Szósty tom wydawanej od r. 2006 serii "Studia i materiały do badań nad późnym neolitem Wysoczyzny... more Szósty tom wydawanej od r. 2006 serii "Studia i materiały do badań nad późnym neolitem Wysoczyzny Kujawskiej" przynosi monografi czne ujęcie dziejów osadnictwa z epoki neolitu na stanowisku Janowice 2, gm. Lubanie, pow. włocławski, woj. kujawsko-pomorskie. Wielodyscylinarny zespół autorów podjął się opracowania obfi tych źródeł, jakie uzyskano w wyniku intensywnych badań ratowniczych przeprowadzonych w latach 2008 i 2009 w ramach prac poprzedzających budowę autostrady A1. Już bezpośrednio po zakończeniu prac terenowych było jasne, że potencjał informacyjny janowickich materiałów archeologicznych i bioarcheologicznych jest-nawet w skali Kujaw-bardzo duży. Dodatkowym atutem stanowiska jest jego lokalizacja na skraju regionu, na obszarze stosunkowo słabo rozpoznanym pod względem archeologicznym. Uwaga ta odnosi się zwłaszcza do osadnictwa wczesnoagrarnego, którego dzieje w północno-wschodniej części Wysoczyzny Kujawskiej, gdzie wydzielany jest subregion Równiny Bobrownickiej, są znane w stopniu niewystarczającym. Sytuacja ta powoli zmienia się w ostatnich latach, wciąż jednak jest to prawie "terra incognita", zwłaszcza w porównaniu z obszarami leżącymi w oddaleniu 15-20 km na południe-w okolicy Brześcia Kujawskiego, na północny zachód-nad Tążyną lub na zachód-nad Bachorzą. Na neolityczną sekwencję osadniczą w Janowicach składa się sześć faz. Rozpoczyna ją pojawienie się na terenie stanowiska pod koniec VI tys. przed Chr. pierwszych rolników reprezentujących kulturę ceramiki wstęgowej rytej. Kilkaset lat później swą obecność zaznaczają kolejni osadnicy, tym razem związani z kulturą późnej ceramiki wstęgowej. Około połowy IV tys. przed Chr. badany obszar wykorzystują przedstawiciele kultury pucharów lejkowatych. Począwszy od przełomu IV i III tys. przed Chr. przestrzeń stanowiska trzykrotnie zagospodarowują społeczności kultury amfor kulistych. Od połowy III tys. przed Chr. dwukrotnie pojawiają się nieliczne grupy ludności kultury ceramiki sznurowej. Niejasny pozostaje charakter ewentualnej ostatniej z neolitycznych faz osadniczych, której pozostałością są materiały o cechach subneolitycznych. Wymienione wyżej fazy osadnicze zostały rozpoznane dzięki bogatym i różnorodnym reliktom ruchomym oraz nieruchomym, które poddane skrupulatnym i wieloaspektowym analizom rzuciły nowe światło na życie najstarszych mieszkańców. Zapraszając Czytelników do zapoznania się z wynikami przeprowadzonych badań słowa podziękowania za owocną współpracę kieruję do Autorów rozdziałów składających się na niniejszy tom. Wyrażam wdzięczność Zespołowi Projektu Badawczego "Autostrady" Instytutu Prahistorii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, który prowadził badania wykopaliskowe na stanowisku 2 w Janowicach, a później opiekował się zabytkami i dokumentacją. Dziękuję Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad oraz Fundacji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, których dobra współpraca umożliwiła przeprowadzenie prac terenowych. Pełne opracowanie materiałów neolitycznych oraz przygotowanie niniejszej książki było możliwe dzięki wsparciu, jakie otrzymaliśmy w ramach programu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego "Dziedzictwo kulturowe", priorytet "Ochrona zabytków archeologicznych", którego instytucją zarządzającą jest Narodowy Instytut Dziedzictwa. Wdzięczność winnam Dyrekcji Instytutu Archeologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu za dofi nansowanie publikacji. Rozdział 1
The collection of scientific works is devoted to contemporary research on development and interac... more The collection of scientific works is devoted to contemporary research on development and interaction of prehistoric networks in the Holocene Europe. Chronologically, the collection covers the final phases of the Stone Age and the beginning of the age of early metals. Particular attention is paid to the process of Neoli thization and interaction between different societies in Southern and Eastern Europe. The proposed collection will be useful for anyone interested in the prehistory, archaeology and geography of Europe-archaeologists, prehistorians, specialists in local history, ethnographers, museum workers, cultural heritage researchers and students of higher educational institutions. Первісні спільноти Південної та Східної Європи. Збірка наукових праць. П.С. Шидловський (відп. ред.).-VITA ANTIQUA, №10.-К.: Центр палеоетнологічних досліджень, 2018.-212 c. Збірка наукових праць присвячена сучасним дослідженням питань розвитку та взаємодії первісних спільнот на території голоценової Європи. Хронологічно збірка охоплює заключні фази кам'яної доби та початку доби ранніх металів. Особлива увага приділена процесу неолітизації та взаємодії різних суспільств Південної та Східної Європи. Запропонована збірка буде корисною для всіх, хто цікавиться первісною історією, археологією та географією Європи-археологам, преісторикам, історикам-краєзнавцям, етнографам, музейним працівникам, дослідникам культурної спадщини, студентам вищих навчальних закладів.
Cet article presente les derniers resultats de la recherche sur la transition du Neolithique a Va... more Cet article presente les derniers resultats de la recherche sur la transition du Neolithique a Vage du Bronze en Cujavie au 3 eme millenaire av. ].-C., alors une des rogions d'implantation et d'essor culturel les plus importantes de la plaine polonaise. Le modele des transformations culturelles elabore pour cette periode de la prehistoire repose sur deux theses principales, qui supposent une continuite des traditions neolithiques et leur survivance jusqu'au debut de Vage du Bronze, ainsi que la "coexistence" de groupes d'heritage culturel different. Cet article caracterise ogalement les unites culturelles identifiables pour la Cujavie du 3 eme millenaire, sott la civilisation des Trichterbecher tardive, la civilisation des Kugelamphoren classique et tardive, le Corde, une Variante locale des groupes issus du Campaniforme (la culture d'lwno), le groupe de D obre, ainsi que les groupes des "forets" de VEurope Orientale. Les auteurs presentent les arguments soutenant les deux theses avancees et mettent l'accent sur les emprunts reciproques faits dans le domaine de la culture materielle et des coutumes. Ils ont egalement fait une analyse critique de la serie des datations au carbone 14. This article presents the tatest results of research into the transition from the Neolithic to the Bronze Age during the course of the 3rd Century B. C. in Kujavia, which previously was one of the most important settlement and culture areas in the Polish lowlands. The model of cultural changes for this period of prehistory is based on two main theses: the continuity of the Neolithic traditions and their survival well into the Early Bronze Age, and the "co-existence" of groups with different cultural equipment. The article describes the characteristics ofthe cultural units that can be differentiated in 3rd Century B. C. Kujavia: the late funnel Beaker culture, the classic and late Globular Amphora culture, the Corded Pottery culture, the local variants of Bell-Beaker cultural groups (the Iwno culture), Dobre and "forest t(eastern European groups. The authors present evidence to support the two theses and emphasize the mutual borrowings of material and non-material culture. They also provide a critical analysis ofthe series of radiocarbon datings. Die Arbeit wird im Rahmen des vom polnischen Komitee für Wissenschaftliche Forschung (Komitet Badan Naukowych) finanzierten Forschungsprogramms realisiert (Nr. P108 067 04).
Intermarine Area Archaeology refers to research programmes focusing on the prehistory of the Balt... more Intermarine Area Archaeology refers to research programmes focusing on the prehistory of the Baltic-Pontic Intermarine Area, i.e. lands extending between the Baltic and Black seas. This article outlines the development stages and current state of Intermarine Area Archaeology in Poland, being one of the several important research studies into the prehistory of the continent in the Eneolithic, Bronze, and Early Iron Ages. The authors concentrate on the southern portion of the Intermarine Area that covers the Black Sea catchment area. When describing the current state of the Polish conceptual and research contribution to Intermarine Area Archaeology, space shall be given to the programme offer, formation of international research teams, and research specializations.
About the 'interim' or discovering the depths of the pre-Roman Iron Age 312 18. Ewa Bugaj Some Re... more About the 'interim' or discovering the depths of the pre-Roman Iron Age 312 18. Ewa Bugaj Some Remarks on the Problems of Art Research in Archaeology using the Example of Greek and Roman Sculpture 326 19. Andrzej Michałowski Barrows in the Skirts of the Forest. Excavation of a Wielbark culture cemetery at Mirosław 37, Ujście commune, Piła district, Greater Poland Voivodeship 338 20. Marcin Danielewski The stronghold in Grzybowo and its settlement base in the context of in-depth interdisciplinary research 354
Halina taras (Review) Katarzyna Trybała-Zawiślak, Wczesna epoka żelaza na terenie Polski południo... more Halina taras (Review) Katarzyna Trybała-Zawiślak, Wczesna epoka żelaza na terenie Polski południowo-wschodniejdynamika zmian i relacje kulturowe (The Early Iron Age in southeastern Poland-dynamics of changes and cultural relations). Rzeszów 2019: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Archaeological site no. 3 at Mrowino is located on the Polish Lowland, in the Greater Poland regi... more Archaeological site no. 3 at Mrowino is located on the Polish Lowland, in the Greater Poland region. It was excavated from 1973 until 1980. The excavation produced very rich movable finds, with the core of them being formed by Funnel Beaker culture (FBC) ceramics. The collections hold over 37,500 FBC pottery shards and several intact or reconstructed vessels. The vast majority of pottery comes from an FBC settlement dated to 3300-3150 BC. The pottery set includes vessels of clear Baden culture connections. For the mineralogical and petrographic study, 40 samples were selected to identify mineral and rock components of the ceramic body and compare the ways of raw-material preparation. In the studied samples, boulder clay in all probability was used to make the vessels. All studied sam-205 ples were made from clay with grog and a small amount of sand as temper. In addition, several samples contained igneous rock crumbs. To find out if this was a deliberate or accidental admixture, it is necessary to carry out further research.
Pont from the 3rd to the middle of the 1st millennium BC, edited by Aleksander Kośko and Viktor I... more Pont from the 3rd to the middle of the 1st millennium BC, edited by Aleksander Kośko and Viktor I. Klochko.
This article presents the results of analyses of relics made out of wood that were discovered dur... more This article presents the results of analyses of relics made out of wood that were discovered during the investigation of the Yampil Barrow Complex (ukraine, Vinnitsa Oblast) in the period 2010-2015 in respect to the graves of Eneolithic communities, yamnaya culture, Catacomb culture, Noua culture and the iron age. The research has documented a process of the selection of wood used in funerary rituals in the 4th to 2nd mill. bC and the choice of tree species present in stenothermal climax forests (Quercus sp ., Fraxinus sp .) .
The article discusses the current state of knowledge concerning the set of specific pottery chara... more The article discusses the current state of knowledge concerning the set of specific pottery characteristics of the Funnel Beaker culture that constitutes the so-called Pikutkowo stylistics. It is especially strongly represented in Kujawy, where the changes in the Pikutkowo set of characteristics define Phases IIIB and IIIB-C dated to 3700-3200 BC. Already in 3700/3650-3500 BC, Pikutkowo pottery appears not only on the Polish Lowland (including Wielkopolska and central Poland as well as the Chełmno Land and Gostynin Lake District), but also on the old Uplands in the upper Vistula basin. The latest data indicate that at the same time Pikutkowo characteristics are also present in Funnel Beaker assemblages from the Subcarpathian foothills and upper Dniester area. It is argued that this wide distribution delimits the Pikutkowo stylistics space, which was a zone of active circulation of cultural patterns within the Funnel Beaker culture. The culture-forming potential of this zone is best seen in the increased transfer of one of the key technological innovations of the Eneolithic, i.e. copper (including arsenic copper) use and processing.
The ‘western borderland’ of the Tripolye culture, appearing in the title of this volume of the ‘B... more The ‘western borderland’ of the Tripolye culture, appearing in the title of this volume of the ‘Baltic-Pontic Studies’, refers to the cyrcle of neighbouring cultural systems of the Upper Tisza and Vistula drainages. As neighbours of the Tripolye culture such groups are discussed as Lengyel-Polg´ar, Funnel Beaker and, albeit to a much narrower extent, the Globular Amphora (cf. B-PS vol. 8) and the Corded Ware cultures. The papers discuss the reception of ‘western’ traditions by Tripolye communities as well as the ‘western borderland’ mentioned in the title. Defined in this way, these questions have been only cursorily treated in the literature. The consequences of accumulated omissions in the study of the cultural surroundings of ‘Tripolye’ have been felt by us when we worked on this issue. Thus, we submit a greatly limited work as far as its subject matter is concerned hoping that it will open a sequence of necessary studies. Such studies should, in the first place, focus on the co-ordination of the ‘languages’ of taxonomy and then they should investigate different aspects of the mechanisms of the outlined processes of the ‘cultural contact’
copper processing was taken over by the communities of the Funnel Beaker culture (FBC) (Nowak 201... more copper processing was taken over by the communities of the Funnel Beaker culture (FBC) (Nowak 2017.155-156; see also Kooeko, Szmyt 2019.233). A strong indication of the knowledge of metallurgy is given, it is believed, by the occurrence of metalworking production debris on archaeological sites such as slag, crucibles, various forms of raw material and Prvi sledovi metalurgije v Velikopoljski: tuyère z najdišča Kotowo na Poljskem
Szósty tom wydawanej od r. 2006 serii "Studia i materiały do badań nad późnym neolitem Wysoczyzny... more Szósty tom wydawanej od r. 2006 serii "Studia i materiały do badań nad późnym neolitem Wysoczyzny Kujawskiej" przynosi monografi czne ujęcie dziejów osadnictwa z epoki neolitu na stanowisku Janowice 2, gm. Lubanie, pow. włocławski, woj. kujawsko-pomorskie. Wielodyscylinarny zespół autorów podjął się opracowania obfi tych źródeł, jakie uzyskano w wyniku intensywnych badań ratowniczych przeprowadzonych w latach 2008 i 2009 w ramach prac poprzedzających budowę autostrady A1. Już bezpośrednio po zakończeniu prac terenowych było jasne, że potencjał informacyjny janowickich materiałów archeologicznych i bioarcheologicznych jest-nawet w skali Kujaw-bardzo duży. Dodatkowym atutem stanowiska jest jego lokalizacja na skraju regionu, na obszarze stosunkowo słabo rozpoznanym pod względem archeologicznym. Uwaga ta odnosi się zwłaszcza do osadnictwa wczesnoagrarnego, którego dzieje w północno-wschodniej części Wysoczyzny Kujawskiej, gdzie wydzielany jest subregion Równiny Bobrownickiej, są znane w stopniu niewystarczającym. Sytuacja ta powoli zmienia się w ostatnich latach, wciąż jednak jest to prawie "terra incognita", zwłaszcza w porównaniu z obszarami leżącymi w oddaleniu 15-20 km na południe-w okolicy Brześcia Kujawskiego, na północny zachód-nad Tążyną lub na zachód-nad Bachorzą. Na neolityczną sekwencję osadniczą w Janowicach składa się sześć faz. Rozpoczyna ją pojawienie się na terenie stanowiska pod koniec VI tys. przed Chr. pierwszych rolników reprezentujących kulturę ceramiki wstęgowej rytej. Kilkaset lat później swą obecność zaznaczają kolejni osadnicy, tym razem związani z kulturą późnej ceramiki wstęgowej. Około połowy IV tys. przed Chr. badany obszar wykorzystują przedstawiciele kultury pucharów lejkowatych. Począwszy od przełomu IV i III tys. przed Chr. przestrzeń stanowiska trzykrotnie zagospodarowują społeczności kultury amfor kulistych. Od połowy III tys. przed Chr. dwukrotnie pojawiają się nieliczne grupy ludności kultury ceramiki sznurowej. Niejasny pozostaje charakter ewentualnej ostatniej z neolitycznych faz osadniczych, której pozostałością są materiały o cechach subneolitycznych. Wymienione wyżej fazy osadnicze zostały rozpoznane dzięki bogatym i różnorodnym reliktom ruchomym oraz nieruchomym, które poddane skrupulatnym i wieloaspektowym analizom rzuciły nowe światło na życie najstarszych mieszkańców. Zapraszając Czytelników do zapoznania się z wynikami przeprowadzonych badań słowa podziękowania za owocną współpracę kieruję do Autorów rozdziałów składających się na niniejszy tom. Wyrażam wdzięczność Zespołowi Projektu Badawczego "Autostrady" Instytutu Prahistorii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, który prowadził badania wykopaliskowe na stanowisku 2 w Janowicach, a później opiekował się zabytkami i dokumentacją. Dziękuję Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad oraz Fundacji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, których dobra współpraca umożliwiła przeprowadzenie prac terenowych. Pełne opracowanie materiałów neolitycznych oraz przygotowanie niniejszej książki było możliwe dzięki wsparciu, jakie otrzymaliśmy w ramach programu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego "Dziedzictwo kulturowe", priorytet "Ochrona zabytków archeologicznych", którego instytucją zarządzającą jest Narodowy Instytut Dziedzictwa. Wdzięczność winnam Dyrekcji Instytutu Archeologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu za dofi nansowanie publikacji. Rozdział 1
The collection of scientific works is devoted to contemporary research on development and interac... more The collection of scientific works is devoted to contemporary research on development and interaction of prehistoric networks in the Holocene Europe. Chronologically, the collection covers the final phases of the Stone Age and the beginning of the age of early metals. Particular attention is paid to the process of Neoli thization and interaction between different societies in Southern and Eastern Europe. The proposed collection will be useful for anyone interested in the prehistory, archaeology and geography of Europe-archaeologists, prehistorians, specialists in local history, ethnographers, museum workers, cultural heritage researchers and students of higher educational institutions. Первісні спільноти Південної та Східної Європи. Збірка наукових праць. П.С. Шидловський (відп. ред.).-VITA ANTIQUA, №10.-К.: Центр палеоетнологічних досліджень, 2018.-212 c. Збірка наукових праць присвячена сучасним дослідженням питань розвитку та взаємодії первісних спільнот на території голоценової Європи. Хронологічно збірка охоплює заключні фази кам'яної доби та початку доби ранніх металів. Особлива увага приділена процесу неолітизації та взаємодії різних суспільств Південної та Східної Європи. Запропонована збірка буде корисною для всіх, хто цікавиться первісною історією, археологією та географією Європи-археологам, преісторикам, історикам-краєзнавцям, етнографам, музейним працівникам, дослідникам культурної спадщини, студентам вищих навчальних закладів.
Cet article presente les derniers resultats de la recherche sur la transition du Neolithique a Va... more Cet article presente les derniers resultats de la recherche sur la transition du Neolithique a Vage du Bronze en Cujavie au 3 eme millenaire av. ].-C., alors une des rogions d'implantation et d'essor culturel les plus importantes de la plaine polonaise. Le modele des transformations culturelles elabore pour cette periode de la prehistoire repose sur deux theses principales, qui supposent une continuite des traditions neolithiques et leur survivance jusqu'au debut de Vage du Bronze, ainsi que la "coexistence" de groupes d'heritage culturel different. Cet article caracterise ogalement les unites culturelles identifiables pour la Cujavie du 3 eme millenaire, sott la civilisation des Trichterbecher tardive, la civilisation des Kugelamphoren classique et tardive, le Corde, une Variante locale des groupes issus du Campaniforme (la culture d'lwno), le groupe de D obre, ainsi que les groupes des "forets" de VEurope Orientale. Les auteurs presentent les arguments soutenant les deux theses avancees et mettent l'accent sur les emprunts reciproques faits dans le domaine de la culture materielle et des coutumes. Ils ont egalement fait une analyse critique de la serie des datations au carbone 14. This article presents the tatest results of research into the transition from the Neolithic to the Bronze Age during the course of the 3rd Century B. C. in Kujavia, which previously was one of the most important settlement and culture areas in the Polish lowlands. The model of cultural changes for this period of prehistory is based on two main theses: the continuity of the Neolithic traditions and their survival well into the Early Bronze Age, and the "co-existence" of groups with different cultural equipment. The article describes the characteristics ofthe cultural units that can be differentiated in 3rd Century B. C. Kujavia: the late funnel Beaker culture, the classic and late Globular Amphora culture, the Corded Pottery culture, the local variants of Bell-Beaker cultural groups (the Iwno culture), Dobre and "forest t(eastern European groups. The authors present evidence to support the two theses and emphasize the mutual borrowings of material and non-material culture. They also provide a critical analysis ofthe series of radiocarbon datings. Die Arbeit wird im Rahmen des vom polnischen Komitee für Wissenschaftliche Forschung (Komitet Badan Naukowych) finanzierten Forschungsprogramms realisiert (Nr. P108 067 04).
Intermarine Area Archaeology refers to research programmes focusing on the prehistory of the Balt... more Intermarine Area Archaeology refers to research programmes focusing on the prehistory of the Baltic-Pontic Intermarine Area, i.e. lands extending between the Baltic and Black seas. This article outlines the development stages and current state of Intermarine Area Archaeology in Poland, being one of the several important research studies into the prehistory of the continent in the Eneolithic, Bronze, and Early Iron Ages. The authors concentrate on the southern portion of the Intermarine Area that covers the Black Sea catchment area. When describing the current state of the Polish conceptual and research contribution to Intermarine Area Archaeology, space shall be given to the programme offer, formation of international research teams, and research specializations.
About the 'interim' or discovering the depths of the pre-Roman Iron Age 312 18. Ewa Bugaj Some Re... more About the 'interim' or discovering the depths of the pre-Roman Iron Age 312 18. Ewa Bugaj Some Remarks on the Problems of Art Research in Archaeology using the Example of Greek and Roman Sculpture 326 19. Andrzej Michałowski Barrows in the Skirts of the Forest. Excavation of a Wielbark culture cemetery at Mirosław 37, Ujście commune, Piła district, Greater Poland Voivodeship 338 20. Marcin Danielewski The stronghold in Grzybowo and its settlement base in the context of in-depth interdisciplinary research 354
Halina taras (Review) Katarzyna Trybała-Zawiślak, Wczesna epoka żelaza na terenie Polski południo... more Halina taras (Review) Katarzyna Trybała-Zawiślak, Wczesna epoka żelaza na terenie Polski południowo-wschodniejdynamika zmian i relacje kulturowe (The Early Iron Age in southeastern Poland-dynamics of changes and cultural relations). Rzeszów 2019: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Archaeological site no. 3 at Mrowino is located on the Polish Lowland, in the Greater Poland regi... more Archaeological site no. 3 at Mrowino is located on the Polish Lowland, in the Greater Poland region. It was excavated from 1973 until 1980. The excavation produced very rich movable finds, with the core of them being formed by Funnel Beaker culture (FBC) ceramics. The collections hold over 37,500 FBC pottery shards and several intact or reconstructed vessels. The vast majority of pottery comes from an FBC settlement dated to 3300-3150 BC. The pottery set includes vessels of clear Baden culture connections. For the mineralogical and petrographic study, 40 samples were selected to identify mineral and rock components of the ceramic body and compare the ways of raw-material preparation. In the studied samples, boulder clay in all probability was used to make the vessels. All studied sam-205 ples were made from clay with grog and a small amount of sand as temper. In addition, several samples contained igneous rock crumbs. To find out if this was a deliberate or accidental admixture, it is necessary to carry out further research.
Pont from the 3rd to the middle of the 1st millennium BC, edited by Aleksander Kośko and Viktor I... more Pont from the 3rd to the middle of the 1st millennium BC, edited by Aleksander Kośko and Viktor I. Klochko.
This article presents the results of analyses of relics made out of wood that were discovered dur... more This article presents the results of analyses of relics made out of wood that were discovered during the investigation of the Yampil Barrow Complex (ukraine, Vinnitsa Oblast) in the period 2010-2015 in respect to the graves of Eneolithic communities, yamnaya culture, Catacomb culture, Noua culture and the iron age. The research has documented a process of the selection of wood used in funerary rituals in the 4th to 2nd mill. bC and the choice of tree species present in stenothermal climax forests (Quercus sp ., Fraxinus sp .) .
The article discusses the current state of knowledge concerning the set of specific pottery chara... more The article discusses the current state of knowledge concerning the set of specific pottery characteristics of the Funnel Beaker culture that constitutes the so-called Pikutkowo stylistics. It is especially strongly represented in Kujawy, where the changes in the Pikutkowo set of characteristics define Phases IIIB and IIIB-C dated to 3700-3200 BC. Already in 3700/3650-3500 BC, Pikutkowo pottery appears not only on the Polish Lowland (including Wielkopolska and central Poland as well as the Chełmno Land and Gostynin Lake District), but also on the old Uplands in the upper Vistula basin. The latest data indicate that at the same time Pikutkowo characteristics are also present in Funnel Beaker assemblages from the Subcarpathian foothills and upper Dniester area. It is argued that this wide distribution delimits the Pikutkowo stylistics space, which was a zone of active circulation of cultural patterns within the Funnel Beaker culture. The culture-forming potential of this zone is best seen in the increased transfer of one of the key technological innovations of the Eneolithic, i.e. copper (including arsenic copper) use and processing.
The ‘western borderland’ of the Tripolye culture, appearing in the title of this volume of the ‘B... more The ‘western borderland’ of the Tripolye culture, appearing in the title of this volume of the ‘Baltic-Pontic Studies’, refers to the cyrcle of neighbouring cultural systems of the Upper Tisza and Vistula drainages. As neighbours of the Tripolye culture such groups are discussed as Lengyel-Polg´ar, Funnel Beaker and, albeit to a much narrower extent, the Globular Amphora (cf. B-PS vol. 8) and the Corded Ware cultures. The papers discuss the reception of ‘western’ traditions by Tripolye communities as well as the ‘western borderland’ mentioned in the title. Defined in this way, these questions have been only cursorily treated in the literature. The consequences of accumulated omissions in the study of the cultural surroundings of ‘Tripolye’ have been felt by us when we worked on this issue. Thus, we submit a greatly limited work as far as its subject matter is concerned hoping that it will open a sequence of necessary studies. Such studies should, in the first place, focus on the co-ordination of the ‘languages’ of taxonomy and then they should investigate different aspects of the mechanisms of the outlined processes of the ‘cultural contact’
copper processing was taken over by the communities of the Funnel Beaker culture (FBC) (Nowak 201... more copper processing was taken over by the communities of the Funnel Beaker culture (FBC) (Nowak 2017.155-156; see also Kooeko, Szmyt 2019.233). A strong indication of the knowledge of metallurgy is given, it is believed, by the occurrence of metalworking production debris on archaeological sites such as slag, crucibles, various forms of raw material and Prvi sledovi metalurgije v Velikopoljski: tuyère z najdišča Kotowo na Poljskem
Uploads
Papers by Marzena Szmyt