Adolescence is a critical stage of life in the triangle of education, family, and peers for young... more Adolescence is a critical stage of life in the triangle of education, family, and peers for young people. During adolescence, young people might need to overcome many hassles and fluctuations. This study aimed to investigate the relationship between the levels of trust in God and some variables such as education levels, mother’s literacy, family unity, drug addiction, having a close friend at the correctional facility, repetitive crime, and experience of running away from home in male juvenile delinquents. This study is an associational research and the population of the study was 500 male adolescents who were in the Ankara Sincan Youth Closed Prison and Correctional Center, Turkey. 389 male adolescents were selected from the research population through purposeful sampling as the sample. In this study, the attitudes of the sample were measured by the Scale of the Image of God. The questions were asked in a closed-ended way, and the data was analyzed by using the SPSS software (versi...
A Study on Trust in God in Juvenile Delinquents, 2021
Adolescence is a critical stage of life in the triangle of education, family, and peers for young... more Adolescence is a critical stage of life in the triangle of education, family, and peers for young people. During adolescence, young people might need to overcome many hassles and fluctuations. This study aimed to investigate the relationship between the levels of trust in God and some variables such as education levels, mother's literacy, family unity, drug addiction, having a close friend at the correctional facility, repetitive crime, and experience of running away from home in male juvenile delinquents. This study is an associational research and the population of the study was 500 male adolescents who were in the Ankara Sincan Youth Closed Prison and Correctional Center, Turkey. 389 male adolescents were selected from the research population through purposeful sampling as the sample. In this study, the attitudes of the sample were measured by the Scale of the Image of God. The questions were asked in a closed-ended way, and the data was analyzed by using the SPSS software (version 22). T-Test and ANOVA were utilized to compare the means. The data revealed that the levels of the trust in God of the adolescents differed depending on using addictive substances, repetitive crime, criminal peers, and education level. The male adolescents whose close friends were in prison, those who used drugs, those who were involved in repetitive crimes, and those who had a low education level had a lower level of trust in God than others. It has been deduced that the social environment of adolescents can be consequential in the development of religious perceptions, and that negative life experiences, as well as adverse social conditions, inhibit the development of trust in God.
ÖZET
II. Meşrutiyet devri, toplumsal yapı ve dini kurumların temel tartışma konularından biri ol... more ÖZET II. Meşrutiyet devri, toplumsal yapı ve dini kurumların temel tartışma konularından biri olarak ön plana çıktığı ve dolayısıyla sistematik olmamakla birlikte din sosyolojisi çalışmalarının da başladığı dönemdir. Bu dönemde yaşamış olan Salahaddin Asım da, Sırat-ı Müstakim dergisinde yayınlanan yazıları ile İslam sosyolojisinin habercilerinden biri olarak kabul edilmiştir. Ancak söz konusu literatürde onun Osmanlıda Kadınlığın Durumu adlı kitabı ve İçtihad dergisinde çıkan yazılarının göz ardı edildiği dikkat çekmektedir. Asım, toplumun o dönemki temel sosyal problemleri içinde kadınların mevcut konumları ile din algısı arasındaki ilişkiyi yazılarında ele almış ve bu alanda yeni sosyolojik kavramlar üretmiştir. Onun, kadının sosyal işlevsizliğini "karılaşmak" olarak kavramsallaştırması bu örneklerden biridir. Bu makale Asım'ın İslamcılığı ve kadın hakları konusundaki feminizme yaklaşan bakış açısı ile onun Osmanlıcılık, Batıcılık, Türkçülük ve İslamcılık olarak adlandırılan düşünce akımlarından birini tam anlamıyla benimsemeyerek kendince bir terkibe mi giriştiğini, yoksa köklü bir düşünce değişikliğine mi yöneldiğini ele almaktadır. Çalışma, Salahaddin Asım'ın eserlerine dayalı olarak ve nitel araştırma yöntemi kullanılarak hazırlanmıştır. ABSTRACT Studies on the history of sociology of religion in Turkey were started from Second Constitution period in which social structure and religious institutions emerged as one of the main topics of discussions. Salahaddin Asım who lived during this period, is considered as one of the precursors of the sociology of Islam due to his approach in the Sırat-ı Müstakim journal. However it was ignored Asım's book (The Status of Women in the Ottoman Empire) and articles published in the Ictihad journal in this literature. Asım's works deal with the relationship beetween women's position in society and the perception of religion among primary concerns of his time and he had produced new sociological concepts. For instance, he conceptualized the dysfunctionality of women as "karılaşma". In this article, we will focus on Salahaddin Asim's approach on women's rights and his being Islamist. At the same time, the article discusses whether it is a radical change of mind or an effort to integrate movements such as Ottomanism, Westernism, Turkism, and Islamism. The study was prepared based on Salahaddin Asim's writings and by using the qualitative research method.
Suç davranışı üzerine geçmişten günümüze dek uzanan tartışma konu-larından biri de din ve suç ara... more Suç davranışı üzerine geçmişten günümüze dek uzanan tartışma konu-larından biri de din ve suç arasındaki ilişki olmuştur. Disiplinlerarası bir konu olan, suç ve dindarlık tartışmalarının tarihi her ne kadar ilk çağlara kadar uzansa da, çağdaş suç teorileri içerisine dâhil edilmesi yeni-dir. Bu anlamda, Hirshi ve Stark'ın Hellfire and Delinquency (1969) adlı çalışması bir dönüm noktası kabul edilebilir. Toplumda suçun bir problem olarak görüldüğü ilk tarihlere kadar uzanan suç ve sapkınlık tartışmaların-da, özellikle bireyi suça yönelten ve suçtan alıkoyan unsurlar üzerine yoğunlaşılmıştır. Suça neden olan sebepler ve suçu ortadan kaldırma husu-sunda suç ve inanç/din arasındaki ilişki de merkezi bir konuma sahip ol-muştur. Örneğin, ilk çağlarda tapınak soymak ve anne-babayı öldürmek gibi suçların yanı sıra tanrılara hakaret ve saygısızlık da, büyük suçlardan ÖZ Bu çalışmanın amacı, suç ve sapma davranışı etiyolojisinde inanç ve değerlerin rolüne yer vermiş olan kriminoloji, psikoloji ve sosyoloji teorilerini bir araya getirmektir. Böylece suç ve dini bağlılık ilişkisi üzerine genel bir bakış açısı sağlanması hedeflenmektedir. Çalışmada, inanç ve değerlere yer veren temel kuramlardan; fonksiyonalist/işlevselci kuram, rasyonel seçim kuramı, kontrol kuramı, ekolojik kuram, alt kültür ve sosyal öğrenme kuramları ile yine bu kuramların altındaki orta ölçekli kuramlar ele alınmıştır. Suç davranışını açıklamada eklektik kuramların da-ha başarılı olduğu gerçeğinden hareketle, suç ve dini bağlılık arasındaki ilişkiyi açıklamada da eklektik bir yaklaşıma ihtiyaç öngörülebilmektedir. Anahtar Kelimeler: Suç; sapma; birey; toplum; suç ve din; dini bağlılık ABSTRACT The aim of this study is to put criminology, psychology and sociology theories together which includes role of faith and moral values in the etiology of crime and deviation behavior. In this way having/providing a general perspective on crime and religious commitment is aimed. In the study, with main theories which include faith and moral values like functionalist theory, rational choice theory, control theory, ecologic theory, subculture and social learning, medium scaled theories after these theories are handled. With reference to eclectic theories are more successful at explaining crime behavior, it is seen that an eclectic approach is necessary in/while explaining relation between crime and religious commitment as well.
This study consists of the results of the research conducted with convicted female prisoners who ... more This study consists of the results of the research conducted with convicted female prisoners who committed crimes against the immunity and body immunity in Ankara (Sincan), İzmir (Şakran) and İstanbul (Bakırköy) women's closed prisons. The scope of the research includes women convicted of crimes against life and body immunity, who are more religious than prisoners convicted of theft, drugs etc. In this respect, the factors that lead to the criminality of women, who were convicted of murder or attempt murder, convicted of wounding offenses and who defined themselves as religious, are determined. Another aim is to demonstrate the crime and victim relationship, how convicts explain criminal actions to themselves and their surroundings and how they justify themselves. Questionnaires and semi-structured interview techniques were used as a method. In this direction, the findings obtained from the results of the questionnaire conducted with 151 women convicts were evaluated by descriptive statistical method and the results of semi-structured interviews with 8 women were included in the results. These types of explanations, included in neutralization techniques, are: commitment to values, the role of the victim, and rejection of responsibility. In the first place, the victim sees the situation as a matter of honor and explains the guilt involved with their beliefs / beliefs. Secondly, the violence (domestic problems) that is experienced is said to be the result, as in the opposite party deserves it. In the third place, the victim rejects the responsibility, indicating that the mental illness or depression is the result of suicide.
Türkiye’de din sosyolojisinin gelişimini dört döneme ayırarak incelemek
mümkündür: Başlangıç Döne... more Türkiye’de din sosyolojisinin gelişimini dört döneme ayırarak incelemek mümkündür: Başlangıç Dönemi (1908-1923), Hazırlık Dönemi (1923-1949), Kurumsallaşma Dönemi (1949-1982) ve Gelişim Dönemi (1982 -…). Bu sınıflamada, alanın Türkiye’deki seyrini belirleyen belli başlı farklılaşma eksenleri göz önünde bulundurulmuştur. Bu bağlamda din sosyolojisinin gelişimi, kurumsallaşma öncesi ve sonrası olmak üzere iki ana döneme ayrılmıştır. Kurumsallaşma öncesi başlangıç ve hazırlık dönemlerini, kurumsallaşma sonrası ise kurumsallaşmanın başlangıç ve gelişim dönemlerini kapsamaktadır. Ancak bu çalışmada, kurumsallaşma öncesi dönemin özelliklerine kısaca temas edilmiş, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nin kuruluşuyla başlayan kurumsallaşma ve sonrası dönemin özellikleri ise ayrıntılı biçimde incelenmiştir. Böylece araştırma, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi çatısı altında din sosyolojisi anabilim dalının gelişimine katkıda bulunan bilim insanlarının çalışmaları ile sınırlandırılmıştır. Araştırmada, söz konusu isimlerin din sosyolojisine katkıları, literatür taraması yoluyla elde edilen bilgilerden hareketle eserlerinde ele aldıkları belli başlı konular, geliştirdikleri perspektifler ve yetiştirdikleri öğretim elemanları örneğinde kronolojik ve analitik bir çerçevede ele alınmıştır.
Adolescence is a critical stage of life in the triangle of education, family, and peers for young... more Adolescence is a critical stage of life in the triangle of education, family, and peers for young people. During adolescence, young people might need to overcome many hassles and fluctuations. This study aimed to investigate the relationship between the levels of trust in God and some variables such as education levels, mother’s literacy, family unity, drug addiction, having a close friend at the correctional facility, repetitive crime, and experience of running away from home in male juvenile delinquents. This study is an associational research and the population of the study was 500 male adolescents who were in the Ankara Sincan Youth Closed Prison and Correctional Center, Turkey. 389 male adolescents were selected from the research population through purposeful sampling as the sample. In this study, the attitudes of the sample were measured by the Scale of the Image of God. The questions were asked in a closed-ended way, and the data was analyzed by using the SPSS software (versi...
A Study on Trust in God in Juvenile Delinquents, 2021
Adolescence is a critical stage of life in the triangle of education, family, and peers for young... more Adolescence is a critical stage of life in the triangle of education, family, and peers for young people. During adolescence, young people might need to overcome many hassles and fluctuations. This study aimed to investigate the relationship between the levels of trust in God and some variables such as education levels, mother's literacy, family unity, drug addiction, having a close friend at the correctional facility, repetitive crime, and experience of running away from home in male juvenile delinquents. This study is an associational research and the population of the study was 500 male adolescents who were in the Ankara Sincan Youth Closed Prison and Correctional Center, Turkey. 389 male adolescents were selected from the research population through purposeful sampling as the sample. In this study, the attitudes of the sample were measured by the Scale of the Image of God. The questions were asked in a closed-ended way, and the data was analyzed by using the SPSS software (version 22). T-Test and ANOVA were utilized to compare the means. The data revealed that the levels of the trust in God of the adolescents differed depending on using addictive substances, repetitive crime, criminal peers, and education level. The male adolescents whose close friends were in prison, those who used drugs, those who were involved in repetitive crimes, and those who had a low education level had a lower level of trust in God than others. It has been deduced that the social environment of adolescents can be consequential in the development of religious perceptions, and that negative life experiences, as well as adverse social conditions, inhibit the development of trust in God.
ÖZET
II. Meşrutiyet devri, toplumsal yapı ve dini kurumların temel tartışma konularından biri ol... more ÖZET II. Meşrutiyet devri, toplumsal yapı ve dini kurumların temel tartışma konularından biri olarak ön plana çıktığı ve dolayısıyla sistematik olmamakla birlikte din sosyolojisi çalışmalarının da başladığı dönemdir. Bu dönemde yaşamış olan Salahaddin Asım da, Sırat-ı Müstakim dergisinde yayınlanan yazıları ile İslam sosyolojisinin habercilerinden biri olarak kabul edilmiştir. Ancak söz konusu literatürde onun Osmanlıda Kadınlığın Durumu adlı kitabı ve İçtihad dergisinde çıkan yazılarının göz ardı edildiği dikkat çekmektedir. Asım, toplumun o dönemki temel sosyal problemleri içinde kadınların mevcut konumları ile din algısı arasındaki ilişkiyi yazılarında ele almış ve bu alanda yeni sosyolojik kavramlar üretmiştir. Onun, kadının sosyal işlevsizliğini "karılaşmak" olarak kavramsallaştırması bu örneklerden biridir. Bu makale Asım'ın İslamcılığı ve kadın hakları konusundaki feminizme yaklaşan bakış açısı ile onun Osmanlıcılık, Batıcılık, Türkçülük ve İslamcılık olarak adlandırılan düşünce akımlarından birini tam anlamıyla benimsemeyerek kendince bir terkibe mi giriştiğini, yoksa köklü bir düşünce değişikliğine mi yöneldiğini ele almaktadır. Çalışma, Salahaddin Asım'ın eserlerine dayalı olarak ve nitel araştırma yöntemi kullanılarak hazırlanmıştır. ABSTRACT Studies on the history of sociology of religion in Turkey were started from Second Constitution period in which social structure and religious institutions emerged as one of the main topics of discussions. Salahaddin Asım who lived during this period, is considered as one of the precursors of the sociology of Islam due to his approach in the Sırat-ı Müstakim journal. However it was ignored Asım's book (The Status of Women in the Ottoman Empire) and articles published in the Ictihad journal in this literature. Asım's works deal with the relationship beetween women's position in society and the perception of religion among primary concerns of his time and he had produced new sociological concepts. For instance, he conceptualized the dysfunctionality of women as "karılaşma". In this article, we will focus on Salahaddin Asim's approach on women's rights and his being Islamist. At the same time, the article discusses whether it is a radical change of mind or an effort to integrate movements such as Ottomanism, Westernism, Turkism, and Islamism. The study was prepared based on Salahaddin Asim's writings and by using the qualitative research method.
Suç davranışı üzerine geçmişten günümüze dek uzanan tartışma konu-larından biri de din ve suç ara... more Suç davranışı üzerine geçmişten günümüze dek uzanan tartışma konu-larından biri de din ve suç arasındaki ilişki olmuştur. Disiplinlerarası bir konu olan, suç ve dindarlık tartışmalarının tarihi her ne kadar ilk çağlara kadar uzansa da, çağdaş suç teorileri içerisine dâhil edilmesi yeni-dir. Bu anlamda, Hirshi ve Stark'ın Hellfire and Delinquency (1969) adlı çalışması bir dönüm noktası kabul edilebilir. Toplumda suçun bir problem olarak görüldüğü ilk tarihlere kadar uzanan suç ve sapkınlık tartışmaların-da, özellikle bireyi suça yönelten ve suçtan alıkoyan unsurlar üzerine yoğunlaşılmıştır. Suça neden olan sebepler ve suçu ortadan kaldırma husu-sunda suç ve inanç/din arasındaki ilişki de merkezi bir konuma sahip ol-muştur. Örneğin, ilk çağlarda tapınak soymak ve anne-babayı öldürmek gibi suçların yanı sıra tanrılara hakaret ve saygısızlık da, büyük suçlardan ÖZ Bu çalışmanın amacı, suç ve sapma davranışı etiyolojisinde inanç ve değerlerin rolüne yer vermiş olan kriminoloji, psikoloji ve sosyoloji teorilerini bir araya getirmektir. Böylece suç ve dini bağlılık ilişkisi üzerine genel bir bakış açısı sağlanması hedeflenmektedir. Çalışmada, inanç ve değerlere yer veren temel kuramlardan; fonksiyonalist/işlevselci kuram, rasyonel seçim kuramı, kontrol kuramı, ekolojik kuram, alt kültür ve sosyal öğrenme kuramları ile yine bu kuramların altındaki orta ölçekli kuramlar ele alınmıştır. Suç davranışını açıklamada eklektik kuramların da-ha başarılı olduğu gerçeğinden hareketle, suç ve dini bağlılık arasındaki ilişkiyi açıklamada da eklektik bir yaklaşıma ihtiyaç öngörülebilmektedir. Anahtar Kelimeler: Suç; sapma; birey; toplum; suç ve din; dini bağlılık ABSTRACT The aim of this study is to put criminology, psychology and sociology theories together which includes role of faith and moral values in the etiology of crime and deviation behavior. In this way having/providing a general perspective on crime and religious commitment is aimed. In the study, with main theories which include faith and moral values like functionalist theory, rational choice theory, control theory, ecologic theory, subculture and social learning, medium scaled theories after these theories are handled. With reference to eclectic theories are more successful at explaining crime behavior, it is seen that an eclectic approach is necessary in/while explaining relation between crime and religious commitment as well.
This study consists of the results of the research conducted with convicted female prisoners who ... more This study consists of the results of the research conducted with convicted female prisoners who committed crimes against the immunity and body immunity in Ankara (Sincan), İzmir (Şakran) and İstanbul (Bakırköy) women's closed prisons. The scope of the research includes women convicted of crimes against life and body immunity, who are more religious than prisoners convicted of theft, drugs etc. In this respect, the factors that lead to the criminality of women, who were convicted of murder or attempt murder, convicted of wounding offenses and who defined themselves as religious, are determined. Another aim is to demonstrate the crime and victim relationship, how convicts explain criminal actions to themselves and their surroundings and how they justify themselves. Questionnaires and semi-structured interview techniques were used as a method. In this direction, the findings obtained from the results of the questionnaire conducted with 151 women convicts were evaluated by descriptive statistical method and the results of semi-structured interviews with 8 women were included in the results. These types of explanations, included in neutralization techniques, are: commitment to values, the role of the victim, and rejection of responsibility. In the first place, the victim sees the situation as a matter of honor and explains the guilt involved with their beliefs / beliefs. Secondly, the violence (domestic problems) that is experienced is said to be the result, as in the opposite party deserves it. In the third place, the victim rejects the responsibility, indicating that the mental illness or depression is the result of suicide.
Türkiye’de din sosyolojisinin gelişimini dört döneme ayırarak incelemek
mümkündür: Başlangıç Döne... more Türkiye’de din sosyolojisinin gelişimini dört döneme ayırarak incelemek mümkündür: Başlangıç Dönemi (1908-1923), Hazırlık Dönemi (1923-1949), Kurumsallaşma Dönemi (1949-1982) ve Gelişim Dönemi (1982 -…). Bu sınıflamada, alanın Türkiye’deki seyrini belirleyen belli başlı farklılaşma eksenleri göz önünde bulundurulmuştur. Bu bağlamda din sosyolojisinin gelişimi, kurumsallaşma öncesi ve sonrası olmak üzere iki ana döneme ayrılmıştır. Kurumsallaşma öncesi başlangıç ve hazırlık dönemlerini, kurumsallaşma sonrası ise kurumsallaşmanın başlangıç ve gelişim dönemlerini kapsamaktadır. Ancak bu çalışmada, kurumsallaşma öncesi dönemin özelliklerine kısaca temas edilmiş, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nin kuruluşuyla başlayan kurumsallaşma ve sonrası dönemin özellikleri ise ayrıntılı biçimde incelenmiştir. Böylece araştırma, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi çatısı altında din sosyolojisi anabilim dalının gelişimine katkıda bulunan bilim insanlarının çalışmaları ile sınırlandırılmıştır. Araştırmada, söz konusu isimlerin din sosyolojisine katkıları, literatür taraması yoluyla elde edilen bilgilerden hareketle eserlerinde ele aldıkları belli başlı konular, geliştirdikleri perspektifler ve yetiştirdikleri öğretim elemanları örneğinde kronolojik ve analitik bir çerçevede ele alınmıştır.
Uploads
Papers by fatma Kenevir
II. Meşrutiyet devri, toplumsal yapı ve dini kurumların temel tartışma konularından biri olarak ön plana çıktığı ve dolayısıyla sistematik olmamakla birlikte din sosyolojisi çalışmalarının da başladığı dönemdir. Bu dönemde yaşamış olan Salahaddin Asım da, Sırat-ı Müstakim dergisinde yayınlanan yazıları ile İslam sosyolojisinin habercilerinden biri olarak kabul edilmiştir. Ancak söz konusu literatürde onun Osmanlıda Kadınlığın Durumu adlı kitabı ve İçtihad dergisinde çıkan yazılarının göz ardı edildiği dikkat çekmektedir. Asım, toplumun o dönemki temel sosyal problemleri içinde kadınların mevcut konumları ile din algısı arasındaki ilişkiyi yazılarında ele almış ve bu alanda yeni sosyolojik kavramlar üretmiştir. Onun, kadının sosyal işlevsizliğini "karılaşmak" olarak kavramsallaştırması bu örneklerden biridir. Bu makale Asım'ın İslamcılığı ve kadın hakları konusundaki feminizme yaklaşan bakış açısı ile onun Osmanlıcılık, Batıcılık, Türkçülük ve İslamcılık olarak adlandırılan düşünce akımlarından birini tam anlamıyla benimsemeyerek kendince bir terkibe mi giriştiğini, yoksa köklü bir düşünce değişikliğine mi yöneldiğini ele almaktadır. Çalışma, Salahaddin Asım'ın eserlerine dayalı olarak ve nitel araştırma yöntemi kullanılarak hazırlanmıştır.
ABSTRACT
Studies on the history of sociology of religion in Turkey were started from Second Constitution period in which social structure and religious institutions emerged as one of the main topics of discussions. Salahaddin Asım who lived during this period, is considered as one of the precursors of the sociology of Islam due to his approach in the Sırat-ı Müstakim journal. However it was ignored Asım's book (The Status of Women in the Ottoman Empire) and articles published in the Ictihad journal in this literature. Asım's works deal with the relationship beetween women's position in society and the perception of religion among primary concerns of his time and he had produced new sociological concepts. For instance, he conceptualized the dysfunctionality of women as "karılaşma". In this article, we will focus on Salahaddin Asim's approach on women's rights and his being Islamist. At the same time, the article discusses whether it is a radical change of mind or an effort to integrate movements such as Ottomanism, Westernism, Turkism, and Islamism. The study was prepared based on Salahaddin Asim's writings and by using the qualitative research method.
mümkündür: Başlangıç Dönemi (1908-1923), Hazırlık Dönemi (1923-1949),
Kurumsallaşma Dönemi (1949-1982) ve Gelişim Dönemi (1982 -…). Bu sınıflamada,
alanın Türkiye’deki seyrini belirleyen belli başlı farklılaşma eksenleri
göz önünde bulundurulmuştur. Bu bağlamda din sosyolojisinin gelişimi,
kurumsallaşma öncesi ve sonrası olmak üzere iki ana döneme ayrılmıştır.
Kurumsallaşma öncesi başlangıç ve hazırlık dönemlerini, kurumsallaşma
sonrası ise kurumsallaşmanın başlangıç ve gelişim dönemlerini kapsamaktadır.
Ancak bu çalışmada, kurumsallaşma öncesi dönemin özelliklerine kısaca
temas edilmiş, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nin kuruluşuyla
başlayan kurumsallaşma ve sonrası dönemin özellikleri ise ayrıntılı biçimde
incelenmiştir. Böylece araştırma, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi çatısı
altında din sosyolojisi anabilim dalının gelişimine katkıda bulunan bilim
insanlarının çalışmaları ile sınırlandırılmıştır. Araştırmada, söz konusu
isimlerin din sosyolojisine katkıları, literatür taraması yoluyla elde edilen
bilgilerden hareketle eserlerinde ele aldıkları belli başlı konular, geliştirdikleri
perspektifler ve yetiştirdikleri öğretim elemanları örneğinde kronolojik ve
analitik bir çerçevede ele alınmıştır.
II. Meşrutiyet devri, toplumsal yapı ve dini kurumların temel tartışma konularından biri olarak ön plana çıktığı ve dolayısıyla sistematik olmamakla birlikte din sosyolojisi çalışmalarının da başladığı dönemdir. Bu dönemde yaşamış olan Salahaddin Asım da, Sırat-ı Müstakim dergisinde yayınlanan yazıları ile İslam sosyolojisinin habercilerinden biri olarak kabul edilmiştir. Ancak söz konusu literatürde onun Osmanlıda Kadınlığın Durumu adlı kitabı ve İçtihad dergisinde çıkan yazılarının göz ardı edildiği dikkat çekmektedir. Asım, toplumun o dönemki temel sosyal problemleri içinde kadınların mevcut konumları ile din algısı arasındaki ilişkiyi yazılarında ele almış ve bu alanda yeni sosyolojik kavramlar üretmiştir. Onun, kadının sosyal işlevsizliğini "karılaşmak" olarak kavramsallaştırması bu örneklerden biridir. Bu makale Asım'ın İslamcılığı ve kadın hakları konusundaki feminizme yaklaşan bakış açısı ile onun Osmanlıcılık, Batıcılık, Türkçülük ve İslamcılık olarak adlandırılan düşünce akımlarından birini tam anlamıyla benimsemeyerek kendince bir terkibe mi giriştiğini, yoksa köklü bir düşünce değişikliğine mi yöneldiğini ele almaktadır. Çalışma, Salahaddin Asım'ın eserlerine dayalı olarak ve nitel araştırma yöntemi kullanılarak hazırlanmıştır.
ABSTRACT
Studies on the history of sociology of religion in Turkey were started from Second Constitution period in which social structure and religious institutions emerged as one of the main topics of discussions. Salahaddin Asım who lived during this period, is considered as one of the precursors of the sociology of Islam due to his approach in the Sırat-ı Müstakim journal. However it was ignored Asım's book (The Status of Women in the Ottoman Empire) and articles published in the Ictihad journal in this literature. Asım's works deal with the relationship beetween women's position in society and the perception of religion among primary concerns of his time and he had produced new sociological concepts. For instance, he conceptualized the dysfunctionality of women as "karılaşma". In this article, we will focus on Salahaddin Asim's approach on women's rights and his being Islamist. At the same time, the article discusses whether it is a radical change of mind or an effort to integrate movements such as Ottomanism, Westernism, Turkism, and Islamism. The study was prepared based on Salahaddin Asim's writings and by using the qualitative research method.
mümkündür: Başlangıç Dönemi (1908-1923), Hazırlık Dönemi (1923-1949),
Kurumsallaşma Dönemi (1949-1982) ve Gelişim Dönemi (1982 -…). Bu sınıflamada,
alanın Türkiye’deki seyrini belirleyen belli başlı farklılaşma eksenleri
göz önünde bulundurulmuştur. Bu bağlamda din sosyolojisinin gelişimi,
kurumsallaşma öncesi ve sonrası olmak üzere iki ana döneme ayrılmıştır.
Kurumsallaşma öncesi başlangıç ve hazırlık dönemlerini, kurumsallaşma
sonrası ise kurumsallaşmanın başlangıç ve gelişim dönemlerini kapsamaktadır.
Ancak bu çalışmada, kurumsallaşma öncesi dönemin özelliklerine kısaca
temas edilmiş, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nin kuruluşuyla
başlayan kurumsallaşma ve sonrası dönemin özellikleri ise ayrıntılı biçimde
incelenmiştir. Böylece araştırma, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi çatısı
altında din sosyolojisi anabilim dalının gelişimine katkıda bulunan bilim
insanlarının çalışmaları ile sınırlandırılmıştır. Araştırmada, söz konusu
isimlerin din sosyolojisine katkıları, literatür taraması yoluyla elde edilen
bilgilerden hareketle eserlerinde ele aldıkları belli başlı konular, geliştirdikleri
perspektifler ve yetiştirdikleri öğretim elemanları örneğinde kronolojik ve
analitik bir çerçevede ele alınmıştır.