Papers by Ilhama Mammadova
Nizamişünaslıq 10, №1, 2024, 2024
ABOUT ORIENTAL SWEETS IN NIZAMI GANJAVI'S CREATIVITY
(HISTORICAL-ETHNOLOGY RESEARCH)
The work of ... more ABOUT ORIENTAL SWEETS IN NIZAMI GANJAVI'S CREATIVITY
(HISTORICAL-ETHNOLOGY RESEARCH)
The work of the worl-famous poet-thinker of Azerbaijan, Nizami Ganjavi (1141-1209), includes various topics of folk life and examples of material culture. In the article “Khosrov and Shirin” and “Iskandername” polyclinics were conducted certain ethnographic studies and various sweets that existed in the XII-XIII centuries in Azerbaijan were studied. Some of the sweets mentioned in Nizami’s works are currently forgotten (tabarzad, etc), some are national (shakrabura, halva, noghul, nabat, etc.), and some still remain as local sweets (lovzine, paluda) etc.).
Azərbaycan tarixşünaslığı. Elmi əsərlər. 2024, Cild 85, №1 85 N1) metn 192 (1) (5), 2024
UNIVERSIDAD Y SOCIEDAD | Have Scientific of the University of Cienfuegos | ISSN: 2218-36207, 2024
The article examines the characteristics of the development of the educational system in the city... more The article examines the characteristics of the development of the educational system in the city of Tabriz during the Qajar era (traditional education: religious schools, madrasas, and women's schools) from the second half of the 19th century. Tabriz considered the second capital of the Qajar state and the residence of the crown prince, was regarded as the foremost city in the state from cultural, political, and economic perspectives. While the traditional system of religious education in schools and madrasas persisted there in the 19th century, a new type of school, the "usuli-Jadid," and a higher education institution (Darulfunun) were also established, gradually transitioning from religious to secular education. During that period, students were sent to Europe (England) for the first time to study medicine, engineering, translation, painting, and other fields. For the first time in Iran, a printing press was brought to Tabriz, and various books were published, including literature translated from European languages. Thus, education during the Qajar dynasty exposed Persians to new ideas and knowledge, laying the foundation for intellectual and social development in the 20th century.
AMEA Gəncə bölməsi Xəbərlər Məcmuəsi ("İctimai və humanitar" elmlər seriyası). 2024, № 1(9), 28-33 № 1(9), 28-33 , 2024
НАРОДНЫЕ ЦЕЛИТЕЛИ И ИХ МЕТОДЫ ЛЕЧЕНИЯ В ПЕРИОД ПРАВЛЕНИЯ КАДЖАРОВ (историко-этнологическое иссл... more НАРОДНЫЕ ЦЕЛИТЕЛИ И ИХ МЕТОДЫ ЛЕЧЕНИЯ В ПЕРИОД ПРАВЛЕНИЯ КАДЖАРОВ (историко-этнологическое исследование на основе материалов города Тебриз)
Статья посвящена развитию медицины в Тебризе в период правления Каджаров. Тебриз, бывший столицей нескольких империй на протяжении многих веков, имеет богатое культурное наследие. В тот период в городе развивались как медицинская
наука, так и традиционная медицина. Здесь методы лечения народных целителей (изготовление искусственных зубов из слоновой кости, изобретение лечебного искусственного меда и др.) опережали современную медицинскую науку того времени. Политический, экономический и культурный подъем Тебриза в эпоху Каджара стал стимулом для развития ряда научных областей, включая научную медицину. Кроме того, традиционная медицина не теряла своей актуальности.
Этнология / Ethnology / Этнология Артықбаев Ж.О. "Бап тәңірі"-Орталық Азия халықтарының руханият ... more Этнология / Ethnology / Этнология Артықбаев Ж.О. "Бап тәңірі"-Орталық Азия халықтарының руханият және дүниетаным ескерткіші Artykbayev Zh.O. "Bap tengri" is a monument to the spirituatuality and worldview of the peoples of Central Asia Артыкбаев Ж.О. "Бап тенгри"-памятник духовности и мировоззрения народов Центральной Азии......6 Ибадуллаева З.Ө. Қазақ этномәдениетінің белгілер жүйесіндегі "сүйек" ұғымының орны Ibadullayeva Z.O. The meaning of the concept of "bone" in the symbolic system of kazakh ethnoculture Ибадуллаева З.О.
Folklor və etnoqrafiya, 2022
Head-dress of People in Tabriz During Gajars Period
Head-dress were considered as state attribute... more Head-dress of People in Tabriz During Gajars Period
Head-dress were considered as state attribute in Middle Ages. Gajar dynasty holding power in XIX century formed a new hat sample named as "gajari". Hat was a symbol of honour and decency. Different sections of society had head-dresses according to social relation. This factor was conserned to women.
XVII. Türk Tarihi Kongresi. II. Cilt - II. Kısım Orta Asiya ve Kafkasya Tarihi. Ankara, 2018, 2018
Kaçarlar döneminde Tebriz şehiri "darüsseltene", "velieahtneşin" adlanaraq, devletin ikinci başke... more Kaçarlar döneminde Tebriz şehiri "darüsseltene", "velieahtneşin" adlanaraq, devletin ikinci başkenti idi. Ülke veliahtı ilə birlikte, bazı yabancı elçilik temsilcileri burada bulunuyordu. Kaçarlar sırasında Tebriz' de yeni mahelleler, sokaklar, bahçeler, meydanlar kurulmuş, pazar mecmuesi restore edilmiş, çok kervansaray, hamam, cami ve ziyaret yerleri, bir deyişle, Müsliman Doğusuna ait sosyal tesisler inşası yapılarak kullanıma sunulmuştur. Kaynaklar meydanlar hakkında. Şehir meydanları hakkında yabancı yazarların "Seyahetname"lerinde bilgiye rastlanmaktadır. A.Olearius'un kaydlarına göre meydanlarda birkaç "serraf " adlı dövüz birimleri bulunuyordu (Oleari, 1870, 729). J. Şarden ise yazıyor: "Tebriz'in meydanı dünyada gördüğüm tüm şehir meydanlarından en büyüğüdür. Onun meydanı İsfahan'ın "Nekşi-Cihan" meydanından çok büyüktür". Türkler dafalarca bu meydanda savaş sırasında 30 bin kişiyi cergeye dizmişlerdir. Akşamları bu meydan zamanını eğlence içinde geçiren "küçük" adamlarla dolu oluyor. Bu eğlenceler oyunlardan, gözbağlayıcılardan, göçmen akrobatların eğlendiren oyunları, güreşden, boğa ve koç savaşlarından, hikayetlerden ve kurt danslarından oluşmaktadır. (Şarden, 1993, 74). Gündüz ise bu meydan alış-veriş mekanına dönüşüyordu. Burda, özellikle, tahıllar satılıyordu (Abdulali Kareng 1389, 180). 20. yüzyılın başlarında Tebriz' de olan Amerikan araştırmacısı A.V.Cekson bu şehrin merkezi meydanı hakkında hatıralarında kaydeder ki, bizim düşüncemize göre burası çok önemli mekandır. O yüzden yok ki, burada silah, tüfek yapan atölye ve dükkanlar, korhana (barut yapılan yer-İ.M), zindan, şahın at tevlesi, veliehdin evleri yerleşir, burası Bab'ı (Babi'ler harekatının kurucusu
Nakhchivan State University Scientific Works Series of Social Sciences №9 (65) ISSN 2224-0829, 2014
XVIII. Türk Tarih Konqresi.Konqreye sunulan bildiriler. II cilt, Ankara: 1-5- Eylül 2018. , 0
Safevîler döneminde içecekler listesine kahve de eklenir. Araştırmacılara göre kahve, ilk olarak ... more Safevîler döneminde içecekler listesine kahve de eklenir. Araştırmacılara göre kahve, ilk olarak Yemen sufi lerinin törenlerinde içilmiş, 1 zamanla Mısır, Suriye, Osmanlı ve İran'a geçmiştir. Bu içeceği önceler saray halkı tüketirdi. Safevî ve Kaçar sarayında kahveci ve kahvecibaşı görevleri de bulunmaktaydı. Kahve, saraydan başlayarak âyan ve eşraf ailelerinde, daha sonra halk arasında bilinmeye başladı. İslam dininin güç kazanması ile halkın çeşitli tabakaları tarafından Mekke ve diğer kutsal şehirlere yapılan ziyaretlerin artması, kahveyle daha yakından tanışıklık için ortam hazırlamaktaydı.
Tarix və onun problemləri. 2014, №2, 2014
ТО STORE UP FOOD-STUFFS FОR WINTERIN WELFARE ОF POPULATION ОF ТAВRIZ CITY (XIX AND АТ ТНЕ BEGINNI... more ТО STORE UP FOOD-STUFFS FОR WINTERIN WELFARE ОF POPULATION ОF ТAВRIZ CITY (XIX AND АТ ТНЕ BEGINNING ОF ХХ CENTURIES)
Foods stоrеd up fоr wintеr аrе divided into twо раrts for their content: animal (meat and milk ргоduсts) and vegetable fооds. In summег meat of sheep was roasted, dry fish, fresh butter, cheese wеrе stored up. Моrеоver, gгееnеry and different fruit аnd vegetables wеrе desiccated, lavash wеrе рrераrеd. In old times, every family had to store up food-stuffs fоr wintег because of deficiency and difficulty. All people helped each other and рrераrеd food-stuff of their family.
ICONTECH INTERNATIONAL JOURNAL OF SURVEYS, ENGINEERING, TECHNOLOGY ISSN 2717-7270 Journal homepage: http://icontechjournal.com/index.php/iij Volume 5 (2021) Issue 4 , 2021
Education was of religious character with schools and madrasahs in Tabriz, as in all Muslim citie... more Education was of religious character with schools and madrasahs in Tabriz, as in all Muslim cities during the Middle Ages and was based on the methodology of religious tenets. This type of education system dates back to the early years of Islam and was yet ongoing during its research period. Schools provided primary spiritual education, whereas madrasahs provided high religious education. The first madrasah in Iran was established in Tabriz. Literacy was taught and basic rules and regulations were applied at schools. They operated mainly within the mosques and the classes were held in zaviya (madrasah) and cell. The mosques performed numerous functions. They were not only places of worship (practicing namaz, listening to preaching, etc.), but also the place where Sharia laws are studied and propagated; holy war and peace declared; spoils of war are distributed; letters sent to the authorities; funerals held and where the other work was done.
Tarix və onun problemləri , 2013
Müsəlman dünyasının möhtəşəm tarixi abidələri siyahısında dini tikililər daha çox səciyyəvidir. M... more Müsəlman dünyasının möhtəşəm tarixi abidələri siyahısında dini tikililər daha çox səciyyəvidir. Məscid, mədrəsə, xanəgah, türbə, ziyarətgah və ya pirlər və s. İslam memarlığının qabaqcıl nümunələridir. Cəmiyyətin hərtərəfli formalaşmasında mürəkkəb və çoxsaylı funksiya yerinə yetirən məscidlər dini memarlıq abidələri arasında daha önəmli yer tutur. Orta əsrlərdə məscidlər təkcə ibadət üçün nəzərdə tutulmur, onlar həm də insanları birləşdirən, xalqı milli vəhdətə aparan, cəmiyyətdə təhsil, təlim-tərbiyə, nizam-intizam yaradılmasında vacib məkan hesab olunur, siyasi-ideoloji, sosial-iqtisadi mərkəz rolunu oynayırdı.
BAKI UNİVERSİTETİNİN XƏBƏRLƏRİ №3 Humanitar elmlər seriyası, 2014
Şəhər mədəniyyətinə xas olan orta əsr tikililəri arasında karvansaraylar mühüm yer tutur. Mürəkkə... more Şəhər mədəniyyətinə xas olan orta əsr tikililəri arasında karvansaraylar mühüm yer tutur. Mürəkkəb söz olan karvansaray iki kəlmədən -"karvan" və "saray"dan ibarətdir. Karvan dəvə ilə hərəkət edən dəstə, saray isə "bina", "tikili" anlamına gəlir. Karvansaraylar dövlətin yaranması ilə peyda olmuş, mərkəzi hakimiyyətin güclənməsi və ticarətin inkişafı ilə əlaqədar inkişaf etmişdir.
Tarix və onun problemləri , 2013
Ənənəvi bəzəklər zərgərlik məmulatı, kosmetik vasitələr və geyim dəstləri üzərindəki tikmələrlə ə... more Ənənəvi bəzəklər zərgərlik məmulatı, kosmetik vasitələr və geyim dəstləri üzərindəki tikmələrlə əhatələnir. İnsanın öz üzərində daşıdığı bəzəklərdən əlavə, ev-məişət əşyalarında da bəzəklərə rast gəlinir. XIX-XX əsrin əvvəllərində Təbriz sakinlərinə məxsus bəzəklərdən (zinət və kosmetik vasitələr) danışarkən ilk növbədə dövrün fotoşəkilləri və miniatürlərinə müraciət etmək lazım gəlir. Qeyd etməliyik ki, rəsm və fotolar əsasən hakim təbəqəyə məxsusdur və bəzəklərin əsas istifadəçiləri də onlar idilər. Təbriz vəliəhdneşin olduğundan cəmiyyət elitasının böyük qismi burada cəmləşmiş və təbrizlilər Qacarlar dövrü mədəniyyə-tinin ən ümdə yaradıcılarından olmuşlar. 1812-ci ildə Qacarlar dövlətinə səfər edən fransız səyyahı Gaspard Drovil müşahidələri barədə öz qeydlərində təəssüflənərək yazır ki, iranlı qadınlar heç gözə görünmürlər, səyyahlar yalnız hərəmxananın xacələrindən eşitdiklərini yazırlar. Çünki yad kişilərin hərəmxanaya girməyə ixtiyarı yoxdur. Müəllif göstərir ki, bu ölkənin qadınları qiymətli paltarlar geyinir, daş-qaşdan daha çox istifadə edirlər (1, s.86-87). Tədqiqatlar göstərir ki, dövrün qadın və kişi zinətləri incə əl işinin misilsiz nümunəsi olduğundan onlar zərgərlik sənətinin zirvəsi, şah əsərləri sayılmalıdır. Bu sənətin Azərbaycan-da qədim kökləri vardır. Qədim mannalılara məxsus Ziviyə dəfinəsi zinət istehsalının, ümu-miyyətlə, sənətkarlığın o dövr üçün ən yüksək nəticəsi adlandırıla bilər. Baş, boyun, bel, əl, ayaq növlərinə ayrılan zinətlərin hər biri yüksək ustalıqla hazır-lanırdı. Daş-qaş, cəvahiratın gözəllik və magik səciyyəsi ilə bahəm, onlar həm də müalicəvi xarakter daşıyırdılar. Qədim zamanlarda zümrüdü ilan zəhərinə qarşı ən yaxşı müalicə vasitəsi hesab edirdilər (2, s.150). Göz ağrısı dərmanları hazırlayarkən də ondan istifadə olunurdu (3, s.23). İnsanlar hələ uzaq keçmişdə qızılın bəd ruhlardan qoruyucu funksiyasını düşünmüş, gümüşün orqanizmə xeyirli olduğunu, bəzi daşların xəstələrə şəfa verdiyini (kəhrəba zob xəstəliyində və s.) müşahidə edib yadda saxlamışlar. Məhz bu səbəblərdən də mədəni tərəqqinin başlanğıcından ta bugünlərədək bəzəklər kasıb və varlı geyimlərini tamamlamışdır. Bəhs olunan dövrdə ənənəvi qadın zinətlərini tac, yarımtac, cıqqa, gülsinə, gərdənbənd, silsilə, bilərzik, üzük, sırğa (güşvarə), xalxal və s. təşkil edirdi.Qadınlar araqçının üstünə mirvari ilə bəzədilən qızıl cıqqa, yaxud tovuz quşu və dan quşunun lələyini taxırdılar. Çarqəd dəbə düşdüyü zaman cıqqadan istifadə səngiyir. Bunun əvəzinə çarqədin ətrafına aypara formasında güllər tikilir, ya da yaylığın sol tərəfinə qızıl gül sancılırdı. Çarqədin üstündən boğazaltı vurulan gülsinə (broş) də zövqlü oxşayırdı. Başın arxasından rubəndi bənd etmək üçün bəzəkli qızıl və gümüş qüllabdan istifadə edilirdi. Şahzadə və əyan-əşrəf qadınları toy, bayram və dəbdəbəli qonaqlıqlar rəsmi olardısa, almaz və bahalı ləl-cəvahiratla bəzədilən tac, qeyri-rəsmi mərasimlərdə isə yarımtac taxırdılar
Atatürk Kültür, Dil Ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu Yayınları, XVII Türk Tarih Kongresi, Ankara, 2018
Kaçarlar döneminde Tebriz şehiri "darüsseltene", "velieahtneşin" adlanaraq, devletin ikinci başke... more Kaçarlar döneminde Tebriz şehiri "darüsseltene", "velieahtneşin" adlanaraq, devletin ikinci başkenti idi. Ülke veliahtı ilə birlikte, bazı yabancı elçilik temsilcileri burada bulunuyordu. Kaçarlar sırasında Tebriz' de yeni mahelleler, sokaklar, bahçeler, meydanlar kurulmuş, pazar mecmuesi restore edilmiş, çok kervansaray, hamam, cami ve ziyaret yerleri, bir deyişle, Müsliman Doğusuna ait sosyal tesisler inşası yapılarak kullanıma sunulmuştur.
The GANZAG village an area of SAREYN district from Ardabil city, with geographical coordinates 48... more The GANZAG village an area of SAREYN district from Ardabil city, with geographical coordinates 48° and 8 min eastern longitude and 38° and 9 min northern latitude, is 3 km away from SAREYN present city. At present there are two types of old and new habitation models in rural areas. The old habitation model of this area includes historical cemetery and connected rock tombs and hills which the areas onthe ground evidence indicates the pre -Islam habitation. During Islamic periods, a brickshaped and stratified house of the precedent period had been built on the old yards surface and it had been used as a living place which was destroyed by 1375 A.H earthquake and today this yard is obsolete and tombs have been buried a large number of debris.
The mausoleum of shikh safi, in the city of Ardebil in northern part of iran,can be considered an... more The mausoleum of shikh safi, in the city of Ardebil in northern part of iran,can be considered another fine example of religious building construction.
Uploads
Papers by Ilhama Mammadova
(HISTORICAL-ETHNOLOGY RESEARCH)
The work of the worl-famous poet-thinker of Azerbaijan, Nizami Ganjavi (1141-1209), includes various topics of folk life and examples of material culture. In the article “Khosrov and Shirin” and “Iskandername” polyclinics were conducted certain ethnographic studies and various sweets that existed in the XII-XIII centuries in Azerbaijan were studied. Some of the sweets mentioned in Nizami’s works are currently forgotten (tabarzad, etc), some are national (shakrabura, halva, noghul, nabat, etc.), and some still remain as local sweets (lovzine, paluda) etc.).
Статья посвящена развитию медицины в Тебризе в период правления Каджаров. Тебриз, бывший столицей нескольких империй на протяжении многих веков, имеет богатое культурное наследие. В тот период в городе развивались как медицинская
наука, так и традиционная медицина. Здесь методы лечения народных целителей (изготовление искусственных зубов из слоновой кости, изобретение лечебного искусственного меда и др.) опережали современную медицинскую науку того времени. Политический, экономический и культурный подъем Тебриза в эпоху Каджара стал стимулом для развития ряда научных областей, включая научную медицину. Кроме того, традиционная медицина не теряла своей актуальности.
Head-dress were considered as state attribute in Middle Ages. Gajar dynasty holding power in XIX century formed a new hat sample named as "gajari". Hat was a symbol of honour and decency. Different sections of society had head-dresses according to social relation. This factor was conserned to women.
Foods stоrеd up fоr wintеr аrе divided into twо раrts for their content: animal (meat and milk ргоduсts) and vegetable fооds. In summег meat of sheep was roasted, dry fish, fresh butter, cheese wеrе stored up. Моrеоver, gгееnеry and different fruit аnd vegetables wеrе desiccated, lavash wеrе рrераrеd. In old times, every family had to store up food-stuffs fоr wintег because of deficiency and difficulty. All people helped each other and рrераrеd food-stuff of their family.
(HISTORICAL-ETHNOLOGY RESEARCH)
The work of the worl-famous poet-thinker of Azerbaijan, Nizami Ganjavi (1141-1209), includes various topics of folk life and examples of material culture. In the article “Khosrov and Shirin” and “Iskandername” polyclinics were conducted certain ethnographic studies and various sweets that existed in the XII-XIII centuries in Azerbaijan were studied. Some of the sweets mentioned in Nizami’s works are currently forgotten (tabarzad, etc), some are national (shakrabura, halva, noghul, nabat, etc.), and some still remain as local sweets (lovzine, paluda) etc.).
Статья посвящена развитию медицины в Тебризе в период правления Каджаров. Тебриз, бывший столицей нескольких империй на протяжении многих веков, имеет богатое культурное наследие. В тот период в городе развивались как медицинская
наука, так и традиционная медицина. Здесь методы лечения народных целителей (изготовление искусственных зубов из слоновой кости, изобретение лечебного искусственного меда и др.) опережали современную медицинскую науку того времени. Политический, экономический и культурный подъем Тебриза в эпоху Каджара стал стимулом для развития ряда научных областей, включая научную медицину. Кроме того, традиционная медицина не теряла своей актуальности.
Head-dress were considered as state attribute in Middle Ages. Gajar dynasty holding power in XIX century formed a new hat sample named as "gajari". Hat was a symbol of honour and decency. Different sections of society had head-dresses according to social relation. This factor was conserned to women.
Foods stоrеd up fоr wintеr аrе divided into twо раrts for their content: animal (meat and milk ргоduсts) and vegetable fооds. In summег meat of sheep was roasted, dry fish, fresh butter, cheese wеrе stored up. Моrеоver, gгееnеry and different fruit аnd vegetables wеrе desiccated, lavash wеrе рrераrеd. In old times, every family had to store up food-stuffs fоr wintег because of deficiency and difficulty. All people helped each other and рrераrеd food-stuff of their family.