çeviri hakkındaki görüşlerini incelemektedir. Veriler dört yıl boyunca 106 üçüncü sınıf çeviri öğrencisinden zorunlu olarak aldıkları ders kapsamında toplanmıştır. Veriler, öğrencilerin Google Çeviri sistemi desteğiyle çeviri belleği sistemi kullanarak tamamladıkları çeviriler hakkında yaptıkları yorumlar ve dönem sonunda internet üzerinden doldurdukları ankete verdikleri yanıtlardan ibarettir. Öğrenciler on beş hafta süren çeviri teknolojileri dersi kapsamında dönem projesi olarak farklı metin türlerini önce Google Çevirmen Araç Seti bünyesinde Google Çeviri’yi kullanarak çevirmiş, daha sonra bilgisayarın sunduğu bu taslak çeviriyi çeviri bellek sisteminde terim yönetim sistemi desteğiyle düzelterek çevirilerini tamamlamışlardır. Son olarak öğrenciler, hem Google’ın sunduğu BÇ çıktıları hem de arkadaşlarının çevirdiği aynı metnin diğer bölümleri hakkında yorumlarda bulunmuş ve dönüt vermişlerdir.
2010-2013 döneminde, sesle veri girme, metin okuma, çeviri önerisi girme gibi teknik bakımdan yenilikler yaşanmasına ve kullandığı paralel metin veritabanı sürekli gelişmesine rağmen Google’ın ücretsiz olarak sunmuş olduğu İngilizce-Türkçe bilgisayar çevirisinin genel olarak kalitesinin öğrenciler açısından herhangi bir iyileşme göstermediği açıktır. Veri analizlerinin sonuçlarına göre BÇ çıktıları çoğunlukla doğruluk bakımından kabul edilemez olarak görülmektedir ancak taslak çeviri sunma yönünden belirli bir potansiyele sahip olduğu birçok öğrenci tarafından teslim edilmektedir. Google Çevirmen Araç Seti’nin sunduğu çeviri bellek sistemi ve bu sistemin içerisine dâhil edilebilen terim yönetim sistemi çevirmen adayları tarafından oldukça olumlu karşılanmaktadır. Öğrencilerin bilgisayar çevirisine karşı olumsuz bakışının genel olarak Google Çeviri sisteminin düşük kalitede çeviri sunmasından kaynaklandığı, öğrencilerin çeviri sürecinde bilgisayar desteği kullanılmasına karşı genel bir olumsuz tavır göstermediği sonucuna varılmaktadır.
translators due to the changing face of the translation industry. This need is
augmented by the growing volume of texts to be translated and the constant
progress in MT in the last decades. The current study explores the preliminary
results of an experimental course where translation students post-edited texts
from different fields translated by Google Translate MT system from English into
Turkish. Logs kept by the students for each translation task, students’ answers
to survey questions, and translation products were used to analyze the overall
effect of this method on novice translators and their reaction to using MT in
classroom, and to compare students’ performance in post-editing MT output
and translating from scratch for similar texts. The results suggest that although
MT post-editing seems to be a difficult and irritating task for the English-Turkish
language pair, novice translators are positive about the place of this new
component in the curriculum. The analyses of data also show that students’
performance does not seem to vary across two methods (MT post-editing and
translating from scratch), which suggests that MT is not likely to contribute to
students’ performance as translators. It can also be argued that using MT as
a bad model has a potential to be a productive activity in translation courses.
Bilgisayar çevirisinin ve bilgisayar destekli çeviri araçlarının çeviri eğitiminde tanıtılması, kullanılması, avantajlarının ve eksikliklerinin tespit edilmesi hem çevirmen adaylarının meslekî gelişimine katkıda bulunma hem de bu alanda yapılacak çalışmalar için bir zemin sunma potansiyeline sahiptir. Çalışma genç çevirmenlerin genel olarak bilgisayar çevirisi, BÇ’nin çeviri sürecine katkısı ve bilgisayar destekli çeviri hakkındaki görüşlerini incelemektedir. Veriler dört yıl boyunca 106 üçüncü sınıf çeviri öğrencisinden zorunlu olarak aldıkları ders kapsamında toplanmıştır. Veriler, öğrencilerin Google Çeviri sistemi desteğiyle çeviri belleği sistemi kullanarak tamamladıkları çeviriler hakkında yaptıkları yorumlar ve dönem sonunda internet üzerinden doldurdukları ankete verdikleri yanıtlardan ibarettir. Öğrenciler on beş hafta süren çeviri teknolojileri dersi kapsamında dönem projesi olarak farklı metin türlerini önce Google Çevirmen Araç Seti bünyesinde Google Çeviri’yi kullanarak çevirmiş, daha sonra bilgisayarın sunduğu bu taslak çeviriyi çeviri bellek sisteminde terim yönetim sistemi desteğiyle düzelterek çevirilerini tamamlamışlardır. Son olarak öğrenciler, hem Google’ın sunduğu BÇ çıktıları hem de arkadaşlarının çevirdiği aynı metnin diğer bölümleri hakkında yorumlarda bulunmuş ve dönüt vermişlerdir.
2010-2013 döneminde, sesle veri girme, metin okuma, çeviri önerisi girme gibi teknik bakımdan yenilikler yaşanmasına ve kullandığı paralel metin veritabanı sürekli gelişmesine rağmen Google’ın ücretsiz olarak sunmuş olduğu İngilizce-Türkçe bilgisayar çevirisinin genel olarak kalitesinin öğrenciler açısından herhangi bir iyileşme göstermediği açıktır. Veri analizlerinin sonuçlarına göre BÇ çıktıları çoğunlukla doğruluk bakımından kabul edilemez olarak görülmektedir ancak taslak çeviri sunma yönünden belirli bir potansiyele sahip olduğu birçok öğrenci tarafından teslim edilmektedir. Google Çevirmen Araç Seti’nin sunduğu çeviri bellek sistemi ve bu sistemin içerisine dâhil edilebilen terim yönetim sistemi çevirmen adayları tarafından oldukça olumlu karşılanmaktadır. Öğrencilerin bilgisayar çevirisine karşı olumsuz bakışının genel olarak Google Çeviri sisteminin düşük kalitede çeviri sunmasından kaynaklandığı, öğrencilerin çeviri sürecinde bilgisayar desteği kullanılmasına karşı genel bir olumsuz tavır göstermediği sonucuna varılmaktadır.
translators due to the changing face of the translation industry. This need is
augmented by the growing volume of texts to be translated and the constant
progress in MT in the last decades. The current study explores the preliminary
results of an experimental course where translation students post-edited texts
from different fields translated by Google Translate MT system from English into
Turkish. Logs kept by the students for each translation task, students’ answers
to survey questions, and translation products were used to analyze the overall
effect of this method on novice translators and their reaction to using MT in
classroom, and to compare students’ performance in post-editing MT output
and translating from scratch for similar texts. The results suggest that although
MT post-editing seems to be a difficult and irritating task for the English-Turkish
language pair, novice translators are positive about the place of this new
component in the curriculum. The analyses of data also show that students’
performance does not seem to vary across two methods (MT post-editing and
translating from scratch), which suggests that MT is not likely to contribute to
students’ performance as translators. It can also be argued that using MT as
a bad model has a potential to be a productive activity in translation courses.
“Yapay çevirinin eğitim amaçlı kullanımı, çevreye etkileri ve doğurduğu etik sorunlar gibi konulara da değinerek, bu olguyu tarihsel, teknolojik ve kültürel açılardan bir bütünlük içerisinde değerlendiren bu kitap, çevirmenler, teknoloji araştırmacıları, dilbilimciler ve yapay zekâ alanına ilgi duyan okurlar için oldukça yararlı ve ufuk açıcı olacaktır.” Prof. Dr. Tunga Güngör
“Robotlar yerimizi alacak mı? Dünya nereye gidiyor? Bu sorular uzun yıllardır gündemde. Toplumsal ve siyasal düzlemde çok büyük dönüşümlere gebe olan bir döneme doğru ilerliyoruz. Bugün dünyaya baktığımızda gördüğümüz açlık, savaş, yoksulluk ve doğa katliamı… Kapitalizmin insanlığa sunacağı pek bir şey kalmadığının hemen herkes farkında. Bizim de çeviribilimciler olarak daha insanca bir düzende yapay çeviriyi ve çevirmenliği ayrıntılı olarak konuşmamızın vakti geldi.” Mehmet Şahin
#yapayzeka #teknoloji #makineçevirisi #robotlar #çeviribilim #çeviri #kuram #teori #çeviriteknolojileri #yapayçeviri #paradigma #yerelleştirme #gelecek
alle haben die nötigen Maßnahmen ergriffen, um die Bologna-Kriterien zu erfüllen.
Trotzdem wurde bis jetzt kaum versucht, das Ausmaß und die Art der
Curriculumsänderungen sowie die Reaktionen der Dozierenden und Studierenden
auf die Reform zu untersuchen. Etliche Universitäten bieten Translationsstudiengänge
an, die auch in Zusammenhang mit den EU-Beitrittsverhandlungen
stehen. Während sich die Studiengänge in der Türkei hauptsächlich auf
europäische Sprachen konzentrieren, werden in anderen Ländern des Europäischen
Hochschulraums viel seltener Translationsstudiengänge für Türkisch angeboten.
Dieses Missverhältnis kann nicht nur als Hindernis für die Mobilität
der türkischen Translationsstudierenden gelten, sondern führt auch dazu, dass
kaum Studierende von (anderen) europäischen Hochschulen in die Türkei kommen.
Die vorliegende Studie untersucht die Auswirkungen des Bologna-Prozesses
auf die Translationslehre in der Türkei. Ein Schwerpunkt liegt auf den Bologna-
Prioritäten Curriculum und Mobilität. Zur Datensammlung wurden zwei verschiedene
Fragebögen verwendet, die von 30 Translationsdozierenden im ganzen
Land und 68 Translationsstudierenden an zwei Universitäten, einer staatlichen
und einer privaten, ausgefüllt wurden. Die Datenanalyse zeigt, dass Verbesserungen,
die auf eine Anpassung an Bologna zurückgehen, kaum wahrgenommen
werden. Die Dozierenden zeigen sich zwar zufrieden mit Verbesserungen
z. B. bei der Curriculumsrevision und der Bewertung von Prüfungsleistungen,
doch betrachten die meisten trotz dieser positiven Einschätzungen den Bologna-Prozess als eine aufgezwungene Entscheidung. Die Curriculumsänderungen
haben auch negative Auswirkungen, etwa dass Translationskurse, die einige
Befragte für zentral wichtig halten, abgeschafft wurden oder ihren Pflichtstatus
einbüßten. Bei der Mobilität fällt vor allem auf, dass Austauschprogramme
nur in der Richtung nach Europa funktionieren. Unvereinbarkeit
scheint hier das größte Problem für Dozierende wie Studierende zu sein. Die
meisten anderen Bologna-Prinzipien, wie studierendenzentriertes und selbst
gesteuertes Lernen, lebenslanges Lernen oder Qualitätssicherung, sind den Befragten
zufolge noch nicht hinreichend umgesetzt.
Ülkemizde çeviri teknolojilerine ilişkin çalışmaların az olması ve genelde eleştirel yaklaşımlardan uzak olması dikkat çekiyor. Diğer yandan, Türkçe çevirilerde kullanılan teknoloji araçlarının genellikle Türkiye dışında geliştirilmesi ve ülke dışında faaliyet gösteren hizmet sağlayıcıların kontrolünde olması Türkiye’deki çeviri sistemine de olumsuz etki edebiliyor. Bu bağlamda çeviribilimciler, doğal dil işleme, yapay zekâ ve makine çevirisi alanlarında çalışmalar yürüten bilim insanları, çevirmenler ve kamu yetkilileri arasında sağlanacak işbirliği Türkçe çeviri makineleri ve çeviri teknolojilerinin geliştirilmesi yönünde büyük bir adım olacaktır. Verilerin korunması ve paylaşımı, eser sahipliği, özgünlük, ücretlendirme ve sürdürülebilirlik gibi kritik konuları tartışırken emeği ve insan çevirmeni merkeze koyan bir yaklaşım geliştirmek, giderek dijitalleşen çeviri ve çeviribilim dünyasını daha adil ve sağlıklı kılmanın ön koşulunu teşkil ediyor. Bu yaklaşım çerçevesinde, odak noktamızı sadece çeviri teknolojileri ile sınırlamamalı, çevirmen teknolojileri kavramına da yer vermeliyiz.