In this article, the results of field research about the formation of religious attitudes and beh... more In this article, the results of field research about the formation of religious attitudes and behaviors of adolescence towards prayer and worship with relation to some kind of variables are given. To attain the results in this research the sample of 450 adolescence was chosen randomly from the population of secondary school adolescence in Bursa. Then they were given a questionnaire. The questionnaire results from the sample were analyzed by the statistical technique of chi-square. And the difference between observed value and expected value was examined in relation to independent variables of sex, age, socioeconomic status, school variety and level of religious belief. By the statistical results it is found that 'there is a meaningful difference between pray and worship behaviors and basic developmental characteristics of adolescence period; when the praying is most widespread in the adolescence period; the interest in and practice of worships is at a lower level.' Thus the main and related hypotheses of this research were confirmed highly [p < .05; .01; .001].
Objective: Vaginismus is the most common female sexual dysfunction in Turkey and Middle East coun... more Objective: Vaginismus is the most common female sexual dysfunction in Turkey and Middle East countries. Looking at the medical literature related to vaginismus, studies/patients have concentrated in the Middle east geographic area. Turkey is a developing, secular country located between Middle East and Europe with a mostly Muslim population. Many factors have been discussed in the etiology including psychosocial, cultural, biological and sexual causes. Religious beliefs of a person in the form of religiosity affect all social and spiritual spheres of his/her life in some way positively or negatively. One of the most affected life areas by religious beliefs is sexual life, which has a lots of taboos. In this study we aimed to compare religious belief levels that are thought to be effective in the etiology of vaginismus between patients and healthy controls and to discuss some of the other socio-cultural features. Methods: 49 patients and 37 healthy volunteers were included. Sociodemo...
Bu calisma, yaslilik doneminde olum duygusu ve dusuncesi ile bu duygu ve dusunceyi etkiledigi kab... more Bu calisma, yaslilik doneminde olum duygusu ve dusuncesi ile bu duygu ve dusunceyi etkiledigi kabul edilen cinsiyet, yas, sosyo-ekonomik duzey ve dini inanc duzeyi gibi degiskenler arasinda ne tur bir iliskinin bulundugunu ortaya cikarmak amaciyla yapilan bir alan arastirmasidir. Bu amaci gerceklestirmek icin once konuyla ilgili anket sorulari hazirlanmis, daha sonra koy sosyo-kulturel ortaminda yasayan 60 yas ve uzerindeki yasli bireylere tesadufi orneklem yoluyla anket uygulanmistir. Arastirmada yedi bagimsiz degisken kullanilmis, orneklem grubundan konuyla ilgili elde edilen veriler bu degiskenler esas alinarak sayisal degerler halinde tablolastirilmis ve anlamli bulunan tablolar yorumlanmaya calisilmistir. Sonuc olarak, “yaslilik doneminde cinsiyet, yas, medeni durum, egitim, sosyo-ekonomik duzey ve dini inanc duzeyi ile olum duygusu ve dusuncesi arasinda anlamli bir iliskinin varligini” esas alan temel hipotez ile diger hipotezlerin bircogunun dogrulandigi gorulmustur.
Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2002
Her bilim dalinin gelisim sureci oldugu gibi yaslilik donemiyle ilgili arastirmalari konu alan ge... more Her bilim dalinin gelisim sureci oldugu gibi yaslilik donemiyle ilgili arastirmalari konu alan gerontolojinin de baslangicindan. gunumuze kadar kronolojik anlamda tarihsel bir birikim sureci vardir. Bu makale, gerek gelisim ve din psikolojisi gerekse psikiyatri bilim dali perpektifinde, ozellikle Batida yapilan garantolajik calismalarin tarihsel ve literal surecini konu almaktadir. Yaslilik psikolojisiyle ilgili yapilan bilimsel calismalarin kronolojik tarihi ve literaturu muhtevali bu makalede, oncelikle Batida yapilan calismalar donemsel olarak incelenmis, daha !'Onra- Turkiye'de yapilan calismalar aktarilmaya calisilmistir. Son olarak ise, konuyla ilgili arastirmalari ihtiva eden bazi yerli ve yabanci literatur, ulasilabildigi kadariyla aktarilmaya calisilmistir.
Bu makale, Türk Psikiyatri Derneği tarafından, 14-19 Ekim 2008 tarihleri arasında Antalya’da düze... more Bu makale, Türk Psikiyatri Derneği tarafından, 14-19 Ekim 2008 tarihleri arasında Antalya’da düzenlenen 44. Ulusal Psikiyatri Kongresi ve Anksiyete Sempozyumu’nda, aynı başlıkla “poster bildiri” olarak sunulmuştur.Gelişim dönemlerinden yetişkinlik döneminde dindarlık ile benlik saygısı arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlayan bu çalışma, din psikolojisi bilim dalında yapılan bir saha araştırmasıdır. Bu ampirik çalışmada, kurgulanan bağımlı ve bağımsız değişkenleri ölçmek için Türk toplumu ve kültürü üzerinde psikometrik açıdan geçerlik ve güvenirlik testleri yapılmış ‘Her Yaş İçin Uygun Dinsel Eğilim Ölçeği’ ile ‘Yetişkinlerin Benlik Saygısı Kaynakları Envanteri’ olmak üzere toplam iki adet ölçme aracı kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan anket formu, Bursa’da çeşitli meslek gruplarına mensup yetişkinlerin seçildiği evreni temsilen, yine Bursa il sınırları içerisinde beş farklı türden meslek grubuna sahip kamu ve özel kurum ve kuruluşlarında çalışan 600 yetişkin denek üzerinde ras...
religion prepared in Uludag University from 1980 to 2002 were introduced. Firstly theimportance o... more religion prepared in Uludag University from 1980 to 2002 were introduced. Firstly theimportance of bibliographical works was stated and then the information was given aboutstudies of psychology of religion in Turkey. After this, it was tried to analyse contents ofthese theses according to titles as religious development through developmental periodsand relation between religion and mental health and psychology of mysticism. Finally, finaldissertations concerning with psychology of religion which was prepared in UludagUniversity Faculty of Theology were listed in alphabetical order as regards their authors.
Istanbul Universitesi Ilahiyat Fakultesi Dergisi, 2013
Bu alan arastirmasinin amaci; Almanya’da yasayan Musluman-Turk gocmenlerin kaygi duzeylerinin, sa... more Bu alan arastirmasinin amaci; Almanya’da yasayan Musluman-Turk gocmenlerin kaygi duzeylerinin, sahip olduklari dinsel yonelimler tarafindan nasil etkilendigini incelemek ve aralarindaki iliski oruntusunu betimlemeye calismaktir. Metodolojik olarak ampirik bir yaklasimla duzenlenen arastirma deseni icin Almanya’da yasayan Musluman-Turk gocmen orneklemi kullanilmistir. Calismada ayrica, sosyo-demografik degiskenlere gore gocmenlerin dinsel yonelimlerindeki ve kaygi alt boyutlarindaki farkliliklar da istatistiksel olarak analiz edilmistir. Bu amacla, olusturulan anket formunda ‘(a) Kisisel Bilgi Formu, ‘(b) Beck Anksiyete Olcegi’ ve ‘(c) Her Yas Icin Uygun Dinsel Egilim Olcegi’ kullanilmistir. Uygulamaya 84 erkek ve 50 kadin gocmen olmak uzere toplamda 134 denek katilmistir. Elde edilen nicel veriler, yukarida belirtilen amaca uygun olarak parametrik istatistik teknikleri kullanilarak analiz edilmistir. Ampirik bulgulara gore, ‘ic-gudumlu dinsel yonelim ile subjektif anksiyete ve somatik belirtiler alt boyutlarindaki kaygi duzeyleri arasinda negatif; dis-gudumlu dinsel yonelim ile de pozitif bir iliski olacagini’ varsayan temel hipotezin test edildigi gorulmustur. Sonucta ise sozu edilen bu nicel bulgular, literatur esliginde yorumlanmistir.
Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2015
Öz: Gelişim dönemlerinden yetişkinlik döneminde demografik özellikler ile kendini izleme arasında... more Öz: Gelişim dönemlerinden yetişkinlik döneminde demografik özellikler ile kendini izleme arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlayan bu çalışma, benlik psikolojisi alanında yapılan bir alan araştırmasıdır. Bu ampirik çalışmada, kurgulanan bağımlı ve bağımsız değişkenleri ölçmek için demografik değişkenlerin yer aldığı "Kişisel Bilgi Formu" ile Türk toplumu ve kültürü üzerinde psikometrik açıdan geçerlik ve güvenirlik testleri yapılmış 'Kendini Ayarlama Ölçeği' kullanılmıştır. Araştırmada değerlendirilen anket formu, Bursa'daki çeşitli meslek gruplarından yetişkinlerin seçildiği evreni temsilen Bursa il sınırları içerisinde beş farklı türden meslek grubuna sahip kamu ve özel kurum ve kuruluşlarında çalışan 600 yetişkin denek üzerinde rastsal örnekleme yöntemiyle uygulanmıştır. Anket aracılığıyla deneklerden alınan ham verilere, Pearson Moment Korelasyon Analizi ve t Testi ile Tek Yönlü Varyans Analizi gibi parametrik istatistiksel analiz teknikleri uygulanarak, demografik özellikler ile kendini izleme arasındaki ilişki ve farklılıklar betimlenmiştir. Dolayısıyla bu araştırma üzerinden operasyonel biçimde çalışılan demografik özellikler ile kendini izleme arasındaki ilişkiye bakıldığında; cinsiyet değişkeni özelinde, kadınların kendini izleme düzeylerinin erkeklerden daha yüksek olduğu gibi anlamlı bulgular elde edilmiştir. Ayrıca çalışmada, yaş ve sosyo-ekonomik düzey gibi diğer demografik değişkenler ile kendini izleme arasındaki ilişki ve farklılığa yönelik bulgulara da yer verilmiştir.
Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (SAUIFD), Dec 15, 2004
The Effects of Prayer and Worship on Mental Health in Adolescence Period: A Field Research In thi... more The Effects of Prayer and Worship on Mental Health in Adolescence Period: A Field Research In this article, the results of a field research that was carried out demonstrate the psychological effects of prayers and worships on adolescents' mental health. The results of the questions were examined in the context of perception of prayer-worship and mental health. A questionnaire was applied to randomly selected sample of 450 adolescent studying at secondary schools in the province of Bursa, which is assumed to represent the whole population of adolescents in Bursa. The statistics used to analyze the gathered data included chi-square test along with other descriptive statistics such as frequencies, means and percentages. The results of statistical analyses revealed that the prayer and worship in the adolescence period have positive psychological effects upon mental health of adolescents.
Sakarya Universitesi Ilahiyat Fakultesi Dergisi, Dec 15, 2005
A Literature Analysis About Turkish Studies Upon Adolescence Period in the Researchs of Psycholog... more A Literature Analysis About Turkish Studies Upon Adolescence Period in the Researchs of Psychology of Religion The article aims to introduce Turkish scientific studies on the adolescence period. After giving a brief history of psychology of religion in the West, the studies in Turkey upon discipline in question were generally evaluated. Then, in the context of developmental periods and religion, it was mentioned from the history of studies about adolescence period. It was given information, furthermore, about Turkish articles and papers concerning this developmental period. The contents of all studies upon above-mentioned period not analyzed, but it was only given the bibliographical data about most of them. As a conclusion, it was seen that the most studied period in Turkey from the perspective of psychology of religion is the adolescence period and some things were proposed to Turkish psychologists of religion.
Dokuz Eylül Ünivesitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2016
Theological themes have been used actively in all visual aspects of the art from the past until t... more Theological themes have been used actively in all visual aspects of the art from the past until today. The movies in which imams take place in the scenario based on religion theme are occasionally made in the cinema that is one of the visual arts. In this article, the image of imam in Turkish cinema has been analyzed in the context of 'value-deprived religiosity' typology as a new typology of religiosity from the perspective of the psychology of religion and values. In this context, psycho-socio-theological background of the image of imam, lacking the sensitivity of religious and ethical values in Turkish cinema on the basis of 'value-deprived religiosity' typology is semantically analyzed on the basis of particular movie sample (n=4). According to the results of the research, using document review and content analysis as a qualitative methodology, it has become obvious that (i) the imam in Turkish cinema is deliberately described as 'rapist, dishonest, trickster, gambler, materialist, away from the religious and community leadership' by the cinema actors who are against religion; (ii) the approach of Turkish cinema, including the negative stereotypes about the profession, has coincided with the semantic content of the value-deprived religiosity typology which is a new model in the literature; (iii) Turkish cinema against religion has produced an image of imam who has the value-deprived religiosity typology in such a way that is against the values of religious and vocational identity.
ÖZET Üç ayrı makale formatında tasarlanan araştırmadaki birinci makalenin devamı niteliği taşıyan... more ÖZET Üç ayrı makale formatında tasarlanan araştırmadaki birinci makalenin devamı niteliği taşıyan bu ikinci makalede, alfabetik sıraya göre üniversite isimleri dikkate alınıp din psikolojisi alanında çeşitli üniversitelerde çalışan akademisyen din psikologlarının biyografik bilgilerinin verilmesine devam edilmiştir. ABSTRACT A Biographical Study on the Religion of Turkish Psychologists (1949 – 2010) - II This is the second article of the same research which deals with the biographical information of retired psychologists/scholars, who worked in various universities in the same field, under the same framework. In the article, the biographies of the religion of these psychologists are studied based on an alphabetical order of university names.
ÖZ Bu ampirik araştırmada, diasporik yaşamdaki dindarlık ile umutsuzluk arasında bir ilişki olup ... more ÖZ Bu ampirik araştırmada, diasporik yaşamdaki dindarlık ile umutsuzluk arasında bir ilişki olup olmadığı; şayet varsa bu ilişkinin Müslüman-Türk azınlık grubun dindarlık tipolojilerine bağlı olarak değişip değişmediği analiz edilmiştir. Bu amaçla 157 Fransalı Müslüman-Türkten oluşan örnekleme, '(ı) Kişisel Bilgi Formu, (ıı) Her Yaş İçin Uygun Dinsel Eğilim Ölçeği ve (ııı) Beck Umutsuzluk Ölçeği'nden oluşan bir anket formu uygulanmıştır. Fransalı Müslüman-Türk azınlık grubun iç ve dış-güdümlü dindarlık puanları ile umutsuzluk düzeyleri arasındaki ilişkinin ortaya çıkarıldığı bu çalışmanın bir sonucu olarak, (a) içgüdümlü dindarlık düzeyi yüksek olan Müslüman-Türk azınlığın umutsuzluk düzeylerinin, dış-güdümlü dindarlık düzeyi yüksek olan azınlık gruptan daha düşük olduğu saptanmıştır. Ayrıca yapılan korelasyon analizlerinde ise, (b) içgüdümlü dindarlık ile motivasyon kaybı alt boyutundaki umutsuzluk düzeyi arasında negatif; dış-güdümlü dindarlık ile de pozitif bir ilişki old...
Bu calisma, yaslilik doneminde olum otesi hayat inanci ile bu inanci etkiledigi kabul edilen cins... more Bu calisma, yaslilik doneminde olum otesi hayat inanci ile bu inanci etkiledigi kabul edilen cinsiyet, yas, sosyo-ekonomik duzey ve dini inanc gibi faktorler arasinda ne tur bir iliskinin bulundugunu ortaya cikarmak amaciyla yapilan bir alan arastirmasidir. Bu amaci gerceklestirmek icin once konuyla ilgili anket sorulari hazirlanmis, daha sonra koy sosyo-kulturel ortaminda yasayan 60 yas ve uzerindeki yasli bireylere bu anket, tesadufi orneklem yoluyla uygulanmistir. Arastirmada yedi bagimsiz degisken kullanilmis, orneklem grubundan konuyla ilgili elde edilen veriler, bu degiskenler esas alinarak sayisal degerler halinde tablolastirilmis ve anlamli bulunan tablolar yorumlanmaya calisilmistir. Sonuc olarak, “yaslilik doneminde cinsiyet, yas, sosyo-ekonomik duzey ve dini inanc duzeyi gibi faktorler ile olum otesi hayat inanci arasinda anlamli bir iliski vardir” temel hipotezi ve buna bagli diger yan hipotezlerin bircogunun dogrulandigi gorulmustu
Din psikolojisi alaninda bilimsel arastirma yapan ve akademik metin ureten alan aktorune ‘din psi... more Din psikolojisi alaninda bilimsel arastirma yapan ve akademik metin ureten alan aktorune ‘din psikologu’ denir. Bu makalede, Turkiye’de din psikolojisi alaninda yapilan bilimsel calismalara onemli katkisi olan akademisyen din psikologu Hayati Hokelekli’nin (a) akademik hayati, (b) ozel ilgi alanlari, (c) akademik calismalari, (d) lisans ve lisansustu dersleri, (e) yonettigi lisansustu tezleri ve (f) Turk din psikolojisi calismalari uzerine kisisel dusuncelerine yer verilmistir. Sonuc olarak makalede; ‘Hokelekli’nin (i) toplamda 41 yil Uludag Universitesi’nde akademisyenlik yaptigi, (ii) bilimsel calismalarinin (a)-tez (n=3), (b)-kitap (n=8), (c)-makale (n=20), (d)-ceviri (n=4), (e)-ansiklopedi maddesi (n=43), (f)-kitap bolumu (n=10), (g)-bildiri (n=17), (h)-editorluk (n=11), (i)-hakemsiz dergilerdeki yazi (n=24) seklindeki akademik urun (n=140) cesitliligine sahip oldugu; (iii) cesitli iceriklerde lisans ve lisansustu dersler (n=19) verdigi; (iv) yuksek lisans ve doktora duzeyinde (...
Bu makalenin amaci, bazi parametreler dikkate alinarak meslek edinme amacli din egitimi alan bire... more Bu makalenin amaci, bazi parametreler dikkate alinarak meslek edinme amacli din egitimi alan bireylerin dindarliklarinin olusumuna, Turkiye’de verilen formel din egitiminin psiko-pedago-teolojik katkilarinin niteligini analiz etmektir. Bu kapsamda makalede, mesleki amacli din egitimi alan yeni nesil bireylerin dindarlik formlarindaki niteliksel ve niceliksel degisim surecleri, teorik olarak ‘sekulerlesme, calisma ahlaki, kendini ayarlama ve kendini kandirma’ olgulari baglaminda yorumlanmaya calisilmistir. Sonuc olarak makalede; (a) sekulerlesmenin ortaya cikardigi sosyal anomi ve yabancilasmayla iliskili sozu edilen bu dindarligin donusumu baglaminda, orta ve yuksek duzeyde din egitimi alan bireylerin yeni nesil dindarlik formlari ile ‘deger-yoksun dindarlik’ tipolojisi arasinda olgusal duzeyde ortusen yonlerinin oldugu; (b) mesleki din egitimi alan genclerin dinsel kimlik-sosyal kimlik-mesleki kimlik olusumlari arasindaki psiko-sosyal uyumsuzluklarin ‘kendini ayarlama ve kendini al...
A Field Research About Attitudes and Behaviors of Adolescence Period Towards Prayer and Worship I... more A Field Research About Attitudes and Behaviors of Adolescence Period Towards Prayer and Worship In this article, the results of field research about the formation of religious attitudes and behaviors of adolescence towards prayer and worship with relation to some kind of variables are given. To attain the results in this research the sample of 450 adolescence was chosen randomly from the population of secondary school adolescence in Bursa. Then they were given a questionnaire. The questionnaire results from the sample were analyzed by the statistical technique of chi-square. And the difference between observed value and expected value was examined in relation to independent variables of sex, age, socio-economic status, school variety and level of religious belief. By the statistical results it is found that ‘there is a meaningful difference between pray and worship behaviors and basic developmental characteristics of adolescence period; when the praying is most widespread in the ado...
In this article, the results of field research about the formation of religious attitudes and beh... more In this article, the results of field research about the formation of religious attitudes and behaviors of adolescence towards prayer and worship with relation to some kind of variables are given. To attain the results in this research the sample of 450 adolescence was chosen randomly from the population of secondary school adolescence in Bursa. Then they were given a questionnaire. The questionnaire results from the sample were analyzed by the statistical technique of chi-square. And the difference between observed value and expected value was examined in relation to independent variables of sex, age, socioeconomic status, school variety and level of religious belief. By the statistical results it is found that 'there is a meaningful difference between pray and worship behaviors and basic developmental characteristics of adolescence period; when the praying is most widespread in the adolescence period; the interest in and practice of worships is at a lower level.' Thus the main and related hypotheses of this research were confirmed highly [p < .05; .01; .001].
Objective: Vaginismus is the most common female sexual dysfunction in Turkey and Middle East coun... more Objective: Vaginismus is the most common female sexual dysfunction in Turkey and Middle East countries. Looking at the medical literature related to vaginismus, studies/patients have concentrated in the Middle east geographic area. Turkey is a developing, secular country located between Middle East and Europe with a mostly Muslim population. Many factors have been discussed in the etiology including psychosocial, cultural, biological and sexual causes. Religious beliefs of a person in the form of religiosity affect all social and spiritual spheres of his/her life in some way positively or negatively. One of the most affected life areas by religious beliefs is sexual life, which has a lots of taboos. In this study we aimed to compare religious belief levels that are thought to be effective in the etiology of vaginismus between patients and healthy controls and to discuss some of the other socio-cultural features. Methods: 49 patients and 37 healthy volunteers were included. Sociodemo...
Bu calisma, yaslilik doneminde olum duygusu ve dusuncesi ile bu duygu ve dusunceyi etkiledigi kab... more Bu calisma, yaslilik doneminde olum duygusu ve dusuncesi ile bu duygu ve dusunceyi etkiledigi kabul edilen cinsiyet, yas, sosyo-ekonomik duzey ve dini inanc duzeyi gibi degiskenler arasinda ne tur bir iliskinin bulundugunu ortaya cikarmak amaciyla yapilan bir alan arastirmasidir. Bu amaci gerceklestirmek icin once konuyla ilgili anket sorulari hazirlanmis, daha sonra koy sosyo-kulturel ortaminda yasayan 60 yas ve uzerindeki yasli bireylere tesadufi orneklem yoluyla anket uygulanmistir. Arastirmada yedi bagimsiz degisken kullanilmis, orneklem grubundan konuyla ilgili elde edilen veriler bu degiskenler esas alinarak sayisal degerler halinde tablolastirilmis ve anlamli bulunan tablolar yorumlanmaya calisilmistir. Sonuc olarak, “yaslilik doneminde cinsiyet, yas, medeni durum, egitim, sosyo-ekonomik duzey ve dini inanc duzeyi ile olum duygusu ve dusuncesi arasinda anlamli bir iliskinin varligini” esas alan temel hipotez ile diger hipotezlerin bircogunun dogrulandigi gorulmustur.
Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2002
Her bilim dalinin gelisim sureci oldugu gibi yaslilik donemiyle ilgili arastirmalari konu alan ge... more Her bilim dalinin gelisim sureci oldugu gibi yaslilik donemiyle ilgili arastirmalari konu alan gerontolojinin de baslangicindan. gunumuze kadar kronolojik anlamda tarihsel bir birikim sureci vardir. Bu makale, gerek gelisim ve din psikolojisi gerekse psikiyatri bilim dali perpektifinde, ozellikle Batida yapilan garantolajik calismalarin tarihsel ve literal surecini konu almaktadir. Yaslilik psikolojisiyle ilgili yapilan bilimsel calismalarin kronolojik tarihi ve literaturu muhtevali bu makalede, oncelikle Batida yapilan calismalar donemsel olarak incelenmis, daha !'Onra- Turkiye'de yapilan calismalar aktarilmaya calisilmistir. Son olarak ise, konuyla ilgili arastirmalari ihtiva eden bazi yerli ve yabanci literatur, ulasilabildigi kadariyla aktarilmaya calisilmistir.
Bu makale, Türk Psikiyatri Derneği tarafından, 14-19 Ekim 2008 tarihleri arasında Antalya’da düze... more Bu makale, Türk Psikiyatri Derneği tarafından, 14-19 Ekim 2008 tarihleri arasında Antalya’da düzenlenen 44. Ulusal Psikiyatri Kongresi ve Anksiyete Sempozyumu’nda, aynı başlıkla “poster bildiri” olarak sunulmuştur.Gelişim dönemlerinden yetişkinlik döneminde dindarlık ile benlik saygısı arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlayan bu çalışma, din psikolojisi bilim dalında yapılan bir saha araştırmasıdır. Bu ampirik çalışmada, kurgulanan bağımlı ve bağımsız değişkenleri ölçmek için Türk toplumu ve kültürü üzerinde psikometrik açıdan geçerlik ve güvenirlik testleri yapılmış ‘Her Yaş İçin Uygun Dinsel Eğilim Ölçeği’ ile ‘Yetişkinlerin Benlik Saygısı Kaynakları Envanteri’ olmak üzere toplam iki adet ölçme aracı kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan anket formu, Bursa’da çeşitli meslek gruplarına mensup yetişkinlerin seçildiği evreni temsilen, yine Bursa il sınırları içerisinde beş farklı türden meslek grubuna sahip kamu ve özel kurum ve kuruluşlarında çalışan 600 yetişkin denek üzerinde ras...
religion prepared in Uludag University from 1980 to 2002 were introduced. Firstly theimportance o... more religion prepared in Uludag University from 1980 to 2002 were introduced. Firstly theimportance of bibliographical works was stated and then the information was given aboutstudies of psychology of religion in Turkey. After this, it was tried to analyse contents ofthese theses according to titles as religious development through developmental periodsand relation between religion and mental health and psychology of mysticism. Finally, finaldissertations concerning with psychology of religion which was prepared in UludagUniversity Faculty of Theology were listed in alphabetical order as regards their authors.
Istanbul Universitesi Ilahiyat Fakultesi Dergisi, 2013
Bu alan arastirmasinin amaci; Almanya’da yasayan Musluman-Turk gocmenlerin kaygi duzeylerinin, sa... more Bu alan arastirmasinin amaci; Almanya’da yasayan Musluman-Turk gocmenlerin kaygi duzeylerinin, sahip olduklari dinsel yonelimler tarafindan nasil etkilendigini incelemek ve aralarindaki iliski oruntusunu betimlemeye calismaktir. Metodolojik olarak ampirik bir yaklasimla duzenlenen arastirma deseni icin Almanya’da yasayan Musluman-Turk gocmen orneklemi kullanilmistir. Calismada ayrica, sosyo-demografik degiskenlere gore gocmenlerin dinsel yonelimlerindeki ve kaygi alt boyutlarindaki farkliliklar da istatistiksel olarak analiz edilmistir. Bu amacla, olusturulan anket formunda ‘(a) Kisisel Bilgi Formu, ‘(b) Beck Anksiyete Olcegi’ ve ‘(c) Her Yas Icin Uygun Dinsel Egilim Olcegi’ kullanilmistir. Uygulamaya 84 erkek ve 50 kadin gocmen olmak uzere toplamda 134 denek katilmistir. Elde edilen nicel veriler, yukarida belirtilen amaca uygun olarak parametrik istatistik teknikleri kullanilarak analiz edilmistir. Ampirik bulgulara gore, ‘ic-gudumlu dinsel yonelim ile subjektif anksiyete ve somatik belirtiler alt boyutlarindaki kaygi duzeyleri arasinda negatif; dis-gudumlu dinsel yonelim ile de pozitif bir iliski olacagini’ varsayan temel hipotezin test edildigi gorulmustur. Sonucta ise sozu edilen bu nicel bulgular, literatur esliginde yorumlanmistir.
Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2015
Öz: Gelişim dönemlerinden yetişkinlik döneminde demografik özellikler ile kendini izleme arasında... more Öz: Gelişim dönemlerinden yetişkinlik döneminde demografik özellikler ile kendini izleme arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlayan bu çalışma, benlik psikolojisi alanında yapılan bir alan araştırmasıdır. Bu ampirik çalışmada, kurgulanan bağımlı ve bağımsız değişkenleri ölçmek için demografik değişkenlerin yer aldığı "Kişisel Bilgi Formu" ile Türk toplumu ve kültürü üzerinde psikometrik açıdan geçerlik ve güvenirlik testleri yapılmış 'Kendini Ayarlama Ölçeği' kullanılmıştır. Araştırmada değerlendirilen anket formu, Bursa'daki çeşitli meslek gruplarından yetişkinlerin seçildiği evreni temsilen Bursa il sınırları içerisinde beş farklı türden meslek grubuna sahip kamu ve özel kurum ve kuruluşlarında çalışan 600 yetişkin denek üzerinde rastsal örnekleme yöntemiyle uygulanmıştır. Anket aracılığıyla deneklerden alınan ham verilere, Pearson Moment Korelasyon Analizi ve t Testi ile Tek Yönlü Varyans Analizi gibi parametrik istatistiksel analiz teknikleri uygulanarak, demografik özellikler ile kendini izleme arasındaki ilişki ve farklılıklar betimlenmiştir. Dolayısıyla bu araştırma üzerinden operasyonel biçimde çalışılan demografik özellikler ile kendini izleme arasındaki ilişkiye bakıldığında; cinsiyet değişkeni özelinde, kadınların kendini izleme düzeylerinin erkeklerden daha yüksek olduğu gibi anlamlı bulgular elde edilmiştir. Ayrıca çalışmada, yaş ve sosyo-ekonomik düzey gibi diğer demografik değişkenler ile kendini izleme arasındaki ilişki ve farklılığa yönelik bulgulara da yer verilmiştir.
Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (SAUIFD), Dec 15, 2004
The Effects of Prayer and Worship on Mental Health in Adolescence Period: A Field Research In thi... more The Effects of Prayer and Worship on Mental Health in Adolescence Period: A Field Research In this article, the results of a field research that was carried out demonstrate the psychological effects of prayers and worships on adolescents' mental health. The results of the questions were examined in the context of perception of prayer-worship and mental health. A questionnaire was applied to randomly selected sample of 450 adolescent studying at secondary schools in the province of Bursa, which is assumed to represent the whole population of adolescents in Bursa. The statistics used to analyze the gathered data included chi-square test along with other descriptive statistics such as frequencies, means and percentages. The results of statistical analyses revealed that the prayer and worship in the adolescence period have positive psychological effects upon mental health of adolescents.
Sakarya Universitesi Ilahiyat Fakultesi Dergisi, Dec 15, 2005
A Literature Analysis About Turkish Studies Upon Adolescence Period in the Researchs of Psycholog... more A Literature Analysis About Turkish Studies Upon Adolescence Period in the Researchs of Psychology of Religion The article aims to introduce Turkish scientific studies on the adolescence period. After giving a brief history of psychology of religion in the West, the studies in Turkey upon discipline in question were generally evaluated. Then, in the context of developmental periods and religion, it was mentioned from the history of studies about adolescence period. It was given information, furthermore, about Turkish articles and papers concerning this developmental period. The contents of all studies upon above-mentioned period not analyzed, but it was only given the bibliographical data about most of them. As a conclusion, it was seen that the most studied period in Turkey from the perspective of psychology of religion is the adolescence period and some things were proposed to Turkish psychologists of religion.
Dokuz Eylül Ünivesitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2016
Theological themes have been used actively in all visual aspects of the art from the past until t... more Theological themes have been used actively in all visual aspects of the art from the past until today. The movies in which imams take place in the scenario based on religion theme are occasionally made in the cinema that is one of the visual arts. In this article, the image of imam in Turkish cinema has been analyzed in the context of 'value-deprived religiosity' typology as a new typology of religiosity from the perspective of the psychology of religion and values. In this context, psycho-socio-theological background of the image of imam, lacking the sensitivity of religious and ethical values in Turkish cinema on the basis of 'value-deprived religiosity' typology is semantically analyzed on the basis of particular movie sample (n=4). According to the results of the research, using document review and content analysis as a qualitative methodology, it has become obvious that (i) the imam in Turkish cinema is deliberately described as 'rapist, dishonest, trickster, gambler, materialist, away from the religious and community leadership' by the cinema actors who are against religion; (ii) the approach of Turkish cinema, including the negative stereotypes about the profession, has coincided with the semantic content of the value-deprived religiosity typology which is a new model in the literature; (iii) Turkish cinema against religion has produced an image of imam who has the value-deprived religiosity typology in such a way that is against the values of religious and vocational identity.
ÖZET Üç ayrı makale formatında tasarlanan araştırmadaki birinci makalenin devamı niteliği taşıyan... more ÖZET Üç ayrı makale formatında tasarlanan araştırmadaki birinci makalenin devamı niteliği taşıyan bu ikinci makalede, alfabetik sıraya göre üniversite isimleri dikkate alınıp din psikolojisi alanında çeşitli üniversitelerde çalışan akademisyen din psikologlarının biyografik bilgilerinin verilmesine devam edilmiştir. ABSTRACT A Biographical Study on the Religion of Turkish Psychologists (1949 – 2010) - II This is the second article of the same research which deals with the biographical information of retired psychologists/scholars, who worked in various universities in the same field, under the same framework. In the article, the biographies of the religion of these psychologists are studied based on an alphabetical order of university names.
ÖZ Bu ampirik araştırmada, diasporik yaşamdaki dindarlık ile umutsuzluk arasında bir ilişki olup ... more ÖZ Bu ampirik araştırmada, diasporik yaşamdaki dindarlık ile umutsuzluk arasında bir ilişki olup olmadığı; şayet varsa bu ilişkinin Müslüman-Türk azınlık grubun dindarlık tipolojilerine bağlı olarak değişip değişmediği analiz edilmiştir. Bu amaçla 157 Fransalı Müslüman-Türkten oluşan örnekleme, '(ı) Kişisel Bilgi Formu, (ıı) Her Yaş İçin Uygun Dinsel Eğilim Ölçeği ve (ııı) Beck Umutsuzluk Ölçeği'nden oluşan bir anket formu uygulanmıştır. Fransalı Müslüman-Türk azınlık grubun iç ve dış-güdümlü dindarlık puanları ile umutsuzluk düzeyleri arasındaki ilişkinin ortaya çıkarıldığı bu çalışmanın bir sonucu olarak, (a) içgüdümlü dindarlık düzeyi yüksek olan Müslüman-Türk azınlığın umutsuzluk düzeylerinin, dış-güdümlü dindarlık düzeyi yüksek olan azınlık gruptan daha düşük olduğu saptanmıştır. Ayrıca yapılan korelasyon analizlerinde ise, (b) içgüdümlü dindarlık ile motivasyon kaybı alt boyutundaki umutsuzluk düzeyi arasında negatif; dış-güdümlü dindarlık ile de pozitif bir ilişki old...
Bu calisma, yaslilik doneminde olum otesi hayat inanci ile bu inanci etkiledigi kabul edilen cins... more Bu calisma, yaslilik doneminde olum otesi hayat inanci ile bu inanci etkiledigi kabul edilen cinsiyet, yas, sosyo-ekonomik duzey ve dini inanc gibi faktorler arasinda ne tur bir iliskinin bulundugunu ortaya cikarmak amaciyla yapilan bir alan arastirmasidir. Bu amaci gerceklestirmek icin once konuyla ilgili anket sorulari hazirlanmis, daha sonra koy sosyo-kulturel ortaminda yasayan 60 yas ve uzerindeki yasli bireylere bu anket, tesadufi orneklem yoluyla uygulanmistir. Arastirmada yedi bagimsiz degisken kullanilmis, orneklem grubundan konuyla ilgili elde edilen veriler, bu degiskenler esas alinarak sayisal degerler halinde tablolastirilmis ve anlamli bulunan tablolar yorumlanmaya calisilmistir. Sonuc olarak, “yaslilik doneminde cinsiyet, yas, sosyo-ekonomik duzey ve dini inanc duzeyi gibi faktorler ile olum otesi hayat inanci arasinda anlamli bir iliski vardir” temel hipotezi ve buna bagli diger yan hipotezlerin bircogunun dogrulandigi gorulmustu
Din psikolojisi alaninda bilimsel arastirma yapan ve akademik metin ureten alan aktorune ‘din psi... more Din psikolojisi alaninda bilimsel arastirma yapan ve akademik metin ureten alan aktorune ‘din psikologu’ denir. Bu makalede, Turkiye’de din psikolojisi alaninda yapilan bilimsel calismalara onemli katkisi olan akademisyen din psikologu Hayati Hokelekli’nin (a) akademik hayati, (b) ozel ilgi alanlari, (c) akademik calismalari, (d) lisans ve lisansustu dersleri, (e) yonettigi lisansustu tezleri ve (f) Turk din psikolojisi calismalari uzerine kisisel dusuncelerine yer verilmistir. Sonuc olarak makalede; ‘Hokelekli’nin (i) toplamda 41 yil Uludag Universitesi’nde akademisyenlik yaptigi, (ii) bilimsel calismalarinin (a)-tez (n=3), (b)-kitap (n=8), (c)-makale (n=20), (d)-ceviri (n=4), (e)-ansiklopedi maddesi (n=43), (f)-kitap bolumu (n=10), (g)-bildiri (n=17), (h)-editorluk (n=11), (i)-hakemsiz dergilerdeki yazi (n=24) seklindeki akademik urun (n=140) cesitliligine sahip oldugu; (iii) cesitli iceriklerde lisans ve lisansustu dersler (n=19) verdigi; (iv) yuksek lisans ve doktora duzeyinde (...
Bu makalenin amaci, bazi parametreler dikkate alinarak meslek edinme amacli din egitimi alan bire... more Bu makalenin amaci, bazi parametreler dikkate alinarak meslek edinme amacli din egitimi alan bireylerin dindarliklarinin olusumuna, Turkiye’de verilen formel din egitiminin psiko-pedago-teolojik katkilarinin niteligini analiz etmektir. Bu kapsamda makalede, mesleki amacli din egitimi alan yeni nesil bireylerin dindarlik formlarindaki niteliksel ve niceliksel degisim surecleri, teorik olarak ‘sekulerlesme, calisma ahlaki, kendini ayarlama ve kendini kandirma’ olgulari baglaminda yorumlanmaya calisilmistir. Sonuc olarak makalede; (a) sekulerlesmenin ortaya cikardigi sosyal anomi ve yabancilasmayla iliskili sozu edilen bu dindarligin donusumu baglaminda, orta ve yuksek duzeyde din egitimi alan bireylerin yeni nesil dindarlik formlari ile ‘deger-yoksun dindarlik’ tipolojisi arasinda olgusal duzeyde ortusen yonlerinin oldugu; (b) mesleki din egitimi alan genclerin dinsel kimlik-sosyal kimlik-mesleki kimlik olusumlari arasindaki psiko-sosyal uyumsuzluklarin ‘kendini ayarlama ve kendini al...
A Field Research About Attitudes and Behaviors of Adolescence Period Towards Prayer and Worship I... more A Field Research About Attitudes and Behaviors of Adolescence Period Towards Prayer and Worship In this article, the results of field research about the formation of religious attitudes and behaviors of adolescence towards prayer and worship with relation to some kind of variables are given. To attain the results in this research the sample of 450 adolescence was chosen randomly from the population of secondary school adolescence in Bursa. Then they were given a questionnaire. The questionnaire results from the sample were analyzed by the statistical technique of chi-square. And the difference between observed value and expected value was examined in relation to independent variables of sex, age, socio-economic status, school variety and level of religious belief. By the statistical results it is found that ‘there is a meaningful difference between pray and worship behaviors and basic developmental characteristics of adolescence period; when the praying is most widespread in the ado...
Uploads
Papers by Mustafa Koç