Geography

Dinar County which is the subject of research depends on Afyonkarahisar province. While Dinar is located in the southwest of Afyonkarahisar province, it is located in the North of Denizli province. After Efes, Dinar was one of the big settlements in antique agent accommodated population as over 300.000. However, with the changes of geography' roles, its population started to decrease more and more and the population as approximately 50.000 at present. The aim of this study is to emphasize or indicate the effects of slope, exposure, elevation, geology and geomorphological characters or features over settlements area within the boundary of Dinar County. The center of Dinar province which was founded or builded on a fertile plain, was usually exposed to earthquake disasters throughout history. 94 people dead and also the people which were more than 200, injured in an earthquake whose Richter scale is 5,9 in an active fault zone which is NW-SE strike on 1th October 1995. 4340 buildings were damaged heavily, 3712 buildings were damaged moderately and 6104 buildings were damaged slightly in the earthquake. Dinar's Geography, the selection settlement's location, foundation and development have important roles particularly in terms of risk and advantages and fairly they determine the future of Dinar. In this study, the relations among basic parameters of geomorphology such as slope, expose, elevation and settlements on Numerical Elevation Model of Dinar County have been analysed by using Geographical Information Systems. The location of 66 settlements in the center of Dinar county have been analysed by using " Extract Values to Point " function in ArcGIS (10.2) in term of slope, expose, elevation, geological and geomorphological characters. These characters are divided into attribute or feature classes in themselves. In Dinar County a serious and clear relation among physical geographical conditions, the foundation and development of settlements, the development potential and natural disaster risk is seen.
Key words: Dinar, Geomorphology, Settlement area selection, Geographical Information Systems (GIS).

Araştırmaya konu olan Dinar ilçesi Afyonkarahisar iline bağlı, ilin güneybatısında, Denizli ili kuzeyinde yer almaktadır. Dinar, antik dönemde Efes’ten sonra bölgenin büyük yerleşme merkezlerinden biri olup üçyüzbinden fazla nüfus barındırmıştır. Ancak, coğrafyanın rolünün değişmesi ile birlikte bu nüfus azalarak günümüzde elli binlere gerilemiştir. Bu çalışmanın amacı, Dinar ilçesi sınırları içinde eğim, bakı, yükselti, jeoloji ve jeomorfoloji özelliklerinin yerleşim alanları üzerindeki etkilerini ortaya koymaktır. 
Verimli ova üzerine kurulan merkez tarihsel dönemlerde sık sık deprem afetlerine maruz kalmıştır. KB-GD doğrultulu, aktif Dinar fayı üzerinde geçmişte yıkıcı depremler oluşmuş, en son 1 Ekim 1995’te 5,9 büyüklüğündeki depremde 94 kişi hayatını kaybetmiş 200 den fazla kişi yaralanmıştır. 4340 bina ağır hasar, 3712 bina orta derecede ve 6104 binada hafif derecede hasar görmüştür.
Dinar’ın coğrafyası, yerleşimlerin yer seçimi, kuruluşu ve gelişmesi, riskleri ve avantajları açısından önemli rol oynamakta, adeta geleceğini belirlemektedir.
Bu çalışmada, Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ile Dinar İlçesi’ne ait Sayısal Yükseklik Modeli (SYM) üzerinden jeomorfolojinin temel parametrelerinden eğim, bakı, yükseklik ile yerleşmeler arasındaki ilişkiler değerlendirilmiştir. Dinar İlçesinde bulunan 66 yerleşim merkezinin bulunduğu konumların eğim, bakı, yükselti, jeoloji ve jeomorfoloji özellikleri ArcGIS (10,2) yazılımında bulunan ”Extract Values to Points“ fonksiyonu kullanılarak belirlenmiştir. Bu özellikler kendi içerisinde öznitelik sınıflarına ayrılmıştır. Dinar İlçesinde fiziki coğrafya şartları ile yerleşimlerin kuruluşu ve gelişmesi, gelişme potansiyelleri ve doğal afet riskleri arasında sıkı bir ilişki olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Dinar, Jeomorfoloji, Yerleşme alanı seçimi, Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS).

Arazi kullanımı, insan-doğal ortam ilişkilerinin en önemli göstergesi durumundadır. Araziden yararlanma çalışmaları, günümüzde giderek artan ve önem arz eden bir hal almıştır. Günümüzde arazi kullanımı ile ilgili yapılan güncel çalışmalarda CBS (Coğrafi Bilgi Sistemleri) ve Uzaktan Algılama teknikleri en yaygın kullanılan ve en geçerli yöntemlerin başında gelmektedir. Ülkemizi doğal afet boyutunda ilgilendiren önemli bir sorun da depremdir. Afyonkarahisar Dinar şehri tarihsel dönemlerde sık sık deprem afetlerine maruz kalmıştır. KB-GD doğrultulu Dinar aktif fayı üzerinde 1 aEkim 1995'te 5.9 büyüklüğünde bir depremde 94 kişi hayatını kaybetmiş yüzlerce bina farklı derecelerde hasar görmüştür. Deprem sonrası, Dinar ilçe merkezi başta olmak üzere yörenin arazi kullanımı ve planlamasında önemli değişiklikler meydana gelmiştir. Dinar ilçesi ve yakın çevresinin 1995 ve 2015 yılları arasındaki arazi kullanımındaki değişiklikleri CBS ortamında, uzaktan algılama teknikleri kullanılarak üretilen 1995 ve 2015 yıllarına ait arazi kullanım şekilleri karşılaştırılmıştır. Dinar depremi sonrasında, arazi kullanımının 20 yıl içerisinde nasıl bir değişim gösterdiği ortaya konulmuştur.Dinar şehri ve yakın çevresinde tarım alanları ve çorak araziler azalırken, orman alanları ve yerleşim alanları artmaktadır. Kullanılmayan alanlar 19 km 2 , tarım alanları ise 8 km 2 azalmıştır. Yerleşim alanları 5 km 2 , orman alanları ise 21 km 2 artmıştır. Sulak alanlar da ise önemli bir değişiklik olmamıştır. Dinar ilçe merkezinin 1995'ten 2015 yılına nüfusunda artış görülmezken, yerleşim alanlarının artması ilginçtir. 1995 Depremi sonrasında meskenlerin gerek kat sayısı, gerekse yer seçimi daha planlı şekilde yapılmıştır. Konutlarda kat sayısı deprem öncesinde dikeye öncelikli iken, deprem sonrasında daha çok yatay şekilde yayılmıştır. Ancak, yerleşim alanları tarım alanlarını işgal etmiş ve genişlemiş, tarım alanları da azalmıştır. İlçe merkezinin güneyinde 1995 yılında tarım arazisi olarak kullanılan birçok alan ekilip-biçilmediği için 2015 yılında kullanılmayan arazi sınıfına dâhil olmuştur. Tarım alanlarının kullanılmaması da bölgeden dışarıya göç olduğuna işaret etmektedir. Anahtar Kelimeler; Dinar, uzaktan algılama, CBS, deprem, arazi kullanımı. Abstract: Land use is the most important parameter in terms of the relation between human and natural environment. The studies of benefiting from the land is becoming important more and more at present. GIS and Remote Sensing are the most common and acceptable methods in relation to the other methods in actual studies which are made about land use at present. Earthquake which is concerned about our country as a natural disaster, is also an important problem. Dinar city of Afyonkarahisar was usually exposed to earthquake disasters throughout history. 94 people dead in an earthquake whose Richter scala is 5.9 in an active fault zone which is NW-SE strike on 1th October 1995. Hundreds of buildings were damaged in different scales. After earthquake, important changes occurred in land use and planning of the area and particularly of the center of Dinar county. The changes in land use of Dinar county and its near abroad between the years 1995 and 2015, and land use forms which are produced by using remote sensing methods in GIS context between the years 1995 and 2015, have been compared. After Dinar earthquake, it is exerted how land use changed within the 20 years.While agricultural are and barren lands are decreasing, forest and settlements area are increasing in Dinar City and its near abroad. Barren area decreased as 19 km 2 and agricultural area decreased as 8 km 2. Settlements area increased as5km 2 and forest area increased as 21 km 2. There are no any changes in wetlands. While the population of the center of Dinar County weren't increasing from 1995 to 2015, it is interesting that settlement areas increased. After the earthquake in 1995, floor number and location selections of dwellings have been made planned. Floor number in dwellings inclined to vertical before earthquake. However, after the earthquake, flor number inclined to horizontal. But settlement areas occupied the agricultural area and it is expanded. So agricultural area decreased. Many area in the South of the center of county were used as agricultural area in 1995. Because of the fact that these agricultural area were not cultivated, these area were included to barren land or area classification in 2015.

ÖZET Giderek artan nüfus ile birlikte tarım alanlarından daha fazla ürün alma talebi de artmaktadır. Teknolojinin ve iş makinelerinin gelişmesi her türlü inşaat çalışmasını kolaylaştırmaktadır. Küresel ısınma ve suya olan talepteki artış, baraj, gölet, tünel ve sulama yapılarında artışı da beraberinde getirmiştir. Türkiye'de, dağlık alanlardaki akarsular ve vadileri ile ova tabanları ve gerisindeki vadilerde gölet yapımına uygun araziler bulunmaktadır. Tüm bu coğrafi özellikler son yıllarda hemen hemen her bölgede su yapıları inşaatının artmasına yol açmıştır. Afyonkarahisar ili Dinar ilçesi sınırları içinde kalan Çağlayan deresi önünde Dombay ovasının bir bölümü sulama suyuna ihtiyaç duymaktadır. Dere yatağı ve ova taşkın olaylarına maruz kalmaktadır. Bu sorunun çözümüne yönelik olarak gölet yapımı planlanmış, göletinin yapımı 2016 yılında tamamlanmış, ancak 2017 yılında gölette su tutulmaya başlanmıştır. Gölet havzasında yoğun kütle hareketleri meydana gelmekte, sınırlı gölalanı siltasyona maruz kalmaktadır. Gölet alanının jeomorfolojik özelliklerinin ele alındığı bu çalışmada göletin faydaları, gölet ile ilgili coğrafi çerçevedeki olumsuzluklar jeomorfolojik açıdan değerlendirilmiştir. ABSTRACT Demanding more products from cultivated area has been increasing more and more with growing population. The development of technology and heavy equipment facilitate every types of building workings. Global Warming and increasing water necessity cause the increases in dam, pond and tunnel constructions. Suitable lands exist in rivers, valleys and plain base in mountainous area in Turkey. All these geographical features have caused the increases of dam buildings in nearly every region of Turkey. A part of Dombay Plain in front of Caglayan stream which is within the boundaries of Dinar county in Afyonkarahisar province, need irrigation water. Stream bed and plain are exposed to flood events. The contruction of pond has planned for solving this problem and the building of pond completed in 2016 The process of water retention has just started in pond in 2017. Intense mass movement in pond base has taken placed, limited lake area is exposed to siltation. Geomorphological features of pond area in this study where the are under debate, the advantages of the pond and disadvantages about pond in Geographical framework will be analysed or evaluated in geomorphological framework.

ÖZET İnsan ile doğal ortam arasındaki ilişkilerin en önemli göstergesi arazi kullanımıdır. Doğal ortam şartları, jeomorfolojik özellikleri ve insan faaliyetlerini doğrudan etkilemektedir. Bu çalışmada, CBS (Coğrafi Bilgi Sistemleri) yazılımı olan ArcGIS (10.3) kullanılarak, Dinar İlçesi'nin arazi kullanımı haritaları oluşturulmuştur. Arazi gözlemleri ve görüntülerin yorumlanması ve haritalardan faydalanılarak Dinar ilçesinde jeomorfolojik birimler ile arazi kullanımı arasındaki ilişkilerin ortaya konulması amaçlanmıştır. Araştırmaya konu olan Dinar ilçesi, bağlı olduğu Afyonkarahisar ilinin güneybatısında, Denizli ilinin kuzeydoğusunda yer almaktadır. Aynı zamanda Dinar ilçesi, Akdeniz ve Ege Bölgelerinin sınırlarının birbirine çok yaklaştığı geçiş sahasındadır. Arazi, tektonik hareketler, flüvyal süreçler, volkanik faaliyetler ve karstlaşmanın önemli etkilerini taşımaktadır. Bu durum arazi kullanımını önemli ölçüde belirlemiş, kısa mesafede önemli arazi kullanım farklılığına yol açmıştır. Dağlık alanlar, platolar, vadilerden oluşan ana birimler kuru tarım ve orman alanları, ova tabanları, karstik düzlükler tarım arazileri olarak kullanılmaktadır. Zamanla ova tabanları tarım faaliyetleri için yetmemiş, etek düzlükleri, taraçalar ve birikinti koni ve yelpazeleri gibi jeomorfolojik birimlere yayılmıştır. Ova ünitesi dışındaki birimler yüksek eğim, artan yükselti ve engebelilik yüzünden tarımın kısıtlandığı yerlerdir. Arazi kabiliyet sınıfları bakımından tarımın hakim olduğu ovalar ve çevresi 2.ve 3. sınıf araziler, mera ve ormanlık arazilerin bulunduğu araziler ise 4. ve 5. sınıf arazilerdir. ABSTRACT Land use is the most important indicator in terms of the relations between human and environment. Environmental conditions affect geomorphological characters and human activities, directly. The maps of land use have been formed or made by using ArcGIS (10.3) which is a software of Geographical Information System, in Dinar County in this study. It is aimed that land observations and images are interpreted and also the relations between geomorphological units and land use are introduced by using the maps in Dinar county. Dinar County which is the subject of research, is located in the southwest of Afyonkarahisar province, it is located in the Northeast of Denizli province. Dinar county is in transition zone or area where Mediterranean and aegean regions are near very much. Land have been affected, seriously by tectonic movements, fluvial process, volcanic activities and karstification. This condition determines land use importantly. And it causes important land use differences in short distance. High lands, plateau, main units depends on valleys are used as dry farming and woodland. Plain base and karstik flatness are used as agricultural land. With time, plain base isn't enough for agricultural activities. So agricultural activities have been expanding or spreading over piedmont, terrace and alluvial cones.Because of high slope, increasing altitude and rudeness, farming is limitted except for plain unit. Plains adn their environment where farming is common, are second and third class. Fourth and fifth class land area are used as grass land and woodland.

Özellikle 1950’lerden sonra turizmin dünya ekonomisine ivme kazandırdığı bilinmektedir. Pek çok farklı destinasyon tipinde,
farklı kaynak değerlere dayalı turizm faaliyeti gerçekleştirilmektedir. Ancak başta iklim değişikliği olmak üzere, teknoloji, çevre
sorunları, ekonomik bağımlılık, toplumsal ve kültürel yozlaşma gibi tehditlerle karşı karşıya kalan turizmin paradigma değişikliğine
ihtiyacı olması kaçınılmazdır. Paradigma değişimiyle geliştirilen sürdürülebilir turizm ölçütleri, turizmin kaynak değerleri koruyarak
gerçekleştirilmesi ilkesine dayanarak bir destinasyondaki turizmin sürdürülebilirliğini ortaya koymaktadır. Bu araştırma Ilgaz Dağı
Milli Parkı’nda gerçekleştirilen kış sporlarına dayalı turizmin sürdürülebilir turizm ölçütleri ile değerlendirilmesini amaçlamaktadır.
Nitel araştırma yöntemi ile görüşmeler yapılarak ve ikincil verilerden faydalanılarak alandaki turizmin sürdürülebilirliği
değerlendirilmiştir. Sonuç olarak toplumsal refah, doğal ve kültürel çevrenin korunması, ürün kalitesi, turist memnuniyeti, milli park
yönetimi ve denetimi süreçleri ele alınarak alanda turizmin sürdürülebilir olduğu tespit edilmiştir.

Bu çalışmada, Boşnak kolektif belleğinin ulusötesi sosyal mekânların oluşum sürecini nasıl etkilediği ve kimliğin mekânlarda nasıl temsil edildiği incelenmiştir. Bu süreçte, araştırma alanı olarak, göçlerle birlikte gelişen ve Boşnak kimliği ile özdeşleşen Yıldırım Mahallesi tercih edilmiştir. Çalışmada, nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Kartopu örnekleme tekniği kullanılarak; derinlemesine görüşmeler ve odak grup görüşmeleri yapılmıştır. Elde edilen bulgular betimsel analiz yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmada, Boşnak göçmenlerin Yıldırım Mahallesi’ni tarım arazisinden ulusaşırı sosyal bir mekâna dönüştürdüğü anlaşılmıştır. Bu alan, Boşnakların sosyo-kültürel pratikleri ile şekillenirken, kimliğinin sembolleri ile donatılarak adlandırılmış ve böylece bir şekilde kimliğin sürekliliği sağlanmıştır. Sonuç olarak, üretilen mekânlar bireylerin iki ülkeye aidiyet bağı geliştirmelerinde etkili olmuştur.

Özet: Kentsel kamusal alan, kişilere ait mekânsal pratiklerle olduğu kadar taşıdığı anlamlarla da kolektif hafızada yerini alır. Böylece kentsel kamusal alan olarak kent parkları da bir yer olarak alandaki ilişkilere bağlı şekilde toplumsal bir kimlik ve hafıza kazanır. Bursa, Osmangazi ilçe sınırları içinde yer alan Tarihi Pınarbaşı Parkı, Bursa kenti için öncü bir açık kamusal alan niteliğini taşımasının yanı sıra kentli kullanıcılar için bir hafıza mekânı oluşturması ile kentteki diğer yeşil alanlardan ayrılır. Şehirlerin ihtiyaçları doğrultusunda oluşturulan kentsel parklardan farklı olarak Pınarbaşı Parkı, Bizans Döneminde dahi mesire alanı olarak kullanılmaktaydı. Bizans döneminde bu alanda yapılan etkinlikler Osmanlı döneminde bayram etkinlikleri olarak bir nevi devam etmişti. Cumhuriyet tarihi boyunca da bayram etkinlikleri devam eden park alanında bu etkinliklerin mekân değiştirmesi, zamanla dönüşmesi ve alandaki fiziksel değişimler nedeniyle eski önemini git gide kaybetmeye başlamıştır. Bu çalışma, kamusal bir yeşil alan olan Tarihi Pınarbaşı Parkı'nın bir hafıza mekânı olarak oluşum süreci ve günümüze değin geçirdiği önemli dönüşümlere odaklanmaktadır. Buna göre çalışmada, günümüzde bir kent parkı olarak kullanılan Tarihi Pınarbaşı Parkı'nın kentli kullanıcılar ile yapılan görüşmeler üzerinden kolektif hafızadaki yerini anlama ve parkın geçirdiği değişim ve dönüşümleri incelemek amaçlanmaktadır. Nitel bir araştırma tasarımı ile hazırlanan çalışma kapsamında temel veri kaynağı yarı yapılandırılmış derinlemesine görüşmelerdir. Araştırmada park için önemli bir unsur olan Pınarbaşı Suyu, parkın kolektif hafızadaki yeri ve geçirdiği fiziksel ve anlamsal değişimler incelenmiştir. Bunun sonucunda, uzun yıllar boyunca bayram etkinliklerine ev sahipliği yapan Pınarbaşı Parkı'nda bu etkinliklere katılan kişilerin parka olan yer duygusunun daha yüksek olduğu anlaşılmaktadır. Kentin hızla büyümesi ile parkın da hem fiziksel olarak değişmesi hem de alanın hafıza mekânı olmasında önemli yeri olan etkinliklerin kaldırılması ile birlikte günümüzde kentli kullanıcı için parka karşı duyulan bağın gittikçe zayıfladığı görülmektedir.

Günümüzde küresel iklim değişikliği ile birlikte, Karadeniz havzasında yağış, sel ve kütle hareketlerinin sıklığı ve şiddetinde artışa bağlı afetlerde bir artış gözlenmektedir. Bunlardan biri de Türkiye'de Batı Karadeniz Bölümü'nde Zonguldak ili Devrek ilçe merkezinde oluşan Devrek Heyelanı afetidir. Bu çalışmada, yerleşim alanı ve alt yapıya büyük zarar veren, 2015 yılında gerçekleşen Devrek (Zonguldak) Heyelanı jeomorfolojik metotlarla incelenmiştir. Önce, heyelana yol açan jeolojik, jeomorfolojik, antropojenik, klimatik faktörler incelenmiş daha sonra ise arazide gözlemler yapılarak heyelanın jeomorfolojik özellikleri gözlemlenmiş ve güncel durum değerlendirilmesi yapılmıştır. Heyelan alanında, Devrek Çayı'nın yan kolu olan Çomaklar Deresi'nin V şeklindeki vadisinin ortalama yamaç eğimi %23 olup kiltaşından oluşan yamaçlar kütle hareketlerine karşı duyarlıdır. Heyelanın gerçekleştiği alan Alt-Orta Eosen silttaşı, kumtaşı ve çoğunlukla kiltaşından oluşur. Devrek Heyelanı bölgesinde olayı yaşayan insanlarla yapılan mülakatlarda, heyelan öncesinde yamacın üst bölümündeki çukurlukta sürekli bir su birikmesi olduğu bilgisi alınmıştır. Bu da heyelan öncesinde, tabanda geçirimsiz kil katmanı üzerinde su birikmesi olduğunu göstermektedir. Heyelan alanına yaklaşık 2,5 km mesafede bulunan Devrek otomatik meteoroloji gözlem istasyonunun 2008-2017 yılları arasındaki ölçümlerine göre ilçenin yıllık ortalama yağış miktarı 762,48 mm. dir. Heyelan, yaz mevsiminde temmuz ayında yağışlı geçen günün ertesinde gerçekleşmiştir. Yapımı devam eden Devrek-Ereğli Karayolu'nda önlem alınmaksızın yapılan yarma ve dolgu işlemleri ve heyelan açısından riskli yamacın ortasından geçirilen yol yamacın denge açısını değiştirmiştir. 2015 yılının yağışlı geçen baharını izleyen yaz mevsiminde aşırı yağış sonrasında kütle hareketi 16.07.2015 tarihinde gerçekleşmiştir. Bu durum maddi sorunların yanı sıra sosyal ve psikolojik sorunlar da doğurmuştur. İnsanlar evlerini terk etmek zorunda kalmıştır. Heyelan sebebiyle 86 bina hasar görmüş, bazıları ise yıkılmıştır. Boşaltılan alanlardaki binalarda hırsızlık olayları meydana gelmiş, metruk binalar madde bağımlılarının barınağına dönüşmüştür. Bunların yanında, heyelan kopma bölgesinin üst tarafında kalan bir mahallenin zarar görme riskini önlemek için üst kütleye yamaç tesviyesi, fore kazık, beton bariyer, duvar örme, tahliye kanalı gibi uygulamalar yapılmıştır. Heyelan açısından duyarlı alanlar tespit edildikten sonra yapılaşma öncesinde, yapılaşma sırasında ve sonrasında yapılabilecek ıslah çalışmaları ile heyelanların zararları azaltılabilir. İnsan ve doğanın ortak etkileri sonucu gerçekleşen Devrek Heyelanı bu yönüyle ele alınacak, yol çalışmalarının heyelanlarla ilişkisi ortaya konulmaya çalışılacak ve çözüm önerileri sunulacaktır.
Nowadays with the global climate changing, there is an increase in disasters due to increase in frequency and severity of precipitation, flood and mass movements in the Black Sea Basin. One of them is "Devrek Landslide" which comprised in the Section of Western Black Sea, Zonguldak province, Devrek county town. In this study, the Devrek (Zonguldak) Landslide in 2015, which great damaged to the settlement area and infrastructure, was investigated by geomorphological methods. First, geological, geomorphological, anthropogenic, climatic factors which causing landslides were analyzed, then geomorphological characteristics of the landslide was observed and actual status was evaluated. In the landslide area, the average slope of the V-shaped valley of Çomaklar Brook, which is shunt of Devrek Stream, is 23% and the slopes of claystone are sensitive to mass movements. The area where the landslide takes place, consists of Lower-Middle

Planetar faktorlerin (hava kutleleri) yani sira yukselti, yer sekillerinin uzanisi, denizellik-karasallik durumu, baki gibi fiziki cografya faktorlerine bagli olarak kiyidan ic kesimlere dogru gidildikce iklim ozelliklerinin degistigi gorulur. Bu degisimi gostermek amaciyla, kiyi bolgelerinden Marmara Bolgesi’nde bulunan Canakkale ve ic kesimden ise Ic Anadolu Bolgesi’nde bulunan Ankara secilmis ve bu istasyonlarin gunluk yagis ozellikleri incelenmistir. Kiyidan ic kisma dogru karasal etkilerin, yagis ozelliklerinin degisimine olan etkisini vurgulamak icin zaman zaman Balikesir ve Eskisehir istasyonlarinin da yagis degerlerine de deginilmistir. Nitekim, Canakkale denizel ozellikleri yansitirken Ankara etrafi daglarla cevrili canak seklinde bir depresyonda yer almasi durumu ve denizden uzaklasmayla denizel etkinin ic kesime sokulmasini engellemis ve Ankara’da daha cok karasal kosullarin yasanmasina yol acmistir. Bu durum, istasyonlar arasinda iklim kosullarinin dolayisiyla da arastir...

Because of the physical geographical factors such as elevation, the strike of morphological units, maritim and continental conditions and exposure as well as planeter factors (air masses), the characters of climate change more and more from the coast to the central parts. In order to indicate this change, Canakkale which is in Marmara region and Ankara which is in Central Anatolia region have been selected and the daily precipitation characters of these selected station have been analysed. In order to emphasize the effects of continental factors over the changes of precipitation characters, precipitation values of Balikesir and Eskisehir stations have also been mentioned from time to time. Thus, while Canakkale is indicating maritim characters, Ankara indicates continental characters depending on taking part in a depression as a form of pot or basin. Because of the fact that Ankara is in a depression which is surrounded by mountains, maritim effects can not come to Ankara. This cond...

The research area in the southern part of the Central Taurus is located in the central Taurus karst area due to its location. Therefore, in addition to the limestones, dolomitic limestones and dolomites, the marbles and crystallized limestones are very common. However, in addition to these soluble rocks, rocks such as schist, gneiss and metachonglomera have also been extensively spread. Particularly, the Upper Cambrian and the Lower Triassic schists and gneisses, which were formed under a strong compression regime and have undergone metamorphism, are important in the field. Therefore, the eastern part of Alanya, which is located within the central Taurus karst area, was frequently interrupted by impermeable rocks such as schist, gneiss, and it was observed that most of these rocks developed together in the ground. Therefore, the areas where soluble rocks are located in the research area create a separate environment in terms of ecosystem while the lands where rocks such as schist an...

Bu çalışmada, Akdeniz Bölgesi'nde Alanya ilçesi sınırlarında yer alan Dim Çayı Havzası'ndaki karstik aşınım şekillerinden, lapyaların çeşitliliği ele alınmıştır. Lapyalar, karstik şekiller içerisinde çözünme ile oluşmuş mikrotopoğrafya birimleridir. Lapyaların oluşumunda litolojik yapı, zayıf direnç hatları, arazinin eğim durumu, yağış koşulları (yüzeysel akış, sızma suları, damla erozyonu), bitki örtüsü vb. faktörler belirleyici rol oynamaktadır. Dolayısıyla, sahada meydana gelmiş lapya türleri o bölgedeki karstik gelişim hakkında bilgi vermektedir. Bu nedenle, araştırmada lapya çeşitliliği incelenmiş olup bunların özellikleri belirlenmiştir. Çalışmada arazi gözlemleri ve alınan numunelerin kayaç analizlerinin (XRF ile minerolojik-petrografik analiz) yanı sıra CBS ile bunların haritalanması ile lapyaların, topoğrafya eğimi ve kayaç arasındaki ilişkisi kurularak yorumlanmaya çalışılmıştır. Tespit edilen lapya türleri, Bögli'nin (1960) sınıflandırma sistemine göre isimlendirilmiştir. Sahada çözünebilen karbonatlı kayaçlardan kireçtaşı, kristalize kireçtaşı, dolomit, dolomitik kireçtaşı ve mermerler yaygın olarak yer almaktadır. Topoğrafyanın da arızalı olması ve eğim değerlerinin sık sık değişmesi nedeniyle lapya çeşitliliği de artmıştır. Dolayısıyla, sahada hemen hemen bütün lapya çeşitleri yer almaktadır. Eğim değerlerinin fazla olduğu yamaçlarda serbest lapyalardan özellikle de kanalcıklı lapyalar ve çözünme dalgacıkları yaygın olarak gelişim göstermiştir. Bunun yanısıra, kanalcıklı lapyalar, çatlak lapyalar, tabakalaşma düzlemi lapyaları ve duvar lapyaları yamaçlar boyunca yer yer gözlenen diğer lapya türleridir. Yarı serbest lapyalardan kamenitsalar, oyuk lapyaları, korrozyon çentikleri ile örtülü lapyalardan delikli ve kovuklu lapyalar eğimin az olduğu yamaçlarda gelişmiştir.

Öz: Araştırma sahası çözünebilir kayaçların geniş sahalı yaylış gösterdiği Orta Torosların güney kesiminde (Alanya'nın doğusunda) yer almaktadır. Ancak, sahanın içerisinde bulunduğu bölgenin Toroslar'ın kuvvetli dağ oluşumu hareketlerine ve sonrasında düşey yükselmelere maruz kalması, metamorfik kayaçların sahadaki yayılış alanlarının genişlemesine sebep olmuştur. Dolayısıyla, sahada kireçtaşlarının metamorfizmaya uğraması ile meydana gelmiş kristalize kireçtaşları ile mermerler önemli yayılışa sahiptir. Ancak, bu çözünebilir kayaçların yanı sıra şist, gnays, metakonglomera gibi kayaçlar da geniş sahalı yayılış göstermiştir. Özellikle de, kuvvetli sıkışma rejimi altında oluşmuş ve metamorfizma geçirmiş Üst Kambriyen ve daha sınırlı olarak Alt Triyas şist ve gnayslar sahada önem arz etmektedir. Dolayısıyla, araştırma sahası şist, gnays gibi geçirimsiz kayaçlarla sık olarak kesintiye uğramış, bu kayaçların çoğu yerde de bir arada geliştikleri gözlenmiştir. Sahada, çözünebilir kayaçlar ile şist ve gnayslar üzerindeki topoğrafik farklılık hemen dikkati çekmektedir. Şöyle ki, çözünebilir kayaçların geniş yayılışa sahip olduğu kesimler daha sarp, engebeli görünüm arz ederken şist ve gnayslar üzerinde yamaçlar daha tatlı eğime sahip olup kireçtaşı sahasındaki haşin görünüm ortadan kalmıştır. Bu nedenle ve söz konusu kayaçların daha kolay işlenebilmesine bağlı olarak sahadaki beşeri faaliyetler de daha ziyade bu geçirimsiz kayaçlar üzerinde ve yakın çevresinde yoğunluk kazanmıştır. Dolayısıyla, nüfusun büyük bir bölümü geçirimsiz kayaçlar üzerinde, geçirimsiz kayaçlarla çözünebilir kayaçların yakın mesafeli olarak gelişim gösterdiği kesimlerde yoğunlaşmıştır. Nüfusun bu kayaçlar üzerinde yoğunlaşması, sahadaki diğer faaliyetleri de (yerleşme, tarım ve hayvancılık, turizm, ulaşım vb.) bu yöne doğru çekmiştir. Dolayısıyla, nüfusa bağlı olarak yerleşim alanları, tarımsal faaliyetler, hayvancılık faaliyetleri, turizm faaliyetleri gibi beşeri etkinlikler daha ziyade bu geçirimsiz kayaçlar üzerinde yoğunlaşmıştır. Bu farklılığı vurgulamak amacıyla, çalışmada şist ve gnays anakayaları üzerindeki insan faaliyetleri ele alınarak, bu kayaçlar üzerindeki arazi kullanımı incelenmiştir. Böylece, litolojik farklılığın sahadaki arazi kullanımı üzerindeki etkisi ortaya konulmaya çalışılmıştır.