Kurdîya Kurmancî xwedîyê taybetîya avanîya akuzatîf û ergatîf e. Di lêkerên di koka dema borî de ... more Kurdîya Kurmancî xwedîyê taybetîya avanîya akuzatîf û ergatîf e. Di lêkerên di koka dema borî de hatine kişandin de avanîya ergatîf û lêkerên di koka dema niha de hatine kişandin de jî avanîya akuzatîf tê dîtin. Ji ber taybetîyên lêkerên kurdî û ji ber bandora nîvakuzatîfbûnê, di avanîya ergatîf de bikaranînên cuda derdikevin holê. Bi awayekî senkronîk eger avanîya ergatîfê bê analîzkirin, gelekî bikaranînên cuda têne dîtin, wekî cottewang û akkuzatîfîzasyon. Ne tenê sebebên navzimanî lê ji ber sebebên pirzimanîbûna axêverên kurdîya kurmancî jî formên cuda têne bikaranîn. Di vê xebatê de, armanc analîzkirina avanîya ergatîf bi awayekî senkronîk e. Pêşî em li ser avanîya ergatîf sekinîn û bi hemû aliyên wê ve me ev avanî analîz kir. Paşê di çarçoveya emr û zayenda axêveran de bikaranîna avanîya ergatîfê di sê devokên kurdîya kurmancî de hate analîzkirin. Ev xebat hem ji alîyê fêmkirina avanîya ergatîf ve hem jî ji alîyê bikaranîna kurdîya kurmancî ya axêverên pirzimanî yên kurdîya ku...
Türkiye'de büyük bir Kürtçe-Türkçe iki dilli topluluk vardır. İki dillilik her ne kadar her i... more Türkiye'de büyük bir Kürtçe-Türkçe iki dilli topluluk vardır. İki dillilik her ne kadar her iki dilde de tam yetkinlik olarak görülse de bu tanımlama iki dillilik gerçeklerini tam olarak kapsamamaktadır. İki dilli Kürtçe-Türkçe konuşanların Türkçe yeterlik seviyeleri bir yelpazede üzerine yerleştirilebilir. Türkçe-Kürtçe iki dilli konuşurlar, dil yetkinliği açısından üç gruba ayrılabilir: Kürtçede sınırlı bir yetkinliğe sahip anadili gibi Türkçe konuşanlar, Türkçede yeterliliği düşük olan anadili Kürtçe olanlar ve her iki dilde de eşit düzeyde yetkinliğe sahip olanlar. Eşit yetkinliğe sahip konuşurlar, İkinci dil (D2) hakkındaki bilgilerindeki boşlukları doldurmak için birinci dilin (D1) dil bilgisel, leksikal ve pragmatik özelliklerini kullanır. Kürtçe-Türkçe İki Dillilerin Türkçesi adı ile adlandırabileceğimiz Türkçenin yerelleşmiş (indigenious) varyasyonu Kürtçenin etkisiyle ve aynı iki dilli toplumun yakın ara dil süreçleriyle fosilleşmiş yeni bir varyasyondur. Bu çalışma, T...
Însan hîssên xwe bi duanî bi ziman îfade dikin. Hîssên însanan gerdunî ne. Hêrs, hezkirin, şermki... more Însan hîssên xwe bi duanî bi ziman îfade dikin. Hîssên însanan gerdunî ne. Hêrs, hezkirin, şermkirin û hwd. hîssên gerdûnî ne. Lê tiştên ku têne hezikirin an jê tê şermkirin li gor çandan diguhere. Yanê hîs çand-spesîfîk in. Wexta kesek ji zimanekî zêdetir zimanan bizanibe dê hîssên xwe çawa bijî. Gelo ew ê bi zimanê yekem ve an zimanê din ve hîssên xwe bîne ziman? Mijara duzimanîtî û hiss bi vê pirsê dest pê dike. Di vê gotarê de bersiva vê pirsê di çarçoveya duzimanîtîya kurdî-tirkî de hate gerîn. Wekî metod lîteratur hate lêkolîn û li qadê çevdêrî hatine kirin. Bersiva vê pirsa bi zimannasîya tetbîqî ve eleqedar çima dê bersiva gelekî prisên pratîk bide, loma girîng e. Di encama vê xebatê de hate dîtin ku li gor şert û şûrtên duzimanên kurdî-tirkî, îfadekirina hîssan dibe ku bi zimanê yekem an jî bi zimanê duyem baştir û kûrtir bê kirin.
Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
Di vê xebatê de, romana Spîtama ku ji hêla Rênas Jiyan ve hatiye nivîsîn, hate nirxandin. Ev roma... more Di vê xebatê de, romana Spîtama ku ji hêla Rênas Jiyan ve hatiye nivîsîn, hate nirxandin. Ev roman, romaneke biyografîk e ku li ser jiyana Spîtamayê pêxember radiweste. Ev roman ji hêla vebêjer, bergeh, leheng, tîp, ziman, zeman, mekan û fikir ve hatiye nirxandin. Ev nirxandin, bi awayek klasîk hatiye kirin loma jî li ser hêmanên bingehîn yên romanê hatine sekinîn. Me xwestiye em hîn bibin ka gelo li gor rêbazên romannivîsînê, di vê romana xwe ya ewil de nivskarê romanê çiqas serkeftî bûye û gihiştiye standardên romannûsiya dunyayê ya îro yan na? Me dît ku ev romana biyografîk, ne bi endîşeyên roj û dema romanê ve, lê bi endîşeyên dunyaya nûjen ve hatiye nivîsîn.
Plagiarism/Întîhal: This article has been reviewed by at least two referees and scanned via ithen... more Plagiarism/Întîhal: This article has been reviewed by at least two referees and scanned via ithenticate plagiarism website //Ev gotar herî kêm ji alîyê 2 hakeman va hatiye nirxandin û di malpera întîhalê ithenticate ra hatiye derbaskirin. Kurte Axiverên devokên kurdîya kurmancî wexta bi hev re diaxivin eger aşînayê devokên hevdu nebin pirî caran di hevfêmkirinê de rastî pirsgirêkan tên. Sebebê vê jî hin cudahîyên qadên leksîkî û rêzimanî yê wan devokan e. Yek qada bikaranîna cuda ya rêzimanî bikaranîna partîkela îzafeyê ye. Armanca vê xebatê nîşandana bikaranînên cuda yên partîkela îzafeyê yên di sê devokên kurdîya kurmancî de ye. Bidestxistina varyasyonên dîyalektîkî yên partîkela îzafeyê wê hem bikaranînên cuda yên partîkela îzafeyê derxe meydanê hem jî alîkarê hevfêmkirina axiverên devokên curbicur be. Ev xebat li ser devokên bakur, başûrê rojhilat û başûrê rojavayê hate kirin. Ji van devokan şeş axiver hatine hilbijartin ku ev axiver li gor temen; ciwan, navsere û kal û li gor zayend; jin û mêr hatine dabeşkirin. Amûreke pîvanê ya ku ji pêncî û pênc pirsan pêkhatî ji van axiveran bi tirkî hatîye pirsîn û bersivên wan bi kurdîya kurmancî hatîye standin. Dikare bê gotin ku zayenda partîkela îzafeyê di nav axiverên nifşên nû de hêdî hêdî hesasîyeta xwe winda dike û ber bi notrbûnekê ve diçe. Axiverên jin jî li gor axiverên mêr di navdêrên cotzayend de rêkkeftina mê ji rêkkeftina nêr zêdetir bi kar tînin.
Bu tezin konusu Nûdem Dergisi’ni geniş kapsamlı tanıtmak ve bu dergide Kürt sürgün ve diyasporası... more Bu tezin konusu Nûdem Dergisi’ni geniş kapsamlı tanıtmak ve bu dergide Kürt sürgün ve diyasporasının izlerini aramaktır. Bu tez ile Avrupa’daki Kürt diyasporası tarfından çıkarılan bir dergi olan Nûdem dergisinin tanıtılması hedeflenmiş ve bu yapılırken hem Avrupa’daki Kürt diyasporasının hareketlerinin tanınması hem de Kürt diyaspoarasının tanımının ve kapsamının ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Bu tezde hem nicel hem de nitel yöntemler kullanıldı. Nûdem Dergisi’nden çıkarılan örneklem gruplarıyla bu derginin daha iyi ve açık tanıtımı hedeflendi. Yine literatür taramasıyla sürgün ve diyaspora terimlerinin tanımı ve kapsamı geniş bir şekilde yapılarak bu bağlamda Nûdem Dergisi’nde sürgün ve diyaspora izleri arandı. Bu çalışmadan elde ettiklerimizden önemli olanlar şu şekilde sıralanabilir; Nûdem Dergisi ile Kürt dilinin hayatlandırılması ve ilerletilmesi için çaba göterilmiş; bu amaca ulaşmak için dünya standartlarında bir dergiclik anlayışı benimsenmiş; bu dergi ile bir çok Kürt y...
ağızlarda genç konuşmacılar yaşlı konuşmacılara nispeten gramatik cinsiyet uyumuna karşı daha az ... more ağızlarda genç konuşmacılar yaşlı konuşmacılara nispeten gramatik cinsiyet uyumuna karşı daha az hassasiyet göstermişlerdir.
Di Devokên Kurdîya Kurmancî de Zayenda Rewşên Morfolojîk (Mînakên Devokên Bakur, Başûrê Rojhilat û Başûrê Rojavayê), 2020
Kurmanji Kurdish have grammatical gender. When nouns are in the direct
case or used solely it is ... more Kurmanji Kurdish have grammatical gender. When nouns are in the direct case or used solely it is not possible to understand nouns gender. In order to understand the gender of nouns, nouns have to used in oblique or vocative cases. Moreover, the ezafe structure is a grammatical structure in which the gender of nouns could be able to figure out. Kurmanji Kurdish have various accents. The form of gender suffixes or particles could show different characteristics. Some accents even lost some gender agreement forms completely. In this study, three of Kurmanji Kurdish accents were analyzed in terms of gender in case. The accents are Northern, South-Eastern, and SouthWestern accents. Kurdish Kurmanji accents have been classified according to up-to-date studies (Haig and Öpengin, 2014). For South-Western accent one village of Şırnak Province; for South-Western accent center of Adıyaman Province; and for Northern accent one village of Muş Province selected. To be able to analyze the accent’s gender usage a measurement tool has been developed by the writer of the article. The measurement tool consists of fifty-five questions. The questions asked to interviewers in Turkish and they responded to them in Kurmanji Kurdish. Due to the recent transformation or assimilation of Kurdish, the interviewers may use some different forms. That is why the interviewers classified by their gender; male and female, and their age; young, middle-aged, and old. What are drow out from this study is that; even though the usage of gender in the grammatical cases like standard Kurdish Kurmanji in the South-Western and South-Eastern accent, in the northern accent the indefinite gender suffixes and the determiners lost their gender agreement. Again in the northern accent, because of Turkish influence on Kurmanji Kurdish, in the nonspecific-definite situation, the oblique singular case suffixes do not use. Lastly, it could be said that the young interviewers are less sensitive to gender agreement than old ones. Keywords: Kurmanji Kurdish, Gender, Accent, Oblique Case, Vocative Case
SÎSTEMA DÎYARKIRINA ZAYENDA NAVDÊRAN DI KURDÎYA KURMANCÎ DE, 2020
Gender is a characteristic element in a range of areas of human life. Language is one of these ar... more Gender is a characteristic element in a range of areas of human life. Language is one of these areas in which gender appears. Gender studies specify two topics; gender agreement systems, and gender assignment systems. In this article, gender assignment system in Northern Kurdish has been analyzed systematically. Studies on gender assignment system in Northern Kurdish are limited and they are either far from satisfaction with the topic or they just focus on animate nouns assignment system. The deficiency of a systematic study on the topic leads to this study. The approach of Corbett‟s (1991) key source of gender studies has been followed in this article. In Corbett‟s (1991) study, some criteria have been identified to assign nouns gender. In this study, these criteria have been applied to Northern Kurdish. What is acquired at the end of this article is a clear-cut gender assignment system which could rationalize all nouns of Northern Kurdish in terms of gender assignment. Last but not least, in a Caucasian sub-dialect of Northern Kurdish, It has been realized a different kind of noun‟s classification is based on human-nonhuman criteria when a noun is inflected plurally. In this study, the mentioned classification has been analyzed too. Keywords: Northern Kurdish, Gender Assignment System, Male Nouns, Female Nouns, Double-Gender Nouns, Animate Nouns, Inanimate Nouns.
BIKARANÎNA ÎZAFEYÊ DI DEVOKÊN KURDÎYA KURMANCÎ DE (DEVOKÊN BAKUR, BAŞÛRÊ ROJHILAT Û BAŞÛRÊ ROJAVA), 2020
Kurte
Axiverên devokên kurdîya kurmancî wexta bi hev re diaxivin eger aşînayê devokên hevdu nebi... more Kurte Axiverên devokên kurdîya kurmancî wexta bi hev re diaxivin eger aşînayê devokên hevdu nebin pirî caran di hevfêmkirinê de rastî pirsgirêkan tên. Sebebê vê jî hin cudahîyên qadên leksîkî û rêzimanî yê wan devokan e. Yek qada bikaranîna cuda ya rêzimanî bikaranîna partîkela îzafeyê ye. Armanca vê xebatê nîşandana bikaranînên cuda yên partîkela îzafeyê yên di sê devokên kurdîya kurmancî de ye. Bidestxistina varyasyonên dîyalektîkî yên partîkela îzafeyê wê hem bikaranînên cuda yên partîkela îzafeyê derxe meydanê hem jî alîkarê hevfêmkirina axiverên devokên curbicur be. Ev xebat li ser devokên bakur, başûrê rojhilat û başûrê rojavayê hate kirin. Ji van devokan şeş axiver hatine hilbijartin ku ev axiver li gor temen; ciwan, navsere û kal û li gor zayend; jin û mêr hatine dabeşkirin. Amûreke pîvanê ya ku ji pêncî û pênc pirsan pêkhatî ji van axiveran bi tirkî hatîye pirsîn û bersivên wan bi kurdîya kurmancî hatîye standin. Dikare bê gotin ku zayenda partîkela îzafeyê di nav axiverên nifşên nû de hêdî hêdî hesasîyeta xwe winda dike û ber bi notrbûnekê ve diçe. Axiverên jin jî li gor axiverên mêr di navdêrên cotzayend de rêkkeftina mê ji rêkkeftina nêr zêdetir bi kar tînin.
Werger ji îngilîzî bo kurdî: Mehmet Yonat) Sheyholislami, J. (2017). Analîza Krîtîk a Vegotinê (C... more Werger ji îngilîzî bo kurdî: Mehmet Yonat) Sheyholislami, J. (2017). Analîza Krîtîk a Vegotinê (Critical Discourse Analysis). Wergêr: Mehmet YONAT. Di nav Gotarên Zimannasîyê de. Ed. Subaşı. K. û Geyik. R., n.r.: 241-261 Li gor van Dijk (1998a) Analîza Krîtîk a Vegotinê (AKV) qadek e ku metnên nivîskî û gotinî dixebite û analîz dike da ku çavkaniyên vegotinî yên quwet, hakimiyet, newekhevî û pêşdaraziyan derxe meydanê. Ew (AKV) pey wê tiştê ye ka gelo çawa ev çavkaniyên vegotinî, di nav peywendên taybet yên civakî, polîtîk û dîrokî de berdewam dikin û ji nû ve tên hilberîn. Di heman çarçovê de, Fairclough (1993) AVKê wiha terîf dike; Analîza naverokî ku armaca wê bi awayeke sîstematîk kişfkirina wan têkiliyên xumamî ye ku di navbera sebep û encamê de heye, û dîsa kişfkirina têkiliya pêvajoya navbera (a) metn, bûyer, pratîkên vegotinê û (b) avanî, têkilî û pêvajoyên firehtir yên civakî û çandî de ye. Vê jî ji bo lêkolîna wê tiştê dike ka gelo metn, bûyer û pratîkên ji hêla têkiliyên hêzê (power) û mucadeleyên li ser hêzê çawa derdikevin meydanê û ji hêla îdeolojîk ve çawa şikl digrin. Wexta ev tê kirin armacek jî kişfkirina wê tiştê ye ka gelo xumamiya têkiliya di navbera vegotin û civakê de çawa hegemonya û quwetê diparêze. (r. 135)
Di Kurdîya Kurmancî de Îzafeya Berfirhebûyî (Devokên Başûrê Rojhilatê û Başûrê Rojavayê), 2020
Destpêk Îzafe termek e ku di zimanzanîya Îranî de ji bo avanîya ravekê tê bikaranîn. Parîkela îza... more Destpêk Îzafe termek e ku di zimanzanîya Îranî de ji bo avanîya ravekê tê bikaranîn. Parîkela îzafeyê ku ji bo girêdana hêmanên raveker bo ra-veber (navdêra eslî ya avanîya îzafeyê) tê bikaranîn. Ev partîkel di kurdîya kurmancî de li hember zayend û hejmarê hessas e. Ji bilî fonksîyona girêdanê ev partîkel di fonksîyona anaforîk de jî tê bika-ranîn. Ev her du fonksîyon ew fonksiyon in ku heta niha tê zanîn. Haig behsa fonksîyoneke din ya partîkela îzafeyê dike ku di vê gotarê de mijara eslî ew e. Ev fonksîyona partîkela îzafeyê, bikaranîna îzafeyê ji çarçova morfolojîk ber bi çarçoveyeke sentaktîk berfireh dike. Di vê fonksîyonê de partîkela îzafeyê di hevokên navdêrî û yên lêkerî de îşaretê kirdeyê (hin caran bireserê) dike. Di hevokên lêkerî de bi piranî mena berdewamîyê û mena perfektîyê dide. Ev fonksîyon di lîteratûrê de wek îzafeya berfirehbûyî (extended ezafe) hatiye leksîkalîzekirin. 1 Di vê xebatê de, hem îzafeya berfirehbûyî bi hurgilî hatiye terîfkirin hem jî di du devokên kurdîya kurmancî de ev avanî hatiye analîzkirin
Semiyotîk xebatên wate-çêkirin û pêvajoyên nîşanekan, û komînîkasyona wetedar e. Ew di nav xwe de... more Semiyotîk xebatên wate-çêkirin û pêvajoyên nîşanekan, û komînîkasyona wetedar e. Ew di nav xwe de xebatên nîşanekan û pêvajoya nîşanekan (semiosis), nîşan (indication), desîgnator, wekhevbûnî, analogy, metafor, sembolîzm, signîfîkasyon û komunikasyonê dihewîne. Semiyotîk zêdetir bi wê aliyê zimanzaniyê ve eleqedar e ku li ser strûktûr û wateya ziman disekine. Xebatên nîşanek û sembolan perçeyên watebar (significant) yên komunîkasyonê ne û keveneşopiya semiyotîkê li pey kifşa wan perçeyên watebar dikeve. Ji zimanzaniyê cudatir, semiyotîk li ser xebatên sîstemên nîşanekan yên ne zimanî jî dixebite. Semiyotîk piranî di nav sê şaxan de tê xebitîn: semantik, sentaktîk û pragmatik (Chandler, 1997) Bi awayekî din semiyotik; ne tenê wan nîşanekan dixebite ku em di jiyana xwe ya rojane de bikar tînin, le heman demê de wan tiştan jî dexebite ku "temsîl"ên tiştên din in. Di vê xebatê de bi nêrînên Saussure û Charles Peirce ve mijara semîyotîkê hatiye terîfkirin.
Kurdîya Kurmancî xwedîyê taybetîya avanîya akuzatîf û ergatîf e. Di lêkerên di koka dema borî de ... more Kurdîya Kurmancî xwedîyê taybetîya avanîya akuzatîf û ergatîf e. Di lêkerên di koka dema borî de hatine kişandin de avanîya ergatîf û lêkerên di koka dema niha de hatine kişandin de jî avanîya akuzatîf tê dîtin. Ji ber taybetîyên lêkerên kurdî û ji ber bandora nîvakuzatîfbûnê, di avanîya ergatîf de bikaranînên cuda derdikevin holê. Bi awayekî senkronîk eger avanîya ergatîfê bê analîzkirin, gelekî bikaranînên cuda têne dîtin, wekî cottewang û akkuzatîfîzasyon. Ne tenê sebebên navzimanî lê ji ber sebebên pirzimanîbûna axêverên kurdîya kurmancî jî formên cuda têne bikaranîn. Di vê xebatê de, armanc analîzkirina avanîya ergatîf bi awayekî senkronîk e. Pêşî em li ser avanîya ergatîf sekinîn û bi hemû aliyên wê ve me ev avanî analîz kir. Paşê di çarçoveya emr û zayenda axêveran de bikaranîna avanîya ergatîfê di sê devokên kurdîya kurmancî de hate analîzkirin. Ev xebat hem ji alîyê fêmkirina avanîya ergatîf ve hem jî ji alîyê bikaranîna kurdîya kurmancî ya axêverên pirzimanî yên kurdîya ku...
Türkiye'de büyük bir Kürtçe-Türkçe iki dilli topluluk vardır. İki dillilik her ne kadar her i... more Türkiye'de büyük bir Kürtçe-Türkçe iki dilli topluluk vardır. İki dillilik her ne kadar her iki dilde de tam yetkinlik olarak görülse de bu tanımlama iki dillilik gerçeklerini tam olarak kapsamamaktadır. İki dilli Kürtçe-Türkçe konuşanların Türkçe yeterlik seviyeleri bir yelpazede üzerine yerleştirilebilir. Türkçe-Kürtçe iki dilli konuşurlar, dil yetkinliği açısından üç gruba ayrılabilir: Kürtçede sınırlı bir yetkinliğe sahip anadili gibi Türkçe konuşanlar, Türkçede yeterliliği düşük olan anadili Kürtçe olanlar ve her iki dilde de eşit düzeyde yetkinliğe sahip olanlar. Eşit yetkinliğe sahip konuşurlar, İkinci dil (D2) hakkındaki bilgilerindeki boşlukları doldurmak için birinci dilin (D1) dil bilgisel, leksikal ve pragmatik özelliklerini kullanır. Kürtçe-Türkçe İki Dillilerin Türkçesi adı ile adlandırabileceğimiz Türkçenin yerelleşmiş (indigenious) varyasyonu Kürtçenin etkisiyle ve aynı iki dilli toplumun yakın ara dil süreçleriyle fosilleşmiş yeni bir varyasyondur. Bu çalışma, T...
Însan hîssên xwe bi duanî bi ziman îfade dikin. Hîssên însanan gerdunî ne. Hêrs, hezkirin, şermki... more Însan hîssên xwe bi duanî bi ziman îfade dikin. Hîssên însanan gerdunî ne. Hêrs, hezkirin, şermkirin û hwd. hîssên gerdûnî ne. Lê tiştên ku têne hezikirin an jê tê şermkirin li gor çandan diguhere. Yanê hîs çand-spesîfîk in. Wexta kesek ji zimanekî zêdetir zimanan bizanibe dê hîssên xwe çawa bijî. Gelo ew ê bi zimanê yekem ve an zimanê din ve hîssên xwe bîne ziman? Mijara duzimanîtî û hiss bi vê pirsê dest pê dike. Di vê gotarê de bersiva vê pirsê di çarçoveya duzimanîtîya kurdî-tirkî de hate gerîn. Wekî metod lîteratur hate lêkolîn û li qadê çevdêrî hatine kirin. Bersiva vê pirsa bi zimannasîya tetbîqî ve eleqedar çima dê bersiva gelekî prisên pratîk bide, loma girîng e. Di encama vê xebatê de hate dîtin ku li gor şert û şûrtên duzimanên kurdî-tirkî, îfadekirina hîssan dibe ku bi zimanê yekem an jî bi zimanê duyem baştir û kûrtir bê kirin.
Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
Di vê xebatê de, romana Spîtama ku ji hêla Rênas Jiyan ve hatiye nivîsîn, hate nirxandin. Ev roma... more Di vê xebatê de, romana Spîtama ku ji hêla Rênas Jiyan ve hatiye nivîsîn, hate nirxandin. Ev roman, romaneke biyografîk e ku li ser jiyana Spîtamayê pêxember radiweste. Ev roman ji hêla vebêjer, bergeh, leheng, tîp, ziman, zeman, mekan û fikir ve hatiye nirxandin. Ev nirxandin, bi awayek klasîk hatiye kirin loma jî li ser hêmanên bingehîn yên romanê hatine sekinîn. Me xwestiye em hîn bibin ka gelo li gor rêbazên romannivîsînê, di vê romana xwe ya ewil de nivskarê romanê çiqas serkeftî bûye û gihiştiye standardên romannûsiya dunyayê ya îro yan na? Me dît ku ev romana biyografîk, ne bi endîşeyên roj û dema romanê ve, lê bi endîşeyên dunyaya nûjen ve hatiye nivîsîn.
Plagiarism/Întîhal: This article has been reviewed by at least two referees and scanned via ithen... more Plagiarism/Întîhal: This article has been reviewed by at least two referees and scanned via ithenticate plagiarism website //Ev gotar herî kêm ji alîyê 2 hakeman va hatiye nirxandin û di malpera întîhalê ithenticate ra hatiye derbaskirin. Kurte Axiverên devokên kurdîya kurmancî wexta bi hev re diaxivin eger aşînayê devokên hevdu nebin pirî caran di hevfêmkirinê de rastî pirsgirêkan tên. Sebebê vê jî hin cudahîyên qadên leksîkî û rêzimanî yê wan devokan e. Yek qada bikaranîna cuda ya rêzimanî bikaranîna partîkela îzafeyê ye. Armanca vê xebatê nîşandana bikaranînên cuda yên partîkela îzafeyê yên di sê devokên kurdîya kurmancî de ye. Bidestxistina varyasyonên dîyalektîkî yên partîkela îzafeyê wê hem bikaranînên cuda yên partîkela îzafeyê derxe meydanê hem jî alîkarê hevfêmkirina axiverên devokên curbicur be. Ev xebat li ser devokên bakur, başûrê rojhilat û başûrê rojavayê hate kirin. Ji van devokan şeş axiver hatine hilbijartin ku ev axiver li gor temen; ciwan, navsere û kal û li gor zayend; jin û mêr hatine dabeşkirin. Amûreke pîvanê ya ku ji pêncî û pênc pirsan pêkhatî ji van axiveran bi tirkî hatîye pirsîn û bersivên wan bi kurdîya kurmancî hatîye standin. Dikare bê gotin ku zayenda partîkela îzafeyê di nav axiverên nifşên nû de hêdî hêdî hesasîyeta xwe winda dike û ber bi notrbûnekê ve diçe. Axiverên jin jî li gor axiverên mêr di navdêrên cotzayend de rêkkeftina mê ji rêkkeftina nêr zêdetir bi kar tînin.
Bu tezin konusu Nûdem Dergisi’ni geniş kapsamlı tanıtmak ve bu dergide Kürt sürgün ve diyasporası... more Bu tezin konusu Nûdem Dergisi’ni geniş kapsamlı tanıtmak ve bu dergide Kürt sürgün ve diyasporasının izlerini aramaktır. Bu tez ile Avrupa’daki Kürt diyasporası tarfından çıkarılan bir dergi olan Nûdem dergisinin tanıtılması hedeflenmiş ve bu yapılırken hem Avrupa’daki Kürt diyasporasının hareketlerinin tanınması hem de Kürt diyaspoarasının tanımının ve kapsamının ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Bu tezde hem nicel hem de nitel yöntemler kullanıldı. Nûdem Dergisi’nden çıkarılan örneklem gruplarıyla bu derginin daha iyi ve açık tanıtımı hedeflendi. Yine literatür taramasıyla sürgün ve diyaspora terimlerinin tanımı ve kapsamı geniş bir şekilde yapılarak bu bağlamda Nûdem Dergisi’nde sürgün ve diyaspora izleri arandı. Bu çalışmadan elde ettiklerimizden önemli olanlar şu şekilde sıralanabilir; Nûdem Dergisi ile Kürt dilinin hayatlandırılması ve ilerletilmesi için çaba göterilmiş; bu amaca ulaşmak için dünya standartlarında bir dergiclik anlayışı benimsenmiş; bu dergi ile bir çok Kürt y...
ağızlarda genç konuşmacılar yaşlı konuşmacılara nispeten gramatik cinsiyet uyumuna karşı daha az ... more ağızlarda genç konuşmacılar yaşlı konuşmacılara nispeten gramatik cinsiyet uyumuna karşı daha az hassasiyet göstermişlerdir.
Di Devokên Kurdîya Kurmancî de Zayenda Rewşên Morfolojîk (Mînakên Devokên Bakur, Başûrê Rojhilat û Başûrê Rojavayê), 2020
Kurmanji Kurdish have grammatical gender. When nouns are in the direct
case or used solely it is ... more Kurmanji Kurdish have grammatical gender. When nouns are in the direct case or used solely it is not possible to understand nouns gender. In order to understand the gender of nouns, nouns have to used in oblique or vocative cases. Moreover, the ezafe structure is a grammatical structure in which the gender of nouns could be able to figure out. Kurmanji Kurdish have various accents. The form of gender suffixes or particles could show different characteristics. Some accents even lost some gender agreement forms completely. In this study, three of Kurmanji Kurdish accents were analyzed in terms of gender in case. The accents are Northern, South-Eastern, and SouthWestern accents. Kurdish Kurmanji accents have been classified according to up-to-date studies (Haig and Öpengin, 2014). For South-Western accent one village of Şırnak Province; for South-Western accent center of Adıyaman Province; and for Northern accent one village of Muş Province selected. To be able to analyze the accent’s gender usage a measurement tool has been developed by the writer of the article. The measurement tool consists of fifty-five questions. The questions asked to interviewers in Turkish and they responded to them in Kurmanji Kurdish. Due to the recent transformation or assimilation of Kurdish, the interviewers may use some different forms. That is why the interviewers classified by their gender; male and female, and their age; young, middle-aged, and old. What are drow out from this study is that; even though the usage of gender in the grammatical cases like standard Kurdish Kurmanji in the South-Western and South-Eastern accent, in the northern accent the indefinite gender suffixes and the determiners lost their gender agreement. Again in the northern accent, because of Turkish influence on Kurmanji Kurdish, in the nonspecific-definite situation, the oblique singular case suffixes do not use. Lastly, it could be said that the young interviewers are less sensitive to gender agreement than old ones. Keywords: Kurmanji Kurdish, Gender, Accent, Oblique Case, Vocative Case
SÎSTEMA DÎYARKIRINA ZAYENDA NAVDÊRAN DI KURDÎYA KURMANCÎ DE, 2020
Gender is a characteristic element in a range of areas of human life. Language is one of these ar... more Gender is a characteristic element in a range of areas of human life. Language is one of these areas in which gender appears. Gender studies specify two topics; gender agreement systems, and gender assignment systems. In this article, gender assignment system in Northern Kurdish has been analyzed systematically. Studies on gender assignment system in Northern Kurdish are limited and they are either far from satisfaction with the topic or they just focus on animate nouns assignment system. The deficiency of a systematic study on the topic leads to this study. The approach of Corbett‟s (1991) key source of gender studies has been followed in this article. In Corbett‟s (1991) study, some criteria have been identified to assign nouns gender. In this study, these criteria have been applied to Northern Kurdish. What is acquired at the end of this article is a clear-cut gender assignment system which could rationalize all nouns of Northern Kurdish in terms of gender assignment. Last but not least, in a Caucasian sub-dialect of Northern Kurdish, It has been realized a different kind of noun‟s classification is based on human-nonhuman criteria when a noun is inflected plurally. In this study, the mentioned classification has been analyzed too. Keywords: Northern Kurdish, Gender Assignment System, Male Nouns, Female Nouns, Double-Gender Nouns, Animate Nouns, Inanimate Nouns.
BIKARANÎNA ÎZAFEYÊ DI DEVOKÊN KURDÎYA KURMANCÎ DE (DEVOKÊN BAKUR, BAŞÛRÊ ROJHILAT Û BAŞÛRÊ ROJAVA), 2020
Kurte
Axiverên devokên kurdîya kurmancî wexta bi hev re diaxivin eger aşînayê devokên hevdu nebi... more Kurte Axiverên devokên kurdîya kurmancî wexta bi hev re diaxivin eger aşînayê devokên hevdu nebin pirî caran di hevfêmkirinê de rastî pirsgirêkan tên. Sebebê vê jî hin cudahîyên qadên leksîkî û rêzimanî yê wan devokan e. Yek qada bikaranîna cuda ya rêzimanî bikaranîna partîkela îzafeyê ye. Armanca vê xebatê nîşandana bikaranînên cuda yên partîkela îzafeyê yên di sê devokên kurdîya kurmancî de ye. Bidestxistina varyasyonên dîyalektîkî yên partîkela îzafeyê wê hem bikaranînên cuda yên partîkela îzafeyê derxe meydanê hem jî alîkarê hevfêmkirina axiverên devokên curbicur be. Ev xebat li ser devokên bakur, başûrê rojhilat û başûrê rojavayê hate kirin. Ji van devokan şeş axiver hatine hilbijartin ku ev axiver li gor temen; ciwan, navsere û kal û li gor zayend; jin û mêr hatine dabeşkirin. Amûreke pîvanê ya ku ji pêncî û pênc pirsan pêkhatî ji van axiveran bi tirkî hatîye pirsîn û bersivên wan bi kurdîya kurmancî hatîye standin. Dikare bê gotin ku zayenda partîkela îzafeyê di nav axiverên nifşên nû de hêdî hêdî hesasîyeta xwe winda dike û ber bi notrbûnekê ve diçe. Axiverên jin jî li gor axiverên mêr di navdêrên cotzayend de rêkkeftina mê ji rêkkeftina nêr zêdetir bi kar tînin.
Werger ji îngilîzî bo kurdî: Mehmet Yonat) Sheyholislami, J. (2017). Analîza Krîtîk a Vegotinê (C... more Werger ji îngilîzî bo kurdî: Mehmet Yonat) Sheyholislami, J. (2017). Analîza Krîtîk a Vegotinê (Critical Discourse Analysis). Wergêr: Mehmet YONAT. Di nav Gotarên Zimannasîyê de. Ed. Subaşı. K. û Geyik. R., n.r.: 241-261 Li gor van Dijk (1998a) Analîza Krîtîk a Vegotinê (AKV) qadek e ku metnên nivîskî û gotinî dixebite û analîz dike da ku çavkaniyên vegotinî yên quwet, hakimiyet, newekhevî û pêşdaraziyan derxe meydanê. Ew (AKV) pey wê tiştê ye ka gelo çawa ev çavkaniyên vegotinî, di nav peywendên taybet yên civakî, polîtîk û dîrokî de berdewam dikin û ji nû ve tên hilberîn. Di heman çarçovê de, Fairclough (1993) AVKê wiha terîf dike; Analîza naverokî ku armaca wê bi awayeke sîstematîk kişfkirina wan têkiliyên xumamî ye ku di navbera sebep û encamê de heye, û dîsa kişfkirina têkiliya pêvajoya navbera (a) metn, bûyer, pratîkên vegotinê û (b) avanî, têkilî û pêvajoyên firehtir yên civakî û çandî de ye. Vê jî ji bo lêkolîna wê tiştê dike ka gelo metn, bûyer û pratîkên ji hêla têkiliyên hêzê (power) û mucadeleyên li ser hêzê çawa derdikevin meydanê û ji hêla îdeolojîk ve çawa şikl digrin. Wexta ev tê kirin armacek jî kişfkirina wê tiştê ye ka gelo xumamiya têkiliya di navbera vegotin û civakê de çawa hegemonya û quwetê diparêze. (r. 135)
Di Kurdîya Kurmancî de Îzafeya Berfirhebûyî (Devokên Başûrê Rojhilatê û Başûrê Rojavayê), 2020
Destpêk Îzafe termek e ku di zimanzanîya Îranî de ji bo avanîya ravekê tê bikaranîn. Parîkela îza... more Destpêk Îzafe termek e ku di zimanzanîya Îranî de ji bo avanîya ravekê tê bikaranîn. Parîkela îzafeyê ku ji bo girêdana hêmanên raveker bo ra-veber (navdêra eslî ya avanîya îzafeyê) tê bikaranîn. Ev partîkel di kurdîya kurmancî de li hember zayend û hejmarê hessas e. Ji bilî fonksîyona girêdanê ev partîkel di fonksîyona anaforîk de jî tê bika-ranîn. Ev her du fonksîyon ew fonksiyon in ku heta niha tê zanîn. Haig behsa fonksîyoneke din ya partîkela îzafeyê dike ku di vê gotarê de mijara eslî ew e. Ev fonksîyona partîkela îzafeyê, bikaranîna îzafeyê ji çarçova morfolojîk ber bi çarçoveyeke sentaktîk berfireh dike. Di vê fonksîyonê de partîkela îzafeyê di hevokên navdêrî û yên lêkerî de îşaretê kirdeyê (hin caran bireserê) dike. Di hevokên lêkerî de bi piranî mena berdewamîyê û mena perfektîyê dide. Ev fonksîyon di lîteratûrê de wek îzafeya berfirehbûyî (extended ezafe) hatiye leksîkalîzekirin. 1 Di vê xebatê de, hem îzafeya berfirehbûyî bi hurgilî hatiye terîfkirin hem jî di du devokên kurdîya kurmancî de ev avanî hatiye analîzkirin
Semiyotîk xebatên wate-çêkirin û pêvajoyên nîşanekan, û komînîkasyona wetedar e. Ew di nav xwe de... more Semiyotîk xebatên wate-çêkirin û pêvajoyên nîşanekan, û komînîkasyona wetedar e. Ew di nav xwe de xebatên nîşanekan û pêvajoya nîşanekan (semiosis), nîşan (indication), desîgnator, wekhevbûnî, analogy, metafor, sembolîzm, signîfîkasyon û komunikasyonê dihewîne. Semiyotîk zêdetir bi wê aliyê zimanzaniyê ve eleqedar e ku li ser strûktûr û wateya ziman disekine. Xebatên nîşanek û sembolan perçeyên watebar (significant) yên komunîkasyonê ne û keveneşopiya semiyotîkê li pey kifşa wan perçeyên watebar dikeve. Ji zimanzaniyê cudatir, semiyotîk li ser xebatên sîstemên nîşanekan yên ne zimanî jî dixebite. Semiyotîk piranî di nav sê şaxan de tê xebitîn: semantik, sentaktîk û pragmatik (Chandler, 1997) Bi awayekî din semiyotik; ne tenê wan nîşanekan dixebite ku em di jiyana xwe ya rojane de bikar tînin, le heman demê de wan tiştan jî dexebite ku "temsîl"ên tiştên din in. Di vê xebatê de bi nêrînên Saussure û Charles Peirce ve mijara semîyotîkê hatiye terîfkirin.
Uploads
Papers by mehmet yonat
case or used solely it is not possible to understand nouns gender. In order
to understand the gender of nouns, nouns have to used in oblique or
vocative cases. Moreover, the ezafe structure is a grammatical structure in
which the gender of nouns could be able to figure out. Kurmanji Kurdish
have various accents. The form of gender suffixes or particles could show
different characteristics. Some accents even lost some gender agreement
forms completely.
In this study, three of Kurmanji Kurdish accents were analyzed in terms of
gender in case. The accents are Northern, South-Eastern, and SouthWestern accents. Kurdish Kurmanji accents have been classified according
to up-to-date studies (Haig and Öpengin, 2014). For South-Western accent
one village of Şırnak Province; for South-Western accent center of
Adıyaman Province; and for Northern accent one village of Muş Province
selected. To be able to analyze the accent’s gender usage a measurement
tool has been developed by the writer of the article. The measurement
tool consists of fifty-five questions. The questions asked to interviewers in
Turkish and they responded to them in Kurmanji Kurdish. Due to the
recent transformation or assimilation of Kurdish, the interviewers may use
some different forms. That is why the interviewers classified by their
gender; male and female, and their age; young, middle-aged, and old.
What are drow out from this study is that; even though the usage of
gender in the grammatical cases like standard Kurdish Kurmanji in the
South-Western and South-Eastern accent, in the northern accent the
indefinite gender suffixes and the determiners lost their gender
agreement. Again in the northern accent, because of Turkish influence on
Kurmanji Kurdish, in the nonspecific-definite situation, the oblique singular
case suffixes do not use. Lastly, it could be said that the young
interviewers are less sensitive to gender agreement than old ones.
Keywords: Kurmanji Kurdish, Gender, Accent, Oblique Case, Vocative Case
some criteria have been identified to assign nouns gender. In this study, these criteria have been applied to Northern Kurdish. What is acquired at the end of this article is a clear-cut gender assignment system which could rationalize all nouns of Northern Kurdish in terms of gender assignment. Last but not least, in a Caucasian sub-dialect of Northern Kurdish, It has been realized a different kind of noun‟s classification is based on human-nonhuman criteria when a noun is inflected plurally. In this study, the mentioned classification has been analyzed too.
Keywords: Northern Kurdish, Gender Assignment System, Male Nouns,
Female Nouns, Double-Gender Nouns, Animate Nouns, Inanimate Nouns.
Axiverên devokên kurdîya kurmancî wexta bi hev re diaxivin eger aşînayê devokên hevdu nebin pirî caran di hevfêmkirinê de rastî pirsgirêkan tên. Sebebê vê jî hin cudahîyên qadên leksîkî û rêzimanî yê wan devokan e. Yek qada bikaranîna cuda ya rêzimanî bikaranîna partîkela îzafeyê ye. Armanca vê xebatê nîşandana bikaranînên cuda yên partîkela îzafeyê yên di sê devokên kurdîya kurmancî de ye. Bidestxistina varyasyonên dîyalektîkî yên partîkela îzafeyê wê hem bikaranînên cuda yên partîkela îzafeyê derxe meydanê hem jî alîkarê hevfêmkirina axiverên devokên curbicur be. Ev xebat li ser devokên bakur, başûrê rojhilat û başûrê rojavayê hate kirin. Ji van devokan şeş axiver hatine hilbijartin ku ev axiver li gor temen; ciwan, navsere û kal û li gor zayend; jin û mêr hatine dabeşkirin. Amûreke pîvanê ya ku ji pêncî û pênc pirsan pêkhatî ji van axiveran bi tirkî hatîye pirsîn û bersivên wan bi kurdîya kurmancî hatîye standin. Dikare bê gotin ku zayenda partîkela îzafeyê di nav axiverên nifşên nû de hêdî hêdî hesasîyeta xwe winda dike û ber bi notrbûnekê ve diçe. Axiverên jin jî li gor axiverên mêr di navdêrên cotzayend de rêkkeftina mê ji rêkkeftina nêr zêdetir bi kar tînin.
Books by mehmet yonat
case or used solely it is not possible to understand nouns gender. In order
to understand the gender of nouns, nouns have to used in oblique or
vocative cases. Moreover, the ezafe structure is a grammatical structure in
which the gender of nouns could be able to figure out. Kurmanji Kurdish
have various accents. The form of gender suffixes or particles could show
different characteristics. Some accents even lost some gender agreement
forms completely.
In this study, three of Kurmanji Kurdish accents were analyzed in terms of
gender in case. The accents are Northern, South-Eastern, and SouthWestern accents. Kurdish Kurmanji accents have been classified according
to up-to-date studies (Haig and Öpengin, 2014). For South-Western accent
one village of Şırnak Province; for South-Western accent center of
Adıyaman Province; and for Northern accent one village of Muş Province
selected. To be able to analyze the accent’s gender usage a measurement
tool has been developed by the writer of the article. The measurement
tool consists of fifty-five questions. The questions asked to interviewers in
Turkish and they responded to them in Kurmanji Kurdish. Due to the
recent transformation or assimilation of Kurdish, the interviewers may use
some different forms. That is why the interviewers classified by their
gender; male and female, and their age; young, middle-aged, and old.
What are drow out from this study is that; even though the usage of
gender in the grammatical cases like standard Kurdish Kurmanji in the
South-Western and South-Eastern accent, in the northern accent the
indefinite gender suffixes and the determiners lost their gender
agreement. Again in the northern accent, because of Turkish influence on
Kurmanji Kurdish, in the nonspecific-definite situation, the oblique singular
case suffixes do not use. Lastly, it could be said that the young
interviewers are less sensitive to gender agreement than old ones.
Keywords: Kurmanji Kurdish, Gender, Accent, Oblique Case, Vocative Case
some criteria have been identified to assign nouns gender. In this study, these criteria have been applied to Northern Kurdish. What is acquired at the end of this article is a clear-cut gender assignment system which could rationalize all nouns of Northern Kurdish in terms of gender assignment. Last but not least, in a Caucasian sub-dialect of Northern Kurdish, It has been realized a different kind of noun‟s classification is based on human-nonhuman criteria when a noun is inflected plurally. In this study, the mentioned classification has been analyzed too.
Keywords: Northern Kurdish, Gender Assignment System, Male Nouns,
Female Nouns, Double-Gender Nouns, Animate Nouns, Inanimate Nouns.
Axiverên devokên kurdîya kurmancî wexta bi hev re diaxivin eger aşînayê devokên hevdu nebin pirî caran di hevfêmkirinê de rastî pirsgirêkan tên. Sebebê vê jî hin cudahîyên qadên leksîkî û rêzimanî yê wan devokan e. Yek qada bikaranîna cuda ya rêzimanî bikaranîna partîkela îzafeyê ye. Armanca vê xebatê nîşandana bikaranînên cuda yên partîkela îzafeyê yên di sê devokên kurdîya kurmancî de ye. Bidestxistina varyasyonên dîyalektîkî yên partîkela îzafeyê wê hem bikaranînên cuda yên partîkela îzafeyê derxe meydanê hem jî alîkarê hevfêmkirina axiverên devokên curbicur be. Ev xebat li ser devokên bakur, başûrê rojhilat û başûrê rojavayê hate kirin. Ji van devokan şeş axiver hatine hilbijartin ku ev axiver li gor temen; ciwan, navsere û kal û li gor zayend; jin û mêr hatine dabeşkirin. Amûreke pîvanê ya ku ji pêncî û pênc pirsan pêkhatî ji van axiveran bi tirkî hatîye pirsîn û bersivên wan bi kurdîya kurmancî hatîye standin. Dikare bê gotin ku zayenda partîkela îzafeyê di nav axiverên nifşên nû de hêdî hêdî hesasîyeta xwe winda dike û ber bi notrbûnekê ve diçe. Axiverên jin jî li gor axiverên mêr di navdêrên cotzayend de rêkkeftina mê ji rêkkeftina nêr zêdetir bi kar tînin.