Bu makale en az iki hakem tarafından incelenmiş ve makalede intihal bulunmadığı teyit edilmiştir.... more Bu makale en az iki hakem tarafından incelenmiş ve makalede intihal bulunmadığı teyit edilmiştir. This article has been reviewed by at least two referees and confirmed to be free of plagiarism. Rus dilinde ödünç kelimelerin, söz varlığı açısından önemi büyüktür. Ödünç kelimeler arasında "türkizm" olarak adlandırılan alıntı grubu, uzun bir süreç içerisinde Türk lehçelerinden Rusçaya aktarılan kelimeleri karşılamaktadır. Bu çalışmada türkizm terimi açıklanmış, Türk-Rus dil ilişkilerinin tarihi ve dönemlerinin kronolojisi belirlenmiş, Rusçadaki Türkçe kökenli kelimelerin anlamsal sınıflandırması yapılmıştır. Araştırmayı yürütmek için Rusça etimolojik ve açıklamalı sözlükleri taranmış, adlar ve sıfatlar üzerine çalışılmıştır. 801 Türkçe kökenli kelime 1) Canlı isimler (insanların isimleri ve takma adları), 2) Cansız isimler (nesnelerin ve yapıların isimleri), 3) Hayvanların ve Bitkilerin isimleri olmak üzere üç gruba ayrılarak sınıflandırılmıştır. İki halk arasındaki yakın kültürel ve toplumsal ilişkilerin dil ilişkilerini etkilediği açıkça görülmektedir. Türkizmler arasında gündelik nesnelerin, yiyeceklerin, giysilerin, kumaşların, coğrafî adların vb. isimlerin öne çıktığı gözlemlenmiştir.
ODÜ Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi (ODÜSOBİAD)
Явление редупликации (слова-повторы, слова-близнецы, редупликация, двойные слова, парные слова), ... more Явление редупликации (слова-повторы, слова-близнецы, редупликация, двойные слова, парные слова), существует во многих языках и является отражением национального колорита культурного наследия людей. Слова-повторы, используемые для усиления экспрессии устной речи, представляют особый интерес в процессе обучения турецких студентов русскому языку. Буквально с начального этапа изучения русского языка турецкие студенты слышат и активно используют такие повторные выражения как ‘чуть-чуть’, ‘да-да’, ‘мало-мало’, ‘много-много’. Содержание повторяющихся слов в русском и турецком языках одинаково, но структура данных образований резко отличается. В разговорном русском языке слова-повторы привлекают внимание учащихся, вызывают интерес и облегчают запоминание слов. Однако структура редупликаций в русском языке совершенно отлична от слов в родном языке студентов. В данном исследовании проводится анализ видов повторных образований в турецком и русском языках с целью детального и понятного изучения...
Uluslararası Dil Edebiyat ve Kültür Araştırmaları Dergisi
В процессе преподавания русского языка как иностранного курс синтаксиса занимает особое место. Фо... more В процессе преподавания русского языка как иностранного курс синтаксиса занимает особое место. Формирование синтаксических конструкций русского языка представляет собой специфический, длительный и трудоемкий процесс для иностранных студентов. Учитывая сложность и обилие материала, синтаксический разбор словосочетаний и предложений в турецких вузах предусмотрен на продвинутом этапе обучения. В данной статье рассматривается один из типов односоставного предложения – безличное предложение. Анализ показывает, что отсутствие активного деятеля в предложении или предложения без подлежащего, а также отсутствие аналогичной формы в турецком языке и редкого использования вызывают у турецкоязычных студентов трудности в восприятии и умении формирования безличных предложений. Важно донести до изучающих русский язык как иностранный особенности употребления безличных предложений, опираясь на грамматическую и семантическую классификации. Кроме этого, приводятся примеры рекомендуемых упражнений, напр...
Eski çağlardan günümüze kadar çok sayıda Türk halkı, çağdaş Rusya topraklarında yaşadı ve yaşamay... more Eski çağlardan günümüze kadar çok sayıda Türk halkı, çağdaş Rusya topraklarında yaşadı ve yaşamaya da devam etmektedir. Türk dilleri, Rusya'daki en kalabalık dil grubunu temsil etmektedir. Rusya'da Türk dilleri üzerine yapılan ilk bilimsel çalışmalar, XVIII. yüzyılda ortaya çıkmaya başlasa da Türkler ve Ruslar arasındaki ilişkinin tarihi, çok eskilere dayanmaktadır. Başlangıçta Türk-Slav daha sonra da Türk-Rus kültürel bağları, IX. yüzyıla kadar dayandırılmaktadır. Sovyet Türkolog N. Baskakov, Türk-Rus ilişkilerini beş tarihî döneme ayırmaktadır. İlk dönem, Kiev Rus zamanını kapsamaktadır. Slavlar ile Kıpçaklar, Avarlar, Hazarlar ve diğer Türk halkları arasındaki sosyal, siyasî ve kültürel ilişkilerin gelişimi bu dönemde meydana gelmiştir. İkinci dönem, Altın Orda dönemidir. Bu dönemde çok sayıda Türkçe kelimenin Rus diline girmesi ile ticari ilişkiler başladı. Bu dönemde giren Türkçe kelimelerin çoğu, iki halk arasındaki yakın ilişkilere işaret eden gündelik yaşamla ilişkilendirilir. Üçüncü dönem ise Osmanlı İmparatorluğu'nun varlığı boyunca Rus beylikleri ve ardından Rus İmparatorluğu ile olan ilişkilerin diplomatik bir karakter kazandığı dönemdir. Dördüncü dönemde XX. yüzyılda Türk-Rus dil ilişkileri, bu konudaki araştırmaların artmasıyla dört temel alanda incelenmeye başlanmıştır: 1) Eski Rus dilinde Türkçe kökenli kelimeler; 2) Çağdaş Rus edebi dilinde Türkçe kökenli kelimeler; 3) Rus lehçelerinde Türkçe kökenli kelimeler; 4) Diğer Slav dillerinde Türkçe kökenli kelimeler. Beşinci dönemde Rusya'da bugün Çağdaş Türkoloji hâlâ bu doğrultuda araştırmalarını sürdürmektedir. Ülkede akademik Türkçe eğitimi veren kurs, merkez ve araştırma enstitülerinin sayısı giderek artmaktadır. Türk dillerinin ve lehçelerinin fonetik sistemlerinin karşılaştırılması, sözlüklerin derlenmesi, Türk dillerinin tarihi gramerinin karşılaştırılması, Türk dillerinin morfolojisi vb. konular çağdaş Türk araştırmacılarının ana çalışma alanlarını oluşturmaktadır. Bu makalede ilk olarak Türk-Rus ilişkilerinin tarih boyunca oluşumu ve gelişimi incelenmiş, sonrasında Rusya'daki Türkoloji çalışmalarının bu oluşumu nasıl etkilediği tespit edilmeye çalışılmıştır. Ayrıca iki ülkedeki kültürel ve bilimsel ilişkilerin hangi dönemlerde birbirlerini nasıl etkilediklerine de yer verilmiştir. Son olarak da Rusya'da ilk Türkoloji kurumlarının ortaya çıkışı; Sankt-Petersburg, Moskova ve Kazan üniversitelerindeki Türk dili kürsülerinin kuruluş tarihleri ve ilk temel alanlarının sınıflandırılışı; Türkolojinin gelişimine katkıda bulunan Rus Türkologlarının isimleri ve bugünkü Rusya'da Türkolojinin gelişimi hakkında bilgi verilmektedir.
10. yuzyilda Hiristiyanligi kabul eden Ruslar icin Bizans imparatorlugu ve Konstantinopol gerek d... more 10. yuzyilda Hiristiyanligi kabul eden Ruslar icin Bizans imparatorlugu ve Konstantinopol gerek dini gerekse kulturel acidan bir merkez olmustur. Ancak 1453’de Bizans imparatorlugunun yikilmasi ve Konstantinopol’un “Istanbul” olmasi ile kultur sehirleri yok olmustur. Bu donemden sonra Rus yazarlar ve sairler gerek gezi notlari gerekse farkli
Eski çağlardan günümüze kadar çok sayıda Türk halkı, çağdaş Rusya topraklarında yaşadı ve yaşamay... more Eski çağlardan günümüze kadar çok sayıda Türk halkı, çağdaş Rusya topraklarında yaşadı ve yaşamaya da devam etmektedir. Türk dilleri, Rusya'daki en kalabalık dil grubunu temsil etmektedir. Rusya'da Türk dilleri üzerine yapılan ilk bilimsel çalışmalar, XVIII. yüzyılda ortaya çıkmaya başlasa da Türkler ve Ruslar arasındaki ilişkinin tarihi, çok eskilere dayanmaktadır. Başlangıçta Türk-Slav daha sonra da Türk-Rus kültürel bağları, IX. yüzyıla kadar dayandırılmaktadır. Sovyet Türkolog N. Baskakov, Türk-Rus ilişkilerini beş tarihî döneme ayırmaktadır. İlk dönem, Kiev Rus zamanını kapsamaktadır. Slavlar ile Kıpçaklar, Avarlar, Hazarlar ve diğer Türk halkları arasındaki sosyal, siyasî ve kültürel ilişkilerin gelişimi bu dönemde meydana gelmiştir. İkinci dönem, Altın Orda dönemidir. Bu dönemde çok sayıda Türkçe kelimenin Rus diline girmesi ile ticari ilişkiler başladı. Bu dönemde giren Türkçe kelimelerin çoğu, iki halk arasındaki yakın ilişkilere işaret eden gündelik yaşamla ilişkilendirilir. Üçüncü dönem ise Osmanlı İmparatorluğu'nun varlığı boyunca Rus beylikleri ve ardından Rus İmparatorluğu ile olan ilişkilerin diplomatik bir karakter kazandığı dönemdir. Dördüncü dönemde XX. yüzyılda Türk-Rus dil ilişkileri, bu konudaki araştırmaların artmasıyla dört temel alanda incelenmeye başlanmıştır: 1) Eski Rus dilinde Türkçe kökenli kelimeler; 2) Çağdaş Rus edebi dilinde Türkçe kökenli kelimeler; 3) Rus lehçelerinde Türkçe kökenli kelimeler; 4) Diğer Slav dillerinde Türkçe kökenli kelimeler. Beşinci dönemde Rusya'da bugün Çağdaş Türkoloji hâlâ bu doğrultuda araştırmalarını sürdürmektedir. Ülkede akademik Türkçe eğitimi veren kurs, merkez ve araştırma enstitülerinin sayısı giderek artmaktadır. Türk dillerinin ve lehçelerinin fonetik sistemlerinin karşılaştırılması, sözlüklerin derlenmesi, Türk dillerinin tarihi gramerinin karşılaştırılması, Türk dillerinin morfolojisi vb. konular çağdaş Türk araştırmacılarının ana çalışma alanlarını oluşturmaktadır. Bu makalede ilk olarak Türk-Rus ilişkilerinin tarih boyunca oluşumu ve gelişimi incelenmiş, sonrasında Rusya'daki Türkoloji çalışmalarının bu oluşumu nasıl etkilediği tespit edilmeye çalışılmıştır. Ayrıca iki ülkedeki kültürel ve bilimsel ilişkilerin hangi dönemlerde birbirlerini nasıl etkilediklerine de yer verilmiştir. Son olarak da Rusya'da ilk Türkoloji kurumlarının ortaya çıkışı; Sankt-Petersburg, Moskova ve Kazan üniversitelerindeki Türk dili kürsülerinin kuruluş tarihleri ve ilk temel alanlarının sınıflandırılışı; Türkolojinin gelişimine katkıda bulunan Rus Türkologlarının isimleri ve bugünkü Rusya'da Türkolojinin gelişimi hakkında bilgi verilmektedir.
Bu makale en az iki hakem tarafından incelenmiş ve makalede intihal bulunmadığı teyit edilmiştir.... more Bu makale en az iki hakem tarafından incelenmiş ve makalede intihal bulunmadığı teyit edilmiştir. This article has been reviewed by at least two referees and confirmed to be free of plagiarism. Rus dilinde ödünç kelimelerin, söz varlığı açısından önemi büyüktür. Ödünç kelimeler arasında "türkizm" olarak adlandırılan alıntı grubu, uzun bir süreç içerisinde Türk lehçelerinden Rusçaya aktarılan kelimeleri karşılamaktadır. Bu çalışmada türkizm terimi açıklanmış, Türk-Rus dil ilişkilerinin tarihi ve dönemlerinin kronolojisi belirlenmiş, Rusçadaki Türkçe kökenli kelimelerin anlamsal sınıflandırması yapılmıştır. Araştırmayı yürütmek için Rusça etimolojik ve açıklamalı sözlükleri taranmış, adlar ve sıfatlar üzerine çalışılmıştır. 801 Türkçe kökenli kelime 1) Canlı isimler (insanların isimleri ve takma adları), 2) Cansız isimler (nesnelerin ve yapıların isimleri), 3) Hayvanların ve Bitkilerin isimleri olmak üzere üç gruba ayrılarak sınıflandırılmıştır. İki halk arasındaki yakın kültürel ve toplumsal ilişkilerin dil ilişkilerini etkilediği açıkça görülmektedir. Türkizmler arasında gündelik nesnelerin, yiyeceklerin, giysilerin, kumaşların, coğrafî adların vb. isimlerin öne çıktığı gözlemlenmiştir.
ODÜ Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi (ODÜSOBİAD)
Явление редупликации (слова-повторы, слова-близнецы, редупликация, двойные слова, парные слова), ... more Явление редупликации (слова-повторы, слова-близнецы, редупликация, двойные слова, парные слова), существует во многих языках и является отражением национального колорита культурного наследия людей. Слова-повторы, используемые для усиления экспрессии устной речи, представляют особый интерес в процессе обучения турецких студентов русскому языку. Буквально с начального этапа изучения русского языка турецкие студенты слышат и активно используют такие повторные выражения как ‘чуть-чуть’, ‘да-да’, ‘мало-мало’, ‘много-много’. Содержание повторяющихся слов в русском и турецком языках одинаково, но структура данных образований резко отличается. В разговорном русском языке слова-повторы привлекают внимание учащихся, вызывают интерес и облегчают запоминание слов. Однако структура редупликаций в русском языке совершенно отлична от слов в родном языке студентов. В данном исследовании проводится анализ видов повторных образований в турецком и русском языках с целью детального и понятного изучения...
Uluslararası Dil Edebiyat ve Kültür Araştırmaları Dergisi
В процессе преподавания русского языка как иностранного курс синтаксиса занимает особое место. Фо... more В процессе преподавания русского языка как иностранного курс синтаксиса занимает особое место. Формирование синтаксических конструкций русского языка представляет собой специфический, длительный и трудоемкий процесс для иностранных студентов. Учитывая сложность и обилие материала, синтаксический разбор словосочетаний и предложений в турецких вузах предусмотрен на продвинутом этапе обучения. В данной статье рассматривается один из типов односоставного предложения – безличное предложение. Анализ показывает, что отсутствие активного деятеля в предложении или предложения без подлежащего, а также отсутствие аналогичной формы в турецком языке и редкого использования вызывают у турецкоязычных студентов трудности в восприятии и умении формирования безличных предложений. Важно донести до изучающих русский язык как иностранный особенности употребления безличных предложений, опираясь на грамматическую и семантическую классификации. Кроме этого, приводятся примеры рекомендуемых упражнений, напр...
Eski çağlardan günümüze kadar çok sayıda Türk halkı, çağdaş Rusya topraklarında yaşadı ve yaşamay... more Eski çağlardan günümüze kadar çok sayıda Türk halkı, çağdaş Rusya topraklarında yaşadı ve yaşamaya da devam etmektedir. Türk dilleri, Rusya'daki en kalabalık dil grubunu temsil etmektedir. Rusya'da Türk dilleri üzerine yapılan ilk bilimsel çalışmalar, XVIII. yüzyılda ortaya çıkmaya başlasa da Türkler ve Ruslar arasındaki ilişkinin tarihi, çok eskilere dayanmaktadır. Başlangıçta Türk-Slav daha sonra da Türk-Rus kültürel bağları, IX. yüzyıla kadar dayandırılmaktadır. Sovyet Türkolog N. Baskakov, Türk-Rus ilişkilerini beş tarihî döneme ayırmaktadır. İlk dönem, Kiev Rus zamanını kapsamaktadır. Slavlar ile Kıpçaklar, Avarlar, Hazarlar ve diğer Türk halkları arasındaki sosyal, siyasî ve kültürel ilişkilerin gelişimi bu dönemde meydana gelmiştir. İkinci dönem, Altın Orda dönemidir. Bu dönemde çok sayıda Türkçe kelimenin Rus diline girmesi ile ticari ilişkiler başladı. Bu dönemde giren Türkçe kelimelerin çoğu, iki halk arasındaki yakın ilişkilere işaret eden gündelik yaşamla ilişkilendirilir. Üçüncü dönem ise Osmanlı İmparatorluğu'nun varlığı boyunca Rus beylikleri ve ardından Rus İmparatorluğu ile olan ilişkilerin diplomatik bir karakter kazandığı dönemdir. Dördüncü dönemde XX. yüzyılda Türk-Rus dil ilişkileri, bu konudaki araştırmaların artmasıyla dört temel alanda incelenmeye başlanmıştır: 1) Eski Rus dilinde Türkçe kökenli kelimeler; 2) Çağdaş Rus edebi dilinde Türkçe kökenli kelimeler; 3) Rus lehçelerinde Türkçe kökenli kelimeler; 4) Diğer Slav dillerinde Türkçe kökenli kelimeler. Beşinci dönemde Rusya'da bugün Çağdaş Türkoloji hâlâ bu doğrultuda araştırmalarını sürdürmektedir. Ülkede akademik Türkçe eğitimi veren kurs, merkez ve araştırma enstitülerinin sayısı giderek artmaktadır. Türk dillerinin ve lehçelerinin fonetik sistemlerinin karşılaştırılması, sözlüklerin derlenmesi, Türk dillerinin tarihi gramerinin karşılaştırılması, Türk dillerinin morfolojisi vb. konular çağdaş Türk araştırmacılarının ana çalışma alanlarını oluşturmaktadır. Bu makalede ilk olarak Türk-Rus ilişkilerinin tarih boyunca oluşumu ve gelişimi incelenmiş, sonrasında Rusya'daki Türkoloji çalışmalarının bu oluşumu nasıl etkilediği tespit edilmeye çalışılmıştır. Ayrıca iki ülkedeki kültürel ve bilimsel ilişkilerin hangi dönemlerde birbirlerini nasıl etkilediklerine de yer verilmiştir. Son olarak da Rusya'da ilk Türkoloji kurumlarının ortaya çıkışı; Sankt-Petersburg, Moskova ve Kazan üniversitelerindeki Türk dili kürsülerinin kuruluş tarihleri ve ilk temel alanlarının sınıflandırılışı; Türkolojinin gelişimine katkıda bulunan Rus Türkologlarının isimleri ve bugünkü Rusya'da Türkolojinin gelişimi hakkında bilgi verilmektedir.
10. yuzyilda Hiristiyanligi kabul eden Ruslar icin Bizans imparatorlugu ve Konstantinopol gerek d... more 10. yuzyilda Hiristiyanligi kabul eden Ruslar icin Bizans imparatorlugu ve Konstantinopol gerek dini gerekse kulturel acidan bir merkez olmustur. Ancak 1453’de Bizans imparatorlugunun yikilmasi ve Konstantinopol’un “Istanbul” olmasi ile kultur sehirleri yok olmustur. Bu donemden sonra Rus yazarlar ve sairler gerek gezi notlari gerekse farkli
Eski çağlardan günümüze kadar çok sayıda Türk halkı, çağdaş Rusya topraklarında yaşadı ve yaşamay... more Eski çağlardan günümüze kadar çok sayıda Türk halkı, çağdaş Rusya topraklarında yaşadı ve yaşamaya da devam etmektedir. Türk dilleri, Rusya'daki en kalabalık dil grubunu temsil etmektedir. Rusya'da Türk dilleri üzerine yapılan ilk bilimsel çalışmalar, XVIII. yüzyılda ortaya çıkmaya başlasa da Türkler ve Ruslar arasındaki ilişkinin tarihi, çok eskilere dayanmaktadır. Başlangıçta Türk-Slav daha sonra da Türk-Rus kültürel bağları, IX. yüzyıla kadar dayandırılmaktadır. Sovyet Türkolog N. Baskakov, Türk-Rus ilişkilerini beş tarihî döneme ayırmaktadır. İlk dönem, Kiev Rus zamanını kapsamaktadır. Slavlar ile Kıpçaklar, Avarlar, Hazarlar ve diğer Türk halkları arasındaki sosyal, siyasî ve kültürel ilişkilerin gelişimi bu dönemde meydana gelmiştir. İkinci dönem, Altın Orda dönemidir. Bu dönemde çok sayıda Türkçe kelimenin Rus diline girmesi ile ticari ilişkiler başladı. Bu dönemde giren Türkçe kelimelerin çoğu, iki halk arasındaki yakın ilişkilere işaret eden gündelik yaşamla ilişkilendirilir. Üçüncü dönem ise Osmanlı İmparatorluğu'nun varlığı boyunca Rus beylikleri ve ardından Rus İmparatorluğu ile olan ilişkilerin diplomatik bir karakter kazandığı dönemdir. Dördüncü dönemde XX. yüzyılda Türk-Rus dil ilişkileri, bu konudaki araştırmaların artmasıyla dört temel alanda incelenmeye başlanmıştır: 1) Eski Rus dilinde Türkçe kökenli kelimeler; 2) Çağdaş Rus edebi dilinde Türkçe kökenli kelimeler; 3) Rus lehçelerinde Türkçe kökenli kelimeler; 4) Diğer Slav dillerinde Türkçe kökenli kelimeler. Beşinci dönemde Rusya'da bugün Çağdaş Türkoloji hâlâ bu doğrultuda araştırmalarını sürdürmektedir. Ülkede akademik Türkçe eğitimi veren kurs, merkez ve araştırma enstitülerinin sayısı giderek artmaktadır. Türk dillerinin ve lehçelerinin fonetik sistemlerinin karşılaştırılması, sözlüklerin derlenmesi, Türk dillerinin tarihi gramerinin karşılaştırılması, Türk dillerinin morfolojisi vb. konular çağdaş Türk araştırmacılarının ana çalışma alanlarını oluşturmaktadır. Bu makalede ilk olarak Türk-Rus ilişkilerinin tarih boyunca oluşumu ve gelişimi incelenmiş, sonrasında Rusya'daki Türkoloji çalışmalarının bu oluşumu nasıl etkilediği tespit edilmeye çalışılmıştır. Ayrıca iki ülkedeki kültürel ve bilimsel ilişkilerin hangi dönemlerde birbirlerini nasıl etkilediklerine de yer verilmiştir. Son olarak da Rusya'da ilk Türkoloji kurumlarının ortaya çıkışı; Sankt-Petersburg, Moskova ve Kazan üniversitelerindeki Türk dili kürsülerinin kuruluş tarihleri ve ilk temel alanlarının sınıflandırılışı; Türkolojinin gelişimine katkıda bulunan Rus Türkologlarının isimleri ve bugünkü Rusya'da Türkolojinin gelişimi hakkında bilgi verilmektedir.
Uploads
Papers by Renata Aktaş