Περίληψη Τα μικρά παιδιά έρχονται συχνά σε επαφή με παραμύθια περιβαλλοντικής θεματολογίας μέσα από την ανάγνωση τους από γονείς και δασκάλους. Στα πλαίσια της Εκπαίδευσης για την Αειφόρο Εκπαίδευση, η συμβολή της παιδικής λογοτεχνίας...
moreΠερίληψη
Τα μικρά παιδιά έρχονται συχνά σε επαφή με παραμύθια περιβαλλοντικής θεματολογίας μέσα από την ανάγνωση τους από γονείς και δασκάλους. Στα πλαίσια της Εκπαίδευσης για την Αειφόρο Εκπαίδευση, η συμβολή της παιδικής λογοτεχνίας στην ανάπτυξη της έννοιας της αειφορίας και των αειφορικών αξιών είναι αδιαμφισβήτητη. Πώς προσδιορίζεται, όμως, το περιεχόμενο της αειφορίας και των αειφορικών αξιών στα παραμύθια Ελλήνων συγγραφέων, που παρήχθησαν την περίοδο 2008-2010 και με ποιο τρόπο προωθούνται οι αξίες αυτές; Αυτό το ερώτημα καλείται να απαντήσει η παρούσα εργασία μελετώντας τα παραπάνω παραμύθια με την βοήθεια της ανάλυσης περιεχομένου και χρησιμοποιώντας την ποιοτική της προσέγγιση. Το σύστημα κατηγοριοποίησης αποτελείται από δυο άξονες. Ο πρώτος διαχωρίζει την έννοια της αειφορίας σε εφτά διαστάσεις, που λαμβάνουν διαφορετικό νόημα ανάλογο της τεχνοκρατικής ή οικοκεντρικής περιβαλλοντικής ιδεολογίας. Ο δεύτερος άξονας αφορά στο ποιες αειφορικές αξίες προωθούνται, μέσα από ποια ζητήματα αυτές αναδεικνύονται και με ποια διδακτικά εργαλεία. Διαπιστώνεται τελικά, ότι η έννοια της αειφορίας λαμβάνει περισσότερο το νόημα που της δίνει η ήπια όψη της, η οποία προέρχεται από την ιδεολογία του τεχνοκρατισμού, χωρίς, όμως να λείπουν τα στοιχεία ισχυρής αειφορίας, που προέρχεται από τον οικοκεντρισμό. Από τις αειφορικές αξίες, αυτές που προβάλλονται περισσότερο από τα παραμύθια είναι οι περιβαλλοντικές, χωρίς ωστόσο να παραλείπονται εντελώς και οι κοινωνικές αειφορικές αξίες. Αυτές οι αξίες επιχειρείται να καλλιεργηθούν με την συμβολή συγκεκριμένων στρατηγικών, που είναι η διασαφήνιση και η ενστάλαξη αξιών, η μίμηση προτύπου, η στρατηγική laissez-faire, η μέθοδος της συμβάλλουσας εκπαίδευσης, καθώς και η στρατηγική της τροποποιημένης συμπεριφοράς.
Abstract
Young children come often in contact with literature of environmental content through the readings of their parents or teachers. In the frame of Education for Sustainable Development the contribution of children’s literature in the growth of sustainability and sustainable values is unquestionable. How is the content of sustainability and sustainable values defined in the fiction literature for children produced by Greek writers between 2008- 2010? Moreover, how are the sustainable values being promoted? This essay is going to provide an answer to these questions, studying the children’s literature mentioned above, using content analysis and a qualitative approach. The system of categorization uses two main axes. The first one splits the concept of sustainability in seven dimensions that acquire a different meaning in proportion with the technocentric or ecocentric environmental ideology. The second axis is concerned with which sustainable values are promoted, through which issues are brought into surface and which teaching tools are used. What is finally obvious is that the concept of sustainability acquires most of the meaning that the ideology of technocentrism has to offer (weak sustainability), without being sort of the elements of strong sustainability that ecocentrism offers. The sustainable values that are most promoted through children’s literature are the environmental values, without the social sustainable values being totally left aside. The cultivation of these values is being done by using certain strategies such as values clarification, values inculcation, role modeling, the laissez-faire strategy, confluent education and behaviour modification.