Papers by Maciej Szlinder
In this article, we present an anti-capitalist argument for basic income based on its predicted e... more In this article, we present an anti-capitalist argument for basic income based on its predicted effects on the wage share dynamics and its relation with the working class' bargaining power. Our considerations are located in the Marxist tradition and based mainly on contributions to the Marxist analytical framework made by Rosa Luxemburg and Michał Kalecki. We argue that basic income should lead to a rise of the share of wages in the GDP, by significantly improving workers' bargaining position in various ways: through increasing the effective demand and investments by redistributing income to the advantage of the poorer groups of the society; through guaranteeing the realisation of basic needs outside the labour market; through positive influence on the collective bargaining power, especially during a strike; and through enhancing engagement in alternative relations of production as well as in political struggle for a better situation of working people. We also distinguish some necessary conditions in a realistic historical scenario where the positive, anti-capitalist dynamic launched by basic income could be set into motion.
Title: From Justice to the Condition of Transformation. Basic Income in Cognitive Capitalism
Abs... more Title: From Justice to the Condition of Transformation. Basic Income in Cognitive Capitalism
Abstract: The aim of this article is to present the argumentation of the cognitive capitalism theoreticians for unconditional basic income, to point out its original input into the debate on this solution, and to demonstrate some of its theoretical inconsistencies and shortcomings. The originality of this approach lies in lending special significance to the thesis on the crisis of the labour theory of value and the hegemony of immaterial/biopolitical labour in cognitive capitalism. The argument of this article is that in spite of the revolutionary rhetoric sometimes present in writings of this group, researchers who belong to it perceive basic income as a crucial element of the program of reforms, which could be an answer to the current state of class struggle. Furthermore, concrete proposals of the sources of its financing, as well as arguments related to the stabilization of the system and direct improvement of the situation of people occupying the worst positions in the social structure indicates that the argumentation of the researchers using the notion of cognitive capitalism is not revolutionary, but rather reformist.
Abstrakt: Celem artykułu jest przedstawienie argumentacji teoretyków i teoretyczek kapitalizmu kognitywnego na rzecz
bezwarunkowego dochodu podstawowego, wskazanie na jej
oryginalny wkład do debaty nad tym rozwiązaniem,
także wykazanie pewnych teoretycznych niespójności i niedociągnięć. Oryginalność przedstawianego podejścia polega
na przydaniu szczególnego znaczenia tezie o kryzysie prawa
wartości opartej na pracy i hegemonii pracy niematerialnej/
biopolitycznej w kapitalizmie kognitywnym. Teza tego
artykułu głosi, że niezależnie od pojawiającej się w pismach
tej grupy rewolucyjnej retoryki, należący do niej badacze
i badaczki postrzegają dochód podstawowy jako kluczowy
element programu reform, który miałby stanowić odpowiedź
na aktualny stan walki klas. Ponadto konkretne propozycje
źródeł jego finansowania, a także argumenty odnoszące się
do stabilizowania systemu i bezpośredniej poprawy sytuacji
osób zajmujących najgorsze pozycje w strukturze społecznej
wskazują, że argumentacja badaczy i badaczek posługujących
się pojęciem kapitalizmu kognitywnego nie ma charakteru
rewolucyjnego, ale reformistyczny.
The main objective of the article is to investigate the potential influence of basic income on th... more The main objective of the article is to investigate the potential influence of basic income on the economy, especially Gross Domestic Product. The author uses Michał Kalecki's reproduction schemas and relations between fundamental macroeconomic factors in national economy (like GDP, the share of profits/wages, the amount of the budget deficit, private investment etc.) to verify objections against basic income made by Michel Husson: problem with financing, accusations of causing potential increase in social inequalities and reducing workers' wages. At the end of the paper some conditions under which implementing basic income can be beneficial are made and some political obstacles are indicated.
Universal Basic Income – Towards Equality
I argue in this article that implementation of the u... more Universal Basic Income – Towards Equality
I argue in this article that implementation of the universal basic income would have positive effect on equality in three senses. First, it would enhance economic equality by increasing the level of employment, reinforcement of the workers’ bargaining power and redistributive forms of funding. Second, it would decrease inequalities between women and men by dismantling of the state of precarity, revaluation of care work and housework done by women and enhancement of their economic independence from their partners. And third, it would increase political equality and enable participatory
democracy. Apart from understanding equality as a value in itself, I show that, according to Richard Wilkinson and Kate Pickett, high inequalities of income lead to an array of social and health problems.
Grzegorz Konat w swoim artykule Dochód obywatelski: liberalna utopia? 1 ostro atakuje ideę dochod... more Grzegorz Konat w swoim artykule Dochód obywatelski: liberalna utopia? 1 ostro atakuje ideę dochodu podstawowego (dalej DP) 2 , uznając to rozwiązanie za "z gruntu liberalne" i szkodliwe, a samo zajmowanie się nim przez środowiska lewicowe za stratę czasu. Głęboko nie zgadzając się z tą powierzchowną oceną, postaram się obalić po kolei przedłożone przez Konata zarzuty i wykazać, że ich autor dość swobodnie wybierając fragmenty stanowisk (doprawdy różnorodnych i występujących w różnych miejscach przestrzeni teoretyczno-politycznej) zwolenników DP, zdyskredytował jedynie niektóre z prób uzasadnień tego rozwiązania (lub niektóre z propozycji wdrożenia idei DP), a nie pomysł jako taki.
Rosa Luxemburg: a (very) political economy
Summary:
This article attempts to prove the politica... more Rosa Luxemburg: a (very) political economy
Summary:
This article attempts to prove the political relevance of Luxemburg’s achievements in political economy. It presents the current usages of Luxemburg’s concepts in finance theory and theory of monetary circuit and shows its usefulness in explaining the present economic crisis as well as in building proper revolutionary strategies in reaction to catastrophic consequences of neoliberal capitalism. The author argues that Luxemburg’s perspective is in-between a working class perspective and capital’s perspective (in Harry Cleaver’s terms) and emphasizes the political character of her solutions to problems in economic theory.
Abstrakt: Artykuł stanowi próbę wykazania aktualności i politycznej ważności dorobku Róży Luksemburg w dziedzinie ekonomii politycznej. Przedstawia on współczesne przykłady wykorzystania koncepcji Luksemburg w teorii finansów oraz teorii obiegu pieniężnego, a także ich użyteczność w wyjaśnianiu aktualnego kryzysu gospodarczego, jak również w tworzeniu właściwych strategii rewolucyjnych w reakcji na katastrofalne konsekwencje kapitalizmu neoliberalnego. Autor argumentuje, że perspektywa Luksemburg znajduje się pomiędzy perspektywą klasy robotniczej a perspektywą kapitału w rozumieniu Harry’ego Cleavera. Podkreśla także polityczny charakter proponowanych przez nią rozwiązań problemów teorii ekonomii.
Praktyka Teoretyczna nr 1/2010 5 Maciej Szlinder Jaka wspólnota?
Neoliberalizm według Foucaulta Neoliberalizm, doktryna inspirowana pracami takich myślicieli jak ... more Neoliberalizm według Foucaulta Neoliberalizm, doktryna inspirowana pracami takich myślicieli jak Friedrich A. von Hayek, Milton Friedman czy Robert Nozick, uzyskał swoją hegemoniczną pozycję w kręgach ekonomistów po kryzysie naftowym z lat 1973-1974. Jednoczesne wystąpienie zjawisk, takich jak duże bezrobocie, wysoka inflacja oraz stagnacja gospodarcza zadało kłam dominującej do tej pory "rozwodnionej" 2 wersji keynesizmu opartej m. in. na krzywej Phillipsa postulującej "odwrotnie proporcjonalną zależność między bezrobociem a inflacją" 3 . Jednak wpływ neoliberalizmu na politykę gospodarczą możemy datować od dojścia do władzy Partii Konserwatywnej pod przywództwem Margaret Thatcher w Wielkiej Brytanii w roku 1979 oraz ekipy Ronalda Reagana w Stanach Zjednoczonych w 1981 roku. Tuż przedtem groźny potencjał doktryny neoliberalnej dostrzegł i opisał Michel Foucault w swoich wykładach w Collège de France na początku 1979 roku pt. Narodziny biopolityki 4 . Foucault swoją propozycję teoretyczną oparł na pojęciu "urządzania" wprowadzonym w wykładach wygłoszonych rok wcześniej pt. Bezpieczeństwo, terytorium, populacja 5 . To pojęcie Foucault definiuje jako zbiór instytucji, procedur, analiz, refleksji, kalkulacji i taktyk umożliwiających sprawowanie owej specyficznej i bardzo złożonej formy władzy nakierowanej przede wszystkim na populację, władzy opierającej się na ekonomii politycznej
Book Reviews by Maciej Szlinder
Interviews by Maciej Szlinder
A Conversation with Erik Olin Wright
by David Casassas and Maciej Szlinder
Wywiad z Erikiem Olinem Wrightem
Uploads
Papers by Maciej Szlinder
Abstract: The aim of this article is to present the argumentation of the cognitive capitalism theoreticians for unconditional basic income, to point out its original input into the debate on this solution, and to demonstrate some of its theoretical inconsistencies and shortcomings. The originality of this approach lies in lending special significance to the thesis on the crisis of the labour theory of value and the hegemony of immaterial/biopolitical labour in cognitive capitalism. The argument of this article is that in spite of the revolutionary rhetoric sometimes present in writings of this group, researchers who belong to it perceive basic income as a crucial element of the program of reforms, which could be an answer to the current state of class struggle. Furthermore, concrete proposals of the sources of its financing, as well as arguments related to the stabilization of the system and direct improvement of the situation of people occupying the worst positions in the social structure indicates that the argumentation of the researchers using the notion of cognitive capitalism is not revolutionary, but rather reformist.
Abstrakt: Celem artykułu jest przedstawienie argumentacji teoretyków i teoretyczek kapitalizmu kognitywnego na rzecz
bezwarunkowego dochodu podstawowego, wskazanie na jej
oryginalny wkład do debaty nad tym rozwiązaniem,
także wykazanie pewnych teoretycznych niespójności i niedociągnięć. Oryginalność przedstawianego podejścia polega
na przydaniu szczególnego znaczenia tezie o kryzysie prawa
wartości opartej na pracy i hegemonii pracy niematerialnej/
biopolitycznej w kapitalizmie kognitywnym. Teza tego
artykułu głosi, że niezależnie od pojawiającej się w pismach
tej grupy rewolucyjnej retoryki, należący do niej badacze
i badaczki postrzegają dochód podstawowy jako kluczowy
element programu reform, który miałby stanowić odpowiedź
na aktualny stan walki klas. Ponadto konkretne propozycje
źródeł jego finansowania, a także argumenty odnoszące się
do stabilizowania systemu i bezpośredniej poprawy sytuacji
osób zajmujących najgorsze pozycje w strukturze społecznej
wskazują, że argumentacja badaczy i badaczek posługujących
się pojęciem kapitalizmu kognitywnego nie ma charakteru
rewolucyjnego, ale reformistyczny.
I argue in this article that implementation of the universal basic income would have positive effect on equality in three senses. First, it would enhance economic equality by increasing the level of employment, reinforcement of the workers’ bargaining power and redistributive forms of funding. Second, it would decrease inequalities between women and men by dismantling of the state of precarity, revaluation of care work and housework done by women and enhancement of their economic independence from their partners. And third, it would increase political equality and enable participatory
democracy. Apart from understanding equality as a value in itself, I show that, according to Richard Wilkinson and Kate Pickett, high inequalities of income lead to an array of social and health problems.
Summary:
This article attempts to prove the political relevance of Luxemburg’s achievements in political economy. It presents the current usages of Luxemburg’s concepts in finance theory and theory of monetary circuit and shows its usefulness in explaining the present economic crisis as well as in building proper revolutionary strategies in reaction to catastrophic consequences of neoliberal capitalism. The author argues that Luxemburg’s perspective is in-between a working class perspective and capital’s perspective (in Harry Cleaver’s terms) and emphasizes the political character of her solutions to problems in economic theory.
Abstrakt: Artykuł stanowi próbę wykazania aktualności i politycznej ważności dorobku Róży Luksemburg w dziedzinie ekonomii politycznej. Przedstawia on współczesne przykłady wykorzystania koncepcji Luksemburg w teorii finansów oraz teorii obiegu pieniężnego, a także ich użyteczność w wyjaśnianiu aktualnego kryzysu gospodarczego, jak również w tworzeniu właściwych strategii rewolucyjnych w reakcji na katastrofalne konsekwencje kapitalizmu neoliberalnego. Autor argumentuje, że perspektywa Luksemburg znajduje się pomiędzy perspektywą klasy robotniczej a perspektywą kapitału w rozumieniu Harry’ego Cleavera. Podkreśla także polityczny charakter proponowanych przez nią rozwiązań problemów teorii ekonomii.
Book Reviews by Maciej Szlinder
Interviews by Maciej Szlinder
Abstract: The aim of this article is to present the argumentation of the cognitive capitalism theoreticians for unconditional basic income, to point out its original input into the debate on this solution, and to demonstrate some of its theoretical inconsistencies and shortcomings. The originality of this approach lies in lending special significance to the thesis on the crisis of the labour theory of value and the hegemony of immaterial/biopolitical labour in cognitive capitalism. The argument of this article is that in spite of the revolutionary rhetoric sometimes present in writings of this group, researchers who belong to it perceive basic income as a crucial element of the program of reforms, which could be an answer to the current state of class struggle. Furthermore, concrete proposals of the sources of its financing, as well as arguments related to the stabilization of the system and direct improvement of the situation of people occupying the worst positions in the social structure indicates that the argumentation of the researchers using the notion of cognitive capitalism is not revolutionary, but rather reformist.
Abstrakt: Celem artykułu jest przedstawienie argumentacji teoretyków i teoretyczek kapitalizmu kognitywnego na rzecz
bezwarunkowego dochodu podstawowego, wskazanie na jej
oryginalny wkład do debaty nad tym rozwiązaniem,
także wykazanie pewnych teoretycznych niespójności i niedociągnięć. Oryginalność przedstawianego podejścia polega
na przydaniu szczególnego znaczenia tezie o kryzysie prawa
wartości opartej na pracy i hegemonii pracy niematerialnej/
biopolitycznej w kapitalizmie kognitywnym. Teza tego
artykułu głosi, że niezależnie od pojawiającej się w pismach
tej grupy rewolucyjnej retoryki, należący do niej badacze
i badaczki postrzegają dochód podstawowy jako kluczowy
element programu reform, który miałby stanowić odpowiedź
na aktualny stan walki klas. Ponadto konkretne propozycje
źródeł jego finansowania, a także argumenty odnoszące się
do stabilizowania systemu i bezpośredniej poprawy sytuacji
osób zajmujących najgorsze pozycje w strukturze społecznej
wskazują, że argumentacja badaczy i badaczek posługujących
się pojęciem kapitalizmu kognitywnego nie ma charakteru
rewolucyjnego, ale reformistyczny.
I argue in this article that implementation of the universal basic income would have positive effect on equality in three senses. First, it would enhance economic equality by increasing the level of employment, reinforcement of the workers’ bargaining power and redistributive forms of funding. Second, it would decrease inequalities between women and men by dismantling of the state of precarity, revaluation of care work and housework done by women and enhancement of their economic independence from their partners. And third, it would increase political equality and enable participatory
democracy. Apart from understanding equality as a value in itself, I show that, according to Richard Wilkinson and Kate Pickett, high inequalities of income lead to an array of social and health problems.
Summary:
This article attempts to prove the political relevance of Luxemburg’s achievements in political economy. It presents the current usages of Luxemburg’s concepts in finance theory and theory of monetary circuit and shows its usefulness in explaining the present economic crisis as well as in building proper revolutionary strategies in reaction to catastrophic consequences of neoliberal capitalism. The author argues that Luxemburg’s perspective is in-between a working class perspective and capital’s perspective (in Harry Cleaver’s terms) and emphasizes the political character of her solutions to problems in economic theory.
Abstrakt: Artykuł stanowi próbę wykazania aktualności i politycznej ważności dorobku Róży Luksemburg w dziedzinie ekonomii politycznej. Przedstawia on współczesne przykłady wykorzystania koncepcji Luksemburg w teorii finansów oraz teorii obiegu pieniężnego, a także ich użyteczność w wyjaśnianiu aktualnego kryzysu gospodarczego, jak również w tworzeniu właściwych strategii rewolucyjnych w reakcji na katastrofalne konsekwencje kapitalizmu neoliberalnego. Autor argumentuje, że perspektywa Luksemburg znajduje się pomiędzy perspektywą klasy robotniczej a perspektywą kapitału w rozumieniu Harry’ego Cleavera. Podkreśla także polityczny charakter proponowanych przez nią rozwiązań problemów teorii ekonomii.
w Europie pojawiły się dwie, niewypróbowane w praktyce, strategie radykalnych reform:
gwarancja zatrudnienia (GZ) i bezwarunkowy dochód podstawowy (BDP). Pierwszy z tych
pomysłów zakłada wzięcie przez państwo odpowiedzialności za zapewnienie miejsc pracy tym,
którzy nie mogą znaleźć jej w sektorze prywatnym. Państwo staje się tym samym „pracodawcą
ostatniej instancji”. BDP oznacza zaś wypłacanie wszystkim obywatelom i obywatelkom
pieniędzy wystarczających do zaspokojenia ich podstawowych potrzeb. Intelektualne źródła
obu koncepcji sięgają kilka wieków wstecz, jednak ożywiona debata na ich temat rozpoczęła
się w latach osiemdziesiątych (w wypadku BDP) i dziewięćdziesiątych dwudziestego stulecia
(w wypadku GZ).
Oba rozwiązania wiążą się z odmienną definicją głównego problemu właściwego
współczesnemu kapitalizmowi (brak miejsc pracy versus brak środków lub niewynagradzanie
wszystkich form pracy), różnym rozumieniem tego, co jest pracą (praca zarobkowa versus
szerokie ujęcie pracy), a także różnymi podstawami filozoficznymi i etycznymi. Najważniejsi
przedstawiciele BDP wywodzą się z bardzo różnych nurtów ideologicznych i reprezentują
różne stanowiska teoretyczne: od neokeynesistów (James Meade, Joseph Stiglitz), przez
marksistów analitycznych (Philippe Van Parijs, Erik O. Wright), neopolanyistę Guya Standinga
i republikańską feministkę Carole Pateman, po republikańskich marksistów (Daniel Raventós,
Antoni Domènech) i postoperaistów (Andrea Fumagalli, Michael Hardt, Antonio Negri, Carlo Vercellone). Z kolei niemal wszyscy zwolennicy GZ (L. Randall Wray, Philip Harvey, Pavlina
Tcherneva, William Mitchell Mathew Forstater, Dimitri Papadimitriou) są postkeynesistami,
w większości reprezentującymi Nowoczesną Teorię Pieniężną (Modern Monetary Theory)
i w wielu wypadkach związanymi z Instytutem Ekonomicznym Levy'ego1. Ponieważ uważamy,
że ten spór i to, która propozycja ostateczne zwycięży, zdefiniuje gospodarczą politykę lewicy
w nadchodzących latach, zdecydowaliśmy się poświęcić ten numer „Praktyki Teoretycznej”
porównaniu obu koncepcji.
rację tym, którzy głosili tezy o zatrzymaniu jej biegu, dziś zdecydowanie nabiera rozpędu.
Atak na wieże World Trade Center rozpoczynający „globalną wojnę z terrorem”, skutkujący
inwazją na Afganistan i Irak oraz obozami w Gauntanamo i Abu Ghraib był ledwie
początkiem całego łańcucha wydarzeń. Kryzys ekonomiczny w Argentynie, zakończony
masowymi protestami, był tylko zapowiedzią mocniejszego tąpnięcia gospodarki światowej w
2008 roku. Nie mamy już wątpliwości: nie ma żadnego kryzysu, to jest normalny stan
kapitalizmu.
Błogi sen, w który mamione opowieściami o końcu historii wpadły społeczeństwa Zachodu,
ułatwił pochód tym, którzy mają zapędy do chciwego zagarniania wspólnego bogactwa
ludzkości. Dziś we wszystkich częściach świata ludzie podnoszą głowy. Coraz częściej i
coraz głośniej próbują nas z tego błogiego snu wybudzić.