Papers by Yiğitcan Çankaya
Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2020
İşçi lehine yorum ilkesinin incelenmesi için öncelikle iş hukukunda yoruma esas ilke ve amaçların... more İşçi lehine yorum ilkesinin incelenmesi için öncelikle iş hukukunda yoruma esas ilke ve amaçların ortaya konulması gerekir. Bunlar, aynı zamanda iş hukukunun amaçlarını oluşturan işçinin korunması, ekonomik ve sosyal dengenin sağlanması ve esnekliğin sağlanmasıdır. Bu amaçlar ışığında işçi lehine yorum ilkesi, aynı konuda birden fazla düzenlemenin varlığı ya da bir düzenlemenin anlamının muğlak olması hâlinde, işçinin lehine olan düzenlemenin ya da anlamın uygulanması gerektiğini ifade etmektedir. Bu yorum ilkesi, amaca uygun yorumun özel bir görünüm biçimi olarak ortaya çıkmış olmakla birlikte, artık ondan bağımsız, ayrı bir ilke niteliği kazanmıştır. İşçi lehine yorum, teorik temelini zayıf tarafın korunması teorisinden alır. Kural olarak kanunların yorumlanması için kullanılmakla birlikte, sözleşmelerin yorumlanması için de kullanılabileceği kabul edilmelidir. Son olarak, işçi lehine yorumun uygulanması için; lafzi yorum, amaçsal yorum, tarihî yorum, sistematik yorum gibi kanunların yorumunda tüm yorum yöntemleri ya da güven teorisi veya düzenleyen aleyhine yorum gibi sözleşmelerin yorum yöntemleri tüketildikten sonra hâla bir sonuca varılamaması, son çare olarak işçi lehine olan sonuca ulaşılması gerekir.
Law, Technology and Labour, 2023
This work is subject to copyright. This eBook is published and licensed through the University of... more This work is subject to copyright. This eBook is published and licensed through the University of Bologna services according to the Creative Commons Licenses CC BY-NC-SA 4.0 (Attribution, Non-Commercial, Share-Alike). The use of general descriptive names, registered names, trademarks, service marks, etc. in this publication does not imply, even in the absence of a specific statement, that such names are exempt from the relevant protective laws and regulations and therefore free for general use. The publisher, the authors, and the editors are safe to assume that the advice and information in this book are believed to be true and accurate at the date of publication. Neither the publisher nor the authors or the editors give a warranty, expressed or implied, with respect to the material contained herein or for any errors or omissions that may have been made. The publisher remains neutral with regard to jurisdictional claims in published maps and institutional affiliations.
İş Hukukunda Yeni Yaklaşımlar V - Pandeminin İş ve Sosyal Güvenlik Hukukuna Etkileri , 2022
Pandemi döneminde büyük bir artış gösteren ve pandemi sonrası ekonomik ve sosyal iyileşme sürecin... more Pandemi döneminde büyük bir artış gösteren ve pandemi sonrası ekonomik ve sosyal iyileşme sürecinde de devam edeceği öngörülen tele çalışma; iş-yaşam dengesine, işçinin özel yaşamının gizliliğine ve bu hakkın bir unsuru olan işçinin ulaşılabilir olmama hakkına (droit à la déconnexion, right to disconnect) yönelik belli riskler taşımaktadır. Bu durum, söz konusu risklerin tespitini ve iş hukuku araçlarıyla bunlara yönelik çözümlerin geliştirilmesini gerekli kılmaktadır.
Tele çalışma; uzaktan çalışma, evde çalışma ve ev eksenli çalışma biçimlerinden farklı ancak bunlarla kesişen bir kavramdır. Tele çalışmadan doğan borç ve yükümlülükler İş Kanunu, Uzaktan Çalışma Yönetmeliği ve iş sözleşmesinin yabancı unsurlu olması hâlinde sözleşmenin esasına uygulanacak hukuka göre belirlenir. İşçinin özel yaşamın gizliliği hakkı kapsamında korunan ulaşılabilir olmama hakkı ise tele çalışma bakımından ayrı bir öneme sahiptir. Hem karşılaştırmalı hukuk hem de Türk hukuku incelendiğinde; işveren veya işveren vekilinin ya da başka işçilerin, çalışma sürelerinin dışındayken görülen işe ilişkin e-mail atması, telefonla araması, sosyal medya ya da iş için kullanılan uygulamalar üzerinden iletişime geçmesi, işçinin ulaşılabilir olmama hakkının ihlaline vücut vermektedir. Pandemi döneminin iş hukukuna ve özel olarak tele çalışmalara birçok etkisi olmuştur. Bunlardan birçoğu da kendisini işçinin ulaşılabilir olmama hakkı üzerinde göstermiştir. Buna göre; iş organizasyonunda çalışma sürelerinin belirsizleşmesi ve ücreti ödenmeyen fazla çalışmalar; işverenin işçi ile çalışma süreleri içinde ve dışında sürekli iletişim kurma imkanı ve always on kültürü; iş-yaşam dengesinin bozulması, dinlenme hakkının kullanılamaması, fiziksel ve psikososyal riskler; işverenin işçiyi tele çalışma esnasında izleme kapasitesinin artması; toplumsal cinsiyete dayalı eşitsizlik, cinsiyet kimliğine dayalı ataerkil ve eşitsiz işbölümü ile eviçi ücretsiz emek, işçinin ulaşılabilir olmama hakkına olumsuz yönde etki etmiştir. Bu hak ihlallerinin engellenebilmesi için ise pandemi sonrası ekonomik ve sosyal iyileşme sürecinde tele çalışma ile işçinin ulaşılabilir olmama hakkının ilişkisinin kurulması gerekmektedir.
Anahtar sözcükler: Pandemi, iş hukuku, tele çalışma, ulaşılabilir olmama hakkı.
Özel Hukukun Güncel Sorunları ve Anayasa’nın Özel Hukuka Etkileri, 2022
4857 Sayılı İş Kanunu md. 5 uyarınca, işverenin eşitlik ilkesinin gereği olarak dar anlamda ve g... more 4857 Sayılı İş Kanunu md. 5 uyarınca, işverenin eşitlik ilkesinin gereği olarak dar anlamda ve geniş anlamda eşit davranma borcunun, iş ilişkisinin kurulması esnasında geçerli olup olmadığı karşılaştırmalı hukuk öğretisinde ve Türk iş hukuku öğretisinde tartışmalıdır. Alman- ya iş hukukunda Allgemeines Gleichbehandlungsgesetz (AGG, Genel Eşit İşlem Kanunu) Sec. 2/1 ve Sec. 15/2; Fransız iş hukukunda ise Code du Travail md. L. 1132-1 vd., işe alımlarda işverenin işçiye karşı uyguladığı ayrımcılığı müeyyidelendirmekte, yeniden işe alım sürecine alınma veya ayrımcılık tazminatı gibi talepleri açıkça hükme bağlamaktadır. Türk iş hukukunda ise öğretideki ağırlıklı görüş, eşit davranma borcunun genel olarak iş ilişkisinin kurulması aşamasını kapsamadığı veya kapsasa dahi ayrımcılık tazminatına hak kazandırmadığı yönündedir. Nitekim İK md. 5, “iş ilişkisinde dil, ırk, renk, cinsiyet, engellilik, siyasal düşünce, felsefî inanç, din ve mezhep ve benzeri sebeplere dayalı ayrım yapılamaz” hükmü ile, sözleşme özgürlüğünü düzenleyen Anayasa md. 48 karşısın- da işverenin işe alımda ayrımcılık yapmama borcunu içermemekte, bu borcu yalnızca iş ilişkisi bakımından öngörmektedir. Ayrıca, ayrımcılık yasağının yaptırımı olarak İK md. 5/6’da düzenlenen ayrımcılık tazmina- tını da yalnızca iş ilişkisinde veya iş ilişkisinin sona ermesinde meydana gelen ayrımcılık durumları ile sınırlandırmaktadır. Bununla birlikte, Türk iş ve ceza mevzuatında işe alımlar bakımından ayrımcılık yasağına ilişkin çeşitli istisnai hükümler bulunmaktadır. Ayrıca, iş görüşmeleri esnasında culpa in contrahendo sözleşmesel sorumluluk rejimine göre koruma yü- kümlülükleri (yan yükümlülükler) altında olduğu kabul edilen tarafların, bu yükümlülüğün bir parçası olan ayrımcılık yapmama borcu altında olduğunun kabulü gerekir. Bu çalışmada, Anayasa md. 10 ile hüküm altı- na alınan eşitlik ilkesi ile, Anayasa md. 48 uyarınca özel hukuk kişilerine sağlanan sözleşme özgürlüğünün sarkacında yer alan bir konu olarak, işe alımlarda ayrımcılık tazminatının talep edilip edilemeyeceği incelenecek; İK md. 5 vd. ile Anayasanın ve iş mevzuatının diğer hükümleri, anayasaya uygun yorum, sisteme uygun yorum, lafzi yorum, amaca uygun yorum ve işçi lehine yorum yöntemleri ile ele alınacaktır.
Anahtar Kelimeler: Eşitlik İlkesi, Sözleşme Özgürlüğü, Ayrımcılık Yasağı, Ayrımcılık Tazminatı
Arş. Gör. Ceren Damar Şenel Anısına Armağan, Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 5, S. 1, 2020
İşçi lehine yorum ilkesinin incelenmesi için öncelikle iş hukukunda yoruma esas ilke ve amaçların... more İşçi lehine yorum ilkesinin incelenmesi için öncelikle iş hukukunda yoruma esas ilke ve amaçların ortaya konulması gerekir. Bunlar, aynı zamanda iş hukukunun amaçlarını oluşturan işçinin korunması, ekonomik ve sosyal dengenin sağlanması ve esnekliğin sağlanmasıdır.
Bu amaçlar ışığında işçi lehine yorum ilkesi, aynı konuda birden fazla düzenlemenin varlığı ya da bir düzenlemenin anlamının muğlak olması hâlinde, işçinin lehine olan düzenlemenin ya da anlamın uygulanması gerektiğini ifade etmektedir. Bu yorum ilkesi, amaca uygun yorumun özel bir görünüm biçimi olarak ortaya çıkmış olmakla birlikte, artık ondan bağımsız, ayrı bir ilke niteliği kazanmıştır. İşçi lehine yorum, teorik temelini zayıf tarafın korunması teorisinden alır. Kural olarak kanunların yorumlanması için kullanılmakla birlikte, sözleşmelerin yorumlanması için de kullanılabileceği kabul edilmelidir. Son olarak, işçi lehine yorumun uygulanması için; lafzi yorum, amaçsal yorum, tarihî yorum, sistematik yorum gibi kanunların yorumunda tüm yorum yöntemleri ya da güven teorisi veya düzenleyen aleyhine yorum gibi sözleşmelerin yorum yöntemleri tüketildikten sonra hâla bir sonuca varılamaması, son çare olarak işçi lehine olan sonuca ulaşılması gerekir.
Prof. Dr. Nami Çağan Anısına Armağan, Atılım Üniversitesi Yayınları, 2020
Hukuk devleti ve sosyal devlet ilkeleri, modern devlet yapısında ortaya çıktıkları andan itibaren... more Hukuk devleti ve sosyal devlet ilkeleri, modern devlet yapısında ortaya çıktıkları andan itibaren birbirlerine yaklaşan, benzeşen ve bununla birlikte belli zıtlık düzlemlerinde buluşan ilkelerdir. Fransız ve Alman ekollerinin hukuk devletini kavramlaştırmaya ilişkin ortaya koydukları yaklaşımlar, bu ilkenin sahip olduğu çok katmanlılığı ve dinamizmi işaret etmektedir. Benzer biçimde, burjuva devrimleri ve II. Dünya Savaşı öncesinde sosyal devlete ilişkin geliştirilen retorik ile 1973 Petrol Krizi sonrası küreselleşme karşısında meydana gelen gelişmeler ise sosyal devlet ilkesinin uğradığı sınırlandırıcı dönüşümü ortaya koymaktadır. Her iki ilke de korumaya değer gördükleri menfaatler bakımından birlikte hareket etmekle birlikte, tarihsel gelişimleri, mülkiyet hakkına yaklaşımları ve esas aldıkları iktisadi yapı farklılıkları ile birbirinden ayrılır. Bununla birlikte, her iki ilke de ancak birlikte uygulama alanı buldukları ve ortak sosyal politikalara yöneldikleri ölçüde amaçlarına ulaşabilir ve bir ideal olarak sosyal hukuk devletine vücut verebilir.
Legal İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, S. 55, s. 1243-1292, 2017
Bu çalışmada iş sözleşmelerinin yabancı unsur taşıması hâlinde bu sözleşmelerden doğan uyuşmazlık... more Bu çalışmada iş sözleşmelerinin yabancı unsur taşıması hâlinde bu sözleşmelerden doğan uyuşmazlıklara uygulanacak hukukun tespiti bakımından 5178 Sayılı Milletlerarası Özel Hukuk Kanunu (MÖHUK) md. 24 ve md. 27 ile İsviçre Milletlerarası Özel Hukuk Kanunu (CPIL), AB Roma I Tüzüğü, ABD İkinci Restatement ve İngiltere Hukuku karşılaştırmalı olarak ele alınacak; irade özerkliği ilkesi ile işçinin belli oranda korunması ilkesi gereği kabul edilen zayıf taraf kuramı arasındaki ilişki kurulacak, işçi ve işveren arasındaki iş sözleşmesinde veya bunun eklerinde yapılacak hukuk seçiminin varlığı, geçerliliği ve zamanı tartışılacak; hukuk seçiminin bulunmaması hâlinde uygulanacak objektif hukukun tespiti incelenecektir.
This paper will comparatively examine the law applicable to disputes that arise from employment contracts that carry foreign elements; paying due regard to Art. 24 and Art. 27 of the Private International Law of Turkey, Swiss Private International Law (CPIL), Rome I Regulation of the EU, Second Restatement of the USA and British Law. The correlation in between party autonomy and the weak party principle will be emphasized while arguing the presence, validity and time of the choice of law that can be made in between the employer and the employee with employment contracts or their appendixes; or, on the contrary, the objective statute of the employment contract when no choice of law is stipulated.
Books by Yiğitcan Çankaya
Conference Presentations by Yiğitcan Çankaya
Hukuk Klinikleri'22 Konferansı, 2022
the Center for Women's Studies of the Eastern Mediterranean University. The goal of the conferenc... more the Center for Women's Studies of the Eastern Mediterranean University. The goal of the conference is to provide a place for scholars, experts, professionals and activists with interdisciplinary backgrounds related to gender and space relations to exchange new ideas and latest researches. Conference seeks to create a ground to examine relations between various disciplines such as urban planning, architecture, politics, gender In North Cyprus and Turkey, although there is a limited number of studies entitled itself in the category of feminist geography, in recent years there is an increasing interest focusing and examining gender and space relations by various disciplines, such as gender and political science, sociology, anthropology, history. Increasing numbers of articles and graduate degree dissertations, which based on peculiar field studies, display the specialty on gender space relations. We aim to promote intergenerational and intersectional dialogues among feminist scholars, researchers, and activists around the theme of practicing gender and space.
Uploads
Papers by Yiğitcan Çankaya
Tele çalışma; uzaktan çalışma, evde çalışma ve ev eksenli çalışma biçimlerinden farklı ancak bunlarla kesişen bir kavramdır. Tele çalışmadan doğan borç ve yükümlülükler İş Kanunu, Uzaktan Çalışma Yönetmeliği ve iş sözleşmesinin yabancı unsurlu olması hâlinde sözleşmenin esasına uygulanacak hukuka göre belirlenir. İşçinin özel yaşamın gizliliği hakkı kapsamında korunan ulaşılabilir olmama hakkı ise tele çalışma bakımından ayrı bir öneme sahiptir. Hem karşılaştırmalı hukuk hem de Türk hukuku incelendiğinde; işveren veya işveren vekilinin ya da başka işçilerin, çalışma sürelerinin dışındayken görülen işe ilişkin e-mail atması, telefonla araması, sosyal medya ya da iş için kullanılan uygulamalar üzerinden iletişime geçmesi, işçinin ulaşılabilir olmama hakkının ihlaline vücut vermektedir. Pandemi döneminin iş hukukuna ve özel olarak tele çalışmalara birçok etkisi olmuştur. Bunlardan birçoğu da kendisini işçinin ulaşılabilir olmama hakkı üzerinde göstermiştir. Buna göre; iş organizasyonunda çalışma sürelerinin belirsizleşmesi ve ücreti ödenmeyen fazla çalışmalar; işverenin işçi ile çalışma süreleri içinde ve dışında sürekli iletişim kurma imkanı ve always on kültürü; iş-yaşam dengesinin bozulması, dinlenme hakkının kullanılamaması, fiziksel ve psikososyal riskler; işverenin işçiyi tele çalışma esnasında izleme kapasitesinin artması; toplumsal cinsiyete dayalı eşitsizlik, cinsiyet kimliğine dayalı ataerkil ve eşitsiz işbölümü ile eviçi ücretsiz emek, işçinin ulaşılabilir olmama hakkına olumsuz yönde etki etmiştir. Bu hak ihlallerinin engellenebilmesi için ise pandemi sonrası ekonomik ve sosyal iyileşme sürecinde tele çalışma ile işçinin ulaşılabilir olmama hakkının ilişkisinin kurulması gerekmektedir.
Anahtar sözcükler: Pandemi, iş hukuku, tele çalışma, ulaşılabilir olmama hakkı.
Anahtar Kelimeler: Eşitlik İlkesi, Sözleşme Özgürlüğü, Ayrımcılık Yasağı, Ayrımcılık Tazminatı
Bu amaçlar ışığında işçi lehine yorum ilkesi, aynı konuda birden fazla düzenlemenin varlığı ya da bir düzenlemenin anlamının muğlak olması hâlinde, işçinin lehine olan düzenlemenin ya da anlamın uygulanması gerektiğini ifade etmektedir. Bu yorum ilkesi, amaca uygun yorumun özel bir görünüm biçimi olarak ortaya çıkmış olmakla birlikte, artık ondan bağımsız, ayrı bir ilke niteliği kazanmıştır. İşçi lehine yorum, teorik temelini zayıf tarafın korunması teorisinden alır. Kural olarak kanunların yorumlanması için kullanılmakla birlikte, sözleşmelerin yorumlanması için de kullanılabileceği kabul edilmelidir. Son olarak, işçi lehine yorumun uygulanması için; lafzi yorum, amaçsal yorum, tarihî yorum, sistematik yorum gibi kanunların yorumunda tüm yorum yöntemleri ya da güven teorisi veya düzenleyen aleyhine yorum gibi sözleşmelerin yorum yöntemleri tüketildikten sonra hâla bir sonuca varılamaması, son çare olarak işçi lehine olan sonuca ulaşılması gerekir.
This paper will comparatively examine the law applicable to disputes that arise from employment contracts that carry foreign elements; paying due regard to Art. 24 and Art. 27 of the Private International Law of Turkey, Swiss Private International Law (CPIL), Rome I Regulation of the EU, Second Restatement of the USA and British Law. The correlation in between party autonomy and the weak party principle will be emphasized while arguing the presence, validity and time of the choice of law that can be made in between the employer and the employee with employment contracts or their appendixes; or, on the contrary, the objective statute of the employment contract when no choice of law is stipulated.
Books by Yiğitcan Çankaya
Conference Presentations by Yiğitcan Çankaya
Tele çalışma; uzaktan çalışma, evde çalışma ve ev eksenli çalışma biçimlerinden farklı ancak bunlarla kesişen bir kavramdır. Tele çalışmadan doğan borç ve yükümlülükler İş Kanunu, Uzaktan Çalışma Yönetmeliği ve iş sözleşmesinin yabancı unsurlu olması hâlinde sözleşmenin esasına uygulanacak hukuka göre belirlenir. İşçinin özel yaşamın gizliliği hakkı kapsamında korunan ulaşılabilir olmama hakkı ise tele çalışma bakımından ayrı bir öneme sahiptir. Hem karşılaştırmalı hukuk hem de Türk hukuku incelendiğinde; işveren veya işveren vekilinin ya da başka işçilerin, çalışma sürelerinin dışındayken görülen işe ilişkin e-mail atması, telefonla araması, sosyal medya ya da iş için kullanılan uygulamalar üzerinden iletişime geçmesi, işçinin ulaşılabilir olmama hakkının ihlaline vücut vermektedir. Pandemi döneminin iş hukukuna ve özel olarak tele çalışmalara birçok etkisi olmuştur. Bunlardan birçoğu da kendisini işçinin ulaşılabilir olmama hakkı üzerinde göstermiştir. Buna göre; iş organizasyonunda çalışma sürelerinin belirsizleşmesi ve ücreti ödenmeyen fazla çalışmalar; işverenin işçi ile çalışma süreleri içinde ve dışında sürekli iletişim kurma imkanı ve always on kültürü; iş-yaşam dengesinin bozulması, dinlenme hakkının kullanılamaması, fiziksel ve psikososyal riskler; işverenin işçiyi tele çalışma esnasında izleme kapasitesinin artması; toplumsal cinsiyete dayalı eşitsizlik, cinsiyet kimliğine dayalı ataerkil ve eşitsiz işbölümü ile eviçi ücretsiz emek, işçinin ulaşılabilir olmama hakkına olumsuz yönde etki etmiştir. Bu hak ihlallerinin engellenebilmesi için ise pandemi sonrası ekonomik ve sosyal iyileşme sürecinde tele çalışma ile işçinin ulaşılabilir olmama hakkının ilişkisinin kurulması gerekmektedir.
Anahtar sözcükler: Pandemi, iş hukuku, tele çalışma, ulaşılabilir olmama hakkı.
Anahtar Kelimeler: Eşitlik İlkesi, Sözleşme Özgürlüğü, Ayrımcılık Yasağı, Ayrımcılık Tazminatı
Bu amaçlar ışığında işçi lehine yorum ilkesi, aynı konuda birden fazla düzenlemenin varlığı ya da bir düzenlemenin anlamının muğlak olması hâlinde, işçinin lehine olan düzenlemenin ya da anlamın uygulanması gerektiğini ifade etmektedir. Bu yorum ilkesi, amaca uygun yorumun özel bir görünüm biçimi olarak ortaya çıkmış olmakla birlikte, artık ondan bağımsız, ayrı bir ilke niteliği kazanmıştır. İşçi lehine yorum, teorik temelini zayıf tarafın korunması teorisinden alır. Kural olarak kanunların yorumlanması için kullanılmakla birlikte, sözleşmelerin yorumlanması için de kullanılabileceği kabul edilmelidir. Son olarak, işçi lehine yorumun uygulanması için; lafzi yorum, amaçsal yorum, tarihî yorum, sistematik yorum gibi kanunların yorumunda tüm yorum yöntemleri ya da güven teorisi veya düzenleyen aleyhine yorum gibi sözleşmelerin yorum yöntemleri tüketildikten sonra hâla bir sonuca varılamaması, son çare olarak işçi lehine olan sonuca ulaşılması gerekir.
This paper will comparatively examine the law applicable to disputes that arise from employment contracts that carry foreign elements; paying due regard to Art. 24 and Art. 27 of the Private International Law of Turkey, Swiss Private International Law (CPIL), Rome I Regulation of the EU, Second Restatement of the USA and British Law. The correlation in between party autonomy and the weak party principle will be emphasized while arguing the presence, validity and time of the choice of law that can be made in between the employer and the employee with employment contracts or their appendixes; or, on the contrary, the objective statute of the employment contract when no choice of law is stipulated.