Afyon Kocatepe University | History of İslam

Özet: Bu makalede XIX. yüzyıl Osmanlı Devleti ile Hokand Hanlığı arasındaki münasebetler ele alınmaya çalışılmış ve bu çerçevede taraflar arasındaki münasebetlerin niteliği dinî saiklerin etkisiyle siyasi, askerî, sınai gibi daha pek çok... more

İslâm Araştırmaları Dergisi, 29 (2013): 150-153 Emevî Devleti'nin Dönüm Noktası ve Abdülmelik b. Mervân (65-86/685-705), Fatih Erkoçoğlu, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı,, 2011, 576 s. Değerlendiren: Abdulkadir MACİT* Araştırmasını Ankara... more

XVI. asırda Anadolu Beylerbeyliği’nin merkezi Kütahya’nın önde gelen müderrislerinden olan Ahterî mahlaslı Muslihiddîn Mustafa Efendi, temel İslam ilimlerinin hemen hemen her branşında telif ettiği eserlerinin çokluğu ile ön plana çıkan... more

XVI. asırda Anadolu Beylerbeyliği’nin merkezi Kütahya’nın önde gelen müderrislerinden olan Ahterî mahlaslı Muslihiddîn Mustafa Efendi, temel İslam ilimlerinin hemen hemen her branşında telif ettiği eserlerinin çokluğu ile ön plana çıkan bir âlimdir. Ahterî’nin bu çalışma ile gün yüzüne çıkan eserlerinden birisi Tarih adlı kitabıdır. Bu eser, esasen Hz. Âdem’den Hz. Muhammed’e kadar olan peygamberleri, Siyer-i Nebi’yi, Hulefâ-i Râşidin’i, Ehli Beyt’i ve dört mezhep imamını konu edinmektedir. Ahterî bu konuları Hakikat-i Muhammediyye’yi mütemerkiz bir şekilde kurgulama ve yorumlama şeklinde bir usûl geliştirerek derlemiş ve bu sayede İslam Tarihi ve Siyer’e yeni bir pencere açmış bulunmaktadır. Burada, konumuza ışık tutması için şu kadarını söylememiz kâfidir: Ahterî, bu eserini bir cihetten Hz. Peygamber’e duyduğu derin muhabbetin bir tezahürü ve O’nun şefaatine mazhar olmak arzusu; diğer cihetten ise Şii/Râfizî grupların Hz. Peygamber’in eşlerine, Ehli Beyt’ine, ashabına- ki bunlar arasında özellikle Hulefa-i Raşidin’e- ve bunların yollarından giden müctehid mezhep imamlarına yönelik fikirlerine karşı ehl-i sünnet ve’l-cemaat çizgisinin muhafazasını sağlamak maksadıyla kaleme almıştır. Tabi bunu söylerken belli konularda İsrailiyyat’a kaçan rivayetleri kaynak göstermesi ve nesl-i pâkîyi aşırı tazim ve yüceltme içerisinde sunması, söz konusu eserin tarafımızdan ciddi ilmi tetkikten geçirilmesini zaruri hale getirmiştir. Ancak şu hususun altını çizerek vurgulayalım ki, “Hakikat-i Muhammediyye çerçevesinde tarihi kurgulamak ve yorumlamak” şeklinde hülasa edebileceğimiz bir usûl geliştiren Ahterî, İslam tarihçileri için üzerinde durulması gereken önemli bir alan açmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Ahterî, Tarih-i Ahterî, Hakikat-i Muhammediyye, Nesl-i Pâkî, Siyer

Abstract
Muslihiddin Mustafa Efendi, also known as Ahterî, who was one of the most prominent scholars from the center of Anatolian Governance in the 16th century – Kütahya, was born in Afyonkarahisar. He had a great knowledge and compiled a lot of work in almost every field of Islamic science. He dealt with the journey of human being and non-human beings creations in his book –Tarih. In this book, he fictionalised and interpreted the common source of those all creatures as suitable to Hakikat-i Muhammediyye. He opened a new perspective into Islamic History and Seerah of the Prophet (pbuh). From this perspective, students of knowledge will have an opportunity to get different views from the broad field of Islamic History and Seerah. Ahteri interpreted common substance of non-human beings in his work, which discussed the creation of non-human beings in detail, by same methodology. He wrote his book as appearance of his deepest love to the Prophet (pbuh) and desire for the Prophet’s intercession (shafaa’ah). He also aimed at protection of the way of Ahlus Sunnah wal Jamaah against Shia interpretation of Seerah regarding the Prophet’s wives, his pure descendants and his companions. On the other hand, further scientific examination and detailed critic was needed to understand the book because the fact that he cited some narratives that are close Israelites sources (israiliyat) and present pure descendants with over honored and dignity. However, it must be emphasized that Ahteri opened an important area for İslamic Historians to work on through a methodology that we can called “Building and interpreting history in terms of Hakikat-i Muhammediye”.
Key Words: Ahterî, History of Ahterî, Hakîkat-i Muhammediyye, Nesl-i Pâkî, Seerah

: In the 16th century, Transoxiana (The Land across the Oxus) and its environs went through a period of religious mysticism associated with political life. The Uzbeks who were under khanate of Shaibanids (906-1007 / 1500-1599) had firm... more

Son iki asırdır dünyaya egemen olan modernizm iktisadi, siyasi ve içtimai eşitsizlikler üretmekte; insanlığın ihtiyaç duyduğu adaleti getirmek bir yana zulmün ve ifsadın temelini oluşturmaktadır. Bu temel ile birlikte Batılılar, İslam... more

Son iki asırdır dünyaya egemen olan modernizm iktisadi, siyasi ve içtimai eşitsizlikler üretmekte; insanlığın ihtiyaç duyduğu adaleti getirmek bir yana zulmün ve ifsadın temelini oluşturmaktadır. Bu temel ile birlikte Batılılar, İslam dünyasının tahrifatı ve ardından işgali neticesinde modernitenin unsurları olan hümanist, rasyonel, sekülarist, ilerlemeci ve pozitif bilim anlayışını İslâm dünyasına zerk etmişlerdir. Bütün bunlardan dolayı Müslümanlar birkaç asırdır bir aşağılık kompleksi ve özgüven problemi içinde yaşamaktadır. Modernitenin insanlığa verdiği bu zararlar Müslümanların ilmî sahadan geri çekilmesiyle de katlanarak artmaktadır. Bu artışı durdurmak için insanlığın modernite ile birlikte kopardığı hakikatlere yeniden bir dönüş gerekmektedir. Sorunun çözümü için öncelikle insanlık tarihinde 800 yıl büyük bir rol oynayan bir medeniyetin mensubu olan insanların, bütün bunların nasıl olduğunu ortaya koyması ve bu medeniyeti geliştiren bilginleri, ekolleri ve süreçleri bilmeleri gerekmektedir. Bunun için eğitim ve kültür algısında eğitim kurumlarında verilenlerden daha öte makro bir anlayış geliştirmek zorunluluğu bulunmaktadır. Eğitimden kastedilen salt sistematik örgün bir talim değil, zihniyetlerin her yaşta ıslah edilmesi ve modernitenin ifsadına maruz bırakılmamasıdır. Geçerli bir ilmî perspektif için çağın ilmî gelişmelerini de takip etmek gerekmektedir. Elbette bu yapılırken ne moderniteye göre (muhafazakâr modernleşme çabaları) ne onun için (batıcı modernleşme çabaları) ne de ona karşı (muhafazakâr çabalar) tavır içine girmeden İslam'da özgün olanı ortaya koyabilir, ayrıca modern olan da kullanılabilir ise modernitenin ifsadı izale edilmiş olacaktır. Zira Müslümanlar uygarlık kurduklarında kendilerinden önceki bütün tecrübelerden faydalandılar. Kendilerini onlara göre veya karşı durmak zorunda konumlandırmadılar. O süreçte dünya toplumlarından bilinçli olarak beslendiklerini kavramamız gerekmektedir.

Abdulkadir MACİT * XVI. asırda Anadolu Beylerbeyliği'nin merkezi Kütahya'nın önde gelen müderrislerinden olan Ahterî mahlaslı Muslihiddîn Mustafa Efendi, temel İslam ilimlerinin hemen hemen her branşında telif ettiği eserlerinin çokluğu... more

Bookmark
Download
- by Abdulkadir MACİT
- •
- 2
  Islamic History, Siyer

Mıllı Gorus is the most significant asset that manifests Necmettin Erbakan's contribution to modern Islamic thought, as he remains among prominent Muslim leaders of the last century. In fact, Mıllı Gorus, a work that combines intellectual... more

Bookmark
Download
- by Abdulkadir MACİT
- •
- 2
  Islam, Turkish Studies

After the death of Prophet Muhammad (p.b.u.h), one of the most significant debated topics of Muslims was the institution of caliphate. This institution caused crucial argumentations through the ages from Abu Bakr to Abd-al-Majid who was... more

After the death of Prophet Muhammad (p.b.u.h), one of the most significant debated topics of Muslims was the institution of caliphate. This institution caused crucial argumentations through the ages from Abu Bakr to Abd-al-Majid who was the hundreth khalifa. Some prominent issues in that regard as follows: How khalifa comes to power, who becomes khalifa, whether he is descended from Quraysh or not, which kind of traits khalifa should have, and how khalifa should behave in certain circumstances. While these arguments were going on, caliphate was maintained based on the reign under some certain dynasties' responsibilities after the Rashidun (rightly guided) Caliphs. Umayyads, Abbasids and Ottoman Dynasties were the most well-known ones of these dynasties. Throughout history, even though caliphate passed in one another's hands among aforementioned dynasties, none of them did attempt to abolish this position. However, Turkish Muslims who became defeated with European occupation of non-western territories decided to abolish caliphate for the sake of modernization activities within the period of transition from imperialism to nation state. This decision brought about a trauma, which was much more critical than former argumentation around the position in Muslim world. Many congresses were organized in Islamic world in order to recover from this trauma. While this kind of quests were continuing, Muhammad Hamīdullah proposed "High Caliphate Council" in relation to rearrangement of caliphate in accordance with the conditions of Islamic countries. This proposal offers an applicable model to today's modern nation states by establishing unity among them and leaving aside their conflicts and differences. This proposal offers a resolution of much-discussed matters of the position within the limits of principals. It also draws attention by showing a possibility of Islamic union in contemporary Islamic thought. Summary: The matters of who undertakes the management of societies, how rulers come to power and in what manners the rulers maintain the management have been discussed throughout history. It is seen that rulers adopted kingdom as regime before the period of the Prophet Muhammad (p.b.u.h). There was also two-person management. The discussions about this matter were also seen around khalifas who were the rulers of Muslims after the death of Prophet Muhammad (p.b.u.h). Some debated issues in that regards as follows: Who becomes khalifa, how he is elected, which traits he should possess, and so on. Caliphate continued its existence despite the discussions until the first quarter of the 14th Hijra era. Abolition of caliphate was a trauma for Muslims undoubtedly. From Anatolia to Egypt and from India to the Balkans, many attempts were carried out to recover from this trauma. However, this matter was oversimplified in the conditions of that period since it became a topic which was hushed over in just congresses and conventions.

Bookmark
Download
- by Abdulkadir MACİT
- •
- 5
  History, Art, History of Islam, History of Caliphates

Osmanli Devleti’nin tarih sahnesinden cek(tir)ilmesinin sancilarinin hissedildigi Anadolu cografyasinda bu surecte yasanan krizlerden mustagni kalamayan sehirlerden birisi olan Gaziantep, kendi manevi ve ilmi dinamikleri ile bu krizden... more

Bookmark
Download
- by Abdulkadir MACİT and +1
  Fatih Durgun
- •

Beşer yet, arz üzer nde küçük gruplardan karmaşık toplumlara doğru b r sey r tak p etm şt r. Beşer yet n bu tar hî sürec n lah kaynaklı peygamber öğret ler n n rehberl k ett ğ d key eksen le beşer aklının ve yetenekler n n yoğurup şek... more

Maqolada, Qo‘qon xonligi (1709-1876) va Xitoyning Ching imperiyasi (1644-1911) o‘rtasidagi o‘zaro aloqalar, jumladan, 1832 yil 13 yanvardagi shartnomasi tahlili berilgan. Sharqiy Turkistonda yuz bergan Jahongirxo‘ja qo‘zg‘oloni... more

Bookmark
Download
- by Mirkomil Mirmaqsudov and +2
  Dr. Zebiniso Kamalova
  Abdulkadir MACİT
- •
- 2
  History of Central Asia, Uyghur History

Son iki asırdır dünyaya egemen olan modernizm iktisadi, siyasi ve içtimai eşitsizlikler üretmekte; insanlığın ihtiyaç duyduğu adaleti getirmek bir yana zulmün ve ifsadın temelini oluşturmaktadır. Bu temel ile birlikte Batılılar, İslam... more

Son iki asırdır dünyaya egemen olan modernizm iktisadi, siyasi ve içtimai eşitsizlikler üretmekte; insanlığın ihtiyaç duyduğu adaleti getirmek bir yana zulmün ve ifsadın temelini oluşturmaktadır. Bu temel ile birlikte Batılılar, İslam dünyasının tahrifatı ve ardından işgali neticesinde modernitenin unsurları olan hümanist, rasyonel, sekülarist, ilerlemeci ve pozitif bilim anlayışını İslâm dünyasına zerk etmişlerdir. Bütün bunlardan dolayı Müslümanlar birkaç asırdır bir aşağılık kompleksi ve özgüven problemi içinde yaşamaktadır. Modernitenin insanlığa verdiği bu zararlar Müslümanların ilmî sahadan geri çekilmesiyle de katlanarak artmaktadır. Bu artışı durdurmak için insanlığın modernite ile birlikte kopardığı hakikatlere yeniden bir dönüş gerekmektedir. Sorunun çözümü için öncelikle insanlık tarihinde 800 yıl büyük bir rol oynayan bir medeniyetin mensubu olan insanların, bütün bunların nasıl olduğunu ortaya koyması ve bu medeniyeti geliştiren bilginleri, ekolleri ve süreçleri bilmeleri gerekmektedir. Bunun için eğitim ve kültür algısında eğitim kurumlarında verilenlerden daha öte makro bir anlayış geliştirmek zorunluluğu bulunmaktadır. Eğitimden kastedilen salt sistematik örgün bir talim değil, zihniyetlerin her yaşta ıslah edilmesi ve modernitenin ifsadına maruz bırakılmamasıdır. Geçerli bir ilmî perspektif için çağın ilmî gelişmelerini de takip etmek gerekmektedir. Elbette bu yapılırken ne moderniteye göre (muhafazakâr modernleşme çabaları) ne onun için (batıcı modernleşme çabaları) ne de ona karşı (muhafazakâr çabalar) tavır içine girmeden İslam'da özgün olanı ortaya koyabilir, ayrıca modern olan da kullanılabilir ise modernitenin ifsadı izale edilmiş olacaktır. Zira Müslümanlar uygarlık kurduklarında kendilerinden önceki bütün tecrübelerden faydalandılar. Kendilerini onlara göre veya karşı durmak zorunda konumlandırmadılar. O süreçte dünya toplumlarından bilinçli olarak beslendiklerini kavramamız gerekmektedir.

Bookmark
Download
- by Abdulkadir MACİT
- •
- 2
  Humanities, Political Science

Mıllı Gorus is the most significant asset that manifests Necmettin Erbakan's contribution to modern Islamic thought, as he remains among prominent Muslim leaders of the last century. In fact, Mıllı Gorus, a work that combines intellectual... more

Bookmark
Download
- by Abdulkadir MACİT
- •
- 3
  Sociology, Islam, Turkish Studies

içinde mutasavvıflarla sıkı bir etkileşim halinde bulundukları görülmektedir. Bu etkileşim ilk zamanlar Ahmed Yesevî sonraları ise ağırlıklı olarak Nakşibendî şeyhi Hoca Ubeydullah Ahrar (ö. 895/1490) ve müridleri mihverinde... more

Bookmark
Download
- by Abdulkadir MACİT
- •
- 6
  Philosophy, Humanities, Art, Islamic History

Osmanlı Devleti'nin tarih sahnesinden çek(tir)ilmesinin sancılarının hissedildiği Anadolu coğrafyasında bu süreçte yaşanan krizlerden müstağni kalamayan şehirlerden birisi olan Gaziantep, kendi manevi ve ilmi dinamikleri ile bu krizden... more

Beşer yet, arz üzer nde küçük gruplardan karmaşık toplumlara doğru b r sey r tak p etm şt r. Beşer yet n bu tar hî sürec n lah kaynaklı peygamber öğret ler n n rehberl k ett ğ d key eksen le beşer aklının ve yetenekler n n yoğurup şek... more

History of İslam

Log In