Cztery dekady Polskiego Klubu Motorowego w Wielkiej Brytanii, 2024
Celem artykułu jest przypomnienie polonijnych automobilistów, działających w Polskim Klubie Motor... more Celem artykułu jest przypomnienie polonijnych automobilistów, działających w Polskim Klubie Motorowym w Wielkiej Brytanii. W wyniku kwerendy w zasobach archiwalnych polskich instytucji kulturalnych w Londynie oraz u osób prywatnych, udało się zebrać zachowane, pojedyncze relacje, oraz nieliczne zachowane, ale bardzo treściwe biuletyny informacyjne klubu, uzupełniając je prasą i książkami wydanymi w PRL a nawiązującymi do współpracy z PKM. W efekcie autorowi udało się stworzyć zarys działalności Polskiego Klubu Motorowego w Wielkiej Brytanii, będącego w zasadzie już całkowicie zapomnianym, a najbardziej wpływowym samochodowym związkiem sportowym Polaków mieszkających poza granicami kraju. Przypomniano też najważniejsze postacie, animujące polonijny ruch automobilowy na Wyspach Brytyjskich.
Edukacja Międzykulturowa - Intercultural Education, nr 4 (19), 2022
Memories of World War II (WW2) have a deeply cultural dimension
and therefore are interesting for... more Memories of World War II (WW2) have a deeply cultural dimension and therefore are interesting for intercultural studies. This paper is based on an interpretative analysis of some field and desk research data, carried out in Poland by an interdisciplinary team of social scientists, educators and historians in 2018–2020. It is focused on socio-educational factors in the transfer of knowledge and memory of WW2. The researchers try to distinguish socio-educational factors responsible for the preservation of this memory across a range of age cohorts. Sources of knowledge, school curricula and socio-demographic aspects are set against the measured levels of historic facts concerning WW2. The data sets derive from questionnaires, telephone interviews and in-depth interviews with diverse groups of respondents along with a review of teaching history curricula in 1946–2020. On the basis of the findings, it is argued that a successful transfer of memory and knowledge of WW2 goes beyond teaching history at schools and beyond the contemporary political agenda. This article is meant to serve as a barometer of social changes in respect to fading memories of WW2.
Muzeum Stutthof w Sztutowie
Niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady 1939-1945
ISSN ... more Muzeum Stutthof w Sztutowie Niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady 1939-1945
ISSN 0137-5377
Bartosz Gondek Akademia wychowania fizycznego i sportu w Gdańsku ORCID: 0000-0002-9298-1664 Marek Kozłow ORCID: 0000-0002-7645-6667
Sport warszawski w służbie Niepodległej i 40 lat sportu w Warszawie - 100 lat sporty w Polsce, 2019
Sport warszawski w służbie Niepodległej i 40 lat sportu w Warszawie - 100 lat sportu w Polsce
Wy... more Sport warszawski w służbie Niepodległej i 40 lat sportu w Warszawie - 100 lat sportu w Polsce
Wyższa Szkoła Edukacji w Sporcie Warszawa 2019 ISBN: 978-83-942967-8-0
Narodziny i rozwój sportowego ruchu weteranów szos na przykładzie Automobilklubu Morskiego w Gdyni, 2020
Pozytywne aspekty aktywności fizycznej i sportu - perspektywa społeczna
Bartosz Gondek
Akademia ... more Pozytywne aspekty aktywności fizycznej i sportu - perspektywa społeczna Bartosz Gondek Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku, Zakład Ekonomii i Biznesu ISBN 978-83-62390-99-1
Bibliografia
Źródła archiwalne
Bundesarchiv Abteilung Militärarchiv, Freiburg, Deutschland, Germ... more Bibliografia Źródła archiwalne Bundesarchiv Abteilung Militärarchiv, Freiburg, Deutschland, Germany National Archives and Records Administration (NARA), Alexandria, Virginia USA National Archives, Kew, England United States Holocaust Museum, Washington, USA Yad Vashem, Jerozolima, Izrael
Cars in the interwar became a popular means of communication. Therefore, also benefited from it i... more Cars in the interwar became a popular means of communication. Therefore, also benefited from it in intelligence work. Mainly it was just that their exploitation was cheaper than rail travel. On the other hand, gave it the ability to travel freely and quickly, and also perform some espionage tasks . At the same time we had to be careful, because foreign intelligence quickly versed in the ways of movement of Polish officers in Gdansk. The development of the automotive industry caused a lot of interest in new models, including rapid and sports. Therefore, sometimes the variety of brands became an indispensable element of Gdańsk streets, where there had place also collisions and accidents. Having a car also scheduled between social status, and so the more expensive and nicer car had the individual, the more significant was his position in society Gdansk. Gdańsk policymakers drove expensive cars, imported from abroad. In this image also entered the Polish intelligence chief, Maj. Jan Henryk Żychoń who loved, next to glamorous parties, expensive cars. And this led to accusations him by officers working in an easterly direction, to cooperate with foreign intelligence, because there seen the source of his finances. Żychoń had no worries about false allegations, the transparency of the work of subordinate officers stations, seemed numerous instructions, even for drivers of company vehicles. This had a big impact on the streamlining of information. Cars were also cause other problems, “ace Polish intelligence” that exacerbated the dispute with his former opponents. Keywords
Artykuł przybliża postać Kazimierza Wallmodena, jednego z pierwszych polskich dziennikarzy motory... more Artykuł przybliża postać Kazimierza Wallmodena, jednego z pierwszych polskich dziennikarzy motoryzacyjnych i twórcy polskiej prasy motoryzacyjnej.
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu im. Jędrzeja Śniadeckiego w Gdańsku
ROCZNIK NAUKOWY TOM XXVIII 2018
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu im. Jędrzeja Śniadeckiego w Gdańsku
ROCZNIK NAUKOWY
I... more Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu im. Jędrzeja Śniadeckiego w Gdańsku
Skierowanie kpt. Jana Henryka Żychonia do Gdańska w celu objęcia kierownictwa nad funkcjonującą... more Skierowanie kpt. Jana Henryka Żychonia do Gdańska w celu objęcia kierownictwa nad funkcjonującą tam Ekspozyturą nr 7 „BIG” podyktowane było rozszerzeniem jej pracy i stawienia czoła agresywnym poczynaniom niemieckich służb. Żychoń szybko dał się poznać jako doskonały wywiadowca i wybitny organizator pracy wywiadowczej. W ciągu kilku lat przeobraził prowadzoną przez siebie placówkę w prężnie działający mechanizm rozpoznania zachodniego sąsiada Drugiej Rzeczpospolitej.
Pruszcz Gdański - Miasto i Powiat w latach II wojny światowej 1939-1945, 2018
Pruszcz Gdański - Miasto i Powiat w latach II wojny światowej 1939-1945
ISBN 978-83-65769-13-8
... more Pruszcz Gdański - Miasto i Powiat w latach II wojny światowej 1939-1945
Artykuł przybliża postać Józefa Macholli, właściciela firmy taksówkowej w Kartuzach, przedwojenny... more Artykuł przybliża postać Józefa Macholli, właściciela firmy taksówkowej w Kartuzach, przedwojenny rynek przewozów osób na Kaszubach, oraz szczegóły ówczesnego rynku motoryzacyjnego.
Kartuskie Zeszyty Muzealne 4/2019
pod redakcją Barbary Kąkol
Artykuł poświęcony jest jednemu z najwybitniejszych generałów kawalerii II RP, dowódcy wojsk ewen... more Artykuł poświęcony jest jednemu z najwybitniejszych generałów kawalerii II RP, dowódcy wojsk ewentualnego korpusu interwencyjnego na Gdańsk, który na koniec życia, jako jedyny oficer tej rangi, osiadł na Kaszubach jako osadnik wojskowy
Kartuskie Zeszyty Muzealne 3/2018 , Muzeum Kaszubskie im. Franciszka Tredera w Kartuzach
ISSN 2451-3040
Bydgoszcz jako ośrodek działań wywiadowczych w przededniu i w trakcie II wojny światowej, 2015
Artykuł opisuje ze szczegółami infrastrukturę i sprzęt polskiego wywiadu wojskowego w Gdańsku i B... more Artykuł opisuje ze szczegółami infrastrukturę i sprzęt polskiego wywiadu wojskowego w Gdańsku i Bydgoszczy w okresie międzywojennym
[w.] Bydgoszcz jako ośrodek działań wywiadowczych w przededniu i w trakcie II wojny światowej, Zbiór studiów pod redakcją Stefana Pastuszewskiego, Instytut Wydawniczy "ŚWIADECTWO" Bydgoszcz 2015, ISBN 978-83-7456-153
Progress In Health Sciences, University of Bialystok, Poland, 2014
Index Copernicus value 2013: 7,35
Polish Ministry of Science and Higher Education value 2012: 7
P... more Index Copernicus value 2013: 7,35 Polish Ministry of Science and Higher Education value 2012: 7 Progress in Health Sciences (Prog Health Sci) is published twice a year
Rocznik Gdański Gdańskiego Towarzystwa Naukowego, 2023
Autorzy artykułu ukazują nieopisany dotąd fenomen ideowo‑budowlany, mający miejsce na terenie pow... more Autorzy artykułu ukazują nieopisany dotąd fenomen ideowo‑budowlany, mający miejsce na terenie powiatu gdańskiego i Pruszcza Gdańskiego. Wspomniany region był w latach w latach 1920–1956 poligonem doświadczalnym dla modelowych założeń architektonicznych III Rzeszy i socrealizmu, stworzonych w celu implementowania ich na tereny podmiejskie. W publikacji autorzy wskazują szereg obiektów, które w dotychczasowych badaniach tzw. Architektury niechcianej na terenie Wolnego Miasta Gdańska i Pomorza, były traktowane marginalnie lub pomijane, nadając im właściwy kontekst znaczeniowy. Ponadto w artykule znajdują się szczegółowe opracowania form architektonicznych będących nawiązaniem do tradycji danego regionu, a także ich funkcji użytkowej dla dwóch omawianych doktryn.
Na oficjalnej stronie internetowej Polskiego Związku Motorowego oraz witrynie brytyjskiego Royal ... more Na oficjalnej stronie internetowej Polskiego Związku Motorowego oraz witrynie brytyjskiego Royal Automobile Club widnieje cały czas, znajdujący się w Londynie, bardzo "polski" adres. To Havenville Poynders Road SW48PS -prywatny dom należący przez dziesięciolecia do państwa Krystyny i Janusza Cywińskich. Ona -znana dziennikarka "Dziennika Polskiego i Dziennika Żołnierza" oraz prezenterka BBC. On -żołnierz Armii Krajowej, oficer wywiadu, oficer PSZ na Zachodzie, a po wojnie magister prawa Uniwersytetu Oksfordzkiego, jednocześnie chemik i autor około czterdziestu prac naukowych ogłoszonych w pismach w Wielkiej Brytanii, Ameryce, Indiach i Japonii, wykładowca UNESCO, jedna z najbardziej aktywnych postaci londyńskiej emigracji. Poza tym -co najważniejsze w kontekście tego artykułu -ostatni prezes Polskiego Klubu Motorowego w Wielkiej Brytanii 1 . Polski Klub Motorowy w Wielkiej Brytanii, który skupiał przedstawicieli młodszej i zarazem bardziej aktywnej części rodzimej emigracji wojennej na Wyspach Brytyjskich, był organizacją wyjątkową. W historii sportów motorowych, począwszy od jej pionierskich czasów rozwoju, czyli prze-1 Janusz Wacław Cywiński, www.1944.pl/powstancze-biogramy/janusz-cywinski,6718. html (dostęp online: 2 września 2022).
The Tri ‑City episode of the Monte Carlo Rally 1966. The article presents the history of the Gda... more The Tri ‑City episode of the Monte Carlo Rally 1966. The article presents the history of the Gdańsk episode of the Monte Carlo Rally in 1966. The one of the most important and, in the same, most controversial edition this famous event. Author based on the documents from the archives of Automobilklub Morski, and old articles, reconstruct the route, preparations and organizational details of the rally column’s, with stayed in Gdańsk during the way to Monte Carlo. Artykuł przybliża historię gdańskiego epizodu Rajdu Monte Carlo z 1966 r. Była to jedna z najważniejszych, a zarazem najbardziej kontrowersyjnych edycji tej słynnej imprezy, której początki sięgają 1911 r. Na podstawie dokumentów z archiwum Automobilklubu Morskiego udało się odtworzyć trasę, szczegóły przygotowań oraz organizacyjne pobytu w Gdańsku rajdowej kolumny zdążającej do Monte Carlo.
Index Copernicus value 2013: 7,35 Polish Ministry of Science and Higher Education value 2012: 7 P... more Index Copernicus value 2013: 7,35 Polish Ministry of Science and Higher Education value 2012: 7 Progress in Health Sciences (Prog Health Sci) is published twice a year p-ISSN: 2083-1617 e-ISSN: 2083-6260
Index Copernicus value 2013: 7,35 Polish Ministry of Science and Higher Education value 2012: 7 P... more Index Copernicus value 2013: 7,35 Polish Ministry of Science and Higher Education value 2012: 7 Progress in Health Sciences (Prog Health Sci) is published twice a year p-ISSN: 2083-1617 e-ISSN: 2083-6260
Cztery dekady Polskiego Klubu Motorowego w Wielkiej Brytanii, 2024
Celem artykułu jest przypomnienie polonijnych automobilistów, działających w Polskim Klubie Motor... more Celem artykułu jest przypomnienie polonijnych automobilistów, działających w Polskim Klubie Motorowym w Wielkiej Brytanii. W wyniku kwerendy w zasobach archiwalnych polskich instytucji kulturalnych w Londynie oraz u osób prywatnych, udało się zebrać zachowane, pojedyncze relacje, oraz nieliczne zachowane, ale bardzo treściwe biuletyny informacyjne klubu, uzupełniając je prasą i książkami wydanymi w PRL a nawiązującymi do współpracy z PKM. W efekcie autorowi udało się stworzyć zarys działalności Polskiego Klubu Motorowego w Wielkiej Brytanii, będącego w zasadzie już całkowicie zapomnianym, a najbardziej wpływowym samochodowym związkiem sportowym Polaków mieszkających poza granicami kraju. Przypomniano też najważniejsze postacie, animujące polonijny ruch automobilowy na Wyspach Brytyjskich.
Edukacja Międzykulturowa - Intercultural Education, nr 4 (19), 2022
Memories of World War II (WW2) have a deeply cultural dimension
and therefore are interesting for... more Memories of World War II (WW2) have a deeply cultural dimension and therefore are interesting for intercultural studies. This paper is based on an interpretative analysis of some field and desk research data, carried out in Poland by an interdisciplinary team of social scientists, educators and historians in 2018–2020. It is focused on socio-educational factors in the transfer of knowledge and memory of WW2. The researchers try to distinguish socio-educational factors responsible for the preservation of this memory across a range of age cohorts. Sources of knowledge, school curricula and socio-demographic aspects are set against the measured levels of historic facts concerning WW2. The data sets derive from questionnaires, telephone interviews and in-depth interviews with diverse groups of respondents along with a review of teaching history curricula in 1946–2020. On the basis of the findings, it is argued that a successful transfer of memory and knowledge of WW2 goes beyond teaching history at schools and beyond the contemporary political agenda. This article is meant to serve as a barometer of social changes in respect to fading memories of WW2.
Muzeum Stutthof w Sztutowie
Niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady 1939-1945
ISSN ... more Muzeum Stutthof w Sztutowie Niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady 1939-1945
ISSN 0137-5377
Bartosz Gondek Akademia wychowania fizycznego i sportu w Gdańsku ORCID: 0000-0002-9298-1664 Marek Kozłow ORCID: 0000-0002-7645-6667
Sport warszawski w służbie Niepodległej i 40 lat sportu w Warszawie - 100 lat sporty w Polsce, 2019
Sport warszawski w służbie Niepodległej i 40 lat sportu w Warszawie - 100 lat sportu w Polsce
Wy... more Sport warszawski w służbie Niepodległej i 40 lat sportu w Warszawie - 100 lat sportu w Polsce
Wyższa Szkoła Edukacji w Sporcie Warszawa 2019 ISBN: 978-83-942967-8-0
Narodziny i rozwój sportowego ruchu weteranów szos na przykładzie Automobilklubu Morskiego w Gdyni, 2020
Pozytywne aspekty aktywności fizycznej i sportu - perspektywa społeczna
Bartosz Gondek
Akademia ... more Pozytywne aspekty aktywności fizycznej i sportu - perspektywa społeczna Bartosz Gondek Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku, Zakład Ekonomii i Biznesu ISBN 978-83-62390-99-1
Bibliografia
Źródła archiwalne
Bundesarchiv Abteilung Militärarchiv, Freiburg, Deutschland, Germ... more Bibliografia Źródła archiwalne Bundesarchiv Abteilung Militärarchiv, Freiburg, Deutschland, Germany National Archives and Records Administration (NARA), Alexandria, Virginia USA National Archives, Kew, England United States Holocaust Museum, Washington, USA Yad Vashem, Jerozolima, Izrael
Cars in the interwar became a popular means of communication. Therefore, also benefited from it i... more Cars in the interwar became a popular means of communication. Therefore, also benefited from it in intelligence work. Mainly it was just that their exploitation was cheaper than rail travel. On the other hand, gave it the ability to travel freely and quickly, and also perform some espionage tasks . At the same time we had to be careful, because foreign intelligence quickly versed in the ways of movement of Polish officers in Gdansk. The development of the automotive industry caused a lot of interest in new models, including rapid and sports. Therefore, sometimes the variety of brands became an indispensable element of Gdańsk streets, where there had place also collisions and accidents. Having a car also scheduled between social status, and so the more expensive and nicer car had the individual, the more significant was his position in society Gdansk. Gdańsk policymakers drove expensive cars, imported from abroad. In this image also entered the Polish intelligence chief, Maj. Jan Henryk Żychoń who loved, next to glamorous parties, expensive cars. And this led to accusations him by officers working in an easterly direction, to cooperate with foreign intelligence, because there seen the source of his finances. Żychoń had no worries about false allegations, the transparency of the work of subordinate officers stations, seemed numerous instructions, even for drivers of company vehicles. This had a big impact on the streamlining of information. Cars were also cause other problems, “ace Polish intelligence” that exacerbated the dispute with his former opponents. Keywords
Artykuł przybliża postać Kazimierza Wallmodena, jednego z pierwszych polskich dziennikarzy motory... more Artykuł przybliża postać Kazimierza Wallmodena, jednego z pierwszych polskich dziennikarzy motoryzacyjnych i twórcy polskiej prasy motoryzacyjnej.
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu im. Jędrzeja Śniadeckiego w Gdańsku
ROCZNIK NAUKOWY TOM XXVIII 2018
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu im. Jędrzeja Śniadeckiego w Gdańsku
ROCZNIK NAUKOWY
I... more Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu im. Jędrzeja Śniadeckiego w Gdańsku
Skierowanie kpt. Jana Henryka Żychonia do Gdańska w celu objęcia kierownictwa nad funkcjonującą... more Skierowanie kpt. Jana Henryka Żychonia do Gdańska w celu objęcia kierownictwa nad funkcjonującą tam Ekspozyturą nr 7 „BIG” podyktowane było rozszerzeniem jej pracy i stawienia czoła agresywnym poczynaniom niemieckich służb. Żychoń szybko dał się poznać jako doskonały wywiadowca i wybitny organizator pracy wywiadowczej. W ciągu kilku lat przeobraził prowadzoną przez siebie placówkę w prężnie działający mechanizm rozpoznania zachodniego sąsiada Drugiej Rzeczpospolitej.
Pruszcz Gdański - Miasto i Powiat w latach II wojny światowej 1939-1945, 2018
Pruszcz Gdański - Miasto i Powiat w latach II wojny światowej 1939-1945
ISBN 978-83-65769-13-8
... more Pruszcz Gdański - Miasto i Powiat w latach II wojny światowej 1939-1945
Artykuł przybliża postać Józefa Macholli, właściciela firmy taksówkowej w Kartuzach, przedwojenny... more Artykuł przybliża postać Józefa Macholli, właściciela firmy taksówkowej w Kartuzach, przedwojenny rynek przewozów osób na Kaszubach, oraz szczegóły ówczesnego rynku motoryzacyjnego.
Kartuskie Zeszyty Muzealne 4/2019
pod redakcją Barbary Kąkol
Artykuł poświęcony jest jednemu z najwybitniejszych generałów kawalerii II RP, dowódcy wojsk ewen... more Artykuł poświęcony jest jednemu z najwybitniejszych generałów kawalerii II RP, dowódcy wojsk ewentualnego korpusu interwencyjnego na Gdańsk, który na koniec życia, jako jedyny oficer tej rangi, osiadł na Kaszubach jako osadnik wojskowy
Kartuskie Zeszyty Muzealne 3/2018 , Muzeum Kaszubskie im. Franciszka Tredera w Kartuzach
ISSN 2451-3040
Bydgoszcz jako ośrodek działań wywiadowczych w przededniu i w trakcie II wojny światowej, 2015
Artykuł opisuje ze szczegółami infrastrukturę i sprzęt polskiego wywiadu wojskowego w Gdańsku i B... more Artykuł opisuje ze szczegółami infrastrukturę i sprzęt polskiego wywiadu wojskowego w Gdańsku i Bydgoszczy w okresie międzywojennym
[w.] Bydgoszcz jako ośrodek działań wywiadowczych w przededniu i w trakcie II wojny światowej, Zbiór studiów pod redakcją Stefana Pastuszewskiego, Instytut Wydawniczy "ŚWIADECTWO" Bydgoszcz 2015, ISBN 978-83-7456-153
Progress In Health Sciences, University of Bialystok, Poland, 2014
Index Copernicus value 2013: 7,35
Polish Ministry of Science and Higher Education value 2012: 7
P... more Index Copernicus value 2013: 7,35 Polish Ministry of Science and Higher Education value 2012: 7 Progress in Health Sciences (Prog Health Sci) is published twice a year
Rocznik Gdański Gdańskiego Towarzystwa Naukowego, 2023
Autorzy artykułu ukazują nieopisany dotąd fenomen ideowo‑budowlany, mający miejsce na terenie pow... more Autorzy artykułu ukazują nieopisany dotąd fenomen ideowo‑budowlany, mający miejsce na terenie powiatu gdańskiego i Pruszcza Gdańskiego. Wspomniany region był w latach w latach 1920–1956 poligonem doświadczalnym dla modelowych założeń architektonicznych III Rzeszy i socrealizmu, stworzonych w celu implementowania ich na tereny podmiejskie. W publikacji autorzy wskazują szereg obiektów, które w dotychczasowych badaniach tzw. Architektury niechcianej na terenie Wolnego Miasta Gdańska i Pomorza, były traktowane marginalnie lub pomijane, nadając im właściwy kontekst znaczeniowy. Ponadto w artykule znajdują się szczegółowe opracowania form architektonicznych będących nawiązaniem do tradycji danego regionu, a także ich funkcji użytkowej dla dwóch omawianych doktryn.
Na oficjalnej stronie internetowej Polskiego Związku Motorowego oraz witrynie brytyjskiego Royal ... more Na oficjalnej stronie internetowej Polskiego Związku Motorowego oraz witrynie brytyjskiego Royal Automobile Club widnieje cały czas, znajdujący się w Londynie, bardzo "polski" adres. To Havenville Poynders Road SW48PS -prywatny dom należący przez dziesięciolecia do państwa Krystyny i Janusza Cywińskich. Ona -znana dziennikarka "Dziennika Polskiego i Dziennika Żołnierza" oraz prezenterka BBC. On -żołnierz Armii Krajowej, oficer wywiadu, oficer PSZ na Zachodzie, a po wojnie magister prawa Uniwersytetu Oksfordzkiego, jednocześnie chemik i autor około czterdziestu prac naukowych ogłoszonych w pismach w Wielkiej Brytanii, Ameryce, Indiach i Japonii, wykładowca UNESCO, jedna z najbardziej aktywnych postaci londyńskiej emigracji. Poza tym -co najważniejsze w kontekście tego artykułu -ostatni prezes Polskiego Klubu Motorowego w Wielkiej Brytanii 1 . Polski Klub Motorowy w Wielkiej Brytanii, który skupiał przedstawicieli młodszej i zarazem bardziej aktywnej części rodzimej emigracji wojennej na Wyspach Brytyjskich, był organizacją wyjątkową. W historii sportów motorowych, począwszy od jej pionierskich czasów rozwoju, czyli prze-1 Janusz Wacław Cywiński, www.1944.pl/powstancze-biogramy/janusz-cywinski,6718. html (dostęp online: 2 września 2022).
The Tri ‑City episode of the Monte Carlo Rally 1966. The article presents the history of the Gda... more The Tri ‑City episode of the Monte Carlo Rally 1966. The article presents the history of the Gdańsk episode of the Monte Carlo Rally in 1966. The one of the most important and, in the same, most controversial edition this famous event. Author based on the documents from the archives of Automobilklub Morski, and old articles, reconstruct the route, preparations and organizational details of the rally column’s, with stayed in Gdańsk during the way to Monte Carlo. Artykuł przybliża historię gdańskiego epizodu Rajdu Monte Carlo z 1966 r. Była to jedna z najważniejszych, a zarazem najbardziej kontrowersyjnych edycji tej słynnej imprezy, której początki sięgają 1911 r. Na podstawie dokumentów z archiwum Automobilklubu Morskiego udało się odtworzyć trasę, szczegóły przygotowań oraz organizacyjne pobytu w Gdańsku rajdowej kolumny zdążającej do Monte Carlo.
Index Copernicus value 2013: 7,35 Polish Ministry of Science and Higher Education value 2012: 7 P... more Index Copernicus value 2013: 7,35 Polish Ministry of Science and Higher Education value 2012: 7 Progress in Health Sciences (Prog Health Sci) is published twice a year p-ISSN: 2083-1617 e-ISSN: 2083-6260
Index Copernicus value 2013: 7,35 Polish Ministry of Science and Higher Education value 2012: 7 P... more Index Copernicus value 2013: 7,35 Polish Ministry of Science and Higher Education value 2012: 7 Progress in Health Sciences (Prog Health Sci) is published twice a year p-ISSN: 2083-1617 e-ISSN: 2083-6260
Cars in the interwar became a popular means of communication. Therefore, also benefited from it i... more Cars in the interwar became a popular means of communication. Therefore, also benefited from it in intelligence work. Mainly it was just that their exploitation was cheaper than rail travel. On the other hand, gave it the ability to travel freely and quickly, and also perform some espionage tasks . At the same time we had to be careful, because foreign intelligence quickly versed in the ways of movement of Polish officers in Gdansk. The development of the automotive industry caused a lot of interest in new models, including rapid and sports. Therefore, sometimes the variety of brands became an indispensable element of Gdańsk streets, where there had place also collisions and accidents. Having a car also scheduled between social status, and so the more expensive and nicer car had the individual, the more significant was his position in society Gdansk. Gdańsk policymakers drove expensive cars, imported from abroad. In this image also entered the Polish intelligence chief, Maj. Jan Henryk Żychoń who loved, next to glamorous parties, expensive cars. And this led to accusations him by officers working in an easterly direction, to cooperate with foreign intelligence, because there seen the source of his finances. Żychoń had no worries about false allegations, the transparency of the work of subordinate officers stations, seemed numerous instructions, even for drivers of company vehicles. This had a big impact on the streamlining of information. Cars were also cause other problems, “ace Polish intelligence” that exacerbated the dispute with his former opponents.
Cars in the interwar became a popular means of communication. Therefore, also benefited from it i... more Cars in the interwar became a popular means of communication. Therefore, also benefited from it in intelligence work. Mainly it was just that their exploitation was cheaper than rail travel. On the other hand, gave it the ability to travel freely and quickly, and also perform some espionage tasks . At the same time we had to be careful, because foreign intelligence quickly versed in the ways of movement of Polish officers in Gdansk. The development of the automotive industry caused a lot of interest in new models, including rapid and sports. Therefore, sometimes the variety of brands became an indispensable element of Gdańsk streets, where there had place also collisions and accidents. Having a car also scheduled between social status, and so the more expensive and nicer car had the individual, the more significant was his position in society Gdansk. Gdańsk policymakers drove expensive cars, imported from abroad. In this image also entered the Polish intelligence chief, Maj. Jan Hen...
Lotnisko i miasto Pruszcz Gdański w świetle materiałów amerykańskiej Centralnej Agencji Wywiadowc... more Lotnisko i miasto Pruszcz Gdański w świetle materiałów amerykańskiej Centralnej Agencji Wywiadowczej (CIA) W niedawno odtajnionym zbiorze dokumentów amerykańskiej Centralnej Agencji Wywiadowczej (CIA) znaleźć można raporty dotyczące pruszczańskiego lotniska 1 . Nie ma ich dużo, autorzy niniejszego artykułu spośród ponad dwunastu milionów stron wyszukali raptem kilkanaście, świadczących o zainteresowaniu w okresie powojennym amerykańskiego wywiadu wspomnianym obiektem w Pruszczu Gdańskim. Materiały te datowane są na lata 1949-1955, więc to tylko początkowy okres istnienia pruszczańskiego lotniska, które wyremontowane po II wojnie światowej i zmodernizowane z pełną infrastrukturą wojskową oraz dwoma pasami startowymi, a do tego dobrze skomunikowane z Gdańskiem i Tczewem stanowiło ważne i strategiczne miejsce na Wybrzeżu Gdańskim. Z najnowszych badań, poczynionych w polskiej historiografii wiemy, że wiosną 1945 r. jednostki niemieckie wycofujące się z Pruszcza Gdańskiego, otrzymały rozkaz bezwzględnego i całkowitego zniszczenia całej bez wyjątku infrastruktury lotniskowej. 8 marca 1945 r. dokonano też przebazowania ostatnich samolotów 11. i 12. eskadry rozpoznawczej na lotnisko Babie Doły (Hexengrund). Niemcy wysadzili w powietrze główny pas startowy, ale duża część infrastruktury ocalała. Nie wysadzono w powietrze między innymi położonego w centralnym punkcie lotniska pałacyku Kochstedt i przyległych do niego warsztatów, a także dawnej infrastruktury podobozu KL Stutthof 2 . Z powierzchni ziemi zniknął za to, widoczny na alianckich materiałach wywiadowczych z października 1944 r., duży hangar wraz z warsztatami i barakami jeńców, położonymi przy południowej drodze technicznej nieopodal wsi Cieplewo. Zrównanie z ziemią południowej części infrastruktury, w tym głównego hangaru, spowodowało, że dosyć długo po 1945 r. zastanawiano się, czy byłej poniemieckiej bazie wojskowej przywrócić funkcję lotniczą. W 1946 r. wywieziono nawet cały sprzęt budowlany i materiał pozostawiony przez firmę "Klammt". Tra-fił on na lotniska Gdańsk-Wrzeszcz i Warszawa-Bemowo. Dwa lata później zdecydowano jednak, że ze względu na swój obszar, wynoszący 606,28 ha oraz warunki terenowe i pogodowe, lotnisko nadawało się dla wszystkich typów samolotów. Stąd ujęto je ponownie w ewidencji jako lotnisko zapasowe Dowództwa Wojsk Lotniczych 3 . Rozpoczęcie remontu nieustannie przesuwano. Na przykład w 1948 r. przyznaną na remont kwotę w wysokości 3 mln złotych, przesunięto w całości do Słupska 4 . Jak słusznie wskazują na swojej stronie internetowej lotnicy z 49. Bazy Lotniczej, nowe pruszczańskie lotnisko tworzone było od nowa już w myśl nowej doktryny strategicznej, przewidującej użytkowanie na nim samolotów o napędzie odrzutowym. Ze względu na rozmiary oraz wymagania dotyczące podejść powietrznych całe to przedsięwzięcie sprowadzało się w praktyce do budowy nowego lotniska z wykorzystaniem jedynie terenu po byłym obiekcie niemieckim. Nowo zbudowane lotnisko zostało wyposażone w betonowy pas startowy, sztucznie utwardzane płaszczyzny postoju samolotów, drogi kołowania, sieci odwadniające, hangar, składy materiałów pędnych i smarów, systemy oświetleniowe drogi startowej, urządzenia energetyczne oraz strzelnicę samolotową. Wybudowano szereg budynków socjalnych dla potrzeb przyszłego garnizonu. Najbardziej symptomatyczną zmianą było usytuowanie pasa startowego w kierunku wschód-zachód, podczas gdy pierwotny pas przebiegał w kierunku północ-południe 5 . W 1951 r. przystąpiono do tworzenia 10. Dywizji Lotnictwa Myśliwskiego OPL z siedzibą w Słupsku. W której skład wejść miał między innymi 25. Pułk Lotnictwa Myśliwskiego w Pruszczu Gdańskim, który z kolei w sierpniu 1953 r. został przebazowany na lotnisko w Pruszczu Gdańskim. Z polskich dokumentów wynika, że oficjalnie pierwszymi samolotami 25. Pułku Lotnictwa Myśliwskiego były MiGi 15. Mimo to, jak wynika z relacji pierwszych żołnierzy służących w Pruszczu Gdańskim, już wcześniej pojawiały się tu Ił-y 10 stacjonujące na lotnisku w Babich Dołach 6 . Skonfrontujmy tę wiedzę z materiałami zawartymi w archiwach CIA. Prezentowane dokumenty są syntezą materiałów pochodzących najprawdopodobniej od osobowych źródeł informacji pracujących lub mających związek z pruszczańskim lotniskiem. Szczegółowe opisy, lokalizacje oraz dane techniczne mogą dowodzić, że ich źródłem mógł być też zwiad lotniczy informacji CIA 850 m szerokości (wschód-zachód) i 1250 m długości (północ-południe). Istniały już wówczas odbudowane dwa betonowe pasy startowe, każdy po 40 m szerokości, które przecinały się na środku lotniska pod kątem 45 stopni. Zakończono wówczas też budowę hangarów i pozostałych obiektów. W 1952 r. wzdłuż strony wschodniej wznosiły się cztery hangary, a przy zachodniej granicy koszary i budynki administracji. Ponadto trwały prace nad instalacją małych zbiorników metalowych na paliwo ciekłe, miały one zostać wkopane w ziemię w pobliżu budynków administracji i naprzeciwko stacji kolejowej Pruszcz. Miało być ich około osiem, trzy pozostawały jeszcze na powierzchni. W dalszym ciągu prowadzono też prace budowlane po stronie południowej lotniska. Rozpoczęte pod koniec lat czterdziestych poprzedniego wieku drewniane baraki nie zostały wówczas jeszcze dokończone. Materiały potrzebne do rozbudowy infrastruktury lotniska w dalszym ciągu dowożono koleją 11 . Szczególne miejsce w raporcie CIA z lipca 1952 r. zajmuje wzmianka o wyposażeniu bojowym lotniska. Informatorzy donosili, że stacjonowały tam samoloty typu PE-2 wyposażone w radzieckie silniki. Uważano, że pochodzą one z jednostki w Babich Dolach, bowiem powołano się na numer J.W. -2428. Należy zauważyć, że w tym czasie numerem tym posługiwał się 30. pułk lotniczy Marynarki Wojennej w Słupsku, a wspomniane samoloty wykorzystywała tamtejsza eskadra dalekiego rozpoznania 12 . Ponadto, z raportu wyczytać można, że zlokalizowano w Babich Dołach w sumie 14 takich maszyn oraz, że szkoliło się tam pilotów morskich. Do tych celów wykorzystywano, między innymi, własną i w pełni wyposażoną firmę radiową. Dowódcą miał być kpt. Rymsza 13 . Dane amerykańskiego wywiadu potwierdzają rozważane w tym czasie plany polskiego dowództwa lotniczego, zakładające przekazanie lotniska w Pruszczu właśnie lotnictwu Marynarki Wojennej. Docelowo miał tu stacjonować 40. myśliwski pułk lotniczy. W taborze lotniczym MW znajdowało się także wówczas osiem samolotów szturmowych Ił 10, oraz między innymi pięć bombowców Pe 2 14 . W 1951 r. zaczęto formować 10. Dywizję Lotnictwa Myśliwskiego OPL z siedzibą w Słupsku. W jego w skład, oprócz 28. pułku lotnictwa myśliwskiego w tym mieście miał wejść 25. PLM. I tu ciekawostka, o ile słupska jednostka rozwijała się dość szybko, o tyle pruszczańska borykała się, oprócz z brakiem odpowiedniego sprzętu, również z problemami kadrowymi. Przewidywano etaty dla 290 żołnierzy zawodowych i 2 pracowników kontraktowych, a jak 11 CIA, Information Report, 21 July 1952. Poland, Pruszcz Airfield. 12 http://www.serwis-militarny.net/forum/Lotnictwo-Morskie-w-Polsce_t13050.htm (dostęp: 13 marca 2017 r.) 13 CIA, Information Report, 21 July 1952. Poland, Pruszcz Airfield. 14 M. Bakun , Lotniczy Gdańsk…, s. 68 5 wynika z raportów CIA z 1955 r. nie udało się tego w pełni zrealizować. Amerykański wywiad szacował, że służyło w Pruszczu około 100 oficerów, a co ciekawe nie dostrzeżono tam nikogo w "sowieckim mundurze" 15 . W sierpniu 1953 r. Pułk został przebazowany na lotnisko, a w związku z tym zaistniała potrzeba zagospodarowania pomieszczeń dla sztabu oraz zmodernizowania infrastruktury lotniska. Te zmiany również zostały odnotowane w raportach CIA. Jeden z nich, pochodzący z 16 czerwca 1955 r. oprócz powtórzonych informacji o lokalizacji lotniska precyzuje także wymiary pasów startowych. Oba miały 10 m szerokości i 2000 m długości. Ciekawostką była wzmianka o nowo powstałym hangarze, mieszczącym się 50 m od szosy, naprzeciw końca ul.
Uploads
Books by Bartosz Gondek
and therefore are interesting for intercultural studies. This paper is based on an interpretative analysis of some field and desk research data, carried out in Poland by an interdisciplinary team of social scientists, educators and historians in 2018–2020. It is focused on socio-educational factors in the transfer of knowledge and memory of WW2. The researchers try to distinguish socio-educational factors responsible for the preservation of this memory across a range of age cohorts. Sources of knowledge, school curricula and socio-demographic aspects are set against the measured levels of historic facts concerning WW2. The data sets derive from questionnaires, telephone interviews and in-depth interviews with
diverse groups of respondents along with a review of teaching history curricula in 1946–2020. On the basis of the findings, it is argued that a successful transfer of memory and knowledge of WW2 goes beyond teaching history at schools and beyond the contemporary political agenda. This article is meant to serve as a barometer of social changes in respect to fading memories of WW2.
Niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady 1939-1945
ISSN 0137-5377
Bartosz Gondek
Akademia wychowania fizycznego i sportu w Gdańsku
ORCID: 0000-0002-9298-1664
Marek Kozłow
ORCID: 0000-0002-7645-6667
Wyższa Szkoła Edukacji w Sporcie Warszawa 2019
ISBN: 978-83-942967-8-0
Bartosz Gondek
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku,
Zakład Ekonomii i Biznesu
ISBN 978-83-62390-99-1
Źródła archiwalne
Bundesarchiv Abteilung Militärarchiv, Freiburg, Deutschland, Germany
National Archives and Records Administration (NARA), Alexandria, Virginia USA
National Archives, Kew, England
United States Holocaust Museum, Washington, USA
Yad Vashem, Jerozolima, Izrael
Keywords
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu im. Jędrzeja Śniadeckiego w Gdańsku
ROCZNIK NAUKOWY TOM XXVIII 2018
ISSN 1730-7953
ROCZNIK NAUKOWY
ISSN 1730-7953
Gdańskie Towarzystwo Naukowe
ROCZNIK GDAŃSKI
TOM LXXV - LXXVI
2015 - 2016
PL ISSN 0080-3456
ISBN 978-83-60693-25-4
ISBN 978-83-65769-13-8
Bartosz Gondek Wiosna 1945 - burza nad Powiatem
Kartuskie Zeszyty Muzealne 4/2019
pod redakcją Barbary Kąkol
ISSN 2451-3040
Kartuskie Zeszyty Muzealne 3/2018 , Muzeum Kaszubskie im. Franciszka Tredera w Kartuzach
ISSN 2451-3040
[w.] Bydgoszcz jako ośrodek działań wywiadowczych w przededniu i w trakcie II wojny światowej, Zbiór studiów pod redakcją Stefana Pastuszewskiego, Instytut Wydawniczy "ŚWIADECTWO" Bydgoszcz 2015, ISBN 978-83-7456-153
Polish Ministry of Science and Higher Education value 2012: 7
Progress in Health Sciences (Prog Health Sci) is published twice a year
p-ISSN: 2083-1617
e-ISSN: 2083-6260
Papers by Bartosz Gondek
Artykuł przybliża historię gdańskiego epizodu Rajdu Monte Carlo z 1966 r. Była to jedna z najważniejszych, a zarazem najbardziej kontrowersyjnych edycji tej słynnej imprezy, której początki sięgają 1911 r. Na podstawie dokumentów z archiwum Automobilklubu Morskiego udało się odtworzyć trasę, szczegóły przygotowań oraz organizacyjne pobytu w Gdańsku rajdowej kolumny zdążającej do Monte Carlo.
and therefore are interesting for intercultural studies. This paper is based on an interpretative analysis of some field and desk research data, carried out in Poland by an interdisciplinary team of social scientists, educators and historians in 2018–2020. It is focused on socio-educational factors in the transfer of knowledge and memory of WW2. The researchers try to distinguish socio-educational factors responsible for the preservation of this memory across a range of age cohorts. Sources of knowledge, school curricula and socio-demographic aspects are set against the measured levels of historic facts concerning WW2. The data sets derive from questionnaires, telephone interviews and in-depth interviews with
diverse groups of respondents along with a review of teaching history curricula in 1946–2020. On the basis of the findings, it is argued that a successful transfer of memory and knowledge of WW2 goes beyond teaching history at schools and beyond the contemporary political agenda. This article is meant to serve as a barometer of social changes in respect to fading memories of WW2.
Niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady 1939-1945
ISSN 0137-5377
Bartosz Gondek
Akademia wychowania fizycznego i sportu w Gdańsku
ORCID: 0000-0002-9298-1664
Marek Kozłow
ORCID: 0000-0002-7645-6667
Wyższa Szkoła Edukacji w Sporcie Warszawa 2019
ISBN: 978-83-942967-8-0
Bartosz Gondek
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku,
Zakład Ekonomii i Biznesu
ISBN 978-83-62390-99-1
Źródła archiwalne
Bundesarchiv Abteilung Militärarchiv, Freiburg, Deutschland, Germany
National Archives and Records Administration (NARA), Alexandria, Virginia USA
National Archives, Kew, England
United States Holocaust Museum, Washington, USA
Yad Vashem, Jerozolima, Izrael
Keywords
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu im. Jędrzeja Śniadeckiego w Gdańsku
ROCZNIK NAUKOWY TOM XXVIII 2018
ISSN 1730-7953
ROCZNIK NAUKOWY
ISSN 1730-7953
Gdańskie Towarzystwo Naukowe
ROCZNIK GDAŃSKI
TOM LXXV - LXXVI
2015 - 2016
PL ISSN 0080-3456
ISBN 978-83-60693-25-4
ISBN 978-83-65769-13-8
Bartosz Gondek Wiosna 1945 - burza nad Powiatem
Kartuskie Zeszyty Muzealne 4/2019
pod redakcją Barbary Kąkol
ISSN 2451-3040
Kartuskie Zeszyty Muzealne 3/2018 , Muzeum Kaszubskie im. Franciszka Tredera w Kartuzach
ISSN 2451-3040
[w.] Bydgoszcz jako ośrodek działań wywiadowczych w przededniu i w trakcie II wojny światowej, Zbiór studiów pod redakcją Stefana Pastuszewskiego, Instytut Wydawniczy "ŚWIADECTWO" Bydgoszcz 2015, ISBN 978-83-7456-153
Polish Ministry of Science and Higher Education value 2012: 7
Progress in Health Sciences (Prog Health Sci) is published twice a year
p-ISSN: 2083-1617
e-ISSN: 2083-6260
Artykuł przybliża historię gdańskiego epizodu Rajdu Monte Carlo z 1966 r. Była to jedna z najważniejszych, a zarazem najbardziej kontrowersyjnych edycji tej słynnej imprezy, której początki sięgają 1911 r. Na podstawie dokumentów z archiwum Automobilklubu Morskiego udało się odtworzyć trasę, szczegóły przygotowań oraz organizacyjne pobytu w Gdańsku rajdowej kolumny zdążającej do Monte Carlo.