Bilim ve teknoloji, modern toplumların temel dinamiklerinden biri haline gelmiştir. Bilimsel bilg... more Bilim ve teknoloji, modern toplumların temel dinamiklerinden biri haline gelmiştir. Bilimsel bilginin sadece akademik çevrelerde kalmayıp, halkla buluşturulması ve anlaşılabilir hale getirilmesi, toplumsal ilerleme için kritik bir gerekliliktir. Bilim iletişimi, halkın bilimsel konulara erişimini kolaylaştıran, bilimi popülerleştiren ve yanlış bilginin yayılmasını engelleyen bir kılavuzdur. Ancak, bu alanın etkin kullanılmaması durumunda bilimle toplum arasındaki mesafe açılabilir ve bilgi kirliliği artabilir. Gelişmiş ülkelerde bilim iletişimi, medya, sosyal medya ve kamusal etkinliklerle güçlendirilirken, Türkiye'de bu alanda atılan adımlar henüz yeterli seviyeye ulaşmamıştır. Türkiye, hâlâ bilim okuryazarlığının düşük olduğu, bilim insanlarının toplumla etkileşim kurmada zorlandığı bir dönemden geçmektedir. Son yıllarda Teknofest gibi büyük çapta bilim ve teknoloji festivalleri ile popüler bilim kanallarının (örneğin Evrim Ağacı, Teke Tek Bilim gibi) ortaya çıkması umut verici gelişmeler olsa da, bilim iletişiminin daha sistematik ve sürekli hale gelmesi gerekiyor. Bilim insanları, medya ve devlet politikalarının bu konuda ortak stratejiler geliştirmesi kritik önem taşıyor. Bu yazıda, Türkiye'de bilim iletişimini güçlendirmek için geleceğe yönelik stratejik adımları, uluslararası örneklerden faydalanarak ve yerel şartlara uygun projelerle ele alacağız. Bilim iletişimini sadece akademik ortamlarda değil, sosyal medya, bilim festivalleri, televizyon programları ve yaygın eğitim modelleriyle destekleyerek, toplumun her kesimine ulaşması için hangi somut adımların atılması gerektiğini tartışacağız. Peki, Türkiye'de bilim iletişimi neden yeterince gelişmedi ve gelecekte hangi stratejilerle bu eksiklik giderilebilir? Bilim iletişimi, Türkiye'de belirli platformlar ve etkinlikler aracılığıyla yürütülmektedir. Ancak, bu uygulamaların kapsayıcılığı ve etkisi sınırlıdır. Bilim insanlarının topluma daha etkin ulaşması, medya organlarının bilim haberlerine daha fazla yer vermesi ve eğitim sisteminin bilim iletişimini desteklemesi gerekmektedir. Türkiye'de bilim iletişimi denildiğinde akla gelen en büyük etkinliklerden biri Teknofesttir. Bu festival, gençleri teknoloji ve bilim alanlarına teşvik eden yarışmalar, atölyeler ve etkinlikler düzenleyerek büyük bir kitleye ulaşmaktadır. Ancak Teknofest'in sınırlı bir takvimle düzenlenmesi ve genellikle teknoloji odaklı olması, bilim iletişimi açısından bazı eksiklikler doğurmaktadır. Bu etkinlik, yıl boyunca farklı şehirlerde düzenlenmeli ve sadece teknoloji değil, temel bilimler, sosyal bilimler ve sağlık bilimleri gibi alanları da kapsamalıdır. Bununla birlikte, bilim festivalleri bölgesel olarak daha fazla desteklenmeli ve yerel yönetimler bu tür etkinlikleri artırmalıdır. Türkiye'de farklı şehirlerde düzenlenecek Bölgesel Bilim Festivalleri ile daha fazla insan bilimle doğrudan etkileşim kurabilir. İstanbul, Ankara, İzmir dışında Anadolu'nun farklı bölgelerinde "Anadolu BilimFest" gibi etkinlikler düzenlenebilir. * Bilim okuryazarlığı artar, toplumda yanlış bilgilere inanma oranı düşer. * Bilim insanlarına duyulan güven güçlenir, akademik çalışmalar toplumla buluşur. * Gençler STEM (bilim, teknoloji, mühendislik, matematik) alanlarına daha fazla yönlendirilir ve inovasyon teşvik edilir. * Türkiye'nin bilim ve teknoloji alanında uluslararası rekabet gücü artar ve bilgi üretimi hızlanır. * Yanlış bilgi ve bilim karşıtlığıyla mücadele güçlenir, halkın eleştirel düşünme becerileri gelişir.
Bu çalışma, Türkiye'de bilim iletişiminin tarihsel gelişimini, günümüzdeki durumunu ve sosyal med... more Bu çalışma, Türkiye'de bilim iletişiminin tarihsel gelişimini, günümüzdeki durumunu ve sosyal medyanın bu süreçteki rolünü incelemektedir. Osmanlı döneminden Cumhuriyet'e uzanan bilimsel bilginin topluma aktarılma süreci ele alınarak, gazetelerden popüler bilim dergilerine ve son olarak dijital platformlara kadar yaşanan dönüşüm analiz edilmektedir. Günümüzde bilim insanlarının akademik çevrelerde sınırlı kalmasının bilim iletişimi açısından yarattığı kısıtlamalar ele alınarak, popüler bilim iletişimcilerinin ve sosyal medya platformlarının artan etkisi vurgulanmaktadır. Çalışma ayrıca, sosyal medya ve yeni medya araçlarının bilimsel bilginin geniş kitlelere ulaştırılmasındaki kritik rolüne dikkat çekmektedir. Bilim insanlarının toplumla daha etkin bir iletişim kurabilmesi, bilim okuryazarlığının artırılması ve medya ile akademi arasındaki iş birliklerinin geliştirilmesi için çeşitli çözüm önerileri sunulmaktadır. Son olarak, bilimin toplumla daha etkili bir şekilde buluşturulabilmesi için sosyal medyanın stratejik kullanımının önemi tartışılmaktadır.
Bu makale, nöroçeşitlilik kavramını ve aşırı gruplandırmanın potansiyel sakıncalarını ele almakta... more Bu makale, nöroçeşitlilik kavramını ve aşırı gruplandırmanın potansiyel sakıncalarını ele almaktadır. İlk olarak, nöroçeşitliliğin tanımı ve önemi üzerinde durulmuş, insan beynindeki doğal farklılıkların toplumsal hayata kattığı zenginlikler vurgulanmıştır. Ardından, bireyleri sürekli olarak belirli gruplara ayırmanın bireysel kimliğin zayıflaması, sorumluluktan kaçınma ve toplumsal bölünme gibi olumsuz sonuçlara yol açabileceği tartışılmıştır. Türkiye'deki siyasi partiler ve sendikalar üzerinden somut örnekler sunularak, aşırı gruplandırmanın örgütler üzerindeki etkileri incelenmiştir. Sonuç olarak, nöroçeşitliliği kabul ederken, aşırı gruplandırmadan kaçınmanın ve her bireyin eşsizliğini tanıyan kapsayıcı yaklaşımlar benimsemenin önemi vurgulanmıştır.
Bipolar bozukluk, bireylerin duygusal ve zihinsel sağlığını önemli ölçüde etkileyen karmaşık bir ... more Bipolar bozukluk, bireylerin duygusal ve zihinsel sağlığını önemli ölçüde etkileyen karmaşık bir ruhsal hastalıktır. Bu çalışma, uykunun bipolar bozukluk üzerindeki rolünü ele alarak, erken teşhis ve yönetiminde teknolojik çözümlerin nasıl katkı sağlayabileceğini incelemektedir. Bipolar bireylerde görülen uyku bozuklukları, hastalığın hem bir belirtisi hem de tetikleyicisi olabilir. Akıllı saatler, yapay zeka destekli analizler ve sosyal medya verileri, uyku düzeni ile manik ve depresif ataklar arasındaki ilişkiyi anlamada yeni fırsatlar sunmaktadır.
Çalışma, bipolar bozukluğu tanımlamakla kalmayıp, erken teşhisin önemi, teknolojinin izleme süreçlerine entegrasyonu ve kişisel deneyimlerin hastalık yönetimindeki yeri gibi kritik konuları ele almaktadır. Ayrıca, toplumda bipolar bozuklukla ilgili yaygın yanlış inanışları düzelterek, bireylerin doğru bilgiye ulaşmasını ve hastalıkla daha sağlıklı başa çıkmasını teşvik etmeyi amaçlamaktadır. Sonuç olarak, uyku takibi ve dijital çözümler ile bireylerin ruhsal sağlıklarını daha iyi yönetebileceği ve bipolar bozukluğun etkilerinin azaltılabileceği öne sürülmektedir.
Giriş Organ nakli, organ yetmezliği yaşayan hastalar için hayati bir tedavi yöntemidir. Türkiye'd... more Giriş Organ nakli, organ yetmezliği yaşayan hastalar için hayati bir tedavi yöntemidir. Türkiye'de 33.500 kişi organ nakli beklerken, beyin ölümü gerçekleşen vakaların yalnızca %20 ila %23'ünde organ bağışı yapılmaktadır. Milyon nüfusa düşen organ bağış oranı 2-4 civarında olup, bu oran İspanya'da 34.6, İtalya'da 21.0, Fransa'da 20.9 gibi rakamlarla kıyaslandığında oldukça düşüktür. Türkiye'deki bağış oranlarını artırmak için farklı alanlarda bilinçlendirme çalışmaları yapılmalı ve bağış süreci daha erişilebilir hale getirilmelidir. Bu bağlamda, eczaneler, toplumun sağlık konusundaki ilk temas noktalarından biri olarak organ bağışının teşviki için büyük bir potansiyel taşımaktadır.
Bakmak, genellikle görmenin daha basit bir versiyonu olarak algılanır. Ancak, bu iki kavram arası... more Bakmak, genellikle görmenin daha basit bir versiyonu olarak algılanır. Ancak, bu iki kavram arasındaki fark, bireyin dünyayı algılama kapasitesinin ve farkındalığının derinliğiyle şekillenir. Görmek, yalnızca gözle algılamak değil; aynı zamanda düşünmek, anlamlandırmak ve bağlam kurmaktır. Bu, bakmak ve görmek arasındaki sınırı belirleyen en temel unsurdur. Bir şeye yalnızca bakmak, yüzeyde kalmayı ifade eder. İnsanlar sıkça çevrelerinde gördükleri nesnelere bakar; ancak bu nesnelerin neyi temsil ettiğini, nasıl işlediğini veya neden orada olduğunu sorgulamazlar. Görmek ise daha derin bir çabadır. Görmek, bireyin mevcut bilgisini kullanarak bakılan şeyi yorumlaması ve daha geniş bir bağlama oturtmasıdır.
Toplumlar, bireyler arasındaki ilişkilerden doğar ve bu ilişkilerin niteliği, bir toplumun huzuru... more Toplumlar, bireyler arasındaki ilişkilerden doğar ve bu ilişkilerin niteliği, bir toplumun huzurunu ve gelişimini doğrudan etkiler. Ancak, kimi zaman bireyler arasındaki ilişkiler, dayanışma yerine çatışmaya; empati yerine rekabete dayanır. Trafikte "kaynama" olarak bilinen davranıştan, liselerde ya da askerlikte alt dönem ezme geleneğine kadar uzanan birçok örnek, bu zararlı dinamiklerin birer yansımasıdır. Bu tür davranışlar, bireylerin farkında olmadan bir kısır döngü içinde hareket etmelerine neden olur.
Examined closely in this paper, Democritus's perspective theory of vision is a crucial but someti... more Examined closely in this paper, Democritus's perspective theory of vision is a crucial but sometimes overlooked aspect of his more general philosophical contributions. Democritus suggested that vision arises via the interaction of eidola (effluences from objects) with the eye, mediated by air imprints containing information about the qualities of the object. This thesis connects with his atomistic ontology to propose that visual experience is dynamically shaped by microstructural interactions of atoms and light. Dealing with objections from thinkers like Theophrastus and looking at the potential of illusion and error in sensory experience, the paper cautiously investigates the aspects and implications of Democritus's theory. Furthermore underlining the ongoing relevance of Democritus's views on perspective and reality, it ties to philosophical developments of the 20th century like phenomenology and logical positivism. Through this study, the basic role of early atomist concepts in the ongoing philosophical inquiry on the nature of vision and knowledge is underlined.
Philosophical study has always turned to the concept of freedom to understand the existential exp... more Philosophical study has always turned to the concept of freedom to understand the existential experience of people. In this essay we will examine Baruch Spinoza's concept of freedom and how he relates it to Homer's epic creation, his reality. Moreover, we will focus on him as well as look at this issue from the perspectives of literary critics such as Alexander Pope, Lionel Trilling, and mostly Simone Weil, then offer a comparative analysis enhanced by their different points of view. The way that Spinoza's theories and Homer's epics interact will enable us to see how freedom speaks to numerous philosophical systems and works as a universal theme. This study overarches both literary and philosophical ideas to try to provide a thorough analysis of the complexity of human freedom.
Most functionalists would likely agree with the following broad description of functionalism: giv... more Most functionalists would likely agree with the following broad description of functionalism: given a set of sensory inputs and a set of mental states, each kind of mental state is characterized by a tendency to act in a specific way and to have a specific mental state. This view, supported by philosophers such as Hilary Putnam and David Lewis, offers a persuasive theory of how many physical systems; from human brains to fictional Martians, may possibly produce the same mental processes. But a specter follows functionalism: the problem of qualia. Qualia, the raw sensations of subjective experience, the redness of red, the sting of pain, the taste of chocolate; these inherent, non-representational qualities of consciousness seem to challenge functionalist reduction. How can we explain the unique, indescribable nature of our inner life if a mental state is characterized just by its functional role? Often called the "hard problem" of consciousness, this question seriously tests functionalist explanatory ability.
Arjantin'in tarihindeki en derin ekonomik krizlerden biriyle karşı karşıya olduğu bir dönemde lid... more Arjantin'in tarihindeki en derin ekonomik krizlerden biriyle karşı karşıya olduğu bir dönemde liderlik koltuğuna oturdu. Hiperenflasyonun eşiğine gelmiş bir ekonomi, %15'lik mali açık ve ağır borç yüküyle boğuşan bir ülke devraldı. Ancak Milei, bu sorunlara cesur bir vizyon ve kararlılıkla yaklaştı. Onun liderlik anlayışı, bireysel özgürlüğü merkeze alan bir ekonomik model üzerine inşa edilmişti. Onun, "Özgürlük olmadan yaşamanın ne anlamı var?" ifadesi, onun reformlarının temelini oluşturdu. Devletin birey üzerindeki ekonomik yükünü azaltmayı ve bireysel hakları korumayı hedefleyen bu vizyon, yalnızca ekonomik bir dönüşümü değil; aynı zamanda toplumsal bir yeniden yapılanmayı da amaçlıyordu. Milei, gerçeği söyleme ve bu doğrultuda cesurca hareket etme kararlılığıyla, Arjantin halkına krizden çıkış için yeni bir umut sundu.
Bu yazı, Slavoj Žižek’in "wise man" kavramı üzerinden bilgelik anlayışını sorgulamakta ve modern ... more Bu yazı, Slavoj Žižek’in "wise man" kavramı üzerinden bilgelik anlayışını sorgulamakta ve modern dünyada bilginin doğasını yeniden değerlendirmektedir. Geçmişte derinleşmeye dayalı uzmanlık anlayışının etkili olduğu, ancak yapay zeka çağında doğru sorular sormanın bilgelik için daha önemli hale geldiği vurgulanmıştır. Doğu’nun yatay bilgi yaklaşımı ile Batı’nın dikey uzmanlık anlayışının tarihsel karşılaştırması yapılmış ve modern bilgelik kavramının bu iki yaklaşımın sentezinden doğduğu savunulmuştur. Yazı, bilgelik anlayışının yalnızca bilgiye ulaşmak değil; o bilgiyi anlamlandırmak ve yaratıcı şekilde kullanmanın üzerine ağırlık verilmesi gerektiğini anlatmaktadır.
Bu yazı, bireylerin toplumsal yaşamda karşılaştıkları sorunlarla başa çıkabilmeleri için gerekli ... more Bu yazı, bireylerin toplumsal yaşamda karşılaştıkları sorunlarla başa çıkabilmeleri için gerekli olan hukuki, ahlaki ve teknolojik bilinç eksikliğini ele almaktadır. Hukukun birey üzerindeki etkisi genellikle göz ardı edilirken, eğitim sistemleri vatandaşların haklarını ve sorumluluklarını anlamalarına yeterince katkı sağlayamamaktadır. Bilim felsefesi, bireyleri rasyonel düşünmeye yönlendirme potansiyeline sahip olsa da, toplumun geniş kesimlerinde etkisiz kalmakta; din felsefesi ise sıklıkla pragmatik ve manipülatif amaçlarla araçsallaştırılmaktadır. Ayrıca, teknoloji, bireylerin hormonlarını manipüle ederek bağımlılık yaratmakta ve irade gücünü zayıflatmaktadır.
Yazıda, bu dengesizliklerin birey ve toplum üzerindeki etkileri incelenmiş, bilim, din ve teknolojinin dengeli bir şekilde ele alınması gerektiği vurgulanmıştır. Eğitim sistemlerinin bireyleri sadece bilgiyle değil; aynı zamanda irade gücü, farkındalık ve dayanıklılıkla donatması gerektiği savunulmuş; disiplinli bir eğitim modeli ve teknolojinin bilinçli kullanımına yönelik öneriler sunulmuştur. Sonuç olarak, bireylerin daha bilinçli ve dirençli bir yaşam sürebilmeleri için hukuki ve ahlaki bilinçle desteklenen bir eğitim sistemine ve teknolojinin manipülatif etkilerinden arındırılmasına ihtiyaç olduğu belirtilmiştir.
İnsan neden bir dil öğrenir? Bu soru, geçmişte basit bir yanıt bulabilirdi: iletişim kurmak için.... more İnsan neden bir dil öğrenir? Bu soru, geçmişte basit bir yanıt bulabilirdi: iletişim kurmak için. Ancak teknoloji çağında, bu sorunun yanıtı giderek karmaşıklaşıyor. Çeviri uygulamaları ve yapay zeka destekli araçlar, dil öğrenme ihtiyacını azaltıyor gibi görünüyor. Artık anlık çeviri cihazları sayesinde, hiç bilmediğimiz bir dilde konuşan biriyle zahmetsizce iletişim kurabiliyoruz. Peki, bu durumda dil öğrenmek hâlâ gerekli mi, yoksa yalnızca bireysel bir "zevk" mi?
Semt semt dolaştım; her birinde uzunca yaşadım. Her biri bana farklı bir şey öğretti. İzmir Maviş... more Semt semt dolaştım; her birinde uzunca yaşadım. Her biri bana farklı bir şey öğretti. İzmir Mavişehir'in düzenli sokaklarından, Bornova'daki lise yurdunun tavandan damlayan sularına; Kilyos'ta, Çeşme'de deniz kenarındaki sessizlikten, Kağıthane'nin ve hatta Esenyurt'un karmaşasına kadar her yer, zihnimde bir iz bıraktı." İnsan, yalnızca kök saldığı yerde değil, ayak bastığı her yerde kendini bulur. Farklı mekânlar, farklı hikâyeler ve bakış açıları sunar. Mavişehir'in düzenli yolları ve konforu, bana dinginliğin ne demek olduğunu gösterirken; tavandan damlayan üst kattaki tuvaletin pis gider suyunun sesi, sabrın insanı nasıl olgunlaştırdığını öğretti. Deniz kenarındaki o sonsuz sessizlik, ardı arkasına gelen düşüncelere dalmanın huzurunu yaşattı. Kağıthane'nin, Esenyurt'un karmaşası ise kaosun içinde anlam aramanın bir insanın ruhunda nasıl derin izler bırakabileceğini fark ettirdi.
Bilim ve din felsefesi, insanlığın iki temel arayışını temsil eder: biri akıl ve mantık yoluyla d... more Bilim ve din felsefesi, insanlığın iki temel arayışını temsil eder: biri akıl ve mantık yoluyla dünyayı anlamayı, diğeri ise manevi değerler ve ahlak yoluyla yaşamı anlamlandırmayı hedefler. Ancak bu iki alan, tarih boyunca nadiren dengeli bir şekilde ele alınmıştır. Biri genellikle öncelik kazanırken, diğeri geri planda kalmış ya da yanlış amaçlar için araçsallaştırılmıştır.
Zihnin doğası, bilincin kökenleri ve maddi dünyayla olan ilişkisi, felsefenin en temel sorularınd... more Zihnin doğası, bilincin kökenleri ve maddi dünyayla olan ilişkisi, felsefenin en temel sorularından biri olmuştur. Bu tartışmada öne çıkan yaklaşımlar arasında Samuel Alexander'ın ortaya çıkışçılığı, John Searle'ün biyolojik doğalcılığı ve Daniel Dennett'in fonksiyonel indirgemeciliği yer almaktadır. Her biri zihin-beden problemini farklı bir perspektiften ele alsa da, bu yaklaşımların ortak noktası, bilinci fiziksel süreçlerin bir sonucu olarak açıklama çabasıdır. Ancak, zihnin indirgenemez bir şekilde ortaya çıkan, hatta maddenin temel özelliklerinden biri olabileceği fikri, panpsişizm gibi daha kapsayıcı ve radikal bir çerçeve sunar. Panpsişizm, bilinçli deneyimin maddenin tüm seviyelerinde bir biçimde mevcut olduğunu öne sürer ve böylece zihni yalnızca karmaşık biyolojik süreçlerin ürünü olarak değil, evrenin en temel yapı taşlarından biri olarak görür. Bu yaklaşım, hem Alexander'ın ortaya çıkışçılığının hem de Searle ve Dennett'in fizikselci argümanlarının eksikliklerini tamamlamaya adaydır. Özellikle bilincin fenomenal doğasını ve indirgenemezliğini açıklamada, panpsişizm evrenin zihinsel ve fiziksel boyutlarını birleştiren bir köprü işlevi görmektedir. Bu yazıda, panpsişizmin sağladığı bu benzersiz çerçeveyi savunurken, Alexander, Searle ve Dennett'in görüşleri ele alınacak, eksiklikleri ve güçlü yanları tartışılacaktır. Panpsişizmin yalnızca metafizik bir spekülasyon olmadığını, aksine zihnin doğasını anlamada önemli bir yöntem sunduğunu göstermeyi amaçlıyoruz. Zihni evrenin temel bir unsuru olarak konumlandırmak, bilinci yalnızca bir fenomen olarak değil, varoluşun özüne dair bir kavrayış olarak değerlendirme fırsatı sunar.
Bilim ve teknoloji, modern toplumların temel dinamiklerinden biri haline gelmiştir. Bilimsel bilg... more Bilim ve teknoloji, modern toplumların temel dinamiklerinden biri haline gelmiştir. Bilimsel bilginin sadece akademik çevrelerde kalmayıp, halkla buluşturulması ve anlaşılabilir hale getirilmesi, toplumsal ilerleme için kritik bir gerekliliktir. Bilim iletişimi, halkın bilimsel konulara erişimini kolaylaştıran, bilimi popülerleştiren ve yanlış bilginin yayılmasını engelleyen bir kılavuzdur. Ancak, bu alanın etkin kullanılmaması durumunda bilimle toplum arasındaki mesafe açılabilir ve bilgi kirliliği artabilir. Gelişmiş ülkelerde bilim iletişimi, medya, sosyal medya ve kamusal etkinliklerle güçlendirilirken, Türkiye'de bu alanda atılan adımlar henüz yeterli seviyeye ulaşmamıştır. Türkiye, hâlâ bilim okuryazarlığının düşük olduğu, bilim insanlarının toplumla etkileşim kurmada zorlandığı bir dönemden geçmektedir. Son yıllarda Teknofest gibi büyük çapta bilim ve teknoloji festivalleri ile popüler bilim kanallarının (örneğin Evrim Ağacı, Teke Tek Bilim gibi) ortaya çıkması umut verici gelişmeler olsa da, bilim iletişiminin daha sistematik ve sürekli hale gelmesi gerekiyor. Bilim insanları, medya ve devlet politikalarının bu konuda ortak stratejiler geliştirmesi kritik önem taşıyor. Bu yazıda, Türkiye'de bilim iletişimini güçlendirmek için geleceğe yönelik stratejik adımları, uluslararası örneklerden faydalanarak ve yerel şartlara uygun projelerle ele alacağız. Bilim iletişimini sadece akademik ortamlarda değil, sosyal medya, bilim festivalleri, televizyon programları ve yaygın eğitim modelleriyle destekleyerek, toplumun her kesimine ulaşması için hangi somut adımların atılması gerektiğini tartışacağız. Peki, Türkiye'de bilim iletişimi neden yeterince gelişmedi ve gelecekte hangi stratejilerle bu eksiklik giderilebilir? Bilim iletişimi, Türkiye'de belirli platformlar ve etkinlikler aracılığıyla yürütülmektedir. Ancak, bu uygulamaların kapsayıcılığı ve etkisi sınırlıdır. Bilim insanlarının topluma daha etkin ulaşması, medya organlarının bilim haberlerine daha fazla yer vermesi ve eğitim sisteminin bilim iletişimini desteklemesi gerekmektedir. Türkiye'de bilim iletişimi denildiğinde akla gelen en büyük etkinliklerden biri Teknofesttir. Bu festival, gençleri teknoloji ve bilim alanlarına teşvik eden yarışmalar, atölyeler ve etkinlikler düzenleyerek büyük bir kitleye ulaşmaktadır. Ancak Teknofest'in sınırlı bir takvimle düzenlenmesi ve genellikle teknoloji odaklı olması, bilim iletişimi açısından bazı eksiklikler doğurmaktadır. Bu etkinlik, yıl boyunca farklı şehirlerde düzenlenmeli ve sadece teknoloji değil, temel bilimler, sosyal bilimler ve sağlık bilimleri gibi alanları da kapsamalıdır. Bununla birlikte, bilim festivalleri bölgesel olarak daha fazla desteklenmeli ve yerel yönetimler bu tür etkinlikleri artırmalıdır. Türkiye'de farklı şehirlerde düzenlenecek Bölgesel Bilim Festivalleri ile daha fazla insan bilimle doğrudan etkileşim kurabilir. İstanbul, Ankara, İzmir dışında Anadolu'nun farklı bölgelerinde "Anadolu BilimFest" gibi etkinlikler düzenlenebilir. * Bilim okuryazarlığı artar, toplumda yanlış bilgilere inanma oranı düşer. * Bilim insanlarına duyulan güven güçlenir, akademik çalışmalar toplumla buluşur. * Gençler STEM (bilim, teknoloji, mühendislik, matematik) alanlarına daha fazla yönlendirilir ve inovasyon teşvik edilir. * Türkiye'nin bilim ve teknoloji alanında uluslararası rekabet gücü artar ve bilgi üretimi hızlanır. * Yanlış bilgi ve bilim karşıtlığıyla mücadele güçlenir, halkın eleştirel düşünme becerileri gelişir.
Bu çalışma, Türkiye'de bilim iletişiminin tarihsel gelişimini, günümüzdeki durumunu ve sosyal med... more Bu çalışma, Türkiye'de bilim iletişiminin tarihsel gelişimini, günümüzdeki durumunu ve sosyal medyanın bu süreçteki rolünü incelemektedir. Osmanlı döneminden Cumhuriyet'e uzanan bilimsel bilginin topluma aktarılma süreci ele alınarak, gazetelerden popüler bilim dergilerine ve son olarak dijital platformlara kadar yaşanan dönüşüm analiz edilmektedir. Günümüzde bilim insanlarının akademik çevrelerde sınırlı kalmasının bilim iletişimi açısından yarattığı kısıtlamalar ele alınarak, popüler bilim iletişimcilerinin ve sosyal medya platformlarının artan etkisi vurgulanmaktadır. Çalışma ayrıca, sosyal medya ve yeni medya araçlarının bilimsel bilginin geniş kitlelere ulaştırılmasındaki kritik rolüne dikkat çekmektedir. Bilim insanlarının toplumla daha etkin bir iletişim kurabilmesi, bilim okuryazarlığının artırılması ve medya ile akademi arasındaki iş birliklerinin geliştirilmesi için çeşitli çözüm önerileri sunulmaktadır. Son olarak, bilimin toplumla daha etkili bir şekilde buluşturulabilmesi için sosyal medyanın stratejik kullanımının önemi tartışılmaktadır.
Bu makale, nöroçeşitlilik kavramını ve aşırı gruplandırmanın potansiyel sakıncalarını ele almakta... more Bu makale, nöroçeşitlilik kavramını ve aşırı gruplandırmanın potansiyel sakıncalarını ele almaktadır. İlk olarak, nöroçeşitliliğin tanımı ve önemi üzerinde durulmuş, insan beynindeki doğal farklılıkların toplumsal hayata kattığı zenginlikler vurgulanmıştır. Ardından, bireyleri sürekli olarak belirli gruplara ayırmanın bireysel kimliğin zayıflaması, sorumluluktan kaçınma ve toplumsal bölünme gibi olumsuz sonuçlara yol açabileceği tartışılmıştır. Türkiye'deki siyasi partiler ve sendikalar üzerinden somut örnekler sunularak, aşırı gruplandırmanın örgütler üzerindeki etkileri incelenmiştir. Sonuç olarak, nöroçeşitliliği kabul ederken, aşırı gruplandırmadan kaçınmanın ve her bireyin eşsizliğini tanıyan kapsayıcı yaklaşımlar benimsemenin önemi vurgulanmıştır.
Bipolar bozukluk, bireylerin duygusal ve zihinsel sağlığını önemli ölçüde etkileyen karmaşık bir ... more Bipolar bozukluk, bireylerin duygusal ve zihinsel sağlığını önemli ölçüde etkileyen karmaşık bir ruhsal hastalıktır. Bu çalışma, uykunun bipolar bozukluk üzerindeki rolünü ele alarak, erken teşhis ve yönetiminde teknolojik çözümlerin nasıl katkı sağlayabileceğini incelemektedir. Bipolar bireylerde görülen uyku bozuklukları, hastalığın hem bir belirtisi hem de tetikleyicisi olabilir. Akıllı saatler, yapay zeka destekli analizler ve sosyal medya verileri, uyku düzeni ile manik ve depresif ataklar arasındaki ilişkiyi anlamada yeni fırsatlar sunmaktadır.
Çalışma, bipolar bozukluğu tanımlamakla kalmayıp, erken teşhisin önemi, teknolojinin izleme süreçlerine entegrasyonu ve kişisel deneyimlerin hastalık yönetimindeki yeri gibi kritik konuları ele almaktadır. Ayrıca, toplumda bipolar bozuklukla ilgili yaygın yanlış inanışları düzelterek, bireylerin doğru bilgiye ulaşmasını ve hastalıkla daha sağlıklı başa çıkmasını teşvik etmeyi amaçlamaktadır. Sonuç olarak, uyku takibi ve dijital çözümler ile bireylerin ruhsal sağlıklarını daha iyi yönetebileceği ve bipolar bozukluğun etkilerinin azaltılabileceği öne sürülmektedir.
Giriş Organ nakli, organ yetmezliği yaşayan hastalar için hayati bir tedavi yöntemidir. Türkiye'd... more Giriş Organ nakli, organ yetmezliği yaşayan hastalar için hayati bir tedavi yöntemidir. Türkiye'de 33.500 kişi organ nakli beklerken, beyin ölümü gerçekleşen vakaların yalnızca %20 ila %23'ünde organ bağışı yapılmaktadır. Milyon nüfusa düşen organ bağış oranı 2-4 civarında olup, bu oran İspanya'da 34.6, İtalya'da 21.0, Fransa'da 20.9 gibi rakamlarla kıyaslandığında oldukça düşüktür. Türkiye'deki bağış oranlarını artırmak için farklı alanlarda bilinçlendirme çalışmaları yapılmalı ve bağış süreci daha erişilebilir hale getirilmelidir. Bu bağlamda, eczaneler, toplumun sağlık konusundaki ilk temas noktalarından biri olarak organ bağışının teşviki için büyük bir potansiyel taşımaktadır.
Bakmak, genellikle görmenin daha basit bir versiyonu olarak algılanır. Ancak, bu iki kavram arası... more Bakmak, genellikle görmenin daha basit bir versiyonu olarak algılanır. Ancak, bu iki kavram arasındaki fark, bireyin dünyayı algılama kapasitesinin ve farkındalığının derinliğiyle şekillenir. Görmek, yalnızca gözle algılamak değil; aynı zamanda düşünmek, anlamlandırmak ve bağlam kurmaktır. Bu, bakmak ve görmek arasındaki sınırı belirleyen en temel unsurdur. Bir şeye yalnızca bakmak, yüzeyde kalmayı ifade eder. İnsanlar sıkça çevrelerinde gördükleri nesnelere bakar; ancak bu nesnelerin neyi temsil ettiğini, nasıl işlediğini veya neden orada olduğunu sorgulamazlar. Görmek ise daha derin bir çabadır. Görmek, bireyin mevcut bilgisini kullanarak bakılan şeyi yorumlaması ve daha geniş bir bağlama oturtmasıdır.
Toplumlar, bireyler arasındaki ilişkilerden doğar ve bu ilişkilerin niteliği, bir toplumun huzuru... more Toplumlar, bireyler arasındaki ilişkilerden doğar ve bu ilişkilerin niteliği, bir toplumun huzurunu ve gelişimini doğrudan etkiler. Ancak, kimi zaman bireyler arasındaki ilişkiler, dayanışma yerine çatışmaya; empati yerine rekabete dayanır. Trafikte "kaynama" olarak bilinen davranıştan, liselerde ya da askerlikte alt dönem ezme geleneğine kadar uzanan birçok örnek, bu zararlı dinamiklerin birer yansımasıdır. Bu tür davranışlar, bireylerin farkında olmadan bir kısır döngü içinde hareket etmelerine neden olur.
Examined closely in this paper, Democritus's perspective theory of vision is a crucial but someti... more Examined closely in this paper, Democritus's perspective theory of vision is a crucial but sometimes overlooked aspect of his more general philosophical contributions. Democritus suggested that vision arises via the interaction of eidola (effluences from objects) with the eye, mediated by air imprints containing information about the qualities of the object. This thesis connects with his atomistic ontology to propose that visual experience is dynamically shaped by microstructural interactions of atoms and light. Dealing with objections from thinkers like Theophrastus and looking at the potential of illusion and error in sensory experience, the paper cautiously investigates the aspects and implications of Democritus's theory. Furthermore underlining the ongoing relevance of Democritus's views on perspective and reality, it ties to philosophical developments of the 20th century like phenomenology and logical positivism. Through this study, the basic role of early atomist concepts in the ongoing philosophical inquiry on the nature of vision and knowledge is underlined.
Philosophical study has always turned to the concept of freedom to understand the existential exp... more Philosophical study has always turned to the concept of freedom to understand the existential experience of people. In this essay we will examine Baruch Spinoza's concept of freedom and how he relates it to Homer's epic creation, his reality. Moreover, we will focus on him as well as look at this issue from the perspectives of literary critics such as Alexander Pope, Lionel Trilling, and mostly Simone Weil, then offer a comparative analysis enhanced by their different points of view. The way that Spinoza's theories and Homer's epics interact will enable us to see how freedom speaks to numerous philosophical systems and works as a universal theme. This study overarches both literary and philosophical ideas to try to provide a thorough analysis of the complexity of human freedom.
Most functionalists would likely agree with the following broad description of functionalism: giv... more Most functionalists would likely agree with the following broad description of functionalism: given a set of sensory inputs and a set of mental states, each kind of mental state is characterized by a tendency to act in a specific way and to have a specific mental state. This view, supported by philosophers such as Hilary Putnam and David Lewis, offers a persuasive theory of how many physical systems; from human brains to fictional Martians, may possibly produce the same mental processes. But a specter follows functionalism: the problem of qualia. Qualia, the raw sensations of subjective experience, the redness of red, the sting of pain, the taste of chocolate; these inherent, non-representational qualities of consciousness seem to challenge functionalist reduction. How can we explain the unique, indescribable nature of our inner life if a mental state is characterized just by its functional role? Often called the "hard problem" of consciousness, this question seriously tests functionalist explanatory ability.
Arjantin'in tarihindeki en derin ekonomik krizlerden biriyle karşı karşıya olduğu bir dönemde lid... more Arjantin'in tarihindeki en derin ekonomik krizlerden biriyle karşı karşıya olduğu bir dönemde liderlik koltuğuna oturdu. Hiperenflasyonun eşiğine gelmiş bir ekonomi, %15'lik mali açık ve ağır borç yüküyle boğuşan bir ülke devraldı. Ancak Milei, bu sorunlara cesur bir vizyon ve kararlılıkla yaklaştı. Onun liderlik anlayışı, bireysel özgürlüğü merkeze alan bir ekonomik model üzerine inşa edilmişti. Onun, "Özgürlük olmadan yaşamanın ne anlamı var?" ifadesi, onun reformlarının temelini oluşturdu. Devletin birey üzerindeki ekonomik yükünü azaltmayı ve bireysel hakları korumayı hedefleyen bu vizyon, yalnızca ekonomik bir dönüşümü değil; aynı zamanda toplumsal bir yeniden yapılanmayı da amaçlıyordu. Milei, gerçeği söyleme ve bu doğrultuda cesurca hareket etme kararlılığıyla, Arjantin halkına krizden çıkış için yeni bir umut sundu.
Bu yazı, Slavoj Žižek’in "wise man" kavramı üzerinden bilgelik anlayışını sorgulamakta ve modern ... more Bu yazı, Slavoj Žižek’in "wise man" kavramı üzerinden bilgelik anlayışını sorgulamakta ve modern dünyada bilginin doğasını yeniden değerlendirmektedir. Geçmişte derinleşmeye dayalı uzmanlık anlayışının etkili olduğu, ancak yapay zeka çağında doğru sorular sormanın bilgelik için daha önemli hale geldiği vurgulanmıştır. Doğu’nun yatay bilgi yaklaşımı ile Batı’nın dikey uzmanlık anlayışının tarihsel karşılaştırması yapılmış ve modern bilgelik kavramının bu iki yaklaşımın sentezinden doğduğu savunulmuştur. Yazı, bilgelik anlayışının yalnızca bilgiye ulaşmak değil; o bilgiyi anlamlandırmak ve yaratıcı şekilde kullanmanın üzerine ağırlık verilmesi gerektiğini anlatmaktadır.
Bu yazı, bireylerin toplumsal yaşamda karşılaştıkları sorunlarla başa çıkabilmeleri için gerekli ... more Bu yazı, bireylerin toplumsal yaşamda karşılaştıkları sorunlarla başa çıkabilmeleri için gerekli olan hukuki, ahlaki ve teknolojik bilinç eksikliğini ele almaktadır. Hukukun birey üzerindeki etkisi genellikle göz ardı edilirken, eğitim sistemleri vatandaşların haklarını ve sorumluluklarını anlamalarına yeterince katkı sağlayamamaktadır. Bilim felsefesi, bireyleri rasyonel düşünmeye yönlendirme potansiyeline sahip olsa da, toplumun geniş kesimlerinde etkisiz kalmakta; din felsefesi ise sıklıkla pragmatik ve manipülatif amaçlarla araçsallaştırılmaktadır. Ayrıca, teknoloji, bireylerin hormonlarını manipüle ederek bağımlılık yaratmakta ve irade gücünü zayıflatmaktadır.
Yazıda, bu dengesizliklerin birey ve toplum üzerindeki etkileri incelenmiş, bilim, din ve teknolojinin dengeli bir şekilde ele alınması gerektiği vurgulanmıştır. Eğitim sistemlerinin bireyleri sadece bilgiyle değil; aynı zamanda irade gücü, farkındalık ve dayanıklılıkla donatması gerektiği savunulmuş; disiplinli bir eğitim modeli ve teknolojinin bilinçli kullanımına yönelik öneriler sunulmuştur. Sonuç olarak, bireylerin daha bilinçli ve dirençli bir yaşam sürebilmeleri için hukuki ve ahlaki bilinçle desteklenen bir eğitim sistemine ve teknolojinin manipülatif etkilerinden arındırılmasına ihtiyaç olduğu belirtilmiştir.
İnsan neden bir dil öğrenir? Bu soru, geçmişte basit bir yanıt bulabilirdi: iletişim kurmak için.... more İnsan neden bir dil öğrenir? Bu soru, geçmişte basit bir yanıt bulabilirdi: iletişim kurmak için. Ancak teknoloji çağında, bu sorunun yanıtı giderek karmaşıklaşıyor. Çeviri uygulamaları ve yapay zeka destekli araçlar, dil öğrenme ihtiyacını azaltıyor gibi görünüyor. Artık anlık çeviri cihazları sayesinde, hiç bilmediğimiz bir dilde konuşan biriyle zahmetsizce iletişim kurabiliyoruz. Peki, bu durumda dil öğrenmek hâlâ gerekli mi, yoksa yalnızca bireysel bir "zevk" mi?
Semt semt dolaştım; her birinde uzunca yaşadım. Her biri bana farklı bir şey öğretti. İzmir Maviş... more Semt semt dolaştım; her birinde uzunca yaşadım. Her biri bana farklı bir şey öğretti. İzmir Mavişehir'in düzenli sokaklarından, Bornova'daki lise yurdunun tavandan damlayan sularına; Kilyos'ta, Çeşme'de deniz kenarındaki sessizlikten, Kağıthane'nin ve hatta Esenyurt'un karmaşasına kadar her yer, zihnimde bir iz bıraktı." İnsan, yalnızca kök saldığı yerde değil, ayak bastığı her yerde kendini bulur. Farklı mekânlar, farklı hikâyeler ve bakış açıları sunar. Mavişehir'in düzenli yolları ve konforu, bana dinginliğin ne demek olduğunu gösterirken; tavandan damlayan üst kattaki tuvaletin pis gider suyunun sesi, sabrın insanı nasıl olgunlaştırdığını öğretti. Deniz kenarındaki o sonsuz sessizlik, ardı arkasına gelen düşüncelere dalmanın huzurunu yaşattı. Kağıthane'nin, Esenyurt'un karmaşası ise kaosun içinde anlam aramanın bir insanın ruhunda nasıl derin izler bırakabileceğini fark ettirdi.
Bilim ve din felsefesi, insanlığın iki temel arayışını temsil eder: biri akıl ve mantık yoluyla d... more Bilim ve din felsefesi, insanlığın iki temel arayışını temsil eder: biri akıl ve mantık yoluyla dünyayı anlamayı, diğeri ise manevi değerler ve ahlak yoluyla yaşamı anlamlandırmayı hedefler. Ancak bu iki alan, tarih boyunca nadiren dengeli bir şekilde ele alınmıştır. Biri genellikle öncelik kazanırken, diğeri geri planda kalmış ya da yanlış amaçlar için araçsallaştırılmıştır.
Zihnin doğası, bilincin kökenleri ve maddi dünyayla olan ilişkisi, felsefenin en temel sorularınd... more Zihnin doğası, bilincin kökenleri ve maddi dünyayla olan ilişkisi, felsefenin en temel sorularından biri olmuştur. Bu tartışmada öne çıkan yaklaşımlar arasında Samuel Alexander'ın ortaya çıkışçılığı, John Searle'ün biyolojik doğalcılığı ve Daniel Dennett'in fonksiyonel indirgemeciliği yer almaktadır. Her biri zihin-beden problemini farklı bir perspektiften ele alsa da, bu yaklaşımların ortak noktası, bilinci fiziksel süreçlerin bir sonucu olarak açıklama çabasıdır. Ancak, zihnin indirgenemez bir şekilde ortaya çıkan, hatta maddenin temel özelliklerinden biri olabileceği fikri, panpsişizm gibi daha kapsayıcı ve radikal bir çerçeve sunar. Panpsişizm, bilinçli deneyimin maddenin tüm seviyelerinde bir biçimde mevcut olduğunu öne sürer ve böylece zihni yalnızca karmaşık biyolojik süreçlerin ürünü olarak değil, evrenin en temel yapı taşlarından biri olarak görür. Bu yaklaşım, hem Alexander'ın ortaya çıkışçılığının hem de Searle ve Dennett'in fizikselci argümanlarının eksikliklerini tamamlamaya adaydır. Özellikle bilincin fenomenal doğasını ve indirgenemezliğini açıklamada, panpsişizm evrenin zihinsel ve fiziksel boyutlarını birleştiren bir köprü işlevi görmektedir. Bu yazıda, panpsişizmin sağladığı bu benzersiz çerçeveyi savunurken, Alexander, Searle ve Dennett'in görüşleri ele alınacak, eksiklikleri ve güçlü yanları tartışılacaktır. Panpsişizmin yalnızca metafizik bir spekülasyon olmadığını, aksine zihnin doğasını anlamada önemli bir yöntem sunduğunu göstermeyi amaçlıyoruz. Zihni evrenin temel bir unsuru olarak konumlandırmak, bilinci yalnızca bir fenomen olarak değil, varoluşun özüne dair bir kavrayış olarak değerlendirme fırsatı sunar.
Uploads
Papers by Doruk Tatlıdil
Çalışma, bipolar bozukluğu tanımlamakla kalmayıp, erken teşhisin önemi, teknolojinin izleme süreçlerine entegrasyonu ve kişisel deneyimlerin hastalık yönetimindeki yeri gibi kritik konuları ele almaktadır. Ayrıca, toplumda bipolar bozuklukla ilgili yaygın yanlış inanışları düzelterek, bireylerin doğru bilgiye ulaşmasını ve hastalıkla daha sağlıklı başa çıkmasını teşvik etmeyi amaçlamaktadır. Sonuç olarak, uyku takibi ve dijital çözümler ile bireylerin ruhsal sağlıklarını daha iyi yönetebileceği ve bipolar bozukluğun etkilerinin azaltılabileceği öne sürülmektedir.
Yazıda, bu dengesizliklerin birey ve toplum üzerindeki etkileri incelenmiş, bilim, din ve teknolojinin dengeli bir şekilde ele alınması gerektiği vurgulanmıştır. Eğitim sistemlerinin bireyleri sadece bilgiyle değil; aynı zamanda irade gücü, farkındalık ve dayanıklılıkla donatması gerektiği savunulmuş; disiplinli bir eğitim modeli ve teknolojinin bilinçli kullanımına yönelik öneriler sunulmuştur. Sonuç olarak, bireylerin daha bilinçli ve dirençli bir yaşam sürebilmeleri için hukuki ve ahlaki bilinçle desteklenen bir eğitim sistemine ve teknolojinin manipülatif etkilerinden arındırılmasına ihtiyaç olduğu belirtilmiştir.
Çalışma, bipolar bozukluğu tanımlamakla kalmayıp, erken teşhisin önemi, teknolojinin izleme süreçlerine entegrasyonu ve kişisel deneyimlerin hastalık yönetimindeki yeri gibi kritik konuları ele almaktadır. Ayrıca, toplumda bipolar bozuklukla ilgili yaygın yanlış inanışları düzelterek, bireylerin doğru bilgiye ulaşmasını ve hastalıkla daha sağlıklı başa çıkmasını teşvik etmeyi amaçlamaktadır. Sonuç olarak, uyku takibi ve dijital çözümler ile bireylerin ruhsal sağlıklarını daha iyi yönetebileceği ve bipolar bozukluğun etkilerinin azaltılabileceği öne sürülmektedir.
Yazıda, bu dengesizliklerin birey ve toplum üzerindeki etkileri incelenmiş, bilim, din ve teknolojinin dengeli bir şekilde ele alınması gerektiği vurgulanmıştır. Eğitim sistemlerinin bireyleri sadece bilgiyle değil; aynı zamanda irade gücü, farkındalık ve dayanıklılıkla donatması gerektiği savunulmuş; disiplinli bir eğitim modeli ve teknolojinin bilinçli kullanımına yönelik öneriler sunulmuştur. Sonuç olarak, bireylerin daha bilinçli ve dirençli bir yaşam sürebilmeleri için hukuki ve ahlaki bilinçle desteklenen bir eğitim sistemine ve teknolojinin manipülatif etkilerinden arındırılmasına ihtiyaç olduğu belirtilmiştir.