Department of History & Archaeology

Konstantinos Simonides is one of the most versatile nineteenth century forgers of ancient manuscripts. Because of the extent and diversity of his rich production, he caused controversy among experts of his time and became a legendary persona, who forged his own life and his reputation managed to exceed the restricted limits of 19th century Greece.
This paper aims to spread light firstly in the ambiguous life of Simonides with a thorough biography (following his journey from his home island, Symi, to Mount Athos, Athens, London, Constantinople, Odessa, Moscow, Berlin and Alexandria, where he allegedly died) and secondly to his lifetime work: for 25 years he wrote, copied, forged, edited, litigated and claimed the authorship of numerous manuscripts. Apart from forging existing –well or less known- ancient and ecclesiastical texts he proceeded to what we may call “creative forgeries”. These are texts originally written by him and attributed to existing or made-up ancient writers. A full list of his bibliography and alleged forgeries is presented.
This paper is part of a book titled “Fake Antiquities. Another Aspect of the Reception of Cultural Heritage in the Modern Greek State” (https://issuu.com/annamykoniati/docs/mikoniati_book_for_issuu)

Η τρομοκρατία της ευτυχίας: Somos felices aqui 1 Η ευτυχία είναι το ιδανικό όχι του νου, αλλά της φαντασίας Ε.Καντ Ένας βέβαιος τρόπος για μια αρχή ελάχιστα ή καθόλου ελκυστική είναι να ξεκινήσει κανείς το κείμενό του με σχολαστικές παρατηρήσεις και εξαντλητικές σημειώσεις. Ακόμη πιο σίγουρος δρόμος για μια τέτοια «ατυχή είσοδο», που προδιαθέτει αρνητικά τον αναγνώστη, είναι η διατύπωση και επεξεργασία του νοήματος λέξεων και όρων. Παρόλα αυτά, θα διακινδυνεύσουμε να αρχίσουμε με αυτόν τον τρόπο. Κι αυτό γιατί, παρόλο που η ευτυχία έχει αποτελέσει αντικείμενο μελέτης πολλών επιστημονικών κλάδων από την αρχαιότητα έως σήμερα, η πολυδιάστατη φύση της έχει ως αποτέλεσμα την αδυναμία υιοθέτησης ενός εννοιολογικού ορισμού κοινά αποδεκτού διαχρονικά, διεπιστημονικά και διαπολιτισμικά.

Η οθωμανική αρχιτεκτονική, συνεπώς, δεν στερείται πολιτικού νοήματος, ενώ το αστικό τοπίο, που μετάλλαξε εκφράζει νέες πολιτικές και θρησκευτικές απόψεις και συμβολίζει τη νέα κοινωνική ιεράρχηση. Κατά τον H.Lowry για τους Οθωμανούς η κατάκτηση μιας πόλης ήταν ήσσονος σημασίας, σε σχέση με την ανοικοδόμηση και την οθωμανοποίηση της 25 . Πράγματι, οι Οθωμανοί μερίμνησαν για την ασφάλεια και την εμπορική της λειτουργία, καθώς και τον "εποικισμό" της 26 . Ο θεσμός του βακουφιού αποτέλεσε έναν από τους πυλώνες της οθωμανικής αρχιτεκτονικής παραγωγής στον ελλαδικό χώρο. Βακούφι ονομάζεται η διηνεκής παραχώρηση των προσόδων κάποιου πόρου για θεάρεστους και φιλανθρωπικούς λόγους 27 . Μεγάλο μέρος των βακουφιών αποτελούσαν τα αυστηρά φιλανθρωπικά ιδρύματα, τα οποία πολλές φορές ιδρύονταν από υψηλόβαθμους αξιωματούχους, μέλη της σουλτανικής οικογένειας ή από τον ίδιο το Σουλτάνο. Τα ιμαρέτ, που χρηματοδοτούνταν από τέτοια βακούφια, προμήθευαν συσσίτια στους απόρους και αποτελούσαν τον κυριότερο θεσμό κοινωνικής πρόνοιας του οθωμανικού κράτους 28 . Συχνά τα βακούφια ήταν τζαμιά, μαζί με όλα τα εξαρτώμενα από αυτά συγκροτήματα δηλαδή σχολεία, ιεροδιδασκαλεία, λουτρά, ξενώνες, ιμαρέτ και νοσοκομεία.

Το παρόν έργο πνευματικής ιδιοκτησίας προστατεύεται κατά τις διατάξεις του ελληνικού νόμου (Ν. 2121/1993 όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει σήμερα) και τις διεθνείς συμβάσεις περί πνευματικής ιδιοκτησίας. Απαγορεύεται απολύτως η άνευ γραπτής άδειας του εκδότη και του συγγραφέα κατά οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο αντιγραφή, φωτοανατύπωση και εν γένει αναπαραγωγή, εκμίσθωση ή δανεισμός, μετάφραση, διασκευή, αναμετάδοση στο κοινό σε οποιαδήποτε μορφή (ηλεκτρονική, μηχανική ή άλλη) και η εν γένει εκμετάλλευση του συνόλου ή μέρους του έργου. ΙSSN 1106-5311 © ΥποΥργεΙο πολΙΤΙσμοΥ κΑΙ ΑθληΤΙσμοΥ -ΑρΧΑΙολογΙκο μοΥσεΙο θεσσΑλοΝΙκησ, ΑρIσΤοΤελεΙο πΑΝεπΙσΤημΙο θεσσΑλοΝΙκησ, 2020 παραγωγή w w w.ziti.gr Δημήτριος παντερμαλής Ομ. Καθηγητής Αρχαιολογίας ΑΠΘ μιχάλης Τιβέριος Ομ. Καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας ΑΠΘ στέλιος Ανδρέου Καθηγητής Προϊστορικής Αρχαιολογίας ΑΠΘ πολυξένη Αδάμ-Βελένη Προϊσταμένη ΑΜΘ Βασιλική μισαηλίδου-Δεσποτίδου Επίτιμη Έφορος Αρχαιοτήτων επιστημονική επιτροπή του Αρχαιολογικού Έργου στη μακεδονία και στη θράκη κατά το 2015 Επιμέλεια έκδοσης και κειμένων: πολυξένη Αδάμ-Βελένη, Προϊσταμένη ΓΔΑΠΚ Άννα Αρβανιτάκη, Αρχαιολόγος ΑΜΘ μερόπη Ζιωγάνα, Αρχαιολόγος ΑΜΘ

Το χωριό του Κάτω Γραμματικού βρίσκεται σήμερα στα όρια με την περιφερειακή ενότητα Φλώρινας. Είναι χτισμένο στις βόρειες πλαγιές του Βερμίου σε υψόμετρο 820 περίπου μέτρων και νοτιοανατολικά της λίμνης Βεγορίτιδας. Ο ιστορικός οικισμός του Κάτω Γραμματικού μαρτυρείται ήδη στις γραπτές πηγές από το 1467/8. Σύμφωνα με αυτές, το χωριό ανήκε στον καζά του Οστρόβου (σημερινή Άρινσσα), που βρισκόταν 15 περίπου χλμ. βορειοδυτικά. Στο κέντρο του σημερινού οικισμού σώζεται, σε ύψος δύο ορόφων, ένας τετράπλευρος πύργος, η ανέγερση του οποίου έχει τοποθετηθεί χρονολογικά στο ευρύ διάστημα του 17ου αιώνα, σύμφωνα με τον Διαρκή Κατάλογο Κηρυγμένων Αρχαιολογικών χώρων και Μνημείων της Ελλάδος. Πρόκειται για μία ορθογωνική κατασκευή, με διαστάσεις 9,4x7μ. και σωζόμενο ύψος 7-8,9μ. Οι τοίχοι του πύργου είναι κατασκευασμένοι από ημιλαξευτούς λίθους, που είναι άφθονοι στην ευρύτερη περιοχή, που συνδέονται με ένα παχύ, ισχυρό και χωρίς προσμίξεις κεραμάλευρου, ασβεστοκονίαμα, ενώ ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί η παντελής απουσία πλίνθων από την ανωδομή, καθώς και από το τοξωτό άνοιγμα της εισόδου, ενώ το πάχος των τοίχων αγγίζει τα 1,4μ. Πρόκειται, συνεπώς για ένα ιδιαίτερο ισχυρό κτίσμα συνεπώς, με σαφώς αμυντικό χαρακτήρα, που ενισχύεται από την παρουσία λιθοσωρού περιμετρικά του πύργου, που έχει ερμηνευτεί ως περίβολος. Παρά την επιμέλεια της κατασκευής του, δεν εντοπίζεται κανένα διακοσμητικό στοιχείο, το οποίο θα “ελάφρυνε” τις εξωτερικές επιφάνειες του πύργου και θα αποτελούσε μία ένδειξη για τη χρονολόγησή του. Συνεπώς, στόχος της παρούσας ανακοίνωσης είναι η εκτενής περιγραφή του πύργου, συνοδευόμενη από σχέδια της συγγραφέως και φωτογραφίες, σε μία προσπάθεια ακριβέστερης χρονολόγησής του. Επιπλέον, η ένταξη του πύργου στο ευρύτερο οδικό δίκτυο της περιοχής, καθώς και το δίκτυο οχυρώσεων της μπορεί να μας παραπέμψει στους λόγους και την περίοδο ανέγερσής του.

Although the Ottomans must have been familiar with the appearance of Byzantine
fortifications from the moment of their arrival in Anatolia, it is only after the capture of the
major Byzantine city of Bursa in 1326 that the knowledge of fortress-building and
decoration techniques, could be said to have become intimate. Mehmed II the Conqueror
(1451-1481) built four fortresses ex nihilo in the years leading up to and immediately
following the conquest of Constantinople. Two were located in the immediate vicinity of his
new capital: Rumeli Hisar (1452), placed opposite an existing Ottoman fortification on the
Asian shore and intended to control the narrowest point in the Bosphorus just north of the
city and Yedikule (1457-1458), built against the interior side of the Byzantine land walls of
the city itself immediately following the conquest. The other two fortresses guarded the
entrance to the Dardanelles, thereby controlling the southern access to the Sea of
Marmara: Kilid-ul Bahr, on the European shore and Kale-i Sultaniyye (also known as
Canakkale) on the Asian bank opposite. Out of the four, Rumeli Hisar and Kilid-ul Bahr
have brickwork decorations. This practice seems to be earlier that the time of Mehmet II. In
the fortress at Anadolu Hisar, built by Yıldırım Bayazid in the years between 1390-1391,
decorative bands are located that once ran along the upper registers of the tower (now
obscured by restoration) are typical of late Byzantine work.
This paper aims to present and analyze the brickwork decorations of the for-mentioned
fortresses and detect the cultural past of the workshops and possibly trace the influences
of the three different worlds (Ottoman, Byzantine and Venetian) that collided and how the
result of this collision is reflected on ottoman military architecture

This paper presents the results of the stratigraphic investigation of the south sector of the prehistoric settlement of Archontiko Giannitson, located in west Macedonia, in order to define not only the stratigraphic but also the chronological sequence of the habitation in this sector. The location of the south sector on the slopes of Archontiko mound offered the unique opportunity to investigate the deepest stratigraphic profile in order to date the settlement.
  The analysis focused on activity surfaces (dwelling floors and clay structures), building collapsed deposits and underlying thick packings, with special emphasis to those dated to the Early Bronze Age (c. 3000-2000 BC). Based on available radiocarbon dates, the south sector represents the earliest occupation horizons to date in Archontiko, and it comprises both earlier and also later chronological phases and occupation deposit types that have not been yet investigated on the tell summit.
  The stratigraphy was examined in relation to the sequences of the tell summit and the eastern slope of the Archontiko mound. The analysis of the stratigraphy of the south slope confirmed our hypothesis for the occupation nature of the deposits dating to phases earlier than the EBA (Phase IV) of the tell summit. The intensive investigation of the deposits of the EBA of the area under consideration contributed substantially to our understanding of the spatial and temporal dimensions of the above phases of the settlement of Archontiko.

Στο πλαίσιο της παρούσας εργασίας επιχειρήθηκε η διερεύνηση και η ανασύνθεση της στρωματογραφικής ακολουθίας του Νότιου Τομέα του προϊστορικού οικισμού του Αρχοντικού Γιαννιτσών. Ο εν λόγω οικισμός, έχοντας τη μορφή τούμπας-τράπεζας, δημιουργήθηκε σταδιακά με την επάλληλη συσσώρευση υλικών καταλοίπων από διαδοχικές οικοδομικές φάσεις του οικισμού στην ίδια θέση, χωρίς την απομάκρυνση των προηγούμενων υλικών. Η διαδικασία σχηματισμού ενός τεχνητού γηλόφου, όπως η τούμπα, είναι ιδιαίτερα σύνθετη και καθορίζεται τόσο από φυσικούς, όσο και από ανθρωπογενείς παράγοντες. Σε κάθε περίπτωση οι τούμπες συνιστούν μια συνεχή ακολουθία στρωμάτων, τα οποία αντανακλούν τη σύνθετη κοινωνική οργάνωση και την εξέλιξη των οικισμών, διαμορφώνοντας μοναδικές και συχνά πολύπλοκες αρχαιολογικές στρωματογραφίες, η αποσαφήνιση των οποίων αποτελεί ιδιαίτερα απαιτητικό ζητούμενο.   
  Η διάνοιξη αυτού του τομέα, στην απότομη πλαγιά της τούμπας, αποσκοπούσε στη σκιαγράφηση της στρωματογραφικής και χρονολογικής ακολουθίας των φάσεων του οικισμού. Βασικός στόχος αυτής της εργασίας σε πρώτο επίπεδο ήταν η παρακολούθηση της διαδοχής των οικιστικών επεισοδίων στον εν λόγω τομέα και η χρονολόγησή τους. Έπειτα, σε δεύτερο επίπεδο αποσκοπούσε στη συνάρτηση των παραπάνω δεδομένων με τις φάσεις που αποκαλύφθηκαν στην κορυφή και την ανατολική πλαγιάς του οικισμού. Οι εν λόγω στόχοι διαμόρφωσαν τη δομή της παρούσας εργασίας, η οποία διαρθρώνεται σε έξι κεφάλαια. Αρχικά, σε μια σύντομη εισαγωγή (Κεφάλαιο 1ο) εκτίθονται το θέμα, οι στόχοι και η δομή της εργασίας.
  Έπειτα, ακολουθεί μια συνοπτική αναφορά στην ιστορική εξέλιξη της αρχαιολογικής στρωματογραφίας, παράλληλα με την εξέλιξη της θεωρητικής προσέγγισης της αρχαιολογικής έρευνας (Κεφάλαιο 2ο). Η συζήτηση επικεντρώνεται γύρω από τον τρόπο προσέγγισης της στρωματογραφίας στην αρχαιολογική έρευνα διαχρονικά παραθέτοντας παράλληλα ορισμένους από τους σημαντικότερους σταθμούς της θεωρητικής προσέγγισης της αρχαιολογικής σκέψης. Στο επόμενο κεφάλαιο (Κεφάλαιο 3ο) παρουσιάζεται εν συντομία ο οικισμός του Αρχοντικού Γιαννιτσών. Η ενότητα αυτή συνοψίζει γενικές πληροφορίες για τη γεωγραφική θέση, το περιβάλλον του οικισμού, το ιστορικό της αρχαιολογικής έρευνας και τα βασικά χαρακτηριστικά των οικιστικών φάσεων του οικισμού.
  Εν συνεχεία, παρατίθεται η μεθοδολογική προσέγγιση της στρωματογραφικής ακολουθίας που ακολουθήσαμε στο πλαίσιο αυτής της έρευνας (Κεφάλαιο 4ο). Αρχικά, στις πρώτες ενότητες του κεφαλαίου, γίνεται μια σύντομη αναφορά στην ανασκαφική πρακτική που εφαρμόζεται στο Αρχοντικό, καθώς και μια γενική επισκόπηση των ιδιαιτεροτήτων του συγκεκριμένου τομέα, προκειμένου να γίνουν κατανοητές οι επιλογές μας για την επίλυση των προβλημάτων, που προέκυψαν από τον ξεχωριστό χαρακτήρα του. Έπειτα, το ενδιαφέρον εστιάζεται καθαρά στην ανάλυση της μεθόδου εργασίας και του τρόπου προσέγγισης της στρωματογραφίας.
  Κατόπιν, επιχειρείται η παρουσίαση της στρωματογραφικής ακολουθίας του Νότιου τομέα (5ο κεφάλαιο). Προηγείται μια εκτενής περιγραφή της οψιμότερη φάσης κατοίκησης της τούμπας του Αρχοντικού, η οποία εντοπίζεται στο σύνολο της έκτασης της Νότιας πλαγιάς, ούτως ώστε να σκιαγραφηθεί το σύνολο των τομών του συγκεκριμένου τομέα, καθώς δεν έγινε σε όλες τις τομές στρωματογραφική αποτύπωση και μελέτη των στρωμάτων. Στη συνέχεια, ακολουθεί η περιγραφή των στρωματογραφικών δεδομένων ανά τομή, ξεκινώντας από το ψηλότερο σημείο της νότιας πλαγιάς και καταλήγοντας στο χαμηλότερο.
  Τέλος, στο τελευταίο κεφάλαιο (6ο κεφάλαιο) συστηματοποιούνται τα δεδομένα της στρωματογραφικής ακολουθίας του Νότιου Τομέα και συνοψίζεται μια σειρά συμπερασμάτων γύρω από ζητήματα που άπτονται της ανασύνθεσης της διαδοχής των οικιστικών επεισοδίων του υπό έρευνα τομέα και της χρονολόγησής τους, σε άμεσο συσχετισμό με τα δεδομένα της κορυφής και της ανατολικής πλαγιάς της τούμπας του Αρχοντικού. Ενδεικτικά αξίζει να αναφέρουμε ότι η ανάλυση της στρωματογραφίας στον τομέα της νότιας κλιτύος επιβεβαίωσε μια σειρά διαπιστώσεων, οι οποίες προέκυψαν από τη συστηματική έρευνα της κορυφής και της ανατολικής πλαγιάς. Στις περισσότερες περιπτώσεις οι καταστροφές των οικιστικών οριζόντων συνεχίζονται αλλεπάλληλες, όπως και στην περίπτωση των φάσεων ΒΙΙ, ΒΙΙΙ και ΒΙV.  Η πρακτική της διαδοχικής ανέγερσης κτιρίων μετά από μια καταστροφή σε μια συγκεκριμένη περιοχή, ευρέως διαπιστωμένη στις τούμπες, εμφανίζεται έντονα και στην περίπτωση του Αρχοντικού.  Διαπιστώνεται, επίσης ότι και στην περίπτωση της νότιας πλαγιάς η χρήση του χώρου αφιερώνεται στην κατοίκηση. Τα εντοπισμένα δάπεδα και οι πηλοκατασκευές παραπέμπουν σε οικιακά σύνολα και μάλιστα δείχνουν την παρουσία στεγασμένων οικιακών χώρων, που φιλοξενούν σημαντική αποθηκευτική δραστηριότητα.
  Επιπλέον, στον οικισμό του Αρχοντικού η διαχρονικότητα αρχιτεκτονικών και οικιστικών επιλογών αντικατοπτρίζεται στα οικοδομικά υλικά και στις οικοδομικές τεχνικές. Ο οικοδομικός σχεδιασμός στη νότια πλαγιά υποδηλώνει την παρουσία μακρόστενων πασσαλόπηκτων οικοδομημάτων, ανάλογων με τα οικήματα  που εντοπίστηκαν στις μεταγενέστερες φάσεις της κορυφής. Και στην περίπτωση της νότιας πλαγιάς, οι τοίχοι των κτιρίων διαμορφώνονται από πυκνά διατεταγμένους πασσάλους, καθιστώντας το ξύλο ως το κύριο οικοδομικό υλικό τους. Ομοιότητες παρατηρούνται και στον προσανατολισμό των οικημάτων και  την ελαφρά κλίση των δαπέδων ανάλογη με αυτή των οικημάτων της φάσης ΒΙV στην κορυφή της τούμπας. Αντιστοιχία παρατηρείται στους τύπους των πηλοκατασκευών του νότιου τομέα με αυτούς της κορυφής και της ανατολικής πλαγιάς και στον εντοπισμό τους σε εσωτερικούς αποκλειστικά χώρους, καθώς εδράζονται πάνω στα δάπεδα οικημάτων και αποτελούν το κύριο χωροοργανωτικό στοιχείο τους. Τέλος, ο ενταφιασμός νηπίου κάτω από το δάπεδο μιας οικίας στην τομή ΣΤ αποτελεί πρακτική που έχει επανειλημμένα παρατηρηθεί στα οικήματα του Αρχοντικού στις φάσεις της ΠΕΧ και ενδεχομένως να καταδεικνύει κοινές αντιλήψεις σχετικά με την ταφή μικρών παιδιών στο εσωτερικό των οικιών, στο πλαίσιο ειδικής μέριμνας για τα απροστάτευτα μέλη της κοινωνίας.
  Στην απόπειρα αποσαφήνισης και ανασύνθεσης της στρωματογραφικής ακολουθίας του νότιου τομέα, ερευνήσαμε διεξοδικά τις επιχώσεις της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού, συμβάλλοντας ουσιαστικά τόσο στη χωρική, όσο και στη χρονική επέκτασή τους. Συνοψίζοντας, μετά από την πολυετή και συστηματική έρευνα στον οικισμό του Αρχοντικού, η συνολική επίχωση της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού στην κορυφή και τη νότια πλαγιά του οικισμού ανέρχεται στα 4,60 μ. Στη συνολική επιφάνεια εντοπισμού του καλύτερα διατηρημένου οικιστικού ορίζοντα ΙV της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού (έκταση 223 τ.μ.) προστέθηκε η έκταση των πρωιμότερων οικιστικών φάσεων αυτής της περιόδου (20 τ.μ.), που εντοπίστηκε στη νότια πλαγιά. Επιπρόσθετα, διευρύνθηκε το πλαίσιο της χρονικής επέκτασης των φάσεων της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού με την αποκάλυψη στο Νότιο Τομέα του παλαιότερου, έως τώρα, οικιστικού ορίζοντα του Αρχοντικού, ο οποίος κυμαίνεται βάσει ραδιοχρονολογήσεων μεταξύ 2287-2140 π. Χ.